Xem mẫu
- SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA PHONG TRÀO
CÔNG NHÂN
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần:
1. Kiến thức.
- Nắm được sự ra đời và tình cảnh của giai cấp công nhân công
nghiệp, qua đó giúp các em hiếu được cùng với sự phát triển của chủ
nghĩa tư bản, giai cấp vô sản lớn mạnh dần. Do đối lập về quyền lợi,
mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản đã nảy sinh và càn gay gắt, dẫn đến
cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản dưới
nhiều hình thức khác nhau.
- Nắm được sự ra đời của chủ nghĩa xã hội không tưởng, những
mặt tích cực và hạnh chế của hệ tư tưởng này.
2. Tư tưởng, tình cảm.
- Giúp HS nhận thưc sâu sắc được quy luật "ở đâu có áp bức, ở đó có
đấu tranh", song những cuộc đấu tranh chỉ giành tắng lợi khi có tổ
chức và hướng đi đứng đắn.
- Thông cảm và thấu hiểu được tình cảnh khổ cực của giai cấp vô
sản.
3. Kỹ năng.
- Rèn luyện kỹ năng phân tích đánh giá có sự kiện lịch sử nói về đời
sống của giai cấp vô sản công nghiệp, những hạn chế trong cuộc đấu
- tranh của họ. Đánh giá về những mặt tích cực và hạnh chế của hệ
thống tư tưởng xã hội không tưởng.
- Kỹ năng khai thác tranh ảnh lịch sử.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC.
- Tranh ảnh về phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản thời kỳ
này.
- Những câu chuyện về các nhà xã hội không tưởng.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC.
1. Kiểm tra bài cũ.
Câu hỏi 1: Trình bày những nét lớn về tình hìh kinh tế, chính trị
nước Đức cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.
Câu hỏi 2: Nêu đặc điểm của chủ nghĩa đế quốc Đức. Nguyên
nhân dẫn đến đặc điểm đó?
2. Dẫn dắt vào bài mới.
Giai cấp công nhân ra đời và lớn mạnh cùng với sự hình thành
và phát triển của chủ nghĩa tư bản. Do đối lập về quyền lợi, mấu
thuẫn giữa tư bản với công nhân nảy sinh và dẫn đến những cuộc đấu
tranh giai cấp đầu thời cận đại. Cùng với đó, một hệ tư tưởng của giai
cấp tư sản ra đời - chủ nghĩa xã hội không tưởng. Giai cấp công nhân
ra đời và đời sống của họ ra sao? Nội dung những mặt tích cực và
hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng? Để nắm và hiểu những
nội dung trên chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay để trả lời câu
hỏi trên.
- 3. Tổ chức các hoạt động trên lớp.
Hoạt động của thầy và trò Kiến thức cơ bản HS cần
nắm vững
Hoạt động 1: Cá nhân. 1. Sự ra đời và tình cảnh giai
- GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân ra đời cấp vô sản công nghiệp.
của giai cấp công nhân. Những cuộc đấu tranh đầu
- HS dựa vào SGK tự trả lời câu hỏi. tiên.
- GV nhận xét, bổ sung và chốt ý:
+ Chủ nghĩa tư bản ra đời và phát triển
thì xã hôi phân chia thành 2 lực lượng - Sự phát triển của chủ nghĩa
lớn đối lập nhau về quyền lợi: Giai cấp tư bản dẫn đến sự ra đời của
tư sản và vô sản. giai cấp tư sản và vô sản.
+ Đội ngũ vô sản bắt nguồn từ nông - Nguồn gốc giai cấp vô sản:
dân, mất ruộng đất, phải đi làm thuê Nông dân mất ruộng đất đi
trong các công trưởng nhà máy. Thợ làm thuê, thợ thủ công phá
thủ công phá sản cũng thành công sản.
nhân. Giai cấp vô sản ra đời cuối thế
kỷ XVIII trước tiên ở Anh.
