Xem mẫu
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
RÈN LUY N K NĂNG V BI U ð
PHÂN TÍCH S LI U
A.V bi u ñ :
-Bi u ñ là m t hình v cho phép m t cách d dàng ñ ng thái phát tri n c a m t hi n tư ng,
m i tương quan v ñ l n gi a các ñ i tư ng, ho c cơ c u thành ph n c a m t t ng th
-Khi v b t c lo i bi u ñ nào, cũng ph i ñ m b o ñư c 3 yêu c u:
+Khoa h c (chính xác)
+Tr c quan (rõ ràng, d ñ c)
+Th m m (ñ p)
-ð ñ m b o tính tr c quan và th m m , khi v bi u ñ ngư i ta thư ng dùng ký hi u ñ phân
bi t các ñ i tư ng trên bi u ñ . Các ký hi u thư ng ñư c bi u th b ng các cách: g ch n n,
dùng các ư c hi u t n h c...Khi ch n ký hi u c n chú ý làm sao bi u ñ v a d ñ c, v a ñ p.
*Các lo i bi u ñ thư ng g p: hình c t, tròn, ñư ng bi u di n, mi n..
B.Các lo i bi u ñ :
1.Nh n d ng các lo i bi u ñ :
1.1.D ng bi u ñ th hi n s phát tri n:
Th hi n các hi n tư ng, ñi u ki n KT-XH v phương di n ñ ng l c, quá trình phát
tri n, tình hình phát tri n c t và ñư ng
1.2.D ng bi u ñ th hi n cơ c u:
Ph n ánh cơ c u các hi n tư ng ñ a lý KT-XH hình tròn
1.3.D ng bi n ñ i:
-Bi u ñ th hi n s chuy n d ch cơ c u bi u ñ mi n
D u hi u câu h i: +V bi u ñ th hi n s chuy n d ch và thay ñ i cơ c u.
+B ng s li u cho tương ñ i nhi u năm.
-Bi u ñ k t h p: c t và ñư ng.
2.Quy trình v bi u ñ :
L a ch n v bi u ñ d a vào câu h i và s li u ñã cho.
-Căn c câu h i: ñ c k ñ xác ñ nh
-Căn c b ng s li u: không quan tr ng nhưng ñ i v i bi u ñ mi n th hi n r t c th .
-X lý s li u:
+S li u tuy t ñ i thư ng yêu c u th hi n s phát tri n c t, ñư ng, c t k t h p
ñư ng.
+S li u tương ñ i th hi n d ng cơ c u và s chuy n d ch tròn, mi n.
-V bi u ñ : ñúng, rõ ràng, th m m .
3.M t s bi u ñ thư ng g p:
3.1.Bi u ñ c t:
- C t ñơn: th hi n s khác bi t v quy mô s lư ng c a m t ñ i lư ng nào ñó, th hi n các ñ i
lư ng khác nhau có th ñ t c nh nhau-bi u ñ ñơn g p nhóm.
- C t ch ng: ch ng n i ti p th hi n t ng ñ i lư ng nào ñó.
-Thanh ngang cũng là d ng bi u ñ c t.
Ví d :
Di n tích cây công nghi p nư c ta (ñơn v : nghìn ha)
Năm 1990 1995 2000 2004
Cây công nghi p hàng năm 542 717 778 851
Cây công nghi p lâu năm 657 902 1451 1536
GV: Tr n Th Huy n .ST. 1
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
Di n tích cây công nghi p nư c ta
nghìn ha
1800
1536
1600 1451
1400
1200
1000 902 851
717 778
800 657
542
600
400
200
0
năm
1990 1995 2000 2004
Cây công nghi p hàng năm Cây công nghi p lâu năm
3.2.Bi u ñ ñư ng bi u di n (ñ th ):
-Bi u di n s thay ñ i m t ñ i lư ng theo th i gian.
-N u có 2 ñ i lư ng khác nhau có th v 2 tr c tung (s li u tuy t ñ i). Còn chuy n sang s
li u tương ñ i (%) có th v 1 tr c tung.
-Ch n năm ñ u tiên trong b ng s li u trùng v i g c t a ñ .
