Xem mẫu
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 4 PHẦN 1: ................................................................................................................ 6 1.TÌNH HÌNH BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE ...................................... 6 1.1 Thế giới : ......................................................................................................... 6 1.2 Khu vực: .......................................................................................................... 7 1.3 Tại Việt Nam: .................................................................................................. 7 1.4 Tỉnh Quảng Nam: ............................................................................................ 8 2. NỘI DUNG ....................................................................................................... 8 2.1 ĐỊNH NGHĨA ................................................................................................. 8 2.2 TÁC NHÂN GÂY BỆNH ............................................................................... 9 2.3 DỊCH TỄ HỌC ................................................................................................ 9 2.3.1 Quá trình truyền nhiễm ................................................................................ 9 2.3.2 Đặc điểm dịch tễ học .................................................................................. 11 2.4 DIỄN BIẾN LÂM SÀNG ............................................................................. 12 2.4.1. Giai đoạn sốt.............................................................................................. 12 2.4.2. Giai đoạn nguy hiểm ................................................................................. 12 2.4.3. Giai đoạn hồi phục .................................................................................... 13 2.5 CHẨN ĐOÁN ............................................................................................... 14 2.5.1 Chuẩn đoán các mức độ sốt xuất huyết Dengue ........................................ 16 2.5.2 Chuẩn đoán căn nguyên virus Dengus ....................................................... 17 2.5.2.1 Xét nghiệm huyết thanh .......................................................................... 17 2.5.2.2 Xét nghiệm PCG, phân lập virus ............................................................ 17 2.6 CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT ......................................................................... 17 2.7 BIẾN CHỨNG .............................................................................................. 18 2.7.1 Biến chứng chính: ...................................................................................... 18 2.7.2 Biến chứng khác ......................................................................................... 18 2.8 ĐIỀU TRỊ ...................................................................................................... 19 2.8.1. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue ................................................................. 20 Trang 1
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE 2.8.2. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo .............................. 20 2.8.3. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue nặng ........................................................ 21 2.8.4. Chăm sóc và theo dõi ngƣời bệnh sốc....................................................... 22 2.8.5 Tiêu chuẩn cho ngƣời bệnh xuất viện ........................................................ 22 2.9 BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE ... 22 2.9.1. Khi chƣa có dịch ....................................................................................... 22 2.9.2. Phòng chống dịch ...................................................................................... 28 2.10 QUY TRÌNH XỬ LÝ Ổ DỊCH SXHD ....................................................... 29 2.10.1. Xác định ổ dịch SXHD ........................................................................... 29 2.10.2. Quy mô x ổ dịch SXHD .................................................................... 