- GV trình bày rõ thêm: Giai cấp tư
sản hình thành trên cơ sở như chủ
xưởng, chủ nhà máy, chủ hãng buôn,
chủ đồn điền.
- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi:
- đời sống của giai cấp vô sản?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- Đời sống của giai cấp công
- GV trình bày và phân tích:
+ Giai cấp vô sản hoàn toàn không có nhân:
tư liệu sản xuất, chỉ dựa vào việc làm + Không có đủ tư liệu sản
thuê, bán sức lao động của mình. xuất, làm thuê bán sức lao
động của mình.
+ Trong các công xưởng tư bản, công + Lao động vất vả nhưng
nhân phải làm việc hết sức vất vả lương chết đói luôn đe doạ
nhưng chỉ được nhận những đồng sa thải.
lương chết đói.
+ Chẳng hạn ở Anh, mỗi công nhân
trong các xí nghiệp dệt (Kể cả phụ nữ
và trẻ em) phải lao động từ 14-15 giờ,
thậm chí có nơi 16-18 giờ. Điều kiện
làm việc tồi tệ bởi môi trường ẩm thấp,
nóng nực, bụi bông phủ đầy những căn
phòng chật hẹp. Trong khi đó tiền
lương rất thấp, lương của phụ nữ , trê - Mâu thuẫn giữa công nhân
em còn rẻ mạt hơn. với tư sản ngày càng gay
- GV nhấn mạnh thêm: Cùng với đó, gắt, dẫn đến các cuộc đấu
việc sử dụng máy móc làm cho nhiều tranh.
công nhân phải sống trong cảnh đe doạ
- bị mất việc làm, đẫn đến mâu thuẫn
giữa công nhân với tư sản gay gắt.
Hoạt động 2: Cá nhân. - Hình thức đấu tranh: Đập
- GV nêu câu hỏi: Nêu những hình phấ máy móc, đốt công
thức đấu tranh của công nhân buổi xưởng, hình thức đấu tranh
đầu? Kết quả? tự phát.
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Phong trào đập phá máy móc, đốt
cây xưởng là hình thức đấu tranh tự
phát đầu tiên của giai cấp công nhân.
+ Phong trào đấu tranh diễn ra từ cuối
thế XVIII đến đầu thế kỷ XIX diễn ra
trước hết ở Anh rồi lan sang các nước
khác.
+ Kết quả : Phong trào đập phá máy
móc không đem lại kết quả gì; mặt
khác giai cấp tư sản lại càng tăng
cường đàn áp.
- GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân của - Hạn chế: Nhầm tưởng máy
những hạn chế trên? móc là kẻ thù.
- HS tự trả lời câu hỏi.
- GV kết luận: Do nhận thức còn hạn
- chế nhầm tưởng máy móc là nguồn
gốc gây ra nỗi thống khổ của họ.
- GV tổ chức cho HS tìm hiểu: Tác
dụng phong trào đấu tranh của công - Tác dụng:
+ Phá hoại cơ sở vật chất
nhân.
- Sau khi HS tự đọc SGK trả lời câu của tư sản.
hỏ. GV chốt ý: + Công nhân tích luỹ thêm
+ Công nhân tích luỹ thêm được kinh được kinh nghiệm đấu tranh.
nghiệm đấu tranh, trưởng thành về ý + Thành lập được tổ chức
thức. công đoàn.
+ Phá hoại cơ sở vật chất của tư sản. 2. Phong trào đấu tranh của
+ Thành lập được tổ chức công đoàn, giai cấp công nhân hồi nửa
phong trào đấu tranh ngày được nâng đầu thế kỷ XIX.
cao với nhiều hình thức phong phú
hơn.
Hoạt động 1: Nhóm.
- GV chia học sinh thành 3 nhóm,
nhiệm vụ cụ thể của từng nhóm là thảo
luận và trả lời các câu hỏi sau:
+ Nhóm 1: Nêu phong trào đấu tranh
của công nhân Pháp?
