Xem mẫu

Sáng kiến kinh nghiệm

MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO
HỌC SINH TẠI TRUNG TÂM
A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Ngay từ thuở sơ khai của đất nước, các bậc tiền nhân đã nói : "Hiền tài là
nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì
đất nước suy". Bác Hồ đã từng nói: “ Người có tài mà không có đức là người vô
dụng”. Có thể nói lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới đều thấy
rằng: giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc xây dựng đất
nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Trong những năm gần đây Việt Nam đang trên con đường đổi mới, đang từng
bước hội nhập kinh tế thế giới. Hội nhập kinh tế ngoài mặt tích cực nó còn làm phát
sinh những vấn đề mà chúng ta cần quan tâm: Bản sắc văn hóa dân tộc bị đe dọa, hội
nhập kinh tế đưa vào nước ta những sản phẩm đồi trụy, làm xói mòn những giá trị đạo
đức, thuần phong mỹ tục của dân tộc. Hiện nay một bộ phận thanh thiếu niên có dấu
hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân phát triển lệch lạc, kém ý thức
trong quan hệ cộng đồng, thiếu niềm tin trong cuộc sống, ý chí kém phát triển, không
có tính tự chủ dễ bị lôi cuốn vào những việc xấu. Trong nhà trường số học sinh vi
phạm đạo đức có chiều hướng gia tăng. Một số cán bộ quản lý, giáo viên chưa thật sự
là tấm gương sáng cho học sinh, chỉ lo chú trọng đến việc dạy tri thức khoa học, xem
nhẹ, thờ ơ không chú ý đến việc giáo dục tình cảm đạo đức cho học sinh. Trước thực
tế trên, việc trang bị cho giới trẻ bản lĩnh, kỹ năng và những kiến thức cơ bản về một
lối sống lành mạnh, sống có lý tưởng, biết yêu thương và sống vì mọi người là việc
làm vô cùng quan trọng.
Để có được những thành công hơn nữa trên con đường phát triển đất nước,
chúng ta phải đào tạo được một thế hệ trẻ có đức, có tài giỏi về chuyên môn và
khỏe mạnh về thể chất. Sinh thời Bác Hồ luôn căn dặn và nhắc nhở Đảng ta “Bồi
dưỡng đạo đức “Đức, trí, thể, mỹ” thì giáo dục đạo đức có vai trò quan trọng được
xem là nền tảng gốc rễ để tạo ra nội lực tiềm tàng vững chắc cho các mặt giáo dục
Người thực hiện: Bùi Thị Trúc

Trang 1

Sáng kiến kinh nghiệm
khác. Về bản chất con người, dù là trẻ em hư đến đâu nhưng bao giờ cũng có mặt
tốt, mặt nhân tính, những ước mơ, nguyện vọng thầm kín chính đáng đầy nhân bản
và hồn nhiên. Các em cũng thích được khen ngợi, yêu thương. Nếu nhà trường và
gia đình nắm được những nguyên nhân sâu xa, có sự đồng cảm và hiểu được các
em, có sự thống nhất về phương pháp giáo dục thì chắc chắn sẽ cảm hóa được học
sinh cá biệt.
Trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh tại trung tâm Kỹ thuật tổng
hợp – Hướng nghiệp Đồng Nai đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Đó là nhờ
vào sự quan tâm của các cấp, các ngành ở địa phương, sự ủng hộ giúp đỡ của cha
mẹ học sinh. Bản thân là người làm công tác quản lý học sinh học nghề tại trung
tâm tôi tự thấy vai trò giáo dục đạo đức cho học sinh luôn luôn phải được coi trọng
từ đó làm nền tảng cho giáo dục toàn diện tại trung tâm. Xuất phát từ những lý do
khách quan và lý do chủ quan như đã phân tích ở trên, tôi mạnh dạn lựa chọn đề
tài: “ Một số biện pháp quản lý giáo dục đạo đức học sinh tại trung tâm”.
B. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
I. Cơ sở lý luận:
Theo tổ chức Y tế thế giới WHO độ tuổi vị thành niên có từ 10 đến 19 tuổi,
ở Việt Nam quy định độ tuổi vị thành niên từ 10 đến 19 tuổi. Như vậy học sinh
THPT là lứa tuổi cuối lứa tuổi vị thành niên, giai đoạn này các em phát triển mạnh
về thể chất, sinh lý. Là thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn, các em luôn
có xu hướng tự khẳng định mình, có ý thức vươn lên làm chủ bản thân. Ở giai đoạn
phát triển này sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của người lớn làm các em cảm thấy rất
khó chịu, bực bội và rất dễ nổi nóng. Trong lứa tuổi này các em muốn tìm tòi,
khám phá, tìm hiểu những điều chưa biết của cuộc sống, các em muốn có quyền tự
quyết định trong các công việc và việc làm của mình và muốn không bị sự ràng
buộc của gia đình, bố mẹ và các người lớn tuổi.
Ở lứa tuổi này sự giao tiếp với bạn bè là một nhu cầu rất lớn. Các em có xu
hướng tụ tập thành từng nhóm có cùng sở thích, phù hợp với tính tình để vui chơi,
đùa nghịch, có những lúc, những nơi các em có các hành động không đúng, không
phù hợp với lứa tuổi của mình. Trong giai đoạn này quá trình phát triển sinh lý ảnh
Người thực hiện: Bùi Thị Trúc

