1. Trang Chủ
  2. Sáng kiến kinh nghiệm
  3. Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng mô hình dạy học kết hợp (Blended Learning - hướng dẫn trực tuyến và dạy học đối mặt) trong dạy đọc hiểu văn bản văn chương lớp 12

Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng mô hình dạy học kết hợp (Blended Learning - hướng dẫn trực tuyến và dạy học đối mặt) trong dạy đọc hiểu văn bản văn chương lớp 12

Lựa chọn đề tài “Vận dụng mô hình dạy học kết hợp (Blended Learning - hướng dẫn trực tuyến và dạy học đối mặt) trong dạy đọc hiểu văn bản văn chương lớp 12 làm hướng nghiên cứu của đề tài, với mong muốn góp phần vào việc đổi mới cách dạy và học môn Ngữ Văn theo hướng hiện đại hóa đáp ứng yêu cầu của xã hội. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 =====  ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KẾT HỢP (BLENDED LEARNING ­ HƯỚNG DẪN TRỰC TUYẾN VÀ DẠY HỌC ĐỐI MẶT) TRO

Thể loại Tài liệu miễn phí Sáng kiến kinh nghiệm

Số trang 59

Ngày tạo 4/5/2023 1:55:43 PM +00:00

Loại tệp DOC

Kích thước 1.83 M

Tên tệp

Tải Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Vận dụng mô hình dạy h... (.pdf)

Xem mẫu

  1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN TRƯỜNG THPT QUỲ HỢP 3 =====  ===== SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC KẾT HỢP  (BLENDED LEARNING ­ HƯỚNG DẪN TRỰC TUYẾN VÀ DẠY HỌC ĐỐI MẶT) TRONG ĐỌC HIỂU  VĂN BAN VĂN CH ̉ ƯƠNG LỚP 12 LĨNH VỰC: NGỮ VĂN Tên tác giả :    Nguyễn Thị Thaí Tổ bộ môn :    Ngữ văn ­ Ngoại ngữ Năm thực hiện :   2021 Số điện thoại :    0973 761 207
  2. NĂM HỌC: 2020 ­ 2021
  3. MUC LUC ̣ ̣ ̣ ̣   ...................................................................................................................................................  MUC LUC                                                                                                                                                     3        1. Cơ sở lí luận  ..........................................................................................................................................                                                                                                                                            3        1.1. Mô hình dạy học kết hợp   ....................................................................................................................                                                                                                                     3        1.1.1. Khái niệm mô hình dạy học kết hợp    ..............................................................................................                                                                                               3        1.1.2. Các cấp độ của mô hình dạy học kết hợp    .....................................................................................                                                                                      4        1.1.3. Các mô hình dạy học kết hợp    .........................................................................................................                                                                                                          5        1.1.4. Đặc điểm chung của mô hình dạy học kết hợp   .............................................................................                                                                               5        1.1.5. Các mức độ sử dụng mô hình dạy học kết hợp    .............................................................................                                                                              5        1.1.6. Những ưu điểm, khó khăn khi sử dụng mô hình dạy học kết hợp   .................................................                                                   6        1.2. Năng lực tự học trực tuyến   ...............................................................................................................                                                                                                                 7        1.2.1. Khái niệm năng lực tự học   ..............................................................................................................                                                                                                               7        1.2.2. Khái niệm và cấu trúc năng lực tự học trực tuyến    ........................................................................                                                                         8        2. Cơ sở thực tiễn   .....................................................................................................................................                                                                                                                                       8        2.1. Thực trạng hiểu biết và sử dụng mô hình dạy học kết hợp của giáo viên ở trường THPT   ............             8       2.2. Thực trạng sử dụng Internet trong gi ảng dạy và học tập trực tuyến ở một số trường THPT nói   chung và trường THPT Quỳ Hợp 3 nói riêng   ............................................................................................                                                                                             9       2.3. Tầm quan trọng của việc vận dụng mô hình PPDHKH trong dạy đọc hiểu văn bản văn chương   cho HS lớp 12   .............................................................................................................................................                                                                                                                                              9       2.4.2. Khả năng của các văn bản văn chương trong việc phát triển kĩ năng tự học trực tuyến cho HS   lớp 12  ........................................................................................................................................................                                                                                                                                                          11        2.4.3. Thực trạng vận dụng PPDHKH và hình thành năng lực tự học trực tuyến cho HS lớp 12 ở   trương THPT Qu ̀ ỳ Hợp 3 qua dạy học đọc hiểu các văn ban văn ch ̉ ương   ..........................................                                            