Xem mẫu
- Phần 23
- Chiều 30, bạn hàng vắng dần. Hầu như ai cũng vội vã trở về chuẩn bị đón giao thừa.
Đối diện căn nhà của Germaine phía bên kia đường, sát ngã ba phố harmand, có cái
miễu nhỏ nắm dưới gốc cây già, chiều nay khói hương nghi ngút bốc lên. Quanh năm
ở đó có những ông bà thầy bói ngồi trên chõng đoán số cho khách hiếu kỳ cầu vận
may. Năm cùng tháng tận, một số bạn hàng còn nán lại, gieo quẻ cuối cùng trong năm
Thìn để hy vọng một tương lai tốt đep hơn sang năm Tỵ.
Cây si già cằn cõi âm u, ngôi miếu nhỏ khói hương trầm mặc, khách đứng ngồi rãi rác
xem bói, vài gánh hàng rong bày biện trước miếu, tất cả góp chung lại thành một cảnh
sinh hoạt khá nhộn nhịp, rất thuận tiện cho ba đồng chí Lân, Lung, và Viên đứng trà
trộn để nhìn sang nhà của nhân tình Bazin. Ngay từ lúc mới tới, Viên đã nhận ra chiếc
xe ô-tô màu xanh đậm của Bazin đậu phía bên kia đường, từ trong nhà cô Germaine có
thể trong thẳng ra mồn một. Gã tài xế đứng thơ thẩn trên lề,, cạnh đầu xe, phì phèo
hút thuốc. Nhìn nét mặt điềm tĩnh đến lạnh lùng của Lân, Viên ghé dặn dò Lân mấy
câu rồi thả bộ sang căn phố bên cạnh miễu. Đó là tiệm thuốc lào khá lớn. Anh toan
bước vào, nhưng thấy trong hiệu không có ai, anh lại đi thẳng, đưa mắt lơ đãng nhìn
hai bên đường, cố trấn áp nỗi xúc động trong lòng. Lâu lâu, anh liếc nhìn Lân và Lung
đứng bên cạnh miễu, khẽ gật đầu mỉm cười ra vẻ bình thản để hai đồng chí yên tâm.
Trời tối dần, người cũng thưa dần. Thời gian dường như trôi qua quá chậm. Khoảng 8
giờ, Viên trở lại sau miễu bên cạnh hai đồng chí, sốt ruột vì Bazin vẫn chưa ra.
Nguyễn Văn Lung rút trong túi áo ra, cái phong thư có đóng dấu hãng tàu Bạch Thái
Bưởi, cầm sẵn trên tay.
Phong bì ấy chỉ đựng có một trang giấy viết mấy hàng kết án Bazin , nhưng dùng giấy
tờ của công ty Bạch Thái Bưởi để Bazin chú ý vì họ Bạch lúc ấy là một nhà doanh
nghiệp lừng lẫy mà cả Pháp lẫn Việt đều nghe danh .danh . Bạch Thái Bưởi nguyên là
họ Đỗ , con nhà nghò ở Hà Đông , làm nghề bán hàng rong nuôi mẹ . Nhờ được một
người nhà giàu họ Bạch nhận làm con nuôi và cho đổi họ , lớn lên Bạch Thái Bưởi
làm thư ký cho hãng buôn Pháp , gây dựng vốn liếng rồi lao vào khai thác hầm mỏ và
tàu thủy , trở thành nhà thưong mại tài tình bậc nhất của người Việt vào đầu thế kỷ .
Ba người đang thì thầm nói chuyện thì bên kia đường , Bazin từ trong nhà nhân tình
bước ra , đội chiếc mũ đen lên đầu , tiến lại xe . Gã tài xế vội vàng quăng điếu thuốc ,
chạy lại mở cửa sau . Cô Germaine thì đứng thập thò trong khung cửa , đưa tay vẫy
Bazin . Lập tức Viên vỗ nhẹ vào lưng Nguyễn Đức Lung.
Lung chạy lao qua đường . Trước khi chui vào xe , Bazin còn quay lại chào người yêu .
Lung đến trước mặt , trao chiếc phong bì và nói bằng tiếng Pháp :
- Thưa ông ! Có người gửi cho ông bức thư này !
