Xem mẫu
- THUẾ GIƯỜNG
Mộ t trong những sai lam củ a ô ng có lẽ là cưới phả i mộ t bà vợ hơi bị
trẻ . Bà thua ô ng de đen mười hai tuoi. Ong cưới bà lụ p chụ p, tức tưởi
sau chuyen tu nghiệ p ở Đức ve với tien nong, xe cộ , thù ng hà ng và cá i
bang tien sı̃ ngô n ngữ họ c xê nh xang. Bà cô già củ a ô ng, ở vậ y mộ t đời
cô đơn đe chă m chú t chá u. Bà , người ơn, chı̉ thị cho ô ng là đen lú c phả i
cưới mộ t con vợ cho nó vun qué n, giữ gı̀n mớ củ a nả ă n mộ t đời khô ng
het, cũ ng như chă m chú t cơm canh đặ ng ô ng cò n tien lê n nhieu nữa
trê n bước đường danh vọ ng đã bat đau thê nh thang. Bà giới thiệ u cho
ô ng mộ t cô hà ng vả i trong khu pho, “đẹ p mê hon”, đú ng là bọ c trong
nhung lụ a vı̀ cô bá n buô n, bá n lẻ những thứ đó . Cũ ng như những cuộ c
tı̀nh trời cho khá c chủ yeu nhờ hoà n cả nh ngau nhiê n, ô ng bị ngã nước
sau khi xuong sâ n bay được may ngà y. Với sự a tò ng và giú p rậ p củ a bà
cô , cô hà ng vả i ngà y ngà y chă m chú t chá o lã o cho ô ng trong bệ nh việ n.
Khi ô ng là nh bệ nh thı̀ rơm đã ngau và Thượng Đe quang và o mộ t que
diê m, lậ p tức lửa bù ng chá y trong că n phò ng nhỏ dà nh cho ô ng, giữa
những kiệ n hà ng chưa mở, xe Simson, á o lô ng Đức và trê n bà n là cá i
đı́p-lô m đỏ chó i. Ong khô ng cò n nhớ sự kiệ n trọ ng đạ i ay dien ra như
the nà o. Bà cô và cô hà ng vả i đưa ô ng từ bệ nh việ n ve sau những ngà y
hoi phụ c khá nhanh. Bà bong bien đâ u mat, điệ n lạ i bị cú p độ t ngộ t (dạ o
đó to má y 1 củ a Sô ng Đà chưa chạ y), gió mù a đô ng bac à o à o thoi tới
thà nh ra phả i đó ng het cửa, đat nước thı̀ chưa đoi mới nê n cả mộ t bao
diê m chı̉ chá y được hai que, mộ t que bị tat ngay vı̀ tay ô ng run ray, que
kia thı̀ chá y đủ đe tı̀m thay cá i đè n dau hỏ a nhưng đó là que diê m cuoi
cù ng. Lú c đó ô ng khô ng nhı̀n thay gı̀ het trong că n phò ng toi om, tim
ô ng đậ p loạ n xạ . Roi ô ng thay lướt qua mı̀nh cá i Đẹ p được bọ c trong bộ
quan á o mem và thơm nức, hà m chứa quá nhieu an ý. Ong ý thức được
mı̀nh lú c đó là mộ t thang đà n ô ng mới cường trá ng trở lạ i, lien vò ng tay
quờ mộ t cá i, the là ô ng như chạ m phả i mộ t quả mậ n đã chı́n muoi, quả
mậ n rơi xuong trong că n phò ng toi. Mọ i việ c sau đó xả y ra the nà o thı̀
- ô ng khô ng nhớ noi nữa. Chı̉ biet là , mã i sau nà y, những lú c thay mı̀nh
quá bat hạ nh trong cuộ c hô n nhâ n khô ng vừa ý, ô ng đo cơn giậ n lê n đau
Sở Điệ n lực và Nhà má y Diê m.
Ong thực sự bat hạ nh. Củ a cả i mang từ Đức ve nhieu thứ, nhieu mó n,
thù ng nà y thù ng kia, rat có ý nghı̃a với ô ng và những người nghè o trong
cơ quan, đường pho nhưng khô ng cò n đủ đe gâ y được an tượng như lú c
ban đau đoi với vợ ô ng nữa. Vı̀ lay chong, chị đà nh phả i rời sạ p vả i ve
vun qué n củ a cả i và chă m bam ô ng. Tat nhiê n, dù là tien sı̃, lương củ a
ô ng lı̃nh ở việ n đưa, chị tiê u vè o mộ t cá i như chiec lá rơi, những khoả n
chi tiê u to lớn cò n lạ i đeu dựa và o cá c thứ mang nhã n hiệ u Đức. Khi
những thứ nà y vơi đi và cạ n kiệ t thı̀ chị phả i sờ tới mó n dà nh dụ m, bớt
xé n được củ a bà mẹ hoi bá n vả i. Chị khô ng cho ô ng biet là chị có mó n
tien đó . Chị phả i thủ chứ! Chị đâ u phả i là thứ dạ i trai hay dạ i chong! Cá i
dạ i nhat củ a chị là dù ngoi sạ p vả i từ hoi cò n thieu nữ, chị van ước
lượng và đá nh giá quá sai lệ ch mớ củ a cả i ô ng mang ve, cũ ng như đá nh
giá quá cao mả nh bang củ a ô ng. Chị có yê u ô ng khô ng? Có lẽ là có . Đã
mủ i lò ng khi ô ng om, hà o hứng trước những trien vọ ng bà cô vẽ ra, xiê u
xiê u vı̀ lời nı̉ non củ a mẹ , nhà ta có tien roi, chı̉ thieu cá i danh, cuoi cù ng
đo cá i rụ p vı̀ chat lượng diê m nộ i hó a. Sau đê m ay chị coi như mı̀nh đã
có chong, người chong đó đã là ô ng!
Nhưng củ i nà o lửa ay. Anh hà o quang củ a đong củ a cả i chó ng phai
mờ như những say đam ban đau củ a tı̀nh yê u do hiệ u ứng hà ng Đức
mộ t thời. Chị trở lạ i là người bá n vả i sá ng suot, mộ t so biệ n phá p mà cá c
nhà là m ngâ n sá ch gọ i là những biệ n phá p khac kỷ tı̀nh the. Gia sá ch nà y
chı́nh là nguon goc bat hạ nh củ a ô ng.
Chị cat mó n thuoc lá , roi đen cà phê , sau đó giả m bớt cá c khoả n chi
tiê u hà ng ngà y. Vı̀ sao ô ng lạ i can hun khó i và uong cà phê nhieu đen the
đe thức gan trọ n đê m viet những bà i tieu luậ n dà i dang dặ c phâ n tı́ch
mộ t câ u nó i chang hạ n “Tô i buon” hay “Tô i đó i” là chứa may hà m ngô n
và hien ngô n? Cò n bà cô thı̀ đi le chù a cau tự thang chá u đı́ch tô n noi dõ i
quá nhieu và ton ké m (chị van khô ng sao sinh đẻ được) trong khi chị
biet khô ng phả i Phậ t giú p mà chı̉ can ô ng chă m chı̉ và mạ nh mẽ hơn
trong việ c chă n goi. Khoả n đo le, tien xe và cú ng dường tam bả o củ a bà
cô phả i bớt.
Nhưng tat cả chú ng ta đeu biet rang giả i phá p tı̀nh the thı̀ bao giờ
cũ ng chı̉ là tı̀nh the, khô ng the duy trı̀ lâ u dà i. Trước het, chị là người
- chủ xướng triet thuyet tiet kiệ m nhưng lạ i phá rà o đau tiê n. Khi cả nhà ,
nghı̃a là bà cô tot bụ ng, nhà ngô n ngữ và chị, moi người mộ t gó c ă n het
bá t cơm chiê n (có lú c khô ng mỡ) củ a mı̀nh đe ai là m việ c nay xong thı̀
chị ra chợ, và o hà ng bú n oc lừng danh rat quen miệ ng hoi cò n bá n vả i.
Chị gọ i bú n, gọ i oc, xin thê m nước lè o, nước me, nước bong, roi ớt, roi
rau roi hà nh, thú t thı́t ché n phủ phê đen mức phả i chong hai tay lê n đau
goi mới đứng dậ y noi. Chang có gı̀ phả i á y ná y lương tâ m, chị khô ng ă n
bang tien á o lô ng Đức mà bang tien củ a chị gó p nhặ t được nhờ trı́ thô ng
minh vô hạ n củ a mộ t cô hà ng vả i Hà thà nh. Hà ng chụ c nă m chị đo hụ t
củ a khá ch hà ng moi khú c vả i và i xă ng-ti-mé t thô i thı̀ chị khô ng sam hạ t
xoà n mà chı̉ ă n bú n oc là cò n phú c đức chá n. Cò n ô ng, hã y đe ô ng nham
nhá p hien ngô n, hà m ngô n củ a ô ng thay cà phê . Cò n bà cô thı̀ cứ tự là m
no bụ ng bang kinh A-di-đà buoi sá ng.
