- Trang Chủ
- Giáo án điện tử
- Giáo án Lịch sử 9 bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 - 1965)
Xem mẫu
- Chương VI.
VIỆT NAM TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1975.
BÀI 28: (T1)
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH
CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM
(1954-1965)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được.
- Tình hình nước ta sau hiệp định Giơ ne vơ (7/1954) nguyên nhân c ủa vi ệc đ ất n ước
bị chia cắt làm 2 miền với 2 CĐ chính trị - XH khác nhau.
- Nhiệm vụ của cách mạng XHCN ở M.Bắc (1954 1960) là hoàn thành C2 ruộng
đất, phục vụ kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh và ch ế tạo công cụ s ản xu ất, trong
quá trình đó chúng ta đã đạt được kết quả to lớn, nhưng còn có nhiều thiếu sót sai lầm.
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Bồi dưỡng học sinh lòng yêu nước gắn liền với CNXH, tình cảm gắn bó ru ột th ịt
Nam-Bắc, tin vào sự lãnh đạo của Đảng và tương lai của cách mạng.
3. Kĩ năng:
- Rèn cho h/s kĩ năng phân tích, đánh giá, nhận định các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
- Tranh ảnh sgk H57, 58, 59; Bản đồ VN.
- Đại cương lịch sử tập III.
2. Học sinh: Sưu tầm tranh ảnh về giai đoạn lịch sử này.
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học.
1. Ổn định tổ chức:(1’) :
9B : 9D :
2. Kiểm tra bài cũ:(không)
3. Bài mới. (42’)
* Giới thiệu bài: Từ tháng 7/1954 đến giữa năm 1965, hai miền Bắc Nam thực hiện
những nhiệm vụ cách mạng khác nhau nhằm tiến tới thống nhất nước nhà. Miền Bắc
thực hiện những nhiệm vụ của cách mạng trong thời kì quá độ lên CNXH .Mi ền Nam
thực hiện nhiệm vụ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, ti ến hành đ ấu tranh ch ống đ ế
quốc Mĩ xâm lược và chính quyền Sài Gòn, chống chiến lược Chiến tranh đặc biệt .
* Dạy và học bài mới:
Hoạt động của thầy, trò Kiến thức cơ bản
GV: Hiệp định giơ ne vơ 1954 về Đông Dương I. T×nh h×nh níc ta sau hiÖp
được ký kết đã chấm dứt cuộc chiến tranh xâm ®Þnh Gi¬-ne-v¬.
lược của TDP đối với ba nước Việt Nam, Lào,
Cam Pu Chia.
1
- ? Cho biết tình hình nước ta sau hiệp định Giơ-
ne- vơ (1954)
- Hiệp định Giơ- ne- vơ được ký kết, hoà bình
trở lại trên toàn cõi Đông Dương.
- Theo hiệp định : hai bên ngừng bắn, tập kết,
chuyển quân, chuyển giao khu vực.
+ 27/ 7/1954 ta ngừng bắn trên chiến trường
Bắc bộ, Trung bộ (1/8), Nam bộ(11/8)
? Tình hình miền Bắc lúc này như thế nào? + Ph¸p rót khái Hµ Néi (10-10-
* GV : Hướng dẫn HS quan sát H52 : Đồng 1954) vµ MiÒn B¾c (05-1954)
bào Hà Nội đón bội đội vào tiếp quản thủ đô.
Sáng 10-10-1954 các đơn vị bộ đội , trong đó
có các chiến sĩ của trung đàn thủ đô- những người
con tám năm về trước thề Quyết tử cho tổ quốc
quyết sinh, đã trở về Hà Nội trong đoàn quân
chiến thắng…. Đến 4 giờ 30’ chiều quân đội ta
hoàn toàn kiểm soát Hà Nội.
? Cho biết tình hình ở Miền Nam?
? Mục đích của Mĩ là gì? + MÜ nhảy vào và ®a bän tay sai
- Hòng chia cắt lâu dài đất nước ta, biến nước lªn n¾m chÝnh quyÒn ở miền
ta thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Nam.
Mĩ.
* GV dùng bản đồ VN giới thiệu vĩ tuyến 17,
gianh giới quân sự tạm thời 2 miền Nam -Bắc
? Nguyên nhân của việc đất nước ta bị chia cắt
làm hai miền sau hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về
Đông Dương.
- Pháp không thi hành nghiêm chỉnh và đầy đủ
những quy định của Hiệp định Giơ-ne-vơ 1954 về
Việt Nam.
- Mĩ và chính quyền Sài Gòn phá Hiệp định
Giơ-ne-vơ 1954 về Việt Nam, âm mưu biến Việt
Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự
của Mĩ.
? Đất nước bị chia cắt làm hai miền ,vậy nhiệm
vụ của cách mạng nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-
vơ 1954 là gì.
- Miền Bắc tiếp tục thực hiện nhiệm vụ
chống phong kiến, chuyển sang giai đoạn CM
XHCN.
- Miền Nam có nhiệm vụ đấu tranh đòi thi II. MiÒn B¾c hoµn thµnh c¶i
hành đủ hiệp định Giơ-ne-vơ đòi tự do dân chủ… c¸ch ruéng ®Êt, kh«i phôc kinh
tÕ, c¶i t¹o quan hÖ s¶n
? Để thực hiện nhiệm vụ chống PK, giải xuÊt( 1954-1960).
quyết khó khăn về kinh tế, Đảng và chính phủ có
chủ trương gì.