Ví d :
S n lư ng lương th c nư c ta (ñơn v : nghìn t n)
Năm 1980 1985 1990 1995 2000
S n lư ng lương th c 14406 18200 21489 27571 35463
S n lư ng lương th c nư c ta
nghìn t n
40000
35000 35463
30000
27571
25000
21489
20000
18200
15000 14406
10000
5000
0 năm
1980 1985 1990 1995 2000
3.3.Bi u ñ tròn:
Dùng th hi n quy mô và cơ c u hi n tư ng c n trình bày.
*Chú ý: x lý s li u tuy t ñ i sang tương ñ i và xác ñ nh bán kính vòng tròn khác nhau gi a
các năm. N u cho s li u tương ñ i có th v 2 vòng tròn b ng nhau.
*Bi u ñ n a hình tròn: v i n a hình tròn là 100% thư ng th hi n cơ c u xu t nh p kh u.
Ví d : Cơ c u dân s nư c ta năm 1999 (ñơn v : %)
Dư i tu i lao ñ ng 33.1
Trong tu i lao ñ ng 59.3
Ngoài tu i lao ñ ng 7.6
GV: Tr n Th Huy n .ST. 2
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
Cơ c u dân s nư c ta năm 1999
7.6
33.1
59.3
Dư i tu i lao ñ ng Trong tu i lao ñ ng Ngoài tu i lao ñ ng
3.4.Bi u ñ k t h p c t và ñư ng:
- Thư ng dùng th hi n 2 ñ i tư ng khác nhau (2 tr c ñ ng) lưu ý chia th i gian ñúng
theo kho ng cách t b ng s li u.
- Nó ph n ánh 2 phương di n: thành ph n và s phát tri n (b ng s li u thư ng cho: chia
ra, phân ra, trong ñó…th hi n thành ph n).
Ví d : S d án và s v n ñăng ký ñ u tư nư c ngoài vào Vi t Nam
Năm 1992 1994 1996 1998 2000
S d án 197 343 325 275 371
T ng v n ñăng ký (tri u USD) 2165 3765 8497 3897 2012
S d án và s v n ñăng ký ñ u tư nư c
ngoài vào VN
s d án tri u USD
400 371 10000
343 325
8497 275 8000
300
197 6000
200
3765 3897 4000
100 2165 2012 2000
0 0
1992 1994 1996 1998 2000 năm
S d án T ng v n ñăng ký (tri u USD)
3.5.Bi u ñ mi n:
- Thư ng th hi n cơ c u và ñ ng thái phát tri n các ñ i tư ng.
- Là trư ng h p ñ c bi t c a bi u ñ c t và ñư ng, có th hi n chu i th i gian và cơ c u.
- C n x lý s li u ñã cho và ñưa ra b ng s li u ñã x lý.
GV: Tr n Th Huy n .ST. 3
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
Ví d :
T tr ng giá tr s n xu t công nghi p theo 2 nhóm ngành A và B nư c ta (ñơn v : %)
Năm 1980 1985 1990 1995
Nhóm A 37.8 32.7 34.9 44.7
Nhóm B 62.2 67.3 65.1 55.3
T tr ng giá tr s n xu t công gnhi p
nhóm A và nhóm B
100%
90%
80%
70%62.2 55.3
67.3 65.1
60%
50%
40%
30%
20%37.8 44.7
32.7 34.9
10%
0%
1980 1985 1990 1995
Nhóm A Nhóm B
B. CÁC BÀI T P TH C HÀNH RÈN LUY N KĨ NĂNG V BI U ð
Bài T p 1:
T l tăng dân s nư c ta th i kỳ 1960-2001 ðơn v : %
1960 1965 1970 1979 1989 1999 2001
T l tăng dân s 3,4 3,1 2,8 2,5 2,3 1,6 1,4
V bi u ñ th hi n t l tăng dân s nư c ta th i kỳ trên và rút ra nh n xét, gi i thích.
Bài T p 2:
Tình hình s n xu t thu s n nư c ta. ðơn v : nghìn t n
S n lư ng thu s n 1990 1992 1994 1996 1998 2000
-ðánh b t 728.5 843.1 1120.9 1278.0 1357.0 1660.0
-Nuôi tr ng 162.5 172.9 344.1 423.0 425.0 589.0
V bi u ñ th hi n cơ c u s n lư ng thu s n nư c ta. Nh n xét và phân tích nguyên
nhân s phát tri n.