+ Nhóm 2: Trình bày phong trào đấu
- tranh của công nhân ở Anh?
+ Nêu phong trào đấu tranh của công
nhân Đức ? - Ở Pháp năm 1831 công
- HS làm việc theo nhóm đọc SGK nhân dệt Liong khởi nghĩa
thảo luận và cử đại diện trình bày kết đòi tăng lương giảm giờ
quả. làm.
- GV nhận xét và trình bày, phân tích: 1834 thợ tơ Liông khởi
+ Đối với nhóm 1: ở Pháo 1831 do bị nghĩa đòi thiết lập nền cộng
áp bức bóc lột nặng nề và đời sống quá hoà.
khó khăn, công nhân dệt Liông khởi
nghĩa đòi tăng lương, giảm giờ làm.
Quân khởi nghĩa đã làm chủ được
thành phố trong 10 ngày. Họ chiến đấu
với khẩu hiệu "Sống trong lao động
hoặc chết trong chiến đấu".
Năm 1834 thợ tơ Liông lại khởi nghĩa
đòi thiệt lập nền Cộng hoà. Cuộc chiến - Ở Anh từ năm 1836-1848
đấu ác liệt đã diễn ra suốt 4 ngày cuối diễn ra phong trào "Hiến
cùng bị dập tắt. GV kết hợp giới thiệu chương "đò phổ thông đầu
hình 66 trong SGK "Cuộc khởi nghĩa phiếu, tăng lương , giảm giờ
của công nhân Liông năm 1834" để làm.
thấy được tinh thần chiến đấu quyết
liệt của công nhân ở đây.
- + Nhóm 2: ở Anh từ 1836 - 1848 diễn
ra phong trào rộng lớn "Hiến chương".
Họ mít tinh đưa kiến nghị có chữ ký
của đông đảo công nhân lên nghị viện, - Ở Đức, năm 1844 công
đòi phổ thông đầu phiếu, tăng lương nhân Sơlêdin khởi nghĩa .
giảm giờ làm ....GV viết kết hợp giới
thiệu hình 67 SGK "Công nhân Anh
đưa Hiến chương đến quốc hội".
GV nhấn mạnh mặc dù bị đàn áp song - Kết quả: Tất cả các phong
đây là phong trào có mục tiêu chính trị trào đấu tranh của công nhân
rõ ràng và được hưởng ứng của nhân đều thất bại.
dân.
+ Nhóm 3: ở Đức năm 1844 công nhân
vùng Sơlêdin khởi nghĩa, phá huỷ nhà
xưởng song không tồn tại được lâu. - Nguyên nhân: Thiếu sự
Hoạt động 2: Cá nhân. lãnh đạo đúng đắn, chưa có
- GV nêu câu hỏi: Vì sao phong trào đường lối chính sách rõ
công nhân thờikỳ này diễn ra mạnh mẽ ràng.
song không thu được thắng lợi? - ý nghĩa: Đánh dấu sự
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. trưởng thành của công nhân,
Triển khai HS trả lời GV có thể gợi ý: là tiền đề dẫn đến sự ra đời
G/c lãnh đạo, đường lối... của chủ nghĩa xã hội khoa
- GV nhận xét và chốt ý: Thiếu sự lãnh học
- đạo đúng đắn, chưa có đường lối chính 3. Chủ nghĩa xã hội không
trị rõ ràng. tưởng.
- GV nhấn mạnh ý nghĩa: Đánh dấu
sự trưởng thnàh của công nhân, tạo
điều kiện cho sự ra đời của lý luận
khoa học sau này.