12        3. Nguyên tắc sử dụng mô hình dạy học kết hợp trong dạy đọc hiểu văn bản văn chương cho HS lớp   12   ..............................................................................................................................................................                                                                                                                                                               14         3.1. Nguyên tắc xây dựng và sử dụng mô hình dạy học kết hợp    ...........................................................                                                            14         3.1.1. Nguyên tắc quán triệt mục tiêu dạy học   ......................................................................................                                                                                        16         3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính chính xác, cơ bản của nội dung kiến thức   ..........................................                                           16         3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo kết hợp giữa học trực tuyến với học giáp mặt   .........................................                                           17         3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính tương tác cao  .......................................................................................                                                                                         18         Thứ nhất: Đảm bảo sự tương tác tối đa giữa người học và máy.  .........................................................                                                           18        DH theo hướng tích hợp truyền thông đa phương tiện được hiểu là QTDH có sự kết hợp nhiều  phương tiện truyền tải cùng một nội dung đến cho người học và người học tiếp nhận nội dung đó  cùng một lúc bằng nhiều kênh thông tin khác nhau (kênh chữ, kênh hình, kênh tiếng…) tác động đồng  thời lên các giác quan của người học. Nếu QTDH chỉ có ngôn ngữ và chữ viết thì HS sẽ thấy nội   dung bài học khô khan, buồn tẻ và nhàm chán dẫn đến hiệu quả dạy và học không cao.   ...................                    18         Thứ hai:  Đảm bảo tính tương tác tối đa giữa HS với GV và HS với HS.   .............................................                                              18       
  4.    Thứ ba: Nguyên tắc đảm bảo sự phát triển NL THTT của học sinh   ....................................................                                                     19         3.1.5. Đảm bảo yêu cầu dạy học phân hoá với mức độ phân nhánh phù hợp với đối tượng học sinh    19     3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính dễ truy cập, linh hoạt, tiện ích, tính mở đặc trưng của CNTT   ..........           20         3.2. Quy trình xây dựng PPDHKH trong đọc hiểu văn bản văn chương ở chương trình Ngữ Văn 12   . 20         3.2.1. Vận dụng PPDH đối mặt trong đọc hiểu văn bản văn chương ở chương trình Ngữ văn 12  .....        20        3.2.2. Vận dụng website học trực tuyến trong đọc hiểu văn bản văn chương ở chương trình Ngữ Văn   12   ..............................................................................................................................................................                                                                                                                                                               21         Bảng 3. Quy trình vận dụng website học trực tuyến  ..............................................................................                                                                                21         3.2.2.1. Quy trình xây dựng kịch bản bài giảng trực tuyến đa phương tiện trên E ­ learning    .............              21         Hình 5: Tổ chức học trực tuyến trên Vnedu.lms   .....................................................................................                                                                                      32        3.2.3. Xây dựng PPDHTT bằng cách lập các nhóm học tập qua các trang mạng facebook, messenger,   zalo...  .........................................................................................................................................................                                                                                                                                                           32         3.2.3.1. Xây dựng phòng học nhóm qua facebook  ....................................................................................                                                                                      32         3.2.3.2. Dạy học qua Messenger (Messenger Rooms)  .............................................................................                                                                               34         3.2.3.3. Dạy học qua ứng dụng Zalo     .....................................................................................................                                                                                                      35         Ngoài những trang mạng trên, GV có thể vận dụng các tiện ích trên các trang mạng khác của google    như: Tạo trang Web với Google Site; Google class room; Hangouts    (Tính năng chat nhóm mạnh mẽ);    Gmail    (hộp thư điện tử)… đều là những hỗ trợ mạnh mẽ từ sự phát triển của CNTT phục vụ cho sự   phát triển của giáo dục, mà trong quá trình giảng dạy Gv đều có thể vận dụng dễ dàng, hiệu quả.    36    Trên đây là những trạng mạng xã hội quen thuộc và phổ biến trong đời sống của giới trẻ, Gv cần sử   dụng một cách thông minh, linh hoạt để biến nó trở thành một phương tiện dạy học hiện đại, tiện  ích, hiệu quả, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại và đảm bảo tính sư phạm trong giáo dục.  Với mục tiêu rèn luyện cho HS kĩ năng THTT, vận dụng PPDHKH nhuần nhuyễn trong dạy nói chung    và đọc hiểu VBCV ở lớp 12 nói riêng.   .....................................................................................................                                                                                                      36        3.3. Quy trình sử dụng mô hình dạy học kết hợp để tổ chức dạy học đọc hiểu tác phẩm “Chiếc   thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu trong chương trình Ngữ văn 12.  .........................................                                           36        ̀ ́ ̣    ..............................................................................................................................  