2
- - Đảng và chính phủ ta chủ trương đẩy mạnh
cuộc vận động cải cách ruộng đất, khôi phục kinh 1- Hoàn thành c¶i c¸ch ruéng
tế nhằm củng cố miền Bắc, tạo điều kiện đưa ®Êt:
miền Bắc bước sang giai đoạn mới.
? Em hiểu thế nào là Cải cách ruộng đất
- là cuộc cách mạng ở nông thôn do giai cấp
công nhân lãnh đạo nhằm đánh đổ chế độ bóc lột
của giai cấp địa chủ phong kiến, thực hiện khẩu
hiệu "người cày có ruộng".
? Cải cách ruộng đất được tiến hành từ khi
nào?
- Cải cách ruộng đất được bắt đầu từ cuối
năm 1953 khi cuộc kháng chiến chống TDP sắp
kết thúc
+ Đợt 1 tiến hành trong kháng chiến chống
TDP ở một số xã vùng tự do miền bắc (Việt Bắc,
Thanh, Nghệ ,Tĩnh) + Qua n¨m ®ît cải cách ruộng
+ 4 đợt còn lại tiến hành trong thời gian hoà đất, giai cÊp ®Þa chñ phong kiÕn
bình bÞ ®¸nh ®æ, giai cÊp n«ng d©n
? Trong 5 đợt cải cách Miền Bắc thu được kết ®îc gi¶i phãng.
quả gì?
GV chứng minh: Ta đã tiến hành cải cách
ruộng đất 3.655 xã thuộc 22 tỉnh (Trung Du và
đồng bằng), khoảng 81 vạn hécta ruộng đất, 10
vạn trâu bò, 1,8 triệu nông cụ lấy từ tay g/c địa
chủ chia cho hơn 2 triệu hộ nông dân, đưa nông
dân lên địa vị làm chủ ở nông thôn.
* GV:Hướng dẫn HS quan sát H58 : Nông dân
được chia ruộng đất trong cải cách ruộng đất.
( Sách kênh hình lịch sử Việt Nam- THCS)
? Cho biết ý nghĩa của việc hoàn thành cải cách
ruộng đất ở Miền Bắc nước ta (1953 - 1957)
+ Bộ mặt nông thôn Miền Bắc thay đổi cơ
bản
+ Giai cấp địa chủ phong kiến bị đánh đổ 2. Kh«i phôc kinh tÕ, hµn g¾n
+ Khối công nông binh được củng cố vÕt th¬ng chiÕn tranh:
+ thắng lợi này góp phần tích cực cho ta khôi
phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
? Sau khi kết thúc kháng chiến chống TDP,
dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân miền Bắc
đã làm gì.
GV: - sau khi hòa bình lập lại, nhân dân miền
Bắc đã bắt tay vào khôi phục kinh tế , hàn gắn vết
thương chiến tranh trong điều kiện hết sức khó
khăn của một xã hội vốn là thuộc địa, vừa trải qua
chiến tranh tàn phá nặng nề. Song với sự lãnh đạo + N«ng nghiÖp:
3
- của Đảng, sự cần cù lao động của ND miền Bắc, - Khai phá ruộng hoang, sửa chữa
công cuộc khôi phục kinh tế đã đạt những thành đê điều, tăng thêm trâu bò…
công nhất định… Nông nghiệp phát triển, n¹n ®ãi
? Các biện pháp để khôi phục nghành nông ®îc gi¶i quyÕt.
nghiệp .
? Trong nông nghiệp ta đã đạt được những thành
tựu gì. + C«ng nghiÖp: Nhanh chãng ®îc
? Công nghiệp thời kỳ này phát triển như thế kh«i phôc.
nào?
VD: Mỏ than Hòn Gai, xi măng Hải phòng, nhà
máy dệt Nam Định, điện Hà nội...
- Nhà máy cơ khí Hà Nội, diêm thống nh ất, gỗ
Cầu Đuống. + Thñ c«ng nghiÖp: Tăng thêm
? Thủ công nghiệp có những bước phát triển các mặt hàng tiêu dùng đảm b¶o
nào? nhu cÇu tèi thiÓu cña cuéc sèng.
+ Th¬ng nghiÖp: §îc më réng.
? Trong thương nghiệp Đảng ta đã đề ra + GTVT:Các tuyến đường sắt ,
những biện pháp như thế nàovà đạt được những đường bộ được khôi phục và xây
thành tựu gì. dựng thêm.
? Giao thông vận tải phát triển như thế nào.
? Những thành tựu đạt được trong khôi phục
kinh tế có ý nghĩa gì.
- nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá nặng nề
được phục hồi, tạo điều kiện cho kinh tế phát 3. C¶i t¹o QHSX, bíc ®Çu ph¸t
triển, giải quyết những vấn đề xã hội, nâng cao triÓn kinh tÕ- v¨n ho¸ (1958-
đời sống của nông dân; củng cố Miền Bắc, cổ vũ 1960).
Miền Nam. -1958-1960 miền Bắc tiÕn
hµnh c¶i t¹o quan hệ sản xuất
? Sau khi khôi phục kinh tế, Đảng ta đã có XHCN đối với nông nghiệp,
những chủ trương mới nào. công nghiệp, thủ công nghiệp,
? Vì sao Đảng và nhà nước ta chủ trương cải thương nghiệp giao thông vận
tạo quan hệ sản xuất trong những năm 1858-1860. tải.