Bazin ngơ ngác đỡ lấy , bốc ngay ra xem . Bên này đường , Viên lại vỗ vai Nguyễn
Văn Lân , lập tức Lân chạy vụt qua , tay phải thò vào ngực , cầm sẳn khẩu súng . Viên
cũng chạy theo sang để hỗ trợ tinh thần và để phòng có gì trục trặc . Vừa lúc ấy , chủ
- tiệm thuốc lào kế nhà Germaine đem bánh pháo khá dài ra trước sân châm đốt . Lát đát
xa xa cũng bắt đầu vang vọng tiếng pháo đêm trừ tịch . Trời mờ tối , Bazin còn đang
trố mắt đọc lá thư thì Lân đã đến trước mặt rút súng bắn thẳng vào mặt Bazin . Gã té
quị xuống , Lân bắn bồi thêm hai phát nữa rồi mới bỏ đi . Phố xá ít ai nghe được tiếng
súng vì pháo vẫn nổ ran . Chỉ có cô nhân tình kêu rú lên và bỏ chạy vào nhà , khép chặc
cửa lại . Gã tài xế thì mặt tái mét , không biết phản ứng thế nào , đành luống cuống
mở cửa xe chui vào ngồi chết cứng trước vô-lăng .
Thi hành xong nhiệm vụ , cả ba chạy thụt vào con đường nhỏ hai bên còn là bãi đất
trống tăm tối với ao hồ chằng chịt . Con đường nhỏ ấy Pháp đặt tên là Harmand , tên
của một vị bác sĩ Pháp từng đại diện Pháp ký hòa ước với triều đình Huế năm 1873 .
Ba đồng chí chia tay nhau ở khúc đường này , mỗi người đi một hướng khác nhau .
Riêng Nguyễn văn Viên thì chạy lại Thôn Giáo Phường , tới nhà một đồng chí ở Phố
Goussard , tức Chợ Đuổi , thay bộ quần áo khác , để đề phòng có người đã nhận diện
được Viên lúc thi hành bản án . Bộ quần áo ấy ,Viên được đồng chí Lê Thành Vỵ gói
lại và quăng xuống hồ . Sau khi thông báo cho Lê Thành Vỵ biết đầu đuôi câu chuyện ,
Viên bỏ đi ngay vì Vỵ là một nhân vật nổi tiếng của Quốc Dân Đảng , có mặt bên
Nguyễn Thái Học từ ngày thành lập Nam Đồng Thư Xã . Tư gia của Lê Thành Vỵ
từng dùng làm hội trường khai sinh Việt Nam Quốc Dân Đảng đêm lễ Noel năm 1927 .
Lê Thành Vỵ cũng là người góp phần mượn vốn để khai thác khách sạn Việt Nam ,
đồng thời chính anh cũng đứng tên xin giấy phép cho thuê phòng trọ và bán rượu khai
vị tại khách sạn . Nói chung Lê Thành Vỵ là một nhân vật nổi tiếng , giữ thế công khai
và hợp pháp để làm việc cho đảng , bởi thế Viên thấy mình không thể nán lại , có thể
gây nguy hiểm cho cả hai người . Minh sống một mình trong xóm Khâm Thiên , ít ai
chú ý . Với mật thám Pháp , Minh là một bóng mờ chưa bị theo dõi . Pháp chỉ biết
Minh là một nhà báo đấu tranh cho độc lập , nhưng có thể chưa biết Minh là đảng viên
Quốc Dân Đảng , tạm thời đến đó là an toàn hơn cả !
Viên kể xong câu chuyện , cúi đầu nhìn xuống sàn nhà ra vẻ trầm tư . Minh cũng yên
lặng ngẫm nghĩ , mắt nheo lại vì khói thuốc .
Minh gắp thêm bánh chưng vào bát cho Viên rồi hỏi :
- Anh bảo là sau khi giết chết Bazin , anh tạt vào gặp anh Trác , rồi qua cả nhà anh
Vỵ . Như thế có nghĩa là các anh ấy đều biết trước kế hoạch giết Bazin của anh ?
Viên gật đầu nhấn mạnh :
- Biết chứ !
- Và họ tán thành kế hoạch ấy ?
- Tất nhiên rồi !
- Thế anh có nói cho họ biết là anh xin lệnh Tổng Bộ mà Tổng Bộ phản đối không ?
Viên cúi đầu ngẫm nghĩ một chút rồi trả lời bằng giọng ngậm ngùi :
- - Thấy anh em hăng hái quá , tôi không muốn làm họ thất vọng , nên tôi giấu họ . Tôi
nghĩ bụng : Thôi thì mình cứ làm , rồi tôi sẽ lên gặp anh Học và nhận lỗi với tổng bộ !
Minh yên lặng nhìn Viên . Trong khoảnh khắc , lòng anh chỉ còn lại sự cảm phục mà
quên hết những ý tưởng trách cứ với người đồng chí đã quá nhiệt tình với đất nước và
vì danh dự của đảng . Minh ân cần bảo Viên :
- Thôi , anh cứ ở lại đây với tôi , nghe ngóng tình hình rồi mai tính sau !
Viên cảm động gật đầu . Tuy vậy , sáng hôm sau , mùng một tết Kỷ Tỵ , Minh choàng
dậy thì thấy Viên đứng ở cửa số ngó ra đường , khói thuốc bay tỏa mịt mù . Minh vừa
bước xuống giường thì Viên quay lại bắt tay , nói vài lời chúc xuân rồi từ giã . Bước
ra thanh gát , Viên nghiêm nghị dặn :
- Những gì tôi kể với cậu tối hôm qua , xin cậu để bụng !