Tat nhiê n những bı́ mậ t vụ n vặ t đó dan dà chang cò n là bı́ mậ t nữa.
Cá i bụ ng mỡ và thâ n the phop phá p đã to cá o chị trước bà n dâ n thiê n
hạ . Bà cô lo lang cho sự noi dõ i, nó i xa nó i gan đen “câ y đu đủ đực nhà
tô i”. Ong tien sı̃ Đức quoc bat đau thay ue oả i vı̀ ă n uong khô ng được
phủ phê như ngà y mới ve nước. Ong khô ng the có phả n ứng gı̀ trước
hà nh vi ă n uong thieu gương mau củ a người cam tay hò m chı̀a khó a là
chị. Tuy the, khô ng ai bat buộ c ô ng phả i giữ lò ng tin và tı̀nh yê u đoi với
chị như trước đâ y. Cá i bé o tot, cá i phı̀ nộ n thường khó đi đô i với cá i mỹ
mieu, cá i de thương, cho nê n đã có lú c ô ng thay nhờm tởm trước cơ the
mau mỡ củ a chị như nhà tu hà nh đạ o cao đức trọ ng mà khô ng may bị
mời và o bữa co thịt chó củ a phường tham ă n tụ c uong. Thay vı̀ mù i man
chị, ô ng say mê khoa họ c ngô n ngữ. Ong lao và o viet bá o đe kiem thê m
tien cà phê và nhâ n the quả ng bá cho dâ n chú ng mô n khoa họ c cao siê u
dạ y người ta từ “ă n” có ba mươi hai nghı̃a, trong đó có nghı̃a khô ng ai
ngờ như là m tı̀nh (ă n nam), vâ n vâ n. Tat nhiê n phả n ứng ay củ a ô ng đã
gâ y ra hậ u quả tiê u cực vı̀ đương nhiê n khoa họ c thường mâ u thuan với
á i tı̀nh. Ong thức đê m khi chị ngủ và chờ đợi, ô ng ngủ khi chị đi chơi
ngoi lê đô i má ch với hà ng xó m. Cá i cộ ng đong nhỏ được gan lạ i bang
hà ng Đức, bang cap Đức trước đâ y trở nê n lỏ ng lẻ o vı̀ khô ng chı̉ het
hà ng, het tien, bang cap xep xó mà cò n vı̀ thieu cả tı̀nh yê u, nhat là tı̀nh
dụ c. Tat nhiê n tı̀nh trạ ng ay dan tới sự phá t trien khô ng đong đeu củ a
cá c thà nh viê n. Chị thı̀ moi ngà y mộ t phởn phơ, lá ng bó ng, ô ng teo tó p,
gay cò m, bà cô thưa đi le chù a hơn đen mức tạ o ra được mộ t tin đon là
- do bà bị mộ t ô ng sư phụ tı̀nh. Rot cuộ c chı̉ ngô n ngữ họ c nước nhà và
đạ o Phậ t là bị thiệ t.
Cho đen mộ t ngà y định mệ nh, khi nen kinh te map mé vực tham đen
cho khô ng cò n cơm nguộ i đe chiê n buoi sá ng nữa, chị ngủ dậ y trưa, mặ t
phờ phạ c vı̀ suot đê m thao thức bà y mưu tı́nh ke, bước tới cá i bà n viet
củ a ô ng, giậ t chiec bú t bi trong tay ô ng đặ t lê n bà n roi nó i với vẻ trang
trọ ng:
– Anh Đá n, tô i muon bà n với anh mộ t việ c. Từ ngà y mai anh với cô ở
nhà lo liệ u, tô i đi buô n đường dà i!
Ong ngớ ra, đang nghı̃ xem câ u nó i xanh rờn nà y có hà m ngô n gı̀
khô ng thı̀ chị đã nó i xoi xả :
– Anh biet roi đay, từ khi cha sinh mẹ đẻ tới giờ tô i chưa biet kho là
gı̀. Lay anh, tô i phả i bỏ sạ p vả i. Bâ y giờ người ta cho mua bá n thoả i má i
roi, con Loan mới ra cho mẹ hơn mộ t nă m mà lê n được Đờ-rim. Thang
chong nó chang có bang cap gı̀ sat mà xâ y mộ t lú c ba cá i vila cho Tâ y
thuê thá ng. Người ta thị trường thı̀ tô i cũ ng thị trường, tô i ké m cạ nh gı̀
ai mà phả i ngoi chet già ô m go mụ c.
Ong mừng rơn. Ke ra may từ “ô m go mụ c” đương nhiê n là bieu tượng
hai mặ t có an ý, rat khô ng có lợi, nhưng ô ng can quá i gı̀ mà chap ngô n
ngữ đà n bà . Cá i cot yeu là chị đi buô n đường dà i, mở ra mộ t sinh lộ cho
cả nhà , dù là go mụ c thı̀ ô ng cũ ng phả i thı́ch thú được bao cap đe nghiê n
cứu khoa họ c và được xa cá i Đẹ p phı̀ nộ n mà ô ng đã chá n tới tậ n co. Ong
nó i với chị:
– Cá i nà y thı̀ tù y em. Nhưng...
Ong định cả nh bá o may câ u như mọ i ô ng chong khá c van là m trá ch
nhiệ m củ a mı̀nh đe gı̀n giữ gia phong trong trường hợp vợ sap đi xa.
Nhưng ô ng khô ng nó i nữa, bởi vı̀ ô ng von rụ t rè và từ trước tới nay
chưa he nghi ngờ hay nghe được tieng tă m gı̀ ve mặ t tiet hạ nh củ a chị.
Ơ đâ y can là m rõ đieu nà y mà chang can trı́ lực củ a mộ t Sê -lech Hô m.
Khi mộ t đô i vợ chong khô ng có con cá i mà quan hệ lỏ ng lẻ o tới mức tien
ai nay tiê u, chă n ai nay đap thı̀ trong trường hợp người vợ đi “buô n
chuyen đường dà i”, cá c thong kê xã hộ i họ c tin cậ y cho biet có đen 91%
cá c bà khô ng giữ được an toà n vă n hó a. Chị ra đi đú ng trong hoà n cả nh
gia đı̀nh như vậ y, đương nhiê n là đe tı̀m ra loi thoá t cho mı̀nh ve mặ t
kinh te và tham mỹ. Sau nà y thực te chứng minh chị thà nh cô ng. Nhà
đang tú ng, chị là m ra tien. Là người đẹ p bị bỏ rơi, chị được mộ t hoà ng
- tử đen ô m ap, vuot ve. Người đà n ô ng bạ n buô n củ a chị cũ ng là mộ t kẻ
thô ng minh tuy ı́t họ c, trẻ hơn chong chị nă m tuoi, anh khô ng biet từ
“ă n” có ba mươi hai nghı̃a nhưng rat sà nh ă n và cá i quan trọ ng hơn
nhieu là anh tı̀m ra đủ tien đe thỏ a mã n cá i sà nh ă n đó củ a mı̀nh và củ a
chị nữa. Hà Nộ i – Đong Đă ng có bao xa, đo hà ng vả i xuong chợ Ninh
Hiệ p xong là chị ve nhà với ô ng, với ngô n ngữ họ c, khô ng quê n mua nà o
lê , nà o tá o, nà o tượng Phậ t, chuoi hạ t cho anh và bà cô , hà o phó ng khá c
thường ve mặ t tà i chı́nh, chị đe lạ i cho hai cô chá u những mó n tien lớn
moi tuan, lớn đen mức ô ng khô i phụ c được mó n cà phê có thuoc lá buoi
sá ng và thuoc lá có cà phê buoi chieu. So với thời gian bá n á o lô ng Đức
đe tiê u pha thı̀ thà nh quả củ a nen kinh te thị trường thậ t tuyệ t vời đoi
với gia cả nh ô ng. Cứ sau bả y ngà y, nghı̃a là vừa vặ n mộ t chuyen khứ hoi
Hà Nộ i – Đong Đă ng, mộ t kiệ n, là m luậ t nghi binh, đau trı́ với cá c trạ m
thue, đo hà ng, lạ i gom tien, bat moi... Đoạ n mem mạ i nhat trong chuoi
xı́ch khac nghiệ t đó là mộ t ngà y mộ t đê m cù ng người bạ n buô n ve nghı̉
ngơi vui vẻ ở mộ t khá ch sạ n nhỏ tı̉nh lẻ quanh Hà Nộ i, khi Bac Ninh, khi
Hả i Dương, khi Hà Đô ng, có lan ngay ở Gia Lâ m.
