Ảnh báo chí ngày nay những tín hiệu vui

Ảnh báo chí ngày nay những tín hiệu vui Rạng rỡ màu xanh tình nguyện - Ảnh: Võ Văn Hoàng Rõ rệt nhất trong vài năm nay, bạn đọc tiếp nhận sự đổi mới mặt ảnh trên báo ngày và báo tuần. Các tờ báo ngày giành nhiều “đất” hơn cho ảnh; những số cuối tuần và ngày lễ, cả hai trang mở trình bày một tập hợp mười mấy tấm ảnh (như báo Tuổi Trẻ). Bề thế như báo Sài Gòn Giải Phóng (Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh), trang chủ nhật từ khung một góc nhỏ “Ảnh đẹp” đã mở nửa trang lớn cho ảnh bộ mặt mới của các vùng miền. Đến tuần san, thì những trang ảnh nở như những vườn hoa màu sắc và thú vị. Đương nhiên là bạn đọc thích thú. 1. Ảnh báo chí ngày nay mở rộng tầm nhìn rất nhiều. Đầu tiên vẫn là ảnh sự kiện: Chính trị-ngoại giao: Các kỳ Đại hội, Hội nghị APEC VN, VN gia nhập WTO, VN làm Chủ tịch Hội đồng Bảo An LHQ. Đến… ảnh tin thiên tai (lũ lụt, biển lấn, cháy rừng, lở đất,…), ảnh tin kinh tế-văn hoá-xã hội và ảnh sinh hoạt mới thì phong phú vô cùng. Điều “vô cùng” này trước hết là nhờ đất nước đổi mới và phát triển, lòng người lạc quan; trình độ dân trí cao hẳn lên để nhu cầu hiểu biết toàn diện những tiến bộ xã hội. Ngôi nhà cuối cùng ở Khai Long (Đất Mũi, Cà Mau) bị nước biển dâng cao - Ảnh: Huỳnh Lâm Môi trường báo chí mở rộng, sẵn sàng cung cấp nhiều kiến thức hơn cho bạn đọc; và khi tăng nguồn cung thì càng thấy sức mạnh của binh chủng ảnh, “trăm nghe không bằng một thấy”, “một tấm ảnh thay cho nghìn lời nói”. Vả lại, người chụp ảnh ngày nay đông hơn, có trình độ, có nhiều điều kiện thuận lợi, trải rộng đủ ngành nghề, ở mọi ngóc ngách của đời sống. Cho nên, bản mặt ảnh báo đem đến cho cộng đồng rất nhiều những mới lạ: chuyện hải đảo xa, chuyện biên cường rẻo cao, dân tộc ít người, làng nghề, các hoạt động khoa học, chân dung những người ít được biết đến, v.v… Người đọc + nhà báo + nhà nhiếp ảnh gặp nhau không chỉ vì mở rộng tầm nhìn mà ẩn sau những tấm ảnh là một xã hội ngày càng tốt đẹp, niềm tin, lòng nhân ái, tinh thần cộng đồng, ý chí nghị lực của con người thời đại. Không thể không nhìn nhận rằng, từ những tấm ảnh báo mà nhân dân đất liền quan tâm nhiều hơn đến nhà giàn, chiến sĩ biển đảo, nghĩ đến và đem ra phương tiện lọc nước sinh hoạt, điện năng lượng mặt trời và… quà Tết! Bộ ảnh Tàn mà không phế lập nên những bài học và bộ ảnh Nạn nhân chất độc da cam chẳng những gây xúc động với người trong nước (gom góp hằng tỷ đồng giúp cứu chữa họ) mà động lòng bạn bè quốc tế, lên tiếng đòi bồi thường. Đến mảng ảnh thảm hại do con người gây ra (tai nạn giao thông, đường phố ngập nước/ùn tắc, phá rừng/lâm tặc, giết người/đốt nhà/côn