29 2.10.3. Tổ chức thực hiện khi có ổ dịch xảy ra ................................................... 29 2.10.4. Thời gian thực hiện ................................................................................. 29 2.10.5. Phun hóa chất diệt muỗi .......................................................................... 30 2.10.7. Báo cáo kết quả điều tra côn trùng .......................................................... 32 2.10.8. Tổ chức diệt bọ gậy/lăng quăng .............................................................. 32 2.10.9. Tuyên truyền, huy động cộng đồng ........................................................ 32 2.10.10. Kiểm tra, giám sát và chế độ báo cáo ................................................... 33 3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM ............................................................................ 33 4. TÓM TẮT ....................................................................................................... 34 5. TÓM TẮT CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 35
Trang 2
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
LỜI CẢM ƠN Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của ngƣời khác. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập tại trƣờng cho đến nay, em đã nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý Thầy cô, gia đình và bạn bè. Em xin trân trọng cảm ơn BGH Trƣờng Cao Đẳng Y tế Quảng Nam. Em xin chân thành cảm ơn tất cả thầy cô khoa bộ môn Y học cộng đồng trong nhà trƣờng cũng nhƣ các Bác, các anh chị bên Trung tâm Y học dự phòng, Phòng chống sốt rét - bƣớu cổ, Chi cục VSATTP đã tận tâm hƣớng dẫn chúng em qua từng buổi học tại lớp cũng nhƣ những buổi trao đổi, thảo luận về mọi vấn đề trong ngành. Nếu không có những lời hƣớng dẫn của thầy cô các Bác, anh(chị) thì em nghĩ bài thu hoạch tốt nghiệp này của em rất khó có thể hoàn thiện đƣợc. Bƣớc đầu đi vào thực tế, kiến thức của em còn hạn chế và nhiều bỡ ngỡ. Tuy đã có nhiều cố gắng, nhƣng chắc chắn Bài thu hoạch của em còn rất nhiều thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc sự góp ý của thầy cô giáo và các Bác, các anh chị để bài Thu hoạch tốt nghiệp của em đƣợc tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
Trang 3
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
ĐẶT VẤN ĐỀ Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây dịch do vi rút Dengue gây nên. Dịch bệnh Sốt xuất huyết đã và đang là một đại dịch nguy hiểm, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của hàng triệu ngƣời dân trên toàn Thế giới. Vì thế, dịch Sốt xuất huyết trở thành mối quan ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng và trở thành nổi lo thƣờng trực cho bất kể ngành y tế nƣớc nào vì mức độ nghiêm trọng và lây lan diễn ra chóng mặt. Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới WHO, mỗi năm có khoảng 50 - 100 triệu ngƣời bị nhiễm sốt xuất huyết [1]. Đây là căn bệnh nhiệt đới lây lan nhanh nhất thế giới hiện nay. Việc lan rộng dịch Sốt xuất huyết trên thế giới xảy ra bởi nhiều nguyên nhân, nhƣng nguyên nhân chính là việc đô thị hóa, dân cƣ đông đúc. Khi dân cƣ tại các thành phố tăng lên thì căn bệnh cũng từ từ lan ra nhiều nƣớc. Con ngƣời mang trong mình virus, con muỗi chỉ có nhiệm vụ chuyển virus đó từ ngƣời này sang ngƣời khác. Mặt khác, các yếu tố tự nhiên nhƣ khí hậu, thời tiết nắng nóng, hiện tƣợng Elnino, Elnina trên thế giới tác động đến sự gia tăng của quần thể vector sốt xuất huyết. Nguyên nhân là do nhiệt độ và lƣợng mƣa gia tăng và việc mùa mƣa đến sớm hơn, kéo dài hơn làm muỗi sinh sản và phát triển nhanh. Tập quán trữ nƣớc trong các dụng cụ chứa nƣớc sinh hoạt để đối phó với thời tiết khô của ngƣời dân cũng là yếu tố làm gia tăng quần thể muỗi truyền bệnh và gia tăng nguy cơ xảy ra dịch lớn. Việc sử dụng các hoá chất diệt côn trùng không kiểm soát làm tăng tính kháng của vector truyền bệnh. Sự gia tăng các hoạt động giao lƣu, buôn bán và du lịch giữa các vùng miền trong nƣớc, ngoài nƣớc góp phần làm tăng nguy cơ lan truyền SXHD trong cộng đồng. Kết quả là, hơn một nửa dân số thế giới hiện đang tiếp xúc gần với căn bệnh nguy hiểm này, chủ yếu là những nƣớc đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Bệnh sốt xuất huyết không chỉ ảnh hƣởng đến sức khỏe của con ngƣời mà còn ảnh hƣởng nghiêm trọng đến vấn đề kinh tế, xã hội nhƣ: gánh nặng kinh tế xã hội do bệnh sốt xuất huyết bao gồm các chi phí trực tiếp cho bệnh nhân nằm viện, thiệt hại kinh tế cho bệnh nhân và ngƣời nhà phải nghỉ việc để chăm sóc ngƣời ốm, thiệt hại do chi phí tốn kém diệt vector truyền bệnh trong các vụ dịch, thiệt hại về du lịch tại các quốc gia. