Xem mẫu
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
CHÖÔNG V
SOÁNG ÑEÏP GIÖÕA CUOÄC ÑÔØI
I. Quan heä vôùi baïn beø
Böôùc ra khoûi gia ñình, quanh ta ñeàu laø baïn
beø. Baïn ñoàng nghieäp, baïn chôi theå thao, baïn cuøng
sôû thích, baïn hoïc cuõ, baïn trong quan heä laøm aên,
nhôø caäy phuï thuoäc laãn nhau... vaø haøng loaït nhöõng
quan heä baïn beø khaùc nöõa khoâng sao keå heát. Thaäm
chí, ñi cuøng chuyeán xe cuõng coù theå trôû thaønh baïn
beø neáu xeùt thaáy coù ñieåm naøo ñoù hôïp nhau qua daêm
ba caâu trao ñoåi...
Vì theá, noùi ñeán moät neáp soáng ñeïp khoâng theå
khoâng xem xeùt ñeán quan heä baïn beø. Taát nhieân, noùi
cho cuøng thì trong moãi moät quan heä baïn beø khaùc
nhau ñeàu coù nhöõng ñieåm dò bieät khaùc nhau, nhöng
duø sao vaãn coù moät soá ñieåm chung maø ta coù theå vaän
duïng vaøo trong töøng quan heä khaùc bieät.
Nhöõng moái quan heä baïn beø toát ñeïp seõ ñoùng
moät vai troø quan troïng vaø tích cöïc trong moïi quan
170
171
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
Quan heä vôùi baïn beø
heä xaõ hoäi. Nhöõng ngöôøi baïn toát coù theå laø choã döïa
tinh thaàn laãn vaät chaát cho chuùng ta nhöõng luùc sa
suùt trong cuoäc soáng. Moät tình baïn thaät söï luoân
xuaát phaùt töø nhöõng töông ñoàng nhaát ñònh naøo ñoù,
vì theá maø nhöõng ngöôøi baïn toát luoân bieát caùch chia
seû vaø naâng ñôõ laãn nhau trong nhöõng tình huoáng
xaáu.
nhöõng ngöôøi baïn toát, hay noùi ñuùng hôn laø nhöõng
tình baïn toát ñeïp, khi baïn bieát caùch xaây döïng cuõng
nhö gìn giöõ nhöõng moái quan heä aáy.
Nhìn töø moät goùc ñoä khaùc, baïn beø cuõng laø
nguoàn kieán thöùc phong phuù, ña daïng ñeå chuùng ta
hoïc taäp. Tuïc ngöõ coù caâu: “Hoïc thaày khoâng taøy hoïc
baïn.” Ñieàu naøy caøng chính xaùc hôn nöõa trong boái
caûnh xaõ hoäi ngaøy nay. Khi chuùng ta nhaän moät
coâng vieäc môùi, chính caùc baïn ñoàng nghieäp bao giôø
cuõng laø nhöõng ngöôøi daïy cho ta nhieàu ñieàu nhaát,
keå caû nhöõng ñieàu maø coù theå chuùng ta chöa töøng
ñöôïc hoïc qua nôi tröôøng lôùp.
Cho duø caùc quan heä xaõ hoäi ngaøy nay coù môû
roäng ñeán ñaâu, phöùc taïp ñeán ñaâu, baïn cuõng khoâng
theå phuû nhaän ñöôïc nguyeân taéc coù veû nhö ñaõ cuõ
meøm naøy. Ngöôøi ta noùi raèng, chæ caàn bieát ñöôïc
nhöõng ngöôøi maø baïn giao du laø coù theå hieåu ñöôïc
con ngöôøi cuûa baïn. Ñoù laø noùi veà khuynh höôùng löïa
choïn cuûa moãi ngöôøi noùi leân baûn chaát cuûa con ngöôøi
aáy. Nhöng ñieàu naøy cuõng coøn coù nghóa laø, baïn khoù
loøng maø traùnh ñöôïc nhöõng aûnh höôûng nhaát ñònh,
tích cöïc hoaëc tieâu cöïc cuûa baïn beø chung quanh. Vì
theá, caùch khoân ngoan nhaát vaãn laø phaûi bieát “choïn
baïn maø chôi”.
