Xem mẫu
- SỬ DỤNG KHÁNG SINH Ở
NGƯỜI CÓ TUỔI
TS.BS. LÊ THỊ KIM NHUNG
07/15/13 1
- LỊCH SỬ THUỐC DIỆT KHUẨN
1936: Sulfonamide
Thập niên 40: Penicillin, Streptomycin
Thập niên 50: Thời kỳ hoàng kim
1970-1980: ĐT. quá mức, không phù hợp
Thập niên 80: Fluoroquinolones mới
Từ thập niên 90: Vi khuẩn kháng KS lan rộng
07/15/13 2
- DƯỢC ĐỘNG HỌC DƯỢC LỰC HỌC
• Hấp thu • MIC 90
• Phân bố • EC 50
• Chuyển hóa • C max/MIC
• Thải trừ • T/MIC
• PAE
• STB
• AUC/MIC
07/15/13 3
- Yếu tố di truyền Cơ chế đề kháng
• Chromosom Enzymes thủy phân, bất hoạt KS
Thay đổi tính thấm của màng VK
Thay đổi Protein
• Plasmid
Thay đổi Ribosom
Thay đổi bơm KS của màng VK
• Transposon Thay đổi tiền chất tế bào đích
07/15/13 4
- KHÔNG SỬ DỤNG KHÁNG SINH
HỢP LÝ
GIA TĂNG SỰ KHÁNG KS.
TĂNG CHI PHÍ ĐIỀU TRỊ.
TĂNG TỈ LỆ THẤT BẠI & TỬ VONG.
07/15/13 5
- SỬ DỤNG KHÁNG SINH KHÔNG HỢP LÝ
Không có bằng chứng về VK & độ nhạy của KS
trên invitro.
Kháng sinh đơn trị ngược với kết hợp KS.
Liều lượng và khoảng cách liều.
Độ thấm của KS vào mô.
Thời gian điều trị.
Độc tính của thuốc.
Sử dụng lại kháng sinh vừa mới sử dụng.
Yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến kháng thuốc.
07/15/13 6
- LÀM THẾ NÀO ĐỂ SỬ DỤNG
KHÁNG SINH CÓ HIỆU QUẢ ?
TOÀN CẦU:
• GUIDELINES
• “XUỐNG THANG”,“NGẮN NGÀY”,“XOAY
VÒNG”…
• SẢN XUẤT KS MỚI < < < GIA TĂNG SỰ KKS.
VIỆT NAM:
• NHIỀU LỚP TẬP HUẤN WHO & BỘ Y TẾ.
• GIÁM SÁT KKS QUỐC GIA,…
07/15/13 7
- NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG KS
1. Nơi nhiễm khuẩn.
2. Dự đoán VK gây bệnh.
3. Thông tin người bệnh.
4. Thông tin về KS.
07/15/13 8
- Xác định nơi nhiễm khuẩn
VỊ TRÍ Ổ NHIỄM:
NHIỄM TRÙNG HƠ HẤP ?
NHIỄM TRÙNG TIẾT NIỆU ?
NHIỄM TRÙNG DA, MƠ MỀM ?
NHIỄM TRÙNG THẦN KINH ?
NHIỄM TRÙNG HUYẾT ?
VIÊM NỘI TÂM MẠC ?
……
07/15/13 9
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐOÁN VK GÂY BỆNH
• DỰA VÀO THỐNG KÊ NC TRƯỚC, YẾU
TỐ NGUY CƠ.
• BIẾT ĐƯỢC TÍNH KKS.
• DỰ ĐOÁN ĐÚNG: KS KINH NGHIỆM
PHÙ HỢP.
• CẦN PHẢI LẤY BỆNH PHẨM TRƯỚC CHO KS
→ “XUỐNG THANG ĐT” &
NC TỔNG KẾT DỰ ĐOÁN
LẦN SAU
07/15/13 10
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐOÁN TÁC NHÂN GÂY VIÊM PHỔI
• VP. CỘNG ĐỒNG:
- VK: S.PNEUMONIAE, H.INFLUEZAE, S.AUREUS, TK GR(-).