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, vẫn chƣa có chủng ngừa hoặc loại thuốc cụ thể nào điều trị sốt xuất huyết Dengue đƣợc phê duyệt chính thức. Loại vaccine mạnh nhất mới đƣợc thử nghiệm hồi năm ngoái chỉ cho thấy 30% hiệu quả. Dự báo sớm nhất đến 2015, thế giới mới có thể có đƣợc vaccine phòng sốt xuất huyết đƣợc cấp phép. Đứng trƣớc tình hình trên, việc phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết phụ thuộc rất lớn vào sự tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao sự hiểu biết của cộng đồng về bệnh SXHD
Trang 4
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
để họ có biện pháp phòng tránh tốt nhất. Ngoài ra, cần có quan tâm chăm sóc tận tình của đội ngũ y tế. Sốt xuất huyết không phải là trách nhiệm của một chính phủ hay riêng ngành y tế, mà nó đòi hỏi sự hợp tác của mọi cấp trong ngành y tế .và trách nhiệm của toàn cộng đồng. Đứng trƣớc thực tế đó, để tìm hiểu tình hình SXHD và các yếu tố liên quan là vấn đề luôn đƣợc quan tâm. Vì vậy em chọn chủ đề trong bài thu hoạch tốt nghiệp là “ Phòng chống Sốt xuất huyết Dengue” nhằm tìm hiểu thông tin và kiến thức rõ hơn, sâu hơn về bệnh Sốt xuất huyết. Từ đó biết đƣợc cách điều trị bệnh và dự phòng nhƣ thế nào để phòng bệnh cho chính bản thân, gia đình và cả trong xã hội. Mục tiêu: 1.Trình bày đƣợc định nghĩa và các tác nhân gây bệnh Sốt xuất huyết và đặc điểm dịch tể học của bệnh. 2.Nêu đƣợc các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng từ đó mô tả đƣợc các chẩn đoán theo từng mức độ khác nhau của Sốt xuất huyết. Trình bày đƣợc cách phân nhóm điều trị Sốt xuất huyết theo từng mức độ. 3.Nêu đƣợc cách xử trí, điều trị và phòng bệnh Sốt xuất huyết Dengue
Trang 5
nguon tai.lieu . vn
MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ....................................................................................................... 4 PHẦN 1: ................................................................................................................ 6 1.TÌNH HÌNH BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE ...................................... 6 1.1 Thế giới : ......................................................................................................... 6 1.2 Khu vực: .......................................................................................................... 7 1.3 Tại Việt Nam: .................................................................................................. 7 1.4 Tỉnh Quảng Nam: ............................................................................................ 8 2. NỘI DUNG ....................................................................................................... 8 2.1 ĐỊNH NGHĨA ................................................................................................. 8 2.2 TÁC NHÂN GÂY BỆNH ............................................................................... 9 2.3 DỊCH TỄ HỌC ................................................................................................ 9 2.3.1 Quá trình truyền nhiễm ................................................................................ 9 2.3.2 Đặc điểm dịch tễ học .................................................................................. 11 2.4 DIỄN BIẾN LÂM SÀNG ............................................................................. 12 2.4.1. Giai đoạn sốt.............................................................................................. 12 2.4.2. Giai đoạn nguy hiểm ................................................................................. 12 2.4.3. Giai đoạn hồi phục .................................................................................... 13 2.5 CHẨN ĐOÁN ............................................................................................... 14 2.5.1 Chuẩn đoán các mức độ sốt xuất huyết Dengue ........................................ 