- Sau 3 năm 1954- 1957 hoàn thành cải cách
ruộng đất , nền kinh tế miền Bắc tuy có nhiều
thay đổi nhưng cơ bản vẫn là nền kinh tế nông
nghiệp lạc hậu, lao động thủ công , năng xuất
thấp, sự chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất
vẫn còn phổ biến…
? Cho biết nhiệm vụ, mục tiêu của cải tạo
quan hệ sản xuất theo định hướng xã hội chủ
nghĩa.
- Nhằm vận động những nông dân cá thể ,
những thợ thủ công, thương nhân, và nhà tư sản
tham gia lao động tập thể trong các hợp tác xã,
quốc doanh hoặc công tư hợp doanh. Khâu chính là
4
- hợp tác hóa nông nghiệp.
? Việc cải tạo quan hệ sản xuất bước đầu đạt
những thành tựu gì.
- Đến cuối năm 1960 có 85% hộ nông dân với
68% diện tích đất vào HTX nông nghiệp ; 89,7%
thợ thủ công , 45%người buôn bán nhỏ vào
HTX…
? Ý nghĩa của việc cải tạo quan hệ sản xuất
XHCN.
- Xóa bỏ chế độ người bóc lột người, có thúc
đẩy sản xuất phát triển, đảm bảo đời sống cho
nhân dân lao động, tạo điều kiện vật chất , tinh
thần cho những người ra đi chiến đấu.
? Trong cải tạo XHCN chúng ta còn mắc phải
những sai lầm gì? Nguyên nhân sai lầm đó. - X©y dùng ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n
- HS: Đọc phần chữ nhỏ sgk/132 ho¸.
+ Nguyên nhân sai lầm: Chủ quan nóng vội, - thành tựư: sgk/1
duy ý chí đốt cháy giai đoạn (tức làm theo suy
nghĩ, mong muốn, không hoàn toàn xuất phát từ
khả năng thực tế của ta)
? Đồng thời với việc cải tạo, miền Bắc còn
thực hiện nhiệm vụ nào khác.
? Thành tựu của việc xây dựng và phát triển
kinh tế văn hóa ở miền Bắc.
4 - Củng cố - dặn dò: (2’)
- Gv sơ kết bài học.
? nêu những thành tựu trong cải cách ruộng đất? Ý nghĩa.
* Bài tập: ? Nét lớn của tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ là gì.
A- Hòa bình lập lại.
B- Miền Bắc hoàn toàn giải phóng.
C- Nước ta bị chia cắt thành 2 miền với 2 chế độ chính trị- xã hội khác nhau.
* Dặn dò:
- Về nhà học bài , chuẩn bị tiếp phần III; IV
+ Tìm hiểu về phong trào đấu tranh chống chế độ Mĩ- Diệm ở miền Nam và phong
trào Đồng khởi.
Bài 28.
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC, ĐẤU TRANH
CHỐNG ĐẾ QUỐC MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GềN Ở MIỀN NAM
1954 - 1965 (tiếp)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
5
- - Cuộc đấu tranh chính trị của nhân dân Miền Nam chống đế quốc Mỹ - Diệm giữ
gìn và phát triển lực lượng của nhân dân Miền Nam (1954-1959).
- Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân Miền Nam (cuối 1959 đầu 1960) đánh dấu
một bước phát triển mới của cách mạng Miền Nam, từ thế giữ gìn lực lượng chuy ển
sang thế tiến công liên tục, mạnh mẽ vào kẻ thù, cách mạng Miền Nam chuyển từ đấu
tranh chính trị sang kết hợp đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang.
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 3 của Đảng họp tại Hà Nội (9/1960) đây là Đại
hội xây dựng thành cụng CNXH ở Miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước ở Mi ền
Nam. Đại hội vạch ra đường lối chung của thời kỳ quá độ lên CNXH và m ối quan h ệ
cách mạng 2 miền.
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục ý trí đấu tranh kiên c ường, b ất khu ất
của nhân dân Miền Nam.
- Tin tưởng vào sự lãnh đạo cách mạng của Đảng và tương lai của dân tộc.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng sử dụng bản đồ.
- Phân tích, nhận định đánh giá tổng hợp các sự kiện lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên:
+ Bản đồ Việt Nam và lược Đồ phong trào “Đồng khởi” tranh ảnh SGK.
2. Học sinh:
+ Sưu tầm những tranh ảnh về giai đoạn lịch sử này
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức: (1’)
9B: 9D:
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
Nêu những thành tích đạt được trong 3 năm khôi phục kinh tế, hàn gắn vết thương
chiến tranh (1954-1957) và kế hoạch 5 năm cải tạo XHCN (1958-1960) ?
3. Bài mới: (37’)
a) Giới thiệu bài mới: Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí kết về việc lập lại hòa
bình ở Đông Dương nhưng đất nước ta vẫn bị chia cắt thành 2 miền: Miền Bắc đi lên
CNXH, miền Nam vẫn phải sống dưới ách thống trị của Mĩ- Diệm. ND miền Nam ti ếp
tục đấu tranh để hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân ch ủ nhân dân. Trong nh ững
năm1954-1960 ND miền nam đó đứng lên chống Mĩ-Diệm với phong trào “Đồng kh ởi”
…
b) Dạy - học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cơ bản
? Em hóy nhắc lại tình hình nước ta sau III. Miền Nam đấu tranh
Hiệp định Giơ-ne-vơ. chống chế độ Mỹ -Diệm, giữ gỡn
- sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ được kí và phỏt triển lực lượng cách mạng
kết, Mĩ nhảy vào miền Nam thay chân Pháp, tiến tới “Đồng khởi” (1954-1960)
với âm mưu chia cắt nước ta thành 2 miền, 1. Đấu tranh chống chế độ Mỹ
biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và Diệm, giữ gỡn và phỏt triển lực
căn cứ quân sự của Mĩ ở Đông Dương và lượng cách mạng (1954-1959)
Đông Nam Á.
