Xem mẫu

  1. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC HỌC SINH CÁ BIỆT Ở CẤP THCS Người soạn: Trần Thị Thùy Trang I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài                      Đất nước ta đang phát triển theo hướng Công nghiệp hóa­ Hiện đại   hóa đất nước, trong thời kì đổi mới, mở cửa, hội nhập, kinh tế phát triển, đời sống  vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao, thế  hệ  trẻ  có nhiều   cơ hội để tiếp cận với trình độ khoa học kĩ thuật đang ngày càng phát triển như vũ  bão. Thế nhưng những tiêu cực do mặt trái của cơ chế thị trường mang lại với bao  cám dỗ, cạm bẫy, những trò chơi như: Game, trò chơi điện tử...không lành mạnh ít  nhiều cũng có tác động xấu đến thanh thiếu niên, nếu như chúng ta không kịp thời  ngăn chặn. Vì vậy, ngay trong ghế  nhà trường việc giáo dục các chuẩn mực đạo   đức con người mới xã hội chủ nghĩa cho học sinh là vấn đề hết sức quan trọng.  Là  một giáo viên, chúng ta không đơn thuần chỉ  là dạy học, truyền đạt kiến thức từ  sách vở đến cho học sinh mà chúng ta còn cần phải giáo dục, uốn nắn và rèn luyện  về  từng hành vi đạo đức đơn giản nhất cho các em, để  từ  đó các em hình thành  nhân cách và phẩm chất tốt đẹp. Điều đó quả  thực không đơn giản, bởi lẽ  trong   một lớp học mỗi em học sinh, tính cách, tâm lí, đạo đức  khác nhau. Có em ngoan   ngoãn vâng lời, có em hiếu động, nghịch ngợm, có em trầm tính, ít biểu lộ  cảm   xúc,có những em học sinh cá biệt,......đặc biệt là các em ở lứa tuổi THCS, lứa tuổi   mà sự thay đổi về mặt tâm lí là rất lớn, muốn thể hiện bản thân mình đã lớn nhưng   cũng rất trẻ con . Vì vậy thật khó để đưa các em vào một khuôn khổ nhất định. Để  làm được điều này, đòi hỏi mỗi giáo viên nói chung và quan trọng hơn cả  là giáo  viên chủ nhiệm nói riêng phải có những cách giáo dục khác nhau phù hợp với từng   đối tượng học sinh. Chính vì vậy mà công tác chủ  nhiệm lớp là một việc hết sức   quan trọng và cần thiết ngay từ  đầu năm học, mỗi giáo viên chủ  nhiệm cần lập  
  2. cho mình một kế hoạch chủ nhiệm thật cụ thể nhằm giáo dục học sinh mình phát   triển tốt cả  về  kiến thức, kĩ năng lẫn phẩm chất đạo đức. Nhận thấy được tầm  quan trọng của công tác chủ nhiệm. Là một giáo viên dạy bộ môn Sinh học và hiện  đang được nhà trường phân công làm công tác chủ  nhiệm, mà đặc biệt lại chủ  nhiệm lớp 9, trường THCS Phan Đình Phùng là địa bàn dân cư  sinh sống chủ yếu   làm nông nghiệp, buôn bán nhỏ  lẻ  nên chưa có điều kiện để  quan tâm đúng mức   đến việc học tập của con em mình, các em học sinh ở lớp 9  ở độ  tuổi 14, 15 thích  thể hiện mình là người lớn và đồng thời ở một số gia đình phụ huynh coi là coi con   em mình là ở lứa tuổi này đã là lao động chính của gia đình, một số em thấy mình   đã lớn nên tự nghỉ học đi làm, một số em ham chơi dẫn đến chán học rồi bỏ học....   Tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, luôn đặt câu hỏi phải làm sao? Làm như thế nào? Để  giáo dục các em những chuẩn mực đạo đức, ý thức kỉ luật, chấp hành mọi nội quy,   quy chế  của nhà trường, của lớp, biết phân biệt cái tốt, cái xấu, cái thiện cái ác,  biết đoàn kết yêu thương nhau trong cuộc sống, giúp đỡ  nhau trong học tập, xây   dựng tập thể lớp vững mạnh và trở thành những con ngoan trò giỏi. Để thực hiện  tốt công tác giáo dục đạo đức cho học sinh cá biệt, tôi thiết nghĩ là việc làm hết  sức nặng nề và đầy trách nhiệm.               Vậy chúng ta phải làm thế  nào để  giáo dục học sinh cá biệt có đạo đức tốt,  chấp hành nội quy của trường lớp,  là người công dân có ích cho địa phương và xã  hội, chấp hành pháp  luật ? Câu hỏi đó đưa ra ngày đêm làm tôi trăn trở  suy nghĩ  làm như thế nào! Đưa ra những biện pháp phù hợp để răn đe uốn nắn giúp học sinh  tiếp thu lĩnh hội để trở  thành trò ngoan,  tôi đưa ra những giải pháp cụ  thể  để  đạt  hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm. Tôi biết rằng trách nhiệm này không phải   của riêng tôi mà là nỗi lo chung của toàn xã hội và đặc biệt là nghề "trồng người".   Như Bác Hồ đã nói " Vì lợi ích mười năm trồng cây                                            Vì lợi ích trăm năm trồng người"                              