Minh gật đầu nhấn mạnh :
- Anh chả phải dặn ! … Nhưng bây giờ anh định đi đâu ?
Viên cười buồn :
- Chính tôi cũng chưa biết sẽ đi đâu . Nhưng cứ đi đã !
Minh đứng nhìn theo Viên lầm lũi bước xuống từng bậc cầu thang cho đến khi anh ta
ra khuất hẳn ngoài lề đường , Minh mới thở dài quay vào . Nghĩ đến ông Sửu , Minh
phân vân chẳng biết có nên theo ông về nhà ăn Tết hay không ? Giữa tình hình nghiêm
trọng này , đầu óc nữa đâu mà vui chơi ! Biết trước nằm nhà cũng không yên , Minh
rửa mặt qua loa rồi vội vã thay quần áo chạy đi tìm vài đồng chí trong tổ đảng để dò
la tin tức về cái chết của Bazin .
Ba ngày Tết trôi đi với bao nhiêu hồi hộp trong lòng Minh . Anh không gặp lại Viên ,
cũng không hề cho ai biết là Viên đã đến căn gát của anh sau khi giết Bazin . Mùng
bốn Tết Kỷ Tỵ tức ngày 13 tháng 2 năm 1929 , báo chí Hà Nội mới loan tin René Bazin
bị ám sát . Dù chưa biết nguyên do gì gã bị thanh toán và cá nhân nào , tồ chức nào
thanh toán gã , Pháp kiều Hà Thành cùng hết sức hoang mang và kinh sợ . Mật thám
Pháp lập tức tung nhân viên đi điều tra khắp nơi để thu thập tin tức và ngày mùng 8
Tết , mới 5 giờ sáng , chúng càn quét đợt đầu tiên , bắt được một số ủy viên trung
ương của Tổng Bộ Việt Nam Quốc Dân Đảng . Rất may là Nguyễn Thái Học và
Nguyễn Khắc Nhu được báo động kịp thời , trốn thoát cửa sau . Khách sạn Việt Nam
bị chính quyền thực dân đóng cửa từ đó .
Chỉ một thời gian ngắn sau , số đảng viên Quốc Dân Đảng bị bắt lên đến 227 người ,
trong đó hầu hết những nhân vật quang trọng lãnh đạo tổng bộ , thành bộ và các tỉnh
- bộ đều sa lưới , trong đó có cả Lê Thành Vỵ và Nguyễn Thái Trác .
Tin dữ đưa đến dồn dập , Minh thấp thỏm lo âu như ngồi trên đống lửa . Chỉ còn một
chút an ủi là đảng trưởng Nguyễn Thái Học và Nguyễn Khắc Nhu chưa bị bắt . Nghe
đồn cả hai đả bỏ Hà Nội sang Bắc Ninh . Ông Sửu ưu tư bảo Minh :
- Thầy đừng lai vãng đến bất cứ nhà ai quen trong lúc này . Tôi độ chừng nhà nào cũng
có mật thám theo dõi , thầy đến là chúng nó vồ ngay . Ngày ngày thầy chỉ nên đến tòa
báo làm việc rồi về thẳng nhà . Cẩn thận hơn thì thầy tìm cách đi xa , cho qua cái cơn
sóng gió này . Cả tháng nay mà chúng nó chưa thăm hỏi đến thầy thì chắc là tên thầy
không có trong sổ đen của mật thám !
Minh gật đầu cám ơn . Anh nhớ lại những lời ông Sửu dặn trước đây và càng thấy
những điều tiên đoán của ông thật là chính xác .
Mười mấy năm trước , Nguyễn Khắc Cần của Quang Phục Hội giết được hai tên lính
Pháp thì Pháp bắt nhốt và tra tấn dã man 254 người . Bây giờ , Nguyễn Văn Viên giết
được một thằng Tây mộ phu , Pháp bắt 227 người gồm toàn yếu nhân , làm lung lay
tận gốc ngôi nhà Việt Nam Quốc Dân Đảng đang trên đà xây dựng nền móng tốt đẹp !