Bài T p 3:
ð ng b ng ð ng b ng
C nư c
sông H ng sông C u Long
T ng di n tích ñ t t nhiên (nghìn 32924.1 1478.8 3936.1
ha) 9345.4 857.6 2970.2
-ð t nông nghi p (nghìn ha) 77685.5 17017.7 16365.9
-S dân (nghìn ngư i)
a.V bi u ñ th hi n t ng di n tích ñ t t nhiên, ñ t nông nghi p, s dân c a ð ng
b ng sông H ng, ð ng b ng sông C u Long, c nư c.
GV: Tr n Th Huy n .ST. 4
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
b.Tính bình quân ñ t nông nghi p, m t ñ dân s ð ng b ng sông H ng, ð ng b ng
sông C u Long, c nư c.
c.Nh n xét ñ c ñi m và nh hư ng c a dân s ñ i v i v n ñ phát tri n kinh t -xã h i
ð ng b ng sông H ng, ð ng b ng sông C u Long, c nư c.
Bài T p 4:
Tình tr ng vi c làm phân theo vùng nư c ta năm 1996. ðơn v : nghìn ngư i
S ngư i chưa có
Vùng L c lư ng lao ñ ng
vi c làm thư ng xuyên
C nư c 35886 965.5
-Trung du-mi n núi phía B c 6433 87.9
-ð ng b ng sông H ng 7383 182.7
-B c Trung B 4664 123.0
-Nam Trung B 3805 122.1
-Tây Nguyên 1442 15.6
-ðông Nam B 4391 204.3
-ð ng b ng sông C u Long 7748 229.9
Hãy v bi u ñ th hi n s ngư i chưa có vi c làm thư ng xuyên và rút ra nh n xét.
Bài T p 5:
Tình hình xu t nh p kh u nư c ta. ðơn v : tri u USD
Năm 1988 1989 1990 1992 1995 1999
T ng giá tr xu t nh p kh u 3795.1 4511.8 5156.4 5121.4 13604.3 23162.0
Cán cân xu t nh p kh u -1718.3 -619.8 -384.4 +40.0 -2706.5 -82.0
a.Tính giá tr xu t kh u và nh p kh u.
b.V bi u ñ th hi n s chuy n d ch cơ c u xu t nh p kh u. Rút ra nh n xét.
Bài T p 6:
S n lư ng m t s s n ph m công nghi p nư c ta.
Năm 1995 1999 2000 2001 2002
Than (nghìn t n) 8350 9629 11609 13397 15900
D u (nghìn t n) 7620 15217 46219 16833 16600
ði n (tri u kwh) 14665 23599 26682 30673 35562
V bi u ñ th hi n s n lư ng m t s s n ph m công nghi p nư c ta. Rút ra nh n xét.
Bài T p 7:
Giá tr s n xu t công nghi p phân theo thành ph n kinh t . ðơn v : t ñ ng
Thành ph n kinh t 1995 2002
-Qu c doanh 51990.5 104348.2
-Ngoài qu c doanh 25451.0 63948.0
-Khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài 25933.2 91906.1
V bi u ñ th hi n giá tr s n xu t công nghi p phân theo thành ph n kinh t và nh n
xét.
Bài t p 8: Bình quân lương th c trên ñ u ngư i c nư c và các vùng. ðơn v :
kg/ngư i
Năm C nư c ð ng b ng sông H ng ð ng b ng sông C u Long
1989 331,0 315,7 631,2
1996 387,7 361,0 854,3
1999 448,0 414,0 1.012,3
GV: Tr n Th Huy n .ST. 5
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
Hãy v bi u ñ th hi n bình quân lương th c trên ñ u ngư i c nư c, ð ng b ng sông
H ng, ð ng b ng sông C u Long và rút ra nh n xét.
Bài t p 9: Tình hình s n xu t lúa ð ng b ng sông H ng.
1985 1995 1999
Di n tích cây lương th c (nghìn ha) 1.185,0 1.209,6 1.189,9
-Trong ñó lúa 1.052,0 1.042,1 1.048,2
S n lư ng lương th c (nghìn t n) 3.387,0 5.236,2 6.119,8
-Trong ñó lúa 3.092,0 4.623,1 5.692,9
Hãy v bi u ñ th hi n di n tích lúa so v i di n tích cây lương th c ð ng b ng sông H ng
qua các năm. Nh n xét v trí ngành tr ng lúa và gi i thích.
Bài T p 10: Lưu lư ng nư c sông H ng các tháng Sơn Tây. ðơn v : m3/s
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Lưu
1318 1100 914 1071 1893 4692 7986 9246 6690 4122 2813 1746
lư ng
V bi u ñ và rút ra nh n xét v ch ñ nư c sông H ng.