  3. Làm công tác chủ nhiệm hết sức nặng nề trong thời đại phát triển nhanh và  rộng bởi nền công nghiệp ­  hóa hiện đại hóa đất nước. Nếu giáo viên  đến lớp chỉ  cần giảng bài, sinh hoạt lớp nhắc nhở  vài ba điều như  thế  quá dễ  dàng đơn giản  nhưng lương tâm của một nhà giáo không cho phép tôi làm như  vậy. Chính vì   những lý do trên tôi xin nêu ra một số kinh nghệm để  thực hiện có hiệu quả trong   công tác giảng dạy giáo dục học sinh cá biệt mà những năm gần đây thực tế  tôi đã  áp dụng. Để làm tốt công tác chủ  nhiệm đặc biệt là lớp chủ nhiệm lớp 9, đòi hỏi   người giáo viên chủ  nhiệm phải có tâm và có tầm, phải kiên trì bền bỉ, nhạy bén  xử  lí trong các tình huống sư  phạm và là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.   Bản thân tôi đã tiến hành học tập, nghiên cứu, tích luỹ  được một số  kinh nghiệm   trong công tác chủ  nhiệm lớp nhằm giúp các em có ý thức tự  giác học tập, có đủ  kiến thức và kĩ năng cơ  bản làm nền tảng cho các em học tiếp các cấp học sau  cũng như  bước vào cuộc sống. Chính vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra một số  kinh   nghiệm của riêng mình trong đề  tài “Một số  phương pháp giáo dục học sinh cá   biệt” ở trường THCS Phan Đình Phùng. 2. Mục tiêu nhiệm vụ đề tài a) Mục tiêu: ­ Hướng tới một nền giáo dục toàn diện, đào tạo ra những thế  hệ  con người  vừa “hồng” vừa “chuyên”. ­ Giúp bản thân tự học hỏi và nâng cao kiến thức về  việc tìm hiểu tâm lí lứa  tuổi học sinh THCS ­ Học sinh tích cực rèn luyện, thực hiện tốt các mặt đạo đức theo tấm gương  Hồ Chí Minh. ­ Học sinh hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động học tập và phong trào. ­ Học sinh biết rèn luyện đạo đức, biết thương yêu, thân thiện với nhau. b) Nhiệm vụ: 
  4. ­ Đối với một người giáo viên chủ  nhiệm thì việc giáo dục những học sinh   lớp 9 những kĩ năng sống, năng nổ  trong mọi phong trào trường lớp, tự  tin trong   cuộc sống.   ­ Khơi dậy tiềm năng học tập của học sinh, tạo được niềm hứng thú trong   học tập để  góp phần phát triển toàn diện học sinh đáp  ứng yêu cầu trong thời kỳ  đổi mới. ­ Nhằm đưa ra những giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng  cũng như tổ chức giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh và chống học sinh   bỏ học. ­ Mục đích muốn chia sẻ một số kinh nghiệm và cùng trao đổi, học tập thêm ở  những giáo viên khác để  có kinh nghiệm trong công tác chủ  nhiệm đạt được kết   qủa tốt hơn. ­ Nhằm đưa ra những giải pháp giúp giáo viên chủ nhiệm nâng cao chất lượng  cũng như tổ chức giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh và chống học sinh   bỏ học. 3. Đối tượng nghiên cứu   Đối   tượng   nghiên   cứu   mà   tôi   áp   dụng   cho   đề   tài   này   là   học   sinh   lớp  9A5( năm học 2016­2017) trường THCS Phan Đình Phùng, lớp 9A3( năm học 2017­ 2018), và năm nay chủ nhiệm Lớp 9A7( năm học 2018 – 2019) trường THCS Phan  Đình Phùng ­ Huyện CưM’gar. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu   Đề  tài xoay quanh nghiên cứu về  “ Một số  phương pháp  trong việc  giáo   dục đạo đức cho học sinh cá biệt”. 5. Phương pháp nghiên cứu a) Phương pháp nghiên cứu lí luận:
  5.       ­  Thu thập thông tin, lí luận của giáo viên chủ nhiệm lớp trên sách báo và các   bài viết trên internet.         ­ Đi thực tế  quan tâm từng học sinh có biểu biện trở  thành cá biệt, tìm hiểu  nguyên nhân và lí do chính để  trả  lời cho câu hỏi: Vì sao các em học sinh đó trở  thành học sinh cá biệt?       ­ Quan sát, theo dõi quá trình học tập và hoạt động của các em học sinh cá biệt   trong lớp ( trước, trong và sau áp dụng các biện pháp giáo dục).      ­  Trao đổi trực tiếp với gia đình, phụ huynh của các em học sinh thuộc dạng cá   biệt trong lớp 9A7, đề xuất những biện pháp áp dụng cho từng em học sinh. Tùy   điều kiện thực tế  mà xây dựng các phương án khác nhau để  thực hiện   cho từng  học sinh.       b) Phương pháp quan sát  ­  Quan sát các hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh.        ­ Quan sát sư phạm.        ­ Nghiên cứu tài liệu về tâm lí lứa tuổi HS THCS.        ­ Kiểm tra đánh giá.  c) Phương pháp điều tra ­  Trao đổi, học hỏi với các giáo viên chủ nhiệm khác, với các giáo viên bộ môn,  trao đổi, nói chuyện với phụ huynh học sinh.  d) Phương pháp thử nghiệm Tôi áp dụng cho đề  tài này là học sinh lớp  9A5( năm học 2016­2017)  trường  THCSPhan Đình Phùng,  lớp 9a3(  năm học 2017­2018),  và năm nay chủ  nhiệm  Lớp  9A7(  năm   học   2018  –   2019)  trường   THCS  Phan   Đình   Phùng   –   Huyện  Cưmgar. II. PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