Hoà n tat chương trı̀nh giả i trı́ vừa đú ng chieu thứ Bả y, chị ve nhà , đặ t
lê tá o lê n bà n thờ, đưa tien cho ô ng, ngủ mộ t đê m, sá ng hô m sau gặ p lạ i
người bạ n buô n – bạ n tı̀nh ở nơi nà o đó roi lạ i lê n tà u, lạ i mở đau vò ng
quay huyen diệ u mê ly khá c. Sự có mặ t hà ng tuan củ a chị đưa lạ i sinh
khı́ mới cho că n nhà vang vẻ đang tú ng thieu. Ong nhờ có cà phê mà đay
mạ nh được nghiê n cứu ngô n ngữ. Cò n bà cô trở thà nh mộ t trong những
người cú ng dường tam bả o hậ u hı̃nh nhat, cũ ng nhờ the bà rửa được cá i
tieng oan Thị Kı́nh ngà y nà o. Mọ i người, ke cả tô i nữa, đeu ca ngợi cô ng
ơn chị đoi với đạ o Phậ t và ngô n ngữ họ c nước nhà , cũ ng như chac mam
rang cá i gia đı̀nh ay đang trở lạ i hạ nh phú c.
Nhưng nghı̃ như the là hơi bị nô ng cạ n. Quả là cuộ c song vậ t chat
được khởi sac đã là m thay đoi trạ ng thá i tinh than củ a ô ng. Đau tiê n,
ô ng nhı̀n nhậ n chị bong có giá trị hơn là ô ng tưởng, té ra chị khô ng chı̉
là mộ t người đà n bà đẹ p, mũ m mı̃m mà cò n đả m đang và tà i ba, có the
gong gá nh lê n vai cả mộ t gia đı̀nh qua cơn nguy khon. Chị vui vẻ , lịch sự
và có phan yê u chieu ô ng hơn trước rat nhieu. Sự kı́nh trọ ng được lay
lạ i cộ ng với sac đẹ p ở người vợ được phụ c hoi tat yeu là phả i ké o theo
sự hoi sinh củ a tı̀nh yê u. Cũ ng như chị, trong thời kỳ bă ng giá giữa hai
vợ chong, ô ng van tự hỏ i là khi cưới chị, ô ng có yê u chị khô ng. Dạ o đó
ô ng khô ng dứt khoá t trả lời có , nhưng bâ y giờ thı̀ ô ng thay quả là có . Với
- tâ m trạ ng đó , ô ng thay cá i bé o tot củ a chị là mộ t diem phú c trời ban cho
thâ n the gay mò n củ a ô ng, đô i mat lú ng lieng củ a chị là cửa so mộ t tâ m
hon nong nhiệ t. Dù chưa mộ t lan đi khá m bá c sı̃, ô ng tự nghı̃ sở dı̃ chị
chưa mang bau được với ô ng là do chı́nh ô ng chứ khô ng phả i Trời Phậ t
ghen ghé t. Ong mong chị ve nhà hà ng giờ, hà ng ngà y, khô ng phả i vı̀ mó n
lê , tá o Trung Quoc hay bọ c tien mà với sự mong mỏ i củ a thang đà n ô ng
xa vợ, cá i mà những nhà tâ m lý họ c cao siê u ghi và o sá ch là hộ i chứng
nhớ. Sự suy nghı̃ nô ng cạ n củ a chú ng ta, dù quý độ c giả là những người
rat thô ng minh, chı́nh là cho nà y: Chú ng ta nhı̀n sự vậ t hơi tı̃nh mà
khô ng tı́nh đen sự thay đoi tı̀nh cả m rat lô -gı́ch củ a ô ng. Chú ng ta chı̉
biet ô ng chá n chị như người đời chá n mó n cơm nep ná t chứ chú ng ta
khô ng đoá n noi sự thay đoi tham kı́n trong ô ng, mộ t con đực may lâ u
ngủ quê n vı̀ hieu lam và bị hieu lam. Ong rạ o rực, ô ng thè m khá t, ô ng
từng chá n mó n cơm nep, nhưng đó là khi ô ng no, cò n bâ y giờ ô ng đang
đó i, thậ m chı́ đó i rã họ ng cả tuan le.
Theo lệ thường, chieu thứ Bả y chị ve. Chị xử sự như mọ i người đà n
bà ngoạ i tı̀nh nhưng đoan chı́nh khá c là khô ng bao giờ họ vang mặ t và o
chieu hay toi thứ Bả y. Đó là buoi toi thiê ng liê ng củ a những cặ p vợ
chong bậ n bịu vı̀ cô ng việ c cơ quan, vı̀ đưa đó n con cá i họ c hà nh và tiep
khá ch suot tuan. Những người vợ thı́ch đù a khi ngoi lạ i với nhau
thường gọ i ngà y thứ Bả y là ngà y nộ p thue tuan, họ coi trọ ng ngà y đó
như người Mỹ coi trọ ng ngà y 15 thá ng Tư là ngà y đó ng so thue nă m vậ y.
Tat nhiê n đó chı̉ là mộ t cá ch nó i đe á m chı̉ mộ t đê m đó ng thue ngọ t
ngà o. Chieu thứ Bả y đau tiê n, mọ i việ c giữa ô ng và chị đeu suô n sẻ , tuy
van tẻ nhạ t như trước đâ y. Tuan le thứ hai, thứ ba cũ ng the. Nhưng...
Đen chieu thứ Bả y củ a tuan le thứ tư, chị lạ i ve như lệ thường. Bà cô
đã xong cơm nước, ô ng cam bı̀nh nó ng lạ nh san. Toa lé t được bo sung
mộ t mieng Camay đau đen. Ve phan mı̀nh, ô ng tam rửa từ chieu, tạ m
ngừng việ c viet bà i khai thô ng dâ n trı́ ve ngô n ngữ, ngoi đọ c cuon sá ch
tieng Đức, trong đó tá c giả ba hoa ve khả nă ng vô tậ n củ a người đà n ô ng
đe củ ng co lò ng tin, nạ p thê m hai coc nhỏ rượu tac kè , ô ng ngoi đợi chị
với noi há o hức củ a người chong nghè o nhưng san sà ng và chung thủ y.
Ong khô ng he biet là sá ng hô m đó – đâ y là lan đau tiê n – sau khi đo
hà ng, gom xong tien ở chợ Ninh Hiệ p, chị và người bạ n buô n mới được
đe bạ t là người tı̀nh củ a chị hai ngà y nay, đã nhả y ô tô buý t xuong Gia
Lâ m thuê mộ t phò ng ở khá ch sạ n Tră ng Trò n. Tuy là ngà y đau tiê n song
với người tı̀nh nhưng chị cũ ng kịp thức giac và o quã ng bon giờ chieu,
- tâ n trang lạ i những thứ nhà u ná t, ke cả nụ cười, từ giã anh bạ n buô n roi
lê n xı́ch lô ve nhà chı̉ cá ch khá ch sạ n ba câ y so đường chim bay. Ong
cả m độ ng vı̀ sự đú ng giờ củ a vợ, mem lò ng dưới những cử chı̉ â u yem từ
phı́a người đà n bà mà ô ng van tưởng là khô ng cò n biet â u yem nữa.
Chị chă m chú t gộ i đau, tam tá p, mở má y say tó c xè xè , trong khi là m
tat cả những việ c ay, đau ó c chị van lâ ng lâ ng những cả m giá c lạ lù ng ở
că n phò ng khá ch sạ n, cá i cả m giá c mà khô ng người ă n vụ ng nà o khô ng
có . Ong sot ruộ t nam đợi chị trê n giường. Khi đã khô tó c và tham mệ t
(chac quý độ c giả đã hieu vı̀ sao chị lạ i tham mệ t), khô ng có cá ch nà o
khá c, đú ng hơn, khô ng có cho nà o khá c, chị đà nh bước và o phò ng ngủ
với ô ng. Nhưng trong khi giá trị củ a chị đang tă ng vọ t lê n trong mat ô ng
thı̀, buon thay, giá củ a ô ng lạ i hạ xuong kinh khủ ng trong mat chị. Chị
van khô ng dứt được hı̀nh ả nh người tı̀nh, cá i cung cá ch anh đieu quâ n
khien tướng đe thoá t được trạ m thue Đong Bà nh, cá i uy nghi đay vẻ hả o
há n củ a anh khi anh đè bẹ p yê u sá ch củ a bọ n cửu vạ n và cơn bã o tá p
ngọ t ngà o trong că n phò ng đay đủ tiệ n nghi vừa mới qua trưa nay.
Trước mat chị, trê n cá i giường trả i nệ m nhưng cá i nệ m đã quá đá t như
người nam trê n đó , nhà ngô n ngữ họ c với bộ tứ chi dà i ngoang mang
hı̀nh chữ Y, chữ I thẽ o thượt và lỏ ng lẻ o. Có lan ô ng bả o: “Tat cả giá trị
củ a tô i là ở trong đau tô i”. Vı̀ chú ng nam trong đau ô ng nê n chị chưa bao
giờ nhı̀n thay chú ng, đem được chú ng, trong khi chị đã tậ n hưởng cá i
giá trị trời cho đó ở bap tay, bap châ n người bạ n buô n, những tệ , những
USD, những đong trong cá i vı́ da cá sau củ a anh ay. Và cá ch anh trả tien
mới tuyệ t là m sao! Anh xò e mớ bạ c mới như người đà n bà quý phá i xò e
cá i quạ t, người tà i phá n khá ch sạ n chı̉ việ c tự đem lay đủ so. Chị ue oả i
nam xuong cạ nh ô ng và trong khi ô ng quý nh lê n như mộ t con roi trong
tay than Dụ c Vọ ng, chị khẽ đặ t tay mı̀nh lê n tay ô ng như đe can ngă n và
nó i mộ t câ u cho đen tậ n bâ y giờ van là m đau đau cá c nhà ngô n ngữ họ c:
“Toi nay thứ Bả y, em mệ t”.