- Hoàn cảnh ra đời:
Hoạt động 1: Cá nhân. + Chủ nghĩa tư bản ra đời
- GV nêu câu hỏi: Hoàn cảnh ra đời với những mặt trái của nó:
cuaaar chủ nghĩa xã hội không tưởng? Bóc lột tàn nhẫn người lao
Trước khi HS trả lời GV gợi ý: Sự động.
phát triển của chủ nghĩa tư bản những
mặt trái, đời sống của người công + Những người tư sản tiến
bộ thông cảm với nỗ khổ
nhân.
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. của người lao động mong
- GV nhận xét và chốt ý: muốn xây dựng một chế độ
+ Những mặt trái của chủ nghĩa tư tốt đẹp hơn không có tư hữu
bản; sự bóc lột tàn nhẫn người lao và bóc lột.
động, công nhân sống cơ cực. - Chủ nghĩa xã hội không
tưởng ra đời đại diện là
+Những người tư sản tiến bộ thông Xanhximông, Purie và Ô-
cảm với nỗ khổ của người lao động oen.
- mong muốn xây dựng một chế độ tốt
đẹp hơn không có tư hữu và bóc lột.
+ Tư tưởng đó là nội dung của chủ
nghĩa xã hội không tưởng mà đại biểu
là: Xanhximông, Purie và Ô -oen.
- GV kết hợp giới thiệu chân dung các
nhà xã hội không tưởng và cuộc đời sự
nghiệp của các ông đoạn chữ nhỏ
trong SGK.
Hoạt động 2: Nhóm.
- GV chia lớp thành 2 nhóm, giao
nhiệm vụ cụ thể của từng nhóm như
- Tích cực:
sau:
+ Nhóm 1: Thảo luận và trả lời câu + Nhận thức đựơc mặt trái
hỏi: Nêu những mặt tích cực của chủ của chế độ tư sản là bóc lột
nghĩa xã hội không tưởng. người lao động.
+ Nhóm 2: Nêu những mặt hạn chế + Phê phán sâu sắc xã hội tư
của chủ nghĩa xã hội không tưởng. bản, dự đoán tương lai.
- HS làm việc theo nhóm đọc SGK và
tra lời câu hỏi. - Hạn chế:
- GV nhận xét và chốt ý: + Không vạch ra được lối
+ Nhóm 1: Mặt tích cực của chủ nghĩa thóat, không giải thích được
- xã hội không tưởng : Nhận thức được bản chất của chế độ đó.
mặt trái của chế độ tư bản là còn bóc + Không thấy được vai trò
lột tàn bạo người lao động, phê phán và sứ mạnh của giai cấp
sâu sắc xã hội đó, dự đoán thiên tài công nhân.
tương lai. - ý nghĩa: là tư tưởng tiến bộ
trong xã hội lúc đó. Cổ vũ
+ Nhóm 2: Không vạch ra lối thoát nguồn lao động đấu tranh, là
thực sự, không giải thích được bản tiền đề ra đời chủ nghĩa
chất của chế độ là thuê trong xã hội tư Mác.
banr, không thấy được lực lượng xã
hội có khả năng xây dựng xã hội mới
là công nhân.
- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi .
+ ý nghĩa và tác dụng của chủ nghĩa xã
hội không tưởng.
Sau khi HS trả lời câu hỏi GV chốt ý:
là tư tưởng tiến bộ trong xã hội lúc bấy
giờ. Có tác dụng cổ vũ những người
lao động làm tiền đề cho chủ nghĩa
Mác sau này.
4. Sơ kết bài học.
- - Hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi: HOàn cảnh sự ra đời và
tình cảnh đời sống giai cấp vô sản? Những cuộc đấu tranh của công
nhân ở Pháp, Anh, Đức đầu thế kỷ XIX? Những mặt tích cực và
hanh chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng?
5. Dặn dò.
- Học bài cũ, đọc trước bài mơpí.
- Trả lời câu hỏi trong SGk.
- Sưu tầm tranh ảnh, những mẩu chuyện về cuộc đời và sự
nghiệp của Mác và Ănghen.
nguon tai.lieu . vn
