Xem mẫu
- L I GI I THI U
Vì sao tôi l i t t a cho cu n sách này là DÁM NGHĨ L N? Có hàng ngàn cu n sách ư c xu t
b n hàng năm, t i sao l i c n ph i xu t b n thêm m t cu n n a?
Cho phép tôi ư c chia s v i b n m t vài thông tin quan tr ng.
Vài năm trư c ây, tôi tham d m t h i ngh bán hàng vô cùng n tư ng c a m t công ty n . V
Phó Ch t ch ph trách Marketing lúc ó r t h ng kh i. Cùng ng v i ông trên b c di n thuy t là
ngư i i lý bán hàng hàng u c a công ty, m t ngư i àn ông v i v ngoài bình d , nhưng là ngư i
ã ki m ư c g n 60.000 ô la vào cu i năm, trong khi thu nh p c a nh ng i lý khác ch mc
12.000 ô la.
V Phó Ch t ch ưa ra d n d p nhi u câu h i dành cho c t a: “Tôi mu n các b n hãy nhìn th t
k Harry. Nào, hãy nói cho tôi bi t, Harry ki m ư c nhi u ti n hơn g p năm l n, có ph i do Harry
thông minh g p năm l n các anh không? Không ph i, ít nh t là theo nh ng bài ki m tra nhân s c a
chúng tôi. K t qu c a nh ng bài ki m tra ó cho th y anh y cũng ch như nh ng ngư i bình thư ng
khác ang hi n di n trong phòng này mà thôi.
Có ph i Harry làm vi c chăm ch g p năm l n các b n không? Không, không ph i – ít nh t là theo
nh ng báo cáo th c t , s ngày ngh c a anh y còn nhi u hơn a s các b n ng i ây.
Hay là Harry có nhi u ti n hơn các b n? M t l n n a, câu tr l i l i là không. Các tài kho n u
ch m c trung bình. Hay là Harry ư c h c hành nhi u hơn? Có s c kh e t t hơn? Không. Harry th t
ra bình thư ng như m i ngư i bình thư ng khác, ngo i tr m t i u …”
V Phó Ch t ch nh n m nh: “… S khác bi t duy nh t gi a Harry và các b n là Harry dám nghĩ
và nghĩ táo b o hơn các anh g p năm l n”. Ông phân tích: thành công th c s ư c quy t nh ph n
l n b i t m suy nghĩ c a m t ngư i hơn là b i trí thông minh c a ngư i ó.
ó qu là m t suy nghĩ m i m , gây tò mò. Tôi kh c ghi i u ó. Tôi càng quan sát, càng ti p
xúc, càng trò chuy n v i nhi u ngư i, càng ào sâu nghiên c u nh ng y u t n ch a sau thành công,
câu tr l i càng hi n rõ. Càng nghiên c u nhi u trư ng h p, tôi càng nh n ra ti n b c, h nh phúc và s
th a mãn c a b n r ng l n n âu u ph thu c vào t m suy nghĩ c a b n. ó chính là i u kỳ di u
c a tư duy l n.
“V y t i sao DÁM NGHĨ L N giúp b n t ư c nhi u th như v y, nhưng v n có r t ít ngư i
suy nghĩ theo cách ó?” ã r t nhi u ngư i nêu câu h i ó v i tôi. Và, ây là câu tr l i. T m nhìn c a
a s chúng ta thư ng m m t, ph n l n ch là nh ng ý nghĩ v t vãnh và không khoáng t. Môi trư ng
xung quanh chúng ta y r y nh ng k ch mu n kéo chúng ta xu ng tr thành k t m thư ng. G n như
ngày nào cũng có ngư i thuy t ph c b n: “ ã có quá nhi u ngư i lãnh o r i, ch ng còn m y ngư i
làm ‘thư ng dân’ c .” Hay nói cách khác, cơ h i lãnh o không còn, nh ng ngư i lãnh o quá dư
th a r i, nên hãy ch u khó làm m t nhân viên nh bé thôi.
Nhưng ý ki n “quá nhi u ngư i lãnh o” rõ ràng không h phù h p v i th c t chút nào c .
Nh ng ngư i lãnh o trong h u h t các ngành ngh s nói v i b n, cũng như t ng nói v i tôi: “V n
ang t ra hi n nay là có quá nhi u nhân viên, nhưng ch ng có m y ngư i lãnh o.”
Nh ng ngư i suy nghĩ nh nhen xung quanh b n còn nói: “Cái gì n s n,” s ph n c a b n
n m ngoài t m ki m soát c a b n, nh m nh ã an bài. Vì v y, hãy quên i nh ng ư c mơ, quên ngôi
nhà khang trang, quên ngôi trư ng c bi t cho b n tr và m t cu c s ng t t p hơn. Hãy cam ch u.
Hãy phó m c cho s ph n!
H cũng khuy n cáo là b n ph i c nh tranh vô cùng gay g t thì m i mong ngoi lên ư c v trí
hàng u. Nhưng li u có úng như v y không? M t v giám c nhân s t i M cho tôi bi t: s lư ng
- h sơ ng viên xin vào nh ng v trí có m c lương 10.000 ô la/ năm nhi u hơn t 50 - 250 l n so v i
s lư ng h sơ ng viên xin cho nh ng công vi c có m c lương 50.000 ô la/năm. i u này ch ng t
s c nh tranh cho m t công vi c bình thư ng nhi u g p 50 l n tr lên so v i s c nh tranh cho m t
công vi c cao c p. Nh ng công vi c cao c p ó ang r t thi u ngư i. V n còn r t nhi u ch tr ng dành
cho nh ng ngư i dám nghĩ l n.
Các nguyên t c và khái ni m cơ b n h tr cho cu n sách DÁM NGHĨ L N ư c l y t nhi u
ngu n c xưa nh t c a nh ng b óc thông minh và vĩ i nh t t ng s ng trên trái t. Nhà tiên tri
David ã t ng vi t: “Khi m t ngư i nghĩ anh ta là k th ba, thì anh ta úng là k th ba”; hay tri t gia
Emerson: “Nh ng ngư i vĩ i là nh ng ngư i hi u ư c r ng chính suy nghĩ m i th ng tr th gi i”;
hay Milton, tác gi c a Thiên ư ng ã m t: “T trong tâm trí b n có th t o ra thiên ư ng c a a
ng c, ho c a ng c c a thiên ư ng.” Shakespeare, b óc thông minh sâu s c áng kính n , cũng t ng
vi t: “Không có gì là t t hay x u c , tr phi b n nghĩ như v y.”
Nhưng còn ch ng c hay ví d th c ti n thì ư c l y t âu? Có gì b o m s úng n c a
nh ng ngư i DÁM NGHĨ L N? ây là nh ng câu h i hoàn toàn h p lý. Nhi u d n ch ng ư c l y t
cu c s ng c a nh ng ngư i xung quanh chúng ta, nh ng ngư i mà thông qua vi c t ư c thành
công, thành tích và h nh phúc ã ch ng minh t m suy nghĩ l n lao th c s mang n bi t bao i u kỳ
di u.
Nh ng hư ng d n ơn gi n mà chúng tôi ưa ra dư i ây không ph i là nh ng lý thuy t chưa
ư c ki m nghi m. ó không ph i là s ph ng oán và ý ki n c a m t ngư i. Mà ó là nh ng cách
ti p c n v i vô vàn tình hu ng c a cu c s ng ã ư c ch ng minh, tr thành nh ng hư ng d n có th
áp d ng ph bi n và t o ra tác d ng kỳ di u.
Vi c b n c nh ng trang sách này, trư c h t ã ch ng t b n ang mong mu n t ư c thành
công l n hơn. B n mu n th c hi n nh ng ư c mơ. B n mu n có m t cu c s ng y hơn. B n mu n
cu c s ng này dành cho mình nh ng i u áng ư c th hư ng. Tôi xin nh n m nh: ư c mu n t
ư c thành công là m t ph m ch t áng quý!
B n còn có m t ph m ch t áng ngư ng m khác n a. Vi c b n c m quy n sách này trong tay
ch ng t b n ã tìm th y công c giúp b n t ư c thành công. t o ra b t c v t gì - ô tô, cây c u
hay tên l a - cũng u c n công c . R t nhi u ngư i c g ng vươn n m t cu c s ng thành công
nhưng quên i nh ng công c giúp h . Nhưng b n thì không. B n ang có hai ph m ch t c n
thi t nh n ra ư c l i ích th c s c a cu n sách này: mong mu n có ư c thành công l n hơn, và s
nh y bén ch n l a m t công c h u ích giúp b n nh n di n ư c mong mu n ó.
V i DÁM NGHĨ L N, b n s s ng t tin hơn, giàu có hơn, h nh phúc hơn, t ư c nh ng thành
t u to l n, ki m ư c nhi u ti n, có nhi u b n và ư c m i ngư i tôn tr ng. B n s hi u tư duy táo b o
mang n i u kỳ di u cho b n như th nào. Hãy b t u v i câu nói c a nhà hi n tri t vĩ i Disraeli:
“Cu c i th t ng n ng i, do v y, ng s ng nh nhoi.”
Chương 1
TIN VÀO THÀNH CÔNG,
T B N G T HÁI Ư C THÀNH CÔNG!
Thành công chính là t ư c thành qu như mong i, là chinh ph c ư c m c tiêu ã
ra. ó có th là s giàu có v m t v t ch t như s h u m t ngôi nhà p, t n hư ng nh ng kỳ
ngh thú v , có ư c s an toàn v m t tài chính và kh năng dành nh ng i u ki n h c t p t t
nh t cho con cái; cũng có th ó là s d i dào c a nh ng giá tr tinh th n như quy n lãnh o,
s ngư ng m và tôn tr ng c a nh ng ngư i xung quanh, dù trong t ch c, gia ình hay ngoài
- xã h i. Thành công giúp gi i t a m i âu lo, s hãi, th t v ng hay c m giác b th t b i, ng th i
giúp ta thêm t tin, hài lòng v b n thân và luôn tìm th y h nh phúc trong cu c s ng. Không
nh ng v y, ngư i thành công còn có th mang n nhi u i u t t p hơn cho nh ng ngư i
ang c n n s tr giúp c a h .
Ai cũng mong mu n ư c thành công, ư c t n hư ng nh ng i u t t p nh t c a cu c
s ng. Không ai thích ph i lu n cúi, s ng m t cu c i t nh t và cũng không ai mu n mình tr
nên th p kém ho c tr thành nh ng công dân h ng hai.
T Kinh Thánh, chúng ta có th tìm th y nhi u quan ni m r t g n g i v i th c ti n trong
vi c t o d ng thành công - t u trung u nh n m nh r ng: ni m tin có th giúp chúng ta làm
ư c nh ng i u tư ng ch ng như không th . Hãy tin và th c s tin là mình có th t ưc
nh ng i u b n thân chưa t ng làm, r i ta s làm ư c. Nhi u ngư i không dám tin r ng h có
th , và th là h ch ng t ư c i u gì c !