Giá như ô ng là mộ t lò lửa thı̀ gá o nước lạ nh chị vừa dộ i xuong thừa
sức là m nó tat ngam. Nhưng ô ng lạ i là mộ t nhà khoa họ c, lửa củ a ô ng là
lửa tı̀nh và như quý độ c giả từng trả i đã rõ , cá i thứ lửa đó cà ng dộ i nước
cà ng bù ng lê n. Ong vậ t lộ n, van nà i, cá u kı̉nh cho đen lú c mọ i thè m khá t,
hà o hứng tat ngam mà van khô ng lay chuyen được tả ng bă ng giá mệ t
mỏ i trê n giường. Ong đà nh ngoi dậ y, đen bà n là m việ c hú t thuoc, suy
nghı̃ và cau cứu ngô n ngữ họ c, mong có cơ may phanh phui, phá t hiệ n
cá i mới trong câ u nó i xanh rờn củ a chị đó . “Toi nay thứ Bả y, em mệ t!”.
- Câ u nà y rõ rà ng có mộ t hien ngô n, đó là cô ay mệ t thậ t, cá i mệ t thuộ c ve
thực the sinh vậ t. Nhưng hà m ngô n củ a câ u nó i ay là gı̀? Với tư cá ch
người chong, lạ i chuyê n ve ngô n ngữ, ô ng phả i tı̀m ra bang được. Theo
Descartes, với những khá i niệ m thuan tú y co đien, thı̀ câ u nó i nà y ı́t
nhat có ba hà m ngô n. Mộ t, “Cò n chậ u đo vừa thay ra đó , anh giặ t hộ em,
anh yê u”. Hai, “Sá ng mai chú ng mı̀nh khô ng nau nướng như ngà y Chủ
nhậ t trước mà đi ă n tiệ m”. Ba, có the đâ y là hà m ngô n chı́nh: “Đê m nay
anh đừng...”. Ong vò đau. Tư duy củ a nhà khai sá ng Phá p khô ng the choi
cã i. Nhưng tạ i sao có the như the cơ chứ? Trả lời câ u hỏ i nà y củ a ô ng là
mộ t chuyệ n hiem hó c. Hiem hó c như cá i nú t trong đen thờ than Dớt ở
Gordon mà mộ t sam truyen cho biet ai mở được nó sẽ là m vua châ u A.
Tı̀m ra hà m ngô n nà y, ô ng sẽ là m chủ được chị, ô ng sẽ trở lạ i ngai và ng
đê m nay. Ong cá u giậ n, xin độ c giả cả m thô ng, ai mà khô ng cá u giậ n
trong hoà n cả nh é o le như the cơ chứ? Roi, như Alexandre Đạ i Đe –
người khô ng thè m mở mà chặ t phă ng cá i nú t ở Gordon bang mộ t nhá t
kiem coi khinh than linh – ô ng gam lê n như mộ t gã vũ phu: “Thı̀ cô cũ ng
phả i đó ng thue cho tô i chứ!”. Lạ i xin độ c giả lượng thứ, ai mà khô ng vũ
phu trong hoà n cả nh é o le như ô ng?
Hı̀nh như chı̉ chờ có the, chị gậ p người ngoi dậ y. Và chị xı̉a xó i như
cá i vò i nước rửa xe mà chú ng ta van thay trê n vı̉a hè :
– Tô i nó i cho anh biet, anh đừng có giở cá i giọ ng ay ra. Vậ y anh khô ng
biet những đong những cac mà tô i mang ve cá i nhà nà y là nhờ tron thue
à ? Nhà nước cò n chưa thu noi thue tô i, huong gı̀ anh!
Tuy giậ n đen điê n người nhưng ô ng hieu ngay rang, trong những
ngà y trước mat, có the những nă m trước mat, khi ngô n ngữ họ c chưa
trở thà nh mó n ă n củ a quả ng đạ i quan chú ng thı̀ ô ng van chưa the có
cá ch nà o là m ra chừng ay so tien như so tien chị van đưa hà ng tuan cho
ô ng. Và như mộ t quả tá o xanh lạ i mộ t cá ch mien cưỡng, ô ng cười nhạ t
mộ t cá i roi nam xuong bê n chị. “Ong bat can!”, ô ng khịt khịt khinh bı̉,
ngụ ý như the.
Vı̀ van khô ng có cá ch gı̀ là m ra tien, ô ng đà nh chịu trong cả nh “cá m
treo heo đó i” như the trong hai nă m. Chị van ve nhà đeu đặ n hà ng tuan
như những người đoan chı́nh khá c. Cả khu pho – tat nhiê n trừ những
độ c giả quý men đã đọ c truyệ n nà y – thı̀ van nghı̃ là vợ chong ô ng trà n
tre hạ nh phú c. Cho đen mộ t hô m, so phậ n đã mı̉m cười với ô ng. Trong
trậ n chung ket Mondial vừa qua, nhờ lâ y sở thı́ch ham mê bó ng đá ở
- người tı̀nh, chị đưa bó ng đá lê n giường. Trong khô ng khı́ cực kỳ vui vẻ ,
chị thá ch ô ng cá độ . Chị hà o phó ng hứa sẽ nộ p thue cho ô ng neu ô ng
thang. Ong mừng rơn, bat ngay Braxin trong khi chị sù ng bá i và gửi gam
lò ng tin và o những cau thủ Y to con và đẹ p mã . Như ta đã biet, ô ng
thang. Chị giữ lời hứa mộ t cá ch nghiê m chı̉nh, nghı̃a là nộ p thue cho
ô ng, tuy vậ y chị khô ng lay gı̀ là m thú vị vı̀ đã tró t hứa với người tı̀nh chı̉
là m chuyệ n đó sau khi anh ta chet mà anh ta lạ i trẻ hơn ô ng đen nă m
tuoi.
Sau ngà y và ng son củ a trậ n chung ket Mondial, ô ng lạ i van chưa là m
ra tien và van phả i song trong cả nh “cá m treo heo đó i”. Dù ô ng đã từng
buô n lậ u bê n Đức nhưng giờ đâ y, tậ n trong tâ m khả m, ô ng châ n thà nh
că m thù những người tron thue.
Ong ngó ng chờ Paris. Chac đen nă m 1998, ô ng van chưa già bao
nhiê u. Nhưng liệ u chị cò n mê bó ng đá và ham cá độ nữa khô ng?
Kim Giang, 1993
- LỤC BÌNH
Cá i an tượng xô bo nhat đậ p và o mat gã là những tả ng lụ c bı̀nh. Khi
cò n ở trê n kia, nghı̃a là giữa cá i thà nh pho có từng dã y quá n nhậ u chen
khı́t những hè đường lá t đá lởm chởm với đá m người đay đà , bụ ng phệ ,
lưng cá nh phả n, bé o tot nhờ thịt mỡ, trá i câ y và bau khô ng khı́ cực kỳ
má t mẻ sau những trậ n mưa quá hà o phó ng, gã đã khô ng he nghı̃ đen
những tả ng lụ c bı̀nh. Thang Hai Tuộ c đô con, de tı́nh nhưng bú a xua
trong mọ i sự đời, đã dat gã từ Sà i Gò n xuong đó . Nó bỏ gã lạ i đó cũ ng de
dà ng như khi hứa hẹ n cưu mang gã roi boc hơi giữa thà nh pho nhậ u
cù ng với mộ t cô điem. Nó dú i và o tay gã may chụ c ngà n (gã đoá n đó là
so tien đá y tú i củ a nó ) nó i: “Cứ xuong đó đi, khô ng sợ. Mà y cam xuong
đat mộ t cá i nhá nh khô thı̀ nó cũ ng mọ c ra mộ t câ y ă n trá i lien”. Gã nghı̃
tới mien Vien Tâ y nước Mỹ thời nà o đọ c thay trong sá ch. Gã nhớ lạ i
những huyen thoạ i ve mộ t vù ng đat già u có khi cá đong phả i đưa bó n
lú a, cò n lú a thı̀ dù ng chạ y má y hơi. Và gã đi đen đó , mien đat hứa củ a gã ,
mộ t thang có họ c mà that nghiệ p, đang đó i rã họ ng.
Gã khô ng he nghı̃ tới những tả ng lụ c bı̀nh. Nhưng chı́nh đá m lụ c bı̀nh
đã hạ i gã . Con tà u đò chở khá ch từ Kinh Cù ng rời ben lú c chieu muộ n,
chạ y thâ u đê m trê n sô ng Cá i Lớn đã tô ng phả i những tả ng lụ c bı̀nh.
