Xem mẫu
- PHẦN I:LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay, để tiếp cận với nền tri thức mới và ứng dụng thành công những
thành tựu của khoa học trên thế giới thì các nước nói chung và Việt Nam nói
riêng đòi hỏi phải có cuộc đổi mới trong hệ thống giáo dục về mục tiêu, nội
dung và phương pháp. Chúng ta cần đào tạo ra một đội ngũ nhân lực vừa hồng
vừa chuyên. Không chỉ giỏi về tri thức khoa học mà còn phải am hiểu những tri
thức về xã hội. Môn học Tự nhiên xã hội trong nhà trường Tiểu học hiện nay
giữ vị trí vai trò quan trọng trong việc hình thành tri thức này.
Thế nhưng hiện nay có nhiều giáo viên chưa thật sự hiểu hết ý nghĩa của
việc đổi mới phương pháp dạy học các môn học nói chung cũng như môn Tự
nhiên xã hội nói riêng nên chưa thật sự quyết tâm từ bỏ thói quen dạy theo kiểu
truyền đạt qua sách vở, theo lối học thụ động.
Có rất nhiều phương pháp dạy học giúp các em chủ động tiếp thu kiến thức
nhưng nổi bật lên trong đó là phương pháp giao việc. Đây là phương pháp giúp
các em tự tìm tòi kiến thức, tự phát hiện và nêu thắc mắc trước khi bước vào
tiết học. Giáo viên chỉ là người hỗ trợ giúp các em kết luận lại và định hướng
cho các em đâu là kiến thức đúng. Phương pháp này rất tích cực và mang nhiều
ưu điểm.
Nhận thức được tầm quan trọng của của môn học, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài:
“Sử dụng phương pháp giao việc giúp học sinh học tốt môn tự nhiên xã hội
lớp 1”
PHẦN II:NỘI DUNG
A. Cấu trúc chương trình môn học:
Bao gồm 3 chủ đề:
- Chủ đề “Con người và sức khỏe”: học sinh được học về cơ thể người và
các cơ quan trong cơ thể, cách giữ vệ sinh than thể, cách ăn ở, nghỉ ngơi, vui
chơi điều độ và an toàn, phòng tránh một số bệnh tật.
Chủ đề “Xã hội”: học sinh được học về các thành viên, các hoạt động và
các mối quan hệ trong gia đình, trong trường học, cộng đồng và điều kiện
sống ở xã hội, các hoạt động sinh sống của nhân dân, một số cơ sở hành
chính, y tế, giáo dục…Cách giữ vệ sinh nhà ở, lớp học, trường học , nơi
công cộng: cách giữ an toàn cho bản thân và người khác trong môi trường
sinh hoạt và học tập khác nhau.
Chủ đề “Tự nhiên”: học sinh được học về đặc điểm cấu tạo, môi trường
sống của động thực vật phổ biến: ích lợi và tác hại của chúng đối với đời
sống và sức khỏe con người, một số hiện tượng tự nhiên, sơ lược về mặt
trời, ….
Với những chủ đề của môn học trên, tôi thiết nghĩ làm thế nào để các em
tiếp cận kiến thức một cách chủ động nhất và những kiến thức này thật sự
là của các em, không máy móc, không gò bó. Và tự bản thân cấu trúc của
chương trình cũng đã có mục đích giúp cho các em khám phá những kiến
thức đơn giản thân thuộc với cuộc sống của mình. Chính vì thế, tôi nghĩ với
vị trí là một giáo viên trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn tôi sẽ tận dụng vốn
sống của các em để từ đó tạo nền tảng giúp các em khám phá ra những kiến
thức tưởng chừng như xa lạ nhưng lại vô cùng thân thuộc với chính các em.
Qua đó, chính bản thân các em cũng lại khám phá ra mình, chủ động học tập,
chủ động tiếp nhận kiến thức của môn học. Đó chính là lý do tôi tâm đắc
khi lựa chọn phương pháp giao việc trong phân môn Tự Nhiên Xã Hội.
B. Phương pháp giao việc:
1. Thế nào là phương pháp giao việc? Là phương pháp lôi cuốn học sinh
vào các hoạt động đa dạng với những công việc cụ thể, với những nghĩa vụ
xã hội nhất định. Qua đó, học sinh sẽ có điều kiện để thể hiện những kinh
nghiệm vốn có của mình hình thành được những hành vi phù hợp với công
việc được giao, thu nhận kiến thức phù hợp.
- 2. Cách tiến hành:
Lựa chọn bài dạy phù hợp với phương pháp giao việc.
Xây dựng kế hoạch.
