Xem mẫu
- ÔN TẬP GIỮA KỲ MÔN GDCD LỚP 10
(NĂM HỌC: 2020 2021)
Bài 1. Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng
1.1. Vai trò của triết học
Triết học là hệ thống các quan điểm lí luận chung nhất về thế giới và
vị trí của con người trong thế giới đó.
Triết học có vai trò là thế giới quan, phương pháp luận chung cho mọi
hoạt động thực tiễn và hoạt động nhận thức của con người.
1.2. Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm
Thế giới quan là toàn bộ những quan điểm và niềm tin định hướng hoạt
động của con người trong cuộc sống
Thế giới quan duy vật cho rằng, giữa vật chất và ý thức thì vật chất là
cái có trước, cái quyết định ý thức. Thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc
lập với ý thức của con người, không do ai sáng tạo ra và không ai có thể tiêu
diệt được.
Thế giới quan duy tâm cho rằng, ý thức là cái có trước, cái sản sinh ra
giới tự nhiên.
TGQDV đúng đắn vì gắn liền với khoa học và có vai trò tích cực trong
việc phát triển khoa học và là cơ sở giúp con người nhận thức và hành động
đúng đắn.
1.3. Phương pháp luận biện chứng, phương pháp luận siêu hình
Phương pháp luận là học thuyết về phương pháp nhận thức khoa học
và cải tạo thế giới.
Phương pháp luận biện chứng xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng
buộc lẫn nhau giữa chúng, trong sự vận động và phát triển không ngừng của
chúng.
Phương pháp luận siêu hình xem xét sự vật, hiện tượng một cách phiến
diện, chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập, không vận động, không phát
triển, áp dụng một cách máy móc đặc tính của sự vật này vào sự vật khác.
PPL biện chứng phản ánh đúng bản chất vốn có của sự vật, giúp con
người nhận thức đúng và hành động đúng. Vì thế, PPL biện chứng là đúng
đắn và khoa học.
- Bài 3: Sự vận động và phát triển của thế giới vật chất
Vận động là mọi sự biến đổi (biến hoá) nói chung của các sự vật và
hiện tượng trong giới tự nhiên và đời sống xã hội.
Phát triển là khái niệm dùng để khái quát những vận động theo chiều
hướng tiến lên từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ kém hoàn thiện
đến hoàn thiện hơn. Cái mới ra đời thay thế cái cũ, cái tiến bộ ra đời thay thế
cái lạc hậu.
Vận động là thuộc tính vốn có, là phương thức tồn tại của các sự vật và
hiện tượng.
Có 5 hình thức vận động cơ bản của thế giới vật chất là: Vận động cơ
học ; Vận động vật lí ; Vận động hoá học ; Vận động sinh học ; Vận động xã
hội.
Phát triển là khuynh hướng chung của quá trình vận động của sự vật,
hiện tượng trong thế giới khách quan. Nếu không có sự phát triển thì thế giới
vật chất sẽ không còn tồn tại.
Quá trình phát triển của sự vật, hiện tượng không diễn ra một cách đơn
giản, thẳng tắp, mà diễn ra một cách quanh co, phức tạp, đôi khi có bước thụt
lùi tạm thời. Song, khuynh hướng tất yếu của quá trình đó là cái mới ra đời thay
thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu.
Bài 4: Nguồn gốc vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng
Mâu thuẫn là một chỉnh thể trong đó hai mặt đối lập vừa thống nhất với
nhau vừa đấu tranh với nhau.
Mặt đối lập của mâu thuẫn là những khuynh hướng, tính chất, đặc điểm
mà trong quá trình vận động, phát triển của sự vật, hiện tượng chúng phát triển
theo những chiều hướng trái ngược nhau
Sự thống nhất giữa các mặt đối lập được hiểu là hai mặt đối lập liên hệ,
gắn bó với nhau, làm tiền đề tồn tại cho nhau.
Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập được hiểu là các mặt đối lập luôn tác
động, bài trừ, gạt bỏ nhau.
Trong mỗi mâu thuẫn, sự thống nhất giữa các mặt đối lập không tách rời
sự đấu tranh giữa chúng.
- Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập là nguồn gốc vận động, phát triển của
sự vật, hiện tượng.
Mâu thuẫn chỉ được giải quyết bằng sự đấu tranh giữa các mặt đối lập,
không phải bằng con đường điều hòa mâu thuẫn
nguon tai.lieu . vn
