- Trang Chủ
- Giáo án điện tử
- Giáo án Lịch sử 8 bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ 19
Xem mẫu
- BÀI 27
KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP
CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỶ XIX.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: HS nhận biết được:
+ Đặc điểm một loại hình đấu tranh vũ trang chống Pháp cuối th ế kỉ XIX-
phong trào không có sự chi phối của tư tưởng Cần vương. Biết được cuộc
Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào mi ền núi cu ối th ế
kỉ XIX.
+ Nguyên nhân bùng nổ, diễn biến, kết quả, nguyên nhân thất b ại và ý nghĩa
lịch sử của khởi nghĩa Yên Thế.
2. Kỹ năng
- HS có kĩ năng miêu tả, tường thuật,sử dụng lược đồ, đối chiếu so sánh, phân
tích đánh giá sự kiện lịch sử.
3. Thái độ
- Khắc sâu hình ảnh người nông dân Việt Nam: cần cù, chất phác, yêu t ự do,
căm thù quân xâm lược. Biết ơn người anh hùng dân tộc Hoàng Hoa Thám.
II. Đồ dùng dạy học
- GV: Lược đồ KN Yên Thế, bảng phụ.
- HS : đọc và nghiên cứu SGK.
III. Phương pháp
- Sử dụng đồ dùng trực quan, miêu tả, tường thuật, đàm thoại.
IV. Tổ chức giờ học
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ: 3p
- KN Ba Đình, Bãi Sậy diễn ra ntn? Điểm khác nhau về căn cứ Ba Đình - Bãi
Sậy?
- Vì sao nới cuộc KN Hương Khê là tiêu biểu nhất trong PT Cần Vương?
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài: 1p.
Trong cao trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỉ XI X, bên cạnh các cuộc
khởi nghĩa do văn thân sĩ phu lãnh đạo còn có các cuộc khởi nghĩa tự phát của
nông dân. Tiêu biểu nhất là cuộc đấu tranh của nông dân Yên Thế, tỉnh Bắc
Giang do Hoàng Hao Thám lãnh đạo.
- Hoạt động của thầy và trò Nội dung
*Hoạt động 1: ( 28p)Tìm hiểu khởi nghĩa I. Khởi nghĩa Yên Thế (1884 -
Yên Thế (1884 - 1913) 1913)
• Mục tiêu: HS nhận thức được nguyên
nhân bùng nổ, diễn biến, kết quả, nguyên
nhân thất bại và ý nghĩa lịch sử của cuộc
khởi nghĩa Yên Thế.
- GV treo lược đồ giới thiệu địa hình, con
người của vùng đất này. * Căn cứ: nằm ở phía tây bắc tỉnh
- HS quan sát và nhận xét về căn cứ. Bắc Giang, địa hình hiểm trở.
- HS theo dõi SGK đoạn "Tình hình...đấu
tranh" và cho biết vì sao nông dân Yên Thế 1. Nguyên nhân
nổi dậy đấu tranh? - Đời sống nông dân cực khổ.
- GV giải thích rõ vì sao người dân Yên Thế lại - Pháp mở rộng phạm vi chiếm
căm ghét bọn thực dân, phong kiến (phần lớn ở đây đóng.
là dân ngụ cư, đã từng phải troón tránh phu phen tạp
dịch, thiên tai, dịch họa). Họ gan góc, dũng cảm, yêu
cuộc sống tự do và sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ
cuọc sống đó. -> Cuộc khởi nghĩa ắt đầu từ khi thực
dân Pháp hành quân lên Yên Thế.
- GV sử dụng lược đồ tường thuật tóm tắt 3
giai đoạn của cuộc khởi nghĩa.
- HS theo dõi và ghi tóm tắt. 2. Diễn biến
- GV giới thiệu về Hoàng Hoa Thám: xuất a. Giai đoạn 1 (1884 - 1892)
thân trong một gia đình nông dân nghèo ở Hưng Yên. - Nghĩa quân hoạt động riêng lẻ.
Nhìn trong ảnh ta thấy ông có vóc người vạm vỡ, - Thủ lĩnh có uy tín là Đề Nắm
mặc áo dài đen dầu vấn khăn, mắt một mí. Là - Tháng 4/ 1892 Đề Thám là chỉ huy
người mưu trí dũng cảm, căm thù thực dân và phong tối cao của phong trào.
kiến, luôn trung thành với những người có cùng
cảnh ngộ, hết lòng thương yêu nghĩa quân.