6
- => Sau 1954 Đế quốc Mĩ là trở lực chính - Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ Mĩ nhảy
ngăn cản việc lập lại hòa bình ở Đông vào Việt Nam thay chân Pháp trở thành
Dương và đang trở thành kẻ thù chính , trực kẻ thù chính của ND Đông Dương
tiếp của ND Đông Dương.
* Nhiệm vụ của nhân dân miền
? Trong hoàn cảnh đó Đảng ta có chủ Nam:
trương gì.( Nhiệm vụ của ND miền Nam) - Chuyển từ đấu tranh vũ trang sang
- Đảng chủ trương chuyển từ đấu tranh vũ đấu tranh chính trị.
trang sang đấu tranh chính trị đòi hiệp thương - Đòi hiệp thương tổng tuyển cử
tổng tuyển cử thống nhất đất nước. thống nhất đất nước.
? Tại sao sau Hiệp định Gie-ne-vơ, ta chủ
trương đấu tranh chính trị ở Miền Nam.
Vì theo tinh thần của Hiệp định hầu hết
các lực lượng của ta tập kết, chuyển quân ra
Bắc.
=> Lực lượng so sánh giữa ta và địch
chênh lệch, ta muốn tỏ thiện chí hoà bình và
thực hiện nghiêm chỉnh Công ước quốc tế.
- GV sử dụng bản đồ Việt Nam để xác
định trên bản đồ những đô thị có phong trào * Diễn biến:
đấu tranh sôi nổi của giai cấp.
? Phong trào đấu tranh chính trị chống Mỹ
Diệm của nhân dân Miền Nam (1954-1959)
diễn ra như thế nào. - Tháng 8-1954 : “ Phong trào hòa
- GV thuật diễn biến của phong trào (sgk- bình” của trí thức, nhân dân Sài Gòn -
tr 132, 133) Chợ Lớn.
- mở đầu là “ Phong trào hòa bình” ở Sài
Gòn- Chợ Lớn 8/1954 của trí thức và nhân
dân tham gia. - Tháng 11/1954 Mỹ- Diệm khủng
? Nội dung đấu tranh của phong trào này bố đàn áp nhưng phong trào đấu tranh
là gì. của mọi tầng lớp dâng cao lôi kéo hàng
? Trước sự đấu tranh mạnh mẽ của ND triệu người tham gia.
miền Nam , Mĩ- Diệm có thái độ ra sao.
? Bước sang 1958-1959 mục tiêu, hình - Từ 1958-1959:
thức đấu tranh có gì thay đổi không. Tại sao + Mục tiêu: đấu tranh chống khủng
lại có sự thay đổi đó. bố , đàn áp, chống “Tố cộng”, “Diệt
- Có thay đổi: từ 1958-1959 khi chính cộng”, đòi các quyền tự do dân chủ…
quyền Diệm lộ rừ mặt phản động thẳng tay +Hình thức: Đấu tranh chính trị, kết
đàn áp khủng bố CM => phong trào đấu tranh hợp đấu tranh vũ trang.
chống khủng bố, đàn áp, chống: “tố cộng diệt
cộng” đòi các quyền dân sinh dân chủ ngày
càng quyết liệt hơn, tiến hành đấu tranh chính
trị kết hợp với đấu tranh vũ trang.
- GV giải thích chính sách “tố cộng, diệt 2. Phong trào: “Đồng khởi” 1959-
cộng của Mỹ- Diệm” 1960.
- Hoàn cảnh:
7
- + Từ 1957-1959 Mỹ- Diệm mở rộng
? Em hiểu thế nào là “Đồng khởi”. “Chiến dịch tố cộng, diệt cộng” thực
- Đồng loạt khởi nghĩa. hiện đạo luật 10/59, tăng cường đàn áp
? Phong trào “Đồng khởi” của nhân dân cách mạng Miền Nam.
Miền Nam bùng nổ trong hoàn cảnh nào.
+ Mĩ- Diệm mở rộng chính sách “tố cộng
diệt cộng”
+ Ra sắc lệnh “đặt cộng sản ngoài vòng
pháp luật”
+ Thực hiện “đạo luật 10-59” (5/1959) lê
máy chém khắp Miền Nam giết hại người
dân vô tội.
- GV giải thích: với “đạo luật 10-59” Mỹ-
Diệm đưa ra khẩu hiệu: “Tiêu diệt tận gốc
CNCS”, “thà giết nhầm còn hơn bỏ sót”
- Chúng đó gây ra những vụ thảm sát đẫm
máu ở Quảng Nam.
+ Chôn sống 21 người ở Chợ Được.
+ Dìm chết 42 người ở Đập Vĩnh Trinh.
+ 7/1955 bắn chết 92 dân thường một lúc
ở Hướng Điền.
+ Từ 1955-1958 có 9/10 tổng số cán bộ
Miền Nam bị tổn thất.
+ Nam Bộ chỉ còn 5000/ tổng số 6 vạn
đảng viên => Bọn Mỹ Diệm định dùng thủ
đoạn dã man, tàn bạo để buộc dân ta phải => Mâu thuẫn trong lòng xã hội
khuất phục. Miền Nam rất sâu sắc.