PHÂN III: KÊT LUÂN                                                                                                                               47        ̉  1. Kha năng  ưng dung đê tai ́ ̣ ̀ ̀  ....................................................................................................................                                                                                                                      47         1.1. Tính ứng dụng của đề tài   .................................................................................................................                                                                                                                  47         1.2. Tính hiệu quả của đề tài  ..................................................................................................................                                                                                                                    47         1.3. Tính khoa học  ....................................................................................................................................                                                                                                                                      47        ̣ ́ ̀ ́  .......................................................................................................................................  2. Môt sô đê xuât                                                                                                                                        47         TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
  5. BANG QUY ĐINH VIÊT TĂT ̉ ̣ ́ ́ TT Chư viêt đây đu ̃ ́ ̀ ̉ Chư viêt tăt ̃ ́ ́ 1 Blended Learning BL 2 Blended Learning B­Learning  3 Công nghệ thông tin CNTT 4 Công nghệ thông tin và truyền thông CNTT&TT 5 Chương trình CT 6 Facebook F, Fb 7 Giáo dục và đào tạo GD&ĐT 8 Giao viên ́ GV 9 ̣ Hoc sinh HS 10 Kĩ năng tự học trực tuyến KN THTT 11 Năng lực tự học NLTH 12 Năng lực tự học trực tuyến NLTHTT 13 Phương phaṕ PP 14 Phương pháp dạy học PPDH 15 Phương pháp dạy học kết hợp PPDHKH 16 Quá trình dạy học QTDH 17 Sach giao khoa ́ ́ SGK 18 Sách giáo viên SGV 19 ̣ ̉ Trung hoc phô thông THPT 20 Trang Tr 21 ̉ Văn ban văn chương VBVC 22 Zalo Z, Za
  6. DANH MỤC BẢNG BIỂU VÀ HÌNH ẢNH 1. Danh mục bảng biểu 2. Danh mục hình ảnh Hình 1. Mô hình học kết hợp ....................................................................................................................3 Hình 2. Mô hình phát triển của các HTTCDH [6]....................................................................................4 Hình 3. Thiết kế câu hỏi trắc nghiệm.....................................................................................................27 Hình 4. Mở phòng học trên Facebook.....................................................................................................34 Hình 5. Tạo phòng học trên mesenger.....................................................................................................34 Hình 6. Tạo phòng học qua Zalo.............................................................................................................36 Hình 7. Học sinh chơi trò chơi phát hiện nhanh.....................................................................................44 Hình 8. Một số hình ảnh vê các tác ph ̀ ẩm về đời sông hiên th ́ ̣ ực xa hôi sau 1975 cua văn hoc Viêt Nam ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ ..................................................................................................................................................................50 ́ ̣ ̉ ̣ ̃ Hình 9. Hai phat hiên cua nghê si Phung ̀ .................................................................................................51
  7. PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài 1.1. Một trong những nhiệm vụ và giải pháp của Đề án “Xây dựng xã hội  học tập giai đoạn 2012 ­ 2020” theo Quyết định số89/QĐ­TTg, ngày 09 tháng 01  năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ đó là: Đẩy mạnh hình thức học từ xa, học   qua mạng và cụ  thể  hơn là “Tăng cường xây dựng cơ  sở  vật chất và hạ  tầng  công nghệ  thông tin phục vụ  cho việc đào tạo từ  xa, đào tạo trực tuyến (E­ Learning); tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong việc  cung ứng các chương trình học tập suốt đời cho mọi người.” [9] Có thể nói rằng  hình thức đạo tào trực tuyến được nhắc đến như một phương thức đào tạo của  tương lai, hỗ  trợ  đổi mới nội dung cũng như  phương pháp dạy và học. Từ  đó,  chúng ta nhận thấy yêu cầu pháp lý và định hướng cơ bản của đổi mới phương   pháp dạy học (PPDH) là: Chủ  trương phát triển hình thức học tập trực tuyến,  hướng tới hoạt động học tập chủ  động, chống lại thói quen thụ  động, đề  cao  khả năng tự học của người học và vai trò của người thầy về khả năng dạy cho   người học cách học hiệu quả nhất. 1.2. Sự phát triển của cách mạng khoa học kỹ thuật trên thế giới hiện nay  đã làm cho lượng thông tin khoa học nói chung và kiến thức phục vụ  cho việc  dạy và học môn Ngữ Văn nói riêng tăng như vũ bão. Làm thế nào để giải quyết   được mâu thuẫn vốn tiềm tàng trong giáo dục: khối lượng kiến thức tăng “siêu   tốc” với quỹ  thời gian học tập  ở  nhà trường có hạn; giáo dục cần cập nhật   được những kiến thức, PPDH hiện đại, khoa học... Một giải pháp quan trọng đó   là đổi mới PPDH.  1.3.  Ưu thế  của mô hình tổ  chức dạy học kết hợp (Blended Learning ­   dạy học trực tuyến và đối mặt), sự  phát triển mạnh mẽ  của CNTT&TT đã tác  động trực tiếp tới giáo dục. Trong đó, E ­ learning là mức độ  cao nhất của việc  ứng dụng CNTT & TT trong dạy ­ học hiện nay. Với nhiều  ưu điểm nổi bật, E­   learning là giải pháp hữu hiệu cho nhu cầu "Học mọi nơi, học mọi lúc, học mọi  thứ, học mềm dẻo, học một cách mở  và học suốt đời" [12] Tuy nhiên, có thể  thấy E ­ learning vẫn không thể thay thế vai trò chủ đạo của các hình thức dạy  học trên lớp, máy tính vẫn chưa thể thay thế hoàn toàn được phấn trắng, bảng  đen cũng như hoạt động nhóm, ảnh hưởng nhóm ở trên lớp. Vì vậy, việc tìm ra   giải pháp kết hợp học trên lớp với các giải pháp E ­ learning là điều hết sức cần  thiết trong giáo dục hiện nay.  1.4. Ngoài ra, sự  kết hợp giữa dạy học trực tiếp và trực tuyến còn được  áp dụng trong trường hợp đặc biệt để ứng đối với hoàn cảnh khi xẩy ra khủng  hoảng của hệ  thống y tế  cộng đồng như  covid nói riêng và các dịch bệnh nói  chung …trong trường hợp HS không thể  đến trường, bị  cách ly hoặc giãn cách   xã hội, thì PPDH kết hợp là một ưu điểm trong quá trình dạy học. 1