Trang 2

Sáng kiến kinh nghiệm
hưởng đến rất nhiều tính cách của các em, các em rất dễ bị xúc động khi có một tác
động nào đó, tính tình không ổn định, dễ nổi cáu, khi thì quá sôi nổi nhiệt tình
nhưng có trở ngại lại dễ buông xuôi, chán nản. Đối với các em ở lứa tuổi này, cái
gì cũng dễ dàng, đơn giản, các em luôn ở trạng thái hiếu thắng hoặc tự ti vì thế dễ
dàng đi đến những hành động thiếu suy nghĩ chín chắn, nhiều lúc vi phạm mà vẫn
không biết.
Chính vì vậy, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong xã
hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời hướng các em có
những suy nghĩ và hành động đúng. Để chỉ đạo và quản lý tốt quá trình giáo dục
đạo đức trong nhà trường, người cán bộ quản lý cần nắm vững vấn đề cụ thể như
sau:
1. Các vấn đề chung của giáo dục đạo đức.
1.1 Khái niệm đạo đức
1.1.1 Đạo đức xét dưới góc độ xã hội: Đạo đức là một hình thái ý thức xã
hội đặc biệt được phản ánh dưới dạng những nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực điều
chỉnh hành vi của con người trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên,
con người với xã hội, giữa con người với nhau và với chính bản thân mình.
1.1.2 Đạo đức xét dưới góc độ cá nhân: Đạo đức là những phẩm chất nhân
cách của con người phản ánh ý thức, tình cảm, ý chí, hành vi, thói quen và cách
ứng xử của xã hội trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên với xã hội,
với người khác và với chính bản thân mình.
1.2 Giáo dục đạo đức.
1.2.1 Khái niệm về giáo dục đạo đức:
Giáo dục đạo đức là một quá trình hoạt động có mục đích, có tổ chức, có kế
hoạch nhằm biến những nhu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức theo yêu cầu của xã
hội thành những phẩm chất, giá trị đạo đức cá nhân, nhằm góp phần phát triển
nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội.
1.2.2 Cấu trúc quá trình giáo dục đạo đức.
- Nhiệm vụ, mục tiêu của giáo dục đạo đức là hình thành, phát triển nhân
cách con người, kết tinh những giá trị đạo đức truyền thống và hiện đại, đảm bảo
Người thực hiện: Bùi Thị Trúc