ôi khi chúng ta nghe ai ó nói: “Th t v v n khi nghĩ r ng con ngư i có th d ch chuy n
c ng n núi ch b ng câu nói ‘Núi ơi, hãy d i i.’” ơn gi n ch vì ta cho r ng ó là i u không
th . Có l nh ng ngư i nói câu “Núi ơi, hãy d i i” ã nh m l n gi a ni m tin v i s mơ tư ng.
Rõ ràng chúng ta không th ch ư c mà có th di chuy n ư c ng n núi. Hay chúng ta không
th ch ư c mà có ư c m t căn h cao c p, m t ngôi nhà có năm phòng ng , ba phòng t m hay
m t m c thu nh p có th ưa mình vào t ng l p thư ng lưu trong xã h i. Và chúng ta cũng
không th ch ư c mà ng i ư c vào v trí lãnh o.
Nhưng n u có ni m tin, chúng ta có th làm ư c t t c . Chúng ta có th t ư c thành
công n u tin r ng mình s thành công.
S c m nh c a ni m tin không có gì là ma thu t hay bí n c . Ni m tin, t c thái “Tôi-tin-
là-tôi-có-th ”, luôn lan t a m t s c m nh, khơi d y nh ng kh năng ti m n và ti p thêm ngh
l c cho ta. Khi b n tin r ng tôi-có-th -làm- ư c thì cách-th c-th c-hi n s xu t hi n.
Có không ít b n tr b t u m t công vi c m i m i ngày trên kh p th gi i. M i ngư i u
“mơ ư c” m t ngày nào ó, mình s vươn n nh cao c a s nghi p. i u áng ti c là ph n
l n nh ng b n tr này l i chưa tin h n vào b n thân mình. Chính n p nghĩ “tôi-không-th ” ã
h n ch kh năng sáng t o và khi n h không tìm ra ư c con ư ng thích h p vươn lên.
ây là l thói suy nghĩ thư ng th y nh ng ngư i “bình thư ng”.
Tuy nhiên, v n có m t s ít b n tr dám tin r ng h s thành công. H b t tay vào công
vi c b ng m t thái tích c c: “Tôi ang-vươn- n- nh-cao ây!”. Và v i ni m tin l n lao y,
h ã thành công. B ng suy nghĩ không-gì-là-không-th , nh ng ngư i tr này quan sát và h c
h i cách làm vi c c a th h i trư c. H tìm hi u cách ti p c n v n , cách ra quy t nh cũng
như thái làm vi c c a nh ng ngư i thành t. Th t v y, bí quy t c n-ph i-th c-hi n-như-
th -nào luôn n v i nh ng ai tin r ng mình có th làm ư c.
Hai năm trư c, m t cô gái tr mà tôi quen quy t nh m m t công ty chuyên kinh doanh
nhà lưu ng. Khi y cô nh n ư c r t nhi u l i khuyên r ng cô không nên - và cũng không th
- làm ư c vi c ó.
V i kho n ti t ki m chưa n 3.000 ô la, m i ngư i khuyên cô nên t b ý nh b i s
v n u tư t i thi u kinh doanh nhà lưu ng l n g p nhi u l n kho n v n ít i kia.
M i ngư i khuyên: “Cô hãy nhìn xem, th trư ng bây gi c nh tranh gay g t n m c nào.
Trong khi ó, cô ch ng có kinh nghi m gì nhi u trong vi c kinh doanh nhà lưu ng, nói chi
n vi c i u hành c m t doanh nghi p.”
- Nhưng cô gái tr y v n tràn y ni m tin vào b n thân, tin vào kh năng thành công c a
công vi c kinh doanh này. Cô th a nh n là mình thi u v n, thi u kinh nghi m, và m c c nh
tranh trong ngành này ang ngày càng kh c li t hơn.
Nhưng cô v n qu quy t: “Qua tìm hi u, tôi nh n th y ngành kinh doanh nhà lưu ng
ang ngày càng phát tri n. Không nh ng v y, sau khi nghiên c u th trư ng, tôi tin mình có th
làm t t công vi c kinh doanh này hơn b t c ai. t h n tôi s m c ph i m t s sai l m nào ó,
nhưng tôi s i n thành công nhanh thôi”. Và cô ã th c hi n úng như l i mình nói. Cô h u
như ch ng g p chút khó khăn nào trong vi c huy ng v n. Ni m tin tuy t i vào s thành
công ã giúp cô chi m ư c lòng tin c a hai nhà u tư. V i ni m tin tuy t i ó, cô gái ã
làm ư c “ i u không th ” – cô ã thuy t ph c ư c m t công ty ch t o nhà lưu ng cho cô
m t h n m c cung c p mà không ph i tr ti n trư c.
Cô cho bi t: “Năm ngoái doanh thu bán hàng c a chúng tôi t 1 tri u ô la”. Cô hy v ng
năm t i s t ư c hơn 2 tri u ô la.
Ni m tin, m t ni m tin mãnh li t, s thúc y chúng ta suy nghĩ n cùng tìm ra phương
hư ng, phương ti n và phương pháp th c hi n. Ch khi b n tin vào chính mình thì ngư i khác
m i có th t ni m tin vào b n!
Ch ng m y ai dám nghĩ r ng ch c n có ni m tin là s làm ư c m i vi c. Nhưng b t c
ngư i nào có ni m tin m nh m vào b n thân, ch c ch n h s t ư c thành công. Ngay sau
ây tôi s k m t câu chuy n minh ch ng cho kh năng “làm nên nh ng i u tư ng ch ng
không th ” c a con ngư i. ó là câu chuy n v m t công ty xây d ng c u ư ng nhà nư c, nơi
m t ngư i b n c a tôi ang làm vi c, thu c m t bang vùng trung tâm phía B c Hoa Kỳ.
Ngư i b n ó k : “Tháng trư c, công ty chúng tôi g i thông báo n nhi u nơi cho bi t
chúng tôi ang c n tìm m t i tác thích h p m nhi m vi c thi t k tám cây c u thu c m t
d án xây d ng ư ng qu c l . Kinh phí xây c u là 5 tri u ô la. Doanh nghi p thi t k s nh n
thù lao tr giá 4% h p ng, tương ương v i 200.000 ô la.
“Tôi ã trao i v i 21 công ty có kh năng thi t k d án ó. B n công ty m nh nh t
không ng n ng i quy t nh n p h sơ d th u, 17 công ty còn l i u có quy mô khá nh (m i
công ty ch có t 3 n 7 k sư). Chính vì th , chúng tôi không l y làm ng c nhiên khi 16 trong
s 17 công ty ó ch p nh n ng ngoài cu c chơi. H xem qua d án và l c u : “D án này
quá l n i v i chúng tôi.
Tuy nhiên, công ty còn l i trong s 17 công ty nh y, v i v n v n 3 k sư, sau khi nghiên
c u d án ã kh ng nh: Chúng tôi có th làm ư c! Chúng tôi s n p h sơ d th u ngay.
H ã n p h sơ và ã ư c ch n.”
Ch nh ng ai dám tin mình có th làm ư c nh ng vi c tư ng ch ng b t kh thì m i th c
s cáng áng ư c công vi c! Trái l i, nh ng ngư i thi u ni m tin thì ch ng bao gi t ư c gì
c . Ni m tin cho ta s c m nh th c hi n m i i u dù khó khăn nh t.
Trong cu c s ng hi n i ngày nay, ni m tin có th giúp ta làm ư c nhi u vi c l n hơn c
d ch chuy n m t ng n núi. Ch ng h n như trong thám hi m vũ tr , y u t quan tr ng nh t, cũng
là y u t c n thi t nh t, chính là ni m tin vào kh năng nhân lo i có th làm ch ư c kho ng
không bao la y. N u không có ni m tin v ng ch c vào kh năng con ngư i du hành trong
không gian, các nhà khoa h c ã không th có lòng dũng c m, ni m am mê và s nhi t tình
bi n i u ó thành s th t. Trong vi c i di n v i ung thư cũng v y, ni m tin vào kh năng
ch a kh i căn b nh nan y này ã t o ng l c l n lao giúp con ngư i tìm ra nhi u phác iu
tr . Ho c vào trư c năm 1994, ngư i ta bàn lu n xôn xao chung quanh vi c xây d ng ư ng
- h m xuyên bi n Manche n i li n nư c Anh v i l c a Châu Âu, dài trên 50 km, v i e ng i ó
là m t i d án vi n vông. Qu th c, d án xuyên bi n Manche ư c kh i u v i không ít sai
l m, nhưng cu i cùng ã thành công vào năm 1994, tr thành ư ng h m dư i bi n dài nh t th
gi i. Chính ni m tin kiên trì là ng l c quan tr ng d n n s ra i c a ư ng h m bi n
Manche, mà Hi p H i K sư Dân d ng M g i ó là m t trong b y kỳ quan th gi i hi n i.
Ni m tin vào nh ng thành qu t t p chính là ng l c, là s c m nh giúp con ngư i sáng
t o ra nh ng tác ph m văn h c i, nh ng v k ch kinh i n hay nh ng phát minh khoa h c
vĩ i. Không ch i v i cá nhân, ni m tin mãnh li t vào tương lai còn là m t nhân t quan
tr ng luôn n ch a sau thành công c a các doanh nghi p l n, các t ch c chính tr hay tôn giáo
tên tu i. Có th kh ng nh: ni m tin th c s là y u t cơ b n và c n thi t vươn t i thành
công.
Hãy th c s tin tư ng vào thành công, r i b n s thành công!
Trong nhi u năm qua, tôi ã nghe không ít ngư i tâm s v th t b i c a h , không ch
trong kinh doanh mà c trong các lĩnh v c, ngành ngh khác. H ưa ra vô vàn lý do hay nh ng
l i bào ch a cho th t b i c a mình. Tôi nh n ra trong nh ng l i bào ch a y, bao gi cũng xu t
hi n nh ng suy nghĩ ki u như “Th c tình, tôi ã không nghĩ vi c này có th thành công”, ho c
“Ngay trư c khi b t tay vào vi c, tôi ã không th c s tin r ng mình s thành công”, ho c “Tôi
không l y gì làm b t ng khi vi c ó không thành công”.
Nh ng suy nghĩ ki u này chính là bi u hi n c a thái tiêu c c: “ ư c-tôi-s -th -xem-
sao-nhưng-tôi-không-nghĩ-là-s -thành-công”… Chính vì th , h u h t không th t ư cm c
tiêu c a mình. S hoài nghi, ng v c vào b n thân, n i lo l ng s th t b i và thái không th c
s khao khát thành công chính là nguyên nhân d n n h u h t m i th t b i.
V n còn hoài nghi thì v n còn th t b i.
Thành công ch n v i nh ng ai tin tư ng hoàn toàn vào chi n th ng sau cùng.
