Xem mẫu
- PHÒNG GD-ĐT TP.PHAN RANG-TC CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TIỂU HỌC TẤN TÀI 1 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÍ CHỈ
ĐẠO VIỆC DUY TRÌ SĨ SỐ TRONG
NHÀ TRƯỜNG ĐẠT HIỆU QUẢ
Họ và tên tác giả: Dương Thị Diệu Hoà
Chức vụ: Hiệu trưởng Trường tiểu học Tấn Tài 1
- I. HOÀN CẢNH NẢY SINH ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Để thực hiện tốt mục tiêu giáo dục, một trong những nhiệm vụ quan trọng Ngành
đặt ra cho mỗi địa phương, mỗi đơn vị trường học chính là công tác đảm bảo duy trì sĩ số.
Từ khi được điều về làm công tác quản lí tại Trường tiểu học Tấn Tài 1, tôi thấy
được những khó khăn mà nhà trường cũng như chính quyền địa phương phải trải qua đó
chính là công tác vận động học sinh bỏ học ra lớp nhằm đảm bảo duy trì sĩ số. Phường
Tấn Tài có ba trường tiểu học đóng trên địa bàn, mỗi trường đều có số lượng con em trong
địa phương không đến một nửa tổng số học sinh toàn trường.
Trường tiểu học Tấn Tài 1 cũng không ngoại lệ, hàng năm trường đều tiếp nhận
một phần số học sinh có hộ khẩu ở địa phương, phần lớn còn lại do nhiều nơi ngoài thành
phố đến địa phương tạm trú để làm ăn, sinh sống. Đại bộ phận cha mẹ học sinh chú trọng
đến kế sinh nhai nên ít quan tâm đến việc học hành, việc giáo dục con cái ở nhà. Thậm chí
nhiều phụ huynh khoán trắng việc giáo dục cho nhà trường, cho nơi nuôi trẻ, chỉ biết cho
con tiền chứ không hề quan tâm, gần gũi con cái nên không phát hiện những biểu hiện tiêu
cực trong các cháu, nhất là các cháu ham chơi, mê games online.
Nhiều gia đình cha mẹ làm thuê, kinh tế khó khăn; một số gia đình lại có cuộc sống
không hạnh phúc, ảnh hưởng tâm lí của trẻ, các em muốn bức phá, thoát khỏi mái gia đình
mà có em đã từng tâm sự với tôi “như địa ngục”. Một số em chỉ có mẹ, không cha (con
ngoại hôn), việc làm của mẹ không ổn định hay gây nợ nần, dẫn con bỏ đi nơi khác.v.v..
Đó là những guyên nhân có thể dẫn đến việc bỏ học của học sinh.
Trên đây là những thực trạng nhà trường phải gánh lấy trong nhiều năm qua. Vậy
làm thế nào để khắc phục tình trạng học sinh bỏ học, vận động học sinh bỏ học ra lớp đạt
hiệu quả nhằm thực hiện tốt công tác duy trì sĩ số trong nhà trường cũng như ở địa
phương? Câu hỏi này đặt ra cho người làm công tác quản lí chúng tôi phải tìm cách tháo
gỡ mà không được chạy theo thành tích. Chính vì vậy, trong những năm qua tôi đã tiến
hành nhiều biện pháp quản lí chỉ đạo công tác duy trì sĩ số. Sau đây là “một số biện pháp
quản lí chỉ đạo việc duy trì sĩ số trong nhà trường” tôi đã thực hiện rất hiệu quả.
II. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP:
Từ năm học 2007-2008 nhà trường quyết tâm nỗ lực phấn đấu đạt Trường tiểu
học chuẩn quốc gia mức độ 1, một trong những tiêu chí cần đạt đó là tỉ lệ duy trì sĩ số
với 98%. Trong ba năm trở lại đây (từ năm học 2008-2009), công tác duy trì sĩ số tiếp
tục được phấn đấu với chỉ tiêu cao hơn (100%) do nhà trường đăng kí thi đua Tập thể
lao động xuất sắc.
Để đạt được chỉ tiêu phấn đấu, nhà trường đã đề ra nhiều biện pháp khắc phục
tình trạng học sinh bỏ học nhằm đảm bảo duy trì sĩ số, góp phần hiệu quả trong công tác
phổ cập giáo dục tiểu học-xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi nói
- riêng và trong sự nghiệp giáo dục nói chung. Sau đây là những giải pháp, biện pháp tôi
đã trải nghiệm thành công trong những năm qua:
1. Nâng cao nhận thức của đội ngũ, cộng đồng về công tác duy trì sĩ số.
Để ngăn ngừa tình trạng học sinh bỏ học vì bất cứ nguyên nhân nào, mỗi nhà
trường cần phải làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền trong đội ngũ giáo viên, cha mẹ
học sinh, nhân dân thực hiện tốt công tác phổ cập giáo dục tiếu học-chống mù chữ, phổ
cập giáo dục đúng độ tuổi.