  6. 1.Cơ sở lí luận Công tác chủ nhiệm là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong công tác giáo  dục của nhà trường, đồng thời góp phần to lớn trong việc xây dựng rèn luyện đạo  đức và nhân cách của người học sinh. Đặc biệt trong thời đại hiện nay sự  tiến bộ  của khoa học kỹ  thuật. Xã hội ngày càng đổi mới, học sinh được tiếp xúc với  nhiều nguồn thông tin đa chiều. Chính vì vậy các em có thể  tiếp thu được những   điều tốt, nhưng cũng dễ dàng lây nhiễm những cái xấu.  Sinh thời Bác Hồ đã nói :       Ngủ thì ai cũng như lương thiện Tỉnh dậy phân ra kẻ dữ hiền Hiền dữ phải đâu là tính sẵn     Phần nhiều do giáo dục mà nên Câu nói đó của Bác đã khẳng định vai trò quan trọng, quyết định của giáo   dục  trong việc hình thành nhân cách của mỗi con người. Trong việc giáo dục đạo  đức cho học sinh cá biệt, giáo viên chủ  nhiệm giữ vai trò quan trọng, không chỉ  là  người dạy chữ mà còn là người cha, người mẹ dạy dỗ, uốn nắn đạo đức, là người   bạn gần gũi để  các em bày tỏ  những suy nghĩ của bản thân, giúp các em tiến bộ  trong học tập và cuộc sống, giáo viên chủ  nhiệm là người góp phần không nhỏ  hình thành và nuôi dưỡng nhân cách của học sinh. Công tác chủ  nhiệm có vai trò  hết sức quan trọng, nó quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh.   Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các   bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Giáo viên chủ nhiệm  thay mặt nhà trường quản lí điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư  tưởng đạo đức, 
  7. hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa môi trường giáo dục gia đình,  nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ  nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự  dày  công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi  tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự  mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho  nhà trường. La môt giao viên chu nhiêm l ̀ ̣ ́ ̉ ̣ ơp 9 b ́ ản thân tôi rât mong muôn hoc tro ́ ́ ̣ ̀  ̉ ̀ ững con ngoan, tro gioi, tài đ cua minh la nh ̀ ̀ ̉ ức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự  tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở  thành những người công dân co ich cho ́́   ̃ ̣ xa hôi. 2. Thực trạng vấn đề  * Thuân lợi:   + Về  phía giáo viên: Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chi đao, quan tâm ̉ ̣   ́ ̉ ̣ ̉ ̉ ̣ ường THCS Phan Đình Phùng, của  sâu sat cua chi bô Đang, cua Ban Giam Hiêu tr ́ Công đoàn giáo dục cơ  sở, cùng sự  giup đ ́ ỡ cua t ̉ ất cả  các ban ngành trong HĐSP  nhà trường. Giao viên chu nhiêm năng nô, thich hoc hoi, tim toi sang tao la ng ́ ̉ ̣ ̉ ́ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ươì  nhiệt tình có tâm  huyết với nghề . Đôi ngu cac thây cô giao bô môn nhiêt tinh, yêu ̣ ̃ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀   ̣ nghê va trach nhiêm cao, chuyên môn v ̀ ̀ ́ ững vàng. ­   Bản thân đã có nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp 9 ở bậc THCS.  + Về phía học sinh: ­   Đa số các em ngoan, có ý thức trong học tập và rèn luyện đạo đức. ­   Đa số học sinh có ý  thức xây dựng tập thể đoàn kết. ­   Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình. * Khó khăn: + Về phía Giáo viên:    ­   Chưa có tài liệu nào hướng dẫn cụ thể về công tác chủ nhiệm lớp. 
  8.     ­   Học hỏi tham khảo qua các đồng nghiệp nhưng đa số đồng nghiệp có những   biện pháp mang tính tự phát, ngẫu hứng chưa có phương pháp rõ ràng.      ­  Chưa có chuẩn kĩ năng kiến thức cũng không có yêu cầu cụ  thể   rõ ràng về  việc chủ nhiệm của từng khối lớp.   ­  Được dự các buổi tập huấn về công tác chủ nhiệm còn quá ít. + Về phía học sinh:    ­ Các em là lớp 9 ở lứa tuổi đang tập tành làm người lớn.    ­ Nhiều em có học lực khá giỏi nhưng việc thực hiện nề nếp vẫn chưa tốt, các kĩ  năng sống khác vẫn còn hạn chế.    ­ Một số em có hoàn cảnh kinh tế khó khăn ảnh hưởng dến học tập của các em.   ­ Một số em học tập trong hoàn cảnh thiếu thốn tình cảm, chỉ ở với bố hoặc mẹ  hoặc bố mẹ đi làm ăn xa.   ­ Một số em nhà xa trường, đường đi lại khó khăn. ­   Bên cạnh đó có 1 số  học sinh nổi cộm thay đổi bản thân trở  thành học sinh cá   biệt Bản thân tôi mới nhận lớp 9A7 năm 2018 – 2019, có tổng số là 24 em. trong đó:                + 14 em người Kinh,10 em dân tộc .               + Học sinh có hoàn cảnh khó khăn có sổ hộ nghèo 03 em, cận nghèo 04 em.               + Học sinh cá biệt 02 em. Tôi nhận thấy như sau:  * Hạnh kiểm: Năm học trước lớp tôi hiện đang chủ nhiệm Yếu Tốt Khá Trung bình 27 93,1% 02 6,90% 0 0% 0 0%
