Xem mẫu
23
Ngày trước…
Ngày hôm đó mưa rơi trên những khu vườn Versailles và em thì cau có.
Gió mùa thu lay động những khóm cây, và mặt trời ở các đảo Marquises giờ
đã xa xôi. Tuy vậy, hai ngày ở Pháp là khoảng thời gian hiếm hoi mà hai ta
gọi là “ngoài hạn mức”. Hai ngày đặc biệt cộng vào cuộc hẹn hò hàng năm
của hai ta. Và hai ngày thêm vào này sao hay quá đi! Anh đã thương lượng,
bằng cách chi tiền như lần trước, để đi thăm các tầng hầm của Versailles,
vùng độc chiếm thủy lợi của nhà vua. Một địa điểm mà du khách không có
quyền đặt chân đến.
Vì đó rõ ràng là đường hầm mà ta phải tìm. Một đường hầm, và không
chỉ là một cái hầm. Và các đường hầm, ở Versailles thì có hàng cây số
đường hầm! Trong công viên, dưới các đài nước, có một mê cung khổng lồ
che chở các ống dẫn nước. Một mạng nhện các đường hầm được cả một
đạo quân thợ ống nước chăm sóc. Một trong những đường hầm này chắc
chắn phải gặp cái đường hầm mà anh đã nhận dạng rìa của nó dưới mặt
đất ở Grand Trianon. Bằng cách đến từ bên phía ngược lại, ta sẽ tìm ra lối
vào căn phòng bí mật.
Anh đã không nói về chuyến thăm viếng này với Kathrin Strandberg, lại
càng không với Granier, anh đã cắt đứt quan hệ với anh ta. Anh đã bực tức
không ít vì anh ta trong cái đêm sục sạo của bọn anh. Vả lại, nếu bọn anh
tìm ra cái gì đó vào sáng hôm ấy thì anh ta đủ sức đòi tiền thưởng năm
trăm ngàn đô-la rồi.
Anh đưa tay quàng vai em.
— Trời có mưa hay nắng thì chẳng có gì quan trọng, phải thế không? Ta
đi xuống dưới mặt đất mà…
Bọn mình, anh và em, được trang bị như thể đi câu cá ngoài biển khơi.
Độ ẩm cao làm quăn những lọn tóc nâu lòi ra dưới mũ trùm đầu của áo
khoác em, và đôi má em ửng hồng như hoa – nói một cách phong nhã.
Gabriel Esteban, tên thợ cả ống nước, miệng lúc nào cũng “thưa bà” với em
nhưng tay thì thường vung vẩy trước ngực em. Những dấu hiệu bên ngoài
của phép lịch sự mà cá nhân anh thấy dai dẳng đến độ khả nghi.
Người Pháp mà… Thôi, bỏ qua. Em còn nhớ hắn không? Một gã to cao,
tóc nâu, khoảng bốn mươi, hai vai rộng quá cỡ, đeo kính râm dù trời âm u.
Hắn kiểm tra xem đôi giày ống mình mang có đế tốt không, rồi đưa mình
đến gần khóm cây Rocailles, ở ngay dưới Grande Terrasse. Một hàng rào
bằng cây xanh mở ra lối đi dẫn về phía con đường hẹp, giấu mình dưới
những tàng cây. Lâu đài đã biến mất sau lưng bọn mình.
Người thợ ống nước dừng chân ở dưới thấp bờ dốc, trước một cánh cửa
màu lục.
— Chính nơi đây bắt đầu vương quốc của tôi, - hắn cho biết, tay dùng
một chìa khóa nặng nề màu đen để mở cửa.
— Chính quanh nơi đây, - anh nghĩ như lặp lại lời hắn, - mà ta vào căn
phòng bí mật.
