Xem mẫu
- Niềm vui (và những thách thức) của sự
khởi đầu
Bạn cảm thấy kiệt sức khi phải cố gắng giám sát và hướng dẫn cậu con
trai năng động của mình! Bé không bao giờ biết sợ hãi. Hầu hết các bậc
cha mẹ đều có những lúc phân vân tự hỏi không biết tại sao đứa con 3
tuổi của mình lại có quá nhiều sức lực như thế, và thậm chí còn tỏ ra sáng
tạo hơn cả cha mẹ chúng. Tuy nhiên, bạn hãy thử suy nghĩ một chút: Con
trai của bạn đang thể hiện một loạt những phẩm chất tuyệt vời. Bé dũng
cảm, và không sợ khi thử làm một điều mới lạ. Bé có thể kết nối được
những ý tưởng với hành động của mình, và bé tiếp xúc với thế giới bằng
sự tò mò đầy nhiệt huyết. Những tính cách này của bé hiện giờ đang làm
bạn kiệt sức, nhưng chính những tính cách này có thể giúp bé mai sau khi
lớn lên trở thành một người lớn thành công và có năng lực.
Erik Erikson - một người tiên phong trong nghiên cứu hiểu biết sự phát
triển con người, cho biết rằng trong khoảng độ tuổi từ 2 đến 6, trẻ em sẽ
trải qua một giai đoạn vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển, mà
Erik Erikson gọi là "initiative versus guilt" (sáng kiến là vô tội) (Erik H
Erikson, Childhood and Society, Norton, 1963). Những trẻ mà khi lớn lên
không có khả năng nuôi dưỡng và phát triển các khả năng sáng tạo chủ
yếu là do bị ngăn cấm "sáng tạo" trong giai đoạn này. Những trẻ này khi
phải đối mặt với những khó khăn của cuộc sống thường có một chút cảm
giác tội lỗi. Chúng tin rằng chẳng có điều gì mình làm là đủ tốt cả.
Khi chúng tôi nói rằng một đứa trẻ cần được rèn giũa kỹ năng sáng kiến,
chúng tôi không hàm ý là trẻ phải được phép thực hiện bất cứ ý tưởng nào
hiện ra trong đầu bé. Ý của chúng tôi là trẻ cần có và hiểu được những
ranh giới hay giới hạn an toàn, mà ở trong đó trẻ có thể khám phá, trải
nghiệm và học hỏi để phát triển niềm tin vào khả năng và năng lực của
- chính bản thân mình. Tạo ra sự cân bằng giữa an toàn (hành vi thích hợp)
và sự sáng tạo, dĩ nhiên cả sự dũng cảm nữa, là điều cơ bản trong việc
nuôi dạy những đứa trẻ 3 tuổi. Các bậc cha mẹ có thể tạo ra sự cân bằng
này, tránh được việc gây ra cảm giác tội lỗi, bằng các hành động đúng và
kiên trì, chứ không phải là làm nhục hay trừng phạt con. "Trèo lên tủ sách
là nguy hiểm đấy!", "Làm thế nào để đảm bảo an toàn khi con trèo lên
đó?". Đó là đúng và bền bỉ. "Mẹ không thể tin được là con lại bất cẩn như
thế !", "Con không biết là con có thể tự làm đau mình sao?" Đó là làm nhục
con. Trong giai đoạn này, cha mẹ sẽ thường xuyên được nghe thấy cụm
từ "con có thể làm nó". Trẻ đang cố gắng thể hiện cho bạn thấy trẻ có
nhiều khả năng hơn bạn nghĩ. Trong những năm đầu của tuổi mẫu giáo,
trẻ rất muốn thử làm mọi thứ: trẻ muốn đẩy máy hút bụi, rửa bát, và đào
những cái hố trong vườn. Cha mẹ vẫn thường cho rằng mình đang giúp
đỡ con khi nói với trẻ rằng: "Không, con còn quá nhỏ, hãy đợi cho đến khi
con lớn hơn. Như thế con sẽ có thể làm việc đó dễ dàng và nhanh hơn".
Thường thì người lớn làm những công việc này dễ dàng hơn, nhưng việc
phủ nhận cơ hội để một đứa trẻ học hỏi và thực hành những kỹ năng mới
thì có thể gieo lên hạt giống tội lỗi thay vì tạo ra sáng kiến hay. Và những
năm sau đó, những bậc cha mẹ này có thể nhận thấy chính mình đang tự
hỏi rằng tại sao con của họ "chẳng làm bất cứ thứ gì". Sự nuôi dưỡng để
phát triển những sáng kiến vô tội và mạnh dạn sẽ diễn ra trong suốt những
năm mẫu giáo. Hơn nữa, chúng tôi đang nói về một kỹ năng sáng tạo -
không phải là khả năng thực sự. Những cha mẹ, giáo viên và người trông
trẻ hiểu được giai đoạn phát triển quan trọng này có thể tạo nên một môi
trường thúc đẩy tạo ra sáng kiến trong mọi hoạt động thay vì gây cho con
cảm giác mặc cảm, sự mất can đảm hay thực hiện các mánh khoé.
Những người lớn có thể chọn cách khuyến khích trẻ khi trẻ phải đối mặt
với khó khăn, giống như mẹ của Michael đã làm. Mẹ Michael đã thể hiện
niềm tin vào khả năng của con để con làm chủ một kỹ năng mới, và điều
- mà cậu bé trải qua đã nói cho cậu biết rằng "Tôi có khả năng thực hiện
được". Michael và Margaret phải đối mặt với khó khăn, thử thách, và
những nhiệm vụ mới khi chúng trưởng thành, chúng sẽ giải quyết ra sao?
Chúng có tin tưởng vào khả năng của chính chúng không?
Nhu cầu phát triển sáng kiến giải quyết vấn đề có sẵn trong mỗi đứa trẻ.
Liệu cha mẹ và người trông trẻ có nhận thấy đó là điều thuận lợi không.
Thậm chí khi trẻ bị làm cho nản lòng, một vài trẻ vẫn kiên trì lập trường để
phát triển sự khởi đầu này. Người lớn thường hay gọi hành vi này là "sự
bất chấp", và cố gắng kiểm soát, chiều theo hoặc che chở thái quá. Vâng,
lẽ tất nhiên là trẻ phải được giữ an toàn, và phải được dạy bảo để cư xử
phù hợp trong những công việc, tình huống cụ thể này. Trẻ sẽ hoàn thành
được dễ dàng hơn khi người lớn dành cho trẻ những cơ hội để trải nghiệm
sự khởi đầu này.
nguon tai.lieu . vn