16 2.5.2 Chuẩn đoán căn nguyên virus Dengus ....................................................... 17 2.5.2.1 Xét nghiệm huyết thanh .......................................................................... 17 2.5.2.2 Xét nghiệm PCG, phân lập virus ............................................................ 17 2.6 CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT ......................................................................... 17 2.7 BIẾN CHỨNG .............................................................................................. 18 2.7.1 Biến chứng chính: ...................................................................................... 18 2.7.2 Biến chứng khác ......................................................................................... 18 2.8 ĐIỀU TRỊ ...................................................................................................... 19 2.8.1. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue ................................................................. 20 Trang 1
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE 2.8.2. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo .............................. 20 2.8.3. Điều trị Sốt xuất huyết Dengue nặng ........................................................ 21 2.8.4. Chăm sóc và theo dõi ngƣời bệnh sốc....................................................... 22 2.8.5 Tiêu chuẩn cho ngƣời bệnh xuất viện ........................................................ 22 2.9 BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE ... 22 2.9.1. Khi chƣa có dịch ....................................................................................... 22 2.9.2. Phòng chống dịch ...................................................................................... 28 2.10 QUY TRÌNH XỬ LÝ Ổ DỊCH SXHD ....................................................... 29 2.10.1. Xác định ổ dịch SXHD ........................................................................... 29 2.10.2. Quy mô x ổ dịch SXHD .................................................................... 29 2.10.3. Tổ chức thực hiện khi có ổ dịch xảy ra ................................................... 29 2.10.4. Thời gian thực hiện ................................................................................. 29 2.10.5. Phun hóa chất diệt muỗi .......................................................................... 30 2.10.7. Báo cáo kết quả điều tra côn trùng .......................................................... 32 2.10.8. Tổ chức diệt bọ gậy/lăng quăng .............................................................. 32 2.10.9. Tuyên truyền, huy động cộng đồng ........................................................ 32 2.10.10. Kiểm tra, giám sát và chế độ báo cáo ................................................... 33 3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM ............................................................................ 33 4. TÓM TẮT ....................................................................................................... 34 5. TÓM TẮT CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 35
Trang 2
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
LỜI CẢM ƠN Trên thực tế không có sự thành công nào mà không gắn liền với những sự hỗ trợ, giúp đỡ dù ít hay nhiều, dù trực tiếp hay gián tiếp của ngƣời khác. Trong suốt thời gian từ khi bắt đầu học tập tại trƣờng cho đến nay, em đã nhận đƣợc rất nhiều sự quan tâm, giúp đỡ của quý Thầy cô, gia đình và bạn bè. Em xin trân trọng cảm ơn BGH Trƣờng Cao Đẳng Y tế Quảng Nam. Em xin chân thành cảm ơn tất cả thầy cô khoa bộ môn Y học cộng đồng trong nhà trƣờng cũng nhƣ các Bác, các anh chị bên Trung tâm Y học dự phòng, Phòng chống sốt rét - bƣớu cổ, Chi cục VSATTP đã tận tâm hƣớng dẫn chúng em qua từng buổi học tại lớp cũng nhƣ những buổi trao đổi, thảo luận về mọi vấn đề trong ngành. Nếu không có những lời hƣớng dẫn của thầy cô các Bác, anh(chị) thì em nghĩ bài thu hoạch tốt nghiệp này của em rất khó có thể hoàn thiện đƣợc. Bƣớc đầu đi vào thực tế, kiến thức của em còn hạn chế và nhiều bỡ ngỡ. Tuy đã có nhiều cố gắng, nhƣng chắc chắn Bài thu hoạch của em còn rất nhiều thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc sự góp ý của thầy cô giáo và các Bác, các anh chị để bài Thu hoạch tốt nghiệp của em đƣợc tốt hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
