Xem mẫu
- Trí tuệ xã hội
Những phát hiện khoa học mới nhất đã cho thấy trí thông minh
của con người là đa dạng và không thể chỉ đánh giá bằng chỉ số
IQ. Trong cuốn sách cùng tên, tác giả Daniel Goleman đã đưa ra
cho chúng ta khái niệm "trí tuệ xã hội" hay là một dạng chỉ số
thông minh mới.
Năm 1995, Emotional Intelligence
(Trí tuệ xúc cảm) của Daniel
Goleman ra đời. Với 5 triệu bản
được bán trên toàn thế giới, cuốn
sách nhanh chóng trở thành hiện
tượng. Cũng từ đó, bên cạnh chỉ số
IQ, người ta còn biết đến thêm một
chỉ số quan trọng khác: EQ –
Emotional Quotient (Chỉ số xúc
- cảm); và Goleman chính là người có công đưa thuật ngữ này trở
thành một phổ ngữ.
Khai thác sâu hơn từ đề tài khoa học thú vị này, năm 2006,
Daniel tiếp tục cho ra đời cuốn sách Social Intelligence (Trí tuệ
xã hội), mở ra hướng nghiên cứu về mối quan hệ của con người
– một đề tài lý thú và vẫn còn nhiều bí ẩn với giới khoa học.
Nếu trong Trí tuệ xúc cảm, Goleman nghiên cứu năng lực của
con người dưới góc độ từng cá nhân đơn lẻ, tập trung vào thế
giới nội tâm của một cá thể duy nhất, thì ở Trí tuệ xã hội, hướng
tiếp cận của ông đã vươn ra rộng hơn khi khai thác tâm lý của hai
hay nhiều cá nhân trong hoạt động giao tiếp.
Trí tuệ xã hội: Khoa học không có điểm dừng
- Ngay từ chương đầu tiên của cuốn sách, Daniel Goleman đã
khẳng định: “Tôi muốn vén tấm màn che phủ sự xuất hiện của
một môn khoa học mới – môn khoa học sẽ tiết lộ gần như mỗi
ngày những kiến thức đáng ngạc nhiên về thế giới giữa các cá
nhân con người”.
Và đó là thần kinh học xã hội - môn khoa học về mối quan hệ của
con người với con người.
Bằng cách dẫn giải và phân tích thí nghiệm của những nhà khoa
học nổi tiếng như Paul Ekman, Robert Rosenthal, Carl Marci,
Frans de Waal, Jonathan Cohen, v.v…, Daniel Goleman từng
bước đưa người đọc khám phá sự liên quan giữa các mối quan
hệ và hoạt động tâm sinh lý ở con người. Khi các cá nhân tương
- tác, cảm xúc của họ nảy nở liên tục, tạo thành những đợt ảnh
hưởng sâu rộng.
Những kiến thức về quan hệ xã hội, những điều ẩn sau hành vi
của con người lần lượt hiện ra qua từng trang viết của Daniel
Goleman.
Mất kết nối xã hội – nguyên nhân của xung đột xã hội
• Một giáo viên mẫu giáo ở bang Texas yêu cầu bé gái sáu tuổi
cất đồ chơi đi và bé gái đó đột nhiên nổi giận. Em la hét và đá liên
tục vào ghế. Cơn giận dữ của bé gái này đánh dấu sự phát triển
của thực trạng mới: các em nhỏ có biểu hiện ngông cuồng và
hành động man dại.
- • Tại một thành phố của Đức, trong một vụ va chạm, người lái xe
mô tô bị văng xuống đường. Anh ta nằm bất động trên vỉa hè.
Những khách bộ hành cứ đi, những người lái xe cứ thế nhìn
chằm chằm vào anh ta khi đợi đèn xanh mà không một ai dừng
lại giúp. Một bác sĩ làm việc ở phòng cấp cứu đã nhận xét sau sự
việc này: "Khi nhìn thấy người khác gặp nguy hiểm, mọi người
vẫn bước đi. Dường như họ không quan tâm tới những gì đang
diễn ra xung quanh”.
• Rosie Garcia làm ở một tiệm bánh nổi tiếng của thành phố New
York. Liên tục tiếp xúc với khách hàng, Rosie phát hiện ra một
điều: ngày càng có nhiều khách hàng không tập trung khi mua
hàng. Cô thường phải nhắc lại câu hỏi nhiều lần và hét thật to
mới kéo được họ ra khỏi những điệu nhạc đang phát ra từ hai
chiếc tai phone rất nhỏ của máy nghe nhạc Ipod. Thiết bị hiện đại
bậc nhất đã tách các khách hàng hoàn toàn ra khỏi thế giới xung
quanh và chìm vào cái vỏ riêng mình ta.
- Trên đây là ba câu chuyện được Daniel Goleman kể lại trong Trí
tuệ xã hội. Mỗi câu chuyện phản ánh một dạng khác nhau của
xung đột xã hội, nhưng tựu chung lại, tất cả đều bắt nguồn từ sự
mất kết nối giữa các cá nhân. Sự xâm nhập và phát triển như vũ
bão của công nghệ không chỉ mang đến một cuộc sống tiện nghi
hơn, mà ở một góc khuất nào đó, nó lại đẩy các cá nhân vào tình
trạng tự cô lập, sống bàng quan và vô trách nhiệm.
Ở mức biểu hiện thấp nhất, nó chỉ là những va chạm nhỏ trong
cuộc sống hàng ngày, nhưng khi lên đến đỉnh điểm, nó lại trở
thành một vấn nạn, có nguy cơ phá hủy những hệ thống tín điều
xã hội đã tồn tại từ lâu đời nếu không được quan tâm và đánh giá
đúng mức.
SQ (Trí tuệ xã hội) - chìa khóa giải quyết xung đột xã hội?
- Dựa trên kết quả từ các cuộc nghiên cứu và quan sát thực tế của
chính mình, Goleman cho rằng chìa khóa của vấn đề là trí tuệ xã
hội. Tất nhiên, đây mới chỉ là một hướng giải quyết mà ông gợi ra
cho các nhà khoa học. Cái Daniel Goleman chạm đến mới chỉ là
lớp vỏ hiện tượng và ông đi xa hơn một chút là phân tích, giải mã
cho các thực trạng này.
Ở đâu đó, ông đã nhận thấy, sự căng thẳng giữa lính Mỹ và
những người dân bị chiếm đóng có thể dịu lại nhờ những bước đi
xã hội nhanh và chính xác của viên tướng chỉ huy.
Ở đâu đó, ông đã phát hiện ra, những va chạm nhỏ trong cuộc
sống hàng ngày có thể được giải quyết bằng thái độ mềm dẻo
nhưng cứng rắn…
- … Nhưng tất cả mới chỉ dừng lại ở đó.
Từ lâu, vấn đề giải quyết xung đột đã thu hút được sự quan tâm
của nhiều ngành, nhiều giới. Rất nhiều thử nghiệm đã được thực
hiện. Rất nhiều nghiên cứu đã được tiến hành. Nhưng đáp án
cuối cùng cho vấn đề xung đột xã hội dường như vẫn là một ẩn
số.
Mặc dù chưa thể khẳng định gì nhiều về sự ra đời của một chỉ số
thông minh mới – chỉ số SQ (Social Quotient), nhưng Trí tuệ xã
hội của Daniel Goleman đã thu hút sự quan tâm của mọi người
vào một lĩnh vực khoa học mới mẻ - khoa học thần kinh xã hội và
mở ra thêm một hướng tiếp cận cho các nhà khoa học trên hành
trình không có điểm dừng
nguon tai.lieu . vn