G n ây, m t n văn sĩ tr có tâm s v i tôi v nh ng tham v ng c a cô trong s nghi p
c m bút c a mình. Khi nh c n m t cây bút n i ti ng trên văn àn, cô ã th t lên: “Ôi, ông y
là m t cây bút quá i tài hoa, tôi có mơ cũng ch ng bao gi ư c như th âu”.
Thái c a cô gái tr y khi n tôi vô cùng th t v ng, b i l tôi bi t khá rõ v nhà văn mà
chúng tôi ang nói t i. Ông y ch là m t nhà văn bình thư ng như m i nhà văn khác, nhưng
ông y xu t s c hơn ngư i khác s t tin. Ông y luôn tin r ng mình là m t trong s nh ng
ngư i gi i nh t, vì th ông suy nghĩ và hành ng theo cách c a ngư i gi i nh t.
Tôn tr ng nh ng ngư i gi i hơn mình là vi c nên làm. Tuy nhiên, chúng ta ch nên h c h i
t h , ch không nên tôn sùng h quá m c. Hãy t tin b n cũng có th vư t tr i. Hãy t tin b n
s còn ti n xa. Nh ng ngư i không có ni m tin s ch luôn là k theo uôi ngư i khác.
Hãy th nhìn nh n v n theo cách khác xem sao. Ni m tin gi ng như m t c máy t
ng i u ch nh nh ng gì ta s t ư c trong cu c s ng. Hãy quan sát m t ngư i ang c vùng
v y thoát ra kh i c nh s ng t m thư ng. Anh ta không tin mình áng ư c nh n nhi u hơn, do
ó nh ng gì anh ta nh n ư c th t ít i. Anh ta không tin mình làm ư c vi c gì to tát c , và
úng là anh ta không th . Anh ta không tin r ng mình quan tr ng, b i v y nh ng gì anh ta làm
u b g n cái mác “không quan tr ng”. D n d n, thái thi u ni m tin vào b n thân s th hi n
qua cách nói năng, i ng hay cách anh ta i x v i m i ngư i xung quanh. N u không s m
xây d ng ư c ni m tin vào tương lai thì anh ta s ngày càng th t lùi, ngày càng th y mình nh
bé. Và trong m t nh ng ngư i xung quanh, anh ta cũng s ngày càng tr nên m nh t hơn.
- Còn bây gi , hãy n v i m t ngư i ang t tin vươn t i thành công. Anh ta tin tư ng
mình x ng áng g t hái ư c nhi u qu ng t, qu nhiên anh ta g t hái ư c không ít. Anh ta tin
mình hoàn toàn cáng áng ư c nh ng tr ng trách l n lao, và anh ta th c s làm ư c. M i th
anh ta làm, cách anh ta i x v i m i ngư i, nh ng suy nghĩ, quan i m, tính cách, t t c u
th hi n r ng: “Anh ta th t n i b t. ó qu là m t ngư i quan tr ng”.
M i cá nhân là s n ph m t ý chí c a chính mình. Hãy t tin vào b n thân, tin vào nh ng
i u kỳ di u. Hãy lao vào cu c chinh ph c thành công v i ni m tin tuy t i r ng b n có th .
Ch c ch n b n s làm ư c.
Vài năm trư c, sau m t bu i di n thuy t trư c gi i doanh nhân t i Detroit, tôi có cơ h i trò
chuy n v i m t ngư i trong s h . Anh ta ch ng n g p tôi, t gi i thi u v mình và bày t
lòng ngư ng m : “Tôi th c s r t thích bài di n văn c a ông. Ông có th dành cho tôi ít phút
ư c không? Tôi r t mu n ư c chia s v i ông v nh ng tr i nghi m c a chính b n thân tôi”.
Chúng tôi nhanh chóng tìm ư c m t quán cà phê nh . Trong khi ch vài món i m tâm,
anh ta vào chuy n ngay: “Tôi r t tâm c v i nh ng i u ông ã trình bày t i nay. Nó r t gi ng
v i nh ng i u tôi h c ư c t cu c s ng: ó là hãy khi n ý chí h tr , thay vì c n tr chúng
ta. Trư c ây, tôi chưa t ng k cho ai nghe v cách tôi làm th nào có ư c cu c s ng như
ngày hôm nay, nhưng gi tôi r t mu n chia s v i ông”.
“Tôi r t s n lòng nghe ây,”- Tôi nói.
“Vâng, m i ch 5 năm trư c, tôi còn là m t k sư quèn trong m t xư ng ch t o d ng c
và khuôn c t. Cu c s ng c a chúng tôi cũng khá y , tuy nhiên v n còn kém xa so v i
nh ng gì mà tôi h ng mơ ư c. Ngôi nhà quá nh và c n có quá nhi u th ph i s m s a nhưng
chúng tôi l i không ti n. Th t may là v tôi r t tuy t v i, cô y ch ng h phàn nàn hay kêu
ca gì. M c dù v y, tôi v n c m nh n cô y toát lên v cam ch u s ph n. Tôi th c s r t au
lòng m i khi t nhìn l i, bi t r ng mình ã không th chăm lo t t cho v và hai a con yêu
quý”.
“Th nhưng bây gi m i vi c ã hoàn toàn khác trư c”, b n tôi h h i k ti p. “Hi n
chúng tôi ang s ng trong m t ngôi nhà m i r t p trên m nh t r ng g n m t héc-ta, ngoài
ra còn có m t ngôi nhà nh cách ây hơn 300 km v phía b c n a. Chúng tôi không còn ph i lo
l ng chuy n ti n nong sao cho các con có th theo h c nh ng trư ng i h c uy tín, v tôi cũng
không còn ph i áy náy m i khi s m s a cho mình vài b qu n áo m i. Kỳ ngh hè t i, c gia
ình s i du l ch Châu Âu. Bây gi , chúng tôi m i th c s c m th y mình ang s ng”.
Tôi vô cùng ng c nhiên h i: “ , làm sao t t c nh ng i u ó l i x y ra ư c?”
Anh t t n tr l i: “Vâng, nh ng i u ó ang th c s x y n v i tôi y. úng như l i
anh nói t i nay, ‘Tôi ã c g ng phát huy h t s c m nh ni m tin c a mình’. Năm năm trư c, tôi
tình c bi t m t xư ng ch t o d ng c và khuôn c t Detroit này ang tuy n ngư i. Lúc ó,
dù chúng tôi v n ang s ng t i Cleveland nhưng tôi quy t nh th v n may c a mình v i hy
v ng s ki m ư c m t công vi c m i có kho n thu nh p khá hơn. Tôi n ây vào m t t i Ch
Nh t chu n b cho bu i ph ng v n vào ngày hôm sau.
Sau b a t i, tôi ng i m t mình trong căn phòng c a khách s n và suy ng m. Ch ng hi u
sao, tôi b ng th y chán ghét b n thân mình. Tôi t h i ‘T i sao mình mãi ch là m t anh k sư
quèn? T i sao mình l i ph i c g ng có ư c m t công vi c mà tương lai cũng ch c gì kh m
khá hơn so v i ch cũ?’
Ch ng hi u i u gì xui khi n, tôi l y ra m t m nh gi y và ghi h tên c a năm ngư i tôi bi t
r t rõ lâu nay. H u là nh ng ngư i có ư c v trí công vi c và quy n l c hơn h n tôi. Hai
- ngư i trong s ó là hàng xóm cũ c a tôi. Sau m t th i gian làm vi c chăm ch , v i m c lương
khá, h ã chuy n n nơi khác t t hơn. Hai ngư i khác t ng là ông ch cũ c a tôi, và ngư i
cu i cùng là ông anh r tôi.
R i tôi l i t ch t v n b n thân: ngoài m t công vi c t t hơn, nh ng ngư i ó có gì hơn tôi
ch ? H thông minh hơn tôi chăng? Hay h hơn tôi v h c v n, v ph m ch t cá nhân? Tôi
ng m so sánh và t nh n th y, v nh ng m t y, th c tình, h ch ng hơn gì tôi c .
Nhưng r i, tôi nh t i m t ph m ch t thành công mà ngư i ta v n thư ng nh c n.
ó là s tiên phong ch ng. V i u này, dù ch ng vui v gì nhưng tôi bu c ph i th a nh n là
mình kém xa nh ng ngư i b n thành t c a tôi.
Dù lúc ó ã quá n a êm, kho ng 3 gi sáng, nhưng th t ng c nhiên là tâm trí tôi v n
hoàn toàn minh m n. L n u tiên, tôi nh n ra i m y u c a chính mình. T trư c n nay tôi
ã luôn do d , r i bao cơ h i t t vu t kh i t m tay. Càng suy nghĩ, tôi càng hi u ra m t i u:
tôi không có ư c s ch ng, b i vì trong thâm tâm, tôi ã không dám tin mình x ng áng có
ư c nhi u th .
Su t c êm, tôi ch ng i và suy ng m xem trong su t th i gian qua, c m giác m t t tin y
ã chi ph i b n thân mình như th nào. Nh ng năm qua, tôi không h tin tư ng hay ng viên
b n thân mà ch l n qu n trong ý nghĩ mình ch ng th làm nên trò tr ng gì. Lúc nào tôi cũng
ánh giá th p b n thân mình. Gi ây, m i i u tr nên sáng t hơn bao gi h t. S không ai
trao t ng ni m tin cho tôi, n u tôi không bi t tin vào chính mình!
Lúc y, ngay l p t c tôi quy t nh, ‘Bao lâu nay mình v n nghĩ s mãi là m t anh k sư
quèn mà thôi. T bây gi mình không h th p b n thân như v y n a. Mình x ng áng ư c
nhi u hơn th .’
Sáng hôm sau, tôi n d bu i ph ng v n v i s t tin cao nh t mà trư c nay tôi chưa t ng
có. Trư c bu i sáng ó, tôi ch hy v ng mình có can m yêu c u m t m c lương cao hơn
trư c m t chút, kho ng 750 ô la, hay cao nh t cũng ch là 1.000 ô la. Nhưng gi ây, sau m t
êm dài suy nghĩ và ý th c ư c rõ hơn giá tr c a b n thân, tôi ã không ng n ng i yêu c u
m c lương 3.500 ô la. Và tôi ã ư c tuy n d ng.
“Sau hai năm n l c làm vi c, tôi ã t o d ng ư c uy tín cho riêng mình. Tôi ã th hi n
và kh ng nh v i m i ngư i r ng tôi là m t ngư i có kh năng kinh doanh. Th r i tình hình
ho t ng c a công ty rơi vào suy thoái, trong b i c nh ó giá tr c a tôi càng ư c xem tr ng
hơn bao gi h t, b i tôi v n ư c ánh giá là m t trong nh ng ngư i có tài năng kinh doanh
nh t trong ngành này. Sau ó, khi công ty ư c c i t , tôi nh n ư c m t lư ng c phi u áng
k cùng v i m c lương cao hơn.”