Căn cứ vào mục tiêu của bài , điều kiện, phương tiện dạy học cũng như
đặc điểm, trình độ nhận thức của học sinh trong lớp và kinh nghiệm của
bản thân mà GV sẽ lập ra hệ thống câu hỏi và phân chia công việc cho từng
nhóm(cá nhân)
Ví dụ: Bài “ Cây gỗ”:
Để đảm bảo mục tiêu bài học giáo viên cần giao việc theo 4 nhóm với các
câu hỏi như sau:
Nhóm 1: Hãy quan sát và tìm hiểu xem những cây có thân lớn thường được
trồng ở đâu?
Nhóm 2: Những cây có thân to ấy có những bộ phận nào? Có giống với
những bộ phận của cây rau và cây hoa không?
Nhóm 3: Hãy hỏi những người thân trong gia đình những cây có thân to ấy
tên là gì? Tìm thêm hình ảnh (nếu có)
Nhóm 4: Những cây có thân to thường có ích lợi gì? Làm được những vật
dụng nào?
Hỗ trợ Kiểm tra:
Trong quá trình học sinh thực hiện nhiệm vụ của nhóm mình GV cần hỗ trợ
gợi ý giúp các em tìm kiếm thông tin và kiểm tra tiến độ thực hiện của các
nhóm. Đồng thời cũng giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn trong quá trình thu
nhận thong tin của mình.
Tiến hành tiết dạy: Trong từng hoạt động,các nhóm sẽ lần lượt trình bày
sản phẩm hay thông tin thu thập được theo điều khiển của GV. Những phần
kiến thức học sinh trình bày sẽ là phần mở đầu cho một hoạt động hoặc sẽ
- là phần đúc kết kiến thức của hoạt động đó. GV sẽ là người nhận xét và đúc
kết kiến thức của hoạt động.
Nhận xét – lưu ý – tuyên dương.
2. Ưu – nhược điểm của phương pháp:
*Ưu điểm:
Học sinh chủ động tìm ra kiến thức.
Các em không chỉ sử dụng vốn sống của bản thân mà trong quá trình
tham gia đi tìm kiếm thông tin giúp các em tự gây dựng thêm vốn sống cho
mình. Giáo viên tránh được lối truyền đạt thụ động, không gây hứng thú
cho học sinh.
Tạo được mối liên kết cũng như có sự phối họp giữa gia đình và nhà
trường trong quá trinh giáo dục các em.
Gây cho học sinh sự đam mê, sự khám phá.
Rèn kĩ năng chủ động trong việc nắm bắt kiến thức và giúp cho các em
khắc sâu kiến thức hơn.
* Nhược điểm:
Đối tượng học sinh còn nhỏ nên trong quá trình tìm tòi kiến thức cần có
sự hỗ trợ của gia đình.
Các em dễ tìm hiểu lan man, không đúng trọng tâm yêu cầu.
Trình bày chưa logic, mang tính chất liệt kê.
Dễ dẫn đến việc phân công quá sức với học sinh.
Phải tiến hành thực hiện kéo dài trong một thời gian nhất định.
4. Giải pháp:
a. Cần có sự trao đổi trực tiếp với phụ huynh trong các buổi họp để
có sự hỗ trợ, chia sẻ từ họ trong việc thực hiện phương pháp này:
- Ngay trong buổi họp đầu năm, tôi đã có sự chia sẻ các phương pháp học
tập đặc trưng của từng môn học. Thông qua buổi họp, tôi cũng nói rõ mục
đích và ý nghĩa của việc giao việc cho các em. Từ đó, phụ huynh nhìn
nhận thấy được ưu điểm và có sự hỗ trợ nhất định trong suốt năm học.
Khi đó phụ huynh cũng giúp tôi định hướng cho các em thu thập thông tin
chính xác hơn, tránh sai mục tiêu của tiết học.
b. Cần xây dựng kế hoạch giảng dạy cụ thể, chi tiết trong việc phân
công nhiệm vụ cho từng nhóm:
Đây là bước chuẩn bị quan trọng nhất. Tôi đã luôn cân nhắc thật kĩ khi
giao việc cho từng cá nhân. Phải cân nhắc lựa chọn bài sao cho phù hợp.
Không phải bài học nào cũng có thể áp dụng phương pháp này. Và lúc này
đòi hỏi bản thân tôi phải có sự hiểu biết về đặc tính và hoàn cảnh của
học sinh để tránh gây lúng túng cho học sinh và bản thân phụ huynh.
c. Giúp học sinh trong quá trình tìm tòi kiến thức. Phải kiểm tra
thường xuyên tiến độ làm việc từng nhóm. Định hướng cho các em tìm
kiếm đúng trọng tâm kiến thức .
Giáo viên cần trao đổi thường xuyên với các nhóm để có thể hỗ trợ cho
các em. Đồng thời từ đó gợi ý sâu hơn giúp các em hiểu rõ hơn khi trình
bày trước lớp.
