Xem mẫu
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG LÀM VIỆC NHÓM CHO
HỌC SINH TIỂU HỌC TẠI THÀNH PHỐ CẦN THƠ
Trần Mỹ Hạnh Duyên*, Nguyễn Thị Minh Trang,
Nguyễn Mai Thanh, Võ Thị Bích Vân
Trường Đại học Cần Thơ
*Tác giả liên lạc: duyentran303@gmail.com
TÓM TẮT
Hiện nay, kỹ năng làm việc nhóm đã trở thành một trong những kỹ năng cơ bản
của người lao động trong xã hội mới. Để có được kỹ năng làm việc nhóm thành
thạo, người lao động cần được hình thành và phát triển ngay từ giai đoạn tiểu
học. Trên thế giới, vấn đề phát triển kỹ năng làm việc nhóm cho học sinh tiểu học
đã được quan tâm và áp dụng vào dạy – học từ rất lâu. Tuy nhiên tại Việt Nam,
vấn đề này vẫn chưa nhận được sự đầu tư và nghiên cứu đúng mức. Trong đề tài,
chúng tôi đã nghiên cứu các nội dung lý thuyết về kỹ năng làm việc nhóm cho học
sinh tiểu học. Từ cơ sở lý luận đó, chúng tôi xây dựng các phiếu khảo sát dành
cho giáo viên, học sinh tiểu học nhằm tìm hiểu một số thông tin về tầm quan trọng
của việc làm nhóm, lợi ích mà việc làm nhóm mang lại hay những khó khăn mà
học sinh gặp phải khi làm việc cùng nhau… đồng thời xây dựng các tiêu chí đánh
giá các tiết dự giờ để xem giáo viên có giúp học sinh phát triển kĩ năng làm việc
nhóm trong tiến trình giảng dạy hay không.
Từ khóa: Học sinh tiểu học, kỹ năng, làm việc nhóm.
SOLUTIONS TO DEVELOP TEAMWORK SKILLS
FOR PRIMARY STUDENTS IN CAN THO
Tran My Hanh Duyen*, Nguyen Thi Minh Trang,
Nguyen Mai Thanh, Vo Thi Bich Van
Can Tho University
*
Corresponding Author: duyentran303@gmail.com
ABSTRACT
At present, teamwork skills have become one of the basic skills of workers in the
new society. In order to have proficient teamwork skills, employees need to be
formed and developed from elementary school. In the world, developing
teamwork skills for primary pupils has been considered and applied in teaching
- learning for a long time. However, in Vietnam, this issue has not received
adequate investment and research. In the topic, we have studied the theoretical
contents of teamwork skills for primary students. Based on it, we created
questionnaires for primary school teachers to find out some information about
the importance of teamwork, the benefits that teamwork brings, and the
difficulties that students encounter when working together,... as well as the
development of criteria for evaluating, to see if the teacher helps students develop
teamwork skills in the teaching process.
Keywords: Primary school student, skills, teamwork.
TỔNG QUAN đó kỹ năng được định nghĩa theo hai
Có rất nhiều tài liệu về kỹ năng, trong khuynh hướng chính: (1) xem xét kỹ
291
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
năng như là trình độ thực hiện hành Phát triển kỹ năng làm việc nhóm cho
động, thiên về mặt kỹ thuật của thao tác học sinh tiểu học là việc làm cần thiết
hành động. (2) xem xét kỹ năng vì nhiều lí do. Khi làm việc nhóm, học
nghiêng về mặt năng lực hành động sinh có cơ hội được phát triển đồng
của của con người trong điều kiện và thời các kỹ năng bộ phận khác; có thể
khoảng thời gian cụ thể. Song, kỹ năng hoàn thành được sản phẩm học tập độc
được định nghĩa phổ biến là năng lực đáo, đa ý tưởng; cải thiện được mối
vận dụng có kết quả tri thức về phương quan hệ giữa các thành viên.