Moät thöïc teá laø, cho duø gia ñình laø nôi thaân
thieát nhaát, nhöng phaàn lôùn thôøi gian trong cuoäc
soáng cuûa ña soá chuùng ta laïi laø gaàn guõi vôùi baïn beø.
Tröø khi baïn raát may maén ñeå coù ñöôïc moät coâng vieäc
laøm taïi nhaø, baèng khoâng thì thôøi gian laøm vieäc vaø
giao tieáp ngoaøi xaõ hoäi bao giôø cuõng vöôït xa hôn
thôøi gian maø baïn ñöôïc gaàn guõi vôùi gia ñình.
Quan heä vôùi baïn beø laø moät moái quan heä bình
ñaúng theo hai chieàu, vì theá baïn chæ coù theå coù ñöôïc
172
1. Choïn baïn maø chôi
Tuy nhieân, vieäc choïn baïn maø chôi ngaøy nay
hoaøn toaøn khoâng theå hieåu moät caùch ñôn giaûn nhö
ngaøy tröôùc. Coù nhöõng ngöôøi baïn maø duø muoán duø
khoâng chuùng ta cuõng khoâng theå traùnh neù quan heä
vôùi hoï. Hôn theá nöõa, neáu chuùng ta khoâng thaät teá
nhò trong cung caùch öùng xöû, khoâng kheùo roài seõ
173
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
chaúng coøn maáy ai ñeán gaàn ñeå cho ta choïn löïa ñaâu!
Trong moái quan heä hai chieàu naøy, neáu baïn coâng
khai ñöa ra nhöõng tieâu chuaån naøy noï ñeå choïn löïa
ngöôøi khaùc, e raèng baïn seõ laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc
xem laø khoâng ñuû tieâu chuaån ñeå keát giao cuøng beø
baïn.
Trong xaõ hoäi ngaøy nay, cuõng khoù maø ñöa ra
nhöõng nhaän xeùt phaân loaïi cuï theå veà nhöõng ngöôøi
baïn toát hoaëc xaáu ñeå choïn löïa. Coù theå taïm hieåu moät
caùch giaûn ñôn, nhöõng ngöôøi baïn toát laø nhöõng ngöôøi
maø ta caûm thaáy thích hôïp trong quan heä, coù theå
chia seû, hoã trôï cho nhau ñeå cuøng phaùt trieån toát maø
khoâng coù nhöõng khaùc bieät thaùi quaù trong quan
ñieåm cuõng nhö trong caùch soáng. Hieåu nhö theá, moät
ngöôøi maø ta khoâng thích giao du vaãn coù theå laø baïn
toát cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Vaø chính baûn thaân
chuùng ta cuõng chöa chaéc ñaõ ñöôïc taát caû moïi ngöôøi
xem laø baïn toát!
Moät caâu caùch ngoân phöông Taây noùi: “Coù traêm
ngöôøi baïn vaãn khoâng thöøa, chæ moät keû thuø laø quaù
ñuû.” Hieåu theo caùch naøy, chuùng ta seõ thaáy vieäc môû
roäng quan heä giao tieáp laø quan troïng nhö theá naøo.
Hôn bao giôø heát, cuoäc soáng cuûa chuùng ta ngaøy nay
phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nhöõng ngöôøi chung quanh
trong xaõ hoäi, hay noùi caùch khaùc laø phuï thuoäc raát
174
Quan heä vôùi baïn beø
nhieàu vaøo baïn beø. Chuùng ta khoâng theå thaønh coâng
hoaëc duy trì ñöôïc moät neáp soáng thoaûi maùi neáu
khoâng coù ñöôïc moät quan heä ngoaïi giao roäng raõi vaø
toát ñeïp.
Vaán ñeà ôû ñaây laø, laøm theá naøo ñeå vöøa coù theå
“choïn baïn maø chôi” vaø vaãn coù ñöôïc nhieàu baïn toát?
Thaät ra, trong nhöõng sinh hoaït xaõ hoäi ngaøy
nay, nhöõng ñieàu kieän keát giao beø baïn ñaõ môû roäng
hôn xöa raát nhieàu. Ñieàu quan troïng laø chuùng ta
phaûi bieát caùch ñeå nhaän ra vaø giöõ laáy nhöõng ngöôøi
baïn toát trong quan heä cuûa mình, ñoàng thôøi cuõng
bieát caùch ñeå kheùo leùo töø choái, traùnh ñi nhöõng moái
quan heä maø xeùt thaáy khoâng toát ñeïp veà moät phöông
dieän naøo ñoù.
