Xem mẫu
- Báo cáo tốt nghiệp
Hoạt động xuất nhập khẩu ở Việt Nam
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
I . Kh¸i niÖm vµ vai trß XNK.
1. Kh¸i niÖm:
Theo qui ®Þnh vÒ chÕ ®é vµ tæ chøc qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh XNK th×
ho¹t ®énh kinh doanh XNK ph¶i nh»m phôc vô nÒn kinh tÕ trong níc ph¸t triÓn
trªn c¬ së khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh s½n cã vÒ
lao ®éng, ®Êt ®ai vµ c¸c tµi nguyªn kh¸c cña nÒn kinh tÕ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc
lµm cho nh©n d©n lao ®éng, ®æi míi trang thiÕt bÞ kü thuËt vµ qui tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt, thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc, ®¸p øng c¸c
yªu cÇu c¬ b¶n vµ cÊp b¸ch vÒ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, ®ång thêi gãp phÇn híng
dÉn s¶n xuÊt, tiªu dïng vµ ®iÒu hoµ cung cÇu ®Ó æn ®Þnh thÞ truêng trong níc.
XNK lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n trªn ph¹m vi quèc tÕ. Nã kh«ng
ph¶i lµ hµnh vi bu«n b¸n riªng lÎ mµ lµ c¶ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n
phøc t¹p cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m môc tiªu lîi nhuËn, thóc ®Èy
s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, æn ®Þnh vµ tõng bíc
n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. XNK lµ ho¹t ®éng dÔ ®em l¹i hiÖu qu¶ ®ét
biÕn nhng cã thÓ g©y thiÖt h¹i lín v× nã ph¶i ®èi ®Çu víi mét hÖ thèng kinh tÕ
kh¸c tõ bªn ngoµi mµ c¸c chñ thÓ trong níc tham gia XNK kh«ng dÔ dµng
khèng chÕ ®îc.
XNK lµ viÖc mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt
kinh doanh ®êi sèng. Song mua b¸n ë ®©y cã nh÷ng nÐt riªng phøc t¹p h¬n trong
níc nh giao dÞch víi ngêi cã quèc tÞch kh¸c nhau, thÞ trêng réng lín khã
kiÓm so¸t, mua b¸n qua trung gian chiÕm tû träng lín,®ång tiÒn thanh to¸n b»ng
ngo¹i tÖ m¹nh, hµng ho¸ vËn chuyÓn qua biªn giíi cöa khÈu, cöa khÈu c¸c quèc
gia kh¸c nhau ph¶i tu©n theo c¸c tËp qu¸n quèc tÕ còng nh ®Þa ph¬ng.
Ho¹t ®éng XNK ®îc tæ chøc thùc hiÖn víi nhiÒu nghiÖp vô, nhiÒu kh©u tõ
®iÒu tra thÞ trêng níc ngoµi, lùa chän hµng ho¸ XNK, th¬ng nh©n giao dÞch,
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
c¸c bíc tiÕn hµnh giao dÞch ®µm ph¸n, ký kÕt hîp ®ång tæ chøc thùc hiÖn hîp
®ång cho ®Õn khi hµng ho¸ chuyÓn ®Õn c¶ng chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho
ngêi mua, hoµn thµnh c¸c thanh to¸n. Mçi kh©u, mçi nghiÖp vô nµy ph¶i ®îc
nghiªn cøu ®Çy ®ñ,kü lìng ®Æt chóng trong mèi quan hÖ lÉn nhau,tranh thñ n¾m
b¾t nh÷ng lîi thÕ nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cao nhÊt, phôc vô ®Çy ®ñ kÞp thêi cho
s¶n xuÊt, tiªu dïng trong níc.
§èi víi ngêi tham gia ho¹t ®éng XNK tríc khi bíc vµo nghiªn cøu,
thùc hiÖn c¸c kh©u nghiÖp vô ph¶i n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin vÒ nhu cÇu hµng
ho¸ thÞ hiÕu, tËp qu¸n tiªu dïng kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt, tiªu dïng trong
níc, xu híng biÕn ®éng cña nã. Nh÷ng ®iÒu ®ã trë thµnh nÕp thêng xuyªn
trong t duy mçi nhµ kinh doanh XNK ®Ó n¾m b¾t ®îc .
MÆc dï XNK ®em l¹i nhiÒu thuËn lîi song vÉn cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ:
+ C¹nh tranh dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n hµng XNK. NÕu
kh«ng cã sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc mét c¸ch chÆt chÏ kÞp thêi sÏ g©y c¸c thiÖt
h¹i khi bu«n b¸n víi níc ngoµi. C¸c ho¹t ®éng xÊu vÒ kinh tÕ x· héi nh bu«n
lËu, trèn thuÕ, Ðp cÊp, Ðp gi¸ dÔ ph¸t triÓn.
+ C¹nh tranh sÏ dÉn ®Õn th«n tÝnh lÉn nhau gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ b»ng
c¸c biÖn ph¸p kh«ng lµnh m¹nh nh ph¸ haoaÞ c¶n trë c«ng viÖc cña nhau…viÖc
qu¶n lý kh«ng chØ ®¬n thuÇn tÝnh to¸n vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn ph¶i chó
träng tíi v¨n ho¸ vµ ®o¹ ®øc x· héi.
2. Vai trß cña XNK.
2.1 §èi víi nhËp khÈu.
NhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng quan träng cña TMQT, nhËp khÈu t¸c ®éng
mét c¸ch trùc tiÕp vµ quyÕt ®Þnh ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. NhËp khÈu lµ ®Ó t¨ng
cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i cho s¶n xuÊt vµ c¸c
hµng ho¸ cho tiªu dïng mµ s¶n xuÊt trong níc kh«ng s¶n xuÊt ®îc, hoÆc s¶n
xuÊt kh«ng ®¸p øng nhu cÇu. NhËp khÈu cßn ®Ó thay thÕ, nghÜa lµ nhËp khÈu
nh÷ng thø mµ s¶n xuÊt trong níc sÏ kh«ng cã lîi b»ng xuÊt khÈu,lµm ®îc nh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vËy sÏ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn sù ph¸t triÓn c©n ®èi vµ khai th¸c tiÒm n¨ng,thÕ
m¹nh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n vÒ søc lao ®éng , vèn , c¬ së vËt chÊt, tµi nguyªn
vµ khoa häc kÜ thuËt.
ChÝnh v× vËy mµ nhËp khÈu cã vai trß nh sau:
- NhËp khÈu thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh sö dông c¬ së vËt chÊt kü thuËt
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt
níc
- Bæ xung kÞp thêi nh÷ng mÆt mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ , ®¶m b¶o mét sù
ph¸t triÓn c©n ®èi æn ®Þnh.khai th¸c ®Õn møc tèi ®a tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng cña
nÒn kinh tÕ vµo vßng quay kinh tÕ.
- NhËp khÈu ®¶m b¶o ®Çu vµo cho s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm æn ®Þnh cho ngêi
lao ®éng gãp phÇn c¶i thiÖn vµ n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n.