Một lối đi hẹp dưới mặt đất mở ra trước mặt bọn mình, ẩm và tối. Hai
người đi ngược chiều không thể tránh nhau. Gabriel đi đầu, tay cầm đèn
rọi ra trước. Đến cuối một hành lang dài, hắn ngừng, đặt cái đèn lên trên
một viên đá nhô ra từ tường. Ngày xưa, chỗ này dùng làm nơi để đèn dầu
của thợ ống nước. Không gian mở rộng ra và tạo thành một cái hang. Mắt
bọn mình quen dần với ánh sáng lờ mờ, và anh thấy ra các ống dẫn nước
bằng gang đi sâu vào các đường hầm, các mép nối ống được quấn bằng
vòng thiếc. Tên thợ cả bảo bọn mình leo lên khoảng chục thanh gỗ của một
cái thang treo trên đá.
Đứng nhón chân, bọn mình quan sát, kẻ trước người sau, ánh phản
chiếu màu nâu nhạt của các bể chứa, chúng tạo thành dưới vòm cung của
mình một cái hầm chứa nước lớn. Em buông tiếng thở dài khâm phục. Và
anh thấy mắt em lấp lánh trong cảnh tranh tối, tranh sáng.
— Các bể chứa này có từ thời vua Louis XIV phải không?
— Hoàn toàn chính xác, thưa bà. Và chúng đầy nước. Tất cả đều sẵn
sàng cho các vòi phun nước từ dưới đất lên.
Tên thợ ống nước cầm lại đèn và đi trước bọn mình trong đường ngầm
giờ hẹp và thấp hơn. Bọn mình đã xuống sâu hơn năm mét dưới mặt đất,
bằng cách đi theo độ nghiêng của khu đất. Phía bên tay mặt có một hành
lang với các ống nước chạy về hướng Bắc, rồi một hành lang thứ hai, nằm
xa hơn, chạy dưới các ngôi vườn, ở phía Tây. Gabriel giải thích là có nhiều
hành lang khác như thế, khắp nơi, nằm dưới các ngôi vườn. Dưới sự chỉ
đạo của các thầy dòng Francine, những kỹ sư của vua Louis XIV đã cho đào
xới, bố trí dưới lòng đất hơn ba mươi cây số ống dẫn nước, hành lang,
đường ngầm, hang, động nước, vẽ lên một bộ khung bí mật của ngôi vườn
nhà vua, một hệ thống đường ngang, nẻo dọc và các tĩnh mạch vô hình
đem sự sống đến cho các đài nước.
Sau độ ba chục thước, mặt đất ẩm ướt hơn và hơi bị dốc, trở nên trơn
trợt. Đất sét bám dính vào giày ống. Ai cũng phải khom người để trèo lên
một cái thang khác dẫn lên điểm đến đầu tiên của bọn mình. Gabriel tắt
cây đèn đầu và lấy ra cây đèn điện.
— Ở độ sâu này, - hắn lưu ý, - ngày trước, các đèn dầu không phát sáng
nữa. Ngọn lửa cứ chập chờn.
Bọn mình dừng lại ở một chỗ mà ta chỉ có thể ngồi xổm thôi hay ngồi
trên các ống dẫn đặt ngay trên mặt đất. Xung quanh ta, các ống nước chạy
dọc, chạy ngang, gặp nhau, đè lên nhau hay kết nối nhau, như một nồi
chưng khổng lồ dưới mặt đất. Em rùng mình. - Ta có thể tưởng rằng đó là
một con nhện sói!
Một con nhện sói khổng lồ bị té ngửa và không đủ sức đứng dậy. Ngồi
dạng chân trên một ống nước ẩm ướt, em ngắm nhìn cái bụng của con
nhện mà rùng mình. Bọn mình đang ở dưới Latone, chính xác như vậy.
Vì ở dưới mặt đất thì không phải Apollon giữ vai trò chính mà là “con
mụ”, theo cách gọi thân mật của các thợ ống nước. Câu viết đã gây ấn tượng
nơi anh, giờ trở lại trong trí nhớ: “Trên các bệ đá hoa cương này, đáng lẽ
chính Jupiter tìm được chỗ đứng; vậy mà người ta chỉ thấy trên đó Latone,
một trong các bà vợ của ông.” Một câu mang nặng hậu quả. Nhưng cũng
như lần đầu, anh không rút ra từ đó các kết luận cần thiết.