thức hành động đã được chủ thể lĩnh
hội để thực hiện những nhiệm vụ tương VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
ứng (Vũ Dũng, 2008). Nhóm được NGHIÊN CỨU
hiểu như là một tập thể nhỏ được hình Vật liệu
thành để thực hiện một nhiệm vụ nhất Bảng hỏi dành cho giáo viên: Nội dung
định trong một thời gian nhất định khảo sát nhằm tìm hiểu quan điểm của
(Trần Bá Hoành, 2002). Nhóm được giáo viên về tầm quan trọng của kỹ
chia thành hai loại: Nhóm chính thức năng làm việc nhóm; sự cần thiết của
và Nhóm không chính thức (Đặng kĩ năng làm việc nhóm cho học sinh
Đình Bôi, 2010). Nhóm làm việc là tiểu học; đánh giá về kĩ năng làm việc
một dạng của nhóm chính thức – là một nhóm của lớp chủ nhiệm; chỉ ra được
nhóm có từ hai người trở lên, cùng có mặt tích cực và tiêu cực từ dạy quá
chung chuyên môn hoặc làm việc trong trình giảng dạy, nêu được nguyên nhân
các lĩnh vực có liên quan, gần gũi về và hạn chế của việc phát triển kĩ năng
chuyên môn; mục tiêu của nhóm làm làm việc nhóm cho học sinh hiện nay;
việc là hoàn thành một công việc, tạo đưa ra những giải pháp nhằm phát triển
ra sản phẩm; các thành viên tương tác, kĩ năng làm việc nhóm; nhận định về
bổ trợ cho nhau; nhóm làm việc giúp chương trình hiện nay liên quan đến
thực hiện một công việc nào đó mà cá quá trình làm việc nhóm.
nhân khó có thể làm được. Bảng hỏi dành cho học sinh: Nội dung
Từ các khái niệm trên, chúng tôi định khảo sát học sinh chủ yếu tìm hiểu về
nghĩa kỹ năng làm việc nhóm là khả khái niệm làm việc nhóm; tầm quan
năng tương tác, hỗ trợ, làm việc hiệu trọng của làm việc nhóm đối với bản
quả giữa các thành viên để hoàn thành thân học sinh; chỉ ra những yếu tố cần
một mục đích chung trong một thời thiết khi làm việc nhóm và yếu tố quan
gian, không gian cụ thể dựa trên cơ sở trọng nhất để phát triển kĩ năng làm
tôn trọng lợi ích chung của nhóm. Kỹ việc nhóm; lợi ích, hiệu quả mà làm
năng làm việc nhóm theo nhiều tài liệu việc nhóm mang lại và những khó khăn
là một hệ thống cấu trúc gồm các kỹ học sinh thường gặp phải khi làm việc
năng bộ phận như: lắng nghe, thuyết nhóm.
trình, thảo luận, giải quyết vấn đề, hợp Bảng tiêu chí dự giờ lớp 4 và lớp 5 ở
tác và chia sẻ. Một nhóm làm việc sẽ phân môn Tiếng Việt nhằm đánh giá
trải qua một quá trình bao gồm 5 giai các hoạt động giảng dạy của giáo viên
đoạn: Hình thành, bão táp, chuẩn hóa , có thực hiện được việc hình thành và
thành công và kết thúc (B.W. phát triển kĩ năng làm việc nhóm cho
Tuckman, 1965). Để đảm bảo quá trình học sinh tiểu học hay không.
làm việc nhóm đạt được hiệu quả, cần Phương pháp nghiên cứu
tuân theo hệ thống các nguyên tắc và Với đề tài “Giải pháp phát triển kỹ
đánh giá dựa trên các tiêu chí. năng làm việc nhóm cho học sinh tiểu
292
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
học tại thành phố Cần Thơ”, chúng tôi việc phát triển kỹ năng làm việc nhóm
không tuyệt đối hóa một phương pháp cho học sinh và khả năng làm việc
nào mà tiếp cận vấn đề thông qua nhiều nhóm của học sinh, nhận thức của học
phương pháp khác nhau. sinh về kỹ năng làm việc nhóm thông
Phương pháp nghiên cứu lý luận: Sử qua các bảng hỏi, chúng tôi đã sử dụng
dụng để phân tích, tổng hợp, hệ thống phương pháp điều tra.
hóa tài liệu đề tài. Phương pháp thống kê: Phương pháp
Phương pháp quan sát: Sử dụng để biết này được chúng tôi sử dụng nhằm
cách thức giáo viên tổ chức tiết dạy; thống kê lại kết quả khảo sát chung
các hoạt động giảng dạy cũng như đánh thuộc lĩnh vực nghiên cứu. Các dữ liệu
giá tinh thần, thái độ của học sinh trong phục vụ cho điều tra, nghiên cứu, đánh
quá trình học. giá thực trạng được xử lý và thể hiện
Phương pháp điều tra: Để khảo sát bằng đồ thị bởi phần mềm Excel và
nhận thức, đánh giá của giáo viên về Word.