Phải chứng kiến những phương thức tra tấn cực kỳ dã man của mật thám Pháp , thì
mới thấy được chỉ cần một bất cẩn nhỏ của đảng viên , cũng đủ gây sức tác hại khôn
lường cho tổ chức ! Bà Andrée Viollis , nữ ký giả Pháp , đi cùng phái đoàn bộ thuộc
địa sang nước ta thời ấy đã uất hận ghi lại trong cuốn “Indochinois S.O.S” một vài
cảnh tra tấn các nhà ái quốc Việt Nam mà bà đã được nhìn tận mắt . Chẳng hạn như
treo ngược người và đổ xà-bông vào mũi , rạch nhiều vết dao ở lòng bàn chân rồi nhét
giẻ hoặc bông gòn vào và tẩm xăng đốt , hoặc lấy kềm kẹp hai bên má cho con mắt
bật ra ngoài . Nữ tù nhân bị chúng lột quần áo , bắt nằm ngữa trên sàn rồi một thằng
tây vạm vỡ cưỡi xe đạp cán ngang lên bụng hàng chục lần ! Chính vì vậy , người ta
cho rằng năm 1929 là thời kỳ mà thực dân Pháp để lộ bộ mặt tàn ác nhất trong suốt
gần 100 năm cai trị . Ngoài miệng , Pháp giương cao khẩu hiệu khai hóa văn minh cho
dân Việt , nhưng kỳ thực chúng áp dụng những thủ đoạn man rợ còn hơn cả thời quân
chủ của nước ta.
Sau cái chết của Bazin , màng lưới khung bố và truy lùng của mật thám Pháp giang ra
rộng lớn và tinh vi quá , các nhân vật chủ chốt của Quốc Dân Đảng cứ lần lượt sa bẫy
. Một số cơ quan bí mật của đảng cùng hàng loạt chi bộ địa phương bị phá vỡ .
Hung tin đưa đến liên tục , cứ hết người này đến người kia bị bắt , làm Minh hoang
mang trăn trở , đi ra đi vào , nhớn nhác nhìn quanh mà không biết phải làm gì . Ngày
ngày , anh vẫn đến tòa báo , giả vờ cặm cụi làm việc , ít nói chuyện với ai về thời
cuộc . Nhưng đêm đêm trên căn gát đìu hiu , Minh thao thức lăn qua lăn lại , không tài
nào ngủ được . Mà hễ cố thiếp đi một chút thì lại giật mình choàng dậy như lạc vào
cơn ác mộng . Lo lắng quá đôi khi nghĩ quẩn , Minh đâm ra oán trách các đồng chí nông
nổi giết chết Bazin làm liên lụy đến biết bao nhiêu người .
Mấy đồng chí cùng tổ đảng với Minh ở thành bộ , hình như cũng đã sa lưới hoặc bỏ
- trốn khỏi Hà Nội , vì Minh chẳng gặp được ai từ hôm mùng 4 Tết . Nguyễn Văn
Viên , Nguyễn Đức Lung , Nguyễn Văn Lân , tất cả đều không còn làm ở sở cũ .
Thậm chí tại hiệu ăn bình dân mà một số các đồng chí thường ăn cơm tháng để có dịp
gặp nhau . Minh ghé qua hai hôm liền , đều chẳng thấy ai nữa !Tổng bộ ngày trước
nằm ngay tại khách sạn Việt Nam ở phố Hàng Bông Đệm , khi cần kíp , Minh có thể
đến đó liên lạc để xin chỉ thị , giờ này mật thám giăng đầy trong ngoài , đảng viên
không ai dám lai vãng đến gần . Các nhà văn , nhà báo đàn anh như Nhượng Tống ,
Nguyễn Triệu Luật , Trúc Khuê , Ngô Thúc Định , đều đã vào nằm trong Hỏa lò .
Nhiều người , tên tuổi rất quen , Minh từng có dịp tiếp xúc về nghề nghiệp , nhưng
mãi cho đến khi họ bị bắt , Minh mới biết họ cùng là đảng viên Quốc Dân đảng .
Không biết tính sao , Minh chỉ tìm đến tâm sự với ông Sửu . Mấy ngày tết vui chơi ở
nhà em gái ông , làm tình thân giữa ông và Minh càng gắn bó hơn . Nhưng ngày vui qua
mau , từ đầu năm đến giờ mỗi lần gặp nhau là mỗi lần chia sẻ những lo âu dày đặc ,
mặc dù ông Sửu không phải là người của đảng .
Một buổi sáng cuối tháng 4 , Minh từ căn gát xuống , cầm tờ báo chạy sang uống trà
với ông Sửu . Hôm qua ở tòa soạn , anh lại được tin một cơ quan của Quốc Dân Đảng
ở phố Hàng Bạc bị mật thám xông vào bắt đi ba đồng chí . Bản tin làm Minh cả đêm
không ngủ được . Anh tự hỏi chẳng biết bao giờ tới phiên mình ? Ông Sửu đang ăn dở
gói xôi lạc , nghe Minh kể , rưng rưng như sắp khóc , ngậm ngùi bảo Minh :
- Tình hình bi đát lắm thầy ạ ! Thầy không nói tôi cũng biết . Việt Nam Quốc Dân
Đảng đến vỡ mất thôi ! Bị bắt nhiều quá ! Bao nhiêu nhân tài vào tù hết …
nguon tai.lieu . vn
