Xem mẫu
- G ầ n đâ y, trong c á c đề thi tuy ể n sinh đạ i h ọ c, cao đẳ ng, ở c â u 5 đ i ể m,
đề b à i th ườ ng ra ki ể u b à i so s á nh v ă n h ọ c( đề thi tuy ể n sinh đạ i h ọ c,
cao đẳ ng n ă m 20072008, 20082009).
Đâ y l à m ộ t ki ể u b à i m ớ i, ch ư a đượ c c ụ th ể h ó a th à nh m ộ t b à i h ọ c
ri ê ng trong ch ươ ng tr ì nh Ng ữ v ă n b ậ c trung h ọ c ph ổ th ô ng, do đó đã
ả nh h ưở ng í t nhi ề u đế n ch ấ t l ượ ng l à m b à i c ủ a h ọ c sinh c ũ ng nh ư qu á
tr ì nh đị nh h ướ ng ô n t ậ p cho h ọ c sinh t ừ ph í a gi á o vi ê n. G ó p ph ầ n
th á o g ỡ nh ữ ng kh ó kh ă n tr ê n, b à i vi ế t n à y xin đư a ra m ộ t s ố g ợ i ý để
c ù ng c á c em ô n t ậ p, ph ụ c v ụ cho m ù a thi 20092010.
1. Kh á i ni ệ m so s á nh v ă n h ọ c c ầ n ph ả i đượ c hi ể u theo ba l ớ p ngh ĩ a
kh á c nhau. Th ứ nh ấ t, so s á nh v ă n h ọ c l à “m ộ t bi ệ n ph á p tu t ừ để t ạ o
h ì nh ả nh cho c â u v ă n”(1) . Th ứ hai, n ó đượ c xem nh ư m ộ t thao t á c l ậ p
lu ậ n c ạ nh c á c thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư : ph â n t í ch, b á c b ỏ , b ì nh lu ậ n đã
đượ c đư a v à o s á ch gi á o khoa Ng ữ v ă n 11. Th ứ ba, n ó đượ c xem nh ư
“m ộ t ph ươ ng ph á p, m ộ t c á ch th ứ c tr ì nh b à y khi vi ế t b à i ngh ị lu ậ n”(2),
t ứ c l à nh ư m ộ t ki ể u b à i ngh ị lu ậ n c ạ nh c á c ki ể u b à i ngh ị lu ậ n v ề m ộ t
đ o ạ n tr í ch, t á c ph ẩ m th ơ ; ngh ị lu ậ n v ề m ộ t đ o ạ n tr í ch, t á c ph ẩ m v ă n
xu ô i… ở s á ch gi á o khoa Ng ữ v ă n 12. Tuy nhi ê n, so s á nh v ă n h ọ c nh ư
m ộ t ki ể u b à i ngh ị lu ậ n v ă n h ọ c l ạ i ch ư a đượ c c ụ th ể b ằ ng m ộ t b à i h ọ c
độ c l ậ p. V ì v ậ y, t ừ vi ệ c x á c l ậ p n ộ i h à m kh á i ni ệ m ki ể u b à i, m ụ c đí ch,
y ê u c ầ u, đế n c á ch th ứ c l à m b à i cho ki ể u b à i n à y th ự c s ự r ấ t c ầ n thi ế t.