Đối với những bài như “Cuộc sống xung quanh”:
GV cần thường xuyên hỏi thăm trao đổi và giúp đỡ cho học sinh,
tránh tình trạng học sinh chỉ tìm hiểu một số nơi các em thích đến
mà không chú ý đến những gì bé thấy trên đường làm cho phần thu
thập thông tin không phù hợp, không phong phú.
Đối với bài: “Con cá”:
Để quan sát cá bơi và thở như thế nào GV cần hướng dẫn cho học
sinh chú ý đến bộ phận đầu cá. Gợi ý cho các em ra hồ cá ở vườn
trường, hoặc ở nhà mình. Tránh để học sinh quan sát cá bơi mà
không nắm được kiến thực cần nắm.
- d. Yêu cầu các nhóm trình bày thử cho giáo viên sau khi hoàn
thành. GV sẽ gợi ý giúp các em trình bày lưu loát hơn:
Trước khi tiết học được tiến hành GV nên đề nghị các em trình
bày bài của mình theo logic. Tránh gây mất thời gian của giờ học vì
đôi khi các em lúng túng chưa biết cách trình bày làm mất hiệu quả
của phần thu thập thông tin trong nhóm.
e. Khi giao việc giáo viên cần lưu ý đến đặc điểm của từng học
sinh như: tính cách, điều kiện sống, nơi ở ….để tránh giao
những nhiệm vụ không phù hợp, quá sức đối với học sinh.
Cần lưu ý đặc điểm của tùng học sinh để giao việc sao cho phù
hợp, không gây ảnh hưởng đến phụ huynh cũng như tâm lý của các
em.
f. Cần chú ý đến khoảng thời gian sao cho hợp lý:
Khi thực hiện phương pháp này đòi hỏi phải kéo dài trong một
thời gian nhưng người GV chủ động để tránh kéo dài lâu, gây ảnh
hưởng và sao nhãng các môn học khác của các em.
Cần cân đối thời gian hợp lý tránh tình trạng để thời gian tìm
thông tin quá dài, hiệu quả của giao việc sẽ không cao. Đối với
học sinh lớp 1 kiến thức môn Tự Nhiên cũng không quá xa lạ với
các em nên tốt nhất GV chỉ cần giao việc trước một ngày.
*KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
1. Về phía học sinh:
Các em đã biết tìm tòi, sáng tạo trong quá trình thu thập kiến thức
của mình.
Có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các thành viên trong nhóm, bổ
sung kiến thức cho nhau, giúp đỡ nhau cùng khám phá tri thức mới.
- Biết chủ động nắm kiến thức cũng như chủ động tìm kiếm
thông tin một cách bài bản cho các tiết học tiếp theo dù không có
sự phân công của giáo viên.
Biết trình bày logic những nội dung mà các em được giao.
Hầu hết các em biết tự khai thác vốn sống của mình cũng như tự
làm giàu vốn sống đó hơn thông qua những tiết học được các em
chuẩn bị tốt việc được giao.
Những em nhút nhát, rụt rè, thụ động đã nhanh nhẹn hơn, tích
cực hơn. Biết tham gia vào mọi hoạt động nhờ có sự hỗ trợ của
nhóm cũng như của Giáo viên.
2. Về phía Giáo viên:
Bản thân tôi cũng rất đắn đo khi lựa chọn phương pháp này. Vì
đối tượng học sinh của tôi còn quá nhỏ, các em chưa có ý thức tự
học cao. Nếu ứng dụng không khéo sẽ làm cho học sinh hiểu lầm
kiến thức cũng như trở thành gánh nặng cho phụ huynh. Chính vì
thế, tôi luôn tâm niệm làm thế nào để cho học sinh tiếp thu kiến
thức một cách nhẹ nhàng và chủ động nhất.
Thiết nghĩ, GV cần:
Nắm vững mục tiêu, yêu cầu bài học.
Nắm vững đặc điểm tâm lý cung như hoàn cảnh của học sinh.
Học hỏi thêm kinh nghiệm của các bạn đồng nghiệp, tham khảo
sách vở để lựa chọn nhiều hình thức tổ chức giúp các em trong quá
trình học tập.
Với những suy nghĩ đó, bản thân tôi cũng đã cảm thấy mình giúp
được các em phần nào trên con đường đi khai thác nguồn tri thức
nhân loại.
- Đây là một phương pháp tích cực và mang lại hiệu quả cao trong
quá trình giảng dạy của người Giáo viên, đặc biệt là đối với môn
Tự nhiên xã hội. Đây là môn học đòi hỏi các em không chỉ biết
lắng nghe mà chính bản thân các em phải tự khám phá những kiến
thức đang ở xung quanh trong đời sống hàng ngày. Từ đó, các em
sẽ biết làm chủ kiến thức của mình.
Để ứng dụng thành công phương pháp này ngoài việc thực hiện tốt
các giải pháp trên GV cần lưu ý lựa chọn bài dạy phù hợp để ứng
dụng phương pháp.
nguon tai.lieu . vn