  8. 1.5. Nội dung môn Ngữ  văn nói chung và bộ  phận văn ban văn ch ̉ ương ở  chương trình Ngữ Văn 12 nói riêng tâp trung gân nh ̣ ̀ ư toan bô kiên th ̀ ̣ ́ ức trong tâm ̣   ́ ương trinh thi tôt nghiêp, đai hoc cua bâc THPT; đông th liên quan đên ch ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ ời đây là  ̣ ̣ ̣ bô phân văn hoc có nhiều nội dung, ý kiến trái chiều, nhiều góc tối cho HS trải  nghiệm và sáng tạo. Trong khi dạy học trên lớp chỉ gói gọn trọng hình thức tiết   dạy 45 phút, GV chỉ  đảm bảo được việc cung cấp kiến thức một chiều thụ  động, không có khả  năng truyền tải hết thông điệp của văn bản và nhất là khả  năng trải nghiệm, sáng tạo của HS bị hạn chế.  Với những lí do nêu trên, chúng tôi đã chọn đề tài “Vận dụng mô hình dạy   học kết hợp (Blended Learning ­ hướng dẫn trực tuyến và dạy học đối mặt)   trong dạy đọc hiểu văn ban văn ch ̉ ương lớp 12 làm hướng nghiên cứu của đề  tài, với mong muốn góp phần vào việc đổi mới cách dạy và học môn Ngữ  Văn   theo hướng hiện đại hóa đáp ứng yêu cầu của xã hội. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ­ Cac VBVC trong sach giao khoa Ng ́ ́ ́ ư Văn 12, CT c ̃ ơ bản. ­ Nội dung, nguyên tắc và các biện pháp, cách thức tổ  chức day hoc theo ̣ ̣   ́ ợp cho HS lớp 12 trong dạy học đọc hiểu các VBVC. PP kêt h ­ Thực hiện ở các lớp 12 trương THPT  ̀ ở huyên Quy H ̣ ̀ ợp, tinh Nghê An. ̉ ̣ ­ CT, SGK, SGV và các tài liệu hướng dẫn dạy học Ngữ văn 12. 3. Phương pháp nghiên cứu ­ Phương pháp nghiên cứu lí thuyết ­ Phương pháp nghiên cứu thực tiễn ­ Phương pháp chuyên gia ­ Phương pháp thực nghiệm sư  phạm ­ Phương pháp thống kê toán  học 2
  9. PHẦN II. NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận 1.1. Mô hình dạy học kết hợp 1.1.1. Khái niệm mô hình dạy học kết hợp  Khái niệm mô hình học tập kết hợp (Blended learning)  là một thuật ngữ  được sử  dụng nhiều trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo  ở  các nước phát triển  như Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản,…  Phương pháp dạy học kêt h ́ ợp với các thuật ngữ "pha trộn học tập", "học  tập lai", "hướng dẫn công nghệ  trung gian", "hướng dẫn web nâng cao," và  "hướng dẫn chế  độ  hỗn hợp" thường được sử  dụng thay thế  cho nhau trong  nghiên cứu. Mặc dù các khái niệm học tập tổng hợp đầu tiên được phát triển  vào những năm 1960, các thuật ngữ chính thức để  mô tả  xuất hiện cuối những  năm 1990.   Hình 1. Mô hình học kết hợp  Tác giả  Victoria L. Tinio cho rằng  "Học kết hợp (Blended Learning) để  chỉ  các mô hình học kết hợp giữa hình thức lớp học truyền thống và các giải   pháp E ­ learning". Khái niệm được đưa ra chủ yếu dựa trên sự kết hợp về hình  thức tổ chức, nội dung và PPDH. Mô hình DHKH có thể được mô tả theo hình 1  [16]. Bonk, C. J. & Graham đưa ra cách hiểu của mình về DH kết hợp và được   miêu tả một cách cụ thể, hình tượng trong 2.  3
  10. Hình 2. Mô hình phát triển của các HTTCDH [6] Ở Việt Nam, tác giả Nguyễn Văn Hiền có đưa ra một khái niệm là "Học  tập hỗn hợp" để chỉ hình thức kết hợp giữa cách học truyền thống với học tập   có sự  hỗ  trợ  của công nghệ, học tập qua mạng. Tác giả  Nguyễn Danh Nam  cũng đưa ra nhận định: Sự  kết hợp giữa e ­ learning với lớp học truyền thống   trở  thành một giải pháp tốt, nó tạo thành một mô hình đào tạo gọi là "Blended   Learning". Mặc dù dựa trên các cách tiếp cận khác nhau nhưng  các  định nghĩa đều  thống nhất học tập kết hợp là một mô hình dạy học có sự  phối hợp nội dung,   phương pháp và cách thức tổ chức dạy ­ học giữa các hình thức học tập.Từ việc  tiếp cận những quan niệm trên, tác giả bài viết cho rằng: Mô hình DHKH là sự  kết hợp giữa quá trình dạy học giáp mặt (face to   face) và dạy học trực tuyến (e ­ learning), là sự  kết hợp của 6 yếu tố  cấu trúc  nên quá trình dạy học: mục tiêu ­ nội dung ­ phương pháp ­ hình thức tổ chức ­   phương tiện ­ đánh giá, đảm bảo tính quy luật phổ  biến của quá trình dạy học  [6].  ̀ ̣ ự  thay đôi đang kê so v Blended learning la môt s ̉ ́ ̉ ơi PPDH truyên thông. ́ ̀ ́   Theo Inacol, môi trương Blended learning co cac đăc điêm sau: ̀ ́ ́ ̣ ̉ ­ Sự  thay đôi PP giang day, lây HS lam trung tâm thay vi GV nh ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̀ ư  trươć   ̃ ở nên năng động va t đây, HS se tr ̀ ương tac nhiêu h ́ ̀ ơn. ­ Sự tăng sự  tương tác giữa HS và GV, giữa HS với HS, giữa HS với nôị   ́ ức va gi dung kiên th ̀ ữa HS vơi cac nguôn tài li ́ ́ ̀ ệu bên ngoai. ̀ ­ Cơ chê hinh thanh va tông kêt đanh gia cho HS va GV  ́ ̀ ̀ ̀ ̉ ́ ́ ́ ̀ 1.1.2. Các cấp độ của mô hình dạy học kết hợp  ­ Kết hợp cấp độ  hoạt động (Activity level) ­ Kết hợp  ở  cấp độ  khóa  học (Courrse level) ­ Kết hợp cấp độ  chương trình (Program level) ­ Kết hợp   cấp độ  thể  chế  (Institutional level)  [6]. Qua bốn cấp độ  kết hợp trên, các tác  giả  đưa ra bản chất của mô hình DHKH phải là sự  kết hợp của hai quá trình   dạy ­ học, thực chất là sự kết hợp của 6 yếu tố cấu trúc nên quá trình dạy học   4
  11. (mục tiêu, nội dung, PP, phương tiện, hình thức tổ  chức và đánh giá), các yếu  tố  cấu trúc này có mối quan hệ mật thiết với nhau, thể hiện tính quy luật của   quá trình dạy học. 1.1.3. Các mô hình dạy học kết hợp  ­ Mô hình face ­ to ­ face driver (hướng dẫn trực tiếp trên lớp và kết hợp  các phương tiện điện tử có kết nối Internet) ­ Mô hình rotation (mô hình quay vòng/luân phiên) ­ Mô hình flex (linh hoạt) ­ Mô hình lab school (phòng thực hành) ­ Mô hình self­blended (kết hợp tự do) ­ Mô hình online driver (học trực tuyến) [6] 1.1.4. Đặc điểm chung của mô hình dạy học kết hợp  ­ Sự  kết nối: các mục tiêu (kiến thức, kĩ năng và thái độ), các hoạt động,  thao tác và hệ thống năng lực, các nguồn lực hỗ trợ học tập bên ngoài. ­ Sự tương tác: tương tác với nội dung (gồm các định dạng khác nhau: văn  bản, hình ảnh, âm thanh, sơ đồ, video…) với bạn học, với GV. ­ Tính mở và linh hoạt: không gian, thời gian, nhu cầu và sự quan tâm, hứng  thú và năng lực cá nhân, hợp tác và chia sẻ… ­ Tính  định hướng kết quả  đầu  ra: buộc  người học phải thực hiện trọn  vẹn một thao tác, kĩ năng với các công cụ công nghệ. ­ Dựa trên nền tảng công nghệ: đáp ứng các mục tiêu, nội dung và phương  pháp dựa trên các phương tiện công nghệ hiện đại [15]. Chúng tôi nhận thấy để triển khai mô hình DHKH mang tính khả thi đối với  cơ  sở  giáo dục trung học ở Việt Nam, mô hình face ­ to ­ face driver là thích hợp  nhất nhằm nâng cao chất lượng dạy học và phát triển NLTHTT cho HS. 1.1.5. Các mức độ sử dụng mô hình dạy học kết hợp  ­ Mức độ  1: GV cung cấp bài giảng và giảng bài trên lớp, hỗ  trợ  các tài  liệu hướng dẫn  môn học cho  người học.  Ở  mức độ  này, lớp học  truyền thống  đóng vai trò chủ đạo, lớp học trực tuyến chỉ đóng vai trò hỗ trợ (không bắt buộc).  Tỉ lệ kết hợp giữa lớp học truyền thống và lớp học trực tuyến là 80:20. ­ Mức 2: GV  phải   thiết kế  các bài  giảng trực tuyến và cung cấp cho  ngườ i  học. Mức độ  này thì vai trò của lớp học truyền thống và lớp học trực   tuyến ngang bằng nhau (50:50). ­  Mức  3:  GV  cung  cấp  tài  liệu  đa  phương  tiện  (âm  thanh,  hình  ảnh,  video…) cho người học, xây dựng hệ  thống kiểm tra trực tuyến để  kiểm tra định  5