2. Ki ể u b à i so s á nh v ă n h ọ c y ê u c ầ u th ự c hi ệ n c á ch th ứ c so s á nh tr ê n
nhi ề u b ì nh di ệ n: đề t à i, nh â n v ậ t, t ì nh hu ố ng, c ố t truy ệ n, c á i t ô i tr ữ
t ì nh, chi ti ế t ngh ệ thu ậ t, ngh ệ thu ậ t tr ầ n thu ậ t… Qu á tr ì nh so s á nh c ó
th ể ch ỉ di ễ n ra ở c á c t á c ph ẩ m c ủ a c ù ng m ộ t t á c gi ả , nh ư ng c ũ ng c ó
th ể di ễ n ra ở nh ữ ng t á c ph ẩ m c ủ a c á c t á c gi ả c ù ng ho ặ c kh ô ng c ù ng
m ộ t th ờ i đạ i, gi ữ a c á c t á c ph ẩ m c ủ a nh ữ ng tr à o l ư u, tr ườ ng ph á i kh á c
nhau c ủ a m ộ t n ề n v ă n h ọ c. M ụ c đí ch cu ố i c ù ng c ủ a ki ể u b à i n à y l à
y ê u c ầ u h ọ c sinh ch ỉ ra đượ c ch ỗ gi ố ng v à kh á c nhau gi ữ a hai t á c
ph ẩ m, hai t á c gi ả , t ừ đó th ấ y đượ c nh ữ ng m ặ t k ế th ừ a, nh ữ ng đ i ể m
- c á ch t â n c ủ a t ừ ng t á c gi ả , t ừ ng t á c ph ẩ m; th ấ y đượ c v ẻ đẹ p ri ê ng c ủ a
t ừ ng t á c ph ẩ m; s ự đ a d ạ ng mu ô n m à u c ủ a phong c á ch nh à v ă n.
Kh ô ng d ừ ng l ạ i ở đó , ki ể u b à i n à y c ò n g ó p ph ầ n h ì nh th à nh k ĩ n ă ng l í
gi ả i nguy ê n nh â n c ủ a s ự kh á c nhau gi ữ a c á c hi ệ n t ượ ng v ă n h ọ c –
m ộ t n ă ng l ự c r ấ t c ầ n thi ế t g ó p ph ầ n tr á nh đ i khuynh h ướ ng “b ì nh t á n”,
khu ô n s á o trong c á c b à i v ă n c ủ a h ọ c sinh hi ệ n nay. L ẽ hi ể n nhi ê n, đố i
v ớ i đố i t ượ ng h ọ c sinh trung h ọ c ph ổ th ô ng, c á c y ê u c ầ u v ề n ă ng l ự c
l í gi ả i c ầ n ph ả i h ợ p l í , v ừ a s ứ c. Ngh ĩ a l à c á c ti ê u ch í so s á nh c ầ n c ó
m ứ c độ kh ó v ừ a ph ả i, kh ả n ă ng l í gi ả i s ự gi ố ng v à kh á c nhau c ũ ng
c ầ n ph ả i t í nh to á n h ợ p l í v ớ i n ă ng l ự c c ủ a c á c em. Chu ẩ n ki ế n th ứ c,
chu ẩ n k ĩ n ă ng trong t ừ ng b à i, t ừ ng c ấ p h ọ c s ẽ l à c ă n c ứ để ki ể m đị nh
nh ữ ng v ấ n đề n à y.
3. V ì l à m ộ t b à i ngh ị lu ậ n n ê n b ố c ụ c m ộ t b à i v ă n so s á nh v ă n h ọ c
c ũ ng c ó 3 ph ầ n: m ở b à i, th â n b à i v à k ế t b à i. Tuy nhi ê n ch ứ c n ă ng c ụ
th ể c ủ a t ừ ng ph ầ n l ạ i c ó nh ữ ng đ i ể m kh á c bi ệ t so v ớ i ki ể u b à i ngh ị
lu ậ n v ề m ộ t t á c ph ẩ m, đ o ạ n tr í ch th ơ hay ngh ị lu ậ n v ề m ộ t đ o ạ n tr í ch,
t á c ph ẩ m v ă n xu ô i. D à n ý kh á i qu á t c ủ a ki ể u b à i n à y nh ư sau:
M Ở B À I:
D ẫ n d ắ t (m ở b à i tr ự c ti ế p kh ô ng c ầ n b ướ c n à y)
Gi ớ i thi ệ u kh á i qu á t v ề c á c đố i t ượ ng so s á nh
TH Â N B À I:
1. L à m r õ đố i t ượ ng th ứ nh ấ t (b ướ c n à y v ậ n d ụ ng k ế t h ợ p nhi ề u thao
t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
2. L à m r õ đố i t ượ ng th ứ 2 (b ướ c n à y v ậ n k ế t h ợ p nhi ề u thao t á c l ậ p
lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
3. So s á nh: n é t t ươ ng đồ ng v à kh á c bi ệ t gi ữ a hai đố i t ượ ng tr ê n c ả hai
b ì nh di ệ n n ộ i dung v à h ì nh th ứ c ngh ệ thu ậ t (b ướ c n à y v ậ n d ụ ng k ế t
- h ợ p nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n
t í ch v à thao t á c l ậ p lu ậ n so s á nh)
4. L ý gi ả i s ự kh á c bi ệ t: th ự c hi ệ n thao t á c n à y c ầ n d ự a v à o c á c b ì nh
di ệ n: b ố i c ả nh x ã h ộ i, v ă n h ó a m à t ừ ng đố i t ượ ng t ồ n t ạ i; phong c á ch
nh à v ă n; đặ c tr ư ng thi ph á p c ủ a th ờ i k ì v ă n h ọ c…( b ướ c n à y v ậ n
nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
K Ế T B À I:
Kh á i qu á t nh ữ ng n é t gi ố ng nhau v à kh á c nhau ti ê u bi ể u
C ó th ể n ê u nh ữ ng c ả m ngh ĩ c ủ a b ả n th â n.