- NhËp khÈu cã vai trß tÝch cùc thóc ®Èy xuÊt khÈu gãp phÇn n©ng cao chÊt
lîng s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ,t¹o m«i trêng thuËn lîi cho xuÊt khÈu hµng ho¸
ra thÞ trêng quèc tÕ ®Æc biÖt lµ níc nhËp khÈu.
Cã thÓ thÊy r»ng vai trß cña nhËp khÈu lµ hÕt søc quan träng ®Æc biÖt lµ ®èi
víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn (trong ®ã cã ViÖt Nam) trong viÖc c¶i thiÖn ®êi sèng
kinh tÕ,thay ®æi mét sè lÜnh vùc ,nhê cã nhËp khÈu mµ tiÕp thu ®îc nh÷ng kinh
nghiÖm qu¶n lÝ ,c«ng nghÖ hiÖn ®¹i …thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh chãng.
Tuy nhiªn, nhËp khÈu ph¶i võa ®¶m b¶o phï hîp víi lîi Ých cña x· héi võa
t¹o ra lîi nhuËn c¸c doanh nghiÖp ,chung vµ riªng ph¶i hoµ víi nhau. §Ó ®¹t ®îc
®iÒu ®ã th× nhËp khÈu ph¶i ®¹t ®îc yªu cÇu sau:
* TiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶ cao trong viÖc sö dông vèn nhËp khÈu :trong ®IÒu
kiÖn chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng viÖc kinh doanh mua b¸n gi÷a c¸c níc
®Òu tÝnh theo thêi gi¸ quèc tÕ vµ thanh to¸n víi nhau b»ng ngo¹i tÖ tù do . Do
vËy,tÊtc¶ c¸c hîp ®ång nhËp khÈu ph¶i dùa trªn vÊn ®Ò lîi Ých vµ hiÖu qu¶ lµ vÊn
®Ò rÊt c¬ b¶n cña quèc gia , còng nh mçi doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c c¬ quan qu¶n
lÝ còng nh mçi doanh nghiÖp ph¶i :
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
+ X¸c ®Þnh mÆt hµng nhËp khÈu phï hîp víi kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x·
héi ,khoa häc kÜ thuËt cña ®Êt níc vµ nhu cÇu tiªu dïng cña nh©n d©n .
+ Giµnh ngo¹i tÖ cho nhËp khÈu vËt t ®Ó phô s¶n xuÊt trong níc xÐt thÊy
cã lîi h¬n nhËp khÈu .
+ Nghiªn cøu thÞ trêng ®Ó nhËp khÈu ®îc hµng ho¸ thÝch hîp ,víi gi¸ c¶
cã lîi phôc vô cho s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
* NhËp khÈu thiÕt bÞ kÜ thuËt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i :
ViÖc nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc vµ nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ ,kÓ c¶
thiÕt bÞ theo con ®êng ®Çu t hay viÖn trî ®Òu ph¶i n¾m v÷ng ph¬ng tr©m ®ãn
®Çu ®i th¼ng vµo tiÕp thu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i .NhËp ph¶i chän läc ,tr¸nh nhËp
nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu c¸c níc ®ang t×m c¸ch th¶i ra .NhÊt thiÕt kh«ng v×
môc tiªu “ tiÕt kiÖm” mµ nhËp c¸c thiÕt bÞ cò ,cha dïng ®îc bao l©u ,cha ®ñ
®Ó sinh lîi ®· ph¶i thay thÕ .Kinh nghiÖm cña hÇu hÕt c¸c níc ®ang ph¸t triÓn lµ
®õng biÕn níc m×nh thµnh “b·i r¸c”cña c¸c níc tiªn tiÕn.
* B¶o vÖ vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ,t¨ng nhanh xuÊt khÈu
NÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®Çy ¾p nh÷ng kho tån tr÷
hµng ho¸ d thõavµ nh÷ng nguyªn nhiªn vËt liÖu .Trong hoµn c¶nh ®ã,viÖc nhËp
khÈu dÔ h¬n lµ tù s¶n xuÊt trong níc.Trong ®iÒu kiÖn ngµnh c«ng nghiÖp cßn
non kÐm cña ViÖt Nam, gi¸ hµng nhËp khÈu thêng rÎ h¬n, phÈm chÊt tèt h¬n
.Nhng nÕu chØ nhËp khÈu kh«ng chó ý tíi s¶n xuÊt sÏ “bãp chÕt”s¶n xuÊt trong
níc .V× vËy ,cÇn tÝnh to¸n vµ tranh thñ c¸c lîi thÕ cña níc ta trong tõng thêi k×
®Ó b¶o hé vµ më mang s¶n xuÊt trong níc võa ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng néi
®Þa võa t¹o ra ®îc nguån hµng xuÊt khÈu më réng thÞ trêng ngoµi níc.
2.2 §èi víi xuÊt khÈu.
XuÊt khÈu lµ mét c¬ së cña nhËp khÈu vµ lµ ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó ®em
l¹i lîi nhuËn lín, lµ ph¬ng tiÖn thóc ®Èy kinh tÕ. Më réng xuÊt khÈu ®Ó t¨ng thu
ngo¹i tÖ, t¹o ®IÒu kiÖn cho nhËp khÈu vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. Nhµ níc ta
lu«n coi träng vµ thóc ®Èy c¸c ngµnh kinh tÕ híng theo xuÊt khÈu, khuyÕn khÝch
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ më réng xuÊt khÈu ®Ó gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng
thu ngo¹i tÖ.
Nh vËy xuÊt khÈu cã vai trß hÕt søc to lín thÓ hiÖn qua viÖc:
- XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu.
C«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc ®ßi hái ph¶i cã sè vèn rÊt lín ®Ó nhËp khÈu m¸y
mãc, thiÕt bÞ, kü thuËt, vËt t vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn.
Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ ®îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån nh:
. Liªn doanh ®Çu t víi níc ngoµi
. Vay nî, viÖn trî, tµi trî.
. Thu tõ ho¹t ®éng du lÞch, dÞch vô
. XuÊt khÈu søc lao ®éng
Trong c¸c nguån vèn nh ®Çu t níc ngoµi, vay nî vµ viÖn trî…còng ph¶i
tr¶ b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c. §Ó nhËp khÈu, nguån vèn quan träng nhÊt lµ tõ
xuÊt khÈu. XuÊt khÈu quyÕt ®Þnh qui m« vµ tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu.
- XuÊt khÈu gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ híng ngo¹i.
+ XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh liªn quan cã c¬ héi ph¸t triÓn
thuËn lîi
+ XuÊt khÈu t¹o ra kh¶ n¨ng më réng thÞ trêng tiªu thô, cung cÊp ®Çu vµo
cho s¶n xuÊt, khai th¸c tèi ®a s¶n xuÊt trong níc
+ XuÊt khÈu t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ kü thuËt nh»m ®æi míi thêng
xuyªn n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. Nãi c¸ch kh¸c, xuÊt khÈu lµ c¬ së t¹o thªm
vèn vµ kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn thÕ giíi tõ bªn ngoµi
+ Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng ho¸ sÏ tham gia vµo cuéc c¹nh tranh trªn thÞ
trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶, chÊt lîng. Cuéc c¹nh tranh nµy ®ßi hái ph¶i tæ chøc l¹i
s¶n xuÊt cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng.
