Báo cáo chuyên đề: Ứng dụng Laser trong điều trị ung thư

TRƢỜNGĐẠIHỌCBÁCHKHOATPHCM KHOAKHOAHỌC ỨNGDỤNG BỘMÔNVẬTLÝ KỸTHUẬTYSINH Báocáochuyênđề Tp.HồChíMinh,Tháng6năm2010 MỤCLỤC Mụclục............................................................................................................................................................................................1 Phần 1:LỜINÓIĐẦU............................................................................................................................................................2 Phần 2. ĐẠICƢƠNGVỀUNGTHƢ.............................................................................................................................3 2.1. Bảnchấtcủaungthƣ.............................................................................................................................................................3 2.2.Cơchếbệnhsinhcủaungthƣ.............................................................................................................................................3 2.3.Cáctácnhângâyungthƣ.....................................................................................................................................................3 2.4.Triệuchứngcủaungthƣ......................................................................................................................................................4 2.5.Phânloạiungthƣ....................................................................................................................................................................4 2.6.Dịchtễhọcungthƣ................................................................................................................................................................7 Phần 3:CÁCPHƢƠNGPHÁP ĐIỀU TRỊ UNG THƢ HIỆN NAY...............................................................9 3.1.Yhọccổtruyền.......................................................................................................................................................................9 3.2.Yhọchiệnđại.........................................................................................................................................................................9 3.3.Cácphƣơngphápmớihỗtrợtrongđiềutrịungthƣ...................................................................................................11 Phần 4:CƠBẢNVỀỨNGDỤNG LASER TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƢ..........................................12 4.1.Laservànhữngđặctínhƣuviệtcủanótrongđiềutrị................................................................................................12 4.2.Cácphƣơngphápsửdụnglasercôngsuấtcao trongđiềutrịungthƣ..................................................................13 4.3.Cácloạilasersửdụngtrongđiềutrịungthƣ................................................................................................................13 4.4.Ƣuvàkhuyếtđiểmcủaviệcsửdụnglaser...................................................................................................................13 Phần 5:LIỆUPHÁPQUANGĐỘNGHỌC(PhotodynamicTherapy-PDT).........................................14 5.1. Giới thiệu về PDT...............................................................................................................................................................14 5.2.CơchếcủaPDTtrongviệctiêudiệttếbàoungthƣ...................................................................................................14 5.3.CácchấtnhạyquangdùngtrongPDT..........................................................................................................................15 5.4.TiếntrìnhthựchiệncủaPDT...........................................................................................................................................18 5.5.