B â y gi ờ th ử ki ể m đị nh d à n b à i tr ê n b ằ ng c á ch so s á nh v ớ i đá p á n c â u
III.a Đề thi tuy ể n sinh đạ i h ọ c – cao đẳ ng n ă m 2009, kh ố i C nh ư
sau:
C â u III.a. Theo ch ươ ng tr ì nh Chu ẩ n (5,0 đ i ể m)
C ả m nh ậ n c ủ a anh/ch ị v ề nh ữ ng v ẻ đẹ p khu ấ t l ấ p c ủ a nh â n v ậ t ng ườ i
v ợ nh ặ t (V ợ nh ặ t Kim L â n) v à nh â n v ậ t ng ườ i đà n b à h à ng ch à i
(Chi ế c thuy ề n ngo à i xa Nguy ễ n Minh Ch â u).
M Ở B À I
Gi ớ i thi ệ u kh á i qu á t v ề c á c đố i t ượ ng so s á nh
Gi ớ i thi ệ u kh á i qu á t v ề hai nh â n v ậ t trong hai t á c ph ẩ m
Kim L â n l à nh à v ă n chuy ê n vi ế t v ề n ô ng th ô n v à cu ộ c s ố ng ng ườ i
d â n qu ê , c ó s ở tr ườ ng v ề truy ệ n ng ắ n. V ợ nh ặ t l à truy ệ n ng ắ n xu ấ t
s ắ c, vi ế t v ề t ì nh hu ố ng "nh ặ t v ợ " độ c đá o, qua đó th ể hi ệ n ni ề m tin
m ã nh li ệ t v à o ph ẩ m ch ấ t t ố t đẹ p c ủ a nh ữ ng con ng ườ i b ì nh d ị trong
n ạ n đó i th ê th ả m.
- Nguy ễ n Minh Ch â u l à nh à v ă n ti ê u bi ể u th ờ i ch ố ng M ĩ , c ũ ng l à c â y
b ú t ti ê n phong th ờ i đổ i m ớ i. Chi ế c thuy ề n ngo à i xa l à truy ệ n ng ắ n
xu ấ t s ắ c ở th ờ i k ì sau, vi ế t v ề l ầ n gi á p m ặ t c ủ a m ộ t ngh ệ s ĩ v ớ i cu ộ c
s ố ng đầ y ngh ị ch l í c ủ a m ộ t gia đì nh h à ng ch à i, qua đó th ể hi ệ n l ò ng
x ó t th ươ ng, n ỗ i lo â u đố i v ớ i con ng ườ i v à nh ữ ng tr ă n tr ở v ề tr á ch
nhi ệ m c ủ a ng ườ i ngh ệ s ĩ .