+ XuÊt khÈu cån ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®æi míi vµ hoµn thiÖn
c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt, kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh.
- XuÊt khÈu t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Tríc hÕt, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thu hót hµng triÖu lao ®éng, t¹o ra nguån
vèn ®Ó nhËp khÈu vËt phÈm tiªu dïng thiÕt yÕu phôc vô ®êi sèng cña nh©n d©n.
- XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng vµ thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i
cña ®Êt níc.
XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµm cho nÒn kinh tÕ g¾n chÆt víi
ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng thêng ho¹t ®éng xuÊt khÈu ra ®êi sím h¬n
c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nªn nã thóc ®Èy c¸c quan hÖ nµy ph¸t triÓn.
Ch¼ng h¹n, xuÊt khÈu vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu thóc ®Èy quan hÖ tÝn
dông, ®Çu t, vËn t¶i quèc tÕ…
Tãm l¹i, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ®îc coi lµ vÊn ®Ò cã ý nghÜa chiÕn lîc ®Ó
ph¸t triÓn kinh tÕ, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
3. T×nh h×nh XNK cña ViÖt Nam thêi gian qua.
3.1 Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc:
Tõ khi ®æi míi c¬ chÕ thÞ trêng, nÒn kinh tÕ cña níc ta ®· cã sù chuyÓn
®æi s©u s¾c vµ toµn diÖn ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc XNK. Tríc ®©y ngo¹i th¬ng
ViÖt Nam do Nhµ níc ®éc quyÒn qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh vµ chñ yÕu ®îc thùc
hiÖn viÖc trao ®æi hµng ho¸ theo nghÞ ®Þnh th gi÷a c¸c ChÝnh phñ do ®ã mµ ho¹t
®éng th¬ng m¹i trë nªn kÐm ph¸t triÓn.
3.1.1 VÒ ho¹t ®éng XNK.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
B¶ng 1: kim ng¹ch XNK cña ViÖt Nam thêi kú 1993– 2003.
§¬n vÞ : TriÖu USD
Tæng
N¨m KNXNK KNXK KNNK
1993 6.876,0 2.952,0 3.924,0
1994 9.880,1 4.054,0 5.825,8
1995 13.604,3 5.448,9 8.155,4
1996 18.399,5 7.255,9 11.143,6
1997 20.777,3 9.185,0 11.592.3
1998 20.859,9 9.360,3 11.499,6
1999 23.283,5 11.541,4 11.742,1
2000 30.119,2 14.482,7 15.636,5
2001 31.189,0 15.027,0 16.162,0
2002 34.300,0 16.100,0 18.200,0
2003(DK) 36.600,0 17.300,0 19.300,0
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª
Nh×n vµo b¶ng trªn ta cã thÓ thÊy r»ng, kinh ng¹ch XNK cña ta t¨ng liªn
tôc. Tõ 6876 triÖu USD n¨m 19993 lªn 30.119,2 triÖu USD n¨m 2000, tøc lµ sau
7 n¨m kim ngh¹ch XNK cña ta ®· t¨ng lªn 2.243,2 triÖu USD vµ 2 n¨m sau ®ã
vÉn liªn tôc t¨ng. Sù chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ ®· thóc ®Èy ngo¹i th¬ng ViÖt Nam
ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu ®ång thêi tèc ®é t¨ng trëng vÒ
ngo¹i th¬ng nhanh qua c¸c n¨m vµ t¨ng cao h¬n tèc ®é t¨ng trëng cña s¶n
xuÊt. Tèc ®é t¨ng trëng b×nh qu©n qua c¸c n¨m 1993 – 1996 lµ 38,64%, giai
®o¹n 1996 – 1999 lµ 8,3% vµ n¨m 2000 lµ 29%. Cã thÓ thÊy r»ng, trong c¸c n¨m
1996 – 1999 tèc ®é t¨ng trëng gi¶m sót lµ do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ
khu vùc, nhng bíc sang n¨m 2000 tèc ®é t¨ng trëng trë l¹i b×nh thêng ®¹t møc
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
29% nhng vÉn ë møc thÊp. MÆc dï kim ngh¹ch XNK cña ta t¨ng kh«ng ®Òu
qua c¸c n¨m song còng thÓ hiÖn phÇn nµo sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña níc ta. NÕu
xÐt riªng vÒ xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu th× tèc ®é t¨ng cña nhËp khÈu cao h¬n tèc ®é
t¨ng cña xuÊt khÈu.
VÒ c¬ cÊu XNK cña ta còng cã nhiÒu thay ®æi, ®iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng
sau:
B¶ng 2: c¬ cÊu hµng ho¸ XNK cña níc ta giai ®o¹n 1999 – 2003.
1999 2000 2001 2002 2003 (DK)
KN TT KN TT KN TT KN TT KN TT
(triÖu $) (%) (triÖu $) (%) (triÖu $) (%) (triÖu $) (%) (triÖu (%)
ChØ tiªu $)
VÒ xuÊt khÈu 11.541,4 100 14.482,7 100 15.027,0 100 16.100 100 17.300 100
1.HµngCNN vµ
KS . 3.609,5 31,3 5.382,1 37,2 4.600 30,6 4.750 29,5 4.800 27,7
2.Hµng CN
nhÑ. 4.243,2 36,8 4.903,1 33,8 5.400 35,9 6.350 39,4 7.200 42,3
3. N«ng, l©m ,
thñy s¶n. 3.688,7 31,9 4.197,5 29,0 5.027 33,5 5.000 31,1 5.300 30,6
1
VÒ nhËp khÈu 11.742,1 100 15.636,5 100 16.162 100 18.200 100 19.300 100
1. M¸y mãc thiÕt
bÞ 3.503,6 29,8 4.781,5 30,6 4.700 29,0 5.400 29,7 5.800 30,1
2.Nguyªn nhiªn
vËt liÖu. 7.246,8 61,7 9.886,7 63,2 10.612 65,7 11.950 65,7 12.600 65,3
3. Hµng tiªu 6
dïng. 991,7 8,5 986,3 6,2 850 6.3 850 4,6 900 4,6
Nguån: Niªn gi¸n thèng kª
VÒ xuÊt khÈu: Hµng n«ng – l©m – thuû s¶n n¨m 1999 chiÕm 31,9% trong
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, bíc sang n¨m 2000 th× gi¶m xuèng chØ ®¹t ë møc
29% nhng 2 n¨m tiÕp theo l¹i cã chiÒu híng gia t¨ng. Hµng c«ng nghiÖp nÆng
vµ kho¸ng s¶n cã chiÒu híng gi¶ dÇn qua c¸c n¨m, n¨m 2000 ®¹t 37,2% tong
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu nhng ®Õn n¨m 2001, 2002 ®· gi¶m xuèng cßn 30,6%,
29,5%. Còng theo xu híng nµy dù ®o¸n ®Õn n¨m 2003 gi¶m xuèng chØ cßn
27,7%. §iÒu nµy cã thÓ do lîng kho¸ng s¶n ngµy cµng Ýt ®i vµ ngµnh c«ng
nghiÖp nÆng phôc vô trong níc lµ chÝnh. ChØ cã ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ lµ t¨ng
®Òu qua 4 n¨m qua vµ dù b¸o n¨m 2003 ®¹t 42,3%, tøc lµ t¨ng 13,3% so víi n¨m
2000 vµ 11,2% so víi n¨m 2002.. Nh×n chung, t×nh h×nh xuÊt khÈu cña ViÖt Nam
lµ t¬ng ®èi æn ®Þnh, hµng n«ng, l©m, thuû s¶n vÉn chiÕm tû träng cao, duy chØ
cã hµng c«ng nghiÖp nÆng vµ kho¸ng s¶n lµ cã xu híng gi¶m ®i.