Chuùng ta coù theå baét ñaàu baèng caùch môû roäng
quan ñieåm giao teá. Haõy saün loøng keát giao baïn beø
trong nhieàu moái quan heä khaùc nhau. Trong moät
chöøng möïc naøo ñoù, vieäc coù theâm moãi moät ngöôøi
baïn laø coù theâm moät giaù trò tinh thaàn cho chính
mình. Vì theá, chuùng ta caàn phaûi coù moät khuynh
höôùng roäng môû thay vì kheùp kín. Noùi cho cuøng,
chính chuùng ta laø ngöôøi phaûi ñi tìm nhöõng ngöôøi
baïn toát, khoâng phaûi töï nhieân hoï tìm ñeán vôùi chuùng
ta ñaâu.
175
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
Moät trong nhöõng khuynh höôùng choïn loïc töï
nhieân laø söï ñoàng caûm. Ngöôøi xöa goïi laø “ñoàng
thanh töông öùng, ñoàng khí töông caàu”. Vì theá, haõy
soáng chaân thaät, boäc loä chính mình trong giao tieáp.
Roài chuùng ta seõ thaáy laø chæ nhöõng ngöôøi ñoàng caûm
môùi tieáp tuïc giöõ moái quan heä thöôøng xuyeân vôùi
mình. Chaúng haïn, neáu chuùng ta khoâng coù khuynh
höôùng thích baøn chuyeän chính trò, ñöøng coá toû ra
quan taâm ñeán ñeà taøi aáy trong moät ñaùm ñoâng coát
chæ ñeå laøm cho ngöôøi khaùc khoâng thaát voïng. Haõy
boäc loä chính mình. Ñieàu ñoù khoâng coù gì sai traùi,
nhöng noù giuùp nhöõng ngöôøi baïn thaät söï bieát ñeå
tìm ñeán cuøng chuùng ta.
Söï chaân thaät vaø moät chuùt kheùo leùo, teá nhò
cuõng giuùp chuùng ta traùnh ñöôïc nhöõng moái quan heä
khoâng thích hôïp. Ñöøng ngaïi meách loøng khi töø choái
khoâng ñi xem boùng ñaù vôùi moät ngöôøi baïn maø mình
khoâng thích. Nhöng cuõng ñöøng töø choái moät caùch
quaù thaúng thöøng. Baïn coù theå ñöa ra haøng taù lyù do,
vaø toâi tin laø coù nhöõng lyù do raát thaät, ñeå nheï nhaøng
töø choái. Qua vaøi laàn nhö theá, baïn seõ khoâng coøn
nhaän ñöôïc nhöõng lôøi môøi baát ñaéc dó nöõa.
Quan heä vôùi baïn beø
khoâng thích hôïp, chaúng haïn moät ngöôøi baïn naøo ñoù
cuøng sôû laøm. Ñieàu ñoù coù nghóa laø “cung kính maø
laùnh xa”. Nhöng laùnh xa khoâng coù nghóa laø traùnh
khoâng ñeán gaàn (?), maø coù nghóa laø traùnh keát noái
nhöõng moái quan heä thaân maät hoaëc quaù thöôøng
xuyeân, taïo söï hieåu laàm veà moät tình baïn thaân thieát.
Chaúng haïn, baïn khoâng caàn thieát phaûi môøi ai ñoù döï
tieäc sinh nhaät cuûa mình chæ vì sôï “meách loøng”, neáu
nhö khoâng thöïc söï thích giao du vôùi ngöôøi aáy. Moät
laàn nöõa, ôû ñaây cuõng laø yeáu toá chaân thaät. Tuy
nhieân, moät lôøi xin loãi coù tính caùch xaõ giao laø caàn
thieát khi gaëp gôõ veà sau.
Maët khaùc, vieäc “choïn baïn maø chôi” trong thôøi
ñaïi naøy cuõng neân ñöôïc hieåu theo hai chieàu. Neáu
nhö baïn laêm le coù yù “choïn löïa” ngöôøi khaùc, thì baûn
thaân baïn cuõng laø ñoái töôïng “choïn löïa” cuûa “thieân
haï” vaäy. Ñieàu ñoù coù nghóa laø, neáu baïn muoán coù
nhöõng ngöôøi baïn toát, thì baûn thaân mình cuõng phaûi
laø moät ngöôøi thaät toát tröôùc ñaõ.