  9. Năm học này: Qua kết quả học kì I năm học 2018 – 2019 Yếu Tốt Khá Trung bình 0% 17 70,8% 06 25% 01 4,2% 0   ­   Học sinh  có sự phát triển về tâm lý mạnh mẽ, các em tồn tại song song   “vừa tính trẻ  con, vừa tính người lớn” chính vì vậy các em thường muốn khẳng  định mình, muốn làm người lớn gây ra bướng bỉnh ở học sinh. Ở giai đoạn này học   sinh bước vào tuổi dậy thì, tâm lý các em chưa ổn định, có lúc chưa kiềm chế được   cảm xúc dễ  bị  kích động, bực tức, cáu gắt, dễ  bị  lôi kéo…và các em bắt đầu có   tình cảm khác giới. Lứa tuổi học sinh THCS là lứa tuổi “khó bảo” bởi vì đây là thời  kì chuyển tiếp từ tuổi thơ sang tuổi trưởng thành, là lứa tuổi có bước nhảy vọt cả  về thể  chất lẫn tinh thần,  điều này phụ  thuộc vào sự  phát triển mạnh mẽ  về  cơ  thể, sự phát dục, điều kiện sống, hoạt động … của các em. Các em luôn muốn làm  theo ý thích của bản thân, thích tìm hiểu và khám phá thế giới xung quanh. Chính vì  vậy nên các em rất dễ  bị cám dỗ  và đi vào con đường xấu nếu không có sự  quan   tâm và giáo dục các em kịp thời. Muốn làm được điều này, công tác chủ nhiệm lớp   là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà giáo viên cần phải thực hiện . Tuy  nhiên, thực hiện công tác chủ  nhiệm lớp không phải lúc nào chúng ta cũng thực   hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt cả  năm   học, như thế sẽ gây tâm lí nhàm chán, không hiệu quả. Mỗi giáo viên cần có những   biện pháp cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và luôn có sự đổi mới, có những  biện pháp tích cực để  tạo sự  mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm thúc đẩy   các em thực hiện tốt những yêu cầu mà giáo viên đưa ra.Trong xa hôi hiên nay, n ̃ ̣ ̣ ền   ́ ̣ ương lam cho đ kinh tê thi tr ̀ ̀ ời sông, ý th ́ ức cua ng ̉ ươi dân đ ̀ ược cai thiên h ̉ ̣ ơn, văn  ́ ưa cac n hoa gi ̃ ́ ươc cung rât đa dang. Điêu đo đã tac đông it nhiêu đên s ́ ̃ ́ ̣ ̀ ́ ́ ̣ ́ ̀ ́ ự nhân th ̣ ức, 
  10. ̉ ́ ̉ ́ ̣ hiêu biêt cua cac hoc sinh chung ta. Cho nên ta d ́ ễ dàng nhân thây răng hoc sinh ngay ̣ ́ ̀ ̣ ̀  nay thông minh, nhanh nhẹn, sang tao va hiêu biêt ́ ̣ ̀ ̉ ́ rộng hơn. Đung nh ́ ư ông cha ta đã  tưng noi: “Hâu sinh kha uy”. Đây la m ̀ ́ ̣ ̉ ́ ̀ ột điêu r ̀ ất đang m ́ ừng vi: “Con h ̀ ơn cha la nha ̀ ̀  ́ Song song với sự  phát triển của xã hội, Trong những năm gần đây các  co phuc”.  ́ phương tiện thông tin phát triển mạnh mẽ đặc biệt là dịch vụ internet có rất nhiều  trên địa bàn và điện thoại di động tăng dần về số  lượng học sinh đã tác động tiêu   cực đến các em học sinh.     3. Nội dung và hình thức giải pháp a. Mục tiêu của các giải pháp          ­     Để  là một giáo viên chủ  nhiệm giỏi không chỉ  là kĩ năng mà còn là tình   thương trách nhiệm đối với học sinh.        ­ Người giáo viên chủ  nhiệm cần phải biết xây dựng kế  hoạch, đưa ra giải   pháp để thực hiện kế hoạch đó.       ­ Người giáo viên chủ nhiệm tốt không những là người quản lí học sinh tốt mà  còn là người bạn biết cảm thông và chia sẻ những khó khăn cùng học sinh.       ­ Đầu tiên là tìm hiểu học sinh lớp mình chủ nhiệm có tổng bao nhiêu học sinh,  bao nhiêu học sinh dân tộc thiểu số, phát hiện ra những học sinh có năng khiếu văn   nghệ hoặc thể thao trong lớp, tìm hiểu em nào có thành tích gì hay thường vi phạm   những gì, từ đó định hướng xây dựng những biện pháp phù hợp với từng đối tượng  học sinh.       ­ Tiếp theo để xây dựng đội ngũ ban cán sự  lớp, tôi cho các em bàn bạc, bình  bầu ban cán sự  lớp và tạm thời chấp nhận đội ngũ  ấy kèm theo điều kiện sẽ  có  thưởng và có phạt rõ ràng. Giáo viên chủ  nhiệm có hướng đưa các bạn dân tộc   thiểu số có lực học khá nằm trong ban cán sự lớp. Sự phân công nhiệm vụ cụ thể  như sau:   Nhiệm vụ của lớp trưởng:
  11.        + Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.         + Điểm danh và ghi sĩ số  của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi   xếp hàng vào lớp.        + Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng   tập thể dục.        + Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.  Nhiệm vụ của lớp phó học tập:        + Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm   bài.       + Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi   giáo viên yêu cầu.       + Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết chuyên.       + Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.  Nhiệm vụ của lớp phó văn thể:        + Tổ chức lớp hát múa 15 phút đầu giờ.       + Tổ chức và tham gia các hoat động Văn ­ Thể ­ Mĩ của lớp do nhà trường tổ  chức.       + Tham gia các buổi tập huấn múa hát tập thể của liên đội về tập huấn lại cho   lớp.  Nhiệm vụ của lớp phó lao động:       + Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn,  quạt khi ra về.        + Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.       + Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ  chức.