VÒ nhËp khÈu: ViÖt Nam vÉn lµ níc cã tû träng nhËp khÈu cao so víi
tæng kim ng¹ch XNK. Hµng nguyªn, nhiªn, vËt liÖu lu«n chiÕm tû träng cao nhÊt
®ång thêi t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m: n¨m 1999 ®¹t 61,7%, n¨m 2000, n¨m 2000
®¹t 63,2%, vµ n¨m 2001, n¨m 2002 ®¹t 65,7% chøng tá níc ta vÉn lµ níc nhËp
nguyªn vËt liÖu nhiÒu nhÊt ®Ó phôc vô cho ngµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
®¸t níc. Hµng tiªu dïng chiÕm tû träng thÊp nhÊt vµ gi¶m dÇn. N¨m 1999 ®¹t
85% ®Õn n¨m 2002 cßn 4,6% tøc lµ gi¶m gÇn gÊp ®«i. §iÒu nµy do níc ta ngµy
cµng s¶n xuÊt ®îc c¸c hµng tiªu dïng trong níc thay thÕ cho nhËp khÈu. Hµng
m¸y mãc, thiÕt bÞ, phô tïng th× kh¸ æn ®Þnh chØ giao ®éng ë møc 29 – 30% . Sù
thay ®æi vÒ c¬ cÊu nhËp khÈu cña ViÖt Nam cho thÊy níc ta ®· ®i ®óng híng
trong viÖc ®Èy m¹nh nhËp khÈu c«ng nghÖ vµ kü thuËt vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng hµng
tiªu dïng ®· t¨ng lªn do tù s¶n xuÊt ®îc
3.1.2 VÒ thÞ trêng XNK.
Ph¸t triÓn thÞ trêng XNK theo quan ®iÓm Marketing hiÖn ®¹i cã nghÜa lµ
kh«ng nh÷ng më réng thªm nh÷ng thÞ phÇn míi mµ cßn ph¶i t¨ng thÞ phÇn cña
s¶n phÈm ®ã trong c¸c thÞ phÇn ®· cã s½n. GÇn mét thËp kû qua thÞ trêng XNK
cña ViÖt Nam ®· cã sù thay ®æi s©u s¾c. Nõu nh tríc ®©y chñ yÕu buon b¸n víi
Liªn X« vµ §«ng ¢u, chiÕm kho¶ng 80% kinh ng¹ch XNK th× hiÖn nay hµng
ho¸vµ dÞch vô cña ViÖt Nam ®· cã mÆt trªn 140 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn
thÕ giíi. ViÖc chuyÓn híng kÞp thêi ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó më réng qui m« XNK
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
lùa chän b¹n hµng phï hîp vµ gÝup cho nÒn kinh tÕ t¨ng trëng mét c¸ch liªn tôc
mÆc dï cã nh÷ng biÕn ®éng lín ë Liªn X« vµ §«ng ¢u.
+ C¸ níc Ch©u ¸: Lµ thÞ trêng bu«n b¸n chñ yÕu cña ViÖt Nam, chiÕm
63,65% tæng kim ng¹ch xuÊt kh©u vµ 74- 75% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña c¶
níc thËp kû qua, trong ®ã c¸c níc l©n cËn chiÕm 45%, ®Æc biÖt lµ NhËt B¶n,
ASEAN, vµ Trung Quèc lµ nh÷ng b¹n hµng lín cña ViÖt Nam. Thei Bé ngo¹i
giao th× c¸c níc APEC tiªu thô tõ ViÖt Nam toµn bédÇu th« xuÊt khÈu, gÇn 70%
g¹o, 90% h¹t ®iÒu, 90- 94% cao su, 80% h¹t tiªu, 85% l¹c nh©n, 65% thuû s¶n,
60- 70% cµ phª, 60% dÖt may, 55- 60% dÇy dÐp, 95- 96% thiÕc thái, gÇn 70%
than ®¸. VÒ nhËp khÈu, ®¹i bé phËn hµng ho¸ nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ thÞ
trêng nµy víi kim ng¹ch tõ 75- 77%. Nh×n chung, thÞ trêng Ch©u ¸ t¬ng ®èi
æn ®Þnh vµ ®Çy triÓn väng cho hµng ho¸ cña ta vµo thÞ trêng nµy.
+ ThÞ trêng NhËt B¶n: Lµ thÞ trêng chiÕm 16% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu,
dù kiÕn kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta vµo NhËt B¶n tõ 21- 25% mçi n¨m trong thêi
gian tíi. C¸c mÆt hµng ViÖt Nam xuÊt sang NhËt B¶n bao gåm n«ng s¶n, thuû h¶i
s¶n, may mÆc… Bªn c¹nh ®ã cßn cã mét sè hµng c«ng nghiÖp nh m¸y mãc thiÕt
bÞ. Tuy nhiªn, thÞ trêng NhËt B¶n cã nh÷ng nÐt ®Æc thï, hÖ thèng qu¶n lý chÊt
lîng hµng nhËp khÈu rÊt chÆt chÏ, c¸ch thøc ph©n phèi hµng theo kªnh riªng…v×
thÕ khi xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy cÇn t×m hiÓu râ ®Ó tr¸nh rñi ro.
+ ThÞ trêng EU: Ph¸t triÓn c¶ vÒ bÒ réng lÉn bÒ s©u, ®îc x©y dùng trªn
c¬ së nh÷ng mèi quan hÖ truyÒn thèng vµ nh÷ng thiÕt chÕ luËt ph¸p ®îc hai bªn
cam kÕt vµ tu©n thñ. EU lµ thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸ c«ng nghiÖp nÆng vµ
hµng tiªu dïng lín nhÊt cña ViÖt Nam kho¶ng 8% tæng hµng xuÊt khÈu sang EU
+ Liªn Bang Nga : lµ thÞ trêng truyÒn thèng vµ nhiÒu tiÒm n¨ng. Nh÷ng
n¨m gÇn ®©y, tuy kim ng¹ch XNK cßn rÊt nhá bÐ so víi tiÒm n¨ng, n¨m 1996
kim ng¹ch xuÊt kh¶u sang Nga ®¹t 85 triÖu USD, n¨m 1997 ®¹t 120 triÖu USD
n¨m 1998 lµ 132,6 triÖu USD song lµ thÞ truêng hÊp dÉn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
cña ViÖt Nam
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Ngoµi ra, níc ta cßn quan hÖ víi nhiÒu níc kh¸c nh thÞ trêng Ch©u
Mü…còng cã nhiÒu triÓn väng.