Khô ng ai chet. Gã huơ may sả i tay là đụ ng tới bờ. Đê m đó gã ngủ lạ i nhà
mộ t nô ng dâ n tot bụ ng cù ng với những hà nh khá ch khô ng may khá c.
Cá i đieu nguy hạ i nhat là gã mat het. Mat cá i tú i xá ch trong đó có những
đong bạ c cuoi cù ng, bộ quan á o cuoi cù ng, hy vọ ng và cả ý chı́.
Đú ng và o mù a mı́a đang thu hoạ ch, gã ở lạ i là m mướn cho bá c Hai và
cho cả hà ng xó m củ a bá c Hai nữa. Những đong mı́a câ y chat ngat bê n bờ
sô ng; dưới những goc dừa vô chủ . Bá c Hai nó i cá i đá m đat doi mà bâ y
giờ những người chủ mı́a dù ng đe chat mı́a câ y chờ xuong ghe trước
đâ y là củ a mộ t dò ng họ già u có tậ n mien Đô ng xuong lậ p nghiệ p. Cuộ c
chı́n nă m và cuộ c chong Mỹ chà đi, xá t lạ i, cá i gia đı̀nh già u có ay chia
- đô i; nửa theo bê n nà y, nửa đi với bê n kia. Ngô i nhà bỏ khô ng, những
hà ng sao duy nhat từ những hạ t giong củ a rừng mien Đô ng được trong
hơn nửa the kỷ nay van cứ moi ngà y cao vú t lê n thá ch thức với bau trời
mà khô ng can bà n tay cá c ô ng chủ đang mả i mê chien trậ n. Chú ng lan á t
đá m dừa moc thech bang chieu cao lừng lững đe roi mộ t ngà y thá ng Ba
nă m đó , mộ t đạ i độ i cô ng binh vù ng 4 chien thuậ t đưa cưa điệ n tới từng
goc câ y phá t quang chong du kı́ch. Bâ y giờ chı̉ cò n may goc dừa vô chủ
đó , với cá i má i nhà lan trong cỏ .
Đá m người là m mướn đã cho mı́a ra bờ sô ng may ngà y nay mà chiec
ghe van chưa tới như đã hẹ n. Hai hô m roi, gã ă n và ngủ trê n đong mı́a,
giữa đà n ruoi ban ngà y và đà n muoi ban đê m. Sau bữa cơm toi, bá c Hai
lò dò qua cá i cau khı̉ bước tới tay cam mộ t xị đe, đú ng mộ t xị khô ng
hơn, đen lai rai với gã . Như là an ủ i cả nh cô đơn củ a gã và đỡ sot ruộ t vı̀
phả i chờ chiec ghe bộ i tı́n. Bá c rù rı̀ hỏ i han gã ve Hà Nộ i, ve cá i là ng
trung du Vı̃nh Phú quê gã và vô cù ng ngạ c nhiê n khi nghe gã ke là mieng
vườn củ a ô ng nộ i gã đe lạ i cho con chá u chı̉ đủ đat trong được moi bụ i
mı́a phò ng khi có người om và do trẻ con. Bá c Hai nó i:
“Thiệ t là lạ . Tao trong ba mươi cô ng mı́a mà van khô ng song noi”. Gã
nó i may đời nay, từ ô ng bà , cha mẹ gã chı̉ mong có ba sà o ruộ ng mà
khô ng là m sao có . Gã nó i thê m với bá c rang ngay cả bọ n Mỹ, bọ n Nhậ t
chú ng nó cũ ng kê u là khô ng song noi nữa là . Bá c Hai khoá i gã vı̀ nhậ n
xé t đó , tuy gã biet chac, bá c và chı́nh cả gã nữa, cũ ng khô ng hieu sự đời
ra là m sao mà đen noi the. Đê m nay chưa thay bá c ra và bong dưng gã
thay nhớ ô ng già phú c hậ u tot bụ ng.
Tră ng đã lê n, mộ t mặ t tră ng đỏ lò m, trò n trı̃nh nhô lê n khỏ i bức
thà nh câ y đen kịt bê n kia sô ng Cá i Lớn, moi lú c moi và ng tươi và ban
phá t hà o phó ng á nh sá ng nuộ t nà lê n những đá m dừa nước và những
chù m lụ c bı̀nh đang bị nước thủ y trieu don và o cá c vịnh nhỏ . Bâ y giờ thı̀
gã khô ng cò n mong lai rai với bá c Hai vı̀ chac là bá c khô ng ra nữa mà
mong mộ t người khá c. Gã nam xuong đá m lá mı́a và đợi. Gã mở mat,
ngoi dựng lê n vı̀ có ai cù vô ná ch.
– Chè ng ơi, tụ i nó khuâ n het mı́a roi. Bộ ra đâ y nam ngủ sao? Người
vừa thọ c lé t gã là Tư Thả nh. Cô quỳ lê n đá m lá mı́a, mặ t quay ve phı́a
tră ng, đô i con mat mộ t mı́ ban ngà y mà u nâ u nhưng bâ y giờ và ng rực
trê n khuô n mặ t hơi dà i củ a cá c cô gá i mien Nam, hai lọ n tó c sơ sà i thả
xuong hai vai, cham vừa đú ng đô i chỏ m vú nhọ n mà gã biet rõ khô ng he
- có á o nịt. Gã thay nao lò ng khi tı̀nh cờ phá t hiệ n thay Tư Thả nh khô ng
mang nịt vú , bởi vı̀ trê n đường trô i giạ t và gặ p gỡ đủ cá c loạ i người, trá i
tim trai trẻ và hon nhiê n củ a gã bị nguộ i lạ nh đi nhieu vı̀ gã chı̉ thay
những bộ ngực mang á o nịt. Đieu đó xú c phạ m trı́ tưởng tượng củ a gã ,
mộ t chà ng trai sinh ra ở đat Vı̃nh Phú , nơi cá c cô gá i van tam truong với
trâ u ở ben sô ng Lô . Và hô m đó , giữa đá m ruộ ng ngon ngang những mı́a
là mı́a, gã bong thay tim mı̀nh đứng lạ i và đau đớn khi chợt nhı̀n thay
mộ t bộ ngực trẻ khô ng có á o nịt. Gã nao lò ng vı̀ chợt gặ p lạ i mộ t thời
thơ trẻ nghịch ngợm và thơ ngâ y đã vượt đi xa vời đoi với gã , cả thời
gian lan khô ng gian. Giữa mộ t nơi xa lạ , tứ co vô thâ n, cá i cả m giá c quen
thuộ c đó đưa lạ i cho gã sự can đả m và hà o hứng. Gã tro het khả nă ng
khé o lé o củ a đô i cá nh tay von quen lao độ ng từ nhỏ đỡ Tư Thả nh trong
cô ng việ c. Gã là m bang hai người, là m thê m phan củ a Tư. Rot cuộ c là
bá c Hai vừa lò ng ve gã , ve Tư Thả nh và tat nhiê n vừa lò ng ve sự quen
thâ n với những bực thang tı̀nh cả m khá cậ p rậ p và đot chá y giai đoạ n
củ a họ . Mù a mı́a đi qua với nhịp điệ u don dậ p đã buộ c hai người phả i
hoi hả thê m vı̀ cả hai chı̉ là những người là m mướn. Mộ t chiec tam bả n
với và i người bạ n đang chờ Tư Thả nh, trong khi trước mặ t gã , mộ t
tương lai mịt mờ, khô ng định hướng. Giờ đâ y chı̉ cò n đê m tră ng và mộ t
nụ cười, khô ng phả i cô gá i gom mı́a với bộ quan á o xoc xech mà mộ t
thâ n hı̀nh đang chı́n, gọ n ghẽ trong bộ đo có những cham bô ng nhỏ xı́u
mà u thiê n lý. Gã nó i:
– Tư ngoi xuong đi.
Thả nh ngoi bê n cạ nh gã . Gã chợt nhớ lạ i, mộ t lan nà o đó , khô ng phả i
trê n đong mı́a mà là rơm, rơm mem mạ i, ngai ngá i, sực nức mù i trời lan
bù n đat, cũ ng mộ t đê m tră ng sá ng, gã ngoi tı́nh chuyệ n tương lai với
mộ t cô gá i là ng. Gã khô ng dá m đụ ng và o da thịt, thậ m chı́ quan á o củ a
cô ta nhưng gã đã chạ m tới chieu sâ u tham nhat củ a trá i tim cô vı̀ gã
biet cô ta yê u mı̀nh, mộ t cô gá i là ng khô ng đeo nịt vú , đơn giả n vı̀ khô ng
có tien mua, nghè o kho như nhieu người ở đâ y nghè o kho. Hoi đó gã đã
họ c xong nă m thứ nhat khoa Vă n trường Cao đang Sư phạ m, cá ch nhà
hơn nă m mươi câ y so. Bo gã nó i: “Mà y lay nó thı̀ tao cat cơm”, nghı̃a là
moi tuan gã sẽ khô ng có quyen ve nhà mang lê n trường tú i gạ o, lạ c rang
và thường xuyê n chong lạ i những cơn đó i trong cá c giờ lê n lớp. Xem ra
hoi đó bo gã có cá i lý củ a người nghè o đang “mú c bụ ng mı̀nh ra nuô i
con ă n họ c” đe hò ng thoá t được cả nh nghè o như con chuộ t đó i vù ng vay
khỏ i cá i bay định mệ nh. Gã ra trường tot nghiệ p hạ ng trung bı̀nh, mat
- cô gá i là ng, khô ng nơi nà o nhậ n gã dù chı̉ với đong lương bè o bọ t. Và gã
bỏ nhà đi kiem song, mat cả quê hương. Con chuộ t đó i van chưa thoá t
được cá i bay.