- GV nêu vấn đề: Tại sao 2 lần Đề Thám xin
giảng hòa Pháp đều chấp nhận?
Vì quân Pháp cũng bị tổn thất nhiều cần có thời b. Giai đoạn 2( 1893 - 1908)
gian để khôi phục , hơn nữa Pháp chấp nhận giảng - Do lực lượng chênh lệch Đề Thám
hòa nhằm mục đích tìm cách mua chuộc dụ dỗ Đề giảng hòa với Pháp (10/1894).
thám đầu hàng.
- GV cung cấp thông tin trong lần giảng hòa
lần 2 nghĩa quân có nhiều hoạt động đáng - Đề Thám chủ động xin giảng hòa
chú ý. lần 2 (12/1897).
- Đề Thám cho khai khẩn đồn điền
Phồn Xương, tích lũy lương thực,
xây dựng quân đội tinh nhuệ...
c. Giai đoạn 3 (1909 - 1913)
- Đầu năm 1909 Pháp tập trung lực
lượng mở cuộc tấn công có quy mô
lên Yên Thế.
- Ngày 10/2/1913, Đề Thám bị sát
- GV nêu vấn đề: Vì sao khởi nghĩa thất hại, phong trào tan rã.
bại?
- 4. Củng cố: 2p
- GV khái quát nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học bài: 1p
- Bài cũ: đọc lại vrở ghi và SGK trả lời câu hỏi và bài tập cuối bài.
- Bài mới: đọc và nghiên cứu tài liệu lịch sử đại phương.
-----------------------------------------------------
LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG
LÀO CAI CUỐI THẾ KỈ XIX - ĐẦU THẾ KỈ XX
I. Mục tiêu
1. Kiến thức HS nhận thức được:
Nhân dân Lào Cai đã đấu tranh anh dũng chống Pháp ngay từ khi Pháp chiếm
được Lào Cai; chính sách cai trị tàn bạo của Pháp đối với nhân dân Lào Cai về
chính trị, kinh tế, văn hóa giáo dục đã dẫn đến sự phân hóa xã hội.
2. Kĩ năng
- HS có kĩ nanwg trình bày sự kiện, đánh giá và sử dụng đồ dùng trực quan.
3. Thái độ
- HS có lòng căm thù quân xâm lược; lòng tự hào về truyền thống đấu tranh của
nhân dân các dân tộc Lào Cai.
II. Đồ dùng dạy học
- GV: tài liệu tham khảo, bản đồ Lào Cai.
- HS : đọc và nghiên cứu SGK.
III. Phương pháp
- Sử dụng đồ dùng trực quan, trình bày, đàm thoại.
IV. Tổ chức giờ học
1. Ổn định
2. Kiểm tra bài cũ: 3p
* Nêu nguyên nhân và trình bày tóm tắt diễn biến cuộc khởi nghĩa Yên Thế.
Nguyên nhân
- Đời sống nông dân cực khổ.
- Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng.
Diễn biến
Giai đoạn 1 (1884 - 1892)
- Nghĩa quân hoạt động riêng lẻ.
- Thủ lĩnh có uy tín là Đề Nắm
- Tháng 4/ 1892 Đề Thám là chỉ huy tối cao của phong trào.
Giai đoạn 2( 1893 - 1908)
- Do lực lượng chênh lệch Đề Thám giảng hòa với Pháp (10/1894).
- Đề Thám chủ động xin giảng hòa lần 2 (12/1897).
- - Đề Thám cho khai khẩn đồn điền Phồn Xương, tích lũy lương thực, xây dựng quân
đội tinh nhuệ...
Giai đoạn 3 (1909 - 1913)
- Đầu năm 1909 Pháp tập trung lực lượng mở cuộc tấn công có quy mô lên Yên Thế.
- Ngày 10/2/1913, Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.
3. Bài mới
*Giới thiệu bài: 1p.
- GV treo bản đồ và yêu cầu HS trình bày những hiểu biết của em về quê hương
Lào Cai. vị trí, diện tích, dân số, thành phần dân tộc, tài nguyên...-> GV dẫn vào
bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung
*Hoạt động 1: ( 5p) Tìm hiểu ND Lào I. Nhân dân Lào Cai góp sức cùng
Cai cùng nhân dân cả nước chống Pháp. nhân dân cả nước trong những ngày
*Mục tiêu: HS nhận thức được nhân dân đầu kháng chiếnn chống xâm lược.
