Xem mẫu
- K ho ch truy n thông giáo d c s c kh e
tháng 4
1. Các v n c n quan tâm v v sinh ăn u ng. V n ng tuyên
truy n l i ích c a vi c t y giun.
2. Giá tr dinh dư ng c a các lo i s a.
Cách s d ng các lo i s a, hư ng d n cách làm s a chua (yaourt).
3. Phòng b nh c m khi th i ti t thay i t ng t (n ng và mưa)
4. Phòng và x lý khi tr có ch y (chí).
5. Tuyên truy n và hư ng úng ngày “Th gi i không hút thu c lá”.
6. Hư ng ng tu n l qu c gia nư c s ch và v sinh môi trư ng t
29/4 n 6/5.
7. Hư ng ng ngày s kho th gi i 7/4 (ngày thành l p T ch c Y
t th gi i WHO 7/4/48)
- L i ích c a vi c t y giun
Khi con b n b b nh, bé thư ng có nh ng bi u hi n như s t, ho, s mũi, bi ng
ăn,… khi n b n ph i chú ý và ưa bé i khám b nh. Nhưng n u b nhi m giun bé
ch ng có tri u ch ng gì c bi t c cho n m t ngày kia, b n c m th y có v bé
không lên cân, ho c êm bé trăn tr không ng ư c vì ng a h u m n, ho c bé i
tiêu ra giun, ói ra giun… Khi ó, b n m i bi t con mình ã b nhi m giun và v i i
mua thu c t y giun cho bé.
i u ki n v sinh nư c ta còn kém, tr ng và u trùng giun vung vãi kh p
nơi trong không khí. Các em bé hay lê la ngh ch t cát, mút tay, ho c c m n m
ăn khi tay b n (dơ) nên t l tr em nông thôn và tr thư ng b nhi m nhi u lo i
giun cùng m t lúc.
Nhi m giun, tr b r i lo n tiêu hóa, làm c n tr quá trình h p thu ch t dinh
dư ng, m t khác, l i còn ph i chia b t ph n th c ăn cho nh ng v khách không m i
này nên các bé s ch m l n, suy dinh dư ng, s c kháng kém vì th d m c b nh
nhi m khu n khác. ó là chưa k nh ng bi n ch ng như giun chui ng m t, t c ru t
hay các bé gái khi giun kim cái ra h u môn tr ng có th bò sang b ph n sinh
d c gây viêm nhi m.
tránh ho c gi m tình tr ng nhi m giun sán cho bé, c n chú ý phòng
ng a là hơn c :
• T p cho bé thói quen r a tay sau khi i v sinh và trư c khi ăn.
B n thân ngư i l n cũng ph i chú ý vi c này, nh t là trư c khi chu n b ăn
và cho bé ăn.
• V sinh ăn u ng: nên cho bé u ng nư c un sôi ngu i, ăn rau
ã n u chún, các lo i trái cây nên g t v sau khi r a.
- • V sinh thân th : thư ng xuyên c t móng tay cho bé, r a h u
môn b ng xà phòng t m sau m i l n bé i tiêu, không cho bé i tiêu b a bãi,
không bé tru ng hay m c qu n x áy.
• nông thôn, c n b trí khu v c x lý phân xa nơi và gi ng
nư c. Không bé bò lê la, ngh ch t cát.
• nh kỳ 6 tháng cho bé u ng thu c t y giun m t l n và nh c l i
sau ó 3 tu n. N u trong nhà có m t thành viên b nhi m giun kim, nên t y
giun cho c nhà.
Giá tr dinh dư ng c a các lo i s a:
Giá tr dinh dư ng c a s a
Canxi - m t nguyên t m b o cho s v ng ch c c a răng và xương là m t
lo i khoáng ch t d i dào nh t trong cơ th con ngư i. i v i m t ph n nhu c u
hàng ngày là 1000mg, còn nam gi i là 900 mg. Ngu n cung c p canxi t t nh t là
s a và các s n ph m có s a, b i vì s có m t c a ph t pho t o i u ki n cho vi c
ng hóa canxi. Có nhi u lo i s a như s a bò, s a dê và s a c u Và b n bi t gì v
các lo i s a này?