“Kính nhi vieãn chi” cuõng laø moät trong caùc
phöông thöùc höõu hieäu khi phaûi giöõ moái quan heä
chöøng möïc vôùi nhöõng ngöôøi maø mình thaáy laø
176
177
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
2. Söï chaân thaät vaø caûm thoâng
Thieát laäp ñöôïc moái quan heä baïn beø laø moät
chuyeän, gìn giöõ vaø phaùt trieån toát moái quan heä aáy
laïi laø moät chuyeän khaùc hôn.
Maëc duø coù raát nhieàu yeáu toá caàn thieát coù theå
ñöôïc xem xeùt trong vieäc duy trì moät moái quan heä
beø baïn toát ñeïp, nhöng veà maët chuû quan coù theå
thaáy noåi baät nhaát laø söï chaân thaät vaø bieát caûm
thoâng.
Chaân thaät coù nghóa laø khoâng ñeå cho nhöõng
yeáu toá giaû taïo chi phoái vaøo quan heä baïn beø. Caàn
phaân bieät söï giaû doái vôùi nhöõng traùnh neù mang
tính xaõ giao maø ai ai cuõng phaûi coù trong giao tieáp.
Khi baïn laøm ra veû heát söùc nhieät tình muoán giuùp
ñôõ ai ñoù, coù theå baïn seõ ñöôïc hoï caûm kích. Nhöng
söï thaät cuoái cuøng cuõng seõ phôi baøy, bôûi vì thöïc teá
laø khi söï vieäc xaûy ñeán baïn laïi chaúng giuùp gì cho
ngöôøi aáy caû. Trong tröôøng hôïp ñoù, moái quan heä seõ
xaáu ñi coøn hôn caû tröôùc kia, khi chöa xaûy ra söï
vieäc. Ngöôïc laïi, baïn coù theå noùi laø baän vieäc ñeå töø
choái moät lôøi môøi duøng côm toái – trong khi khoâng
baän gì caû – thì ngöôøi môøi vaãn coù theå caûm thoâng
ñöôïc maø khoâng xem ñoù laø moät söï doái traù. Anh ta
178
Quan heä vôùi baïn beø
seõ hieåu raèng baïn coù nhöõng lyù do rieâng nhaát ñònh
naøo ñoù maø khoâng tieän noùi ra.
Söï chaân thaät giuùp cho moái quan heä baïn beø
ñöôïc beàn vöõng, vì moãi ngöôøi ñeàu caûm thaáy mình
ñöôïc toân troïng vaø coù theå tin caäy laãn nhau. Ngöôïc
laïi, söï doái traù ñöôïc hieåu nhö laø moät söï khinh
thöôøng vaø khoù tin caäy.
Baïn coù theå bieåu loä söï chaân thaät qua caùch öùng
xöû cuûa mình, qua vieäc toân troïng nhöõng gì ñaõ noùi
vaø qua vieäc chaân thaønh chaáp nhaän nhöõng sai laàm,
khieám khuyeát. Moät cung caùch öùng xöû nhö theá,
thoâng thöôøng seõ nhaän laïi ñöôïc moät caùch öùng xöû
töông töï töø phía beân kia. Neáu khoâng, caàn xeùt laïi ôû
khaâu “choïn baïn maø chôi” cuûa baïn.
Söï caûm thoâng giuùp chuùng ta vöôït qua ñöôïc
nhöõng khaùc bieät khoâng sao traùnh khoûi trong quan
heä baïn beø. Tröø khi ñoù laø nhöõng khaùc bieät laøm cho
hai ngöôøi trôû neân khoâng theå naøo hoaø hôïp vôùi
nhau, coøn thì haàu heát moïi söï khaùc bieät ñeàu coù theå
baèng caùch naøy hay caùch khaùc vöôït qua ñöôïc. Taát
nhieân laø khi hai beân coù söï caûm thoâng nhau.
Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu thöôøng xuyeân
maéc phaûi nhöõng loãi laàm veà phöông dieän naøy hay
phöông dieän khaùc. Nhöõng ngöôøi baïn toát luoân bieát
179
nguon tai.lieu . vn
CHÖÔNG V
SOÁNG ÑEÏP GIÖÕA CUOÄC ÑÔØI
I. Quan heä vôùi baïn beø
Böôùc ra khoûi gia ñình, quanh ta ñeàu laø baïn
beø. Baïn ñoàng nghieäp, baïn chôi theå thao, baïn cuøng
sôû thích, baïn hoïc cuõ, baïn trong quan heä laøm aên,
nhôø caäy phuï thuoäc laãn nhau... vaø haøng loaït nhöõng
quan heä baïn beø khaùc nöõa khoâng sao keå heát. Thaäm
chí, ñi cuøng chuyeán xe cuõng coù theå trôû thaønh baïn
beø neáu xeùt thaáy coù ñieåm naøo ñoù hôïp nhau qua daêm
ba caâu trao ñoåi...
Vì theá, noùi ñeán moät neáp soáng ñeïp khoâng theå
khoâng xem xeùt ñeán quan heä baïn beø. Taát nhieân, noùi
cho cuøng thì trong moãi moät quan heä baïn beø khaùc
nhau ñeàu coù nhöõng ñieåm dò bieät khaùc nhau, nhöng
duø sao vaãn coù moät soá ñieåm chung maø ta coù theå vaän
duïng vaøo trong töøng quan heä khaùc bieät.
Nhöõng moái quan heä baïn beø toát ñeïp seõ ñoùng
moät vai troø quan troïng vaø tích cöïc trong moïi quan
170
171
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
Quan heä vôùi baïn beø
heä xaõ hoäi. Nhöõng ngöôøi baïn toát coù theå laø choã döïa
tinh thaàn laãn vaät chaát cho chuùng ta nhöõng luùc sa
suùt trong cuoäc soáng. Moät tình baïn thaät söï luoân
xuaát phaùt töø nhöõng töông ñoàng nhaát ñònh naøo ñoù,
vì theá maø nhöõng ngöôøi baïn toát luoân bieát caùch chia
seû vaø naâng ñôõ laãn nhau trong nhöõng tình huoáng
xaáu.
nhöõng ngöôøi baïn toát, hay noùi ñuùng hôn laø nhöõng
tình baïn toát ñeïp, khi baïn bieát caùch xaây döïng cuõng
nhö gìn giöõ nhöõng moái quan heä aáy.
Nhìn töø moät goùc ñoä khaùc, baïn beø cuõng laø
nguoàn kieán thöùc phong phuù, ña daïng ñeå chuùng ta
hoïc taäp. Tuïc ngöõ coù caâu: “Hoïc thaày khoâng taøy hoïc
baïn.” Ñieàu naøy caøng chính xaùc hôn nöõa trong boái
caûnh xaõ hoäi ngaøy nay. Khi chuùng ta nhaän moät
coâng vieäc môùi, chính caùc baïn ñoàng nghieäp bao giôø
cuõng laø nhöõng ngöôøi daïy cho ta nhieàu ñieàu nhaát,
keå caû nhöõng ñieàu maø coù theå chuùng ta chöa töøng
ñöôïc hoïc qua nôi tröôøng lôùp.
Cho duø caùc quan heä xaõ hoäi ngaøy nay coù môû
roäng ñeán ñaâu, phöùc taïp ñeán ñaâu, baïn cuõng khoâng
theå phuû nhaän ñöôïc nguyeân taéc coù veû nhö ñaõ cuõ
meøm naøy. Ngöôøi ta noùi raèng, chæ caàn bieát ñöôïc
nhöõng ngöôøi maø baïn giao du laø coù theå hieåu ñöôïc
con ngöôøi cuûa baïn. Ñoù laø noùi veà khuynh höôùng löïa
choïn cuûa moãi ngöôøi noùi leân baûn chaát cuûa con ngöôøi
aáy. Nhöng ñieàu naøy cuõng coøn coù nghóa laø, baïn khoù
loøng maø traùnh ñöôïc nhöõng aûnh höôûng nhaát ñònh,
tích cöïc hoaëc tieâu cöïc cuûa baïn beø chung quanh. Vì
theá, caùch khoân ngoan nhaát vaãn laø phaûi bieát “choïn
baïn maø chôi”.
