Sáng kiến kinh nghiệm: Một số phương pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi

“MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO Trẻ 24­36 THÁNG TUổi ” I. PHẦN MỞ ĐẦU Như Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói: “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý. Nghề dạy học là nghề sáng tạo nhất trong các nghề sáng tạo”. Tôi rất tự hào mình là một nhà giáo nhất lại là một giáo viên trong bậc học mầm non. Một bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục và là người đặt nền móng cho sự phát triển nhân cách, nhận thức của trẻ sau này. Chính vì vậy, tôi nhận thức rằng nhiệm vụ của người giáo viên cho trẻ ở tuổi mầm non là rất quan trọng. 1. Lý do chon đề tài : Thể loại thơ trong bộ môn văn học là phương tiện hữu hiệu đẻ trẻ phát triển ngôn ngữ, cung cấp ngôn ngữ, cách diễn đạt lưu loát, biểu cảm, như dân gian thường nói : “ Trẻ lên 3 cả nhà tập nói ” ở độ tuổi nhà trẻ 24 ­ 36 tháng tuổi việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là rất quan trọng. Vì ở độ tuổi này trẻ rất thích giao tiếp với mọi người xung quanh nhưng khả năng diễn đạt chưa được tốt, mạch lạc, vốn biểu tượng về cuộc sống chưa được nhiều. Nguyên nhân của việc này là do trẻ chưa được tiếp xúc nhiều nên việc giáo viên phải là người gần gũi giúp trẻ tiếp xúc với tự nhiên, với người lớn qua việc giao tiếp, ngôn ngữ làm quen với đồ vật, giúp trẻ phát triển trí tuệ và thỏa mãn nhu cầu giao tiếp. Để đáp ứng được nhu cầu này trẻ phải tích cực học tập không những thế vai trò phát triển ngôn ngữ còn hết sức quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở độ tuổi này giúp cho con người thoải mái, vui tươi, qua việc trao đổi tâm sự tình cảm của mình, bộc lộ những cảm xúc của mình với người lớn với thế giới tự nhiện làm phong phú thêm tâm hồn và xác lập được mối quan hệ giữa con người với con người và con người với tự nhiên. Vì vậy việc phát triển 1 ngôn ngữ cho trẻ ở độ tuổi 24 đến 36 tháng tuổi có chức năng nhận thức trong giao tiếp thực tế. Qua phát triển ngôn ngữ giúp cho trẻ trao đổi gợi mở xung quanh các yếu tố nghệ thuật của con người qua những hành vi giao tiếp, ứng xử giúp cho trẻ biết kính trên nhường dưới, biết cư xử với mọi người xung quanh. ­Qua việc dạy trẻ phát triển ngôn ngữ giúp trẻ giáo dục và phát triển những phẩm chất đạo đức tốt đẹp và phát triển tư duy trí tuệ một cách hoàn thiện để trẻ có thể bày tỏ được những cảm xúc của mình với người xung quanh mình với những từ ngữ hay, trong sáng. Những từ ngữ đó là tiền đề cho sự hình thành nhân cách cho trẻ sau này, đồng thời qua đó trẻ mở rộng được hiểu biết của mình và phát triển trí tuệ chính xác hóa diễn đạt chính. Vai trò phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở trường mầm non nói chung và trẻ 24 đến 36 tháng tuổi nói riêng. Thông qua việc phát triển ngôn ngữ là một vấn đề hết sức quan trọng và cần thiết để phát triển tư duy và trí tuệ một cách hoàn thiện hơn, trẻ thể hiện ra được những vẻ đẹp trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, trong giao tiếp là nền móng vững chắc cho sự phát triển trí tuệ, óc sáng tạo sau này. 2. Mục đích nghiên cứu : ­Phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ,trình bày của trẻ lô gíc, có trình tự, có hình ảnh nội dung phong phú 3.Thơi gian địa điểm : ­ Thời gian nghiên cứu : Năm học 2013­ 2014 ­Xây dựng đề cương tháng 9/2013 ­Hoàn thành đề tài 18 /03/2014 ­ Địa điểm nghiên cứu lớp nhà trẻ Phúc Đa, Trường mầm non Tân Việt 4. Đóng góp về mặt thực tiễn: Trường mầm non Tân Việt là trường thuộc địa bàn miền núi của huyện Đông Triều, trình độ nhận thức và phát triển của trẻ còn hạn chế, do phần lớn cha 2 mẹ các cháu làm nông nghiệp ít có thời gian trò chuyện chăm sóc các cháu. Vì thế trình độ phát triển nhận thức của trẻ chưa đạt được so với chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 24 ­ 36 tháng tuổi đề ra. Cho nên để đạt được những kết quả như mong mốn người giáo viên dạy ở độ tuổi này phải hết sức kiên trì khéo léo. Cộng với sự dịu dàng của mỗi người mẹ, kỹ năng sư phạm của mỗi người giáo viên có thể giúp trẻ lĩnh hội được những kiến thức do chương