Xem mẫu
- Bí quyết tập trung đầu óc
Sự rèn luyện một cách có ý thức năng lực tập trung đầu óc trong cuộc sống
hàng ngày của chúng ta sẽ cho phép tận dụng hiệu quả hơn thời gian của mỗi
người và chuẩn bị tinh thần để chúng ta bước vào những trải nghiệm mới.
Bằng cách nào chúng ta có thể tập trung chú ý tốt nhất, điều đó phụ thuộc vào
chuyện chúng ta làm gì trong cuộc đời mình và chúng ta trải nghiệm cái đó như
thế nào. Chúng ta rèn luyện năng lực tập trung đầu óc hay đúng hơn là chúng ta
- cho phép đầu óc mình chạy theo những ý nghĩ lẫn lộn, chồng chéo nhau và những
cảm xúc trái ngược nhau của mình.
Đầu óc chúng ta càng trống rỗng bao nhiêu, càng tự do bao nhiêu thì chúng ta
càng dễ tập trung chú ý vào những nhu cầu của mình và dễ xác định những giá trị
ưu tiên cho cuộc đời mình.
Năng lực tập trung tư tưởng một phần có được do gen di truyền song một phần do
chúng ta tích lũy từ môi trường xung quanh, nhưng giống như các tiềm năng khác,
nó có thể được phát triển thông qua rèn luyện. Trong bất cứ tình huống nào chúng
ta có mặt, ở bất cứ nơi nào chúng ta xuất hiện, chúng ta mang trong mình toàn bộ
lịch sử bản thân, toàn bộ những gì đã trải qua, những kinh nghiệm đã tích lũy. Hầu
như chúng ta tập trung đầu óc một cách máy móc vào những thứ chúng ta cho là
cơ bản với mình, những thứ làm nên sự đam mê của chúng ta hoặc là nhu cầu thiết
yếu nhưng hoàn toàn có ý thức. Giữa đám đông, chúng ta có thể ngay lập tức chú
ý đến chàng trai mà từ lâu ta có cảm tình, còn trên bãi biển, một người sưu tập đá
quý có thể nhìn thấy ngay những gì cần cho bộ sưu tập của mình ở nơi mà người
khác chỉ thấy vài viên đá bình thường như bao viên đá khác.
Vấn đề nảy sinh khi chúng ta không thực sự coi trọng những ý thức cụ thể và một
chiến lược đáp ứng các loại nhu cầu trong khi các nhu cầu này tác động rất lớn đến
chúng ta. Sự coi thường hay cố ý bỏ qua đó, không giúp chúng ta tìm kiếm những
cách giải quyết mới. Nó giam hãm chúng ta trong một thứ cạm bẫy của cái mà
chúng ta nghĩ là sáng kiến duy nhất về cuộc đời mình. Từ đó sinh ra sự cứng nhắc
thay cho uyển chuyển, linh hoạt, và thay cho những khả năng mới có thể có. Vì
thế, chúng ta đồng thời sử dụng khái niệm thả lỏng đầu óc. Bởi vì trong sự tập
trung tư tưởng không cần thiết phải căng thẳng và lo lắng đến mức bị ám ảnh hàng
ngày.
- Những người theo đạo Phật, để miêu tả trạng thái thiền của đầu óc đã sử dụng khái
niệm tập trung và thả lỏng đồng thời. Tập trung toàn lực cho một công việc đã
chọn không có nghĩa là đầu óc cứ phải căng ra. Một trong số các bậc thầy về thiền
đã nói với các học trò: Nếu con ăn thì con cứ ăn, nếu con đọc sách thì con cứ đọc
sách. Bữa nọ, một trong số các học trò nhìn thấy thầy đọc sách khi ăn, liền hỏi:
Thưa thầy, thế này là thế nào, thầy dạy chúng con phải hoàn toàn tập trung tư
tưởng cho một công việc đang làm, thế mà chính thầy lại không thực hiện điều đó,
là nghĩa làm sao? Ông thầy trả lời: Nếu con ăn thì con cứ ăn, nếu con đọc thì con
cứ đọc, còn nếu con vừa ăn vừa đọc thì con cứ vừa ăn vừa đọc.
Một người Ba Lan kể rằng cách đây không lâu ông ta đã có mặt trong buổi báo cáo
dẫn luận về thiền. Đến phần trả lời câu hỏi thắc mắc, thầy nói ngay: Trước khi mọi
người đưa ra câu hỏi, tôi xin trả lời chung cho tất cả các câu trả lời đó: Thực hành
thật nhiều vào!
Rèn luyện năng lực tập trung tư tưởng là vũ khí tự về trước sự phân tán đầu óc, là
vũ khí bảo vệ hữu hiệu trước những ý thích tùy hứng của con người. Việc rèn
luyện này dựa trên sự quan sát trí óc mình và quan sát những cảm nhận xuất hiện
trong đó: tư duy, cảm xúc, nhu cầu. Mỗi người trong số chúng ta đều có rất nhiều
trạng thái ý thức và những tính cách nhỏ lẻ của riêng mình. Theo ông Ken Wilber,
người sáng tạo ngành tâm lý học hội nhập, con số các tính cách nhỏ lẻ này bình
quân ở mỗi người là khoảng mười hai. Ở những thời điểm khác nhau của cuộc đời
mình, thậm chí trong từng ngày, chúng ta thường đồng nhất bản thân mình với các
trạng thái do mình lựa chọn. Chẳng hạn như nếu chúng ta tức giận thì cái “tôi” của
chúng ta, tức bản thân chúng ta trong thời điểm đó, chính là nỗi tức giận. Một lát
sau, khi chúng ta tràn đầy âu yếm, chan chứa yêu thương ôm con vào lòng thì cái
“tôi” của chúng ta trở thành một ông bố hay bà mẹ rất mực thương con. Cái làm
nên giá trị của sự tập trung đầu óc chính là việc chúng ta điều khiển bản thân một
cách có ý thức bằng các tình huống như thế hoặc ít nhất là chúng ta nhìn thấy các
- tình huống như thế. Và chính nhờ sự tập trung đầu óc, chúng ta không gắn chặt
mình vào các vai diễn, không phủ định chúng mà chỉ quan sát chúng, rút ra kết
luận và lựa chọn cách giải quyết tốt nhất mà chúng ta có thể lựa chọn thời điểm
nhất định. Không tập trung đầu óc, chúng ta không thể ý thức được vấn đề chúng
ta sống bằng cách nào, chúng ta thiết lập các mối quan hệ như thế nào, với thế giới
quanh ta, các mối quan hệ với những người khác. Chúng ta không sống một cách
có ý thức, điều đó không phải do chúng ta lựa chọn, mà cuộc sống lựa chọn thay
cho chúng ta. Chúng ta chỉ có một ảnh hưởng hạn chế trong chuyện chúng ta đóng
góp gì vào cuộc đời của những người khác, chúng ta chia sẻ gì với thế giới của
chúng ta.
Cần phải rèn luyện hàng ngày để trong bộ óc hình thành trạng thái có khả năng trở
thành người quan sát tất cả những gì diễn ra bên ngoài. Khi đó chúng ta có thể tự
nêu cho mình câu hỏi, ai đang chỉ đạo chúng ta, bộ phận nào của tâm lý chúng ta
có ảnh hưởng lớn lao nhất đến việc đưa ra những lựa chọn mang tính sống còn đối
với cuộc đời ta và liệu những lựa chọn đó có thiết thực với cuộc sống của chúng ta
không?
nguon tai.lieu . vn