* Đối với chi bộ nhà trường:
Lãnh đạo nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học, đặc biệt chú trọng
công tác duy trì sĩ số.
Tổ chức sinh hoạt chuyên đề về tìm biện pháp khắc phục tình trạng học sinh
bỏ học.
* Đối với nhà trường:
Phải giúp cho mỗi thầy cô giáo có nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của bản
thân trong công tác phổ cập giáo dục tiếu học-chống mù chữ, phổ cập giáo dục đúng độ
tuổi, nhất là đảm bảo duy trì sĩ số, không để học sinh bỏ học vì học yếu. Đưa công tác
duy trì sĩ số vào nội dung khống chế trong thi đua đối với mỗi giáo viên chủ nhiệm.
Nhà trường phải quan hệ chặt chẽ với Ban đại diện cha mẹ học sinh, kịp thời
phản ánh đến cha mẹ học sinh tình hình học tập, rèn luyện của học sinh, các biểu hiện
bất thường xảy ra ở trường lớp, ngoài xã hội. Kịp thời phối kết hợp giáo dục học sinh vi
phạm đạo đức, học sinh cá biệt.
Làm tốt công tác tham mưu với cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương về công
tác giáo dục; phối hợp chặt chẽ với các đoàn thể chính trị-xã hội tại địa phương trong
việc vận động học sinh ra lớp.
* Đối với cha mẹ học sinh:
Phải nhận thức được gia đình là hạt nhân trong xã hội, gia đình có tốt thì xã
hội mới phát triển; phải hiểu được việc giáo dục con cái là trách nhiệm chính của gia
đình. Do đó gia đình phải có trách nhiệm phối hợp với nhà trường và xã hội giáo dục
con cái nên người, không nên ỷ lại hoặc khoán trắng cho nhà trường.
* Đối với địa phương:
Phải quan tâm giúp đỡ nhà trường; lãnh chỉ đạo tốt công tác giáo dục ở địa
phương. Kịp thời chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, ban ngành phối hợp với nhà trường trong
việc vận động học sinh ra lớp.
Nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, giáo viên và cộng đồng về đảm bảo duy
trì sĩ số là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong công tác giáo dục. Và khi học
sinh đã nghỉ học thì việc tìm hiểu nguyên nhân bỏ học của các em lại là việc làm cấp
thiết của nhà trường để vận động các em tiếp tục đến trường.
- 2. Xác định nguyên nhân học sinh bỏ học.
Học sinh bỏ học thường do nhiều nguyên nhân khác nhau. Để vận động học sinh
ra lớp thành công, việc đầu tiên của nhà trường là phải tìm hiểu, xác định học sinh bỏ
học vì nguyên nhân gì? Xác định đúng nguyên nhân bỏ học của học sinh, ta mới có biện
pháp vận động phù hợp và mang lại hiệu quả cao.
Việc tìm hiểu nguyên nhân bỏ học phải dựa trên nhiều nguồn thông tin. Chúng ta
không nên chủ quan tin ngay thông tin đầu tiên từ phía gia đình, mà cần lắng nghe từ
nhiều phía như học sinh trong lớp, giáo viên trong trường, gia đình, cộng đồng. Đặc biệt
là từ đối tượng bỏ học, cần quan sát kĩ biểu hiện qua nét mặt, cử chỉ, lời nói của em;
nhạy bén nắm bắt nguyên nhân chính để phối hợp vận động thành công.
Như trường hợp em Kim Quyên học lớp 5C, khi em nghỉ học, giáo viên chủ
nhiệm đến nhà vận động nhưng không được với lí do mẹ em đã bỏ đi về Đồng Nai do
làm ăn thất bại. Hiệu trưởng cùng Hội trưởng phụ nữ phường đã đến gia đình tìm hiểu,
vận động em ra lớp nhưng gia đình (một người bà con mà gia đình em tạm trú) cho biết
mẹ em đã quay về dẫn em vào Đồng Nai. Qua tìm hiểu từ nhân dân xung quanh, từ các
bạn học sinh gần nhà em sống, chúng tôi biết được em vẫn còn ở đó, hiện đang giữ con
nhỏ cho chủ nhà mỗi sáng nên không thể đến trường. Tôi đã tham mưu chính quyền địa
phương nhờ các anh công an giúp đỡ, mời gia đình đang nuôi em lên làm việc, nhờ đó
mới được tiếp xúc trực tiếp với em Quyên. Qua trao đổi, quan sát từng biểu hiện của em
chúng tôi đã xác định nguyên nhân chính làm em nghỉ học đó là mẹ bỏ đi, gia đình này
nuôi em với điều kiện em phải giữ con nhỏ cho họ. Nhờ phát hiện nguyên nhân chính,
chúng tôi đã tìm cách vận động được em đến trường học.