1. S a bò: Ch a 119mg canxi/100g và 63 Kcal/100g. ó là lo i s a "nh "
nh t. S a bò thư ng ư c dùng cho tr em. Ngày nay, nó d b ánh b i b i s a
chua và phomát.
2. S a dê - 120 mg canxi/100g. Hàm lư ng canxi có trong s a dê cũng tương
ương v i lư ng canxi có trong s a bò và lư ng cao có trong s a dê cũng cao hơn
m t chút so v i s a bò (65 Kcal/100g).
3. S a c u - 183mg canxi/100g. Hàm lư ng canxi c a s a c u là cao nh t và
ó cũng là lo i s a "giàu" nh t: Lư ng ch t béo c a s a c u g p l n 2 l n s a bò và
cung c p 100 Kcal/100g.
- I. GIÁ TR DINH DƯ NG :
S a là th c ph m có giá tr dinh dư ng cao. Protein s a r t quí v thành ph n
axit amin cân i và có ng hóa cao.
1. Protein .
Prôtit s a bao g m: Casein, lactoalbumin và lactoglobulin. S a bò, s a trâu,
s a dê thu c lo i s a casein vì lư ng casein chi m > 75% t ng s protein. S a m
thu c lo i s a albumin (casein dư i 75 %). Casein là m t lo i photphoprotit. Casein
có t t c các axit amin c n thi t, c bi t có nhi u Ly sin là m t axit amin r t c n
thi t cho s phát tri n c a tr em. Trong s a tươi, casein dư i d ng mu i canxi
(caseinat canxi) d hòa tan. Khi g p axit y u casein s k t t a do s tách các liên k t
c a casein và canxi. Lactoalbumin khác v i casein là không ch a photpho nhưng có
nhi u lưu huỳnh làm cho s a có mùi khó ch u . Vì v y s a ch ư c phép ti t trùng
nhi t th p kéo dài ( phương pháp Pasteur).
2. Lipit: Lipit s a có giá tr sinh h c cao vì:
- trong tr ng thái nhũ tương và có phân tán cao.
- Có nhi u axit béo chưa no c n thi t.
- Có nhi u photphatit là m t photpho lipit quan tr ng
- Có tan ch y th p và d ng hóa.
Tuy v y so v i d u th c v t, lư ng axit béo chưa no c n thi t trong m s a
còn th p hơn nhi u.
3. Gluxit. Gluxit s a là laetoza, m t lo i ư ng kép, khi th y phân cho 2 phân
t ư ng ơn là galactoza và glucoza. Lactoza trong s a bò là 2,7-5,5% s a m là
7%, tuy v y không ng t vì ng t c a lactoza kém sacaroza 6 l n.
4. Ch t khoáng. S a có nhi u Ca, K, P vì v y s a là th c n gây ki m.
Canxi trong s a ng hóa r t t t vì nó dư i d ng liên k t v i casein (caseinat
canxi). S a là ngu n th c n cung c p canxi quan tr ng i v i tr em. M i ngày ch
c n cho tr u ng 0,5 lít s a ã nhu c u canxi cho tr (500mg/ngày). S a là th c
n thi u s t, vì v y t tháng th n m tr c. n ư c n thêm nư c rau qu .
- 5. Vitamin. Trên th c t có th coi s a là ngu n cung c p vitamin A, B1, B2,
còn các vitamin khác không áng k .
Ngoài các thành ph n dinh dư ng trên, trong s a còn có thêm các ch t khí,
men, n i t và ch t m u. Trong s a non (3 ngày u m i sinh) c a các bà m còn có
m t lư ng kháng th mi n d ch Iga giúp cho a tr ch ng l i các b nh nhi m khu n
trong nh ng ngày u m i ra i. Vì v y các bà m c n cho con bú ngay sau khi
sinh.