Moät thöïc teá laø, cho duø gia ñình laø nôi thaân
thieát nhaát, nhöng phaàn lôùn thôøi gian trong cuoäc
soáng cuûa ña soá chuùng ta laïi laø gaàn guõi vôùi baïn beø.
Tröø khi baïn raát may maén ñeå coù ñöôïc moät coâng vieäc
laøm taïi nhaø, baèng khoâng thì thôøi gian laøm vieäc vaø
giao tieáp ngoaøi xaõ hoäi bao giôø cuõng vöôït xa hôn
thôøi gian maø baïn ñöôïc gaàn guõi vôùi gia ñình.
Quan heä vôùi baïn beø laø moät moái quan heä bình
ñaúng theo hai chieàu, vì theá baïn chæ coù theå coù ñöôïc
172
1. Choïn baïn maø chôi
Tuy nhieân, vieäc choïn baïn maø chôi ngaøy nay
hoaøn toaøn khoâng theå hieåu moät caùch ñôn giaûn nhö
ngaøy tröôùc. Coù nhöõng ngöôøi baïn maø duø muoán duø
khoâng chuùng ta cuõng khoâng theå traùnh neù quan heä
vôùi hoï. Hôn theá nöõa, neáu chuùng ta khoâng thaät teá
nhò trong cung caùch öùng xöû, khoâng kheùo roài seõ
173
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
chaúng coøn maáy ai ñeán gaàn ñeå cho ta choïn löïa ñaâu!
Trong moái quan heä hai chieàu naøy, neáu baïn coâng
khai ñöa ra nhöõng tieâu chuaån naøy noï ñeå choïn löïa
ngöôøi khaùc, e raèng baïn seõ laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc
xem laø khoâng ñuû tieâu chuaån ñeå keát giao cuøng beø
baïn.
Trong xaõ hoäi ngaøy nay, cuõng khoù maø ñöa ra
nhöõng nhaän xeùt phaân loaïi cuï theå veà nhöõng ngöôøi
baïn toát hoaëc xaáu ñeå choïn löïa. Coù theå taïm hieåu moät
caùch giaûn ñôn, nhöõng ngöôøi baïn toát laø nhöõng ngöôøi
maø ta caûm thaáy thích hôïp trong quan heä, coù theå
chia seû, hoã trôï cho nhau ñeå cuøng phaùt trieån toát maø
khoâng coù nhöõng khaùc bieät thaùi quaù trong quan
ñieåm cuõng nhö trong caùch soáng. Hieåu nhö theá, moät
ngöôøi maø ta khoâng thích giao du vaãn coù theå laø baïn
toát cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Vaø chính baûn thaân
chuùng ta cuõng chöa chaéc ñaõ ñöôïc taát caû moïi ngöôøi
xem laø baïn toát!
Moät caâu caùch ngoân phöông Taây noùi: “Coù traêm
ngöôøi baïn vaãn khoâng thöøa, chæ moät keû thuø laø quaù
ñuû.” Hieåu theo caùch naøy, chuùng ta seõ thaáy vieäc môû
roäng quan heä giao tieáp laø quan troïng nhö theá naøo.
Hôn bao giôø heát, cuoäc soáng cuûa chuùng ta ngaøy nay
phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nhöõng ngöôøi chung quanh
trong xaõ hoäi, hay noùi caùch khaùc laø phuï thuoäc raát
174
Quan heä vôùi baïn beø
nhieàu vaøo baïn beø. Chuùng ta khoâng theå thaønh coâng
hoaëc duy trì ñöôïc moät neáp soáng thoaûi maùi neáu
khoâng coù ñöôïc moät quan heä ngoaïi giao roäng raõi vaø
toát ñeïp.
Vaán ñeà ôû ñaây laø, laøm theá naøo ñeå vöøa coù theå
“choïn baïn maø chôi” vaø vaãn coù ñöôïc nhieàu baïn toát?
Thaät ra, trong nhöõng sinh hoaït xaõ hoäi ngaøy
nay, nhöõng ñieàu kieän keát giao beø baïn ñaõ môû roäng
hôn xöa raát nhieàu. Ñieàu quan troïng laø chuùng ta
phaûi bieát caùch ñeå nhaän ra vaø giöõ laáy nhöõng ngöôøi
baïn toát trong quan heä cuûa mình, ñoàng thôøi cuõng
bieát caùch ñeå kheùo leùo töø choái, traùnh ñi nhöõng moái
quan heä maø xeùt thaáy khoâng toát ñeïp veà moät phöông
dieän naøo ñoù.