Sau khi đã xác định được nguyên nhân chính làm học sinh bỏ học, chúng ta phải
có biện pháp tuyên truyền, vận động phù hợp. Có những biện pháp chúng tôi tiến hành
ngay sau khi xác định nguyên nhân bỏ học nhưng cũng có những biện pháp chúng tôi
thực hiện ngay từ đầu năm học nhằm ngăn ngừa, khắc phục tình trạng học sinh bỏ học.
Sau đây tôi xin trình bày một số biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học cũng
như các biện pháp vận động học sinh bỏ học ra lớp hiệu quả.
3. Một số biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học:
3.1. Các biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học do hoàn cảnh kinh tế gia
đình khó khăn:
Để ngăn ngừa học sinh bỏ học do hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, nhà
trường đã có nhiều biện pháp giúp đỡ học sinh kịp thời, hiệu quả:
- Vận động cán bộ, giáo viên, nhân viên (CBVC) đóng góp hàng tháng để bảo trợ
học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Bắt đầu từ năm học 2007-2008 đến nay, mỗi
CBVC tự nguyện hỗ trợ 3.000 đồng/tháng để giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh đặc biệt
khó khăn vượt khó. Mỗi năm trường họp xét hỗ trợ cho 2 em, tính đến nay CBVC nhà
trường đã luân phiên bảo trợ 8 em với tổng số tiền 3.609.000 đồng.
- - Vận động học sinh tiết kiệm quà sáng để xây dựng quỹ “Vì bạn nghèo”. Nguồn
quỹ này được sử dụng mua tặng quần áo, đồ dùng học tập cho học sinh nghèo, học sinh
khuyết tật, học sinh có hoàn cảnh khó khăn vào dịp đầu năm học; tặng quà Tết Trung
thu, Tết Nguyên đán và tặng sách vở cho các em vào cuối mỗi năm học. Tổng số tiền
vận động được 18.583.000 đồng. Trong đó:
Năm học 2007-2008 vận động được: 3.916.500 đồng
Năm học 2008-2009: 3.465.500 đồng
Năm học 2009-2010: 4.766.000 đồng
Từ đầu năm học 2010-2011 đến nay: 6.435.000 đồng
- Vận động các nhà hảo tâm, các cơ quan đóng trên địa bàn hỗ trợ giúp đỡ học
sinh nghèo, khuyết tật vượt khó thông qua chương trình “Thắp sắng ước mơ”, phát học
bổng cho những em đạt thành tích.
- Tổ chức các nhóm học sinh cùng tổ dân phố trong mỗi lớp học để các em kịp
thời giúp các bạn có hoàn cảnh khó khăn trong công việc và cùng học nhóm ở nhà.
3.2. Các biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học do hoàn cảnh gia đình:
Bên cạnh những gia đình học sinh có hoàn cảnh kinh tế khó khăn như đã nêu trên,
nhà trường còn không ít những em học sinh gia đình có hoàn cảnh khá phức tạp như cha
mẹ li hôn, cha có người phụ nữ khác, mẹ làm nghề không lành mạnh…
Trong những năm qua, trường đã đương đầu nhiều trường hợp khó khăn trong
công tác vận động học sinh bỏ học vì hoàn cảnh gia đình như đã nêu. Sau đây là một số
trường hợp đặc biệt trong nhiều trường hợp mà tôi đã vận động được gia đình cho các
em đi học lại:
- Năm học 2007-2008, em Nguyễn Thị Mỹ Nhung và Nguyễn Thị Tường Vy
được cha mẹ xin chuyển từ Quảng Trị về học tại Trường tiểu học Tấn Tài 1. Sau ba
tháng nghỉ hè, mẹ em bất hoà với gia đình chồng nên đầu năm học 2008-2009 đã đưa hai
em trở về trường cũ ở Quảng Trị nhưng không rút hồ sơ theo. Giáo viên chủ nhiệm
nhiều lần tìm đến gia đình trao đổi đưa em trở về học nhưng không được vì gia đình có
suy nghĩ đơn giản rằng con cháu mình hiện vẫn đang đi học thì học ở đâu cũng được.