Bài T p 11:
B ng th ng kê ch ñ nhi t và mưa c a tr m khí tư ng thành ph H Chí Minh.
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Nhi t ñ TB
25.8 26.7 27.9 28.9 28.3 27.5 27.1 27.1 26.8 26.7 26.4 25.7
( 0C)
Lư ng mưa
14 4 10 50 218 312 294 270 327 267 116 48
TB (mm)
a.Hãy v bi u ñ th hi n ch ñ nhi t và mưa khu v c thành ph H Chí Minh.
b.Nh n xét và gi i thích.
Bài T p 12: Tình hình dân s và s n lư ng lương th c nư c ta.
Năm 1980 1985 1988 1990 1995 1997 2000
Dân s (nghìn ngư i) 53.772 59.872 63.727 66.107 71.996 74.307 77.686
S n lư ng lương th c
14.406 18.200 19.583 21.489 27.571 31.584 35.463
(nghìn t n)
a.Tính bình quân lương th c theo ñ u ngư i qua các năm.
b.V bi u ñ thích h p ñ so sánh t c ñ phát tri n dân s , s n lư ng lương th c và bình
quân lương th c theo ñ u ngư i th i kỳ trên.
c.Rút ra k t lu n.
Bài T p 13: S d án và s v n ñ u tư nư c ngoài vào nư c ta.
T ng v n ñăng ký Trong ñó v n pháp ñ nh
Năm S d án
( tri u USD) ( tri u USD)
1988 37 371,8 288,4
1990 108 839,0 407,5
1996 325 8.497,3 2.940,8
2001 502 2.503,0 1.044,1
a.Tính quy mô s v n ñăng ký trung bình cho m i d án.
GV: Tr n Th Huy n .ST. 6
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
b.V bi u ñ thích h p th hi n s d án, t ng v n ñăng ký và v n pháp ñ nh.
c.Nh n xét và gi i thích.
C.Phân tích s li u:
-ð c k câu h i ñ tìm ra yêu c u và ph m vi phân tích.
-Tìm m i liên h gi a các s li u, không b sót d li u.
-Tìm giá tr l n nh t, nh nh t, trung bình, chú ý ñ t bi n tăng gi m.
-Chuy n s li u tuy t ñ i sang tương ñ i ñ so sánh, phân tích.
-Chú ý m i liên h gi a hàng ngang và hàng d c.
*N u câu h i yêu c u gi i thích nguyên nhân, c n liên h ki n th c bài h c ñ gi i
thích.
Bài T p 1: M t ñ dân s các vùng nư c ta. ðơn v : ngư i/km2
1989 1999
C nư c 195 231
-Trung du-mi n núi B c B 103 110
-ð ng b ng sông H ng 1030 1180
-B c Trung B 170 196
-Nam Trung B 167 195
-Tây Nguyên 41 67
-ðông Nam B 219 285
-ð ng b ng sông C u Long 364 408
a.Nh n xét tình hình phân b dân cư nư c ta.
b.Gi i thích t i sao có s phân b ñó ?
c.Phân tích nh hư ng c a s phân b ñó ñ n s phát tri n kinh t -xã h i.
Bài T p 2:
Nhi t ñ trung bình
ð a phương
Năm Tháng nóng nh t Tháng l nh nh t
-Hà N i 2309 2902 1702
-Hu 2502 2903 2005
0 0
-Thành ph H Chí Minh 27 6 29 7 260
Hãy trình bày và gi i thích ñ c ñi m nhi t ñ nư c ta.
