Xem mẫu
- Y u t tâm lý trong
nhi p nh ngh thu t
Ða s ngư i ch p nh cho r ng, mu n có nh p ta c n ph i có
nh ng máy nh và nh ng “ ng kính c ti n. Ít có ai nghĩ r ng não b óng
m t vai trò r t quan tr ng trong nhi p nh ngh thu t. Ð ng ý r ng máy nh
c ti n và nh ng ng kính có kh u l n s cho ta nh ng hình pv k
thu t. Nh ng máy nh SLR thu c lo i chuyên nghi p hay bán chuyên
- nghi p thư ng giúp ta ch p ư c nh ng t m nh trong nh ng i u ki n ánh
sáng khó khăn mà hình không b nh ng óm ch m (noise) nhi u. Ngoài ra
nhu li u trong máy s cho ra nh ng t m hình mà vùng sáng và vùng t i
không b chênh l ch nhi u (good dynamic range). ng kính có kh u l n
s làm cho hình m và ch th rõ n i b c lên. Kh u l n làm cho nh ng
vùng m (bokeh) nhìn r t p m t so v i nh ng ng kính r v i kh u
nh hơn.
Tuy nhiên n m v ng v k thu t ch giúp cho ta có m t t m hình rõ
và màu s c p nhưng r t ti c là nó không giúp cho ta có ư c nh ng t m
hình ngh thu t. K thu t ch p nh, cách ch nh máy nh và ch n óng kính
cho thích h p v i i u ki n ch p hình ch là nh ng viên g ch nh xây
d ng n n t ng c a lâu ài ngh thu t. Trư c khi xây c t lâu ài, ta r t c n
n n t ng ó. Thí d n u ta không th u hi u ư c cách óng m kh u
i u ch nh m trư c và sau ch th (depth of field, DOF) thì cái “ ng
kính” $5,000 s cho ra nh ng hình không khác gì cái ng kính r ti n (kit
lens). Ta t n công s c vác cái ng kính n ng c ng k nh trèo non l i su i,
v nhà au lưng m y ngày chưa h t mà hình thì không khác gì cái máy nh
c a ngư i i k bên. N u ta không bi t ch n ng kính ch p chân dung
thì ta s có nhi u t m hình u to mà ngư i thì ... teo (khi dùng ng kính
wide angle)! Khi hoàn t t ki n th c v k thu t xong r i thì ta m i b t u
xây d ng công trình ngh thu t ư c.
Ngh thu t và não b liên quan v i nhau nhu th nào? Não b óng
m t vài trò h t s c quan tr ng trong nhi p nh ngh thu t. N u không có
não b thì s không có ngh thu t. Não b là b ph n quan tr ng giúp con
ngư i sáng tác ngh thu t và thư ng th c ngh thu t. Não b là nơi tích tr
- nh ng kinh nghi m trong cu c s ng. Nh ng kinh nghi m tình c m u i
c a con ngư i d ng hình nh. Nh ng ư c mơ c a ta cũng d ng hình nh.
Trư c khi bi t nói, a bé quan sát nét m t c a m nó. Nó vui bu n theo
nét m t c a ngư i m . Th t v y, nghiên c u cho th y h u h t tr sơ sinh b
c n th , t m nhìn c a chúng ch v a quan sát m t ngư i m . Khi l n
lên thì m t d n d n tr l i bình thư ng.
Hình nh là ngôn ng sơ c p và u tiên c a loài ngư i dùng c m
nh n và truy n t tình c m. Hình nh có tác ng sâu s c và tr c ti p lên
tình c m con ngư i. Ngôn ng có th dùng nói d i hay nói bóng nói gió
ư c, nhưng hình nh thì không. Hình nh r t trung th c và có kh năng
tr c ti p i sâu vào lòng ngư i. Hình ngh thu t ph n nh m t cách thâu
g n cái nhìn cu c s ng c a nhi p nh gia. Khi ngư i chiêm ngư ng hình
c m nh n giá tr tình c m c a hình, thì ngư i ó và nhi p nh gia nói
chuy n v i nhau cùng m t ngôn ng vô l i. B n có bi t không, phong cách
ch p hình (style) c a b n và s thích nhìn hình c a b n tùy thu c vào r t
nhi u y u t ư c lưu tr trong não b c a b n ngay t lúc b n còn bé.
Nh ng y u t ó là giáo d c, văn hóa và môi trư ng s ng.
Khi c p n hình ngh thu t thì ta ph i nói n ánh sáng. Ánh
sáng não b là s nh n th c. Ta không có m t t m hình p khi ta không
nh n th c ư c v p chung quanh ta. Nh n th c v p, nói v tâm lý,
không ph i là m t chuy n d làm. Khi ta lo âu, khi ta nh ng phi n toái
c a cu c s ng chi m l y tâm h n ta thì ánh sáng ý th c b t i d n. Ta có th
lái xe i d c b bi n, trư c m t ta là c nh hoàng hôn th t p, nhưng vì tâm
ta quá b n r n lo nghĩ v nh ng công vi c căng th ng trong s nên ta ch
th y có con ư ng trư c m t mà không ý n c nh p. Vì th vi c làm
- trư c tiên khi ta mu n bư c vào ngư ng c a ngh thu t c a nhi p nh là ta
ph i th c t p buôn b lo âu và th p sáng ng n èn ý th c trong tâm ta. Ta ý
th c nh ng di n bi n chung quanh ta càng nhi u thì s nh y c m trư c v
p càng tăng theo.