Hư ng d n cách làm s a chua:
S a chua (hay yaourt) là th c ăn ch bi n b ng cách cho s a lên men chua
lactic. Trong quá trình lên men, casein trong s a ông c, khu n lactic phát tri n .
Món s a chua này du nh p t châu Âu, ngày nay r t ph bi n nư c ta. Ngư i ta có
th làm s a chua b ng s a tươi, s a b t hay s a c có ư ng.
V t li u
-S a
- Khu n lactic: lactobacillus hay streptocaccus thermophilus. N u không có
khu n thu n ch ng thì dùng m t ít s a chua làm gi ng.
Cách làm
Dùng s a c: 1 lon s a c, 1 lon s a bò nư c sôi, 2 lon s a bò nư c n u
chín ngu i, 1 hũ s a chua cái, hũ ng yaourt.
Khui h p s a c cho vào thau và vào 1 lon s a bò nư c sôi r i khu y lên
cho u. ti p thêm 2 lon s a bò nư c lã n u chín ngu i. Hũ yaourt cái ra
- tô, qu y cho tan u, và vào thau s a, qu y l i cho u. Múc h n h p trên vào
các hũ ng và y n p l i cho ch t. Ti p ó t các hũ này vào 1 cái n i to hơn.
N u 1 m nư c nóng kho ng 70oC và ch nư c này vào cho nư c ng p t i c
c a nh ng hũ yaourt. Sau ó dùng n p y kín n i ng, 4 gi cho yaourt c.
X p các hũ này vào t l nh.
Dùng s a tươi: Kh trùng, h t b ch t béo n i trên m t s a tươi (nhi u ch t
béo làm m t s a chua không m n). un nóng kho ng 80oC trong m t phút r i h
nhi t xu ng còn 50oC, nh khu y u. Sau ó m i cho men.
N u m quá lâu thì s a chua quá, khó ăn. N u y kín lúc còn nóng thì hơi
nư c ng l i, r t xu ng làm m t s a chua không nh n. Th i h n dùng s a chua là
vài ngày. lâu nó s tách thành l p: Ph n nư c và ph n lactoserum, dư i, còn
kh i ng asein n i trên, g i là s a v a.
Công d ng
S a chua là th c ph m h tr vì nó có nhi u ch t b dư ng và d h p th vào
máu. Nó l i d tiêu và kích thích tiêu hoá. Cơ th h p th s a chua nhi u hơn g p 3
l n s a tươi, nên dùng cho ngư i b nh v a m i kh i, suy như c, bi ng ăn. T t nh t
v i tr suy dinh dư ng và ngư i l n tu i.
Sau th i gian tr b nh b ng thu c kháng sinh, t p khu n ru t b xáo tr n nên
m c b nh tiêu ch y phân s ng. Ch ng b nh này r t ph bi n do l m d ng thu c
kháng sinh. Ch c n dùng s a chua m t tu n l là kh i (m i ngày 3 ly)
L m d ng thu c acid (tr au bao t ) làm cho men sinh th i t ru t già tr i lên
ru t non. B ng lình bình, ì ch khó ch u, ch ng này r t thư ng g p. Nên ăn s a
chua ph c h i tính acid ru t non, ng th i cũng y men sinh th i xu ng ru t
già
Có th dùng s a chua cho ngư i b nh ái ư ng vì nó có ít ch t b t và làm
gi m cơn khát.
M t s trư ng h p tiêu ch y c a tr em có th tr b nh b ng s a chua. Cơ th
b b nh có th do tính acid c a s a chua ho c men lactic tái t o quân bình t p khu n
ru t, làm gi m viêm ru t.
Phòng và x lý tr có ch y
- M t cháu bé s ch s v n có th lây ch y c a các cháu khác, các cháu có ch y
hay gãi u vì b ng a. Nhìn k vào tóc c a các cháu, b n s th y các tr ng ch y
nh , tròn, m u xám bám vào tóc.