Bài t p 3:
D a vào b ng s li u sau, rút ra nh n xét tình hình s n xu t nông nghi p nư c ta
1991-1996
1991 1992 1993 1994 1995 1996
-T ng s n lư ng lương th c 21.9 24.2 25.5 26.1 27.1 29.0
(tri u t n)
+ trong ñó lúa (tri u t n) 19.6 21.5 22.8 23.5 24.9 26.3
GV: Tr n Th Huy n .ST. 7
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
-Lương th c bình quân 324.9 348.9 359.0 360.9 372.5 386.6
(kg/ngư i)
-G o xu t kh u (tri u t n) 1.0 1.9 1.7 1.9 2.1 3.0
-Giá g o xu t kh u 187 200 250 280 320 330
(USD/t n) 12.1 13.8 14.8 15.5 16.3 16.8
-T ng ñàn l n (tri u con)
Bài T p 4:
Giá tr s n xu t công nghi p phân theo khu v c kinh t c nư c và ðông Nam B . ñơn v :
t ñ ng
1995 2002
C nư c
T NG S 103.374 261.092
-CN qu c doanh 51.990 105.119
-CN ngoài qu c doanh 25.451 63.474
-K/v có v n ñ u tư nư c ngoài 25.933 92.499
ðông Nam B
T NG S 50.508 125.684
- CN qu c doanh 19.607 35.616
- CN ngoài qu c doanh 9.942 27.816
-K/v có v n ñ u tư nư c ngoài 20.959 62.252
a. Tính cơ c u giá tr s n xu t công nghi p phân theo khu v c kinh t c a c nư c và
ðNB năm 1995, 2002.
b.Tính t tr ng c a vùng ðNB trong công nghi p c nư c và trong t ng khu v c kinh t
năm 1995, 2002.
c.Nh n xét v trí c a ðNB trong CN c nư c và ñ c ñi m cơ c u CN trong vùng.
Bài t p 5: T tr ng GDP phân theo các ngành kinh t nư c ta . ðơn v : %
Ngành 1986 1991 1996 2000 2002
-Nông nghi p 38,06 40,49 27,76 24,53 22,99
-Công nghi p 28,88 23,79 29,73 36,73 38,55
-D ch v 33,06 35,72 42,51 38,64 38,46
Hãy nh n xét t tr ng GDP phân theo các ngành kinh t nư c ta t năm 1986 ñ n
2002.
Ph n IV: M T S BÀI TH C HÀNH TRONG CHƯƠNG TRÌNH ð A LÍ 12.
Baøi taäp 1:
GV: Tr n Th Huy n .ST. 8
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
a. Tính toác ñoä taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït theo töøng nhoùm caây töø
1990-2005
Laáy 1990=100%
Naêm Toång Löông Rau Caây Caây Caây
Soá thöïc ñaäu CN aên khaùc
quaû
1990 100 100 100 100 100 100
1995 133,4 126,5 143,3 181,5 110,9 122,0
2000 183,2 165,7 182,1 325,5 121,4 132,1
2005 217,5 191,8 256,8 382,3 158,0 142,3
b. Veõ bieåu ñoà: Theå hieän toác ñoä taêng tröôûng giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït theo töøng nhoùm
caây troàng töø 1990-2005 (Gioáng bieåu ñoà SGV)
c. Nhaän xeùt:
- Quan heä giöõa toác ñoä taêng tröôûng vaø söï thay ñoåI cô caáu giaù trò saûn xuaát ngaønh troàng troït:
+ Giaù trò saûn xuaát nhoùm caây coâng nghieäp taêng nhanh nhaát, caây rau ñaäu taêng nhì vaø cao hôn
toác ñoä taêng tröôûng chung (nhoùm caây CN taêng 3,82 laàn; rau ñaäu 2,57 laàn; möùc taêng chung
2,17 laàn) Tæ troïng giaù trò saûn xuaát cuõng taêng.
+ Ngöôïc laïi toác ñoä taêng cuûa caùc nhoùm caây coøn laïi chaäm hôn toác ñoä taêng chung vì vaäy tæ
troïng cuûa caùc nhoùm caây naøy giaûm trong cô caáu troàng troït.
Söï thay ñoåI treân phaûn aùnh:
+ Trong saûn xuaát caây LTTP ñaõ coù söï phaân hoaù vaø ña daïng, caây rau ñaäu ñöôïc ñaåy maïnh SX.
+ Caây coâng nghieäp taêng nhanh gaén vôùi söï môû roäng dieän tích vuøng chuyeân canh caây coâng
nghieäp ñaëc bieät laø nhoùm caây coâng nghieäp nhieät ñôùi
Baøi Taäp 2:
Cô caáu dieän tích gieo troàng caây coâng nghieäp giai ñoaïn 1975-2005
a/ Tính tæ leä % ( Tæ troïng)
Ñôn vò :%
Naêm 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005
caây
haøng 54,9 54,2 56,1 45,2 44,3 34,9 34,5
naêm
Caây
laâu 45,1 40,8 43,9 54,8 55,7 65,1 65,6
naêm
b/. Phaân tích xu höôùng:
- Töø 1975 – 2005 dieän tích caû 2 nhoùm caây coâng nghieäp ñeàu taêng nhöng caây coâng nghieäp laâu
naêm taêng nhanh hôn.