Lào Cai nêu cao tinh thần chống Pháp.
- GV cung cấp thông tin về phong trào - Văn Bàn, Bảo Yên: nhân dân tham
chống Pháp của nhân dân các dân tộc gia phong trào Thập Châu chống Pháp
huyện Văn Bàn, Bảo Yên , Bảo Thắng và hưởng ứng phong trào Cần Vương ;
trên lược đồ. nhân dân liên tục chặn đánh làm chậm
- HS nghe và ghi tóm tắt. bước tiến của địch.
- GV nêu câu hỏi: Em có nhận xét gì về - Bảo Thắng: căn cứ của quân Cờ Đen.
tinh thần đấu tranh của nhân dân các
huyện Văn Bàn, Bảo Yên, Bảo Thắng
trong những ngày đầu chống Pháp xâm
lược?
- HS nhận xét. GVKL . II. Cuộc đấu tranh của nhân dân
Lào Cai chống xâm lược
*Hoạt động 2: ( 10p) Tìm hiểu cuộc đấu
tranh của ND Lào Cai chống xâm lược
• Mục tiêu: HS nhận thức được một số
sự
kiện cơ bản khi Pháp xâm lược nhân dân - 29.3.1886, các dân tộc Lào Cai chia
Lào Cai vẫn đấu tranh quyết liệt. hai hướng -> quân Pháp
+ Tả ngạn sông Hồng (ông Mờ, Trần
- GV cho HS đọc tài liệu và cho biết Thoa chỉ huy)
những sự kiện nào chứng tỏ khi Pháp + Hữu ngạn sông Hồng (Hoàng Nam)
chiếm được Lào Cai, nhân dân Lào Cai - 19.8.1886, nghĩa quân họ Thảo, dân
- vẫn đấu tranh quyết liệt? tộc Dáy phục kích tại thác Tây (Trịnh
- HS theo dõi trả lời. GVKL. Tường) -> Pháp hoảng sợ
- 1.5.1887 ,một toná quân đánh đồn
Mường Hum -> quân Pháp bỏ chạy
- GV gọi HS xác định trên bản đồ những - 12.1888 đồng bào Dao ở Xuân Giao,
nơi có phong trào chống Pháp của nhân Gia Phú nổi dậy
dân Lào Cai. - 1891, Pháp tấn công Bắc Hà bị nghĩa
- GV nêu câu hỏi: Đánh giá của em về quân của Giàng Chẩn Hùng phối hợp
cuộc đấu tranh của nhân dân Lào Cai với cánh quân Cờ Đen kiên trì phục
chống quân xâm lược. kích tiêu hao sinh lực địch...
III. Chính sách cai trị của thực dân
Pháp và bước đầu phân hóa xã hội ở
*Hoạt động 3:( 20p) Tìm hiểu chính sách Lào Cai
cai trị của thực dân Pháp và bước đầu
phân hóa xã hội ở Lào Cai
• Mục tiêu: HS nhận thức được âm
mưu
và mục đích cai trị của Pháp về chính trị, 1. Về chính trị
kinh tế, văn hóa giáo dục và bước đầu - Thời kì đầu (1886 -1906): áp dụng
phân hóa xã hội. chế độ quân quản
- 12.7.1907: Thực hiện chế độ cai trị
- GV cung cấp thông tin về chính sách của dân sự
Pháp Chích sách "chia để trị"
- HS giải thích thế nào là chính sách "chia
để trị" ? 2. Về kinh tế
- HS giải thích. GV liên hệ thực tế.
* GTVT:
- HS theo dõi tài liệu và khái quát chính - Đầu tư mở đường sắt -> vơ vét tài
sách của thực dân Pháp trong các ngành nguyên, khoáng sản.
GTVT, công nghiệp, nông nghiệp, thương
nghiệp.
- HS theo dõi trả lời. GVKL. *Công nghiệp: tập trung khai mỏ
- GV hướng dẫn HS phân tích bằng
những câu hỏi nhỏ:
? Tại sao trọng điểm đầu tư hàng đầu của * Nông nghiệp: cướp đất lập đồn điền
Pháp là mở tuyến đường sắt? (để vươn *Thương nghiệp: vơ vét nguồn thuế
tới những nơi xa nhằm vơ vét tài tại cửa khẩu Lào Cai; tăng thuế gián
nguyên... thu...