ƢuđiểmvàkhuyếtđiểmcủaPDT.................................................................................................................................18 Phần 6:ỨNGDỤNGLIỆUPHÁPQUANGĐỘNGHỌC(PDT)ĐỂTĂNGCƢỜNGHỆMIỄN DỊCH TRONG ĐIỀU TRỊ UNG THƢ........................................................................................................................19 6.1.Kháiquáthệmiễndịch......................................................................................................................................................19 6.2. Ứng dụng liệu pháp quang động học (PDT) trong kích thích hệ miễn dịch nhằm điều trị ung thƣ....................................................................................................................................................................................................23 6.3.Thínghiệmkhảosátcáctácdụngkhácnhaucủaliệupháplaserkíchthíchhệmiễndịchtrongđiềutrịcác khốiuungthƣdicănđƣợcnghiêncứutrênchuột.............................................................................................................29 Phần 7:KẾTLUẬN...............................................................................................................................................................38 Tàiliệuthamkhảo....................................................................................................................................................................39 Phần 1 LỜINÓIĐẦU 1 Từtrƣớcđếnnay,ungthƣlàmộtcănbệnhvôcùngnguyhiểmvàphổbiếnởnƣớctavàtrêntoànthếgiới,nó đã gâytử vong chorất nhiều bệnh nhân. Trongsuốtchiều dài lịchsửcủa yhọc, các nhà yhọc đã không ngừngnghiêncứuđểtìmrarấtnhiềuphƣơngphápđiềutrịungthƣnhƣphẫuthuật,xạtrị,hóatrị…Những phƣơngphápđócóhiệuquảđiềutrịrấtcaođƣợcứngdụngchonhữnglọaiungthƣkhácnhau.Nhƣngbên cạnhđó,chúngcũnggâynhữngảnhhƣởngxấuđếnkhỏengƣờibệnh.Chẳnghạn,phƣơngpháphóatrịgây tácdụngphụđếncáccơquankháccủacơthể,bứcxạđiệntừtrongphƣơngphápxạtrịcótácdụngionhóa mạnhlàmchếtcáctếbàolành.... Trongbốicảnhđó,việcđềxuấtcácphƣơngphápđiềutrịungthƣmớiítgâynhữngtácdụngphụđến bệnhnhânđangtrởthànhnhucầucấpthiếttrongngànhungthƣhọc. Trongtiếntrìnhđápứngnhucầuđó, phƣơngphápứngdụnglasertrongđiềutrịungthƣđãđƣợcnghiêncứuvàứngdụngởmộtsốnƣớccónềny họcpháttriểntrênthếgiớivàbƣớcđầuđãcónhữngthànhtựutolớn. Việcứngdụnglasertrongđiềutrịung thƣđãđƣợctiếnhànhquahailiệupháp.Đólàliệuphápquangđộnghọctrongviệctiêudiệttếbàoungthưvà liệuphápứngdụnglasertăngcườnghệmiễndịchcủacơthểtrongđiềutrịungthư. Trongbàibáocáonày,chúngtôisẽcungcấpmộtcáinhìntồngquanvềhaiphƣơngphápứngdụng lasertrongđiềutrịungthƣnhƣđãnóiởtrên.Theođó,chúngtôisẽlầnlƣợttrìnhbàycácvấnđềsau:  Đạicƣơngvềungthƣ.Phầnnàycungcấpnhữngvấnđềcơbảnvềbệnhungthƣ,baogồmbảnchất, cơchếbệnhsinh,cáctácnhângâybệnh,phânloạiungthƣ...  Cácphƣơngphápđiềutrịungthƣhiệnnay.Phầnnàytrìnhbàyvềcácliệuphápphẫuthuật,xạtrị, hóatrị,baogồmƣuđiểmvàkhuyếtđiểmcủachúng.  Cơ bản về ứng dụng laser trong điều trị ungthƣ.Phần này trình bày tác dụngđiều điều trị của laserthôngquacáchiệuứngsinhhọcxảyrakhilasertƣơngtácvớimôsống,ƣuvàkhuyếtđiểmcủa liệupháplaser...  