- Caây coâng nghieäp haøng naêm: toác ñoä taêng 4,1 laàn vaø taêng khoâng ñeàu; tyû troïng cao, giaûm khaù
nhanh
GV: Tr n Th Huy n .ST. 9
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
- Caây coâng nghieäp laâu naêm: toác ñoä taêng 9,4 laàn vaø taêng lieân tuïc; tyû troïng taêng nhanh.
b. Söï lieân quan:
- Toác ñoä taêng vaø cô caáu dieän tích caây coâng nghieäp laâu naêm taêng nhanh daãn ñeán söï thay ñoåi
phaân boá: hình thaønh vaø phaùt trieån caùc vuøng chuyeân canh, ñaëc bieät laø caùc caây coâng nghieäp
chuû löïc (cao su, ca phê, cheø, hoà tieâu, ñieàu…)
+ Vôùi caùc vuøng chuyeân canh lôùn: Taây Nguyeân, Ñoâng Nam Boä…
Bài t p 2:* D a vào b ng s li u dư i ñây:
(ðơn v : t ñ ng)
Các vùng Giá tr s n lư ng
công nghi p
Trung du mi n núi phía B c 1824,9
ð ng b ng sông H ng 4077,8
B c Trung B 1021,5
Duyên h i Nam Trung B 1478,8
Tây Nguyên 354,3
ðông Nam B 12862,7
ð ng b ng sông C u Long 3.207,7
1. Hãy v bi u ñ cơ c u giá tr s n lư ng toàn ngành công nghi p phân theo các vùng
nư c ta năm 2004.
2. T bi u ñ ñã v , rút ra nh n xét v s phân hoá giá tr s n lư ng công nghi p theo
lãnh th và gi i thích vì sao l i có s phân hoá ñó .
Hư ng d n:
1. V bi u ñ :
a. X lí s li u:
(ðơn v : %)
Các vùng Cơ c u giá tr
s n lư ng công
nghi p
C nư c 100
Trung du mi n núi phía B c 7,4
ð ng b ng sông H ng 16,4
B c Trung B 4,1
Duyên h i Nam Trung B 6,0
Tây Nguyên 1,4
ðông Nam B 51,8
ð ng b ng sông C u Long 12,9
b. V bi u ñ :
- V bi u ñ hình tròn.
- Hoàn thành các bư c v bi u ñ hình tròn.
2. Nh n xét và gi i thích:
GV: Tr n Th Huy n .ST. 10
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
- Giá tr s n lư ng công nghi p gi a các vùng không ñ u. Có th chia thành 4 m c ñ
khác nhau:
+ Vùng có giá tr s n lư ng công nghi p r t cao: ðông Nam B .
+ Vùng có giá tr s n lư ng công nghi p cao: ñ ng b ng sông H ng và ñ ng b ng sông
C u Long.
+ Vùng có giá tr s n lư ng công nghi p trung bình: trung du và mi n núi phía B c, B c
Trung B , duyên h i mi n Trung.
+ Vùng có giá tr s n lư ng công nghi p th p: Tây Nguyên.
- Có s phân hóa gi a các vùng là do khác nhau v :
+ V trí ñ a lí, tài nguyên thiên nhiên.
+ L c lư ng lao ñ ng, nh t là lao ñ ng có tay ngh .
+ Cơ s h t ng và cơ s v t ch t - kĩ thu t.
+ các lí do khác.
Bài t p 3: Veõ bieåu ñoà theå hieän qui moâ vaø cô caáu dieän tích caây coâng nghieäp laâu naêm cuûa
caû nöôùc, trung du mieân nuùi Baêc Boä vaø Taây Nguyeân naêm 2005 .
• Xöû lí soá lieäu: Laáy toång giaù trò cuûa caû nöôùc, trung du mieàn nuùi BB vaø Taây Nguyeân laø
100%, caùc loaïi caây tính cô caáu % theo toång dieän tích.