- C.PNEUMONIAE, M.PNEUMONIAE, L.PNEUMOPHILA.
- VIRUT: CÚM A. H5N1, CORONAVIRUS (SARS).
• VP. BỆNH VIỆN:
- KP SỚM
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐOÁN TÁC NHÂN GÂY
NHIỄM TRÙNG TIỂU BỆNH VIỆN
• VK nội sinh: E.coli, Klebsiella spp, Proteus
spp, Enterococcus spp, Enterobacter spp.
• VK ngoại sinh: Seratia marcescens,
P.cepacia.
07/15/13 12
- Dự đoán vi khuẩn gây
bệnh
• DỰ ĐOÁN TÁC NHÂN GÂY
• NT ĐƯỜNG TIÊU HÓA
Gan mật: Trực khuẩn Gr(-), Kỵ khí
Đường ruột: Trực khuẩn đường ruột Gr(-).
07/15/13 13
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐOÁN TÁC NHÂN GÂY
NHIỄM TRÙNG HUYẾT
Dựa vào đường vào:
Da
Gan maät
Tieát nieäu
Phoåi, maøng naõo….
• 2 thập kỷ trước: E.coli, K.pneumoniae, S.aureus
dẫn đầu.
• Hiện nay: gia tăng Staphylococci coagulase (-),
candida spp, Acinetobacter
07/15/13 14
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐOÁN TÁC NHÂN GÂY
NHIỄM TRÙNG DA, MÔ MỀM
• Chốc lở: S.pyogenes (90%), S.aureus(10%).
• TĐ, bỏng: TK Gr(-) ái khí, (P.aeruginosa)
• Tiểu đường, suy thận, ung thư: S.aureus
07/15/13 15
- Dự đoán vi khuẩn gây bệnh
DỰ ĐỐN TÁC NHÂN GÂY VMN MỦ
TUOÅI VI KHUAÅN
50 tuoåi S.pneu, TK Gr(-), S.Suis,
Suy giaûm L.monocytogenes, TK Gr(-).
MD
Chaán Staphylococci, TK Gr(-), S.pneu
thöông
07/15/13 16
- Thông tin về người bệnh
KHÁNG SINH TRÊN NGƯỜI LỚN TUỔI
Chức năng hệ tiêu hóa, gan, thận ↓
Bệnh nền: HA cao
Tiểu đường Tương tác thuốc
Suy tim
Hệ miễn dịch suy yếu
Đáp ứng kém với KS
Nhiều phản ứng bất lợi
07/15/13 17
- Thông tin về kháng sinh
THÔNG TIN VỀ KHÁNG SINH
• Phổ kháng khuẩn.
• Diệt khuẩn hay kìm khuẩn.
• Khả năng thấm vào mô.
• Tiềm ẩn các bất lợi.
• Giá cả, chương trình quản lý KS của CQ chức năng
• KS này còn hiệu lực tại đơn vị ?
07/15/13 18
- Thông tin về kháng sinh
PHỔ KHÁNG KHUẨN TỰ NHIÊN
CỦA KHÁNG SINH THƯỜNG SỬ DỤNG
1. PENICILLINS
2. AMINOPENICILLINS
3. MACROLIDES
4. FLUOROQUINOLONES
5. CEPHALOSPORINES
6. AMINOGLYCOSIDES
7. METRONIDAZOLE
8. GLYCOPEPTIDES
07/15/13 19
- Thông tin về kháng sinh
PHỔ KHÁNG KHUẨN TỰ NHIÊN
CỦA (Penicillins, PenicillinV)
1. Cầu khuẩn Gr(+)
2. Neisseria sp. :cocci Gram(-)
3. Vi khuẩn yếm khí ngoại trừ :
Bacteroides sp. Và Fusarium
4. Treponema
07/15/13 20
nguon tai.lieu . vn