Chuyên đề Giải toán bằng MTCT CASIO

PhÇn I: C¸c bμi to¸n vÒ ®a thøc 1. TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc: Bμi 1: Cho ®a thøc P(x) = x15 -2x12 + 4x7 - 7x4 + 2x3 - 5x2 + x - 1 TÝnh P(1,25); P(4,327); P(-5,1289); P(13 ) H.DÉn: - LËp c«ng thøc P(x) - TÝnh gi¸ trÞ cña ®a thøc t¹i c¸c ®iÓm: dïng chøc n¨ng CALC - KÕt qu¶: P(1,25) = ; P(4,327) = P(-5,1289) = ; P( 3 ) = 4 Bμi 2: TÝnh gi¸ trÞ cña c¸c biÓu thøc sau: P(x) = 1 + x + x2 + x3 +...+ x8 + x9 Q(x) = x2 + x3 +...+ x8 + x9 + x10 H.DÉn: t¹i x = 0,53241 t¹i x = -2,1345 - ¸p dông h»ng ®¼ng thøc: an - bn = (a - b)(an-1 + an-2b +...+ abn-2 + bn-1). Ta cã: P(x) = 1 + x + x2 + x3 +...+ x8 + x9 = (x Tõ ®ã tÝnh P(0,53241) = T−¬ng tù: 1)(1+ x x2 x 1 ..+. x9) x10 1 x 1 Q(x) = x2 + x3 +...+ x8 + x9 + x10 = x2(1 + x + x2 + x3 +...+ x8) = x2 x9 Tõ ®ã tÝnh Q(-2,1345) = 1 1 Bμi 3: Cho ®a thøc P(x) = x5 + ax4 + bx3 + cx2 + dx + e. BiÕt P(1) = 1; P(2) = 4; P(3) = 9; P(4) = 16; P(5) = 25. TÝnh P(6); P(7); P(8); P(9) = ? H.DÉn: B−íc 1: §Æt Q(x) = P(x) + H(x) sao cho: + BËc H(x) nhá h¬n bËc cña P(x) + BËc cña H(x) nhá h¬n sè gi¸ trÞ ®J biÕt cña P(x), trongbμi bËc H(x) nhá h¬n 5, nghÜa lμ: Q(x) = P(x) + a1x4 + b1x3 + c1x2 + d1x + e B−íc 2: T×m a1, b1, c1, d1, e1 ®Ó Q(1) = Q(2) = Q(3) = Q(4) = Q(5) = 0, tøc lμ: a +b +c +d1 +e +1= 0 16a +8b +4c +2d1 +e +4 = 0 81a +27b +9c +3d1 +e +9 = 0 a1 = b1 = d1 = e1 = 0; c1 = -1 256 1 +64 1 +16 1 +4d1 + 1 +16 = 0 625 1 +125 1 +25 1 +5d1 + 1 +25= 0 VËy ta cã: Q(x) = P(x) - x2 1 http://www.ebook.edu.vn V× x = 1, x = 2, x = 3, x = 4, x = 5 lμ nghiÖm cña Q(x), mμ bËc cña Q(x) b»ng 5 cã hÖ sè cña x5 b»ng 1 nªn: Q(x) = P(x) - x2 = (x -1)(x - 2)(x - 3)(x - 4)(x - 5) P(x) = (x -1)(x - 2)(x - 3)(x - 4)(x - 5) + x2. Tõ ®ã tÝnh ®−îc: P(6) = ; P(7) = ; P(8) = ; P(9) = Bμi 4: Cho ®a thøc P(x) = x4 + ax3 + bx2 + cx + d. BiÕt P(1) = 5; P(2) = 7; P(3) = 9; P(4) = 11. TÝnh P(5); P(6); P(7); P(8); P(9) = ? H.DÉn: - Gi¶i t−¬ng tù bμi 3, ta cã: P(x) = (x -1)(x - 2)(x - 3)(x - 4) + (2x + 3). Tõ ®ã tÝnh ®−îc: P(5) = ; P(6) = ; P(7) = ; P(8) = ; P(9) = Bμi 5: Cho ®a thøc P(x) = x4 + ax3 + bx2 + cx + d. BiÕt P(1) = 1; P(2) = 3; P(3) = 6; P(4) = 10. TÝnh A= P(5) (2P(6) = ? H.DÉn: - Gi¶i t−¬ng tù bμi 4, ta cã: P(x) = (x -1)(x - 2)(x - 3)(x - 4) + x(x+1) . Tõ ®ã tÝnh ®−îc: P(5) 2P(6) P(7) Bμi 6: Cho ®a thøc f(x) bËc 3 