Chuùng ta coù theå baét ñaàu baèng caùch môû roäng
quan ñieåm giao teá. Haõy saün loøng keát giao baïn beø
trong nhieàu moái quan heä khaùc nhau. Trong moät
chöøng möïc naøo ñoù, vieäc coù theâm moãi moät ngöôøi
baïn laø coù theâm moät giaù trò tinh thaàn cho chính
mình. Vì theá, chuùng ta caàn phaûi coù moät khuynh
höôùng roäng môû thay vì kheùp kín. Noùi cho cuøng,
chính chuùng ta laø ngöôøi phaûi ñi tìm nhöõng ngöôøi
baïn toát, khoâng phaûi töï nhieân hoï tìm ñeán vôùi chuùng
ta ñaâu.
175
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
Moät trong nhöõng khuynh höôùng choïn loïc töï
nhieân laø söï ñoàng caûm. Ngöôøi xöa goïi laø “ñoàng
thanh töông öùng, ñoàng khí töông caàu”. Vì theá, haõy
soáng chaân thaät, boäc loä chính mình trong giao tieáp.
Roài chuùng ta seõ thaáy laø chæ nhöõng ngöôøi ñoàng caûm
môùi tieáp tuïc giöõ moái quan heä thöôøng xuyeân vôùi
mình. Chaúng haïn, neáu chuùng ta khoâng coù khuynh
höôùng thích baøn chuyeän chính trò, ñöøng coá toû ra
quan taâm ñeán ñeà taøi aáy trong moät ñaùm ñoâng coát
chæ ñeå laøm cho ngöôøi khaùc khoâng thaát voïng. Haõy
boäc loä chính mình. Ñieàu ñoù khoâng coù gì sai traùi,
nhöng noù giuùp nhöõng ngöôøi baïn thaät söï bieát ñeå
tìm ñeán cuøng chuùng ta.
Söï chaân thaät vaø moät chuùt kheùo leùo, teá nhò
cuõng giuùp chuùng ta traùnh ñöôïc nhöõng moái quan heä
khoâng thích hôïp. Ñöøng ngaïi meách loøng khi töø choái
khoâng ñi xem boùng ñaù vôùi moät ngöôøi baïn maø mình
khoâng thích. Nhöng cuõng ñöøng töø choái moät caùch
quaù thaúng thöøng. Baïn coù theå ñöa ra haøng taù lyù do,
vaø toâi tin laø coù nhöõng lyù do raát thaät, ñeå nheï nhaøng
töø choái. Qua vaøi laàn nhö theá, baïn seõ khoâng coøn
nhaän ñöôïc nhöõng lôøi môøi baát ñaéc dó nöõa.
Quan heä vôùi baïn beø
khoâng thích hôïp, chaúng haïn moät ngöôøi baïn naøo ñoù
cuøng sôû laøm. Ñieàu ñoù coù nghóa laø “cung kính maø
laùnh xa”. Nhöng laùnh xa khoâng coù nghóa laø traùnh
khoâng ñeán gaàn (?), maø coù nghóa laø traùnh keát noái
nhöõng moái quan heä thaân maät hoaëc quaù thöôøng
xuyeân, taïo söï hieåu laàm veà moät tình baïn thaân thieát.
Chaúng haïn, baïn khoâng caàn thieát phaûi môøi ai ñoù döï
tieäc sinh nhaät cuûa mình chæ vì sôï “meách loøng”, neáu
nhö khoâng thöïc söï thích giao du vôùi ngöôøi aáy. Moät
laàn nöõa, ôû ñaây cuõng laø yeáu toá chaân thaät. Tuy
nhieân, moät lôøi xin loãi coù tính caùch xaõ giao laø caàn
thieát khi gaëp gôõ veà sau.
Maët khaùc, vieäc “choïn baïn maø chôi” trong thôøi
ñaïi naøy cuõng neân ñöôïc hieåu theo hai chieàu. Neáu
nhö baïn laêm le coù yù “choïn löïa” ngöôøi khaùc, thì baûn
thaân baïn cuõng laø ñoái töôïng “choïn löïa” cuûa “thieân
haï” vaäy. Ñieàu ñoù coù nghóa laø, neáu baïn muoán coù
nhöõng ngöôøi baïn toát, thì baûn thaân mình cuõng phaûi
laø moät ngöôøi thaät toát tröôùc ñaõ.