Liệuphápquangđộnghọc(PhotodynamicTherapy-PDT).Phầnnàytậptrungtrìnhbàyvềtác dụngđiềutrịthứnhấtcủaPDT,đólàtácdụngtiêudiệttrựctiếptếbàoungthƣbằnghiệuứngquang động học.  Ứngdụngliệuphápquangđộnghọcđểtăngcƣờnghệmiễndịchtrongđiềutrịungthƣ.Phần nàysẽtrìnhbàyvềtácdụngthứhaicủaPDT,đólàtácdụngtăngcƣờngchứcnănghệmiễndịchcủa PDTtrongđiềutrịungthƣ. Phần 2 ĐẠICƢƠNGVỀ UNGTHƢ 2.1.Bảnchấtcủaungthƣ 2 Trongthờiđạingàynay mặcdùkhoahọcđãcónhữngtiếnbộvƣợtbậcđặcbiệtlàtronglĩnhvựcsinhhọc phântử,tuynhiênđểđịnhnghĩabệnhungthƣlàgìvẫnkhông dễ dàng. Tuynhiênchúngtacóthểđịnhnghĩaungthƣnhƣlàquátrìnhbệnhlýtrongđómộtsốtếbàothoátra khỏisựkiểmsoát,sựbiệthóasinhlýcủatếbàovàtiếptụcnhânlên.Nhữngtếbàonàycókhảnăngxâmlấn vàpháhủycáctổchứcchungquanh.Đồngthờichúngditrúvàđếnpháttriểnởnhiềucơquankhácnhauvà hìnhthànhnêndicăn,cuốicùngungthƣgâytửvongdocácnguyênnhânsau: -Cácbiếnchứngcấptínhnhƣ:xuấthuyếtồạt,chènépnão,ngạtthở. -Tiếntriểnnặngdầntiếnđếnrốiloạnchứcnăngcủacáccơquandokhốidicănnhƣthiểunănghô hấp, suy chức năng gan thận. -Sựthoáitriểndầndần,kéodàidẫnđếnsuykiệtvàcuốicùngbệnhnhântửvong. Livecancer Lung cancer Brain cancer Hình1:Mộtsốloạiungthư 2.2.Cơchếbệnhsinhcủaung thƣ NguyênnhângâyungthƣlàsựsaihỏngcủaADN,tạonêncácđộtbiếnởcácgenthiếtyếuđiềukhiểnquá trìnhphânbàocũngnhƣcáccơchếquantrọngkhác.Mộthoặcnhiềuđộtbiếnđƣợctíchlũylạisẽgâyrasự tăngsinhkhôngkiểmsoátvàtạothànhkhốiu.Khốiulàmộtkhốimôbấtthƣờng,cóthểáctính,tứcungthƣ hoặclànhtính,tứckhôngungthƣ.Chỉnhữngkhốiuáctínhthìmớixâmlấnmôkhácvàdicăn. 2.3.Cáctácnhângâyungthƣ Gồm2nhómchínhlàcácyếutốmôitrƣờngvàcácnguyênnhânbên trong 2.3.1.Cácyếutốmôitrường +Tácnhânvậtlý:chủyếulàbứcxạionhóavàtiacựctím. +Tácnhânhóahọc:Thuốclá,Chếđộănuốngvàcácchấtgâyônhiễmthựcphẩm,Cácungthƣliênquan đếnnghềnghiệp,Hóatrịliệu. +Tácnhânsinhhọc:Virussinhungthƣ,Kýsinhtrùngvàvitrùng. 3 Hình2:Cơchếbệnhsinhcủaungthư 2.3.2.Cácnguyênnhânbêntrong - Yếutốditruyền. - SuygiảmmiễndịchvàAIDS. - Nộitiếttố. 2.4.Triệuchứngcủaungthƣ Banđầu,hầuhếtbệnhnhânungthƣkhôngcótriệuchứnglâmsàngrõràng.Khixuấthiệntriệuchứngrõrệt thƣờnglàkhibệnhđãtiếntriểntrầmtrọng.vThôngthƣờng,ungthƣcóthờigianủbệnh(tứclàthờigiantừkhi mộttếbàobịđộtbiếnthànhtếbàoungthƣđếnkhicáctriệuchứngcủabệnhđƣợcbộclộ)khádài,khoảng10 nămhoặchơnnữatùythểloạiungthƣ.Dođócáchphòngvàđiềutrịungthƣhiệuquảnhấtđƣợckhuyếncáo lànênđikhámsứckhỏeđịnhkì6thángmộtlần.Doungthƣlàtậphợpcủanhiềudạngbệnhungthƣkhác nhaunêntriệuchứngcủaungthƣrấtđadạngvàkhácnhauởtùythểbệnhungthƣ.Đạikhái,triệuchứngcủa ungthƣđƣợcphânlàmbanhómchính: 1) Triệuchứngtạichỗ:cáckhốiubấtthƣờnghayphùnề,chảymáu(hemorrhage),đauhoặcloét (ulcer).Chènépvàomôxungquanhcóthểgâyracáctriệuchứngnhƣvàngda. 2) Triệuchứngcủadicăn(lantràn):hạchbạchhuyếtlớnlên,ho,horamáu,ganto,đauxƣơng,gãy xƣơngởnhữngxƣơngbịtổnthƣơngvàcáctriệuchứngthầnkinh.Đaucóthểgặpởungthƣgiaiđoạntiến triển,nhƣngthôngthƣờngđókhôngphảilàtriệuchứngđầutiên. 3) Triệuchứngtoànthân:sụtcân,chánănvàsuymòn,tiếtnhiềumồhôi(đổmồhôitrộm),thiếumáu vàcáchộichứngcậnuđặchiệu,đólàtìnhtrạngđặcbiệtđƣợcgâyrabởiungthƣđanghoạtđộng,chẳnghạn nhƣhuyếtkhối(thrombosis)haythayđổinộitiếttố. 2.5.Phânloạiungthƣ Ungthƣcóthểđƣợcphânloạidựatheotínhchấtgiảiphẫubệnhhoặctheocơquanbịtổnthƣơng.Cáctếbào ungthƣtrongmộtkhốiu(baogồmcảtếbàođãdicăn)đềuxuấtpháttừmộttếbàoduynhấtphânchiamà thành.Dođómộtbệnhungthƣcóthểđƣợcphânloạitheoloạitếbàokhởiphátvàtheovịtrícủatếbàođó. Tuynhiên,trongnhiềutrƣờnghợp,ngƣờitakhôngxácđịnhđƣợckhốiunguyênphát.Có5loạisau: 1) Ungthƣbiểumô(carcinoma)cónguồngốctừtếbàobiểumô(vídụnhƣởốngtiêuhóahaycác tuyếntiêuhoá). 4 ... - tailieumienphi.vn