Nhà trường mời cha của hai cháu đến trường làm việc, phân tích cho cha các cháu
hiểu cần đưa các cháu trở về, nếu không xem như các cháu đã bỏ học. Nếu tiếp tục học
tại Quảng Trị thì phải làm thủ tục chuyển trường kịp thời, nếu không các cháu cũng
không thể lên lớp vì không có hồ sơ học bạ. Qua phân tích của nhà trường, cha cháu trực
tiếp đi Quảng Trị đưa con về nhưng mẹ vẫn không đồng ý. Tôi lần tìm địa chỉ trường
các cháu đang học (Trường tiểu học Lê Thế Triết), trao đổi với trường bạn về việc tiếp
nhận học sinh sai nguyên tắc của họ và đề nghị Hiệu trưởng nhà trường mời mẹ cháu
đến làm hồ sơ chuyển trường. Sau gần một tháng vất vả liên lạc tới lui giữa nhà trường –
- gia đình – trường bạn chúng tôi mới hoàn tất thủ tục chuyển trường để các cháu được
tiếp tục đi học.
- Vào cuối năm học 2008-2009, hai em Đào Duy Phát và Đào Duy Hào bỏ học do
bố có vợ bé, mẹ dẫn cả hai về sống với cậu ở Sông Luỹ. Giáo viên chủ nhiệm nhiều lần
đến nhà, xin số điện thoại của mẹ cháu để liên lạc nhưng không được. Tôi đã tham mưu
Đảng uỷ, UBND phường chỉ đạo Hội phụ nữ, trưởng ban quản lí khu phố 3, công an
cùng phối hợp vận động. Bà nội cháu đã tiếp đón chúng tôi, bản thân bà cũng muốn đưa
cháu về nhưng không biết mẹ cháu sống ở đâu. Sau khi lắng nghe tin tức từ nhiều
nguồn, đồng thời qua tìm hiểu những hộ sống lân cận, tôi đã có số điện thoại của mẹ các
cháu, khuyên nhủ chị đưa con về học nhưng chị tắt máy.
Một lần nữa, tôi đã đến gặp gia đình vận động cho người vào Sông Luỹ đưa các
cháu về nhưng bố cháu đã bỏ đi sống cùng vợ bé, bà nội già không thể đi xa. Do thời
gian cấp bách (cận ngày kiểm tra định kì cuối kì 2), tôi đã hội ý gấp trong Hội đồng
trường và trực tiếp vào Sông Luỹ gặp mẹ các cháu, vận động khéo cho chị đồng ý đưa
các cháu về tham dự kì kiểm tra cuối kì 2. Sau khi chấm dứt năm học, nếu chị có yêu
cầu, chúng tôi sẽ giúp chị làm hồ sơ chuyển cháu về Trường tiểu học Sông Luỹ năm học
2009-2010. Trược sự nhiệt tình của nhà trường, chị đã giao hai cháu cho tôi chở về học
tiếp đến hết năm học. Sau đó, một cháu được lên lớp 6, ở với bà nội, tiếp tục đi học; một
cháu nhà trường giúp hoàn thành thủ tục chuyển trường tiểu học Sông Luỹ vào đầu năm
2009-2010 và hiện cháu đã chuyển về học tại Trường tiểu học Tấn Tài 1 năm học 2010-
2011, sau khi mẹ mất.
- Năm học 2009-2010, em Nguyễn Hữu Sơn bị cha mẹ bắt nghỉ học do mẹ cháu
bất hoà với bà nội, anh chị phải rời nhà ông bà, thuê chỗ ở. Do em nghỉ học đột ngột nên
cô Dương Ngọc Toàn, giáo viên chủ nhiệm lớp 5D không tìm được nơi cha mẹ em thuê
ở để vận động (gia đình nội không cung cấp thông tin). Tôi đã cùng cô Toàn đến nhà nội
em trao đổi, phân tích, đánh động vào tình thương của ông bà đối với con cháu thì được
bà tiết lộ xóm nhỏ nơi cha mẹ em thuê ở (thuộc xã An Hải) chứ không biết địa chỉ chính
xác. Sau buổi chiều đi hỏi thăm khắp xóm, chúng tôi cũng tìm được nơi ở mới của cha
mẹ em. Lắng nghe cha mẹ em tâm sự hoàn cảnh khó khăn, không có phương tiện cho
con đi học dù chỉ còn một tháng đã chấm dứt năm học, tôi đưa ra nhiều phương án nhằm
tạo điều kiện cho cháu được tiếp tục ăn học:
Một là, nhà trường hỗ trợ cho gia đình phần nào về kinh tế để em tiếp tục đến
trường.