TH Â N B À I
1. L à m r õ đố i t ượ ng th ứ nh ấ t
(b ướ c n à y v ậ n d ụ ng k ế t h ợ p nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à
thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
Nh â n v ậ t ng ườ i v ợ nh ặ t
Gi ớ i thi ệ u chung: Tuy kh ô ng đượ c mi ê u t ả th ậ t nhi ề u nh ư ng ng ườ i v ợ
nh ặ t v ẫ n l à m ộ t trong ba nh â n v ậ t quan tr ọ ng c ủ a t á c ph ẩ m. Nh â n v ậ t
n à y đượ c kh ắ c ho ạ s ố ng độ ng, theo l ố i đố i l ậ p gi ữ a b ề ngo à i v à b ê n
trong, ban đầ u v à v ề sau.
M ộ t s ố v ẻ đẹ p khu ấ t l ấ p ti ê u bi ể u:
+ Ph í a sau t ì nh c ả nh tr ô i d ạ t, v ấ t v ưở ng, l à m ộ t l ò ng ham s ố ng m ã nh
li ệ t.
+ Ph í a sau v ẻ nh ế ch nh á c, d ơ d á ng, l ạ i l à m ộ t ng ườ i bi ế t đ i ề u, ý t ứ .
+ B ê n trong v ẻ chao ch á t, ch ỏ ng l ỏ n, l ạ i l à m ộ t ng ườ i ph ụ n ữ hi ề n
h ậ u, đú ng m ự c, bi ế t lo toan.
2. L à m r õ đố i t ượ ng th ứ 2
(b ướ c n à y v ậ n d ụ ng k ế t h ợ p nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à
thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
- N h â n v ậ t ng ườ i đà n b à ch à i
Gi ớ i thi ệ u chung: L à nh â n v ậ t ch í nh, c ó vai tr ò quan tr ọ ng v ớ i vi ệ c
th ể hi ệ n t ư t ưở ng c ủ a t á c ph ẩ m. Nh â n v ậ t n à y đượ c kh ắ c ho ạ s ắ c n é t,
theo l ố i t ươ ng ph ả n gi ữ a b ề ngo à i v à b ê n trong, gi ữ a th â n ph ậ n v à
ph ẩ m ch ấ t.
M ộ t s ố v ẻ đẹ p khu ấ t l ấ p ti ê u bi ể u:
+ B ê n trong ngo ạ i h ì nh x ấ u x í , th ô k ệ ch l à m ộ t t ấ m l ò ng nh â n h ậ u, v ị
tha, độ l ượ ng, gi à u đứ c hi sinh.
+ Ph í a sau v ẻ cam ch ị u, nh ẫ n nh ụ c v ẫ n l à m ộ t ng ườ i c ó kh á t v ọ ng
h ạ nh ph ú c, can đả m, c ứ ng c ỏ i.
+ Ph í a sau v ẻ qu ê m ù a, th ấ t h ọ c l ạ i l à m ộ t ng ườ i ph ụ n ữ th ấ u hi ể u,
s â u s ắ c l ẽ đờ i.
3. So s á nh: n é t t ươ ng đồ ng v à kh á c bi ệ t gi ữ a hai đố i t ượ ng tr ê n c ả hai
b ì nh di ệ n n ộ i dung v à h ì nh th ứ c ngh ệ thu ậ t (b ướ c n à y v ậ n d ụ ng k ế t
h ợ p nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n
t í ch, so s á nh)
So s á nh n é t t ươ ng đồ ng, kh á c bi ệ t
T ươ ng đồ ng: C ả hai nh â n v ậ t đề u l à nh ữ ng th â n ph ậ n b é nh ỏ , n ạ n
nh â n c ủ a ho à n c ả nh. Nh ữ ng v ẻ đẹ p đá ng tr â n tr ọ ng c ủ a h ọ đề u b ị đờ i
s ố ng c ơ c ự c lam l ũ l à m khu ấ t l ấ p. C ả hai đề u đượ c kh ắ c ho ạ b ằ ng
nh ữ ng chi ti ế t ch â n th ự c...