  12.        + Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.            Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các  em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ  một cách khoa học, cụ  thể, rõ   ràng. Mỗi em sẽ  làm đúng các nhiệm vụ  của mình. Ngoài ra lớp trưởng và 2 lớp   phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ  với nhau trong công việc chung. Sau một  thời gian giáo viên nắm bắt được năng lực của mỗi em từ đó có thể điều chỉnh đội  ngũ ban cán sự lớp năng lực hơn (Năng lực ở đây là cả về mặt học tập và năng lực   quản lý).           ­ Để xây dựng chỗ ngồi phù hợp, sau một thời gian theo dõi tôi sắp xếp lại  chỗ ngồi sao cho chỗ nào cũng có bạn học sinh giỏi, khá, trung bình, yếu, xếp chỗ  ngồi xen kẽ giữa các bạn dân tộc thiểu số  với các bạn khác trong lớp. Trong mỗi   bàn cần sắp xếp em học giỏi cạnh em học yếu, em ngoan ngồi cạnh em chưa   ngoan, biết giúp đỡ nhau, phát huy được vai trò tự quản của học sinh.  b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp          Trường THCS Phan Đình Phùng tiếp tục thực hiện nghiêm túc phong trào thi  đua làm theo Bác Hồ dạy: "Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua học tốt dạy tốt"  Phát huy tính gương mẫu, tinh thần tự  học, sáng tạo của cán bộ, giáo viên, nhân   viên, đảm bảo kỉ  cương trong nhà trường, khơi dạy và phát huy tinh thần trách   nhiện, tình thương của thầy cô giáo đối với học sinh. Trong phạm vi nghiên cứu   của mình tôi đưa ra một số giải pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 9 có ý thức học  tập tốt hơn. Tôi đã áp dụng những giải pháp sau đây 1. Xây dựng được một tập thể lớp vững mạnh, đoàn kết  Đây là yếu tố  vô cùng quan trọng nhằm tạo ra một không khí học tập, vui chơi   lành mạnh, giúp các em mạnh dạn không tự  ti, giáo viên chủ  nhiệm tạo không khí  lớp học đầm  ấm, nhẹ  nhàng để  tất cả  học sinh không phải “ sợ” đến trường mà  các em luôn cảm nhận được:                            
  13. “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.       Có như vậy mới thu hút được sự tham gia tích cực của tất cả các em học sinh.   Khi các em tham gia các hoạt động tập thể sẽ  giúp giáo viên chủ  nhiệm nắm bắt   được hoàn cảnh của các em, nắm bắt kịp thời tâm tư nguyện vọng của các em để  đưa ra những biện pháp giúp đỡ. Giáo viên chủ  nhiệm phải làm sao để các em coi  lớp học như  một gia đình, thầy cô như  là cha mẹ, các bạn trong lớp như  anh em   một nhà. Bất cứ một ai khi đã chọn ngành nghề cho mình thì đều  xác định cái đích  mình cần đạt đến. Cái đích đó tưởng như rất gần, rất dễ thực hiện, nhưng trong  thực tiễn không phải như vậy, mà nhiều khi để đạt được phải đổ nhiều mồ hôi,  nước mắt và thậm chí cả tính mạng để đạt được nó. Học sinh lớp 9 ở lứa  từ  14 đến 15  tuổi, các em rất nghịch, hiếu động, chưa  làm chủ được bản thân, chưa nhận thức được điều gì là đúng và điều gì là sai, hay  bắt chước và chịu tác động của mọi việc xảy ra xung quanh mình. Chính vì thế,  nếu môi trường tác động tốt thì các em sẽ  có những hành vi và đạo đức tốt, còn   ngược lại thì sẽ rất tồi tệ, có thể các em sẽ hư hỏng, dối trá, mất tư cách, đạo đức   kém….Tuy nhiên ở lứa tuổi này, các em cũng rất thích được tán dương, khen   ngợi.  Vì vậy chúng ta cần những giải pháp thích hợp để  giáo dục và định hướng đúng   đắn cho các em. Có như  vậy, chúng ta mới  giáo dục học sinh  ở bậc trung học cơ  sở  phát triển một cách đúng nhất về  nhân cách cũng như  nhận thức của lứa tuổi   mình, đặc biệt là các học sinh dạng cá biệt, giáo viên cần có  cần có những biện  pháp riêng, phù hợp với hoàn cảnh của từng em, mà từ đó mới hướng các em đi vào   nề  nếp. Muốn làm điều đó  giáo viên cần phải có những hiểu biết nhất định về   từng hoàn cảnh, từng nguyên nhân tạo nên những học sinh cá biệt đó và từ đó xây   dựng các biện pháp  riêng cụ thể áp dụng cho từng em học sinh cá biệt.   2, Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và tâm sinh lí của từng học sinh:
  14.         Đây là một yếu tố cũng không kém phần quan trọng. Ngay sau khi được phân  công làm công tác chủ nhiệm lớp việc đầu tiên là tôi xem hồ sơ lí lịch học sinh. Sau  đó tranh thủ thời gian đi thăm các gia đình học sinh có hoàn cảnh đặc biệt như: học  sinh mồ  côi, học sinh thuộc diện hộ  nghèo, cận nghèo, những học sinh nhà  ở  xa   trường. Khi đến thăm gia đình học sinh sẽ giúp chúng ta nắm bắt được hoàn cảnh   để  chúng ta có biện pháp giúp đỡ. Những năm trước tỷ  lệ  học sinh bỏ  học  ở  trường tôi khá cao, đây là một vấn đề    hết sức nan giải là việc làm khó nhưng  không phải là chúng ta không làm được. Trước hết giáo viên phải tìm hiểu nguyên  nhân học sinh bỏ  học, sau đó cùng với các học sinh trong lớp đến nhà vận động.   Nếu nguyên nhân do bố mẹ bắt bỏ học thì phải giải thích cho cho phụ huynh hiểu   trẻ em có quyền được đến trường, được ăn, được học, được vui chơi ,như  thế  là  vi phạm pháp luật, đồng thời huy động các đoàn thể tại địa phương cùng vào cuộc.  Nếu vì hoàn cảnh gia đình khó khăn thì có thể vận động giúp đỡ như tặng xe đạp,   áo quần, sách vở  … Trường hợp học sinh không muốn học nữa thì phải làm công   tác tư tưởng để em đó nhận thức ra tầm quan trọng của việc học.    Mặt khác một số học sinh do nhà xa trường nên không có xe đạp để  đi học. Do   không nhận thức đầy đủ  về  việc học của con em nên gia đình thiếu sự  quan tâm  đối với học sinh. Về  nhà phụ  huynh chưa nhắc nhở  các em học bài, không định   hướng được cho các em, nhiều lúc các em có suy nghĩ tiêu cực là không biết học để  làm gì. Có nhiều trường hợp khi giáo viên đến vận động thì không nhận được sự  hợp tác của phụ  huynh, bỏ mặc cho các em thích đi học thì đi, không thích đi học  thì thôi. Giáo viên phải tạo được mối liên hệ mật thiết với gia đình học sinh. Đây  là yếu tố  hết sức quan trọng, giáo viên chủ  nhiệm nên dành nhiều thời gian đến  thăm gia đình học sinh để cùng với phụ huynh quan tâm đến con em mình hơn. Đặc  biệt tại các buổi gặp gỡ này giáo viên cũng cần trao đổi với phụ huynh định hướng  nghề  nghiệp cho con em đồng bào dân tộc, tạo động lực , sống có mục tiêu để  phấn đấu trong học tập hướng tới tương lai. Cho nên, giáo viên chủ nhiệm cần lưu  
  15. ý một số học sinh cá biệt khiến cho chính bản thân của học sinh cảm thấy không  hứng thú tập trung học tập, vì thế sự động viên của giáo viên chủ nhiệm có vai trò  rất quan trọng.        Giáo viên chủ nhiệm phối kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể trong nhà trường,  các giáo viên bộ  môn để  giáo dục học sinh không đi học chuyên cần và có ý định  bỏ học, giáo viên chủ nhiệm cần thường xuyên báo cáo, trao đổi để tháo gỡ những  vướng mắc trong quá trình công tác với ban giám hiệu nhà trường để  đề  ra các   biện pháp giáo dục học sinh cá biệt lớp mình. Khi giáo viên chủ nhiệm vào các gia   đình các em có ý định bỏ học, đã được ban giám hiệu nhà trường quan tâm 3. Giáo viên chủ  nhiện cần tổ  chức, khuyến khích học sinh mạnh dạn   tham gia các phong trào, hoạt động tập thể. Giáo viên chủ  nhiệm cần tổ  chức cho học sinh mạnh dạn tham gia vào các   hoạt động tập thể. Thông qua các hoạt động vui chơi do đội tổ chức các buổi hoạt   động ngoài giờ  lên lớp. Với các chủ  đề  thiết thực như: Tôn sư  trọng đạo, Uống  nước nhớ nguồn. Ngoài ra trường, Đội  tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ,  thể dục – thể thao để thu hút, lôi cuốn các em tham gia. Như vào các ngày tết trung  thu, hội thi hội khỏe phù đổng cấp trường, thi văn nghệ chào mừng 20/11 ngày nhà   giáo Việt Nam. Ngoài ra còn có sự  kết hợp tuyên truyền, giáo dục đạo đức thông   qua sinh hoạt Đội, các tiết hoạt động ngoài giờ  lên lớp nhằm để giáo dục cho các   em các kĩ năng sống, giáo dục đạo đức cho các em như khẩu hiệu là " Tiên học lễ,   hậu học văn".Giáo viên chủ nhiệm cần tích cực thăm lớp, dự giờ để nắm bắt tình   hình lớp chủ nhiệm. Thường xuyên trao đổi với giáo viên bộ môn để nắm thông tin  hai chiều để kịp thời, uốn nắn những học sinh có biểu hiện tiêu cực ở lớp mình.   Ví dụ:  Năm học này 2018­2019 có học sinh Tuấn, Tới, Khánh, rất hiếu  động, nghịch ngợm, hay bỏ tiết ra ngoài,nghỉ học không lý do, trong giờ học thì nói  chuyện riệng hoặc ngủ  trong lớp,vi phậm nội quỵ  đi xe máy, đánh nhau, thường  dùng tay đập vào bàn trong giờ học, tóc để chỏm thỉnh thoảng doạ cờ đỏ khi bị ghi 
  16. tên vì phạm lỗi, khi bị các thầy cô nhắc nhở thì thường tỏ ra chống đối, tỏ  thái độ  bất cần. Qua tìm hiểu tôi đã dùng nhiều biện pháp khuyên bảo răn đe. Thấy được  sự quan tâm của giáo viên chủ nhiệm em đã có tiến bộ rõ rệt. Trong đợt thi đua hội   khỏe phù đổng cấp trường, có môn đẩy gậy em Tuấn cũng tham gia. Hay như  học  sinhTới, Khánh  nghỉ  học vì ham chơi không thích đi học, lúc này  tôi  cần   tăng  cường các hoạt động tập thể  để  thu hút học sinh mặt khác kết hợp chặt chẽ  với   phụ huynh, nhà trường và chính quyền địa phương để đưa ra những biện pháp kịp  thời.          Giáo viên chủ nhiệm phải gần gũi, quan tâm và sẵn sàng chia sẻ  và gương   mẫu trước học sinh. Giáo viên nên dành thời gian trao đổi với từng học sinh một   hoặc từng nhóm học sinh để  nắm bắt, tìm hiểu tâm tư  nguyện vọng của các em.   