  12. kỳ  cho  môn  học.  Mức  này  cao  hơn hẳn  so  với  2  mức  độ  trước, dạy học  trực  tuyến đóng vai trò chủ  đạo. Tỉ  lệ  kết hợp giữa lớp học truyền thống và lớp học  trực tuyến là  30:70. ̀ ̀ này, để  phát huy tối đa ưu điểm của mô hình DHKH nhằm đáp  Trong đê tai  ứng nhu cầu của tương lai và ứng đối kịp thời trong trương h ̀ ợp câp bach, tinh huông ́ ́ ̀ ́   ̣ ̣ ̉ ̃ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ương, trong khi đo băt buôc đăc biêt cua xa hôi (Covid, dich bênh…) HS không thê đên tr ̀ ́ ́ ̣   ̀ ́ ̣ ̃ ̉ ̣ ̀ ̣ chúng tôi lựa chọn thiết kế khóa học kết hợp,  nên giao duc vân phai vân hanh. Vi vây,  ̀ trong đó học tập trực tuyến đóng vai trò chủ đạo, tỉ lệ kết hợp giữa dạy trực tiếp  và trực tuyến là 30:70 nhằm nâng cao chất lượng học tập và phát triển NLTHTT  cho HS. 1.1.6. Những ưu điểm, khó khăn khi sử dụng mô hình dạy học kết hợp   Những ưu điểm: Học tập kết hợp là một mô hình dạy học có ba ưu điểm nổi bật so với mô  hình dạy học truyền thống hiện nay: Thứ nhất, học tập kết hợp giúp mở rộng không gian lớp học Dạy học kết hợp mang đến một không gian học tập điện tử có tính mở và  tương tác cao. Lớp học truyền thống thường được tổ chức trong một không gian  đóng kín với GV, HS và bảng, phấn,… thì mô hình DHKH với không gian học  tập trực tuyến (online) đã mở  ra cả  một   môi trường  học tập mới:  không giới  hạn trong bốn bức tường của lớp học, không giới hạn thời gian học tập 8 tiếng  trên lớp và mở rộng cơ hội giao tiếp và chia sẻ xã hội vô hạn của người học. Thứ hai, học tập kết hợp mở rộng nội dung học tập Với mô hình Blended learning người học được trải nghiệm, tiếp cận với   nội dung học tập đa dạng, tri thức và thông tin cập nhật ngoài  SGK. Thậm chí,  trường học có thể mở rộng thêm các kênh kiến thức, các môn học mà không  cần  mở rộng thêm không gian hay tăng thêm đội ngũ nhân viên,  giáo viên. Thứ ba, học tập kết hợp giúp cá nhân hóa việc học tập Mỗi  HS  có  năng lực tiếp nhận khác nhau.  DHKH  tạo  cơ  hội để  người  học được học tập theo nhu cầu, hứng thú và năng lực cá nhân; HS chủ động lựa  chọn thời gian, không gian và môi trường học tập mà  không cần lo lắng về  khoảng cách địa lý, giới hạn thời gian…tăng cơ  hội học tập cho  nhiều  đối  tượng HS khác nhau.  Những khó khăn: Khó khăn trước hết thuộc về  bản thân các nhà giáo. Do dạy học trực  tuyến qua mạng không được thực hiện thường xuyên ở  bậc trung học, nên khi  bắt tay thực hiện, khá nhiều GV lúng túng về kỹ thuật thực hiện: Khả năng ứng   dụng CNTT vào dạy học còn hạn chế, sử  dụng các phần mềm dạy học trực   6
  13. tuyến chưa thông thạo dẫn đến thực hiện chưa hiệu quả. Hơn nữa, đa phần GV   đã quen với không gian đối mặt với HS, nay đứng trong không gian trực tuyến  để  giảng bài, nhiều thầy cô sẽ  lúng túng hoặc không tự  tin khi triển khai bài  giảng. Khó khăn thứ hai thuộc về HS. Các em khá năng động trong việc ứng dụng  CNTT để học tập nhưng trên thực tế, hoàn cảnh, cơ sở vật chất của gia đình HS sẽ  chi phối nhiều đến hoạt động học trực tuyến. Nếu dạy học trực tiếp sự tương tác  được phát huy hiệu quả. Học trực tuyến GV chủ  yếu thực hiện bài giảng một   chiều, HS tiếp nhận qua mạng, các phương tiện, sự  tương tác cần thông qua hệ  thống câu hỏi, bài tập sau đó chứ không trực tiếp, việc quản lý nền nếp học tập của   HS chủ yếu là do ý thức tự học. Điều này, sẽ ảnh hưởng đến chất lượng bài giảng   nếu HS không có sự tự giác nhất định. Về  gia đình HS, không phải gia đình nào cũng trang bị được mạng internet,  máy tính, điện thoại thông minh để  cho con em mình học tập, nhất là  ở  các địa   phương thuộc vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn như   ở  trường Quỳ  Hợp 3.   Nhiều phụ huynh không có khả năng ứng dụng CNTT để trợ giúp con. Họ phải đi  làm hằng ngày, không có thời gian để tổ chức, quản lý việc học của con em mình… Vì vậy, các nhà trường, GV triển khai dạy học trực tuyến, nếu không xây  dựng kế hoạch cụ thể thì chắc chắn HS sẽ rơi vào tình trạng học chồng chéo giữa  các bộ môn, dẫn đến hiệu quả môn học sẽ không cao. ̀ ̣ Ngoai han chê chung, HS tr ́ ương Quy H ̀ ̀ ợp 3 con co nh ̀ ́ ược điêm riêng đo la: ̉ ́ ̀  ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ươi vung sâu, vung xa, kinh t Hâu hêt HS đêu la dân tôc it ng ̀ ̀ ̀ ế kém phát triển, kha năng ̉   ngôn ngư tiêng Viêt han chê, lôi sông quân c ̃ ́ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ ư lac hâu, trinh đô CNTT con kem, môt sô ̣ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ́  ́ ở đia ban vung nui ch em sông  ̣ ̀ ̀ ́ ưa đủ điêu kiên vât chât đê s ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ử dung mang internet... Nên ̣ ̣   ̣ ̣ khi vân dung PPDHKH day đ ̣ ọc hiểu VBVC la môt viêc r ̀ ̣ ̣ ất kho khăn.  ́ Nhận xét chung:  Từ những kết quả nghiên cứu, đê tai ti ̀ ̀ ếp tục bổ  sung, làm rõ một số  vấn đề  lí luận về  Khái niệm DHKH, đi  sâu  vào bản chất của  Mô hình  DHKH; Các  mô  hình DHKH thể hiện rõ các mức độ DHKH ở những tiết học cụ thể của môn Ngữ  văn. Từ đó, khái quát các đặc điểm chung và mức độ  sử  dụng mô hình; đồng thời  chỉ  ra những khó khăn, thách thức mà mỗi GV cần phải nhận thức được để  xây  dựng mô hình DHKH tạo nên môi trường học tập phù hợp với người học và xu thế  của thời đại. 1.2. Năng lực tự học trực tuyến  1.2.1. Khái niệm năng lực tự học ̀ ̀ này, quan niệm năng lực được sử  dụng dựa theo CT giáo dục  Trong đê tai phổ  thông  (2018)  của  Bộ  GD&ĐT:  “Năng  lực  là thuộc  tính  cá  nhân  được hình  thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và quá trình học tập, rèn luyện, cho phép con  7