CÔ CAÁU DIEÄN TÍCH CAÂY COÂNG NGHIEÄP NAÊM 2005(Ñôn vò %)
Caû nöôùc Trung du vaø mieàn Taây Nguyeân
nuùi BB
Caây coâng nghieäp 100 100 100
laâu naêm
Caø pheâ 30.4 3.6 70.2
Cheø 7.5 87.9 4.3
Cao su 29.5 - 17.2
Caùc caây khaùc 32.6 8.5 8.3
• Tính qui moâ:
Laáy qui moâ baùn kính dieän tích caây coâng nghieäp cuûa Trung du mieàn nuùi phía Baéc laø 1
ñvbk thì qui moâ baùn kính dieän tích caây coâng nghieäp cuûa Taây Nguyeân vaø caû nöôùc laàn löôït
laø:
- Taây Nguyeân = 2,64 (ñvbk)
- Caû nöôùc = 14,05 (ñvbk)
• Veõ bieåu ñoà:
Bieåu ñoà theå hieän qui moâ vaø cô caáu dieän
tích caây coâng nghieäp laâu
naêm cuûa caû 32.6
30.4
Caø pheâ
nöôùc, trung 32.6 30.4 Caø pheâ
Cheø
du vaø mieàn Cheø
Cao su
nuùi BB, Taây Cao su
7.5 Caùc caây khaùc
Nguyeân Caùc caây khaùc
7.5
29.5
29.5
GV: Tr n Th Huy n .ST. 11
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
8.5
3.6
0 Caø pheâ
Cheø
Trung du mieàn Taây Nguyeân
Cao su
Caû nöôùc
Caùc caây khaùc nuùi phía Baéc
87.9
- Nhaâïn xeùt vaø giaûi thích veà nhöõng söï gioáng nhau vaø khaùc nhau trong
saûn xuaát caây coâng nghieäp laâu naêm gi a trung du mieàn nuùi BB vôùi Taây Nguyeân:
• Gioáng nhau:
a. Qui moâ:
- Laø hai vuøng chuyeân canh caây coâng nghieäp lôùn cuûa caû nöôùc (veà dieän tích vaø saûn
löôïng)
- Möùc ñoä taäp trung hoùa ñaát ñai töông ñoái cao, caùc khu vöïc chuyeân canh caø pheâ, cheø…
taäp trung treân qui moâ lôùn, thuaän lôïi cho vieäc taïo ra vuøng saûn xuaát haøng hoùa lôùn phuïc
vuï nhu caàu trong nöôùc vaø xuaát khaåu
b. Veà höôùng chuyeân moân hoùa
- Ñeàu taäp trung vaøo caây coâng nghieäp laâu naêm
- Ñaït hieäu quaû kinh teá cao
c. Veà ñieàu kieän phaùt trieån
- Ñieàu kieän töï nhieân: ñaát, nöôùc, khí haäu laø nhöõng theá maïnh chung
- Daân cö coù kinh nghieäm trong vieäc troàng vaø cheá bieán saûn phaåm caây coâng nghieäp
- Ñöôïïc söï quan taâm cuûa Nhaø nöôùc veà chính saùch, ñaàu tö.
• Khaùc nhau:
Trung du vaø mieàn nuùi Baéc Boä Taây Nguyeân
Laø vuøng chuyeân canh caây Laø vuøng chuyeân canh caây coâng
Veà vò trí vaø vai troø
coâng nghieäp lôùn thöù 3 caû nhieäp lôùn thöù 2 caû nöôùc
cuûa töøng vuøng
nöôùc
+ Quan Troïng nhaát laø Cheø, + Quan trong nhaát laø caø pheâ, sau
Veà höôùng chuyeân Sau ñoù laø Queá, Sôn, Hoài. ñoù laø cao su , cheø
moân hoùa + Caùc caây coâng nghieäp ngaén + moät soá caây coâng nghieäp ngaén
ngaøy coù thuoác laù, ñaäu töông ngaøy: daâu taèm, boâng vaûi
GV: Tr n Th Huy n .ST. 12
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
Veà ñieàu kieän phaùt + Mieàn nuùi bò chia caét + Cao nguyeân xeáp taàng vôùi
trieån + Coù muøa ñoâng laïnh coäng vôùi nhöõng maët baèng töông ñoái baèng
• Ñòa hình ñoä cao ñòa hình neân coù ñieàu phaúng
• Khí haäu kieän phaùt trieån caây caän nhieät + Caän xích ñaïo vôùi muøa khoâ saâu
• Ñaát ñai (cheø) saéc
• KT-XH + Ñaát feralit treân ñaù phieán, ña + Ñaát bazan maøu môõ, taâng
gôø nai vaø caùc laoij ñaù meï phoâng hoùa saâu, phaân boá taäp
khaùc trung
- Laø nôi cö truù - Vuøng nhaäp cö lôùn
cuûa nhieàu daân toäc ít nhaát nöôùc ta
ngöôøi - Cô sôû haï taàng coøn
- Cô sôû cheá bieán thieáu nhieàu
coøn haïn cheá
• Giaûi thích: Nguyeân nhaân cuûa söï khaùc bieät veà höôùng chuyeân moân hoùa caây coâng
nghieäp ôû 2 vuøng
- Do söï khaùc nhau veà ñieàu kieän töï nhieân:
+ Trung du mieàn nuùi BB coù muøa ñoâng laïnh, ñaát feralit coù ñoä phì khoâng cao, ñòa hình nuùi
bò caét xeû, ít maët baèng lôùn daãn ñeán qui moâ saûn xuaát nhoû.