Hàng tuần vào các buổi sinh hoạt 15 phút đầu giờ, tiết sinh hoạt lớp cuối tuần   hoặc thông qua các buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp, giáo viên chủ nhiệm nên dành   chút thời gian thăm hỏi các em, đặc biệt là các em có biểu hiện e ngại, rụt rè giúp   các em hòa đồng cùng bạn bè và cảm thấy mình không bị  xa lánh. Hoặc thường   xuyên tổ chức các hoạt động tập thể để các em được tham gia.              4. Giáo dục đạo đức cho học sinh ( đặc biệt học sinh cá biệt ) Căn cứ  vào những thực trạng đã điều tra, cả  những nguyên nhân dẫn đến   thực trạng  ấy. Tôi nhận thấy rằng, bởi lẽ  các em trở  thành học sinh cá biệt như  vậy là do nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến những nguyên chính là do : hoàn  cảnh gia đình, sự  thờ   ơ  của xã hội và gia đình trong việc giáo dục và dạy dỗ  các   em.  Từ đó  tôi có cơ sở để đề xuất các giải pháp như sau: *Về phía giáo viên : + Trước hết phải có cái “Tâm”. Xuất phát từ  chữ  tâm  ấy sẽ  dễ  dàng tiếp  cận được các em học sinh, sự  bao dung và sự chịu khó  sẽ  giúp cho giáo viên dễ  dàng  thuyết phục giáo dục được các học sinh cá biệt. Cũng từ chữ tâm ấy, sẽ đẩy  
  17. trách nhiệm, nghĩa vụ của giáo viên chủ nhiệm lên tầm cao hơn, từ đó trăn trở, suy   nghĩ đưa ra biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng. + Giáo viên phải tôn trọng học sinh dạng cá biệt này, dù các hành vi của  chúng có thể gây xúc phạm đến danh dự của mình. Đồng thời phải có lòng tin với   các em, tin tưởng các em để  giao một số  công việc phù hợp của lớp cho các em   phụ trách. + Tuyệt đối, giáo viên không được xúc phạm danh dự  đến các em học sinh  trước tập thể lớp. + Giáo viên phải chịu khó lắng nghe tâm sự  của các em, thường xuyên quan   tâm và hỏi thăm, chăm sóc các em trong các điều kiện có thể. Từ đó mới tìm hiểu   được nguyên nhân chính dẫn đến sự  cá biệt của các em mà tìm giải pháp cho phù  hợp. an  ủi và động viên kịp thời các em khi phát hiện những bi kịch, chuyện buồn   mà gia đình cũng như xã hội mang lại.           + Giáo viên phải giữ được chữ tín đối với học sinh cả chuyên môn lẫn nhân  cách sống. Đã hứa làm việc gì thì phải làm đến nơi đến chốn. Với những vấn đề trên, nếu giáo viên áp dụng được sẽ rất dễ dàng tiếp cận  và tìm hiểu mọi vấn đề phát sinh khi cần thiết. Thực tế trong những năm qua, với  những vấn đề ấy, bản thân tôi đã được các em học sinh cá biệt phải tôn trọng. Ban  đầu các học sinh cá biệt sống rất tách rời tập thể, thấy cô giáo thì ghét cay, ghét   đắng, xong  dần dần, tôi đã giúp cho các em hiểu được vấn đề  và hiện nay đa số  các em  sống rất gần gũi với lớp. Đặc biệt bất kỳ chuyện gì xảy ra, dù lớn hay nhỏ  các em này cũng đều tâm sự  và chia sẻ  với tôi từ  niềm vui đến nỗi buồn. Chính   đều đó dần dần, tôi đã giúp các em tránh được tự ti và mặc cảm ban đầu. *Về phía học sinh : + Giáo viên chủ  nhiệm phải nắm được đặc điểm, hoàn cảnh cụ  thể  của  từng gia đình học sinh cá biệt. Để từ đó cảm thông, tránh sự xúc phạm vô tình đến 
  18. các em và đồng thời tạo nhiều điều kiện hơn để  các em phát huy học tập và rèn   luyện. + Giáo viên phải tìm hiểu, khai thác những điểm tốt và điểm yếu cơ  bản   nhất của học sinh để tác động làm thay đổi tính cách của học sinh cá biệt. +  Giáo viên phải hiểu những suy nghĩ và những điều học sinh muốn. Có như  vậy mới giúp các em tháo gỡ  được những điểm yếu của mình để  đạt được điều  mình mong muốn chính đáng. *Về phía gia đình: + Giữa nhà trường và gia đình phải có sự kết hợp chặc chẽ, sự kết hợp giáo   dục này phải  diễn ra thật tế  nhị  và thường xuyên. Tránh những hành động nóng   nảy của gia đình đối với học sinh như : đánh con khi nghe cô giáo đến thưa chuyện   …. +  Phải thuyết phục được gia đình tạo mọi điều kiện tốt nhất để  con, em  mình học tập, đồng thời nhắc nhở  phụ  huynh phải thường xuyên quan tâm đến  việc học của con em mình. Gia đình phải xem việc giáo dục con em không phải là   chỉ riêng nhà trường mà cần phải có một phần trách nhiệm rất lớn từ gia đình. *Các giải pháp chủ yếu:  ­ Tìm hiểu được căn nguyên của từng học sinh cá biệt : Sau khi đã xác định được các đối tượng học sinh thuộc dạng cá biệt trong  lớp cần tổ  chức theo dõi và đánh giá một cách khách quan, trung thực, đúng bản  chất của vấn đề. Liệt kê ra các nguyên nhân, các lý do mà các em thường vi phạm  và mắc phải; liệt kê số lần các em vi phạm, sau mỗi lần đó đã có ai nhắc nhở, giáo   dục chưa? Đã cho các em suy ngẫm về lỗi của mình và đã hứa khắc phục hay chưa   ?…. Cần phải ghi chép rõ ràng để làm cơ sở cho việc xây dựng các biện pháp giáo  dục.