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Kết quả khảo sát
Hình 1. Biểu đồ thể hiện thái độ của giáo viên về tầm quan trọng của kỹ năng
làm việc nhóm
Qua khảo sát, chúng tôi thu về các số nhóm cho học sinh tiểu học nói riêng.
liệu thể hiện nhận thức của giáo viên Kết quả cho thấy không có sự chênh
về vấn đề phát triển kỹ năng làm việc lệch quá lớn giữa hai trường được khảo
nhóm nói chung và kĩ năng làm việc sát.
Hình 2. Biểu đồ sự đánh giá của giáo viên về kỹ năng làm việc nhóm của học
sinh lớp chủ nhiệm
293
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
Ngoài ra, đề tài cũng đã thu về được học sinh mình ở mức khá. Trong khi
những kết quả biểu hiện sự đánh giá đó, tại vùng ven thành phố, giáo viên
khách quan từ giáo viên về kỹ năng đánh giá học sinh ở mức giỏi. Hoàn
làm việc nhóm của chính học sinh lớp toàn không có trường hợp kém và xuất
chủ nhiệm. Kết quả cho thấy đa số giáo sắc. Điều này cho thấy rằng, giáo viên
viên trường tiểu học tại vùng trung tâm vẫn chưa hoàn toàn tự tin vào kỹ năng
đánh giá kỹ năng làm việc nhóm của làm việc nhóm của học sinh mình.
Hình 3. Biểu đồ thể hiện nhận thức của HS về tầm quan trọng của kỹ năng làm
việc nhóm
Học sinh tiểu học tại vùng ven thành đúng hơn; làm việc nhóm rất vui vẻ,
phố và vùng trung tâm thành phố đều giao tiếp và hiểu bạn hơn; có thể giúp
đa số nhận thức được tầm quan trọng đỡ lẫn nhau trong học tập. Tuy nhiên,
của kỹ năng làm việc nhóm. Một số lý vẫn còn số ít học sinh cho rằng làm
do các em cho rằng việc được tổ chức việc nhóm không quan trọng vì không
làm việc nhóm với nhau sẽ: giúp các cảm thấy hứng thú, lớp học trở nên mất
em làm được nhiều bài tập, nhanh và trật tự hơn.
Hình 4. Biểu đồ thể hiện các yếu tố tác động đến hiệu quả của quá trình làm
việc nhóm
Kết quả thu về tại cả hai nơi đều không lắng nghe, tôn trọng, giúp đỡ và chia sẻ
có sự chênh lệch lớn. Cụ thể, đa số học được cho là những yếu tố chủ yếu tác
sinh tiểu học đều đã được hướng dẫn động đến quá trình làm việc nhóm của
cách làm việc nhóm, các yếu tố như học sinh tiểu học.
294
- Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka lần 20 năm 2018 Kỷ yếu khoa học
KẾT LUẬN phát triển kĩ năng làm việc nhóm của
Việc hình thành và phát triển kỹ năng HSTH tại thành phố Cần Thơ trong bối
làm việc nhóm cho HSTH cần phải có cảnh nền giáo dục Việt Nam đang trên
sự hợp tác từ phía GV, chương trình đà đổi mới. Đây là giai đoạn đầu của
đào tạo và chính bản thân các HS. quá trình đổi mới đó, do đó quá trình
Trong đó, vai trò của người GV là vô nghiên cứu của chúng tôi sẽ là nền
cùng quan trọng. Do đó, GV nên tìm tảng, cơ sở để thực hiện những nghiên
hiểu và trang bị cho mình những kiến cứu về vấn đề này trong thời gian sắp
thức về DHHT và về kĩ năng làm việc tới. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đề
nhóm để áp dụng vào giờ dạy của mình xuất một số giải pháp nâng cao kĩ năng
trong tất cả các môn học. Trong bài viết làm việc nhóm cho HSTH hiện nay nói
này, chúng tôi mang đến một cái nhìn chung và HSTH thành phố Cần Thơ
tổng quan của thực trạng về vấn đề nói riêng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
ĐẶNG, ĐÌNH BÔI. 2010. Kỹ năng làm việc nhóm. Trường Đại học Nông lâm
Thành phố Hồ Chí Minh.
LÊ VĂN TẠC. 2004. Một số vấn đề về cơ sở lý luận học hợp tác nhóm. Tạp chí
Giáo dục, số 81.
TRẦN BÁ HOÀNH. 2002. Những đặc trưng của phương pháp tích cực. Tạp chí
Giáo dục, số 32.
VŨ DŨNG. 2008. Từ điển Tâm lý học. Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Hà Nội.
295
nguon tai.lieu . vn