đồ nữ sinh trung học, “hút hít”/vũ trường, sập hầm đá, v.v…) thì từ người dân thường đến nhà chức trách đều đau thắt lòng, lên án và bàn giải pháp; không một tờ báo nào bỏ qua loại ảnh này. Ấy là chưa nói đến những trang ảnh thế giới “ngôi nhà toàn cầu” hằng ngày, biết bao chuyện gây nên hồi họp, lo âu, vui buồn, tin tưởng và thất vọng. 2. Phương tiện nhiếp ảnh xã hội hoá cao (qua phương tiện kỹ thuật số, qua máy điện thoại phức hợp) khiến ai cũng có thể chụp ra ảnh bất cứ chuyện gì. Dẫu họ chụp nghiệp dư. Bất cứ toà báo nào cũng có hằng chục, hằng trăm bạn đọc “chơi ảnh” gửi ảnh phẩm tới cầu may, nếu được chọn in lên mặt báo thì… sướng lớn (không phải vì tiền nhuận ảnh, tuy có một chút cái danh, nhưng vui nhất là tấm ảnh lên báo thành nguồn khích lệ mê chụp, chụp máu hơn). Các thế hệ đàn anh chẳng đã nêu thành bài học “nghề dạy nghề”! Mặt báo nào (ngoài các nhà chuyên nghiệp thành danh) cũng có những trang ảnh của bạn đọc, cộng tác viên với những tên tuổi mới, nhưng chụp được những chân trời mới, khoé nhìn trẻ, tạo nên sinh khí mới (chẳng những cho bạn đọc mà cho cả nghề nhiếp ảnh). Bức tranh quê - Ảnh: Nguyễn Chính (TTXVN) Nhiều chuyện xảy ra, người ảnh báo chuyên nghiệp chưa kịp có mặt, thì dân ảnh cây nhà lá vườn đã chộp được và meo cho toà soạn. Giống như thời chiến, dân du kích và địa phương quân kịp thời nghênh địch khỏi cần bộ đội chủ lực vận động từ xa tới. Tờ báo nhờ thế hay hơn vì nóng bỏng hơi thở cuộc sống, đặc trưng của nhiếp ảnh mà không loại hình VHNT nào muốn cũng đạt được (Thời trước, chúng tôi làm báo, thường có thư riêng cho cộng tác viên ruột góp ý, động viên và đặt yêu cầu chụp mới. Còn tạo điều kiện gặp mặt để bồi dưỡng chuyên môn). Dần dà, nhiều người ảnh nghiệp dư trở thành chuyên nghiệp, dẫu họ vẫn theo đuổi nghề chính yếu. Được vậy, phóng viên biên chế của báo nhà đi chuyên sâu vào đề tài, lĩnh vực mình quan tâm; chất lượng ảnh báo nhờ vậy mà nâng cao. Và chính chất lượng này đã giúp người ảnh nghiệp dư thêm bài học nhận thức và tay nghề. 3. Về lý luận và thực tiễn ảnh báo chí. Các tài liệu giáo khoa vẫn còn nguyên giá trị hướng dẫn (đơn cử, tiến sĩ nghệ thuật học Kagan dẫn ba thuộc tính của nghệ thuật nhiếp ảnh: Tài liệu, Khoa học, Nghệ thuật). Nhưng, đôi nhà “lý luận hàn lâm” vẫn quen nhìn ảnh báo chí Việt Nam qua các tác phẩm cổ điển lấy làm chuẩn, ví dụ: Bác Hồ khảo sát trận địa Đông Khê, Đi trực chiến, Từ Thần Sấm xuống xe trâu, O du kích nhỏ và thằng giặc lái, Đánh chiếm Căn cứ Đầu Mầu, Mẹ con (người tử tù) ngày gặp mặt,… mà bảo rằng ảnh báo chí ngày nay kém cỏi. Thật ra, xếp chung những tác phẩm ấy là Ảnh Báo chí là khiên cưỡng. ... - tailieumienphi.vn