Song vẫn xúc động làm sao! Hàng triệu du khách dạo chơi trong công
viên lâu đài Versailles không có cảm giác là quả tim của bộ máy Versailles
đập ở ngay dưới chân họ, cách vài thước dưới mặt đất, động cơ của cái công
trường vĩ đại của Louis XIV. Chính ngay đây ta có thể lấy tay vuốt ve cánh
hoa huệ tây được chạm trổ trên một ống nước. Kiểm tra, giống như Đức
vua vĩ đại đã làm vào thời đó, các vùng nối đường ống. Và nhất là thưởng
thức kỳ công kỹ thuật của các thợ ống nước của nhà vua: một kiến trúc
thủy lợi được phát minh vào thế kỷ mười bảy vững chắc đến mức nó vẫn
luôn luôn hoạt động ba trăm năm sau!
Một sự im lặng tuyệt đối bao trùm nơi này, chỉ thỉnh thoảng bị quấy rối
bởi một giọt nước rơi từ mối ghép nối và vỡ tan trên nền đất sét. Cái bụng
của Versailles đang nghỉ ngơi, nhưng ta cảm thấy nó sẵn sàng tiếp nhận
tiếng gầm hung hãn mà vài giờ sau sẽ làm ầm ầm cả lòng đất. Không bao
lâu nữa, người ta sẽ chỉ nghe ở đây tiếng ầm ập của nước được đẩy mạnh
lên mặt trong ống dẫn bằng gang, chảy xiết trên bề mặt rồi chia nhau đi tới
các bể nước của lâu đài. Hai nghìn bốn trăm tia nước sẽ nổ lào rào cho các
vòi phun từ dưới đất lên ở trong các ngôi vườn. Ở bên trên bọn mình, tượng
Latone và các con bằng cẩm thạch trắng sẽ sáng rỡ với hàng nghìn tia nước
lấp lánh. Đám du khách sẽ vỗ tay tán thưởng. Nhưng vào lúc này thì bọn
mình, em và anh, là những người duy nhất có được đặc quyền đi xem hậu
trường của các vòi phun nước, chạm tay vào cỗ máy kỳ lạ đã thỏa mãn được
ít nhiều lòng kiêu ngạo của Thái Dương Vương. Công trình phi thường này
đã đưa ông lên cao, ở trên thân phận con người, biến ông thành deus exmachina[280] – một vị thần làm bật ra những dòng nước đẹp nhất thế gian ở
một nơi chốn mà thiên nhiên cố chấp chỉ cho chảy ra một con lạch yếu ớt
mang tên lạch Clagny giữa vùng đầm lầy độc hại.
Được một tiếng đồng hồ thì anh chịu không nổi nữa.
— Bây giờ ta có thể đi đến chỗ dưới các đài nước Trianon được không? Anh hỏi.
Bởi vì, dù cuộc thăm viếng riêng tư dưới lòng Versailles này làm anh
phấn khởi, anh vẫn không lơ là mục tiêu của chúng ta. Anh nóng ruột
muốn kiểm tra cái đường hầm mà bọn anh, Kathrin, Granier và anh, đã
thấy được lối vào trên hình ảnh ra-đa vài tuần trước, xem nó có nối dài
thực sự sau bức tường bịt kín hay không, xem có đúng là một đường hầm
đi từ phòng của Phu nhân de Maintenon và kết nối với một địa đạo dài
hơn hay không.
— Trianon à, để làm gì chứ?
Gabriel Estaban nhìn anh với một chút hạ cố.
— Tôi e rằng ông không ý thức được khoảng cách giữa công viên nhỏ
của Versailles với Trianon, - hắn nói tiếp. - Hai hệ thống dưới mặt đất cách
nhau nhiều cây số, và mỗi hệ thống thì nhận nước từ bể chứa riêng. Có ích
gì không nếu ta làm chúng liền lạc với nhau?
Anh nhíu mày; bàn tay em đến đặt lên cánh tay anh, như thể ngăn ngừa
anh nổi cáu.