ó là toàn b câu chuy n c a ngư i b n tôi. Ch ng có gì bí n c . i m m u ch t chính là
vi c anh y ã nh n ra m t chân lý: Trư c tiên hãy tin vào b n thân mình, r i nh ng i u t t
p m i có th b t u n v i b n.
Th c ra, có th ví tâm trí chúng ta như m t “nhà máy s n xu t nh ng ý tư ng”. Nhà máy
ó ho t ng không ng ng ngh , s n sinh ra vô s ý tư ng m i ngày.
Nhà máy ó cùng lúc ư c i u hành b i hai ngư i qu n c. Chúng ta t m g i h là ông
Chi n Th ng và ông Th t B i. ông Chi n Th ng ch u trách nhi m t o ra nh ng suy nghĩ tích
c c. Chuyên môn c a ông là ưa ra nh ng lý l cho th y chúng ta có y năng l c, gi i thích
lý do t i sao chúng ta nên gánh l y công vi c và tin ch c chúng ta s làm ư c.
- Trái l i, ông Th t B i chuyên s n xu t nh ng suy nghĩ tiêu c c, nh ng lý do cho th y
chúng ta không th làm ư c hay nh ng bi u hi n ch rõ chúng ta y u kém n m c nào.
Chuyên môn c a ông ta là t o ra m t chu i nh ng ý nghĩ “t i-sao-chúng-ta-s -th t-b i”.
C hai u có kh năng n m b t m nh l nh c a chúng ta r t nhanh. ra l nh cho m t
trong hai ngư i này, chúng ta ch c n ra d u th t kín áo. N u d u hi u ó mang tính tích c c,
ông Chi n Th ng s b t tay ngay vào vi c. Còn n u d u hi u ó mang tính tiêu c c, ông Th t
B i s bư c t i.
hi u rõ hơn v cách làm vi c c a hai nhà qu n c này, chúng ta th xem xét ví d sau.
Khi m t ngày m i b t u, b n cho r ng: “Hôm nay s là m t ngày t i t ây”. Câu nói c a b n
s tác ng n ông Th t B i và ông ta s ưa n cho b n m t lo t d n ch ng ch ng minh
r ng ngày hôm nay c a b n t i t n m c nào: th i ti t hôm nay quá nóng ho c quá l nh, công
vi c kinh doanh buôn bán ch ng ra sao, b n có th b m, hay v b n s l i càu nhàu vì vài
chuy n không âu. ông Th t B i làm vi c r t hi u qu . Ch trong ít phút, ông ã thuy t ph c
ư c b n r i. Và hôm ó úng là m t ngày t h i, k c khi b n chưa bi t rõ nó s di n ra như
th nào.
Nhưng n u b n cho r ng: “Hôm nay s là m t ngày t t lành ây” thì ông Chi n Th ng s
b t tay vào vi c. Ông y s nh c b n: “Hôm nay là m t ngày tuy t v i. Th i ti t th t d ch u.
B n c m th y mình th t h ng kh i, tràn y sinh l c, v i ni m tin s g t ư c nhi u k t qu t t
trong công vi c!” Qu nhiên, hôm ó tr thành m t ngày t t lành c a b n.
B ng cách c a mình, ông Th t B i luôn gieo n i ám nh cho r ng b n ch ng làm ư c gì
c , còn ông Chi n Th ng thì ngư c l i. ông Th t B i luôn c gieo vào u b n s lo ng i mình
s chu c l y th m h i, trong khi ó, ông Chi n Th ng s ch ng minh b n hoàn toàn có th
thành công. ông Th t B i luôn bày ra các lý l , ch ng c ch ng l i m t nhân v t nào ó, còn
ông Chi n Th ng s cho b n th y t t c nh ng ưu i m áng quý c a ngư i y.
Rõ ràng là b n giao cho bên nào nhi u vi c hơn, bên ó s tr nên m nh hơn. N u ông
Th t B i càng có nhi u vi c làm, ông ta s ngày càng chi m ưu th trong tâm trí b n. N u c
ti p t c như v y, ch ng chóng thì ch y ông ta s ki m soát toàn b quá trình suy nghĩ c a b n.
Khi ó m i ý nghĩ u tr nên tiêu c c.
T t nh t là b n nên sa th i ngài Th t B i ngay l p t c. B n không c n n ông ta âu. Ch c
ch n b n cũng không mu n ông ta l n v n quanh mình, su t ngày l i nh i: b n không th làm
n i, b n không có kh năng, b n s th t b i thôi, hay i lo i như th . ông Th t B i ch ng
th giúp b n thành công ư c âu, vì v y, hãy t ng c ông ta i thôi!
Hãy khi n ông Chi n Th ng luôn luôn b n r n. M i khi m t ý nghĩ nào ó v t lên trong
u, hãy b o ông ta làm vi c. Ông y s tìm ra cho b n phương hư ng i t i thành công.
Hi n nay, tính trung bình c m t ngày nư c M l i ón nh n thêm 11.500 cư dân m i. Dân
s tăng lên v i t c chóng m t. Ngư i ta d oán ch trong 10 năm t i, dân s M s tăng
thêm kho ng 35 tri u ngư i, tương ương v i t ng s dân hi n nay c a năm thành ph l n nh t
Hoa Kỳ: New York, Chicago, Los Angeles, Detroit và Philadelphia. Hãy th tư ng tư ng xem
lúc y t t c m i th s ra sao. Nh ng ngành ngh m i, nh ng bư c t phá trong khoa h c,
nh ng th trư ng ư c m r ng hơn so v i trư c - t t c u ưa n nhi u cơ h i m i. ó là
tín hi u t t lành. Và ó là kho ng th i gian quý giá s ng h t mình!
Hi n nay có m t i u d th y là nhu c u v nhân l c cho các v trí lãnh o ang r t l n
trong m i ngành ngh , lĩnh v c. Nh ng ngư i s m nhi m các v trí ó, không ai khác, chính
là nh ng ngư i ã trư ng thành hay s p trư ng thành. Rõ ràng b n là m t trong s ó.
- Tuy nhiên, s phát tri n v m i m t c a m t qu c gia không có nghĩa r ng t t c các cá
nhân thu c qu c gia ó u thành t. Trong su t m t th i gian dài, nư c M ã không ng ng
t ư c nh ng thành t u áng k , c v kinh t l n chính tr , văn hóa, xã h i. Ch c n m t cái
nhìn thoáng qua, b n cũng th y có n hàng tri u, hàng ch c tri u ngư i ã n l c nhưng không
thành công. Hai th p niên qua, nh ng cơ h i làm giàu m ra ngày càng nhi u nhưng ph n ông
dân chúng v n b vư ng trong cái vòng l n qu n c a m t cu c s ng t m thư ng. a s h m
chìm trong lo l ng, s hãi và s ng qua ngày v i c m giác mình thu c hàng th y u, không ư c
xã h i ánh giá cao, c than th mình không th làm ư c nh ng i u mình mu n. K t qu là
h s ch ki m ư c cho mình nh ng ph n thư ng xoàng xĩnh, nh ng h nh phúc t m thư ng
mà thôi.
Nh ng ngư i khôn ngoan là nh ng ngư i bi t t n d ng cơ h i, bi n nó thành l i th cho
riêng mình. H luôn có quy t tâm cao và bi t làm th nào hư ng suy nghĩ c a mình t i
thành công. Tôi th c s tin b n là m t trong s ó. Còn n u không, b n ư c như bây gi ch là
do may m n mà thôi, và b n cũng ch ng c n b n tâm n nh ng i u úng n trong cu n sách
này.
Hãy t tin ti n v phía trư c. Cánh c a d n n thành công chưa bao gi r ng m n th .
Hãy dõng d c tuyên b b n là m t trong s ngư i s thành công và s t ư c nh ng gì mình
mong mu n trong cu c s ng.
Dù ây m i ch là bư c kh i u i t i thành công, nhưng l i chính là bư c cơ b n nh t
mà b n không th b qua. Th t v y y!
Hãy tin tư ng vào b n thân mình, hãy tin b n có th thành công.
KHAI THÔNG S C M NH NI M TIN
Sau ây là ba g i ý giúp b n n m b t và khai thông s c m nh ni m tin c a mình:
1. Hãy luôn hư ng t i thành công thay vì ch nghĩ n th t b i. Dù trong công vi c hay
cu c s ng thư ng ngày, hãy luôn tâm trí b n ng p y nh ng suy nghĩ tích c c. M i
khi ph i i m t v i khó khăn, hãy t tin nghĩ r ng: “Tôi s vư t qua”, ch không ph i
“Có l tôi không làm n i”. M i khi ph i c nh tranh v i m t ai khác, hãy nghĩ “Tôi
ch ng thua kém gì nh ng ngư i gi i nh t”, ch không ph i “Tôi s b h b xa m t
thôi”. Khi cơ h i n, hãy tin : “Tôi làm ư c”, ch ng bao gi nghĩ “Tôi không th ”.
Hãy dành cho ý nghĩ “Tôi s thành công” có ư c m t v trí thư ng tr c trong tâm trí
b n. Chính vi c suy nghĩ tích c c giúp b n l p nên các k ho ch c th và kh thi i
n thành công. Ngư c l i, vi c suy nghĩ tiêu c c ch khi n b n l n v n v i nh ng i u
s mang l i th t b i mà thôi.
2. M i ngày, hãy t nh c nh r ng b n còn r t nhi u kh năng ti m n mà chính mình
chưa khám phá h t ư c. Nh ng ngư i thành t không ph i là siêu nhân. Th c ra h
ch ng có phép màu gì c . H ch là nh ng con ngư i bình thư ng. H thành công
không ph i nh trí tu siêu vi t, cũng không ph i nh may m n, mà b i vì h luôn bi t
cách khơi d y và gi v ng ni m tin vào b n thân, tin vào nh ng i u ang làm. Chính
vì th , hãy nh m t i u: ng bao gi ánh giá th p b n thân mình.
3. Hãy nghĩ n và tin tư ng vào nh ng i u l n lao. B n càng tin tư ng vào b n thân bao
nhiêu thì thành công b n t ư c càng r c r b y nhiêu. N u ch hư ng n nh ng
- m c tiêu nh bé, b n s ch g t ư c nh ng thành qu c n con. Hãy t ra cho mình
nh ng m c tiêu l n lao, r i b n s t ư c nh ng thành công vang d i. c bi t, b n
nên nh r ng: th c hi n nh ng ý tư ng và k ho ch l n lao không h khó khăn hơn -
th m chí có ôi lúc còn ơn gi n hơn - so v i vi c th c hi n nh ng ý tư ng hay k
ho ch nh bé.
Trong m t cu c h i th o c a các nhà lãnh o c p cao, Ch t ch H i ng Qu n tr T p
oàn General Electric, ông Ralph J. Cordiner nói: “B t c ai khao khát ư c ng i vào v trí lãnh
o - dù ch vì l i ích c a anh ta ho c mong m i c ng hi n cho công ty – u c n có m t quy t
tâm cao không ng ng t hoàn thi n b n thân. Không ai có th “cư ng b c” m t ngư i
hãy c g ng. Vi c anh ta thăng ti n hay th t lùi, ch b n thân anh ta quy t nh mà thôi. i u
này òi h i th i gian, công s c và c s hy sinh c a m i cá nhân. Không ai có th c g ng h
ngư i khác”.