Kh á c bi ệ t: V ẻ đẹ p đượ c th ể hi ệ n ở nh â n v ậ t ng ườ i v ợ nh ặ t ch ủ y ế u l à
nh ữ ng ph ẩ m ch ấ t c ủ a m ộ t n à ng d â u m ớ i, hi ệ n l ê n qua c á c chi ti ế t đầ y
d ư v ị h ó m h ỉ nh, trong n ạ n đó i th ê th ả m. V ẻ đẹ p đượ c kh ắ c s â u ở
ng ườ i đà n b à h à ng ch à i l à nh ữ ng ph ẩ m ch ấ t c ủ a m ộ t ng ườ i m ẹ n ặ ng
- g á nh m ư u sinh, hi ệ n l ê n qua c á c chi ti ế t đầ y k ị ch t í nh, trong t ì nh
tr ạ ng b ạ o l ự c gia đì nh...
4. L ý gi ả i s ự kh á c bi ệ t: Th ự c hi ệ n thao t á c n à y c ầ n d ự a v à o c á c b ì nh
di ệ n: b ố i c ả nh x ã h ộ i, v ă n h ó a m à t ừ ng đố i t ượ ng t ồ n t ạ i; phong c á ch
nh à v ă n; đặ c tr ư ng thi ph á p c ủ a th ờ i k ì v ă n h ọ c…( b ướ c n à y v ậ n
nhi ề u thao t á c l ậ p lu ậ n nh ư ng ch ủ y ế u l à thao t á c l ậ p lu ậ n ph â n t í ch)
+ V ẻ đẹ p khu ấ t l ấ p c ủ a ng ườ i v ợ nh ặ t đượ c đặ t trong qu á tr ì nh ph á t
tri ể n, bi ế n đổ i t ừ th ấ p đế n cao(c ả m h ứ ng l ã ng m ạ n), trong khi đó
ng ườ i đà n b à ch à i l ướ i l ạ i t ĩ nh t ạ i, b ấ t bi ế n nh ư m ộ t hi ệ n th ự c nh ứ c
nh ố i đ ang t ồ n t ạ i(c ả m h ứ ng th ế s ự đờ i t ư trong khuynh h ướ ng nh ậ n
th ứ c l ạ i)
+ S ự kh á c bi ệ t gi ữ a quan ni ệ m con ng ườ i giai c ấ p (V ợ nh ặ t) v ớ i quan
ni ệ m con ng ườ i đ a d ạ ng, ph ứ c t ạ p( Chi ế c thuy ề n ngo à i xa) đã t ạ o ra
s ự kh á c bi ệ t n à y
(c ó th ể c ó th ê m nhi ề u ý kh á c, t ù y thu ộ c m ứ c độ ph â n h ó a c ủ a đề thi)
K Ế T B À I
Kh á i qu á t nh ữ ng n é t gi ố ng nhau v à kh á c nhau ti ê u bi ể u.
C ó th ể n ê u nh ữ ng c ả m ngh ĩ c ủ a b ả n th â n.
(H ọ c sinh d ự a v à o g ợ i ý b ê n để vi ế t k ế t b à i. C ó nhi ề u c á ch k ế t b à i
kh á c nhau, h ướ ng d ẫ n b ê n ch ỉ c ó t í nh ch ấ t tham kh ả o)
B ả ng so s á nh tr ê n đâ y đã ch ỉ ra r ằ ng, d à n b à i kh á i qu á t m à ch ú ng t ô i
đề xu ấ t v ề c ơ b ả n đã th ể hi ệ n đượ c m ộ t c á ch tu ầ n t ự h ệ th ố ng ý trong
đá p á n c ủ a đề thi tuy ể n sinh đạ i h ọ c kh ố i C n ă m 2009. Ti ế c r ằ ng,
trong đá p á n c ủ a đề thi tuy ể n sinh đạ i h ọ c kh ố i C n ă m 2009 l ạ i ch ư a
y ê u c ầ u so s á nh v ề ngh ệ thu ậ t x â y d ự ng nh â n v ậ t v à y ê u c ầ u l í gi ả i
- v ề nguy ê n nh â n c ủ a s ự kh á c bi ệ t gi ữ a hai nh â n v ậ t l à do đâ u (T ừ m ụ c