Hai là, cho em mượn xe đạp đi học.
Ba là, nhờ cha mẹ học sinh gần nhà đưa giúp.
Bốn là, về ở với cô Hiệu trưởng trong thời gian chờ gia đình em tạm ổn định.
Thấy nhà trường quá nhiệt tình, cuối cùng cha mẹ em cũng chấp nhận cho em đi
học lại bằng cách cho em đi xe đạp cùng chị mỗi sáng.
- - Năm học 2010-2011, mẹ em Thái Minh Tiến học lớp 2C làm ăn thất bại, dẫn
con vào Đồng Nai trốn nợ. Sau nhiều lần liên lạc, với sự giúp đỡ của chủ nhà chị thuê ở,
chúng tôi cũng đã liên lạc được với chị, động viên chị hãy vì tương lai của con, đừng để
cháu nghỉ học. Cuối cùng chị đã trở về làm thủ tục cho cháu chuyển vào Đồng Nai học
tại Trường tiểu học Liên Ngọc.
Còn khá nhiều trường hợp tương tự như trên chúng tôi cũng đã vận động thành
công, không để học sinh bỏ học. Với những nguyên nhân bỏ học vì có hoàn cảnh bất
thường như thế này, thường thì gia đình không quan tâm, bỏ mặc con cái vì chính bản
thân mẹ các cháu cũng quá hụt hẩng, quá đau khổ. Vì vậy đòi hỏi sự nhiệt tình của giáo
viên chủ nhiệm, sự phối hợp giúp đỡ của các cấp các ngành, nhất là tâm huyết của
người cán bộ quản lí.
3.3. Các biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học do học lực yếu kém:
Thực hiện chỉ thị số 33/2006/CT-TTg ngày 08/9/2006 của Thủ tướng Chính phủ
về Chống tiêu cực trong thi cử và khắc phục bệnh thành tích trong giáo dục, trong
những năm qua nhà trường đã đi sâu vào đổi mới phương pháp dạy học, tổ chức hiệu
quả các hình thức dạy học, chú trọng việc tổ chức kiểm tra, đánh giá học sinh nhằm
nâng cao chất lượng học tập nhưng vẫn đảm bảo thực hiện nghiêm túc cuộc vận động
“Hai không” với 4 nội dung. Thực hiện nghiêm túc cuộc vận động trên kết hợp với định
hướng bàn giao chất lượng theo yêu cầu của Ngành, nhà trường tiến hành các kì kiểm tra
định kì nghiêm túc, nhờ đó đã phân loại được khá chính xác các đối tượng học sinh.
Trong đó, đối tượng học sinh yếu luôn là mối lo lắng, trăn trở và cũng là đối tượng
chúng tôi đặc biệt quan tâm.
Thường học sinh yếu kém do nguyên nhân tiếp thu chậm, lười học, ham chơi,
thiếu sự tập trung ở lớp. Tuy nhiên vẫn có những trường hợp do hoàn cảnh kinh tế gia
đình khó khăn, cha mẹ thiếu quan tâm đến việc học tập của con cái, chưa tạo điều kiện
về thời gian, chưa có góc học tập cho các em ở nhà…
Để giải quyết mối lo lắng về tình trạng học sinh bỏ học do học yếu, nhà trường đã
thực hiện tốt một số biện pháp sau:
* Đối với các em học yếu do hoàn cảnh khó khăn, như đã nêu trên ngoài việc hỗ
trợ cho các em về vật chất, hiệu trưởng chỉ đạo tổng phụ trách Đội, giáo viên chủ nhiệm
tổ chức tốt các câu lạc bộ nhỏ tuổi, các nhóm học tập ở khu dân cư để các em giúp đỡ
bạn cùng vươn lên học tốt.
* Đối với các em học yếu do tiếp thu chậm, biện pháp khắc phục của nhà trường
chính là:
- Trong quá trình dạy học, giáo viên đặc biệt chú ý đến các em, khuyến khích
các em tham gia các hoạt động học tập. Tránh các hành động vi phạm nhân cách học
sinh mà ngược lại, cần tạo cơ hội cho các em tham gia phát biểu ý kiến, biểu dương kịp
thời sự tiến bộ - dầu là rất nhỏ ở các em.