Nh n nh c a Cordiner ư c t trên n n t ng th c t . Chúng ta hãy cùng xem xét k hơn.
Nh ng ngư i ang thành t trong các ngành qu n tr kinh doanh, bán hàng, k thu t, trong lĩnh
v c tôn giáo, văn chương, bi u di n hay b t c m t ngành nào khác, t t c u l p ra cho mình
m t k ho ch t phát tri n b n thân sáng su t, h p lý và liên t c.
B t kỳ m t k ho ch rèn luy n nào cũng u ph i t ư c ba m c tiêu - ó cũng là nh ng
i u mà cu n sách này hư ng t i. Th nh t, nh rõ n i dung nh ng vi c c n làm. Th hai,
v ch ra ư c phương th c th c hi n. Th ba, k ho ch ó c n ph i tr i qua nh ng phép th
kh t khe nh t và ph i ch ng minh ư c là th c s hi u qu .
Quan i m và cách làm c a nh ng ngư i thành t s giúp b n thi t k m t chương trình
t rèn luy n b n thân v i n i dung h p lý nh t. Làm th nào nh ng ngư i thành danh có th s p
x p ư c cu c s ng và công vi c? Làm th nào mà h có th vư t qua nh ng khó khăn tr
ng i? H tư duy như th nào? i u gì ã khi n h vư t lên h n nh ng ngư i bình thư ng khác
và ư c m i ngư i n tr ng?
Còn cách th c th c hi n chương trình t rèn luy n b n thân y? Qua t ng chương trong
cu n sách này, b n s thu th p ư c hàng lo t nh ng ch d n c th v nh ng vi c c n làm. Hãy
th áp d ng và t mình ki m nghi m.
K t qu ra sao? Tôi dám ch c v i b n: vi c áp d ng m t cách h p lý chương trình ư c
gi i thi u trong cu n sách này s mang n cho b n nh ng thành qu mà b n không ng n!
Hãy xây d ng k ho ch c a b n theo t ng bư c như cu n sách g i ý. Thành qu n v i b n có
th là s n tr ng nhi u hơn t các thành viên trong gia ình, ho c s ngư ng m t b n bè và
ng nghi p. B n thân b n cũng s c m th y mình có ích hơn, có a v cao hơn trong xã h i.
Thành qu ó cũng g m c m c thu nh p khá hơn, và ương nhiên là m t m c s ng t t hơn.
Quá trình t rèn luy n do b n quy t nh hoàn toàn. S không có ai ng bên c nh nh c
nh b n ph i làm gì và làm như th nào. Cu n sách này s ưa ra cho b n nh ng ch d n h p lý,
nhưng ch có b n m i hi u rõ b n thân mình mà thôi. Ch có b n m i có th t b o mình áp
d ng i u này ho c i u n . Ch có b n m i t ánh giá ư c s ti n b c a b n thân. Và, cũng
ch có b n m i có th ưa ra nh ng i u ch nh c n thi t. Tóm l i, b n c n rèn luy n liên t c
vươn t i nh ng m c tiêu ngày càng cao hơn.
Th c ra, b n luôn có s n “m t phòng thí nghi m” v i y phương ti n h c h i và
làm vi c. ó chính là cu c s ng, là nh ng ngư i xung quanh b n - cung c p nhi u ví d sinh
ng, th c t nh t v m i lo i hành vi c a con ngư i. B n chính là nhà khoa h c trong phòng
- thí nghi m c a mình, nh ng i u b n h c ư c ây là vô t n. i u áng nói hơn là b n không
ph i mua b t c th gì, ch ng ph i thuê hay tr b t kỳ m t lo i phí t n nào. B n có th tho i
mái s d ng phòng thí nghi m ó theo ý mình.
V i h n m t phòng thí nghi m c a riêng mình, b n s làm nh ng vi c như t t c các nhà
khoa h c khác: quan sát và th nghi m.
B n có ng c nhiên không, n u bi t r ng h u h t m i ngư i không hi u rõ t i sao h l i có
cách cư x như hi n nay. B i h u h t h u không h c cách quan sát. M t trong nh ng m c
ích quan tr ng nh t c a cu n sách này là giúp b n t h c cách quan sát, phân tích và th u hi u
nh ng hành ng c a con ngư i. ôi khi, b n s mu n t t ra cho mình nh ng câu h i như
“T i sao ngư i này quá giàu có trong ngư i kia c làm qu n qu t m i ăn?”: “T i sao có
ngư i có r t nhi u b n bè, trong khi ngư i khác ch có vài ngư i b n?”, hay “T i sao m i ngư i
vui v ch p nh n nh ng gì m t ngư i nào ó nói v i h , trong khi l i b ngoài tai l i ngư i
khác, m c dù h nói h t như th ?”
M t khi bi t cách quan sát, b n s h c ư c nhi u bài h c vô cùng giá tr t cu c s ng
quanh b n.
Dư i ây là hai g i ý c bi t có th giúp b n tr thành ngư i quan sát tinh t . Hãy ch n
m t ngư i thành t và m t ngư i ch có nh ng thành tích v n v t mà b n bi t. Hãy quan sát và
i chi u xem h ã th c hi n ư c bao nhiêu nguyên t c trong cu n sách này. Khi quan sát
nh ng ví d i l p nhau như v y, b n s bi t cách áp d ng linh ho t và khôn ngoan nh ng ch
d n ư c trình bày nơi ây.
T m i con ngư i thành t xung quanh b n, b n s h c ư c nh ng bài h c khác nhau
d n n thành công và áp d ng m t cách có i u ch nh sao cho phù h p nh t v i b n và sau ó
bi n chúng thành thói quen. Càng luy n t p nhi u, nh ng thói quen ó s càng s m tr thành
b n ch t th hai (bên c nh b n ch t b m sinh) c a b n.
Ví d sau ây s cho b n th y rõ hơn n a chương trình này h u ích n m c nào. a s
chúng ta u có m t vài ngư i b n hay vài ngư i bà con yêu thích tr ng cây, và không dư i m t
l n chúng ta nghe h hào h ng nói r ng: “Th t là thú v khi nhìn nh ng cây chúng ta tr ng l n
lên m i ngày. Hãy th quan sát xem chúng h p th ch t dinh dư ng và nư c như th nào. So
v i tu n trư c, tháng trư c, chúng m i l n nhanh làm sao!” Nhưng s thú v ó ch ng b ng m t
ph n mư i n u so v i hàng ngày, hàng tháng b n ư c ch ng ki n mình tr nên t tin, có ích và
thành công hơn - nh vi c áp d ng chương trình t ki m soát suy nghĩ c a b n thân! Không
m t i u gì khác trong cu c s ng này giúp b n tr nên tho i mái b ng nh ng lúc b n bi t mình
ang i trên con ư ng d n t i thành công. Và cũng trên con ư ng ó, không có m t tr ng i
nào khác l n hơn chính b n thân b n.
Chương 2
Căn b nh “t bào ch a” –
M m m ng c a th t b i
thành công thì con ngư i, chính con ngư i m i là i tư ng b n c n nghiên c u và tìm
hi u. Hãy quan sát th t k nh ng ngư i xung quanh b n t khám phá, ch n l a và áp d ng
các nguyên t c phù h p nh t cho b n thân. Nào, hãy b t tay ngay vào vi c h c h i y thú v
này!
- B n s khám phá ra r ng nh ng ngư i không thành công luôn m c ph i m t căn b nh tinh
th n - t m g i căn b nh “t bào ch a”. H u như ai cũng mang trong mình ít nhi u bi u hi n
c a căn b nh này. Khi căn b nh ã tr nên tr m tr ng, ch c ch n ngư i ó s không tránh kh i
th t b i .
Căn b nh t bào ch a là nguyên nhân d n n s khác bi t l n gi a m t ngư i có kh năng
và m t ngư i b t l c trong ki m soát hành ng và suy nghĩ c a chính mình. M t ngư i càng
thành công bao nhiêu, l i càng ít t bi n h b y nhiêu. Còn nh ng ngư i chưa g t hái ư c
thành qu gì trong hành trang cu c s ng, ho c không h có k ho ch gì cho tương lai thì thư ng
vi n d n r t nhi u lý do bào ch a cho hi n tr ng c a mình.
Khi quan sát, tìm hi u nh ng ngư i d n u trong b t c lĩnh v c nào, dù là kinh doanh,
giáo d c hay trong quân i, b n s th y: n u mu n an ph n, h v n có th ưa ra nh ng l i
bi n b ch như ngư i bình thư ng v n làm, nhưng h ch ng bao gi làm như v y c .
Qu th c, n u mu n, Roosevelt có th vi n c vào ôi chân t t nguy n c a ông, Truman có
th bi n b ch ông chưa h ư c h c i h c; cũng như Kennedy v n có th kêu ca: “Tôi quá tr ,
làm sao làm t ng th ng ư c!”; hay Johnson và Eisenhower có th vin vào nh ng cơn au tim
kh ng khi p thư ng xuyên t ch i nh n lãnh tr ng trách qu c gia.
Cũng gi ng như b t c căn b nh nào khác, ch ng “t bào ch a” s tr nên tr m tr ng n u
không ư c ch a tr k p th i, úng cách. Thông thư ng, di n bi n tâm lý c a m t n n nhân m c
ph i căn b nh này như sau: “L ra mình ph i làm t t hơn, ph i tìm lý do gì ó m i ư c, ch
n u không thì m t m t l m. xem nào, có th là do s c kh e gi m sút? do tu i tác? do h n
ch v m t ki n th c? ho c do chưa kinh nghi m? do kém may m n? do nh hư ng t
chuy n gia ình? Hay do nh hư ng t n n t ng giáo d c?”
Khi ã tìm ư c lý do “h p lý” t bào ch a, anh ta s bám ri t l y nó bi n minh v i
chính b n thân mình và v i nh ng ngư i xung quanh, r ng ó chính là căn nguyên t i sao anh
ta không th thành công. B n nên bi t m t suy nghĩ, dù tích c c hay tiêu c c, cũng s t o nên
m t cư ng l c n u ư c l p i l p l i nhi u l n, s càng lúc càng ăn sâu vào ti m th c. Lúc u,
có th ngư i b nh hoàn toàn t nh táo nh n ra cái c mình ang dùng ch ng khác gì m t
l i nói d i nhưng lâu d n, chính b n thân anh ta cũng b thuy t ph c r ng ó th c s là nguyên
nhân t i sao anh ta không th thành công.
Chính vì v y, n u b n th c s quy t tâm và mu n hư ng n thành công thì c n ph i b t
tay ngay vào bư c th nh t - t t o ra m t lo i v c-xin tiêu di t t n g c t ng t bào c a căn
b nh nguy hi m này.