Đê m qua, khi xị đe chı̉ cò n mộ t nửa, bá c Hai nó i với gã :
– Khô ng phả i rượu nó i mà tao đang nó i với mà y. Neu mà y chịu con
Tư Thả nh, cưới nó , tao cat dừa nước dựng cho că n nhà , cò n ba cô ng đat
dưới doi ô ng Mười, tao cho mà y mượn trong mı́a. Nghı̃ mà y nó i cũ ng
đú ng. Người nghè o như con chuộ t trong bay, tao mở cho mà y cá i chot
cửa, mà y chịu khô ng?
Gã khô ng trả lời, uong cạ n ly đe. Bá c Hai tiep:
– Mù a mı́a nà y người ta ă n giá roi, tao tı́nh cũ ng lời chú t đı̉nh nê n
mới mạ nh miệ ng với mà y. Chịu đi con!
Gã bả o phả i hỏ i Tư Thả nh. Và bâ y giờ gã đang nó i với cô gá i. Thả nh
ngoi dựa và o vai gã trong khi gã hà o hứng nó i lạ i lời bá c Hai và cò n tô
mà u tı́ chú t và o bức tranh đã dan dà định hı̀nh trong đau gã từ hô m qua
đen nay. Gã nhậ n ra bờ vai cô gá i run ray trê n vai mı̀nh, cá i rung độ ng đã
bat đau quen thuộ c với gã sau những lan bộ ngực ran rỏ i nhờ những
mù a là m mướn và những khá t vọ ng trẻ trung á p và o ngực gã . Gã ket
thú c bà i dien vă n:
– Bá c Hai nó i khi có tien mı̀nh sẽ mua đat. Roi mı̀nh sẽ có đat Tư à .
Tư biet khô ng, ở ngoà i kia cả nhà anh chı̉ song với và i sà o đat. Tư khỏ i
đi là m mướn. Roi Tư đẻ cho anh mộ t thang cu, ă n thô i nô i nó xong là
anh với Tư be nó ra Bac với nộ i lien!
Tư Thả nh quay han người sang phı́a gã . Cô gá i nam chặ t hai vai gã
như muon xô gã xuong đong mı́a, đô i mat bướng bı̉nh thoá ng buon
bong trở nê n ran rỏ i và kiê n định.
– Anh có biet vı̀ sao hô m nay bá c Hai khô ng ra nhậ u với anh khô ng?
Bá c đang thú i ruộ t vı̀ ghe chưa tới mà khô ng biet thang chả có tới nữa
khô ng hay là chả chờ mı́a củ a bá c thà nh củ i roi mới é p giá . Ba nă m đi
là m mướn cho thiê n hạ , Tư rà nh khô ng ai song noi với ba cô ng đat
mướn. Vậ y mà anh cò n nó i...
Tư Thả nh lac lac hai vai gã roi đứng dậ y. Gã nhı̀n cô . Chưa bao giờ gã
thay cô gá i đẹ p như the, vẻ đẹ p ruộ t rà sinh ra từ đat.
***
- Chiec ghe đã lửng mộ t bụ ng mı́a ă n ở đâ u đó trê n đường, cuoi cù ng
roi cũ ng tới. Trê n ghe có ba người, ngoà i vợ chong chủ ghe cò n mộ t
người đà n bà nữa. Bà ta mặ t hoa da phan, khô ng mậ p khô ng om, sung
mã n trong bộ muxơlin mà u cam thạ ch. Gã rời đong mı́a đã bat đau hé o
như những thanh củ i đưa khá ch và o nhà bá c Hai. Bá c Hai bả o gã :
– Ra ruộ ng kê u con Tư vô bep giù m. Bieu nó tı̀m thang Sá u Đò vô
đá nh may bá t tiet canh vịt xiê m mời khá ch hé ng!
Người đà n bà đi theo vợ chong chủ ghe giả lả :
– Ơ, có phả i cô Tư Thả nh mà anh chị Ba em nó i là de thương mộ t câ y
trong đá m người là m mướn cho bá c Hai khô ng? Đe em vô bep với co!
Gã nhı́u đô i lô ng mà y. Bá c Hai nó i với bà ta:
– Nó có de thương nhưng thương khô ng có de. Thô i, đi gọ i tụ i nó lẹ
lê n con!
Gã ra đong gặ p Tư roi trở lạ i đong mı́a củ a mı̀nh như mộ t người gá c
gian man cá n. Mặ t trời lê n phı́a những ngọ n sao củ a nhà ai bê n kia sô ng,
những câ y sao cuoi cù ng cò n só t lạ i củ a mộ t thời, cá i vù ng đat hả o hiệ p
được khai phá bởi những người dũ ng cả m và hà o hiệ p khô ng ké m. Gã
nam lê n đong mı́a, nghe mậ t chả y dưới lưng mı̀nh và trong khô ng gian
đang được hâ m nó ng lê n dưới mặ t trời thá ng Bả y. Tieng nhặ ng xanh và
bay ong vo ve là m gã buon ngủ nhưng khô ng the nà o ngủ được. Mı̀nh sẽ
mướn ba cô ng đat, tức là gan mộ t mau ngoà i Bac, vợ mı̀nh sẽ là người
đà n bà đẹ p và net na nhat miệ t nà y, bá c Hai nó i chı̉ và i nă m trú ng mù a
là hai vợ chong sẽ mua được đat, khô ng cò n phả i mướn nữa, roi mı̀nh sẽ
đưa vợ ve quê nộ i, cô ay nó i nă ng có khó nghe tı́ chú t, lũ trẻ con trong
xó m tha ho mà trê u chọ c nhưng cá i gı̀ roi cũ ng quen được. Ư, giá như
khô ng gặ p Tư thı̀ mı̀nh có dừng lạ i cá i ben nà y khô ng? Cũ ng chưa chac,
có the là mı̀nh sẽ đi là m mướn hoà i hoặ c là mộ t ngà y nà o đó người ta sẽ
gọ i mı̀nh đi dạ y họ c. Nhưng mı̀nh sẽ ở lạ i đâ y, chac là the. Mı̀nh sẽ
thuyet phụ c cô ay bang được dù cộ t châ n mộ t con ngựa hoang thı̀ đâ u
có de dà ng gı̀, mà đâ y lạ i là mộ t con ngựa hoang bướng bı̉nh nữa…
Đú ng trưa Tư Thả nh mang cơm ra ben cho gã . Trong cặ p long có thịt
vịt khı̀a, nam rơm nau thuô n. Gã khô ng ă n ngay mà cam đũ a nhı̀n Tư.
Trước mặ t gã là mộ t cô Tư khá c, lạ nh và buon, như mới om dậ y.
– Em bệ nh sao? – Gã hỏ i.
- – Khô ng – Cô gá i đá p – Bá c Hai có chuyệ n buon. Ong đang noi sù ng
với hai vợ chong vựa mı́a. Họ đò i xuong giá mı́a. Anh bieu có ức khô ng?
Bá c Hai đậ p phá , chửi bới tù m lum cả lê n. Với lạ i...
Gã von nhạ y cả m và ı́t nhieu trả i đời. Gã biet đang có chuyệ n gı̀ xay ra
trong lò ng cô gá i. Mộ t mà n ngă n cá ch vô hı̀nh vô ả nh vừa được dựng lê n
quanh Tư Thả nh, người mà hô m qua đâ y cò n quá de hieu, thâ n thiet đoi
với gã . Giờ đâ y gã thậ m chı́ khô ng dá m mà cũ ng khô ng muon chạ m nhẹ
và o tay cô ta hay nó i với cô ta mộ t lời thâ n á i.
– Chuyệ n gı̀ the? – Gã hỏ i mộ t cá ch lạ nh lù ng.
– Em lê n Sà i Gò n họ c may, anh Nă m à !
Gã đặ t đô i đũ a xuong, đứng lê n. Thậ m chı́ cô ta cũ ng khô ng ngỏ lời
xin ý kien mı̀nh. Mà mı̀nh đã là gı̀ đâ u mà cô ta phả i xin ý kien? Mới hai
tuan le là m mướn cù ng nhau...