Trang 3

Sáng kiến kinh nghiệm
hài hòa giữa lợi ích tập thể và lợi ích cá nhân.
- Quá trình hoạt động giáo dục đạo đức ở trường có kế hoạch, tổ chức chỉ
đạo cụ thể nhằm đạt được các mục tiêu đề ra.
Quá trình này được thể hiện ở một số nội dung chính sau:
+ Mục đích, yêu cầu về chuẩn mực giáo dục đạo đức
+ Nội dung giáo dục đạo đức
+ Phương pháp giáo dục đạo đức
+ Hình thức giáo dục đạo đức
+ Nhà sư phạm và đối tượng
+ Các điều kiện, phương tiện giáo dục đạo đức
+ Các mối quan hệ trong giáo dục đạo đức
+ Kết quả quá trình giáo dục đạo đức
- Nguyên tắc quá trình giáo dục đạo đức
+ Đảm bảo thống nhất trong quá trình giáo dục đạo đức
+ Đảm bảo tính thực trong quá trình giáo dục đạo đức
+ Đảm bảo chuẩn mực đạo đức xã hội chủ nghĩa
1.2.3 Những đặc điểm của giáo dục đạo đức
- Có sự gắn kết chặt chẽ với quá trình dạy học trên lớp và hoạt động khác.
- Có định hướng thống nhất các yêu cầu, mục đích giáo dục giữa các tổ chức
giáo dục trong và ngoài nhà trường.
- Tính biện chứng, phức tạp trong quá trình phát triển, biến đổi về nhân cách
của học sinh về mặt đạo đức.
- Tính lâu dài của quá trình hình thành, phát triển các phẩm chất đạo đức.
- Tính đột biến và khả năng tự biến đổi.
- Phát triển thông qua hoạt động và giao lưu tập thể.
- Tính cá thể hóa cao.
- Chứa nhiều mâu thuẫn.
- Có sự tương tác hai chiều giữa nhà giáo dục và đối tượng được giáo dục.
- Tính chất khó khăn trong việc đánh giá kết quả, sự phát triển đạo đức của
cá nhân.
Người thực hiện: Bùi Thị Trúc

Trang 4

Sáng kiến kinh nghiệm
1.2.4 Vị trí, chức năng, nhiệm vụ giáo dục đạo đức
1.2.4.1 Vị trí của giáo dục đạo đức.
- Là một mặt giáo dục bắt buộc, một bộ phận cấu thành của quá trình giáo
dục trong nhà trường.
- Quá trình giáo dục trong nhà trường được chia ra làm nhiều quá trình bộ
phận.
+ Giáo dục đạo đức
+ Giáo dục trí tuệ
+ Giáo dục thể chất
+ Giáo dục thẩm mỹ
+ Giáo dục lao động kỹ thuật tổng hợp, hướng nghiệp…
Trong đó giáo dục đạo đức được coi là nền tảng, gốc rễ tạo ra nội lực tiềm
tàng vững chắc cho các mặt giáo dục khác.
Quá trình giáo dục đạo đức tạo ra nhịp cầu gắn kết giữa nhà trường với xã
hội, con người với cuộc sống.
1.2.4.2 Chức năng của giáo đạo đức học sinh trong nhà trường
- Làm cho học sinh thấm nhuần, sâu sắc thế giới quan Mác – Lê Nin, tư
tưởng, đạo đức cách mạng của Hồ Chí Minh, tính chân lý khách quan của các giá
trị đạo đức, nhân văn nhân bản của các tư tưởng đó, coi đó là kim chỉ nam cho
hành động của mình.
- Thấm nhuần chủ trương chính sách của Đảng, sống và làm việc theo hiến
pháp và pháp luật, sống có kỷ cương nề nếp, có văn hóa.
- Nhận thức ngày càng sâu sắc yêu cầu chuẩn mực và các giá trị đạo đức xã
hội chủ nghĩa biến các giá trị đó thành tình cảm, hành vi thói quen và cách ứng xử
hàng ngày.
1.2.4.3 Nhiệm vụ của quá trình giáo dục đạo đức phát triển đạo đức cá
nhân, hình thành và phát triển ý thức đạo đức rèn luyện ý chí, hành vi thói
quen và cách ứng xử đạo đức phát triển các giá trị đạo đức cá nhân theo
những định hướng giá trị mang tính đặc thù dân tộc thời đại.
Tùy theo từng cấp học, bậc học và đặc điểm lứa tuổi học sinh, những chức
Người thực hiện: Bùi Thị Trúc

Trang 5

nguon tai.lieu . vn