  14. người huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân khác  như hứng thú, niềm tin, ý chí,...thực hiện thành công một loại hoạt động nhất định,  đạt kết quả mong muốn trong những điều kiện cụ thể.” [5] “Tự  học là một quá trình mà người học tự  thực hiện các hoạt động học   tập, có thể  cần hoặc không cần sự  hỗ  trợ  của người khác, dự  đoán được nhu  cầu học tập của bản thân, xác định được mục tiêu học tập, phát hiện ra nguồn   tài liệu, con người giúp ích được cho quá trình học tập, biết lựa chọn và thực   hiện chiến lược học tập và đánh giá được kết quả thực hiện”[5].  Nghiên cứu về NLTH, chúng tôi thấy rằng: “NLTH có bản chất là thói quen  được hình thành trong quá trình tự  rèn luyện.” Vì vậy, NLTH chịu ảnh hưởng của  nhiều nhân tố  (tâm lý, thể  chất, khả  năng nhận thức, môi trường sống, học tập,  PPDH và khả  năng của cá nhân trong hoàn cảnh cụ  thể…). HS muốn có NLTH  phải tự  chủ  trong  các hoạt động học  tập. Quá  trình  này  đòi  hỏi  người tự  học  phải vững vàng về  tâm lý, kiên trì, phương  pháp  học  tập  phù hợp  với từng nội  dung, chủ đề tự học. 1.2.2. Khái niệm và cấu trúc năng lực tự học trực tuyến  Trên  cơ  sở  nghiên cứu,  khái quát  hóa  quan  niệm của các  tác giả  về  năng  lực, tự  học  và NLTH chúng  tôi  thiết lập khái niệm NLTHTT: “NLTHTT  là khả  năng người học tự  lực, chủ  động từ  việc nghiên cứu mục tiêu học tập, tìm kiếm  thông tin trên internet, xử  lý thông  tin, lập báo cáo  kết  quả  học  tập  đến  việc tự  kiểm tra và đánh giá kết quả học tập trực tuyến để  từ  đó tự  điều chỉnh quá trình  học tập”. Chúng tôi đề  xuất cấu trúc của NLTHTT gồm các thành tố sau: KN nghiên  cứu mục tiêu học tập, KN tìm kiếm thông tin học tập, KN xử lí thông tin học tập,  KN lập báo cáo kết quả học tập và KN tự  kiểm tra và đánh giá kết quả học tập.  Trong 5 thành tố cấu thành NLTHTT có mối quan hệ qua lại mật thiết với nhau. 2. Cơ sở thực tiễn  2.1. Thực trạng hiểu bi ết và sử  dụng mô hình dạy học kết hợp của giáo   viên ở trường THPT Qua kết quả khảo sát, chúng ta nhận thấy rằng đa số  các GV đã biết tới   mô hình DHKH, tuy nhiên về  bản chất, quy trình tổ  chức mô hình này thì GV  còn chưa thực sự hiểu rõ và cũng chưa thực dành sự quan tâm đến nó. Qua kết quả khảo sát có thể thấy mô hình DHKH chưa được áp dụng rộng  rãi trong dạy học  ở các trường trung học trong những năm gần đây. Nhưng một  trong những trở ngại lớn trong triển khai áp dụng mô hình DHKH trong dạy học là  GV còn gặp khó khăn trong việc sử  dụng phần mềm/công cụ thiết kế bài dạy và  thiếu lí luận về  mô hình DHKH. Vì vậy, việc nghiên cứu chuyên sâu và đầy đủ  về mô hình DHKH để làm cơ sở tổ chức hiệu quả mô hình DHKH là cần thiết. 8
  15. 2.2. Thực trạng sử  dụng Internet trong giảng dạy và học tập trực tuyến  ở   một số trường THPT nói chung và trường THPT Quỳ Hợp 3 nói riêng Kết quả  điều tra cho thấy, hiện nay cả  GV và HS đã thường xuyên sử  dụng Internet trong quá trình dạy và học; phần lớn GV và HS đã tiếp cận và có  thái độ  tích cực với các website dạy học qua mạng; hầu hết HS đã có đủ  các   điều kiện vật chất để  tham gia học qua mạng… Đó là những điều kiện thuận  lợi để triển khai tổ chức học tập theo mô hình DHKH. Tuy nhiên, hiện nay các   website học trực tuyến nhiều nhưng khá hỗn loạn nên việc lựa chọn website   nào để  phù hợp với GV và HS là rất cần thiết. Do đó, cần có định hướng cụ  thể để  lựa chọn website học trực tuyến sử dụng hiệu quả trong quá trình dạy   học nói chung và tổ chức hiệu quả mô hình DHKH nói riêng. 2.3. Tầm quan trọng của việc vận dụng mô hình PPDHKH trong dạy đọc   hiểu văn bản văn chương cho HS lớp 12 VBVC trong CT Ngữ văn 12 la cac tac phâm chiêm vi tri quan trong, ch ̀ ́ ́ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ứa   lượng kiên th ́ ưc chu yêu trong qua trinh đanh gia HS trong k ́ ̉ ́ ́ ̀ ́ ́ ỳ thi tôt nghiêp, đai ́ ̣ ̣  ̣ hoc và ch ất lượng của bậc THPT. Nhưng thực tê hiên nay la kiên th ́ ̣ ̀ ́ ức quan   ̣ trong nh ưng thơi l̀ ượng giang day han ch ̉ ̣ ̣ ế, nêu không day thêm, hoc thêm ngoai ́ ̣ ̣ ̀  giờ thi không co kha năng đap  ̀ ́ ̉ ́ ứng nhu câu cua ng ̀ ̉ ười hoc va qua trinh kiêm tra ̣ ̀ ́ ̀ ̉   ́ ̉ ̣ ̀ ̣ đanh gia cua bô. Chinh vi vây, trên c ́ ́ ơ  sở  điêu kiên vât chât cho phep, vi ̀ ̣ ̣ ́ ́ ệc vâṇ   ̣ dung PPDHKH là con đ ường đưa nền giáo dục nước ta theo kịp xu thê chung cua ́ ̉   thê gi ́ ới, đáp ứng nhu câu th ̀ ực tê cua d ́ ̉ ạy học môn Ngữ văn ở trường phổ thông: Thứ nhất, phù hợp với đặc trưng kiến thức Ngữ văn. Dạy học Ngữ  văn là hoạt động mang tính đặc thù. Khác với các bộ  môn  khác, tri thức Ngữ văn mang những đặc trưng: Tính ngôn từ, gắn liền với thực  tiễn, tính giao tiếp, sự  thống nhất giữa “ngôn từ” và “lập luận” [3]. … Người  học không thể  trực tiếp quan sát  được hiện thực qua ngôn ngữ mà chỉ  nhận  thức, tưởng tượng gián tiếp thông qua các yếu tố ngôn ngữ. Mô hình DHKH tạo  cơ hội cho HS tiếp cận nguồn tư liệu phong phú với các nguồn định dạng khác  nhau như: văn bản, hình  ảnh, âm thanh, sơ  đồ, video… giúp các em có những  hình dung sinh động về  hiện thực ở các thời gian, không gian khác nhau; cụ thể  hóa cốt truyện, nhân vật, tư  duy, khắc phục tình trạng khô cứng, thụ  động và  tạo hứng thú học tập cho HS. Thứ  hai, khắc phục những hạn chế  trong phân phối thời lượng cho môn  Ngữ văn ở trường phổ thông. PPCT  Ngữ  văn hiện nay  được cho là  chưa tương xứng với nội dung và  mục tiêu của môn học. Với các công cụ như  Emodo, Google Sites hay Google  Classroom …mô hình Blended learning tăng khả  năng tương tác, hỗ trợ  của GV  với HS; HS – HS với thiết bị, chỉ  cần thiết bị  đó có thể  online được như  điện  thoại   thông   minh,   máy   tính bảng,   tivi   hoặc   máy   tính   để   bàn   có   kết   nối  9
  16. Internet...Vì vậy, nó hoàn toàn vượt ra khỏi giới hạn thời gian của một tiết học   truyền thống. Thứ ba, phát triển năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học: Tính  định hướng kết quả  học tập  được xây dựng trên nền tảng công  nghệ, học tập kết hợp có  ưu thế trong việc phát triển các năng lực chung như:  tự  học, sử  dụng CNTT và hợp tác…Ngoài ra, với tính mở, linh hoạt và hướng  tới cá nhân, DHKH góp phần phát triển năng lực đặc thù của bộ  môn Ngữ  văn  như: năng lực thu thập, xử lý thông tin về  các tác giả, tác phẩm; năng lực tái  hiện các hiện thực xã hội và đời sống con người trong tác phẩm; năng lực giải  thích, đánh giá các vấn đề trong tác phẩm theo quan điểm khác nhau; năng lực  vận dụng kiến thức văn học để giải thích các bản chất của  con người và hiện  thực đời sống đang diễn ra.                 ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ Vân dung mô hinh DHKH trong day đoc hiêu VBVC  ̀ ở lớp 12 noi riêng va ́ ̀  chương trinh Ng ̀ ư Văn noi chung biên qua trinh GV truyên thu kiên th ̃ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̣ ́ ức, HS tiêp ́  ̣ ̣ ̣ nhân thu đông, thanh qua trinh GV h ̀ ́ ̀ ương dân, HS tim hiêu, kham pha va chiêm ́ ̃ ̀ ̉ ́ ́ ̀ ́   ́ ưc. Đây là  linh kiên th ̃ ́ ưu thế  tuyệt đối mà các PPDH truyền thống chưa đạt  được. 2.4. Vị  trí, khả  năng của văn bản văn chương trong việc hình thành   năng lực tự học trực tuyến cho HS lớp 12 2.4.1. Vị  trí, cấu trúc của văn bản văn chương trong chương trình SGK   Ngữ văn lớp 12 VBVC trong CT Ngữ  văn THPT nói chung và CT Ngữ  văn 12 nói riêng   chiếm một tỉ lệ lớn và giữ  một vị  trí vô cùng quan trọng.  Tổng số  văn ban đ ̉ ọc  hiểu là 32, trong đó có 26 VBVC. Dạy chính là 13 văn bản tương đương với 36   tiết.  Trong đó, thể  loại truyện là 11 văn bản,  Kí là 2 văn bản, Thơ  là 11 văn   bản, Văn bản nhật dụng là 1, Văn nghị luận là 2, Văn bản chính luận là 1, Kịch  là 1, văn học nước ngoài là 3 [7],[1],[2]. Hầu hết các văn bản được bố  trí, sắp  xếp khá hợp lí.  Để   dễ   dàng   vận   dụng   PPDHKH   ở   HS   lớp   12   qua   tiết   đọc   hiểu   các   VBVC, tác giả  đê tai đã th ̀ ̀ ống kê, hệ  thống hóa các văn bản có trong CT Ngữ  văn 12 [1],[2] theo các nhóm đề tài, chủ đề chính như sau: Bảng 1. Hệ thống các văn bản có trong CT Ngữ văn 12 Đề tài/ Tên tác phẩm Thể  Học  Số  Cảm hứng  Tên tác giả loại kỳ tiết chủ đạo Cảm hứng về   Tây Tiến (Quang Dũng) Thơ Học  9 người lính và   Việt Bắc (Tố Hữu) kỳ 1 Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) 10
  17. Rừng xà nu (Nguyễn Trung Thành) Truyện  đất nước Những  đứa  con  trong  gia  đình  (Nguyễn  HK2 5 ngắn Thi) Cảm hứng về   Sóng (Xuân Quỳnh) Thơ HK1 2 tình yêu Tính cách, số  Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài) phận con   Vợ nhặt (Kim Lân) Truyện  người và   Chiếc   thuyền   ngoài   xa  (Nguyễn   Minh  ngắn những xung   Châu) 14 đột trong gia   Hồn   Trương   Ba,   da   hàng   thịt  (Lưu  Kịch đình, cuộc   Quang Vũ) HK 2 sống Đàn ghi ta của Lorca (Thanh Thảo) Vẻ đẹp của   Người lái đò Sông Đà (Nguyễn Tuân) Tùy bút 3 những dòng   Ai đã đặt tên cho dòng sông (Hoàng Phủ  sông quê   Ngọc Tường) Bút kí 3 hương Qua bảng thống kê, toàn bộ  các VBVC trong CT Ngữ  văn lớp 12 được  lựa chọn đều là những văn bản có giá trị  thẩm mỹ cao, có khả năng giáo dục,  gần gũi, dễ hiểu và hấp dẫn với HS. Điều đặc biệt là ngoài những tác phẩm   tiêu biểu của văn học giai đoạn 1945  ­ 1975 thì SGK Ngữ  văn 12 đã đưa vào  những văn bản viết sau năm 1975 khá mới mẻ, gần gũi với cuộc sống hằng   ngày, giúp các em lớp 12 không còn cảm thấy bỡ ngỡ khi bước vào hiện thực  cuộc sống.  Dù còn có những bất cập về cấu trúc CT nhưng các VBVC trong CT Ngữ  văn lớp 12 đã góp phần tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh về  các thể  loại văn   học, mở rộng tầm nhìn, nhân sinh quan, thế giới quan về  cuộc đời, con người,  bồi dưỡng khả  năng cảm thụ  và vốn văn hoá, nhen nhóm  ở  HS  ước mơ  vươn   tới những chân trời mới lạ, nhất là khi đất nước đang chuyển mình vươn ra  biển lớn. 2.4.2. Khả  năng của các văn bản văn chương trong việc phát triển kĩ năng tự   học trực tuyến cho HS lớp 12 Ngữ văn là một môn học công cụ, giúp HS có năng lực ngôn ngữ để học  tập, giao tiếp và nhận thức về xã hội, con người. Với chức năng thẩm mĩ, môn  Ngữ  văn, đặc biệt là các VBVC giúp HS  bồi dưỡng năng lực tư  duy, trau dồi   tình cảm, hình thành cảm xúc thẩm mĩ, sống nhân văn hơn, cao đẹp hơn. Nhìn vào SGK Ngữ  văn lớp 12, có thể thấy các VBVC có chủ  đề, đề  tài  phong phú, đa dạng: Đề cập đến nhiều vấn đề về  lịch sử, chính trị…như  cuộc  kháng chiến chống Pháp, chống Mĩ thần thánh của dân tộc (Việt Bắc của Tố   Hữu, Tây Tiến của Quang Dũng, Đất nước của Nguyễn Khoa Điềm, Rừng xà   nu của Nguyễn Trung Thành, Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi…).  11
  18. Thông qua những vần thơ, trang truyện là những gửi gắm tha thiết, sâu lắng đầy  chất nhân văn của thế hệ đi trước. Đây là cơ  sở để GV khai thác những chu đề ̉   vê THTT dành cho HS ma trên l ̀ ̀ ơp giang day tr ́ ̉ ̣ ực tiêp ch ́ ưa có điều kiện chuyên ̉   ̉ ́ tai hêt. Khảo sát nội dung tư  tưởng, các VBVC trong Ngữ  văn 12 đề  cập nhiều   vấn đề về nhân cách, về phẩm chất, về lí tưởng, niềm tin, về hệ giá trị của con  người..., có thể lấy làm bài học nhận thức về mục tiêu, hệ giá trị  của bản thân  và ý thức trách nhiệm xã hội cho HS. Đọc Vợ  nhặt của Kim Lân, Vợ  chồng A   Phủ  của Tô Hoài, hay  Chiếc thuyền ngoài xa  của Nguyễn Minh Châu, người  đọc không khỏi băn khoăn, day dứt, trăn trở  về thân phận con người ­ đặc biệt   là người phụ nữ. Đất nước đã giải phóng nhưng số phận người phụ nữ vẫn bị  chà đạp, vẫn còn đó những vết thương rỉ máu khi phải chịu cảnh “ ba ngày một   trận nhẹ, năm ngày một trận nặng” từ  chính người chồng đầu gối tay  ấp của   mình (người đàn bà hàng chài trong  Chiếc thuyền ngoài xa  của Nguyễn Minh  Châu) – tất cả họ tưởng chừng bị tê liệt lại vẫn tiềm tàng một sức sống mãnh   liệt như cỏ cây, như núi rừng Tây Bắc (Vợ chồng A Phủ ­ Tô Hoài). Đây chính  những khả năng vô tận của văn học trong việc phản ánh hiện thực, hình thành   nhân cách, lối sống, hành vi, giao tiếp của bản thân người HS qua việc học văn. Qua dạy học đọc hiểu những VBVC này, chúng ta nhận ra khả năng của  văn học là vô tận, nhưng đê lam đ ̉ ̀ ược điêu nay chi môt vai tiêt hoc it oi trên l ̀ ̀ ̉ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̉ ớp   ̉ ̉ ́ ược, ma chúng ta cân gi là không thê giai quyêt đ ̀ ̀ ải pháp mới của tương lai: Vận   dụng hiệu quả PPDHKH, rèn luyện kĩ năng THTT cho HS ở nha m ̀ ơi la qua trinh ́ ̀ ́ ̀   hinh thanh nên nh ̀ ̀ ưng gia tri bên v ̃ ́ ̣ ̀ ững và sâu săc nay. Vi vây, PPDHKH la gi ́ ̀ ̀ ̣ ̀ ải   ̉ ơi đai mà giáo d pháp cua th ̀ ̣ ục cần và phải có. 2.4.3. Thực trạng vận d ụng PPDHKH và hình thành năng lực tự  học trực   tuyến cho HS lớp 12  ở  tr ương THPT Qu ̀ ỳ  H ợp 3 qua d ạy h ọc  đọc hiểu   ̉ các văn ban văn ch ương  ́ ̉ Theo xu thê cua thê gi ́ ơi va Viêt Nam hiên nay, CNTT phat triên nh ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̉ ư vu baõ ̃  ́ ưng moi nhu câu trong hoc tâp va giang day cua GV va HS. Nhât la xa hôi ta đap  ́ ̣ ̀ ̣ ̣ ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ ̃ ̣   ́ ̣ ơi tinh hu đang đôi măt v ́ ̀ ống câp bach đe d ́ ́ ọa sức khỏe, tính mạng con người như  ̀ ̣ ̣ covid noi riêng va dich bênh noi chung, đoi hoi con ng ́ ́ ̀ ̉ ươi phai co nh ̀ ̉ ́ ưng ̃ ưng đôi ́ ́  phu h̀ ợp va nhanh chong. Theo kip nhu câu cua xa hôi, s ̀ ́ ̣ ̀ ̉ ̃ ̣ ở  giáo dục Nghệ  An,  trương THPT Quy H ̀ ̀ ợp 3 đang co th ́ ưng chi đao kip th ̃ ̉ ̣ ̣ ơi thay đôi trong giang day ̀ ̉ ̉ ̣   va nhât la hinh thanh năng l ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ực tự hoc tr ̣ ực tuyên cho HS nh ́ ư: day tr ̣ ực tuyên trên ́   ̣ Elerning, thanh lâp nhom t ̀ ́ ự hoc trên facebook, mesenger, zalo...tuy nhiên viêc day ̣ ̣ ̣   ̀ ̣ va hoc cung m ̃ ơi d ́ ưng lai  ̀ ̣ ở mưc đô nay ma ch ́ ̣ ̀ ̀ ưa đưa ra được môt mô hinh câu ̣ ̀ ́  ̉ ̣ truc chuân cho viêc DHKH va rèn luy ́ ̀ ện kĩ năng THTT cho HS. Trong thời gian nghiên cứu đề  tài, chúng tôi đã khảo sát và điều tra về  PPDHKH, KN tự  hoc tr ̣ ực tuyêń  của 180 HS lớp 12 và 20 GV trong các trường   trên địa bàn tỉnh Nghê An g ̣ ồm THPT Quy H ̀ ợp 1 và THPT Quy H ̀ ợp 3. 12