– Đi với ai?
– Với chị Sá u, em gá i ô ng chủ ghe đó . Chı̉ tot lam, anh Nă m. Chı̉ bả o
em muon đoi đời thı̀ theo chı̉. Em định roi, ở đâ y khô ng song noi, anh
Nă m.
Gã độ t nhiê n nhớ lạ i chieu hô m dó . Cá i quá n bia cọ p rẻ tien, ban tưởi
sá t ná ch chợ Bà Chieu, thang bạ n trời đá nh đã ké o gã tới đó , gã bị lô i đi
như người ta lê đô i già y dưới châ n, nem khô ng từ mó n nà o. Gã đã gặ p
may cô gá i mien Tâ y “lê n thà nh pho họ c may” tức tưởi bá n mı̀nh, tức
tưởi khó c trong khó i thuoc, trong chai rượu, trong lớp bụ i mờ nhạ t củ a
Sà i Gò n bı́ an.
Gã thay nhó i trong ngực như đang lê n má u, đang ngạ t thở, đang bị
nhan đau xuong bã i bù n.
Nhưng gã bong phá lê n cười:
– Đi họ c may? Ha Ha. Đi họ c may? Cứ đi đi, roi cưng tha ho mà nhờ
cậ y lò ng tot củ a chị Sá u!
Tư Thả nh nhı̀n gã , quả thực cô ta khô ng chờ đợi nhịp cười tà n khoc
ay củ a gã . Đô i mat mà u nâ u và đẹ p đang muon tran tı̀nh, cởi mở bong
tat ngam.
Khô ng nó i mộ t lời, cô gá i bỏ đi.
***
- Bá c Hai nhat định khô ng bá n lô mı́a đã đon cho vợ chong Ba Ngà n.
Dẻ o quẹ o và dai như đı̉a đó i, Ba Ngà n đưa cha ô ng ra mà the thot, bả o
lı̃nh, bao giá . Gã đeo bá c Hai suot cả ngà y nay, trô ng ô ng già sụ t đen
hà ng ký, bộ mặ t von đã teo tó p cà ng gay guộ c hơn, râ u mé p bạ c mộ t
hà ng. Gã biet bá c đang bị cứa gan, cat ruộ t. Với cá i giá lã o chủ ghe nà i nı̉,
bá c chı̉ cò n nước mac nợ sau vụ mı́a tưởng là “lời chú t đı̉nh” như bá c
mơ ước. Bá c giam châ n khi nghe cá i giọ ng có mù i rı̉ đường củ a tay chủ
ghe. Gã tưởng bá c sẽ đam và o bộ mặ t mâ m củ a lã o.
– Khô ng! Cá i thứ ma lai rú t ruộ t như tụ i mà y, tao khô ng bá n. Ba Ngà n
và vợ neo ghe lạ i ben tới sá ng mai đe nà i nı̉. Trong khi đó chị Sá u la cà
với cá c cô gá i và Tư Thả nh đe ban phá t lò ng tot củ a chị. Gã khô ng the
ngủ được, khô ng phả i vı̀ tră ng quá sá ng mà vı̀ những ý nghı̃ nặ ng như
đá trong đau.
Bá c Hai đi đứt, cuộ c đời Tư Thả nh đi đứt, giac mộ ng mới nhen nhó m
củ a gã cũ ng đi đứt. Trong khi mậ t dưới lưng gã đang khô lạ i trong đong
mı́a, bau trời mien Nam van mê nh mô ng và hứa hẹ n trê n đau gã . Tư
Thả nh đen và o lú c nửa đê m. Gã vờ lim dim ngủ .
– Anh Nă m! Em đâ y!
Gã ú ớ, gậ p người ngoi dậ y. Mù i thơm thanh tâ n và cá i nhı̀n đam đuoi
củ a cô gá i ké o gã ra khỏ i mớ ý nghı̃ u á m.
– Đừng giậ n em, anh Nă m – Cô gá i nó i.
– Trời ơi! – Gã tru lê n như mộ t con chó – Bộ cô khô ng hay mụ ta rủ
cô lê n thà nh pho họ c may là sao ư? Tô i tưởng cô khô n ngoan hơn the
nà y nhieu.
Tư Thả nh ô m quà ng vai gã , ngả cá i đau xinh xan mới gộ i và o ngực gã ,
nó i với giọ ng đau đớn:
– Em biet chớ, anh Nă m. Bon đứa bạ n em lê n thà nh pho họ c may cả
nă m nay roi, em biet chớ. Em rá ng trụ lạ i đời là m mướn. Nhưng chịu
khô ng thau roi, anh Nă m!
Gã khô ng đá p lời, má u đang chả y nhanh hơn trong huyet quả n gã . Tư
dụ i đau và o ngực gã , má i tó c mem và thơm dı́nh như mậ t khi gã lù a đá m
ngó n tay cứng què o như ră ng lược và o. Roi gã cả m thay noi đau củ a cô
gá i chuyen dan đen trá i tim gã cù ng những lời thon thức. Vai Tư Thả nh
run lê n và gã bat than ô m trọ n trong cá nh tay cò n lạ i củ a mı̀nh mộ t thâ n
the, mộ t cuộ c đời như đã chet mà cò n nó ng am.
- – Tui với anh mà bı́u nhau thı̀ chet chı̀m sớm, anh Nă m. Gã van khô ng
nó i gı̀. Bà n tay gã rời má i tó c xuong vai và gã bat đau ve vuot những cơn
nac nghẹ n củ a cô gá i.
– Anh Nă m! – Cô gậ p người ngoi lê n đe cởi những chiec khuy á o nhỏ
như bô ng chim chim roi cam tay gã lù a và o bộ ngực khô ng can đeo nịt
vú – Em cho anh đó . Anh là người đau tiê n em cho đời con gá i củ a em
đó . Vı̀ em sợ khô ng cò n được gặ p lạ i anh nữa.
Bâ y giờ thı̀ gã hé t lê n:
– Khô ng. Đừng đi, Tư!
Cô gá i khô ng đá p lạ i. Cô lă n lộ n bê n cạ nh gã và , cuoi cù ng, như mộ t
sợi dâ y ké o quá că ng bị đứt, gã bà ng hoà ng cú i xuong cô gá i đang chờ
đợi.
Tả ng sá ng hô m sau, chiec ghe rời ben mang theo Tư Thả nh. Bá c Hai
chờ giá . Nửa thá ng sau, mộ t chiec ghe khá c ghé qua cho biet giá mı́a đã
lê n lạ i, nhưng cá nh đong mı́a củ a bá c Hai đã thà nh củ i khô . Đê m ay
đong mı́a củ a bá c chá y rụ i. Gã biet ô ng già đã lụ i cụ i đo lê n cả mộ t can
dau và gã lặ ng im, đá p mộ t con tà u đò xuô i sô ng Cá i Lớn.
Cần Thơ, 1994
- CÂY ĐẮNG CAY
Gió đưa hoa cải về trời
Rau răm ở lại chịu đời đắng cay.
(Ca dao)
"Tô i cam đoan với anh, khá c, nhat định có khá c” – ô ng Lam vừa đi
vừa hoa châ n mú a tay nó i. Ong đi trước, bạ n ô ng là ô ng Giá o đi sau. Hai
người đang trê n đường ve nhà ô ng Lam. Hô m đó trời đã và o thu, hơi se
lạ nh. Hai người cù ng mặ c sơ mi, á o len ngan tay. Đã đứng tuoi mà trô ng
họ cò n nhanh, trá ng kiệ n. Ong Lam đang nó i ve mù a thu quê ô ng. Theo
ô ng thı̀ mù a thu ở quê ô ng khá c, rat khá c với mù a thu Hà Nộ i, nơi hai
người đã đẻ tong cộ ng bả y đứa con song, con chet. Trước những lời
khang định như đinh đó ng cộ t củ a ô ng Lam, ô ng Giá o von xưa nay chưa
he đong ý với bạ n đieu gı̀, chı̉ hạ mộ t câ u gọ n lỏ n: “Tô i thay chang khá c
cá i đ… gı̀!”.
Độ c giả han cả m thay ô ng Giá o ă n nó i thô tụ c, đó là chuyệ n bı̀nh
thường giữa hai người. Tuy khô ng đong ý với nhau ve bat cứ đieu gı̀,
nhưng họ van thâ n nhau. Sao có chuyệ n lạ vậ y? Trước het vı̀ họ đã là
bạ n củ a nhau hà ng chụ c nă m nay khi cả hai đeu ngu ngơ như con nghé
con rời quê hương ra Hà Nộ i với tờ giay chứng nhậ n tot nghiệ p pho
thô ng 9 nă m in lè m nhè m trê n loạ i giay bả n đen. Và hai bà n tay trang.