Ánh sáng là n cư i c a n th n ngh thu t. Khi không có n cư i
c a nàng chi u c thì ta s không có hình ch p. Ánh sáng còn là tâm h n
c a b c nh ngh thu t. M i lo i ánh sáng di n t m t tâm tr ng khác nhau.
Ánh sáng t sau t i (back light) di n t m t tâm tr ng huy n bí, v i nh ng
vùng trong bóng t i g i lên tư ng tư ng c a ngư i xem hình. Ánh sáng
nghiên chi u xéo là lo i ánh sáng p nh t trong nhi p nh vì nó làm n i
lên nh ng ư ng nét c a ch th . N u bi t dùng úng cách thì ta có th
nh n m nh nh ng ư ng nét p ( i m m nh) trong vùng sáng và gi u
nh ng nét ta không thích ( i m y u) trong vùng ít sáng. Ánh sáng nghiên
v màu xanh c a bu i trưa nói lên s nh nhàng trong sáng. Ánh sáng
nghiên v màu vàng c a hoàng hôn di n t nh ng tình c m n ng nàn, m
u i và ti c r .
Trình bày ch th trong b c hình là m t ngh thu t cá nhân òi h i
s k t h p hài hòa gi a lý trí và tình c m. Ngư i nghiên v lý trí nhi u quá
s c u t o b c hình qua nh ng ư ng nét th ng hàng, b i c nh c c kỳ ơn
gi n và hay ch n màu s c tương ph n. Ngư c l i ngư i nghiên v tình c m
thì s c u t o b c hình qua nh ng ư ng cong và nhi u màu s c. B i c nh
b c hình thì c u kỳ và ph c t p. Nh ng b c hình ch p 2 thái c c tâm lý
này có th gây n tư ng nhưng khó t o ư c m t c m giác hài hòa trong
tâm h n ngư i xem. Hình ngh thu t òi h i s cân i c a 2 y u t k trên.
B c hình ngh thu t thư ng di n t tâm tr ng và s thích ngư i ch p. N u
- tâm h n ph c t p và mâu thu n thì b c nh, s n ph m c a tâm h n, khó mà
ư c hài hòa. Vì th mu n có hình ngh thu t thì ta ph i t p cho tâm ta t nh
l ng. Chính s t nh l ng ó s giúp ta có c p m t ngh thu t.
Hôn nhân giũa lý trí và tình c m s cho ra i nh ng a con có tên
là sáng t o. nh không th g i là ngh thu t n u không có s sáng t o trong
ó. Sáng t o là s thay i không ng ng, nhưng mà thay i trong s hài
hòa. Sáng t o i ngh ch v i lo âu. Ngư i lo âu không thích có s thay i.
Khi ta ch p hình v i tâm tr ng lo âu ngư i khác phê bình x u thì hình ta s
b óng khung trong khuôn kh c a ư c nh. Ta khó mà t o ư c s ng c
nhiên thích thú ngư i xem. Khi nói n ngh thu t thì ph i nói ns
phóng khoáng t do. Ngư i am mê ngh thu t không e ng i c i b nh ng
gì ã ư c ch p nh n và t tìm cho mình m t hư ng i m i l . S k t h p
c a ánh sáng v i v t th s cho ta vô s b c hình có ti m năng ngh thu t.
Cái h n ch c a ta là ta có hi n di n lúc ó và có kh năng nh n ra nh ng
kho ng không gian và th i gian có kh năng t o ra hình ngh thu t hay
không.
Nói tóm l i máy nh và ng kính c ti n ch t o cho ta nh ng
phương ti n thu n l i ch p nh ng t m hình ngh thu t. Ch y u là c p m t
và tâm h n c a ngư i ng sau máy nh m i có th t o ư c hình ngh
thu t. Nói m t cách khác, kh năng nhìn cái m i l trong s t m thư ng c a
i s ng hàng ngày m i giúp ta có ư c m t t m hình ngh thu t. Ngư i
am mê ngh thu t bi t ph i h p ánh sáng nh n th c v i ánh sáng bên
ngoài. S ph i h p c a 2 lo i ánh sáng này có ti m năng cho ta nh ng t m
hình ngh thu t vô giá. Giá tr ngh thu t c a nh là không ghi nh n l i v t
th mà dùng v t th và ánh sáng di n t tâm hôn say mê c a ngư i
- ch ng ki n th m m trong m t giây phút ng n ng i. V i tác ph m ngh
thu t, nhi p nh gia ngh sĩ có ư c mơ s ng l i trong cái vĩnh c u c a chân,
thi n và m .
nguon tai.lieu . vn