3.2 Mét sè mÆt cßn tån t¹i.
MÆc dï ®¹ ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ song ngo¹i th¬ng ViÖt Nam vÉn
cßn nhiÒu h¹n chÕ ®îc thÓ hiÖn qua mét sè mÆt sau.
+ VÒ xuÊt khÈu: tèc ®é t¨ng trëng cßn thÊp vµ kh«ng ®Òu qua c¸c n¨m, dÔ
bÞ ¶nh hëng bëi cuéc khñng ho¶ng khu vùc vµ thÕ giíi.C¬ cÊu mÆt hµng xuÊt
khÈu cßn l¹c hËu, chÊt lîng thÊp, mÆt hµng manh món, søc c¹nh tranh cßn
yÕu.XuÊt khÈu chñ yÕu lµ nguyªn liÖu th« cha qua chÕ biÕn, s¶n phÈm cña c¸c
ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n vÉn lµ c¸c mÆt
hµng chñ yÕu
+ VÒ nhËp khÈu: Tèc ®é t¨ng trëng nhËp khÈu liªn tôc t¨ng , chøng tá
níc ta vÉn lµ níc nhËp siªu cao. H¬n n÷a nhËp khÈu l·ng phÝ, kÐm hiÖu
qu¶,viÖc bu«n lËu trë lªn nghiªm träng g©y tæn thÊt lín.
+ VÒ b¹n hµng: ThÞ trêng bÊp bªnh, chñ yÕu qua trung gian,vÉn thu hÑp ë
thÞ trêng c¸c níc trong khu vùc, cha ph¸t triÓn nhiÒu ra c¸c níc trªn thÕ giíi,
thiÕu hôt c¸c hîp ®ång lín vµ dµi h¹n.MÆc dï thÞ trêng cã ®îc më réng nhng
lîng xuÊt khÈu vÉn cßn h¹n chÕ v× thÕ rÊt g©y bÊt lîi cho hµng ho¸ cña níc ta.
+ C¬ chÕ qu¶n lý XNK cha chÆt chÏ ®Ó kiÓm so¸t vµ ng¨n chÆn bu«n lËu,
cha khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, thñ tôc cßn nhiÒu rêm rµ, bÊt cËp, th«ng tin vÒ thÞ
trêng cßn thiÕu, kh«ng kÞp thêivµ chÝnh x¸c.
4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng XNK.
ThÞ trêng quèc tÕ chÞu ¶nh hëng cña rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau thêng
lµ ®a d¹ng vµ phong phó h¬n nhiÒu so víi thÞ trêng néi ®Þa. ChÝnh v× vËy ho¹t
®éng kinh doanh XNK còng ph¶i chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè mµ c¸c nh©n
tè nµy cã thÓ mang tÝnh vÜ m« hoÆc mang tÝnh vi m«. Cô thÓ ho¹t ®éng kinh
doanh XNK chÞu ¶nh hëng cña nh÷ng nh©n tè sau:
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4.1 Nh©n tè mang tÝnh toµn cÇu.
§ã lµ nh©n tè thuéc vÒ hÖ thèng th¬ng m¹i quèc tÕ. MÆc dï xu híng
chung trªn thÕ giãi lµ tù do mËu dÞch vµ c¸c nç lùc chung ®Ó gi¶m bít hµng rµo
ng¨n c¶n ®èi víi kinh doanh quèc tÕ, c¸c nhµ kinh doanh XNK lu«n ph¶i ®èi
diÖn víi c¸c h¹n chÕ th¬ng m¹i kh¸c nhau. Phæ biÕn nhÊt lµ thuÕ quan, mét lo¹i
thyÕ do chÝnh phñ níc ngoµi ®¸nh vµo nh÷ng s¶n phÈm nhËp khÈu. ThuÕ quan
cã thÓ ®îc qui ®Þnh ®Ó lµm t¨ng thu nhËp cho quèc gia hay ®Ó b¶o hé cho c¸c
doanh nghiÖp trong níc. Nhµ xuÊt khÈu còng cã thÓ ®èi diÖn víi mét h¹n ng¹ch
( quota ) lµ viÖc ®Ò ra nh÷ng giíi h¹n vÒ sè lîng nh÷ng hµng ho¸ mµ níc nhËp
khÈu ph¶i chÊp nhËn ®èi víi nh÷ng lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã. Môc tiªu cña h¹n
ng¹ch lµ ®Ó b¶o lu ngo¹i hèi vµ b¶o vÖ c«ng nghÖ còng nh c«ng ¨n viÖc lµm
trong níc . Mét sù cÊm vËn lµ h×nh thøc cao nhÊt cña h¹n ng¹ch , trong ®ã viÖc
nhËp khÈu c¸c lo¹i s¶n phÈm trong danh s¸ch cÊm vËn bÞ cÊm hoµn toµn.
Kinh doanh XNK còng cã thÓ bÞ h¹n chÕ do viÖc kiÓm so¸t ngo¹i hèi lµ viÖc
®iÒu tiÕt lîng ngo¹i tÖ hiÖn cã vµ tû gi¸ hèi ®o¸i so víi ®ång tiÒn kh¸c. C¸c nhµ
kinh doanh XNK còng cã thÓ ph¶i ®èi diÖn víi mét lo¹t c¸c hµng rµo phi thuÕ
quan nh giÊy phÐp nhËp khÈu, nh÷ng sù qu¶n lý, ®iÒu tiÕt ®Þnh h×nh nh ph©n
biÖt ®èi xö víi c¸c nhµ ®Êu thÇu níc ngoµi, c¸c tiªu chuÈn s¶n phÈm mang tÝnh
ph©n biÖt ®èi xö víi hµng níc ngoµi.
4.2 ChÕ ®é chÝnh s¸ch luËt ph¸p cña Nhµ nuíc vµ quèc tÕ.
§©y lµ yÕu tè mµ doanh ngiÖp kinh doanh XNK cÇn n¾m râ vµ tu©n thñ. Bëi vËy
nã thÓ hiÖn ý chÝ thèng nhÊt chung cña quèc tÕ. Ho¹t ®éng XNK ®îc tiÕn hµnh gi÷a
c¸c chñ thÓ ë c¸c quèc gia kh¸c nhau, nªn nã chÞu sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch chÕ ®é,
luËt ph¸p cña quèc gia ®ã, ®ång thêi tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh , luËt ph¸p cña quèc
gia ®ã vµ nã ph¶i tu©n theo nh÷ng qui ®Þnh , luËt ph¸p quèc tÕ chung.
Nh©n tè thuéc m«i trêng v¨n ho¸.