* 4 BI U HI N CƠ B N NH T C A CĂN B NH “T BÀO CH A”:
Căn b nh “t bào ch a” xu t hi n dư i r t nhi u th d ng khác nhau, nhưng nguy hi m
nh t chính là vi c l i cho s c kh e, trí tu , tu i tác ho c s may r i t bi n h cho mình.
Bây gi , hãy xem chúng ta có th b o v mình thoát kh i nh ng bi u hi n này cách nào.
1. “Nhưng mà s c kh e c a tôi không ư c t t l m.”
l i cho s c kh e có r t nhi u m c , nh thì: “Tôi th y không ư c kh e l m”, ho c
n ng hơn: “Tôi ang g p b t n tim, gan, ph i, não…”.
- Cái nguyên c “s c kh e không t t” v n hàng ngày ư c s d ng làm l i bào ch a, m i
khi ai ó không làm ư c nh ng gì mình mu n, không dám nh n lãnh nh ng trách nhi m l n
hơn, không ki m ư c nhi u ti n hơn, hay không th t ư c thành công.
Hàng tri u ngư i trên th gi i hi n ang m c ph i ch ng b nh này, nhưng li u ây có ph i
là lý do chính áng trong a ph n các trư ng h p hay không? B n có th nh n th y: t t c
nh ng ngư i thành t chưa bao gi dùng s c kh e làm cái c cho nh ng th t b i c a mình.
Hai ngư i b n c a tôi, m t nhà v t lý h c và m t bác sĩ ph u thu t, u kh ng nh: v m t
th ch t, trên i này không có ai là hoàn toàn kh e m nh c . B t c ai cũng m c ph i m t th
b nh nào ó, dù nh nh t. Ch ng b nh “d a vào s c kh e bào ch a cho b n thân” này cũng
v y. Không ít ngư i ã b nó khu t ph c, ho c ít ho c nhi u. Nhưng nh ng ngư i suy nghĩ tích
c c và luôn hư ng t i thành công thì không.
M t bu i trưa n , sau khi tôi v a hoàn thành bu i di n thuy t Cleveland, m t anh b n
kho ng 30 tu i xin g p riêng tôi vài phút. Sau khi chúc m ng bài thuy t trình r t thành công c a
tôi, anh bu n bã tâm s : “E r ng nh ng ý tư ng c a ông ch ng th giúp ư c gì cho tôi”.
R i anh ta ti p t c: “Ông bi t không, nh ng cơn au tim c liên t c hành h khi n tôi
không th làm gì ư c”. Anh b n tr ã n g p b n v bác sĩ khác nhau nhưng không ai phát
hi n ra tim anh ta có v n gì. Chính vì th , anh ta mu n xin tôi vài l i khuyên.
Tôi áp: “Th c ra tôi không có ki n th c gì v tim m ch c . Nhưng n u tôi, hay b t c m t
ngư i bình thư ng nào khác vào hoàn c nh c a anh bây gi thì tôi s làm ngay ba i u. u
tiên, tôi s tìm n m t chuyên gia tim m ch gi i, nh ông y khám k lư ng và s nghe theo
nh ng ch n oán c a ông y. Như anh v a k , anh ã i khám nh ng b n bác sĩ mà không ai
ch ra ư c i u gì b t thư ng tim anh c . V y hãy xem như l n th năm này là l n ki m tra
cu i cùng. Bi t âu anh ang có m t trái tim hoàn toàn kh e m nh thì sao. Còn n u anh c ti p
t c lo l ng, suy nghĩ v nó, r t có th cu i cùng anh s m c b nh tim th t y!”
“ i u th hai tôi khuyên anh, ó là tìm c cu n sách: “Hãy s ng tr n v n t ng ngày” c a
Ti n sĩ Schindler. Trong cu n sách ó, Schindler ưa ra nh n nh: c b n b nh nhân n m i u
tr t i b nh vi n thì có ba ngư i m c ph i EII (Emotional Induced Illness - ch ng b nh gây ra
do nh ng c m xúc thái quá). Hãy th tư ng tư ng xem, ba trong s b n ngư i ó có th kh e
m nh và ch ng ph i n m vi n n u như h bi t cách ki m ch và ki m soát c m xúc. Anh th
c cu n sách ó bi t cách ‘t i u khi n c m xúc’ c a chính mình”.
“Và i u cu i cùng, nói th t v i anh, b n thân tôi luôn quy t tâm s s ng h t mình cho n
hơi th cu i cùng”. ây cũng là l i khuyên chân thành nh t mà vài năm trư c tôi nh n ư c t
m t ngư i b n lu t sư. Ông b n c a tôi m c b nh lao. T lúc y, ông y bi t cu c s ng c a
mình s luôn ph i g n v i nh ng bu i ch a tr thư ng xuyên, nh ng quy nh nghiêm ng t v
s c kh e. Th nhưng, ông y không b n tâm, s hãi hay lo l ng gì c . Ông y v n l c quan theo
u i ngành lu t, xây d ng m t gia ình h nh phúc và t n hư ng cu c s ng. Hi n gi ông y ã
78 tu i. Sau bao năm v t v trên ư ng i, ông y ã úc k t ư c quan ni m s ng cho b n
thân mình: “Tôi không bao gi lo l ng, nghĩ ng i v chuy n s ng hay ch t. M t khi v n còn
s ng trên cõi i này, tôi s s ng th t s , s ng h t mình. B t c lúc nào tôi lo l ng v phút lâm
chung, ó là lúc tôi ang ch t y”.
Sau ó, tôi áp chuy n bay t i Detroit. Trên máy bay, tôi l i ư c ch ng ki n câu chuy n
th hai, m t câu chuy n hoàn toàn khác. Khi máy bay v a c t cánh, tôi b ng nghe ti ng tíc t c
âu ó. Hơi gi t mình, tôi nhìn sang ngư i àn ông ng i gh bên, vì dư ng như ti ng ng phát
ra t phía anh ta.
- Anh y m m cư i thân thi n, b o: “À, không ph i bom âu. Ti ng tim tôi p y mà”.
Nh n th y s ng c nhiên pha l n nét hoài nghi trên gương m t tôi, anh ta ch m rãi k cho
tôi nghe câu chuy n cu c i mình.
Trư c ó ba tu n ngày, anh ta ã tr i qua m t cu c ph u thu t thay van tim nhân t o. Anh
b o r ng khi nh ng mô m i phát tri n bao l y cái van nhân t o thì nh ng ti ng tích t c y s
không còn n a. Nghe n y, tôi m i h i v nh ng d nh ti p theo c a anh ta.
Anh vui v tr l i: “À, tôi có nhi u k ho ch tr ng i l m. Khi tr v nhà Minesota, tôi
s ăng ký vào trư ng lu t. Tôi hy v ng m t ngày nào ó mình có th làm vi c cho chính ph .
Các bác sĩ cho bi t sau khi ngh dư ng trong vài tháng, tôi s hoàn toàn kh e m nh tr l i và có
th làm vi c như bao ngư i bình thư ng khác”.
Như b n th y y, m i chúng ta hoàn toàn ch ng trong l a ch n cách i m t trư c các
vn v s c kh e. Trong câu chuy n k u tiên, nhân v t c a chúng ta m c dù chưa bi t
chính xác có tr c tr c gì v i s c kh e c a mình hay không, nhưng anh ta ã h t ho ng, bu n bã,
khăng khăng cho r ng mình không th ti p t c theo u i công vi c ư c và kh n kho n ai ó
ng c m v i anh ta. Trong khi ó, hoàn toàn ngư c l i, dù ã ph i tr i qua m t cu c ph u
thu t thu c vào lo i nguy hi m b c nh t, anh b n trong câu chuy n th hai v n luôn l c quan,
hào h ng b t tay vào làm b t c vi c gì. i m khác bi t chính là cách nhìn nh n c a m i
ngư i trư c s c kh e c a mình.
Còn r t nhi u trư ng h p khác n a minh ch ng v ch ng b nh l i cho s c kh e. Th c
ra tôi là m t b nh nhân ti u ư ng ã tiêm n 5.000 mũi insulin. Các bác sĩ khuy n cáo tôi:
“Ti u ư ng ch là m t căn b nh th ch t mà thôi. Tình tr ng tinh th n m i gây h u qu t i t
hơn nhi u. N u anh lo l ng, hay suy nghĩ tiêu c c, anh s g p tr c tr c nghiêm tr ng y”. K
t khi bi t mình có b nh, tôi thư ng ti p xúc và làm quen v i r t nhi u b nh nhân ti u ư ng
khác. Tôi s k các b n nghe hai câu chuy n hoàn toàn trái ngư c nhau. M t ngư i luôn nghĩ
mình s p ch t m c dù b nh tình c a anh ta chưa n m c áng lo ng i. Vì s b nhi m trùng,
anh ta tránh xa b t c ai có tri u ch ng s mũi dù ch m i h t hơi sơ sài. S b ki t s c, anh ta
h u như ch ng dám ng tay ng chân làm gì c . Lúc nào anh cũng lo l ng xem i u gì có th
x y ra ti p theo. M i ngư i xung quanh chán ngán vì su t ngày ph i nghe nh ng l i kêu than,
phàn nàn. Th c ra căn b nh c a anh ta ch ng ph i là ti u ư ng, mà chính là ch ng b nh li
cho s c kh e bi n h cho s lư i nhác c a mình.
Câu chuy n v v giám c khu v c c a m t công ty xu t b n t m c thì trái ngư c hoàn
toàn. Anh y b ti u ư ng nghiêm tr ng n n i ph i tiêm vào ngư i lư ng insulin nhi u g p
30 l n so v i anh b n câu chuy n trên. Nhưng anh y ch ng bao gi nghĩ mình ang m, luôn
làm vi c h t mình và t n hư ng cu c s ng. M t ngày n , anh y nói v i tôi : ‘B b nh như th
này ch c ch n là r t khó ch u và b t ti n r i. Nhưng tôi không mu n n m ì m t ch su t ngày
lo l ng. Anh bi t không, m i l n tiêm, tôi l i th m c m ơn và c u nguy n cho nh ng ngư i ã
tìm ra insulin y.”
John - m t trong nh ng ngư i b n thân nh t c a tôi - hi n ang là gi ng viên t i m t
trư ng i h c danh ti ng. Năm 1945, sau Chi n tranh th gi i th II, anh tr v t Châu Âu và
ch còn m t cánh tay. Th nhưng John luôn m m cư i, s n sàng giúp ngư i khác, l c quan
không kém b t kỳ ngư i lành l n nào. Có l n tôi và John nói chuy n r t lâu v tương lai và
nh ng tr ng i mà anh y s g p ph i trong cu c s ng.
- Anh y nhún vai, cư i: “Mình ch m t có m t cánh tay thôi mà. ương nhiên còn hai thì
ch c ch n t t hơn m t r i. Tuy m t i m t cánh tay nhưng tinh th n mình không h nao núng
chút nào”.