+ Taây Nguyeân coù neàn nhieät cao, ñòa hình töông ñoái baèng phaúng, ñaát badan coù ñoï phì
cao, thích hôïp vôùi qui hoaïch caùc vuøng chuyeân canh coù qui moâ lôùn vaø taäp trung
- Coù söï khaùc nhau veà ñaëc ñieåm daân cö, ñaëc ñieåm khai thaùc laõnh thoå, taäp quaùn saûn xuaát
+ Trung du mieàn nuùi BB: daân cö coù kinh nghieäm trong troàng vaø cheá bieán cheø töø laâu ñôøi
+ Taây Nguyeân: daân cö coù kinh nghieäm trong troàng vaø cheá bieán caø pheâ
Bài t p 4:* D a vào b ng s li u dư i ñây:
DI N TÍCH VÀ S N LƯ NG CÀ PHÊ (NHÂN)
Năm Di n tích gieo tr ng S n lư ng cà phê
(nghìn ha) (nghìn t n)
1980 22,5 8,4
1985 44,7 12,3
1990 119,3 92,0
1995 186,4 218
1997 270,0 400,2
1. Hãy v bi u ñ k t h p (bi u ñ ñư ng và bi u ñ c t) ñ th hi n di n bi n v di n
tích và s n lư ng cà phê trong th i kì 1980 - 1997.
2. Hãy phân tích các nhân t t o ra s phát tri n m nh s n xu t cà phê trong th i gian k
trên.
3. Phân tích m i quan h gi a di n bi n v di n tích và s n lư ng cà phê qua các năm.
II. V bi u ñ và nh n xét
GV: Tr n Th Huy n .ST. 13
- http://ebook.here.vn T i mi n phí ð thi tr c nghi m, Tài li u h c t p
1. V bi u ñ :
300 270
250
Di n tích
200 186.4
gieo tr ng
150 119.3
100 S n lư ng
cà phê
50 22.5 27.4
0
1980 1985 1990 1995 1997
2. Các nhân t t o ra s phát tri n c a s n xu t cà phê
- Nư c ta có tài nguyên d i dào ñ phát tri n cây cà phê (ñ t ñ ba dan, khí h u nhi t ñ i
gió mùa c n xích ñ o)
- Chính sách ñ y m nh s phát tri n cây công nghi p ch ñ o cho xu t kh u, trong ñó có
cây cà phê Tây Nguyên, ðông Nam b .
- Tác ñ ng c a công nghi p ch bi n.
- Y u t th trư ng, tác ñ ng c a ho t ñ ng ngo i thương.
3. M i quan h gi a di n tích và s n lư ng cà phê qua các năm
- Di n tích và s n lư ng cà phê ñ u tăng.
- Giai ño n ñ u (1980-1985) di n tích gieo tr ng tăng nhanh, s n lư ng cà phê tăng
ch m. ðó là vì tăng di n tích nhưng nhi u di n tích chưa cho thu ho ch. cà phê là cây
công nghi p lâu năm, ph i m t m t s năm t khi gieo tr ng m i cho s n ph m.
- trong th i kì ti p theo, s n lư ng cà phê tăng nhanh hơn nhi u so v i di n tích gieo
tr ng. ðó là vì di n tích cà phê gieo tr ng giai ño n trư c ñã cho năng su t cao và n
ñ nh.
GV: Tr n Th Huy n .ST. 14
nguon tai.lieu . vn
