Xem mẫu

NHỮNG MẢNH ĐỜI ĐEN TRẮNG
Truyện Dài
Tác giả: Nguyễn Quang Lập
Xuất bản: Hội Nhà Văn
Ebook: nguyenthanh-cuibap
Nguồn Text: WaKa
Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com

NGƯỜI THUỐC THANG CHO VẾT THƯƠNG CHIẾN TRANH

Năm truyện ngắn đầu tay của Nguyễn Quang Lập thì ba

truyện Cây sến lửa, Tiếng lục lạc, và Đò ơi đều được trao giải
thưởng, cho đến nay vẫn thuộc về những truyện ngắn hay
trong vài ba năm trở lại đây. Từ đó đến nay, Nguyễn Quang Lập
đã in hai tập truyện ngắn, viết và phóng tác hai vở kịch, xong
bản thảo tiểu thuyết Những mảnh đời đen trắng, tất cả đều
nhất quán trong một thế giới hình tượng và tư tưởng, khiến
cho Nguyễn Quang Lập nổi lên như một cây bút viết về chiến
tranh sâu sắc và mới lạ, được công chúng tìm đọc với lòng yêu
mến.
Đọc Nguyễn Quang Lập, thoạt đầu người ta đều tưởng rằng
tác giả phải là một người lính già đã từng trải trận mạc, và chất
chứa bên trong biết bao nhiêu kỷ niệm đau đớn về chiến tranh
thì mới viết như thế. Té ra Nguyễn Quang Lập chỉ mới trên ba
mươi tuổi, và chỉ sống những năm nghĩa vụ quân sự trong binh
chủng bộ đội tên lửa để trở thành nhà văn. Và chính vì thế, để
phát hiện ra những nhân vật của mình, Lập đã không nhìn lên
bầu trời, mà cúi xuống lòng mình, đào bới ở đó những điều thấy
cần nói với mọi người và quả nhiên, công chúng đều chăm chú
nghe Lập nói. Trước đó chưa ai nói về chiến tranh giống như
Nguyễn Quang Lập cả.
Chính cái tuổi cầm bút mới mẻ này của Nguyễn Quang Lập
đã mang dấu ấn riêng cho cả một thế hệ nhà văn trẻ lớn lên sau
chiến tranh: họ bắt đầu cầm bút ở thời điểm bản lề của lịch sử
đất nước vừa chuyển từ chiến tranh sang hòa bình, và trên tất
cả những gì đổ nát mà cuộc chiến còn để lại, họ tìm cách kiểm
nhận lại quá khứ, không phải dưới con mắt của người lính đánh
giặc, mà bằng cái nhìn thao thức của những người trẻ khao

khát hòa bình, nhân phẩm và hạnh phúc chân thật.
Nguyễn Quang Lập viết về chiến tranh, nhưng không để ca
ngợi chiến công, mà để bày tỏ nỗi lo lắng về vết thương. Dưới
con mắt của nhà văn trẻ này, mỗi nhân vật đều mang theo
trong bản thân nỗi bất hạnh mà chiến tranh để lại cho con
người: sự mất mát về hạnh phúc, nỗi cô đơn khi trở lại cuộc
sống bằng hào quang của lửa bom, và nhiều trạng thái méo mó
về nhân cách, bằng cái nhìn phân tích khá sắc bén và mang
giọng hài hước dân dã để chế ngự bớt nỗi đau đớn, tác giả đã soi
mói tận gan của từng nhân vật của mình để chỉ ra những
thương tật chiến tranh để lại trong tâm hồn, những thương tật
mà dù trong truyện hoặc ngoài đời người ta vẫn muốn giấu kín.
Có thể nhìn thấy cách đặt vấn đề như vậy trong từng
truyện ngắn Nguyễn Quang Lập, và ngay trong một vở kịch
đang gây xúc động cũng của Lập: vở Mùa hạ cay đắng, trong đó
một Chủ tịch thị trấn đào nhiệm, một người lính đào ngũ, một
cô gái bội tình và một gã cán bộ Đoàn dùng mọi thủ đoạn gian
trá để ngoi lên địa vị, tất cả bốn con người đó đã gặp nhau trong
một túp lều nhỏ trong khói lửa, qua đó, tác giả lần lượt lột trần
bộ mặt thật của họ một cách không thương xót.
Có điều quan trọng là Nguyễn Quang Lập đã không dừng lại
trong thái độ của một người tố cáo chiến tranh, qua cách giãi
bày của một người muốn nhìn thẳng sự thật, người ta vẫn cảm
nhận được cái tâm của tác giả: đó là nỗi căm ghét cái ác, sự đòi
hỏi về nhân phẩm và lòng khát khao hòa bình và hạnh phúc
cuộc sống. Cách viết của Nguyễn Quang Lập là như vậy, là làm
thương tổn lương tâm trong ý đồ làm cho lương tâm trở nên
hoàn thiện hơn.
Quê hương của Lập là một mảnh đất đã phải gánh chịu quá
nặng cuộc chiến tranh, và có nhiều thương binh trở về sau
chiến tranh. Có lẽ vì thế mảnh đất đau đớn này đã sinh ra một
cây bút đau đáu về vết thương chiến tranh, bằng cách nêu lên

những đạo lý mà con người phải nhận ra và sống theo, để xứng
đáng với sự hy sinh của nhân dân, xứng đáng với những thương
tích có thật của những người đã chiến đấu cho Tổ quốc.
Luôn luôn là thế, người đọc cám ơn nhà văn và nhà văn
cám ơn quê hương của mình.
Huế, 1988
HOÀNG PHỦ NGỌC TƯỜNG
Thời tôi sống có bao nhiêu câu hỏi
Câu trả lời thật không dễ dàng chi!
NGUYỄN TRỌNG TẠO

nguon tai.lieu . vn