— Dù gì đi nữa, ông đưa chúng tôi đi xem cái hệ thống bên đó, - anh
nhấn mạnh.
nguon tai.lieu . vn
Ngày trước…
Ngày hôm đó mưa rơi trên những khu vườn Versailles và em thì cau có.
Gió mùa thu lay động những khóm cây, và mặt trời ở các đảo Marquises giờ
đã xa xôi. Tuy vậy, hai ngày ở Pháp là khoảng thời gian hiếm hoi mà hai ta
gọi là “ngoài hạn mức”. Hai ngày đặc biệt cộng vào cuộc hẹn hò hàng năm
của hai ta. Và hai ngày thêm vào này sao hay quá đi! Anh đã thương lượng,
bằng cách chi tiền như lần trước, để đi thăm các tầng hầm của Versailles,
vùng độc chiếm thủy lợi của nhà vua. Một địa điểm mà du khách không có
quyền đặt chân đến.
Vì đó rõ ràng là đường hầm mà ta phải tìm. Một đường hầm, và không
chỉ là một cái hầm. Và các đường hầm, ở Versailles thì có hàng cây số
đường hầm! Trong công viên, dưới các đài nước, có một mê cung khổng lồ
che chở các ống dẫn nước. Một mạng nhện các đường hầm được cả một
đạo quân thợ ống nước chăm sóc. Một trong những đường hầm này chắc
chắn phải gặp cái đường hầm mà anh đã nhận dạng rìa của nó dưới mặt
đất ở Grand Trianon. Bằng cách đến từ bên phía ngược lại, ta sẽ tìm ra lối
vào căn phòng bí mật.
Anh đã không nói về chuyến thăm viếng này với Kathrin Strandberg, lại
càng không với Granier, anh đã cắt đứt quan hệ với anh ta. Anh đã bực tức
không ít vì anh ta trong cái đêm sục sạo của bọn anh. Vả lại, nếu bọn anh
tìm ra cái gì đó vào sáng hôm ấy thì anh ta đủ sức đòi tiền thưởng năm
trăm ngàn đô-la rồi.
Anh đưa tay quàng vai em.
— Trời có mưa hay nắng thì chẳng có gì quan trọng, phải thế không? Ta
đi xuống dưới mặt đất mà…
Bọn mình, anh và em, được trang bị như thể đi câu cá ngoài biển khơi.
Độ ẩm cao làm quăn những lọn tóc nâu lòi ra dưới mũ trùm đầu của áo
khoác em, và đôi má em ửng hồng như hoa – nói một cách phong nhã.
Gabriel Esteban, tên thợ cả ống nước, miệng lúc nào cũng “thưa bà” với em
nhưng tay thì thường vung vẩy trước ngực em. Những dấu hiệu bên ngoài
của phép lịch sự mà cá nhân anh thấy dai dẳng đến độ khả nghi.
Người Pháp mà… Thôi, bỏ qua. Em còn nhớ hắn không? Một gã to cao,
tóc nâu, khoảng bốn mươi, hai vai rộng quá cỡ, đeo kính râm dù trời âm u.
Hắn kiểm tra xem đôi giày ống mình mang có đế tốt không, rồi đưa mình
đến gần khóm cây Rocailles, ở ngay dưới Grande Terrasse. Một hàng rào
bằng cây xanh mở ra lối đi dẫn về phía con đường hẹp, giấu mình dưới
những tàng cây. Lâu đài đã biến mất sau lưng bọn mình.
Người thợ ống nước dừng chân ở dưới thấp bờ dốc, trước một cánh cửa
màu lục.
— Chính nơi đây bắt đầu vương quốc của tôi, - hắn cho biết, tay dùng
một chìa khóa nặng nề màu đen để mở cửa.
— Chính quanh nơi đây, - anh nghĩ như lặp lại lời hắn, - mà ta vào căn
phòng bí mật.