4 c ủ a ph ầ n th â n b à i l à b ổ sung c ủ a ch ú ng t ô i). R ấ t c ó th ể , h ộ i đồ ng
ra đề thi đã ý th ứ c r ằ ng, n ế u th ê m ph ầ n n à y v à o đá p á n s ẽ l à “qu á
s ứ c” đố i v ớ i h ọ c sinh v ì r ằ ng để tr ả l ờ i cho c â u h ỏ i n à y, h ọ c sinh ph ả i
b á m s á t v à o đặ c đ i ể m ho à n c ả nh l ị ch s ử x ã h ộ i, v ă n h ó a; ph ả i b á m
v à o đặ c tr ư ng thi ph á p, phong c á ch nh à v ă n…Theo ch ú ng t ô i, ki ể u
b à i so s á nh v ă n h ọ c c ầ n ph ả i c ó th ê m hai m ụ c n à y v à đố i v ớ i đề thi
kh ố i C y ê u c ầ u ở đá p á n c ó m ứ c độ kh ó cao h ơ n c á c kh ố i kh á c. C ó
nh ư v ậ y m ớ i đá nh gi á đú ng n ă ng l ự c c ủ a h ọ c sinh thi v à o kh ố i C ( đề
c ủ a kh ố i C th ườ ng kh ó h ơ n so v ớ i c á c kh ố i kh á c c ó thi m ô n ng ữ v ă n).
H ơ n th ế , trong qu á tr ì nh th ự c hi ệ n y ê u c ầ u ph â n h ó a trong vi ệ c ra đề
thi th ì y ê u c ầ u n à y h ơ n bao gi ờ h ế t c ầ n ph ả i đượ c ch ú tr ọ ng.
Trong qu á tr ì nh l à m b à i, h ọ c sinh kh ô ng nh ấ t thi ế t ph ả i tu â n th ủ
nghi ê m ng ặ t qui tr ì nh tr ê n. C ó th ể ph ố i h ợ p nhi ề u b ướ c c ù ng m ộ t l ú c.
Ch ẳ ng h ạ n, c ó th ể đồ ng th ờ i v ừ a ph â n t í ch l à m r õ , v ừ a th ự c hi ệ n
nhi ệ m v ụ so s á nh tr ê n hai b ì nh di ệ n n ộ i dung v à ngh ệ thu ậ t, v ừ a l í
gi ả i nguy ê n nh â n v ì sao kh á c nhau. Ho ặ c ch ỉ trong b ướ c so s á nh, h ọ c
sinh c ó th ể k ế t h ợ p v ừ a so s á nh v ừ a l í gi ả i. Tuy nhi ê n, n ế u th ự c hi ệ n
theo c á ch n à y th ì b à i vi ế t kh ô ng kh é o s ẽ r ơ i v à o r ố i r ắ m, lu ẩ n qu ẩ n.
T ố t nh ấ t l à th ự c hi ệ n tu ầ n t ự nh ư trong d à n ý kh á i qu á t.
4. Nh ư ch ú ng t ô i đã tr ì nh b à y, ki ể u b à i so s á nh v ă n h ọ c c ó y ê u c ầ u so
s á nh kh á phong ph ú , đ a d ạ ng kh ó c ó th ể t ì m ra m ộ t d à n b à i kh á i qu á t
th ỏ a m ã n t ấ t c ả c á c d ạ ng đề b à i. Trong y ê u c ầ u c ủ a t ừ ng đề b à i c ụ
th ể thu ộ c ki ể u b à i n à y, h ọ c sinh c ầ n linh ho ạ t, s á ng t ạ o. V ấ n đề c ố t
t ủ y c ủ a m ọ i b à i ngh ị lu ậ n l à l à m th ế n à o để v ừ a “tr ú ng” v ừ a “hay”.
Nguy ê n t ắ c tr ì nh b à y m ộ t b à i ngh ị lu ậ n so s á nh v ă n h ọ c c ũ ng kh ô ng
đ i ra ngo à i m ụ c đí ch đó v ậ y.
nguon tai.lieu . vn