? Những chính sách tàn bạo của Mĩ- Diệm
dẫn tới hậu quả gì. - Hội nghị TW lần thứ 15 của Đảng
(1959) xác định con đường cơ bản của
? Trên cơ sở nhận định tình hình Miền cách mạng Miền Nam là khởi nghĩa
Nam, Đảng ta có chủ trương gì. giành chính quyền về tay nhân dân.
- Bằng lực lượng chính trị của quần
chúng là chủ yếu, kết hợp lực lượng vũ trang
nhân dân, tiến hành khởi nghĩa giành chính
quyền về tay nhân dân.
* GV: Dưới ánh sáng của nghị quyết 15 * Diễn biến:
Đảng soi đường quần chúng tự động vũ
trang để tự vệ diệt trừ bọn ác ôn.
- Phong trào đấu tranh bước đầu còn
- GV dùng lược đồ hình 60: lược đồ
lẻ tẻ.
phong trào “Đồng khởi”.
-> Phong trào lan rộng khắp Miền
? Quan sát lược đồ và sgk em thấy nhân
Nam, thành phong trào “Đồng khởi”
dân nổi dậy đầu tiên ở những nơi nào. Sau đó
- Ngày 17/01/1960 phong trào nổ ra
phong trào phát triển như thế nào.
ở xã Định Thuỷ, Phước Hiệp, Bình
+ Thỏng 2/1959: cuộc nổi dậy Vĩnh Thạnh
Khánh sau lan rộng toàn huyện Mỏ
8
- (Bình Định), Bác Ái (Ninh Thuận) Cày và tỉnh Bến Tre.
+ Tháng 8/1959: Trà Bồng (Quảng Ngãi) - Từ Bến Tre phong trào “Đồng
- GV giới thiệu hình 51: nhân dân nổi dậy ở khởi” lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên,
Trà Bồng (Quảng Ngãi) giành chính quyền Trung Trung Bộ.
1959.( Tham khảo tư liệu sách kênh hình LS
THCS/182) * Kết quả:
+ Chính quyền cách mạng được
thành lập ở một vùng rộng lớn.
+ Ngày 20/12/1960 mặt trận dân tộc
? Cho biết kết quả của phong trào “Đồng giải phóng Miền Nam Việt Nam ra
khởi”. đời.
+ Tính đến cuối 1960 Nam Bộ có
600/1298 xã thành lập được chính quyền nhân
dân tự quản trong đó có 116 xã hoàn toàn giải
phóng.
+ Các tỉnh ven biển Trung Bộ có 904/3829
thôn giải phóng.
+ Ở Tây Nguyên có 3200/5721 thôn không
còn chính quyền Ngụy.
? Mặt trận dân tộc giải phóng Miền Nam
Việt Nam ra đời có tác dụng gì.
(đoàn kết toàn dân đấu tranh chống đế quốc - í nghĩa:
Mỹ và tay sai Ngô Đình Diệm, thành lập + Phong trào “Đồng khởi” giáng một
chính quyền liên minh dân tộc dân chủ rộng đòn nặng nề vào chính sách thực dân
rãi ở Miền Nam, thực hiện độc lập dân tộc, mới của Mỹ ở Miền nam, gây tác động
đấu tranh dân chủ cải thiện dân sinh tiến tới mạnh làm lung lay tận gốc chính
hoà bình thống nhất đất nước.) quyền Ngô Đình Diệm.
? Phong trào “Đồng khởi” thắng lợi có ý + Đánh dấu bước nhảy vọt của cách
nghĩa gì. mạng Miền Nam chuyển cách mạng từ
thế giữ gìn lực lượng sang thế tấn
công.
IV- Miền Bắc xây dựng bước
đầu cơ sở vật chất – kĩ thuật của
CNXH ( 1961- 1965)
1- Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ III của Đảng( 9/1960)
* Hoàn cảnh:
? Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III được - Miền Bắc tiến hành cải tạo XHCN
tiến hành trong hoàn cảnh nào. thắng lợi.
- Miền Nam tiến hành “Phong trào
- GV: hướng dẫn hs quan sát và phân tích Đồng khởi” thắng lợi.
H62. => Đại hội đại biểu toàn quốc lần
( Tư liệu tham khảo sách kênh hình LS thứ III được tiến hành (9-1960)
9
- THCS/182)
* Nội dung: sgk/136
? Đại hội đó đề ra những nội dung gì.
- Đại hội xác định mục tiêu , nhiệm vụ cách
mạng của từng miền: MB cách mạng XHCN ,
miền Nam: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân.
- Mục tiêu , nhiệm vụ của cả 2 miền là th ống
nhất đất nước.
- Đối với miền Bắc , Đại hội đề ra đường lối * Ý nghĩa:
chung cho thời kì quá độ lên CNXH và cụ th ể - Đánh dấu bước phát triển mới của
hóa thông qua kế hoạch 5 năm ( 1961-1965)… cách mạng VN.
? Đại hội Đai biểu toàn quốc lần thứ III có ý - Đẩy mạnh cách mạng 2 miền đi
nghĩa gì. lên.
4. Củng cố - dặn dò: (2’)
- GV sơ kết nội dung bài học.
* Bài tập 1: gạch dưới những địa danh nổ ra cuộc nổi dậy ngày 17/01/1960: Định Thuỷ, Phước
Hiệp, Bắc Ái, Trà Bổng, Trung Trung Bộ.