Hãy g i u hàng ngày cho cháu b ng các ch t thu c ch ng ch y bán hi u
thu c trong 5 ngày li n. Hãy dùng xà phòng g i k l i, ch i tóc b ng lư c bí (có
răng lư c khít).
Nhúng lư c vào d m nóng ch i r i l y khăn s ch trùm lên tóc các cháu m t
h i lâu.
Thay và gi t áo g i, khăn tr i giư ng và qu n áo m i ngày cho các cháu!
Phòng b nh c m khi th i ti t thay i t ng t
Trong m t ngày nhi t lên xu ng khác nhau nh hư ng n s c kh e
m i ngư i, nh t là tr em. Vào th i i m giao mùa như hi n nay, tình tr ng tr
m c b nh hô h p gia tăng m nh
L a tu i b viêm ph i t p trung ch y u vào các cháu dư i 1 tu i. Nguyên
nhân chính làm lư ng b nh nhân nh p vi n giá tăng do th i ti t nh ng ngày v a qua
chuy n t khí h u l nh, khô hanh, gió l nh sang nóng và thay i trong m t ngày r t
thích h p cho vi khu n phát tri n nhanh, c bi t là siêu vi trùng. Trong khi ó h hô
h p c a tr nh chưa hoàn thi n, các m ch máu còn m ng khi ti p xúc v i vi khu n
d dàng b chúng t n công gây b nh
- Tr m c b nh ư ng hô h p tăng m nh, c bi t là c m cúm. ây là b nh lây
truy n nhanh chóng trong c ng ng qua không khí ho c qua ti p xúc. T n su t m c
b nh hàng năm là 5-15% ngư i l n và 15-42% tr em.
Hi n nhi u cha m ch quan v i cúm nhưng trên th c t , ây ư c coi là b nh
n ng nhi u bi n ch ng có th x y ra c ngư i l n và tr em.Trong ó, i v i tr
em, cúm có th gây ra t 30-40% trư ng h p viêm tai gi a. Bà m mang thai 3
tháng u b cúm có th gây quái thai ho c d t t b m sinh cho thai nhi...
• Phòng b nh hơn ch a b nh
Tr em là i tư ng có nguy cơ cao m c các b nh bi n ch ng và liên quan n
cúm. T l tr nh p vi n do b nh cúm cao nh t là tr em dư i 2 tu i. Vào th i
i m giao mùa như hi n nay, nhi u b c ph huynh ch quan trong vi c ăn m c c a
con cái như m c quá m n khi tr i n ng tr toát m hôi d b c m, viêm ph i...
Khi th i ti t t ng t tr em r t d b m c b nh c m cúm v i các bi u hi n
viêm ư ng hô h p trên, viêm mũi, viêm mũi h ng, viêm thanh qu n, khí ph qu n.
Tri u ch ng khi tr b c m cúm là nh c u, nóng s t, ho, s mũi, kèm theo bu n
nôn, kéo dài kho ng 2 tu n...
Bi n pháp t t nh t là gi m cho tr , gi v sinh thân th , có ch ăn u ng
h p lý, tuy t i không t ý cho tr u ng thu c khi chưa ư c s ch d n c a bác sĩ.
M t trong nh ng bi n pháp cũng nên áp d ng là cho tr tiêm v c-xin ng a cúm.
Hi n nay, trên th trư ng ã có v c-xin phòng cúm có thành ph n kháng
nguyên c a các ch ng virus cúm A/H3N2, A/H1N1 và B như Vixagrip c a Aventis
Pasteur. Nh ng lo i v c-xin này có th phòng ng a b nh cúm, c bi t các b nh
nhân có nguy cơ m c các bi n ch ng ph i h p. Ch c n 1 li u duy nh t thì sau khi
tiêm 2 tu n thu c s có tác d ng b o v v i th i gian 1 năm.
Các b c phu huynh có th ưa tr i tiêm t i các Trung tâm y t a phương,
các phòng khám c a các b nh vi n.
nguon tai.lieu . vn