Họ cù ng là m gia sư (sau nà y ô ng Giá o quen thó i thô lo van gọ i là “gia sú c
sư” cho nó đú ng với hiệ n thực tı̀nh cả nh củ a hai cậ u đo Nghệ châ n quê
dá m khai sá ng ở thủ đô vă n hien) trong hai gia đı̀nh tư sả n von là cho
bạ n bè củ a nhau, vı̀ mê xem vă n cô ng mà lỡ chuyen di cư cuoi cù ng. Khi
cả hai bà vợ củ a hai gia đı̀nh nọ đoi cho cho nhau, nghı̃a là bà nà y đi
theo ô ng kia và ngược lạ i, thı̀ hai chà ng “gia sú c sư” cũ ng đoi nhà , đoi cả
họ c trò cho nhau đe tiep tụ c sự nghiệ p kiem cơm bang nghe khai sá ng
tạ i gia đặ ng có the tiep tụ c dù i mà i kinh sử. Roi Đạ i họ c Tong Hợp khó a
đau, roi cô ng việ c trong hai cơ quan ở gan nhau, cù ng dưới quyen hai
- ô ng thủ trưởng tı́nh net giong nhau như đú c, moi lan gặ p nhau lạ i cù ng
nhau tranh cã i ve đe tà i duy nhat là hai ô ng thủ trưởng giong nhau đó .
Tuy vậ y, họ chang bao giờ đong ý với nhau, ngay cả trong những chuyệ n
giả n đơn như bı̀nh luậ n ve cá i thó i hay ngoi xom lê n ghe là m việ c củ a
sep. Bởi vı̀ họ là những người, khô ng phả i thı́ch đù a, mà thı́ch cã i. Họ
sinh ra trong mộ t vù ng nang gió , nghè o kho, thiê n nhiê n khac nghiệ t.
Mọ i tai á ch từ trời đat đo xuong đau như chien tranh, gió Là o, lụ t lộ i,
cơm độ n khoai quanh nă m được chuyen thà nh những cuộ c tranh cã i
liê n miê n từ đời nà y sang đời khá c, đương nhiê n van chưa he có lời giả i.
Vı̀ gió , vı̀ nang là m má u de sô i lê n, lạ i phả i nó i to đe á t gió , á t nang, đô i
khi á t cả tieng bom gam, nê n mộ t lời tỏ tı̀nh thâ n á i giữa họ nghe cũ ng
chang khá c gı̀ mộ t cuộ c chửi bới. Ay cũ ng vı̀ cá i tâ m họ thậ t thà , cá i tı́nh
họ thang than, sự gay gat trở thà nh cơm bữa, nhieu khi lay mó n trang
sức củ a trı́ tuệ là m dịu cơn thè m được ă n no và ă n ngon, những thứ cha
anh họ thı̀ thừa thã i ê he, đen phiê n họ , thời the đoi thay, họ chı̉ đọ c
thay trong sá ch. Nhưng cã i đay roi quê n ngay đay, chang ai thù dai ai,
chang ai đe bụ ng cá i gı̀ vı̀ cò n bậ n cã i nhau cuộ c khá c.
Và i né t mô tả sơ sà i đe giả i thı́ch cho quan hệ giữa ô ng Lam và ô ng
Giá o, những người thı́ch cã i. Như độ c giả đã có the tưởng tượng, ô ng
Giá o vă ng ra câ u nó i khô ng được lịch sự kia là mộ t sai lam, chang khá c
gı̀ đo dau và o lửa. Giá như mọ i hô m thı̀ đó là chien thuậ t hữu hiệ u đe
gâ y ra mộ t cuộ c tranh cã i cho vui, có the suot ngà y. Nhưng hô m nay ô ng
Giá o bậ n. Vợ ô ng là mộ t bà Thá t-chơ gang thé p đã tuyê n bo đê m qua
rang, neu hô m nay ô ng khô ng chịu lặ n lộ i tı̀m ra mộ t cho dạ y thê m đe
là m tă ng trưởng so tien lương cò m củ a ô ng thı̀ “coi như bep đã giả i tá n”
và mời ô ng ra ă n cơm bụ i bang chı́nh tien lương củ a ô ng chứ bà khô ng
cưu mang ô ng nữa! Vậ y mà vừa ra khỏ i nhà thı̀ đã gặ p ngay ô ng Lam.
Ong hoi, quả thậ t ô ng hoi vı̀ đã lỡ mom nó i ra câ u nó i “có tı́nh khiê u
khı́ch” ay, chac mam buoi sá ng đang mat toi và nghı̃ xem trưa nay ă n
cơm ở quá n bụ i nà o.
Hai người đã ve đen nhà ô ng Lam.
– Hô m nay tô i dứt khoá t mời bá c ă n cơm trưa với tô i! – Ong Lam ké o
ghe mời khá ch, nó i với vẻ bat khả xé t lạ i củ a mộ t ô ng quan tò a khả kı́nh.
Vậ y là khỏ i lo bữa trưa nay, ô ng Giá o nghı̃ bụ ng, tuy van hieu rang lời
mời ay, neu có thực cũ ng chı̉ là mộ t “biệ n phá p tı̀nh the”, cá i biệ n phá p
mà người ta thường dù ng đe thanh minh cho mộ t hà nh vi khả nghi.
- – Bá c thử uong ly trà cú c nà y xem. Cú c vạ n thọ quê ta thứ thiệ t. Mời
bá c. Uong đi roi sẽ thay ngay mù a thu quê mı̀nh khá c thu Hà Nộ i the
nà o.
Ong Giá o uong, bụ ng chı̉ nghı̃ tới buoi chieu vô định gan ke. Nhưng
ô ng lạ i buộ t mom:
– Tô i thay chang khá c cá i đ... gı̀!
Đen the nà y thı̀ phả i cã i thô i. Ong Lam nghı̃ bụ ng. Nhà ô ng Lam ở
mé p ho, mộ t trong vô so cá i ho củ a Hà Nộ i đã bị ô ng và bà vợ ngoạ m
mat mộ t mieng bang rá c, xı̉ than, “xà ban” và tı́nh can cù noi tieng củ a
người xứ Nghệ . Buoi sá ng thậ t đẹ p, thậ t nê n thơ. Giữa thủ đô , bê n bờ ho
mà lạ i phả ng phat hơi ao thu củ a Yê n Đo. Từ xa, những ngọ n bạ ch đà n
với đá m lá hai mà u – trang bạ c và xanh dương – lậ t đi lậ t lạ i như bă n
khoă n trước vẻ đẹ p mâ y trời và pho xá và o thu. Nhưng ô ng Lam thı̀ van
khă ng khă ng:
– Bá c xem, tô i phả i cã i bá c. Bá c nhı̀n rặ ng bạ ch đà n kia, nó ẻ o lả , điệ u
bộ mà lạ i cò n chỏ ng lỏ n nữa. Cứ như nó chờ mù a thu đen đe là m nũ ng
với người ta ay. Trô ng kı̀a, như đı̃ chơi giă ng! – Ong Lam ngừng, nhı̀n
ô ng Giá o, điệ u bộ như đang sap sửa đó ng mộ t cá i đinh và o đau đoi thủ .
Roi thong thả nó i tiep
– Vậ y chứ bá c có nhớ câ y lim bê n bờ ao đı̀nh là ng ta khô ng? Cữ thá ng
nà y đâ y, lá nó trở và ng, chı̉ hơi và ng thô i nhá , câ y lim cao ngú t trời, có
hà ng tră m nă m tuoi mà lá thı̀ nhỏ li ti. Thu đen, nó thả từng chiec mộ t
xuong mặ t nước ao là ng. Ai chà chà ! Câ y lim, bá c thay ở đâ u có mộ t câ y
lim như the chưa? Chı̉ moi mı̀nh nó đủ là m nê n cả mộ t mù a thu! Chứ
đâ u như cá i lũ ...
Ong khô ng nó i tiep, chı̉ nhı̀n bạ n bang cặ p mat thương hạ i như ngam
hỏ i: “Đã chịu chưa nà o?”. Quả thậ t, những lời củ a ô ng Lam là m ô ng Giá o
lung lay. Ong chạ nh nhớ đı̀nh là ng, cá i ao ngau đụ c trong mù a lũ nhưng
đã kịp trong veo trở lạ i khi thu tới. Ong nhớ lạ i trong tia chớp cả mộ t
trời au thơ rộ ng rã i, thê nh thang, ô ng khô ng he có cả m giá c mı̀nh là mộ t
con giá n khi moi sá ng ra đường hò a và o đá m người xe lă m lă m ngà y
hô m đó phả i giậ t được mộ t cá i gı̀ đưa ve nhà , khô ng phả i dạ y thê m,
khô ng bị mộ t bà nặ c nô đe dọ a giả i tá n bep và tong chong ra đường ă n
cơm bụ i. Hoi đó mù a thu quả có khá c thậ t. Nhat là cá i mù a thu đá ng
nhớ, khi bo ô ng cù ng với bạ n bè vừa cam mộ t câ y cờ đỏ sao và ng lê n
đá m ruộ ng là đã có ngay hà ng tră m người tụ tậ p tới mı́t-tinh. Roi yê u
nguon tai.lieu . vn