* Bài tập 2: ? Điền vào chỗ trống những từ thích hợp:
- Nhiệm vụ của cách mạng miền Bắc …
- Nhiệm vụ của cách mạng Miền Nam …
- Mục tiêu chung của cách mạng 2 Miền Nam Bắc …
* Dặn dò:
- Về nhà học bài đầy đủ.
- Đọc và tìm hiểu tiếp nội dung bài 28 tiếp tiết 3.
Bài 28. (tiếpT3)
XÂY DỰNG CNXH Ở MIỀN BẮC ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC
MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GÒN Ở MIỀN NAM (1954-1965)
I. Mục tiêu bài học.
1. Kiến thức: giúp học sinh nắm được:
- Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965) là kế hoạch đầu tiên xây dựng c ơ s ở
vật chất cho CNXH.
- Những âm mưu và thủ đoạn của Mỹ trong: “chiến tranh đặc biệt”.
- Những thuận lợi của quân và dân ta ở Miền Nam chống chiến lược “chiến tranh
đặc biệt” của đế quốc Mỹ (1961-1965).
- Giải thích khái niệm “chiến tranh đặc biệt”
2. Tư tưởng, tình cảm:
- Giáo dục học sinh lòng yêu nước, khâm phục tinh thần chiến đấu và độc lập dân
tộc của những chiến sỹ cách mạng và đồng bào Miền Nam kiên trung bất khuất.
10
- - Tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng.
3. Kỹ năng:
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích tổng hợp, nh ận đ ịnh, đánh giá các s ự
kiện lịch sử và sử dụng các tranh ảnh lịch sử.
II. Chuẩn bị :
1. Thầy:
- Tranh ảnh lịch sử về chiến tranh đặc biệt.
2. Trò:
III. Tiến trình dạy học.
1. Ổn định tổ chức: (1’)
9B: 9D:
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
? Trình bày hoàn cảnh, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của phong trào “Đồng kh ởi”
(1959-1960)
3. Bài mới: (37’)
* Giới thiệu bài mới:
- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9/1960) đã đề ra nhiệm vụ cho
hai miền Nam - Bắc: Miền Bắc tiến hành cách mạng XHCN, mi ền Nam đ ẩy m ạnh cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà. Đ ể th ấy rõ
việc thực hiện nhiệm vụ của hai miền, tiết học hôm nay…
* Dạy và học bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG CƠ BẢN
* GV: Khái quát lại nội dung của Đại hội IV. Miền bắc xây dựng bước
đại biểu toàn quốc lần thứ III. đầu cơ sở vật chất kỹ thuật…..
? Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch 5 năm 2. Miền Bắc thực hiện kế hoạch nhà
lần 1 (1961-1965) là gì. nước 5 năm (1961-1965)
- Đây là kế hoạch dài hạn đầu tiên, lấy * Nhiệm vụ, mục tiờu
XDCNXH làm trọng tâm. - Xây dựng bước đầu cơ sở vật
- Nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch: ra chất cho chủ nghĩa xã hội.
sức phát triển nông nghiệp, công nghiệp, đẩy - Cải thiện đời sống vật chất, văn
mạnh cải tạo XHCN, củng cố và tăng cường hóa của ND, củng cố quốc phòng,
thành phần kinh tế quốc doanh, cải thiện một tăng cường trật tự an ninh xã hội.
bước đời sống vật chất và văn hoá, củng cố - Đưa miền Bắc tiến nhanh lên
quốc phòng, tăng cường trật tự xã hội. CNXH.
? Để thực hiện được kế hoạch dài hạn
trên , nhà nước đó có những chủ trương, biện
pháp nào.
- Tăng cường vốn đầu tư gấp 3 lần khôi
phục kinh tế.
* GV: Trong nghành công nghiệp nhà nước
ưu tiên 80% vốn phát triển công nghiệp nặng ;
11
- ưu tiên phát triển chủ yếu thành phần kinh tế
quốc doanh và HTX.
? Tại sao nhà nước lại chủ trương ưu tiên
phát triển công nghiệp nặng.
- Bởi sau chiến tranh nền kinh tế của ta là
nền kinh tế nhỏ bộ, lạc hậu => để phát triển
nền kinh tế một cách nhanh chóng phải có sự *Thành tựu
đầu tư vào phát triển công nghiệp nặng. - Công nghiệp:
? Miền Bắc đó đạt được những thành tựu + Công nghiệp nặng: Xây dựng
gì trong kế hoạch 5 năm. khu gang thép Thái Nguyên, nhà máy
? Trong công nghiệp đó đạt được thành tựu nhiệt điện Uông Bí, thủy điện Thác
gì. Bà.
Khu gang thép Thái Nguyên, nhiệt điện + Công nghiệp nhẹ: Khu công
Uông Bí. nghiệp Việt Trì, Dệt 8-3, khu công
+ Công nghiệp nhẹ: khu công nghiệp Việt nghiệp Thượng Đình- Hà Nội.
Trì, Thượng Đình (HN), dệt 8-3, dệt kim
Đồng Xuân, pin Văn Điển …
+ Công nghiệp quốc doanh chiếm 93,1 % - Nông nghiệp: Xây dựng nông
tổng giá trị công nghiệp, và hàng trăm xí trường, lâm trường, công trình thủy
nghiệp công nghiệp địa phương. lợi, áp dụmg thành tựu kĩ thuật =>
? Trong nông nghiệp chúng ta đó đạt được năng xuất tăng cao.
những gì.