B n ã bao gi nhìn th y m t tay gôn c khôi ch có m t cánh tay chưa? V y mà ngư i
b n c a tôi ã làm ư c i u ó. M t l n, tôi tìm hi u xem làm cách nào anh y ã vư t qua s
m t mát t ư c nhi u thành tích cao n m c các tay gôn bình thư ng khác cũng ch mong
ánh hay g n b ng anh. Anh ch cư i và b o: “À, tôi ã rút ra ư c m t kinh nghi m t giá:
n u có thái tích c c, l c quan thì ch c ch n tôi có th ánh b i nh ng i th có y hai
tay nhưng luôn mang thái tiêu c c.”
* 4 i u b n có th làm vư t qua căn b nh l i cho s c kh e:
Lo i v c-xin t t nh t ch ng l i ch ng b nh này bao g m b n i u sau:
1. Hãy tránh nh c n s c kh e c a b n. Vi c nói quá nhi u v m t căn b nh, dù
ch là c m l nh thông thư ng, s khi n b n c m th y càng t i t hơn. Vi c nh c i nh c
l i v b nh t t m y u cũng gi ng như bón phân cho các h t m m “tiêu c c” v y. Hơn
n a, su t ngày than vãn v s c kh e c a mình cũng ch ng ph i là m t thói quen t t p.
Nó khi n m i ngư i phát chán vì khi ó b n gi ng như m t k gi v , lúc nào cũng mu n
mình là trung tâm c a vũ tr . Nh ng ngư i thành t luôn bi t cách vư t qua xu hư ng
thông thư ng ó: h ch ng bao gi phàn nàn v b nh t t c a mình. M i ngư i ch có th
(xin cho phép tôi ư c nh n m nh t có th ) c m thông ôi chút khi th y ai ó su t ngày
kêu ca v b nh t t và s m y u c a mình, song h s không bao gi tôn tr ng, hay h t
lòng ph c v nh ng ngư i như v y c !
2. ng quá lo l ng v s c kh e c a mình. Ti n sĩ Walter Alvarez, c v n danh d
c a B nh vi n Mayo g n ây vi t r ng: “ i v i nh ng ngư i su t ngày ch ru rú trong
n i s hãi, lo l ng, tôi ã ph i kh n c u h hãy rèn luy n cách ki m soát b n thân hơn
n a. Ví d , m t ngư i àn ông c khăng khăng b o r ng túi m t c a mình không n, m c
dù tám b n phim ch p X-quang ch rõ anh ta hoàn toàn kh e m nh. Tôi ã ph i c thuy t
ph c anh ta thôi không ch p X-quang n a. Tôi cũng t ng yêu c u hàng trăm ngư i khác
d ng t t c các xét nghi m i n tâm vì th c t là tim h hoàn toàn bình thư ng”.
3. Hãy c m ơn cu c s ng vì b n còn ư c kh e m nh n bây gi . Có m t câu nói
áng ư c nh c i nh c l i nhi u l n: “Tôi ã luôn ca c m ch vì mình có ôi giày l i th i
cho n ngày tôi g p m t ngư i không còn chân ư c mang giày”. B i th , thay vì
kêu ca than phi n “c m th y b t n”, b n nên vui sư ng, h nh phúc vì mình v n kh e
m nh, lành l n vào lúc này. i u ó s t t hơn cho b n r t nhi u. Li u v c-xin t t nh t
tránh nh ng cơn au, b nh t t ang giày vò, chính là thái l c quan, s mãn nguy n và
lòng bi t ơn vì s c kh e mà b n hi n có.
4. Hãy thư ng xuyên t nh c nh mình “Thà b mòn còn hơn b g ”. Cu c s ng là
c a chính b n, hãy t n hư ng h t mình. ng lãng phí cu c s ng b ng nh ng suy nghĩ
v n vơ v b nh t t .
- 2. “Nhưng ph i có trí tu thì m i thành công ư c ch !”
Ch ng b nh l i cho trí l c b ng l i than phi n “Tôi kém thông minh l m” là r t thư ng
g p. B n có b t ng không, n u bi t căn b nh này ph bi n n m c 95% nh ng ngư i xung
quanh b n m c ph i, v i các c p khác nhau. Khác v i nh ng d ng “t bào ch a” khác,
nh ng ngư i m c b nh này thư ng âm th m ch u ng. Ch ng m y ai d dàng th a nh n là
mình kém thông minh. Thay vào ó, h thư ng c m nh n nó sâu xa bên trong tâm h n.
Khi nh c n năng l c trí tu , h u h t chúng ta thư ng m c ph i hai sai l m cơ b n sau:
1. ánh giá quá th p trí tu c a mình.
2. ánh giá quá cao trí tu c a ngư i khác.
Chính vì nh ng ánh giá sai l m như th mà r t nhi u ngư i g n như xem thư ng b n thân
mình. H không th gi i quy t nh ng tình hu ng khó khăn ch vì h cho r ng mình không trí
làm ư c i u ó. Th nhưng, nh ng ngư i không b n tâm nhi u n trí thông minh
tu
ho c kh năng tư duy c a mình thì luôn hoàn thành t t công vi c.
Th c ra, cách b n s d ng trí tu khi gi i quy t m t v n quan tr ng hơn nhi u lư ng
thông minh mà b n có.
Ti n sĩ Edward Teller, m t trong nh ng nhà v t lý l i l c nh t c a Hoa Kỳ, khi ư c h i
“Li u m t a tr có nên n l c tr thành m t nhà khoa h c không?”, ông ã tr l i: “ tr
thành m t nhà khoa h c, m t a bé không c n ph i có b óc ph n x nhanh như ch p, không
c n m t trí nh th n kỳ, cũng không c n nh ng i m s quá cao. i u duy nh t quan tr ng là
a tr ó ph i th c s am mê khoa h c.”
Lòng am mê, s nhi t tình luôn là nh ng y u t quan tr ng trong m i lĩnh v c, k c
trong khoa h c.
M t ngư i dù ch s IQ ch là 100 nhưng lúc nào cũng mang thái tích c c, l c quan, s n
sàng h p tác thì ch c ch n s có m c thu nh p khá hơn, ư c m i ngư i c m ph c, tôn tr ng
nhi u hơn, và cũng s thành công hơn ngư i có ch s IQ 120 nhưng l i luôn bi quan, tiêu c c
và không có ý mu n h p tác v i m i ngư i xung quanh.
Ch c n có ni m am mê th c hi n công vi c n nơi n ch n - dù ó là vi c v t,
ho c m t d án l n - t h n s t t hơn nhi u so v i ngư i có th a trí tu nhưng không bi t s
d ng vào vi c gì. Khi có am mê là b n ã n m ư c ch c ch n 95% kh năng thành công.
Trư c ây, trong b a ti c g p m t c u sinh viên do trư ng i h c cũ t ch c, tôi ã g p
l i Chuck, m t sinh viên gi i t t nghi p lo i ưu. Chúng tôi không liên l c gì v i nhau c ch c
năm nay. Tôi nh l n cu i cùng g p nhau, anh y ã tâm s v m c tiêu thành l p và i u hành
m t doanh nghi p c a riêng mình phía tây Nebraska.
Trong b a ti c hôm ó, tôi ã h i thăm Chuck hi n nay anh y ang kinh doanh trong lĩnh
v c gì.
Anh y th t thà thú nh n: “À, th c ra tôi v n chưa t kinh doanh gì c . Năm năm trư c,
th m chí n t n năm ngoái, tôi không dám k cho ai v i u mà tôi s p chia s v i anh…Tôi
ã d trù t t c khó khăn có th x y n, nghiên c u v nh ng lý do t i sao m t doanh nghi p
nh b phá s n: “B n ph i có ngu n v n d i dào”; “B n ph i xác nh chính xác chu kỳ kinh
doanh”; “Li u nhu c u v lo i s n ph m mà b n s chào bán có cao không?”; “Li u ngành kinh
doanh t i a phương có n nh hay không?” Th c ra có n 1.001 i u b n ph i lưu tâm.
- Và i u khi n tôi b n tâm nh t chính là câu chuy n v nh ng ngư i b n c a tôi t th i
trung h c. Dù h không ư c lanh l i l m, th m chí vài ngư i trong s ó còn chưa t ng h c
i h c nhưng hi n gi h l i r t thành công trong công vi c kinh doanh c a mình. Còn tôi ch ì
ch bám theo sau v i công vi c c a m t nhân viên ki m tra cư c phí v n chuy n hàng. Giá như
ngày xưa tôi ư c d y v cách làm th nào lãnh o m t doanh nghi p nh i n thành
công, có l gi ây tôi ã làm ư c nhi u i u hơn h n!”
Rõ ràng Chuck r t thông minh nhưng anh ta ã không bi t s d ng trí thông minh c a
mình m t cách úng hư ng thành công trong kinh doanh.
T i sao m t s ngư i c bi t thông minh nhưng v n th t b i? Bao nhiêu năm nay, tôi chơi
khá thân v i m t ngư i có y t ch t c a m t thiên tài, m t b óc siêu vi t, ngư i thu c Phi
Beta Kappa1. M c dù có trí thông minh b m sinh tuy t nh nhưng anh y l i là m t trong s
ngư i ít thành t nh t mà tôi bi t. Anh y có m t công vi c tàm t m (vì s ph i gánh nhi u
trách nhi m); chưa t ng k t hôn (vì e ng i trư c vi n c nh c a hàng lo t cu c hôn nhân ph i k t
thúc t i tòa án); ch có vài ngư i b n (vì m i ngư i u phát ngán khi chơi v i anh y). Anh y
cũng ch ng bao gi ch u b ti n u tư vào b t c m t lĩnh v c nào (vì lo s s m t ti n). Thay
vì s d ng b óc thiên tài c a mình tìm ra con ư ng d n n thành công, ngư i àn ông này
l i dùng ưa ra nh ng l p lu n ch ng minh m i vi c r i s ch ng i n âu.
Chính vì anh y cho ý nghĩ tiêu c c kh ng ch b não c a mình nên r t cu c h u như
ch ng làm ư c gì, ch ng c ng hi n ư c gì cho xã h i. Ch c n m t chút thay i trong thái
hay trong cách suy nghĩ, anh y s làm nên nhi u i u vĩ i, h u ích. Anh y s h u m t b
não có th em l i thành công vang d i, nhưng l i thi u s c m nh ý chí.