Phấn Chì - Nậm Thi.Cao Lanh
- -L/Cai,Đồng - làng Nhớn,Apatit - làng Cóc
(Cam Đường).Đá - Cam Đường; Sắt -
Văn Bàn.
- HS thảo luận nhóm (3p): Các chính
sánh trên của Pháp tác động như thế nào
đến tình hình kinh tế Lào Cai ?
- HS thảo luận, đại diện báo cáo kết quả.
- GVKL: gợi ý tác động tiêu cực, mặt nào đó
KT LC có biến đổi theo chiều hướng tích cực
cho kinh tế Lào Cai bây giờ.
+ Tiêu cực: tài nguyên thiên nhiên bị khai thác
cạn kiệt, kinh tế không phát triển mạnh.
+ Hệ thống giao thông được mở rộng -> nằm
ngoài ý muốn của Pháp; một số mỏ kim loại 3. Về văn hóa giáo dục.
được duy trì và hoạt động đến ngày nay và ngày
càng đem lại lợi nhuận cho kinh tế Lào Cai. - "Chính sách ngu dân" .
- GV cung cấp thông tin về chính sách của
Pháp. - Nội dung giáo dục mang tính nô dịch.
- HS giải thích thế nào là Chính sách ngu - Mục đích : đào tạo tay sai.
dân? Tại sao Pháp lại thi hành chính sách
ngu dân?
- GV nêu câu hỏi tiểu kết: Các chính sách
trên của thực dân Pháp nhằm mục đích
gì? 4. Bước đầu phân hóa xã hội.
( Đàn áp, cai trị và bóc lột kiệt quệ tài nguyên *Giai cấp địa chủ, thổ ty, lang đạo:
khoáng sản của Lào Cai để làm giàu cho chính Nắm quyền thống trị về hành chính và
quốc cũng như hỗ trợ cho cuộc xâm lược VN.)
quân đội
*Giai cấp nông dân:
- GV yêu cầu HS theo dõi tài iệu và cho - Chịu hai tầng áp bức bóc lột, đời
biết xã hội Lào Cai bị phân hóa thành sống khổ cực,
những giai cấp tầng lớp nào? Thái độ - Khi được cách mạng giác ngộ họ
chính trị của họ ra sao? nhiệt tình tin theo.
- HS trả lời. GVKL bằng bảng phụ * Tầng lớp tiểu tư sản:
Gồm tiểu thương, tiểu chủ, giáo viên,
công chức, học sinh...Họ có tinh thần
yêu nước chống Pháp
*Tầng lớp tư sản:
- Họ là những nhà hàng, chủ thầu.
- Thực lực kinh tế chính trị yếu, mâu
- thuẫn với thực dân phong kiến, có cảm
tình với cách mạng.
*Giai cấp công nhân:
- Họ là những nông dân bị phá sản, làm
thuê, đời sống cực khổ -> căm thù bọn
thực dân phong kiến.
IV. Phong trào yêu nước ở Lào Cai
đầu thế kỉ XX.
*Hoạt động 4: ( 5p)Tìm hiểu phong trào
yêu nước ở Lào Cai đầu thế kỉ XX.
• Mục tiêu: HS nhận thức được đầu thế *Phong trào công nhân
kỉ XX phong trào đấu tranh của công - Mục đích: chống sự áp bức bóc lột,
nhân Lào Cai đã góp phần cổ vũ phong đòi cải thiện điều kiện làm việc.
trào đấu tranh của nhân dân cả nước. - Hình thức: đưa đơn kiện, bãi công bỏ
việc, đốt lán trại
- GV cung cấp thông tin về phong trào
đấu tranh của công nhân Lào Cai.
- GV nêu câu hỏi: Em có nhận xét gì về
phong trào đấu tranh của công nhân Lào
Cai đầu thế kỉ XX?
- HS NX. GVKL.
4. Củng cố: 1p
- GV khái quát nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học bài: 1p
- Bài cũ: Đọc lại tài liệu và vở ghi trả lời các câu hỏi và bài tập cuối bài.
- Bài mới: + Xem lại các bài tập đã làm từ đầu học kì II
+ Tường thuật diễn biến các cuộc khổ nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy,
Hương Khê trên bản đồ.
nguon tai.lieu . vn