+ Nông nghiệp được coi là cơ sở của công
nghiệp.
+ Nhà nước ưu tiên phát triển các ngành,
lâm trường quốc doanh.
+ Nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào
sản xuất, tiến hành cơ giới hoá, thuỷ lợi hoá.
+ Nhiều hợp tác xã đạt 5 tấn trên 1ha.
+ Trên 90 % số hộ nông dân vào hợp tác + Thương nghiệp: Quốc doanh
xã. nhà nước được ưu tiên phát triển.
? Trình bày những thành tựu về thương + GTVT: Đường sắt, đường bộ,
nghiệp. đường biển phát triển.
? Trong giao thông vận tải chúng ta đã đạt + Văn hóa giáo dục, y tế phát
được những thành tựu gì. triển.
? Những thành tựu VH, GD, YT thời kỳ này
đạt được như thế nào.
+ VH, GD, YT phát triển.
+ VH chú trọng xây dựng con người mới.
+ GD và YT tăng nhanh đáp ứng nhu cầu * Tác dụng
XDCNXH Miền Bắc và chi viện cho Miền - Miền bắc được củng cố và lớn
Nam. mạnh
? Những thành tựu to lớn của kế hoạch 5 - Có khả năng tự vệ và thực hiện
năm (1961-1965) có tác dụng như thế nào đối đầy đủ nghĩa vụ hậu phương
12
- với sự nghiệp cách mạng cả nước.
- GV lấy dẫn chứng (sgk-tr 138) chứng
minh về sự chi viện của Miền Bắc cho Miền
Nam.
- GV trích đọc lời CT. HCM khẳng định
trong hội nghị chính trị đặc biệt (3/1964)
“trong 10 năm qua Miền Bắc đó tiến những
bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc
đất nước xã hội và con người đều đổi mới”
* GV lưu ý: Bên cạnh những thành tựu đạt
được, miền Bắc gặp không ít khó khăn do sai
lầm về chủ trương như việc đề ra chủ trương
phát triển chủ yếu thành phần kinh tế quốc
doanh và HTX , hạn chế các thành phần kinh
tế khác; chủ trương ưu tiên phát triển công
nghiệp nặng, hiện đại hóa nền kinh tế vốn
nhỏ bé lạc hậu, chưa có những tiền đề cần
thiết. Đây thuộc sai lầm về tư tưởng chủ quan
do nóng vội, duy ý chí, tức là làm theo ý mu ốn
không xuất phát từ khả năng thực tế của ta.
- GV: Kế hoạch 5 năm đang thực hiện có
IV. Miền Nam chiến đấu chống
kết quả thì ngày 7/2/1965 Mỹ chính thức gây
chiến lược “chiến tranh đặc biệt”
ra cuộc chiến tranh phá hoại Miền Bắc bằng
của Mỹ (1961-1965)
không quân, Miền Bắc phải chuyển hướng 1. Chiến lược “chiến tranh đặc biệt
xây dựng kinh tế thời bình sang kinh tế th ời của Mỹ ở Miền Nam.
chiến.
? Đế quốc Mỹ đề ra chiến lược chiến *Hoàn cảnh
tranh đặc biệt ở Miền Nam trong hoàn cảnh - Sau thất bại phong trào “Đồng
nào. khởi” Mỹ thực hiện chiến lược
“chiến lược chiến tranh đặc biệt” ở
- GV phân tích chiến tranh đặc biệt 1961- miền Nam.
1965 là một trong ba chiến lược chiến tranh
đặc biệt, cục bộ tổng hợp trong chiến lược
toàn cầu phản ứng linh hoạt.
- GV giải thích khái niệm Chiến tranh
đặc biệt: là hình thức chiến tranh xâm lược
kiểu mới của Mỹ, được tiến hành bằng quân
đội tay sai do cố vấn Mỹ chỉ huy, dựa vào vũ
khí Mỹ trang bị kỹ thuật phương tiện chiến
tranh Mỹ nhằm chống lại nhân dân ta, phục
vụ lợi ích của Mỹ.
? Cho biết âm mưu chiến lược chiến tranh
đặc biệt của Mỹ. * Âm mưu
- “Dùng người Việt đánh người
13
- Việt”
- Chống lại phong trào cách mạng
của nhân dân ta, chiếm hẳn Miền
? Đế quốc Mỹ đó thực hiện chiến lược Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu
chiến tranh đặc biệt ở Miền Nam như thế nào. mớ i
VD: * Biện pháp
+ 1961: 17 vạn ngụy quân . -Tăng cường lực lượng ngụy
+ 1964: 56 vạn ngụy quân. quân
- GV giải thích thuật ngữ “trực thăng -Sử dụng chiến thuật “trực thăng
vận”; “thiết xa vận” (sgk - tr 189) vận” và “thiết xa vận” do cố vấn
- GV giới thiệu H 63: đế quốc Mỹ dùng Mỹ chỉ huy.
chiến thuật “trực thăng vận” ở Miền Nam. - thực hiện những cuộc càn quét
để tiêu diệt cách mạng Miền Nam
- GV giải thích thuật ngữ “ấp chiến lược”-
một kiểu trại tập trung của Mỹ ở Miền Nam - Dồn dân, lập “ấp chiến lược”
Việt Nam tại những vùng do chúng kiểm soát -> Bình định Miền Nam
từ 1954-1975 … chính sách này được coi là
xương sống của chiến tranh đặc biệt.