trình đề ra, giúp trẻ sống hòa bình với môi trường tập thể . Ở lứa tuổi này, mọi nhận thức, hành động của trẻ đều được qua trực quan hành động. Vì vậy cần phải cho trẻ quan sát tiếp xúc với những nhân vật, mô hình, tranh ảnh...Song ở địa phương tôi dạy hoàn cảnh xã hội của địa phương thuộc địa bàn miền núi nên còn gặp nhiều khó khăn, đồ dùng còn sơ sài. Do đó, để chuẩn bị cho tiết học đạt kết quả tốt tôi luôn tìm tòi nghiên cứu, tận dụng những nguyên liệu sẵn có của địa phương để làm đồ dùng tranh ảnh minh họa, đồ chơi đẹp có thẩm mỹ, có tính giáo dục cao để cho các cháu được tiếp xúc. Qua đó gây hứng thú cho trẻ khi học môn này 3 II: PHẦN NỘI DUNG : 1.Chương 1 : Tổng quan 1.1. Cơ sở lý luận: ­Ngôn ngữ đóng vai trò hết sức quan trọng, ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp của con người. Chính vì vậy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 đến 36 tháng tuổi nói chung và rèn luyện khả năng diễn đạt mạch lạc, biểu cảm qua việc dạy trẻ là rất cần thiết và quan trọng. Ngôn ngữ phát triển thì trẻ mới thấy hết được vẻ đẹp đa dạng của cuộc sống và thế giới xung quanh, hơn thế nữa nó góp phần hoàn thiện ngôn ngữ cho trẻ tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động nhận thức sau này. 1.2 Cơ sở thực tiễn: ­ Ở trường mầm non Tân Việt rất quan tâm đến vấn đề phát trển ngôn ngữ để trẻ phát triển trí tuệ cho trẻ ở độ tuổi 24 đến 36 tháng tuổi là vấn đề hết sức cấp bách qua việc giao tiếp, cư xử hành động của những người xung quanh trẻ, giúp trẻ nhận biết một cách dễ dàng hơn. Bởi vì khi trẻ được thể hiện, tiếp xúc với người lớn qua đối thoại giúp trẻ mở rộng hiểu biết về ngôn ngữ giúp trẻ có khả năng diễn đạt rõ ràng, mạch lạc hơn. Trẻ đi sâu vào bản chất, tính cách của người lớn xung quanh, giúp trẻ nhận ra được mối quan hệ làm giàu thêm vốn hiểu biết cho trẻ, từ đó giúp trẻ cảm thụ được sự giàu có phong phú về thế giới xung quanh, lĩnh hội được tri thức văn học. Tất cả những điều đó đã tạo tiền đề cho sự phát triển trí tuệ để trẻ trở thành con người, giúp trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt. ­ Qua việc sử dụng phương pháp phát triển ngôn ngữ giúp trẻ phát triển từ ngữ nhanh chóng, trẻ đạt hiệu quả cao trong quá trình chăm sóc và giáo dục. ­ Qua quá trình được học tập trong trường và quá trình công tác tôi nhận thấy trẻ ở độ tuổi 24 đến 36 tháng tuổi qua một số phương pháp dạy trẻ phát triển ngôn ngữ còn nhiều hạn chế, một số cháu chưa mạnh dạn trước chỗ đông người, một số cháu còn nói ngọng nhiều. Vì thế trẻ chưa thể hiện được 4 khả năng của mình chưa được trôi chảy. Trên cơ sở đó là người giáo viên mầm non tôi nhận thấy rằng, việc cho trẻ làm quen với văn học qua việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở độ tuổi 24 đến 36 tháng tuổi là việc hết sức cần thiết. 2. Chương 2 : Nội dung vấn đề nghiên cứu: 2.1.Thực trạng : ­ Khảo sát ( Thống kê) Lớp được phân chia theo đúng độ tuổi quy định ­ Trẻ đi học chuyên cần ­ Đồ dùng phục vụ cho việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phong phú về hình ảnh, mầu sắc hấp dẫn ( tranh ảnh, vật thật ,..) ­ Luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của ban giám hiệu nhà trường. ­ Giáo viên nắm vững phương pháp dạy của bộ môn, được bồi dưỡng thường xuyên và tham gia học tập tại các lớp chuyên đề do sở, huyện tổ chức. ­ Giáo viên nhiệt tình, sáng tạo làm đồ dùng phục vụ cho việc cung cấp và phát triển ngôn ngữ cho trẻ. ­ Trình độ của giáo viên đều trên chuẩn. ­ Trường mầm non Tân Việt là một trường có nhiều điểm lẻ nằm rải rác, không tập trung, lớp học do tôi chủ nhiệm có 3 độ tuổi 24­ 36 tháng tuổi không đồng đều. Chủ yếu trẻ là con em nông thôn, trẻ đi học và bán trú tại trường là 100%, sự quan tâm của bố mẹ tới trẻ còn ít mà đặc biệt là phó mặc cho giáo viên chăm sóc trẻ. Các cháu ít được sự phối hợp chăm sóc giữa gia đình và nhà trường dẫn đến việc phát triển kỹ năng diễn đạt cho trẻ cũng bị hạn chế. ­ Qua khảo sát tôi có thể nắm rõ những mặt ưu điểm và hạn chế của trẻ. Bên cạnh đó khảo sát trẻ trên lớp khiến tôi và học sinh của mình có thể hiểu nhau hơn. Khảo sát đầu năm : 5 ... - tailieumienphi.vn