“Kính nhi vieãn chi” cuõng laø moät trong caùc
phöông thöùc höõu hieäu khi phaûi giöõ moái quan heä
chöøng möïc vôùi nhöõng ngöôøi maø mình thaáy laø
176
177
Soáng ñeïp giöõa doøng ñôøi
2. Söï chaân thaät vaø caûm thoâng
Thieát laäp ñöôïc moái quan heä baïn beø laø moät
chuyeän, gìn giöõ vaø phaùt trieån toát moái quan heä aáy
laïi laø moät chuyeän khaùc hôn.
Maëc duø coù raát nhieàu yeáu toá caàn thieát coù theå
ñöôïc xem xeùt trong vieäc duy trì moät moái quan heä
beø baïn toát ñeïp, nhöng veà maët chuû quan coù theå
thaáy noåi baät nhaát laø söï chaân thaät vaø bieát caûm
thoâng.
Chaân thaät coù nghóa laø khoâng ñeå cho nhöõng
yeáu toá giaû taïo chi phoái vaøo quan heä baïn beø. Caàn
phaân bieät söï giaû doái vôùi nhöõng traùnh neù mang
tính xaõ giao maø ai ai cuõng phaûi coù trong giao tieáp.
Khi baïn laøm ra veû heát söùc nhieät tình muoán giuùp
ñôõ ai ñoù, coù theå baïn seõ ñöôïc hoï caûm kích. Nhöng
söï thaät cuoái cuøng cuõng seõ phôi baøy, bôûi vì thöïc teá
laø khi söï vieäc xaûy ñeán baïn laïi chaúng giuùp gì cho
ngöôøi aáy caû. Trong tröôøng hôïp ñoù, moái quan heä seõ
xaáu ñi coøn hôn caû tröôùc kia, khi chöa xaûy ra söï
vieäc. Ngöôïc laïi, baïn coù theå noùi laø baän vieäc ñeå töø
choái moät lôøi môøi duøng côm toái – trong khi khoâng
baän gì caû – thì ngöôøi môøi vaãn coù theå caûm thoâng
ñöôïc maø khoâng xem ñoù laø moät söï doái traù. Anh ta
178
Quan heä vôùi baïn beø
seõ hieåu raèng baïn coù nhöõng lyù do rieâng nhaát ñònh
naøo ñoù maø khoâng tieän noùi ra.
Söï chaân thaät giuùp cho moái quan heä baïn beø
ñöôïc beàn vöõng, vì moãi ngöôøi ñeàu caûm thaáy mình
ñöôïc toân troïng vaø coù theå tin caäy laãn nhau. Ngöôïc
laïi, söï doái traù ñöôïc hieåu nhö laø moät söï khinh
thöôøng vaø khoù tin caäy.
Baïn coù theå bieåu loä söï chaân thaät qua caùch öùng
xöû cuûa mình, qua vieäc toân troïng nhöõng gì ñaõ noùi
vaø qua vieäc chaân thaønh chaáp nhaän nhöõng sai laàm,
khieám khuyeát. Moät cung caùch öùng xöû nhö theá,
thoâng thöôøng seõ nhaän laïi ñöôïc moät caùch öùng xöû
töông töï töø phía beân kia. Neáu khoâng, caàn xeùt laïi ôû
khaâu “choïn baïn maø chôi” cuûa baïn.
Söï caûm thoâng giuùp chuùng ta vöôït qua ñöôïc
nhöõng khaùc bieät khoâng sao traùnh khoûi trong quan
heä baïn beø. Tröø khi ñoù laø nhöõng khaùc bieät laøm cho
hai ngöôøi trôû neân khoâng theå naøo hoaø hôïp vôùi
nhau, coøn thì haàu heát moïi söï khaùc bieät ñeàu coù theå
baèng caùch naøy hay caùch khaùc vöôït qua ñöôïc. Taát
nhieân laø khi hai beân coù söï caûm thoâng nhau.
Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu thöôøng xuyeân
maéc phaûi nhöõng loãi laàm veà phöông dieän naøy hay
phöông dieän khaùc. Nhöõng ngöôøi baïn toát luoân bieát
179