Một lối đi hẹp dưới mặt đất mở ra trước mặt bọn mình, ẩm và tối. Hai
người đi ngược chiều không thể tránh nhau. Gabriel đi đầu, tay cầm đèn
rọi ra trước. Đến cuối một hành lang dài, hắn ngừng, đặt cái đèn lên trên
một viên đá nhô ra từ tường. Ngày xưa, chỗ này dùng làm nơi để đèn dầu
của thợ ống nước. Không gian mở rộng ra và tạo thành một cái hang. Mắt
bọn mình quen dần với ánh sáng lờ mờ, và anh thấy ra các ống dẫn nước
bằng gang đi sâu vào các đường hầm, các mép nối ống được quấn bằng
vòng thiếc. Tên thợ cả bảo bọn mình leo lên khoảng chục thanh gỗ của một
cái thang treo trên đá.
Đứng nhón chân, bọn mình quan sát, kẻ trước người sau, ánh phản
chiếu màu nâu nhạt của các bể chứa, chúng tạo thành dưới vòm cung của
mình một cái hầm chứa nước lớn. Em buông tiếng thở dài khâm phục. Và
anh thấy mắt em lấp lánh trong cảnh tranh tối, tranh sáng.
— Các bể chứa này có từ thời vua Louis XIV phải không?
— Hoàn toàn chính xác, thưa bà. Và chúng đầy nước. Tất cả đều sẵn
sàng cho các vòi phun nước từ dưới đất lên.
Tên thợ ống nước cầm lại đèn và đi trước bọn mình trong đường ngầm
giờ hẹp và thấp hơn. Bọn mình đã xuống sâu hơn năm mét dưới mặt đất,
bằng cách đi theo độ nghiêng của khu đất. Phía bên tay mặt có một hành
lang với các ống nước chạy về hướng Bắc, rồi một hành lang thứ hai, nằm
xa hơn, chạy dưới các ngôi vườn, ở phía Tây. Gabriel giải thích là có nhiều
hành lang khác như thế, khắp nơi, nằm dưới các ngôi vườn. Dưới sự chỉ
đạo của các thầy dòng Francine, những kỹ sư của vua Louis XIV đã cho đào
xới, bố trí dưới lòng đất hơn ba mươi cây số ống dẫn nước, hành lang,
đường ngầm, hang, động nước, vẽ lên một bộ khung bí mật của ngôi vườn
nhà vua, một hệ thống đường ngang, nẻo dọc và các tĩnh mạch vô hình
đem sự sống đến cho các đài nước.
Sau độ ba chục thước, mặt đất ẩm ướt hơn và hơi bị dốc, trở nên trơn
trợt. Đất sét bám dính vào giày ống. Ai cũng phải khom người để trèo lên
một cái thang khác dẫn lên điểm đến đầu tiên của bọn mình. Gabriel tắt
cây đèn đầu và lấy ra cây đèn điện.
— Ở độ sâu này, - hắn lưu ý, - ngày trước, các đèn dầu không phát sáng
nữa. Ngọn lửa cứ chập chờn.
Bọn mình dừng lại ở một chỗ mà ta chỉ có thể ngồi xổm thôi hay ngồi
trên các ống dẫn đặt ngay trên mặt đất. Xung quanh ta, các ống nước chạy
dọc, chạy ngang, gặp nhau, đè lên nhau hay kết nối nhau, như một nồi
chưng khổng lồ dưới mặt đất. Em rùng mình. - Ta có thể tưởng rằng đó là
một con nhện sói!
Một con nhện sói khổng lồ bị té ngửa và không đủ sức đứng dậy. Ngồi
dạng chân trên một ống nước ẩm ướt, em ngắm nhìn cái bụng của con
nhện mà rùng mình. Bọn mình đang ở dưới Latone, chính xác như vậy.
Vì ở dưới mặt đất thì không phải Apollon giữ vai trò chính mà là “con
mụ”, theo cách gọi thân mật của các thợ ống nước. Câu viết đã gây ấn tượng
nơi anh, giờ trở lại trong trí nhớ: “Trên các bệ đá hoa cương này, đáng lẽ
chính Jupiter tìm được chỗ đứng; vậy mà người ta chỉ thấy trên đó Latone,
một trong các bà vợ của ông.” Một câu mang nặng hậu quả. Nhưng cũng
như lần đầu, anh không rút ra từ đó các kết luận cần thiết.