- - Tổ chức tốt công tác phụ đạo học sinh yếu: Sau khi khảo sát chất lượng đầu
năm, nhà trường chỉ đạo các tổ chuyên môn kịp thời xây dựng kế hoạch phụ đạo học
sinh yếu và bồi dưỡng học sinh giỏi. Đối với học sinh yếu, giáo viên dạy phụ đạo cho
các em 2 tiết/tuần vào cuối những buổi học ít tiết. Ngoài ra giáo viên còn đưa số học
sinh yếu đến trường vào các buổi được phân công trực trường để kèm cặp thêm; phân
công cho bạn khá giỏi giúp đỡ các em vào 15 phút truy bài đầu mỗi buổi học.
* Đối với các em học yếu do ham chơi, lười học nhà trường đã có nhiều biện
pháp tích cực nhằm ngăn ngừa, hạn chế các em bỏ học như sau:
- Chỉ đạo cho giáo viên thực hiện tốt công tác chủ nhiệm trong từng trường
hợp học sinh vắng mặt:
Nếu các em vắng mặt không lí do một ngày, giáo viên chủ nhiệm phải liên hệ
ngay với gia đình, tìm hiểu nguyên nhân nghỉ học của học sinh để cùng phối hợp kịp
thời nếu do các em trốn học.
Nếu học sinh vắng mặt nhiều ngày do ốm, giáo viên cần tổ chức đến thăm hỏi,
phân công bạn bè chép bài giúp, cố gắng dành thời gian giảng lại kiến thức trọng tâm
trong thời gian em nghỉ học.
Nếu học sinh vắng mặt có lí do nhưng sau đó tiếp tục nghỉ, giáo viên cần liên
hệ với gia đình tìm hiểu, động viên các em đi học lại.
Đồng thời, giáo viên chủ nhiệm báo cáo kịp thời cho Ban giám hiệu nhà
trường nắm tình hình.
- Vận động cha mẹ học sinh cho các em học lớp 2 buổi/ ngày (đối với các
trường có tổ chức lớp học 2 buổi/ngày).
Với đối tượng ham chơi dẫn đến tình trạng học yếu, nhà trường nên vận động
các em chuyển lớp học cả ngày. Với các lớp học này, thời gian nhà trường quản lí các
em nhiều hơn, các em lạị vừa được luyện tập, thực hành những kiến thức đã học, vừa
được vui chơi giải trí trong các hoạt động vào buổi chiều.
Trong những năm qua, nhà trường đã vận động được khá nhiều học sinh yếu
chuyển lớp học cả ngày. Mặc dù việc làm này có ảnh hưởng đến chất lượng các lớp 2
buổi/ngày vào dịp đầu năm nhưng đã hạn chế rất rõ số lượng học sinh yếu vào cuối năm
và khắc phục được tình trạng học sinh bỏ học do học yếu vì ham chơi.
- Tổ chức tốt các hoạt động phong trào, các hoạt động ngoại khoá, hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp để khơi dậy tính tích cực, chủ động trong mỗi học sinh qua
những hoạt động vui chơi giải trí; dần dần hình thành trong mỗi học sinh lòng yêu
trường, mến lớp, giúp các em tự giác tham gia vào các hoạt động lao động, học tập.
3.4. Các biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học do mê games online:
Những năm gần đây, hiện tượng học sinh nghiện games online khá phổ biến.
Trong năm qua trường chúng tôi cũng đã xuất hiện tình trạng học sinh mê game đến bỏ
- học như trường hợp em Hồ Duy Hào, học sinh lớp 3D năm học 2009-2010. Ban đầu gia
đình xin phép cho em nghỉ học một tuần do nghi ngờ em nhiễm cúm A/H1N1. Sau một
tuần có phép, em tiếp tục nghỉ học, giáo viên chủ nhiệm báo cáo em ốm và xin cho em
nghỉ tiếp vài ngày. Nhà trường thấy học sinh tiếp tục nghỉ không có đơn của gia đình
nên chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm phải trực tiếp đến thăm học sinh và tìm hiểu hoàn cảnh
gia đình xem có vấn đề nào nổi cộm có thể dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học. Khi đó,
giáo viên mới biết được mẹ em Huy đang sinh con nhỏ trong tháng, em ở nhà ông nội
thuộc địa bàn phường Mỹ Hương, ông có xin phép cho em nghỉ học một tuần. Sau đó
em tự đi đi về về giữa nhà mẹ và nhà nội nên gia đình không biết em bỏ học, hàng ngày
em mang cặp vào quán net gần nhà chơi đến hết buổi học mới về.
Việc em Hào bỏ học vào quán net gia đình hoàn toàn không biết cho đến khi hiệu
trưởng mời ông nội em đến trường để cùng phối hợp giáo dục. Nhà trường tìm được
nguyên nhân bỏ học cũng nhờ theo dõi biểu hiện hằng ngày của em khi trở lại lớp học.