Tôi xin k thêm m t câu chuy n khác v m t ngư i b n mà tôi quen thân ã khá lâu. Anh
y ư c tuy n vào quân i ngay sau khi nh n ư c b ng ti n sĩ t i m t trư ng i h c hàng
u New York. Su t ba năm trong quân ngũ, anh y ã làm ư c gì? Không tr thành m t sĩ
quan, cũng ch ng ph i m t chuyên viên hu n luy n nhân s . Trong ba năm li n anh y ch lái
xe t i. T i sao? B i vì trong u anh y luôn ng p y nh ng suy nghĩ ng o m n m t cách tiêu
c cv ng i lính tráng (“Mình gi i hơn h nhi u”), v các phương pháp rèn luy n c a quân
i (“Chúng th t ng ng n”), v k lu t quân ngũ (“Nh ng i u ó dành cho nh ng k ng
ngh ch, không ph i cho mình), r i t ay nghi n b n thân (“Mình th t là ngu ng c khi không
th tìm ư c cách thoát kh i c c hình này”).
Nh ng ngư i như anh ta r i s ch ng ư c ai tôn tr ng. T t c nh ng gì anh ta h c ư c
u tr nên vô ích. Chính thái tiêu c c ã vô tình bi n anh ta thành m t k t m thư ng.
Hãy nh r ng, gi i quy t v n thì cách b n s d ng trí thông minh quan tr ng hơn
nhi u so v i lư ng trí thông minh b n có. Ngay c m t ti n sĩ cũng không ph i là ngo i l c a
nguyên t c cơ b n này.
Vài năm trư c tôi tr thành b n thân c a Phil F., Giám c Nghiên c u Ti p th c a m t
công ty qu ng cao danh ti ng và anh y luôn m nhi m t t v trí c a mình.
Có ph i Phil thành công nh vào “m t b óc siêu vi t” không? Hoàn toàn Không! Th c ra
Phil g n như ch ng bi t gì v phương pháp nghiên c u hay các phép toán th ng kê. Anh y
chưa t ng t t nghi p i h c (m c dù t t c nhân viên dư i quy n anh y u là c nhân). Phil
1
Phi Beta Kappa (ΦBK - Φιλοσοφία Βίου Κυβερνήτης): là H i B o tr Sinh viên Tài năng Xu t s c trong các ngành khoa h c và Formatted: Justified
ngh thu t t do, ư c sáng l p vào ngày 05/12/1776 t i i h c William & Marry. ây là h i sinh viên lâu i nh t M . Phi Beta Formatted: Font: Times New
Kappa có g c t ti ng Hy L p, có nghĩa “Ni m say mê h c h i là kim ch nam c a cu c i.” Roman, 12 pt
- ch ng bao gi t ra mình am tư ng t t c m i th . V y i u gì ã giúp Phil ki m ư c trên
30.000 ô la m t năm, trong khi không có m t c p dư i nào c a anh y t n 10.000 ô la?
Câu tr l i th t ơn gi n: Phil là m t “k sư con ngư i”. Anh y bi t t o c m h ng cho m i
ngư i trong công vi c, c bi t nh ng khi h rơi vào th t v ng hay chán n n. Phil luôn s ng h t
mình và bi t cách khơi d y lòng am mê, nhi t tình nơi ngư i khác. Anh y hi u nh ng gì
khi n m i ngư i e ng i, và anh y th t lòng yêu quý h .
So v i m t ngư i có ch s IQ cao hơn, Phil áng giá g p nhi u l n, không ph i vì trí tu
mà vì anh y ã bi t s d ng tư duy như th nào.
Theo th ng kê, t i M c 100 ngư i h c i h c thì không n 50 ngư i t t nghi p. Tôi r t
tò mò v th c tr ng này nên ã n h i trư ng ban tuy n sinh c a m t trư ng i h c l n.
Ông y gi i thích: “Không ph i vì h kém thông minh. N u h thi u kh năng tư duy,
chúng tôi ã không nh n h vào ngay t u. Cũng không ph i v n h c phí, vì m i ngư i
u trang tr i ư c cho vi c h c c a mình. V n n m thái . Ch c ông s ng c nhiên khi
bi t r ng có r t nhi u b n tr b h c ch vì không thích th y giáo, không thích các môn ph i
h c, hay không thích b n bè cùng l p.”
N p nghĩ tiêu c c chính là lý do làm cho cánh c a d n n nh ng v trí qu n lý, i u hành
c p cao l i óng ch t trư c không ít các nhân viên tr . Không ph i kh năng tư duy mà chính
thái cáu k nh, tiêu c c, coi thư ng ngư i khác ã níu chân h l i. Như m t chuyên viên c p
cao, thâm niên ã tâm s v i tôi: “R t ít khi chúng tôi t ch i m t ngư i tr tu i ch vì anh ta
thi u năng l c, mà thư ng do thái thi u tích c c c a anh ta.”
Tôi ã t ng nán l i m t công ty b o hi m tìm hi u vì sao 25% s nhân viên ng u l i
bán ư c 75% t ng kh i lư ng b o hi m, trong khi 25% s nhân viên kém nh t ch óng góp
5% mà thôi.
tìm ra câu tr l i, ngư i ta ã r t th n tr ng ki m tra hàng ngàn h sơ cá nhân và phát
hi n ra r ng: gi a nh ng ngư i này không h có s khác bi t quá l n nào v trí l c b m sinh c .
M t khác, s cách bi t v giáo d c cũng không gi i thích t i sao h có kh năng bán hàng khác
nhau. Cu i cùng, ngư i ta khám phá ra s khác bi t l n nh t gi a m t ngư i thành công và m t
ngư i th t b i n m thái , kh năng ki m soát và i u khi n suy nghĩ c a b n thân. Nh ng
ngư i gi i nh t thư ng nhi t tình, yêu quý m i ngư i xung quanh, và không ph i lo l ng n
m c ám nh.
Th c ra, tính cách b m sinh mà chúng ta ư c nh n t lúc sinh ra, chúng ta khó lòng hoán
i hoàn toàn, song chúng ta v n có th t o ra s thay i trong cách s d ng tri th c.
Tri th c s tr thành s c m nh, n u chúng ta s d ng chúng m t cách h p lý. Ch ng b nh
“ l i cho trí l c” thư ng i li n v i m t s suy nghĩ sai l m v tri th c. Chúng ta thư ng nghe
m i ngư i nói tri th c là s c m nh. Nhưng nh n nh này ch úng m t ph n, và ch d ng
m c ti m năng. Tri th c ch tr thành s c m nh th c s khi ư c s d ng úng cách, úng m c
ích.
Khi ư c h i “M t d m tương ương v i bao nhiêu b 2?”, nhà bác h c Einstein ã tr l i:
“Tôi không bi t. T i sao tôi ph i nh i vào u mình nh ng con s mà tôi có th d dàng tìm
th y b t c m t cu n sách tham kh o ph thông nào!”
Einstein qu th c ã d y chúng ta m t bài h c áng giá. Ông luôn tin r ng m i vi c s t t
hơn nhi u n u chúng ta s d ng trí óc suy nghĩ, ch không ph i làm nhà kho ch a nh ng
s th t hi n nhiên.
2
1 b (foot) = 0,3048 mét.
- Henry Ford ã t ng m t l n ki n báo Chicago Tribune vì t i ph báng khi h g i ông là k
ngu d t. Ford b o h : “Các ông hãy ch ng minh xem!”. áp tr , t báo yêu c u Ford tr l i
vài câu h i ơn gi n như: “Benedict Arnold là ai?”; “Cu c chi n tranh Nam – B c di n ra khi
nào?” và m t vài câu khác n a. Vì không ư c i h c t nh nên h u như Ford ch ng tr l i
ư c câu nào.
Cu i cùng, Ford tuyên b : “Tôi không th tr l i ư c, nhưng ch c n 5 phút thôi, tôi s
tìm ra m t ngư i có th tr l i t t c .”
Henry Ford chưa t ng quan tâm n nh ng thông tin ó. Nhưng ông bi t nh ng i u mà
m t giám c i u hành c p cao c n ph i bi t: ó là kh năng tìm ki m và x lý thông tin quan
tr ng hơn nhi u, so v i vi c s d ng b óc như m t nhà kho lưu tr t t c m i th .
M t ngư i ch a y trong u nh ng ki n th c sách v , th c s h áng giá bao nhiêu?
Vài ngày trư c ây, tôi ã có m t bu i t i thú v bên m t ngư i b n. Anh y hi n ang là
giám c m t doanh nghi p s n xu t, tuy m i thành l p nhưng t c phát tri n r t nhanh và g t
hái ư c khá nhi u thành công. Trong lúc nói chuy n, chúng tôi tình c chuy n ti-vi sang m t
trong nh ng game show truy n hình ư c ưa thích nh t. Ngư i chơi trong chương trình hôm ó
tr l i ư c r t nhi u câu h i các lĩnh v c khác nhau, nhưng ph n l n chúng u ch ng có ý
nghĩa gì c .
Sau khi anh ta tr l i xong m t câu h i v v n gì ó v m t ng n núi Argentina, ngư i
b n tôi h i: “Anh nghĩ tôi s tr cho anh chàng này bao nhiêu, n u anh ta làm vi c cho tôi?”
Tôi tò mò : “Bao nhiêu?”
“ m. Tôi s tr úng 300 ô la, không hơn không kém m t xu! Không ph i 300 ô la
m t tu n hay m t tháng âu, mà là m t i! Ch c anh ng c nhiên l m nhưng th c ra tôi ã tính
k r i. V “chuyên gia” này c a chúng ta không bi t cách tư duy. Kh năng c a anh ta ch là thu
th p và lưu tr ki n th c trong b não c a mình mà thôi. Th c ch t, anh ta ch ng khác gì m t
cu n bách khoa toàn thư “s ng”. V i 300 ô la, tôi hoàn toàn mua ư c m t cu n bách khoa
toàn thư t t. Có l 300 ô la cũng… còn quá cao, b i th c t là chúng ta có th tra c u n 99%
nh ng i u anh chàng này bi t trên google.com h u như hoàn toàn mi n phí.
Anh nói ti p: “Tôi mu n c ng s viên c a mình ph i là nh ng ngư i bi t cách gi i quy t
v n , bi t sáng t o và tìm ra nh ng ý tư ng m i. H ph i bi t ư c mơ, sau ó bi n ư c mơ
thành hành ng c th . Ch m t ngư i bi t tư duy m i có th cùng tôi ki m ti n, còn m t
ngư i ch bi t c và lưu tr m i th trong u thì th c s ch ng th làm nên trò tr ng gì”.
Ba cách ch a tr căn b nh “ l i cho trí l c”
Dư i ây là ba cách khá ơn gi n giúp ch a tr hoàn toàn ch ng b nh này:
1. ng bao gi ánh giá quá th p trí tu c a mình, và cũng ng bao gi ánh giá quá cao
trí thông minh c a ngư i khác. Hãy nh là không bao gi ư c h th p b n thân. Hãy quan tâm
n nh ng gì b n có, khám phá nh ng kh năng còn ti m n trong con ngư i b n. Hãy nh r ng
trí thông minh c a b n nhi u ít không quan tr ng b ng vi c b n s d ng nó như th nào. Hãy s
d ng trí tu c a mình m t cách có ích, thay vì ch mãi lo l ng xem mình có thông minh hay
không.
nguon tai.lieu . vn