  19. Trở lại với tình hình học sinh dạng cá biệt của lớp tôi đang chủ nhiệm, nổi   lên có 2 học sinh rất cá biệt. 2 em này vi phạm nhiều lần, nhắc nhở nhiều lần mà  các em vẫn cứ tái phạm. Qua tìm hiểu từ bạn bè và đặc biệt tôi đến từng nhà của  từng học sinh tìm hiểu và trao đổi trực tiếp với phụ  huynh của các em học sinh   này. ­ Xây dựng biện pháp giáo dục cho từng đối tượng Sau khi tìm hiểu nguyên nhân của từng đối tượng học sinh cá biệt, tôi đã đưa  ra các phương án cụ thể cho từng em . Đặc biệt là *Các học sinh cá biệt về đạo  đức : Đây là các em thường có học lực yếu, đi đôi với hành vi không tốt, thường   ảnh hưởng đến sự học tập của lớp. Biện pháp đưa ra : +  Gặp riêng từng em, hỏi thăm việc học tập và gia đình của các em. Sau đó  phân tích những hành vi mà các em đã gây ra đúng sai như thế nào? Tìm hiểu lý do  vì sao các em đó lại có hành vi ấy? + Gặp gia đình, trao đổi và thống nhất các biện pháp giáo dục như : Hạn chế cho các em tham gia vào các nhóm thanh niên hư hỏng ở địa phương   cũng như  không cho tham gia vào các tệ nạn như : đánh bài, uống rượu, theo bạn  bè xấu bỏ lớp, chơi game, đánh nhau, …. Thiết lập sổ theo dõi giữa gia đình và lớp. Ngày nào giáo viên cũng đánh giá  nhận xét việc học tập cũng như  hành động của các em vào sổ  gửi về  cho bố  mẹ.  Và đồng thời cũng lấy ý kiến từ gia đình để giáo viên có biện pháp giáo dục khác,  từ  đó gia đình luôn  nắm bắt được tình hình  học tập của con em mình, cùng với  nhà trường kèm cặp học sinh tốt hơn. + Giao cho các em một số nhiệm vụ ở lớp.
  20. Trong các giờ sinh hoạt lớp  giao cho hai em nhận xét tình hình lớp trong  tuần, có bạn nào vi phạm khuyết điểm hay không . Giáo viên nhận xét lại và tìm  hiểu thêm các  chi tiết để nhận định, biểu dương. Từ những nhiệm vụ  được giao đó, tạo cho các em có ý thức hơn trong học  tập, tư cách đạo đức của mình với tập thể , dần dần các em sẽ nhận ra những sai  phạm của mình với bàn bè xung quanh để mà sửa đổi thành những người tốt với  bản thân và với tập thể lớp. + Một biện pháp cũng không kém phần quan trọng đó là việc biểu dương,  khen thưởng, kịp thời. Từ những nhiệm vụ được giao, giáo viên phải biết tán dương, khen thưởng,  động viên các em khi thực hiện tốt nhiệm vụ. Từ đó giúp cho các em hiểu được  mình vẫn còn có giá trị trong lớp, có khả năng thực hiện tốt các việc khác. Bên cạnh đó cũng nghiêm khắc kiểm điểm, thẳng thắn phê bình các em học  sinh vẫn còn vi phạm các hành vi đạo đức. Buộc các em phải ghi ra những lời  hứa  khắc phục và thời gian khắc phục. + Một số em có tính nóng nảy, hay gây sự, nếu giáo dục nhiều lần không  thay đổi, gia đình buông xuôi, thì nên liên hệ với Đoàn thanh niên thôn, công an xã  ….  Để kết hợp giáo dục.  Một học sinh có bản chất tốt nhưng do đua đòi theo bạn mà việc học sa sút  giáo viên chủ nhiệm nên báo với gia đình tìm biện pháp tốt nhất để khuyên răn dạy  bảo hướng các em nhận ra các điều sai và khắc phục sữa chữa. Ví dụ:  Ở  lớp  9A7  (năm học 2018­2019)  Tuấn, Tới, hai  học sinh rất hiếu  động, luôn chân, luôn tay, trong lớp nghịch ngợm trêu ghẹo các bạn trong lớp, chạy   ra khỏi chỗ, gây mất trật tự  trong giờ  học, giờ nào cũng vậy rất hiếu động đứng  lên, ngồi xuống, trong giờ Mĩ thuật trèo qua 3, 4 cái bàn để  giật  bài vẽ  của bạn, 
nguon tai.lieu . vn