  19. Trong quá trình khảo sát thực trạng giáo dục KN TNT cho HS lớp 12, khi   được hỏi:  Theo quý thầy (cô), việc dạy học đọc hiểu VBVC có khả  năng vận   dụng PPDHKH cho HS lớp 12 không? Vì sao? 10% GV trả lời là các VBVC không có khả năng vận dụng PPDHKH cho   HS, 90% GV trả lời là các VBVC có khả năng vận dụng PPDHKH cho HS. Theo   GV, đây là kênh giáo dục vô cùng nhẹ nhàng mà hiệu quả.  Tuy nhiên khi được hỏi:  Trong thực tiễn dạy đọc hiểu VBVC, quý thầy   (cô) có thường xuyên rèn luyện kĩ năng tự  hoc tr ̣ ực tuyêń  cho HS không? Phần  lớn câu trả lời là thỉnh thoảng, số ít là thường xuyên và rất thường xuyên. Như  vậy, một mặt GV thấy được khả  năng giáo dục KN   THTT  trong các VBVC;  thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc giáo dục KN THTT cho HS lớp 12,   nhưng làm thế  nào để vận dụng vào thực tế  giảng dạy là vấn đề  GV còn lúng   túng. Khảo sát SGK, SGV, Thiết kế bài học chúng tôi nhận thấy: Hầu hết các  tài liệu này mới chỉ nêu ra hệ thống kiến thức cần đạt và một số kĩ năng chung   chung mà chưa có những nội dung, yêu cầu, câu hỏi, bài tập cho HS rèn luyện,  trải nghiệm phát triển KN tự hoc tr ̣ ực tuyên, vân dung PPDH kêt h ́ ̣ ̣ ́ ợp. Dự  8 tiết đọc hiểu VBVC ở  hai trường THPT Quy h ̀ ợp 1 và THPT Quỳ  Hợp 3, huyên Quy H ̣ ̀ ợp, cho thấy:  GV  chủ  yếu tryên thu, khai thác n ̀ ̣ ội dung,  nghệ thuật của văn bản băng PPDH tr ̀ ực tiêp; coi tr ́ ọng việc GV chu đông cung ̉ ̣   cấp kiến thức đầy đủ, hệ  thống về văn bản, HS thu đông tiêp nhân. Trong gi ̣ ̣ ́ ̣ ờ  học,   GV   hầu   như   ít   khuyến   khích   và   chưa   đặt   ra   các   câu   hỏi   cho   HS   trải  nghiệm, xác định giá trị theo quan điểm của mình, lam viêc tr ̀ ̣ ực tuyên,  ́ ở  nha.... ̀   Nếu có, câu hỏi liên hệ  cũng còn chung chung, chưa hướng cụ  thể  vào KN  THTT. Khảo sát giáo án của GV trong dạy đọc hiểu VBVC, tần suất sử  dụng   hinh th ̀ ưc day hoc đôi măt ́ ̣ ̣ ́ ̣   là phổ  biến. Ví dụ  giáo án “đọc hiểu văn bản Tây  Tiến của Quang Dũng”, GV đặt ra muc tiêu cua tiêt day: 2 tiêt day chinh cung câp ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̣ ́ ́  ́ ưc vê tac gia, tac phâm; hai buôi phu đao day thêm hinh thanh dang đê cu kiên th ́ ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ̣ ̀ ̣  thê. ̉ Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy, PPDHKH, KN tự hoc tṛ ực tuyên  ́ ở  phần lớn HS lớp 12 còn khá mơ  hồ, non nớt. Các em chưa hiểu rõ chính mình,  năng lực, sở  trường, điểm mạnh, điểm yếu của chính mình; chưa có thói quen  nghiên cưu khoa hoc; ch ́ ̣ ưa co ki năng tim kiêm, vân dung CNTT trong hoc tâp; ́ ̃ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̣   chưa co thoi quen THTT đê chiêm linh tri th ́ ́ ̉ ́ ̃ ưc. Đi ́ ều này thêm một lần nữa   khẳng định vai trò vô cùng quan trọng của PPDHKH và việc giáo dục KN THTT  cho HS lớp 12 trong qua trinh day hoc cac VBVC noi riêng va day hoc Ng ́ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ̀ ̣ ̣ ữ văn   noi chung. ́ 13
  20. ̉ ́ ạo điều kiện cho HS trải nghiệm, kích thích tư  Đây là PPDH phô biên, t duy, cách giải quyết vấn đề môt cach tr ̣ ́ ực tiêp, hiêu qua. Song đ ́ ̣ ̉ ể tổ chức được  một giờ  dạy thực sự hiệu quả; xây dựng nôi dung THTT cho HS  ̣ ở nha đê giai ̀ ̉ ̉  ́ ̃ ̀ ời gian; kich thich y th quyêt mâu thuân vê th ́ ́ ́ ưc t ́ ự kham pha chiêm linh kiên th ́ ́ ́ ̃ ́ ức;  hướng đến giáo dục KN THTT cho HS la rât cân thiêt nh ̀ ́ ̀ ́ ưng lai không h ̣ ề  đơn  giản. ̀ ̣ ề tài hướng đến mục tiêu đưa ra một quy trình cụ thể, thiết  Chinh vi vây, đ ́ thực để vận dụng PPDHKH trực tuyên va đôi măt tôi  ́ ̀ ́ ̣ ́ ưu nhằm mục đích tối ưu   hoạt động của GV; đưa VBVC vôn tr ́ ừu tượng sẽ  mở  ra nhưng thê gi ̃ ́ ới mơi;́  CNTT vôn xa la v ́ ̣ ơi cac em tr ́ ́ ở  thanh niêm h ̀ ̀ ứng thu; M ́ ỗi giờ  học Văn sẽ  trở  thành một cơ  hội cho HS được trai nghiêm cuôc sông đa dang, phong phu, hiêu ̉ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̉   va kham pha  ̀ ́ ́ ơi tâm hôn cua  ́thê gi ́ ̀ ̉ ban thân minh ̉ ̀ ưng ng ̀  va nh ̃ ươi xung quanh ̀ ; tư ̀ ̣ ́ ưc nho cua  môt phân kiên th ̀ ́ ̉ ̉ GV chuyên tai, HS se kham pha đ ̉ ̉ ̃ ́ ́ ược ca chân tr ̉ ơì  ́ ưc đang m kiên th ́ ở  ra trươc măt cac em...t ́ ́ ́ ừ đo co quyêt đinh đung đăn cho ban ́ ́ ́ ̣ ́ ́ ̉   thân, hinh thanh nh ̀ ̀ ưng thoi quen lam viêc chu đông, hiên đai băt kip v ̃ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ̣ ơi nhip ́ ̣   ́ ̃ ̣ sông trong xa hôi ngay nay.  ̀ 3. Nguyên tắc sử  dụng mô hình dạy học kết hợp trong dạy đọc hiểu văn  bản văn chương cho HS lớp 12 3.1. Nguyên tắc xây dựng và sử dụng mô hình dạy học kết hợp  Nguyên tắc đầu tiên khi xây dựng mô hình DHKH là bám sát mục tiêu dạy   học. Việc xác định này nhằm hai chức năng gồm: chức năng định hướng và  chức năng đánh giá kết quả dạy học. Mục tiêu dạy học là đặt ra cho HS thực hiện, phải được diễn đạt ngắn  gọn, cụ  thể,  dễ  dàng,  dự  kiến  được kết quả  các hành động học tập của  HS.  Dựa vào mục tiêu mà GV thiết kế hoạt động học tập cho HS, định hướng cách  suy nghĩ tìm tòi nội dung học tập đáp ứng yêu cầu của mục tiêu nhằm giúp HS  tự lực phát hiện tri thức mới, phát triển tư duy và giáo dục nhân cách cho HS. Để quán triệt nguyên tắc này, cần những qui tắc về mục tiêu bài học sau  đây: + Mục tiêu phải định rõ mức độ hoàn thành công việc của HS; nghĩa là cần   chỉ rõ học xong bài này “HS phải đạt được cái gì”, chứ không phải “GV phải làm  gì”. + Mục tiêu phải nói rõ “đầu ra” của bài học chứ  không phải chỉ  nêu lên  tiến trình bài học hay tóm tắt nội dung bài học. + Mục tiêu là chủ đề bài học, cái đích bài học phải đạt tới. + Mỗi mục tiêu chỉ  nên phản ánh một “đầu ra” để  thuận tiện cho việc   đánh giá kết quả bài học. Nếu bài học có nhiều mục tiêu thì nên trình bày riêng   từng mục tiêu, với mức độ phải đạt về mỗi mục tiêu đó. 14
nguon tai.lieu . vn
Trung học phổ thông Ôn thi ĐH-CĐ Đề thi - Kiểm tra Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học Mầm non - Mẫu giáo Giáo án điện tử Trung học cơ sở Bài giảng điện tử Bài văn mẫu Vật lý Bài tập SGK Khoa học xã hội Tiếng Anh phổ thông