- chúng dự kiến dồn 10 triệu dân vào 16
nghìn ấp chiến lược trong tổng số 17 nghìn ấp
toàn Miền Nam bằng những thủ đoạn trắng
trợn.
- Tăng cường bắn phá miền bắc,
? Em có nhận xét gì về “chiến lược chiến
phong tỏa biên giới, vùng biển ->
tranh đặc biệt” của Mỹ.
ngăn chặn chi viện miền Bắc cho
Hình thức “chiến lược chiến tranh đặc miền Nam.
biệt của Mỹ” khác với kiểu chiến tranh xâm
lược trước kia của Pháp (trực tiếp đem quân
đến xâm lược, cử người đến cai trị nước ta)
Nhân dân oán thù Mỹ ít mà oán thù
Ngụy nhiều.
2. Chiến đấu chống chiến lược “chiến
? Chủ trương của ta trong cuộc chiến đấu tranh đặc biệt” của Mỹ.
chống chiến lược chiến tranh đặc biệt của Mỹ * Chủ trương của ta.
như thế nào. - Ta chủ trương kết hợp giữa đấu
=> Làm lung lay từng bước 3 chỗ dựa của tranh chính trị và đấu tranh vũ trang
chiến lược “chiến tranh đặc biệt” và chiến kết hợp giữa tiến công và nổi dậy.
tranh xâm lược thực dân kiểu mới của Mỹ - Đánh địch trên 3 vùng chiến
+ Nguỵ quân, nguỵ quyền (công cụ) lược (rừng núi, đồng bằng, đô thị)
+ Ấp chiến lược (xương sống) với 3 mũi giáp công (chính trị, quân
+ Đô thị (hậu cứ) sự, binh vận).
? Nêu những thắng lợi quân sự của ta trong
chiến lược “chiến tranh đặc biệt” 1961-1965.
- “Ấp bắc” là một ấp nhỏ thuộc huyện Cai
Lậy, tỉnh Mỹ Tho. * Thắng lợi của ta
- Thắng lợi quân sự:
14
- - Giáo viên giới thiệu hình 64: Phá ấp + 1962 ta đánh bại những cuộc
“chiến lược” khiêng nhà về làng cũ. càn quét của địch ở chiến khu D,
? Chiến thắng Ấp Bắc có ý nghĩa gì củng cố U Minh, Tây Ninh…
(Lần đầu tiên với số quân ít hơn địch 10 + 02/01/1963 chiến thắng Ấp Bắc
lần, nhưng ta đó thắng lợi. chiến thắng kh ẳng (Mỹ Tho)
định: quân và dân Miền Nam hoàn toàn có khả
năng đánh thắng “chiến tranh đặc biệt” của + Sau Ấp Bắc, khắp miền nam
đế quốc Mỹ về mặt quân sự) dấy lên phong trào “thi đua Ấp Bắc,
? Trong đấu tranh chính trị đó giành được giết giặc lập công” sôi nổi Ta
những thắng lợi gì. liên tiếp lập lên những thắng lợi lớn
- Thắng lợi chính trị:
+ 8/5/1963, 2 vạn thăng ni, phật
tử Huế biểu tình.
+ 11/6/1963 hoà thượng Thích
Quang Đức tự thiêu để phản đối
chính quyền Diệm
? Tình hình trong chiến trường Miền Nam + 1/1/1963 đảo chính lật đổ anh
cuối 1964 đầu 1965 cú những chuyển biến em Diệm - Nhu
nào
- Cuối 1964 - đầu 1965 quân dân
? Với những thắng lợi trên mặt trận quân ta liên tiếp mở những chiến dịch quy
sự, chính trị (từ 1962 -> 1965) có tác dụng gì mô lớn: tiêu biểu chiến dịch Đông-
=> Đến giữa 1965, 3 chỗ dựa chủ yếu của Xuân 1964 - 1965
“chiến tranh đặc biệt” của đế quốc Mỹ ở => Giữa 1965 “chiến tranh đặc
Miền Nam đó bị lung lay tận gốc rễ, nguỵ biệt”của Mỹ bị phá sản.
quân, nguỵ quyền, ấp chiến lược đô thị miền
Nam không còn là nơi an toàn của đế quốc
Mỹ, Nguỵ .
Chiến lược “chiến tranh đặc biệt” bị phá
sản hoàn toàn.
4. Củng cố - dặn dò: (2’)
* Bài tập 1: Điền chữ Đ vào các ô dưới đây :
- Chiến tranh đặc biệt không phải là nội chiến
- Lực lượng chủ yếu của “chiến tranh đặc biệt” là quân Mỹ
- Mục tiêu của “chiến tranh đặc biệt” là chống lại phong trào cách mạng và nhân
dân ta
*Bài tập 2: Thủ đoạn tiến hành chiến tranh đặc biệt của Mỹ như thế nào. Khoanh
tròn vào câu trả lời mà em cho la đúng
A - Càn quét, tiêu diệt lực lượng cách mạng
B - Lập “ấp chiến lược”
C - Hoạt động phá hoại Miền Bắc
D - Phong toả biên giới, vùng biển
E - Sử dụng chiến thuật “trực thăng vận” và “thiết xa vận”
15
- * Dặn dò.
- Về nhà học bài cũ - Phân tích, nhận xét, đánh giá các sự kiện trong bài.
- Bài tập : 2,3 (sgk - 141)
- Đọc và chuẩn bị trước nội dung bài mới : Bài 29 (tiết 1)
16
nguon tai.lieu . vn