Trang 3
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
ĐẶT VẤN ĐỀ Sốt xuất huyết Dengue (SXHD) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, gây dịch do vi rút Dengue gây nên. Dịch bệnh Sốt xuất huyết đã và đang là một đại dịch nguy hiểm, đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của hàng triệu ngƣời dân trên toàn Thế giới. Vì thế, dịch Sốt xuất huyết trở thành mối quan ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng và trở thành nổi lo thƣờng trực cho bất kể ngành y tế nƣớc nào vì mức độ nghiêm trọng và lây lan diễn ra chóng mặt. Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới WHO, mỗi năm có khoảng 50 - 100 triệu ngƣời bị nhiễm sốt xuất huyết [1]. Đây là căn bệnh nhiệt đới lây lan nhanh nhất thế giới hiện nay. Việc lan rộng dịch Sốt xuất huyết trên thế giới xảy ra bởi nhiều nguyên nhân, nhƣng nguyên nhân chính là việc đô thị hóa, dân cƣ đông đúc. Khi dân cƣ tại các thành phố tăng lên thì căn bệnh cũng từ từ lan ra nhiều nƣớc. Con ngƣời mang trong mình virus, con muỗi chỉ có nhiệm vụ chuyển virus đó từ ngƣời này sang ngƣời khác. Mặt khác, các yếu tố tự nhiên nhƣ khí hậu, thời tiết nắng nóng, hiện tƣợng Elnino, Elnina trên thế giới tác động đến sự gia tăng của quần thể vector sốt xuất huyết. Nguyên nhân là do nhiệt độ và lƣợng mƣa gia tăng và việc mùa mƣa đến sớm hơn, kéo dài hơn làm muỗi sinh sản và phát triển nhanh. Tập quán trữ nƣớc trong các dụng cụ chứa nƣớc sinh hoạt để đối phó với thời tiết khô của ngƣời dân cũng là yếu tố làm gia tăng quần thể muỗi truyền bệnh và gia tăng nguy cơ xảy ra dịch lớn. Việc sử dụng các hoá chất diệt côn trùng không kiểm soát làm tăng tính kháng của vector truyền bệnh. Sự gia tăng các hoạt động giao lƣu, buôn bán và du lịch giữa các vùng miền trong nƣớc, ngoài nƣớc góp phần làm tăng nguy cơ lan truyền SXHD trong cộng đồng. Kết quả là, hơn một nửa dân số thế giới hiện đang tiếp xúc gần với căn bệnh nguy hiểm này, chủ yếu là những nƣớc đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Bệnh sốt xuất huyết không chỉ ảnh hƣởng đến sức khỏe của con ngƣời mà còn ảnh hƣởng nghiêm trọng đến vấn đề kinh tế, xã hội nhƣ: gánh nặng kinh tế xã hội do bệnh sốt xuất huyết bao gồm các chi phí trực tiếp cho bệnh nhân nằm viện, thiệt hại kinh tế cho bệnh nhân và ngƣời nhà phải nghỉ việc để chăm sóc ngƣời ốm, thiệt hại do chi phí tốn kém diệt vector truyền bệnh trong các vụ dịch, thiệt hại về du lịch tại các quốc gia. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, vẫn chƣa có chủng ngừa hoặc loại thuốc cụ thể nào điều trị sốt xuất huyết Dengue đƣợc phê duyệt chính thức. Loại vaccine mạnh nhất mới đƣợc thử nghiệm hồi năm ngoái chỉ cho thấy 30% hiệu quả. Dự báo sớm nhất đến 2015, thế giới mới có thể có đƣợc vaccine phòng sốt xuất huyết đƣợc cấp phép. Đứng trƣớc tình hình trên, việc phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết phụ thuộc rất lớn vào sự tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao sự hiểu biết của cộng đồng về bệnh SXHD
Trang 4
BÀI THU HOẠCH TỐT NGHIỆP : PHÕNG CHỐNG SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
để họ có biện pháp phòng tránh tốt nhất. Ngoài ra, cần có quan tâm chăm sóc tận tình của đội ngũ y tế. Sốt xuất huyết không phải là trách nhiệm của một chính phủ hay riêng ngành y tế, mà nó đòi hỏi sự hợp tác của mọi cấp trong ngành y tế .và trách nhiệm của toàn cộng đồng. Đứng trƣớc thực tế đó, để tìm hiểu tình hình SXHD và các yếu tố liên quan là vấn đề luôn đƣợc quan tâm. Vì vậy em chọn chủ đề trong bài thu hoạch tốt nghiệp là “ Phòng chống Sốt xuất huyết Dengue” nhằm tìm hiểu thông tin và kiến thức rõ hơn, sâu hơn về bệnh Sốt xuất huyết. Từ đó biết đƣợc cách điều trị bệnh và dự phòng nhƣ thế nào để phòng bệnh cho chính bản thân, gia đình và cả trong xã hội. Mục tiêu: 1.Trình bày đƣợc định nghĩa và các tác nhân gây bệnh Sốt xuất huyết và đặc điểm dịch tể học của bệnh. 2.Nêu đƣợc các triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng từ đó mô tả đƣợc các chẩn đoán theo từng mức độ khác nhau của Sốt xuất huyết. Trình bày đƣợc cách phân nhóm điều trị Sốt xuất huyết theo từng mức độ. 3.Nêu đƣợc cách xử trí, điều trị và phòng bệnh Sốt xuất huyết Dengue
Trang 5