Mçi níc ®Òu cã nh÷ng tËp tôc , qui t¾c , kiªng kþ riªng. Chóng ®îc h×nh
thµnh heo truyÒn thèng v¨n ho¸ cña mçi níc vµ cã ¶nh huáng to lín ®Õn tËp tÝnh
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
tiªu dïng cña kh¸ch hµng nø¬c ®ã. Tuy sù giao lu v¨n ho¸ gi÷a c¸c níc ®· lµm
xuÊt hiÖn kh¸ nhiÒ tËp tÝnh tiªu dïng chung cho moÞ d©n téc, song nh÷ng yÕu tè
v¨n ho¸ truyÒn thèng vÉn cßn rÊt bÒn v÷ng cã ¶nh hëng rÊt m¹nh ®Õn thãi quen
vµ t©m lý tiªu dïng. §Æc biÖt chóng thÓ hiÖn rÊt râ trong sù kh¸c biÖt gi÷a truyÒn
thèng ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y, gi÷a c¸c t«n gi¸o vµ gi÷a c¸c chñng téc.
M«i trêng kinh tÕ.
M«i trêng kinh tÕ cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Nã
quyÕt ®Þnh sù hÊp dÉn cña thÞ trêng th«ng qua viÖc ph¶n ¸nh tiÒm lùc thÞ trêng
vµ hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng cña mét quèc gia. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, m«I
trêng kinh tÕ quèc tÕ cã nhiÒu thay ®æi do xu híng nhÊt thÓ ho¸ nÒn kinh tÕ cã
nhiÒu møc ®é kh¸c nhau nh khu vùc mËu dÞch tù do , khu vùc thèng nhÊt thuÕ
quan, khu vùc thÞ trêng chung…Nh÷ng xu híng nµy cã t¸c ®éng ®Õn ho¹t
®éng xuÊt khÈu cña c¸c quèc gia theo hai híng : t¹o ra sù u tiªn cho nhau vµ
kÝch thÝch t¨ng tráng cña c¸c thµnh viªn.
4.3 HÖ thèng giao th«ng vËn t¶i , th«ng tin liªn l¹c
ViÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng XNK kh«ng thÓ t¸ch rêi c«ng viÖc vËn chuyÓn vµ
th«ng tin liªn l¹c. Nhê cã th«ng tin mµ c¸c bªn cã thÓ c¸ch nhau tíi nöa vßng tr¸I
®Êt vÉn th«ng tin ®îc víi nhau ®Ó tho¶ thuËn tiÕn hµnh ho¹t ®éng kÞp thêi. ViÖc
vËn chuyÓn hµng ho¸ tõ níc nµy sang níc kh¸c lµ c«ng viÖc nÆng nÒ tèn
nhiÒu chi phÝ cña ho¹t ®éng XNK. Do ®ã, nÕu hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i vµ
th«ng tin liªn l¹c cña mét níc thuËn tiÖn sÏ gióp cho viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng
XNK ®îc tiÕn hµnh dÔ dµng, nhanh chãng vµ ngîc l¹i.
4.4 HÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng:
HiÖn nay hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng ®· ph¸t triÓn hÕt søc lín m¹nh, can
thiÖp tíi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ dï lín hay nhá, dï ë bÊt kú
thµnh phÇn kinh tÕ nµo. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc
nÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng ng©n hµng. Dùa trªn c¸c quan hÖ, uy tÝn ,
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
nghiÖp vô thanh to¸n liªn ng©n hµng rÊt thuËn lîi mµ c¸c doanh nghiÖp tham gia
ho¹t ®«ng XNK sÏ ®îc ®¶m b¶o vÒ mÆt lîi Ých.
4.5 Kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, chÕ biÕn cña nÒn kinh tÕ trong níc.
Kinh doanh th¬ng m¹i nãi chung vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu nãi riªng
lµ mua b¸n hµng ho¸ chø kh«ng ph¶i ®Ó tiªu dïng cho chÝnh m×nh . C¸c doanh
nghiÖp XNK ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ®Çu vµo nh»m chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè
®Çu vµo trong ®ã quan träng nhÊt lµ hµng ho¸. Nguån hµng cña doanh nghiÖp
XNK lµ toµn bé vµ c¬ cÊu hµng ho¸ thÝch hîp víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®· vµ
®ang cã kh¶ n¨ng huy ®éng trong kú kÕ ho¹ch
4.6 Doanh nghiÖp vµ søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng
Doanh nghiÖp kh«ng thÓ XNK ®îc hµng ho¸ nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã
kh¶ n¨ng thu mua, chÕ biÕn vµ tiÕp cËn ®îc víi kh¸ch hµng níc . Doanh
nghiÖp ph¶i biÕt tËn dông thÕ m¹nh ®Ó cã mét chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ
trêng.
II. C¸c h×nh thøc XNK.
C¸c nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng th¬ng m¹i liªn quan
®Õn mua vµ b¸n hµng ho¸ víi thÞ trêng níc ngoµi bao gåm c¶ t¸i xuÊt khÈu
(Reexport) vµ t¸i nhËp khÈu (Reimport )
1. T¸i xuÊt khÈu :
Lµ xuÊt khÈu hµng ®· nhËp vÒ trong níc, kh«ng qua chÕ biÕn thªm, còng
cã trêng hîp hµng kh«ng vÒ trong níc, sau khi nhËp hµng, giao hµng ®ã ngay
cho ngêi thø ba. Nh vËy ë ®©y cã c¶ hµnh ®éng mua vµ hµnh ®éng b¸n nªn
møc rñi ro cã thÓ lín vµ lîi nhuËn cã thÓ cao.
2. T¸i nhËp khÈu.
Lµ nhËp khÈu tõ níc ngoµi mµ hµng tríc ®ã ®· xuÊt khÈu nhËp l¹i hµng
®ã kh«ng qua chÕ biÕn.
VÒ nguyªn lý nghiÖp vô t¸i xuÊt khÈu vµ t¸i nhËp khÈu kh«ng tÝnh vµo hµng
xuÊt khÈu hay hµng nhËp khÈu m¹c dï ph¶i qu¸ thñ tôc h¶i quan.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
NhiÒu hµng t¸i xuÊt thùc hiÖn ë c¸c khu tù do th¬ng m¹i, khu nµy n»m
ngoµi vßng kiÓm tra cña h¶i quan. Hµng nhËp vµo khu nµy kh«ng nép thuÕ h¶i
quan kÓ c¶ hµng nhËp ®Ó t¸i xuÊt ®i níc kh¸c. Nhng nÕu hµng nµy tõ khu tù do
th¬ng m¹i l¹i chuyÓn vµo c¸c vïng kh¸c cña níc ®ã (níc chñ nhµ khu tù do
th¬ng m¹i ) th× ph¶i nép thuÕ nhËp khÈu theo tû lÖ chung cña h¶i quan.
VÝ dô:
Mü : New York, New orleau, Los Angeles , Cietle, Sanfranciseo.
Anh : C¶ng London.
Thuþ §iÓn : C¶ng Gofeborg , Stockholm Maemo.
§an M¹ch : Gopenhagen.
CHLB §øc : Hambourg.
3. XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu trùc tiÕp
C¸c nhµ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp giao hµng trùc tiÕp cho ngêi tiªu dïng níc
ngoµi vµ mua hµng trùc tiÕp nhËp hµng cña ngêi s¶n xuÊt
VÒ nguyªn t¾c mÆc dï xuÊt khÈu trùc tiÕp cã lµm t¨ng thªm rñi ro trong
kinh doanh song nã cã nh÷ng u ®iÓm sau:
Gi¶m bít lîi nhuËn trung gian sÏ lµm t¨ng chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ chi
phÝ, tøc lµ lµm t¨ng lîi nhuËn cho nhµ s¶n xuÊt
Ngêi s¶n xuÊt cã liªn hÖ trùc tiÕp vµ ®Òu ®Æn víi kh¸ch hµng, víi thÞ
trêng, biÕt ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ t×nh h×nh b¸n hµng do ®ã cã thÓ
thay ®æi s¶m phÈm vµ c¸c ®iÒu kiÖn b¸n hµng rong ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt
4. XuÊt khÈu vµ nhËp khÈu gi¸n tiÕp.
Lµ h×nh thøc khi doanh nghiÖp th«ng qua dÞch vô cña c¸c tæ chøc ®éc lËp ®Æt ngay
t¹i níc xuÊt khÈu nhËp khÈu ®Ó tiÕn hµnh XNK.
H×nh thøc xuÊt khÈu gi¸n tiÕp kh¸ phæ biÕn ë nh÷ng doanh nghiÖp míi tham
gia vµo thÞ trêng quèc tÕ .
H×nh thøc nµy cã u ®iÓm c¬ b¶n lµ:
- Ýt ph¶i ®Çu t.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Doanh nghiÖp khong ph¶i triÓn khai mét lùc lîng b¸n hµng ë níc ngoµi
còng nh c¸c ho¹t ®éng giao tiÕp vµ khuyÕch tr¬ng ë níc ngoµi.
- H¹n chÕ ®îc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra ë thÞ trêng níc ngoµi.
Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy còng cã h¹n chÕ lµ gi¶m lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
do ph¶i chia sÎ víi c¸c tæ chøc tiªu thô vµ do kh«ng cã liªn hÖ trùc tiÕp víi thÞ trêng
níc ngoµi nªn viÖc n¾m b¾t c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng níc ngoµi bÞ h¹n chÕ, kh«ng
thÝch øng nhanh ®îc víi c¸c biÕn ®éng cña thÞ trêng.
5. T¹m nhËp, t¸i xuÊt.
Nh ®a hµng ®i triÓn l·m, ®a ®i söa ch÷a råi l¹i mang vÒ
6. T¹m xuÊt, t¸i nhËp.
Nh ®a hµng vµo dù triÓn l·m, héi chî, qu¶ng c¸o sau ®ã ®a vÒ
7. ChuyÓn khÈu.
Lµ hµng mua cña níc nµy b¸n cho níc kh¸c, kh«ng lµm thñ tôc XNK.
Nh vËy, trong ho¹t ®éng chuyÓn khÈu kh«ng cã hµnh vi mua b¸n mµ chØ thùc
hiÖn c¸c dÞch vô nh vËn t¶i qu¸ c¶nh, lu kho, lu b·i, b¶o qu¶n…Bëi vËy møc
®é rñi ro trong ho¹t ®éng nãi chung lµ thÊp vµ lîi nhuËn còng kh«ng cao.
8.DÞch vô xuÊt khÈu, nhËp khÈu.
Nh göi ®¹i lý hay thuª ngêi söa ch÷a
9. XuÊt khÈu t¹i chç.
Trong trêng hîp nµy hµng ho¸ vµ dÞch vô cã thÓ cha vît ra ngoµi biªn
giíi quèc gia nhng ý nghÜa kinh tÕ cña nã t¬ng tù nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu. §ã
lµ viÖc cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho c¸c ngo¹i giao ®oµn, cho kh¸ch du lÞch
quèc tÕ… Ho¹t ®éng xuÊt khÈu t¹i chç cã thª ®¹t hiÖu qu¶ cao do gi¶m bít chi
phÝ bao b× ®ãng gãi, chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ vËn t¶i, thêi gian thu håi vèn nhanh.
III. Néi dung më réng thÞ trêng.
1. Kh¸i niÖm thÞ trêng vµ vai trß cña thÞ trêng trong ho¹t ®éng XNK.
1.1 Kh¸i niÖm thÞ trêng.
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ThÞ trêng lµ con ®Î kinh tÕ hµng ho¸ vµ sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao
®éng x· héi. Nh VI. Lªnin ®· v¹ch râ: “ n¬i nµo cã ph©n c«ng x· héi vµ s¶n
xuÊt hµng ho¸ n¬i ®ã cã thÞ trêng .’’
Trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhá, thÞ trêng hµng ho¸ nhá hÑp, tr×nh ®é ph¸t
triÓn thÊp. §Õn thêi kú chñ nghÜa t b¶n, kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn nhanh
chãng, qui m« thÞ trêng hµng ho¸ më réng cha tõng cã, ph¹m vi giao dÞch cµng
réng, võa cã hµng ho¸ h÷u h×nh, võa cã hµng ho¸ v« h×nh , thËm chÝ søc lao
®éng còng trë thµnh hµng ho¸. H¬n thÕ n÷a kinh tÕ hµng ho¸ ®· vît qua giíi
tuyÕn d©n téc, vît qua biªn giíi quèc gia lµm xuÊt hiÖn thÞ trêng cã tÝnh thÕ
giíi.
Theo quan ®iÓm kinh tÕ häc th× “ ThÞ trêng lµ tæng thÓ cña cung vµ cÇu ®èi
víi mét lo¹i hµng ho¸ nhÊt ®Þnh trong mét kh«ng gian vµ thêi gian cô thÓ.’’
§øng trªn gi¸c ®é qu¶n lý mét doanh nghiÖp, kh¸i niÖm thÞ trêng ph¶i
®îc g¾n víi c¸c t¸c nh©n kinh tÕ tham gia vµo thÞ trêng nh ngêi mua, ngêi
b¸n ,ngêi ph©n phèi…víi nh÷ng hµnh vi cô thÓ cña hä
MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn kinh doanh hiÖn ®¹i th× trong kh¸i niÖm thÞ trêng
yÕu tè cung cÊp ®ang mÊt dÇn tÇm quan träng, trong khi ®ã nhu cÇc vµ sù nhËn
biÕt nhu cÇu lµ nh÷ng yÕu tè ngµy cµng quyÕt ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh
nghiÖp. Do ®ã cã thÓ ®a ra kh¸i niÖm thÞ trêng quèc tÕ nh sau : ThÞ trêng
quèc tÕ cña doanh nghiÖp lµ tËp hîp nh÷ng kh¸ch hµng níc ngoµi tiÒm n¨ng cña
doanh nghiÖp ®ã.