Qua trường hợp trên, chúng tôi đã rút ra được cho giáo viên chủ nhiệm cũng như
gia đình nhiều bài học kinh nghiệm. Cũng qua đó chúng tôi đã đề ra một số biện pháp
khá hữu hiệu để khắc phục tình trạng học sinh bỏ học do mê games online như sau:
* Chỉ đạo các đoàn thể trong nhà trường cùng phối hợp tổ chức tốt các hoạt động
vui chơi giải trí, kết hợp với thi hái hoa học tập thông qua Hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp theo chủ điểm. Chẳng hạn như trong tháng 02/2011, chúng tôi tổ chức sinh hoạt
tập trung toàn trường với 4 hoạt động:
Hoạt động 1: Thi hái hoa với nội dung bảo vệ môi trường
Hoạt động 2: Thi hát các bài hát về mùa xuân, Đảng, Bác Hồ.
Hoạt động 3: Thực hiện các bước rửa tay sạch bằng xà phòng
- Hoạt động 4: Trò chơi thể dục “Kẹp bóng tiếp sức” và trò chơi dân gian
- * Tổ chức nhiều Hội thi, nhiều phong trào thi đua sôi nổi như:
- Nhân dịp Tết Trung thu, tổ chức hội thi “Làm đèn lồng”, tổ chức “Đêm hội
trăng rằm”.
Qua đêm hội, các em được phát quà, được xem múa lân, xem các anh chị
đoàn viên phường Tấn Tài diễn tiểu phẩm “Tây du kí”, được tham gia vào trò chơi dân
gian “Rồng rắn lên mây”.
- - Tổ chức văn nghệ kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
- Hay nhân dịp 22/12, trường tổ chức cho các em thăm và tặng quà gia đình
liệt sĩ, gia đình thương binh có hoàn cảnh khó khăn, được nghe các bác cựu chiến binh
kể chuyện.
- Tổ chức thi vẽ tranh, cắm hoa trong dịp Tết Nguyên đán.
- Nhân dịp 26/3/2010, nhà trường tổ chức cắm trại với nhiều hoạt động thi đua
sôi nổi, lôi cuốn học sinh như thi trang trí trại; thi nghi thức; hái hoa học tập; thi nấu
cơm; tham gia trò chơi như thi “Chạy 3 chân”, “Kéo co”,…
- Nhân dịp 26/3/2011, nhà trường tổ chức cho học sinh khối lớp 4 và lớp 5 thi
làm báo tường.
- - Tổ chức cho các em tham gia quét dọn Đình làng Tấn Lộc nhân ngày Giỗ tổ
Hùng Vương, tham gia “Tết trồng cây-Nhớ ơn Bác”.v.v..
Tất cả những hoạt động nêu trên, dù là vui chơi giải trí hay học tập, lao
động… đều rèn luyện cho các em những kĩ năng sống cần thiết, mang lại các em cảm
giác vui vẻ, thoải mái nên các em tham gia bằng niềm hăng say, tích cực. Điều quan
trọng mà chúng tôi phát hiện được đó là các em học sinh cá biệt - nhất là các em ham
chơi, rất thích tham gia các hoạt động, các phong trào thi đua và chính các em lại là
những thành viên tích cực nhất khi tham gia lao động.
- * Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự quan tâm, chăm lo cho học sinh. Theo dõi
biểu hiện của học sinh trong quá trình dạy học, nhạy bén phát hiện những em hay ngủ
gật trong giờ học, nét mặt bần thần, ngơ ngác, vẻ mệt mỏi, học tập giảm sút, nghỉ học
không lí do… liên hệ với cha mẹ học sinh theo sát, tìm hiểu nguyên nhân, cùng phối hợp
ba môi trường giáo dục để kịp thời ngăn chặn những vi phạm đáng tiếc có thể xảy ra
trong học sinh.
* Tham mưu với cấp Đảng uỷ, chính quyền lãnh chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể
ở địa phương quản lí chặt chẽ các quán net. Không để học sinh vào chơi trong giờ học,
nhất là học sinh mặc đồng phục.
Trên đây là những nhóm biện pháp khắc phục tình trạng học sinh bỏ học của nhà
trường trong nhiều năm qua nhằm đảm bảo tốt nhất việc duy trì sĩ số. Ngoài những
nguyên nhân học sinh bỏ học được nêu trên, trong thực tế còn nhiều nguyên nhân khác
tuỳ vào mỗi địa phương, vào mỗi nhà trường… Nhưng tôi thiết nghĩ, dù là nguyên nhân
nào thì vẫn đòi hỏi sự quản lí chặt chẽ của nhà trường đối với các cháu, sự nhiệt tình của
đội ngũ, sự phối hợp tốt giữa ba môi trường giáo dục. Một khi học sinh đã bỏ học thì đòi
hỏi công tác “dân vận khéo” của nhà trường và đoàn thể chính trị-xã hội ở địa phương.
III. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA SKKN:
Qua quá trình thực hiện các biện pháp quản lí chỉ đạo việc duy trì sĩ số ở nhà
trường trong nhiều năm liền, Trường tiểu học Tấn Tài 1 đã thực hiện tốt công tác duy trì
sĩ số. Cùng với việc khắc phục tình trạng học sinh bỏ học, vận động được học sinh bỏ
học ra lớp, nhà trường đã tạo được môi trường học tập tích cực, lành mạnh, gần gũi, thân
thiện theo đúng tinh thần Chỉ thị nhiệm vụ năm học đã đề ra. Điều quan trọng nhất chính
là giúp học sinh dần dần hình thành những kĩ năng sống cần thiết; các em có nhận thức
đúng đắn về Quyền trẻ em; biết chia sẻ, đoàn kết giúp đỡ bạn vượt khó. Học sinh ngày
càng ham thích đi học và đến trường với lòng hăng say, tích cực tham gia học tập và các
hoạt động giáo dục khác, hạn chế được tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng.
Sau đây là kết quả cụ thể của công tác vận động học sinh bỏ học ra lớp và duy trì
sĩ số trong những năm qua:
Công tác NH 2007-2008 NH 2008-2009 NH 2009-2010 NH 2010-2011
Vận động học sinh
2 4 4 6
bỏ học ra lớp
Duy trì sĩ số 100% 100% 100% 100%
Những kinh nghiệm này đã thực hiện rất thành công ở Trường tiểu học Tấn Tài 1.
Với những biện pháp đề ra, tôi mong các trường bạn cũng sẽ vận dụng hiệu quả vào tình
hình thực tế của đơn vị mình.
IV. KẾT LUẬN:
- Để thực hiện tốt Chỉ thị nhiệm vụ năm học, người cán bộ quản lí cần lãnh đạo tập
thể thực hiện tốt nhiều mặt công tác, nhiều hoạt động khác nhau. Trong đó, việc hạn chế
học sinh bỏ học giữa chừng nhằm đảm bảo duy trì sĩ số là một trong những nhiệm vụ
cấp thiết trong tình hình hiện nay ở địa phương nói riêng, cả nước nói chung.
Sau đây là những bài học kinh nghiệm bản thân tôi đã đúc kết được trong quá
trình quản lí chỉ đạo công tác duy trì sĩ số ở nhà trường đạt hiệu quả:
- Quản lí chặt chẽ việc nghỉ học của học sinh, chỉ đạo kịp thời giáo viên liên hệ
gia đình tìm hiểu nguyên nhân học sinh nghỉ học.
- Thực hiện tốt công tác tham mưu với chính quyền địa phương, các cấp các
ngành có liên quan trong việc ngăn chặn tình trạng học sinh bỏ học.
- Phối kết hợp tốt giữa ba môi trường giáo dục.
- Tổ chức sinh hoạt chuyên đề về khắc phục tình trạng học sinh bỏ học giữa
chừng.
- Tổ chức tốt, hiệu quả các hoạt động học tập, vui chơi giải trí thông qua
chương trình chính khoá, các hoạt động ngoại khoá, hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp. Thực hiện tốt phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực”.
- Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động; nhắc nhở, động viên mỗi cán bộ,
giáo viên thực hiện tốt công tác “dân vận khéo”.
- Mỗi giáo viên phải thực sự yêu thương, chăm lo học sinh đúng nghĩa “mẹ
hiền”.
- Là nhà quản lí giáo dục, người Hiệu trưởng phải tâm huyết với nghề, phải xác
định “tất cả vì học sinh thân yêu” mà sẵn sàng hi sinh thời gian, công sức
trong công tác vận động học sinh ra lớp nói riệng, vì sự nghiệp giáo dục nói
chung.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã trải qua trong quá trình quản
lí, chỉ đạo thực hiện tốt công tác duy trì sĩ số. Rất mong sự góp ý của các đơn vị bạn.
Tấn Tài, ngày 10 tháng 4 năm 2011
Người viết
Dương Thị Diệu Hoà
- NHẬN XÉT CỦA HĐKH TRƯỜNG TIỂU HỌC TẤN TÀI 1
P.Chủ tịch HĐKH
NHẬN XÉT CỦA HĐKH PHÒNG GD-ĐT TP. PHAN RANG-TC
nguon tai.lieu . vn