Song vẫn xúc động làm sao! Hàng triệu du khách dạo chơi trong công
viên lâu đài Versailles không có cảm giác là quả tim của bộ máy Versailles
đập ở ngay dưới chân họ, cách vài thước dưới mặt đất, động cơ của cái công
trường vĩ đại của Louis XIV. Chính ngay đây ta có thể lấy tay vuốt ve cánh
hoa huệ tây được chạm trổ trên một ống nước. Kiểm tra, giống như Đức
vua vĩ đại đã làm vào thời đó, các vùng nối đường ống. Và nhất là thưởng
thức kỳ công kỹ thuật của các thợ ống nước của nhà vua: một kiến trúc
thủy lợi được phát minh vào thế kỷ mười bảy vững chắc đến mức nó vẫn
luôn luôn hoạt động ba trăm năm sau!
Một sự im lặng tuyệt đối bao trùm nơi này, chỉ thỉnh thoảng bị quấy rối
bởi một giọt nước rơi từ mối ghép nối và vỡ tan trên nền đất sét. Cái bụng
của Versailles đang nghỉ ngơi, nhưng ta cảm thấy nó sẵn sàng tiếp nhận
tiếng gầm hung hãn mà vài giờ sau sẽ làm ầm ầm cả lòng đất. Không bao
lâu nữa, người ta sẽ chỉ nghe ở đây tiếng ầm ập của nước được đẩy mạnh
lên mặt trong ống dẫn bằng gang, chảy xiết trên bề mặt rồi chia nhau đi tới
các bể nước của lâu đài. Hai nghìn bốn trăm tia nước sẽ nổ lào rào cho các
vòi phun từ dưới đất lên ở trong các ngôi vườn. Ở bên trên bọn mình, tượng
Latone và các con bằng cẩm thạch trắng sẽ sáng rỡ với hàng nghìn tia nước
lấp lánh. Đám du khách sẽ vỗ tay tán thưởng. Nhưng vào lúc này thì bọn
mình, em và anh, là những người duy nhất có được đặc quyền đi xem hậu
trường của các vòi phun nước, chạm tay vào cỗ máy kỳ lạ đã thỏa mãn được
ít nhiều lòng kiêu ngạo của Thái Dương Vương. Công trình phi thường này
đã đưa ông lên cao, ở trên thân phận con người, biến ông thành deus exmachina[280] – một vị thần làm bật ra những dòng nước đẹp nhất thế gian ở
một nơi chốn mà thiên nhiên cố chấp chỉ cho chảy ra một con lạch yếu ớt
mang tên lạch Clagny giữa vùng đầm lầy độc hại.
Được một tiếng đồng hồ thì anh chịu không nổi nữa.
— Bây giờ ta có thể đi đến chỗ dưới các đài nước Trianon được không? Anh hỏi.
Bởi vì, dù cuộc thăm viếng riêng tư dưới lòng Versailles này làm anh
phấn khởi, anh vẫn không lơ là mục tiêu của chúng ta. Anh nóng ruột
muốn kiểm tra cái đường hầm mà bọn anh, Kathrin, Granier và anh, đã
thấy được lối vào trên hình ảnh ra-đa vài tuần trước, xem nó có nối dài
thực sự sau bức tường bịt kín hay không, xem có đúng là một đường hầm
đi từ phòng của Phu nhân de Maintenon và kết nối với một địa đạo dài
hơn hay không.
— Trianon à, để làm gì chứ?
Gabriel Estaban nhìn anh với một chút hạ cố.
— Tôi e rằng ông không ý thức được khoảng cách giữa công viên nhỏ
của Versailles với Trianon, - hắn nói tiếp. - Hai hệ thống dưới mặt đất cách
nhau nhiều cây số, và mỗi hệ thống thì nhận nước từ bể chứa riêng. Có ích
gì không nếu ta làm chúng liền lạc với nhau?
Anh nhíu mày; bàn tay em đến đặt lên cánh tay anh, như thể ngăn ngừa
anh nổi cáu.
— Dù gì đi nữa, ông đưa chúng tôi đi xem cái hệ thống bên đó, - anh
nhấn mạnh.