1.2 Vai trß cña thÞ trêng ®èi víi ho¹t ®éng XNK.
ThÞ trêng lµ m«i trêng ho¹t ®éng cña mäi doanh nghiÖp. §Ó thuËn lîi cho
c¸c ho¹t ®éng kinh doanh th× tù b¶n th©n doanh nghiÖp ph¶i biÕt cñng cè vµ ph¸t
triÓn cho m«i trêng ho¹t ®éng cña m×nh, bao gåm c¶ thÞ trêng ®Çu vµo vµ thÞ
trêng ®Çu ra. Hoµ theo xu thÕ quèc tÕ ho¸, ngµy nay nhiÒu doanh nghiÖp më
réng viÖc ®a s¶n phÈm ra tiªu thô ë thÞ trêng níc ngoµi b»ng c¸ch xuÊt khÈu,
d©y lµ c¸ch dÔ thùc hiÖn vµ thêng ®îc sö dông c¶ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
míi tham ra vµo thÞ trêng quèc tÕ còng nh nh÷ng doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng
kinh nghiÖm. Trong bèi c¶nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, thÞ trêng ngµy cµng
trë nªn mang tÝnh toµn cÇu. ChÝnh v× vËy, thÞ trêng cã vai trß rÊt lín ®èi víi ho¹t
®éng XNK
+ ThÞ trêng lµ n¬i tiªu thô hµng ho¸ XNK : mäi hµng ho¸ sÏ ®îc ®em ra
trao ®æi mua b¸n trªn thÞ truêng, ®¸p øng nhu cÇu c©n b»ng gi÷a cung vµ cÇu.
+ ThÞ trêng lµ sù tån t¹i cña doanh nghiÖp: Mçi doanh nghiÖp hay C«ng ty
nµo tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh XNK ®Òu coi träng thÞ trêng v× nã lµ
kh©u then chèt quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp.
+ ThÞ trêng lµ n¬i cung cÊp th«ng tin cho ngêi s¶n xuÊt, ngêi tiªu dïng
vµ c¶ ngêi kinh doanh th¬ng m¹i. ThÞ trêng chØ râ nh÷mg biÕn ®éng vÒ nhu
cÇu x· héi, sè lîng gi¸ c¶, c¬ cÊu vµ xu híng thay ®æi cña nhu cÇu c¸c lo¹i
hµng ho¸ dÞch vô. §ã lµ nh÷ng th«ng tin cùc kú quan träng ®èi víi ngêi s¶n
xuÊt hµng ho¸, gióp hä ®iÒu chØnh s¶n xuÊt cho quan hÖ cung cÇu, thay ®æi qui
c¸ch mÉu m· cho phï hîp nhu cÇu, thÞ hiÕu, s¶n xuÊt hµng ho¸ theo mèt mµ
ngêi tiªu dïng ®ßi hái…
Sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn cña thÞ trêng g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn
cña s¶n xuÊt, lu th«ng hµng ho¸ vµ lu th«ng tiÒn tÖ.ThÞ trêng cã vai trß to lín
thóc ®Èy sù ph¸t triÓn, më réng s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸.
2. ChiÕn lîc më réng thÞ trêng.
Cã hai lo¹i chiÕn lîc kh¸c nhau trong më réng thÞ truêng níc ngoµi lµ
chiÕn lîc tËp trung (hay quèc tÕ ho¸ tõng bíc ) vµ chiÕn lîc ph©n t¸n (hay
quèc tÕ ho¸ toµn cÇu ) .Chóng ®Æc trng cho nh÷ng bíc ®i kh¸c nhau tr«ng qu¸
tr×nh bµnh tríng ra thÞ trêng níc ngoµi.
2.1 ChiÕn lîc tËp trung.
ChiÕn lîc nµy cã u ®iÓm c¬ b¶n lµ do chØ th©m nhËp vµo mét sè Ýt thÞ
trêng nªn dÔ tËp trung ®uîc c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp, viÖc chuyªn m«n
ho¸ s¶n xuÊt vµ tiªu chuÈn ho¸ s¶n phÈm ®¹t ®îc møc ®é cao h¬n, ho¹t ®éng
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
qu¶n lý trªn c¸c thÞ trêng ®ã còng thùc hiÖn ®îc dÔ dµng h¬n. MÆt kh¸c do tËp
trung ®îc c¸c ngïn lùc cña doanh nghiÖp nªn t¹o ®îc c¸c u thÕ c¹nh tranh
cao h¬n t¹i c¸c thÞ trêng ®ã. Tuy nhiªn, chiÕn lîc nµy cã nhîc ®iÓm c¬ b¶n lµ
do chØ ho¹t ®éng trªn mét sdè Ýt thÞ trêng nªn tÝnh linh ho¹t trong kinh doanh bÞ
h¹n chÕ, c¸c rñi ro t¨ng lªn vµ khã ®èi phã khi cã h÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng.
2.2 ChiÕn lîc ph©n t¸n.
§îc ®Æc trng b»ng viÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp
cïng mét lóc sang nhiªï thÞ trêng kh¸c nhau. ChiÕn lîc nµy cã u ®iÓm chÝnh
lµ tÝnh linh ho¹t trong kinh doanh cao h¬n, h¹n chÕ ®îc c¸c rñi ro trong kinh
doanh song do ho¹t ®éng kinh doanh bÞ dµn tr¶i nªn khã th©m nhËp s©u vµ ho¹
®éng qu¶n lý còng phøc t¹p h¬n, chi phÝ th©m nhËp thÞ trênh lín h¬n.
Xem xÐt trªn tõng thÞ trêng cô thÓ c¸c u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña hai chiÕn lîc
trªn còng thÓ hiÖn kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm cña doanh nghiÖp,
viÖc më réng chñng lo¹i s¶n phÈm sang nhiÒu thÞ trêng kh¸c nhau trong chiÕn lîc
ph©n t¸n cho phÐp rót ng¾n vßng ®êi cña s¶n phÈm theo nguyªn t¾c th©m nhËp vµ
rót lui nhanh t¹o ra nh÷ng c¶n trë cho nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh vµ mang l¹i lîi
nhuËn cao h¬n cho doanh nghiÖp. Ngîc l¹i, viÖc lùa chän cã môc ®Ých mét sè Ýt thÞ
treêng ®Ó ph¸t triÓnchiÒu s©u l¹i t¹o ra sù ph©n chia thÞ trêng cao h¬n, t¹o nªn vÞ
trÝ c¹nh tranh v÷ng ch¾c h¬n
ViÖc ph©n biÖt chiÕn lîc tËp trung vµ chiÕn lîc ph©n t¸n th× sè lîng c¸c
thÞ trêng chØ cã ý nghÜa t¬ng ®èi bëi lÏ kh¶ n¨ng kinh doanh cña mét doanh
nghiÖp sÏ thay ®æi tuú theo tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp ®ã, sù kh¸c
biÖt gi÷a c¸c thÞ trêng xuÊt khÈu, qui m« cña chñng lo¹i s¶n phÈm vµ c¸c nç lùc
thÞ trêng mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra cho c¸c thÞ trêng kh¸c nhau.
B¶n th©n kh¸i niÖm thÞ trêng còng kh«ng nhÊt thiÕt g¾n víi ranh giíi quèc
gia. Mét thÞ trêng bao gåm nhiÒu quèc gia hoÆc ngîc l¹i cã quèc gia l¹i ph¶i
®îc xem xÐtlµ nhiÒu thÞ tr¬ngf tuú thuéc vµo møc ®é kh¸c nhau vÒ kinh tÕ, x·
héi, v¨n ho¸ vµ tËp qu¸n tiªu dïng nhiÒu hay Ýt. Do ®ã ®Î ®¸nh gi¸ ®îc møc ®é
nguon tai.lieu . vn