víi hÖ sè cña x3 lμ k, k ∈ Z tho¶ mJn: f(1999) = 2000; f(2000) = 2001 Chøng minh r»ng: f(2001) - f(1998) lμ hîp sè. H.DÉn: * T×m ®a thøc phô: ®Æt g(x) = f(x) + (ax + b). T×m a, b ®Ó g(1999) = g(2000) = 0 1999a + b + 2000 = 0 a = 1 2000a + b + 2001 = 0 b = 1 * TÝnh gi¸ trÞ cña f(x): g(x) = f(x) - x - 1 - Do bËc cña f(x) lμ 3 nªn bËc cña g(x) lμ 3 vμ g(x) chia hÕt cho: (x - 1999), (x - 2000) nªn: g(x) = k(x - 1999)(x - 2000)(x - x0) f(x) = k(x - 1999)(x - 2000)(x - x0) + x + 1. Tõ ®ã tÝnh ®−îc: f(2001) - f(1998) = 3(2k + 1) lμ hîp sè. 2 http://www.ebook.edu.vn Bμi 7: Cho ®a thøc f(x) bËc 4, hÖ sè cña bËc cao nhÊt lμ 1 vμ tho¶ mJn: f(1) = 3; P(3) = 11; f(5) = 27. TÝnh gi¸ trÞ A = f(-2) + 7f(6) = ? H.DÉn: - §Æt g(x) = f(x) + ax2 + bx + c. T×m a, b, c sao cho g(1) = g(3) = g(5) = 0 a, b, c lμ nghiÖm cña hÖ ph−¬ng tr×nh: a+b+c+3= 0 9a+3b+c+11= 0 25a+5b+c+27 = 0 g(x) = f(x) - x2 - 2 a = 1 b»ng MTBT ta gi¶i ®−îc: b = 0 c = 2 - V× f(x) bËc 4 nªn g(x) còng cã bËc lμ 4 vμ g(x) chia hÕt cho (x - 1), (x - 3), (x - 5), do vËy: g(x) = (x - 1)(x - 3)(x - 5)(x - x0) f(x) = (x - 1)(x - 3)(x - 5)(x - x0) + x2 + 2. Ta tÝnh ®−îc: A = f(-2) + 7f(6) = Bμi 8: Cho ®a thøc f(x) bËc 3. BiÕt f(0) = 10; f(1) = 12; f(2) = 4; f(3) = 1. T×m f(10) = ? (§Ò thi HSG CHDC §øc) H.DÉn: - Gi¶ sö f(x) cã d¹ng: f(x) = ax3 + bx2 + cx + d. V× f(0) = 10; f(1) = 12; f(2) = 4; f(3) = 1 nªn: d =10 a+b+c+d =12 8a+4b+2c+d = 4 27a+9b+3c+d =1 lÊy 3 ph−¬ng tr×nh cuèi lÇn l−ît trõ cho ph−¬ng tr×nh ®Çu vμ gi¶i hÖ gåm 3 ph−¬ng tr×nh Èn a, b, c trªn MTBT cho ta kÕt qu¶: a = 5;b = 25; = 12; = 10 f (x) = 5 x3 25 2 2 12+ 10 f (10) = Bμi 9: Cho ®a thøc f(x) bËc 3 biÕt r»ng khi chia f(x) cho (x - 1), (x - 2), (x - 3) ®Òu ®−îc d− lμ 6 vμ f(-1) = -18. TÝnh f(2005) = ? H.DÉn: - Tõ gi¶ thiÕt, ta cã: f(1) = f(2) = f(3) = 6 vμ cã f(-1) = -18 - Gi¶i t−¬ng tù nh− bμi 8, ta cã f(x) = x3 - 6x2 + 11x Tõ ®ã tÝnh ®−îc f(2005) = 3 http://www.ebook.edu.vn Bμi 10: Cho ®a thøc P(x) = 630 x9 1 7 13 5 82 3 32 21 30 63 35 a) TÝnh gi¸ trÞ cña ®a thøc khi x = -4; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4. b) Chøng minh r»ng P(x) nhËn gi¸ trÞ nguyªn víi mäi x nguyªn Gi¶i: a) Khi x = -4; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4 th× (tÝnh trªn m¸y) P(x) = 0 b) Do 630 = 2.5.7.9 vμ x = -4; -3; -2; -1; 0; 1; 2; 3; 4 lμ nghiÖm cña ®a thøc P(x) nªn P(x) = 2.5.7.9 (x 4)(x 3)(x 2)(x 1+)x(x +1)(x +2)(x +3(x 4) V× gi÷a 9 sã nguyªn liªn tiÕp lu«n t×m ®−îc c¸c sè chia hÕt cho 2, 5, 7, 9 nªn víi mäi x nguyªn th× tÝch: (x 4)(x 3)(x 2)(x +1)x(x+1)(x +2)(x+ 3(x 4) chia hÕt cho 2.5.7.9 (tÝch cña c¸c sè nguyªn tè cïng nhau). Chøng tá P(x) lμ sè nguyªn víi mäi x nguyªn. x Bμi 11: Cho hμm sè f (x) = 4x +2 . HJy tÝnh c¸c tæng sau: a) S1 = f 2002 + f 2002 + ...+ f 2002 b) S2 = f sin2 2002 + f sin2 2002 + ...+ f sin2 2002 H.DÉn: * Víi hμm sè f(x) ®J cho tr−íc hÕt ta chøng minh bæ ®Ò sau: NÕu a + b = 1 th× f(a) + f(b) = 1 * ¸p dông bæ ®Ò trªn, ta cã: a) 1 2001 1000 1002 1001 1 2002 2002 2002 2002 2002 = 1+ ...+1+ 1 f 1 + f 1 = 1000 + 1 = 1000,5 b) Ta cã sin2 2002 = sin2 2002 ,...,sin2 12002 = sin2 12002 . Do ®ã: S2 = 2 f sin 2 2002 + f sin 2 2002 + ...+ f sin 2 12002 + f sin 2 12002 =2 f sin2 2002+ f sin2 2002 +...+ f sin2 2002+ f sin2 2002+ f sin2 2 = 2 f sin2 2002 + f cos2 2002 + ...+ f sin2 2002 + f cos2 2002 + f (1) = 2[1+1+ ...+ 1]+ 4 = 1000 + 2 = 1000 2 4 http://www.ebook.edu.vn 2. T×m th−¬ng vμ d− trong phÐp chia hai ®a thøc: Bµi to¸n 1: T×m d− trong phÐp chia ®a thøc P(x) cho (ax + b) C¸ch gi¶i: - Ta ph©n tÝch: P(x) = (ax + b)Q(x) + r P b a 0. b a r r = P b Bμi 12: T×m d− trong phÐp chia P(x) = 3x3 - 5x2 + 4x - 6 cho (2x - 5) Gi¶i: - Ta cã: P(x) = (2x - 5).Q(x) + r P 2 = 0.Q 2+r r = P 2 r = P 2 TÝnh trªn m¸y ta ®−îc: r = P 5 = Bµi to¸n 2: T×m th−¬ng vμ d− trong phÐp chia ®a thøc P(x) cho (x + a) C¸ch gi¶i: - Dïng l−îc ®å Hoocner ®Ó t×m th−¬ng vμ d− trong phÐp chia ®a thøc P(x) cho (x + a) Bμi 13: T×m th−¬ng vμ d− trong phÐp chia P(x) = x7 - 2x5 - 3x4 + x - 1 cho (x + 5) H.DÉn: - Sö dông l−îc ®å Hoocner, ta cã: 1 0 -2 -5 1 -5 23 -3 0 -118 590 0 1 -1 -2950 14751 -73756 * TÝnh trªn m¸y tÝnh c¸c gi¸ trÞ trªn nh− sau: ( ) 5 SHIFT STO M 1 ´ ANPHA M + 0 = (-5) : ghi ra giÊy -5 ´ ANPHA M + - 2 = (23) : ghi ra giÊy 23 ´ ANPHA M - 3 = (-118) : ghi ra giÊy -118 ´ ANPHA M + 0 = ´ ANPHA M + 0 = (590) : (-2950) : ghi ra giÊy 590 ghi ra giÊy -2950 ´ ANPHA M + 1 = (14751) : ghi ra giÊy 14751 ´ ANPHA M - 1 = (-73756) : ghi ra giÊy -73756 x7 - 2x5 - 3x4 + x - 1 = (x + 5)(x6 - 5x5 + 23x4 - 118x3 + 590x2 - 2950x + 14751) - 73756 Bµi to¸n 3: T×m th−¬ng vμ d− trong phÐp chia ®a thøc P(x) cho (ax +b) 5 http://www.ebook.edu.vn ... - tailieumienphi.vn