Xem mẫu
- Viêm da trên cơ địa dị ứng
(Phần 1)
- Viêm da do cơ điạ dị ứng là gì?
Viêm da trên cơ địa dị ứng (viêm da dị ứng rải rác) là một bệnh về da mạn
tính trong đó da xảy ra hiện tượng viêm. “Cơ địa dị ứng” liên quan đến những
bệnh có tính chất di truyền theo gia đình bao gồm hen, bệnh sốt mùa hè và viêm
da dị ứng rải rác. Trong viêm da dị ứng rải rác, da trở nên ngứa và viêm dữ dội
khiến nó đỏ, sưng, rạn nứt, rỉ nước, đóng và bong tróc vảy.
Viêm da dị ứng rải rác hầu hết xảy ra ở nhũ nhi và trẻ nhỏ nhưng cũng có
thể diễn tiến đến lúc trưởng thành hoặc có thể xảy ra lần đầu tiên lúc lớn tuổi.
Trong hầu hết trường hợp thì bệnh có những giai đoạn nặng lên được gọi là đợt
kịch phát, tiếp sau đó là giai đoạn thuyên giảm, trong đó tình trạng da được cải
thiện hoặc lành lặn hoàn toàn.
Nhiều trẻ mắc bệnh viêm da dị ứng rải rác lui bệnh hoàn toàn khi lớn mặc
dù da vẫn còn khô và dễ bị kích thích. Đối với những người có cơ địa dị ứng di
truyền này thì yếu tố môi trường có thể làm khởi phát các triệu chứng của viêm da
dị ứng rải rác vào bất cứ thời điểm nào trong cuộc đời.
Sự khác biệt của viêm da dị ứng rải rác và chàm (eczema)
Chàm (eczema) là một thuật ngữ chung cho nhiều loại viêm da trong đó
viêm da dị ứng rải rác là loại thường gặp nhất. Một số dạng khác cũng có các triệu
chứng tương tự. Sau đây là sơ lược một số loại chàm.
- Các loại chàm (eczema).
Viêm da dị ứng rải rác:là một bệnh da mạn tính đặc trưng bởi hiện tượng
ngứa, da bị viêm.
Eczema tiếp xúc: là một phản ứng khu trú bao gồm đỏ, ngứa và nóng tại
vùng da tiếp xúc với dị nguyên (là chất gây dị ứng) hoặc với một chất kích thích
như acid, dung dịch tẩy rửa, các loại hoá chất khác.
Eczema dị ứng do tiếp xúc : là một phản ứng đỏ, ngứa, rỉ nước tại vùng da
tiếp xúc với một chất mà hệ thống miễn dịch của cơ thể xem là vật lạ như cây sơn
độc hoặc một số chất bảo quản trong kem, thuốc rửa vết thương.
Eczema tiết nhờn: là một dạng viêm da chưa rõ nguyên nhân, biểu hiện
những mảng da vàng, đóng vảy, nhờn trên da đầu, mặt và đôi khi ở các phần khác
của cơ thể.
Eczema đồng xu: những mảng hình đĩa hay hình đồng tiền trên da bị kích
thích có thể đóng, bong vảy và rất ngứa, vị trí thường ở tay, lưng , mông và cẳng
chân.
Viêm bì thần kinh: những mảng da đóng vảy ở đầu, cẳng chân, cổ tay hoặc
cẳng tay do một vết ngứa khu trú (như khi bị côn trùng cắn) và có thể tăng kích
thích nếu gãi.
- Viêm da tắc nghẽn: là một tình trạng da vùng cẳng chân bị kích thích
thường liên quan đến các vấn đề của hệ tuần hoàn.
Eczema loạn tiết mồ hôi: tình trạng kích thích da lòng bàn tay hay bàn chân
đặc trưng bởi những bọc nước lớn gây ngứa và nóng.
Viêm da dị ứng rải rác có hay gặp không?
Viêm da dị ứng rải rác rất hay gặp. Bệnh tác động như nhau ở cả nam giới
lẫn nữ giới và chiếm khoảng 10%-20% các trường hợp khám bác sĩ da liễu. Viêm
da dị ứng rải rác hay xảy ra nhất ở nhủ nhi và trẻ em và xuất độ giảm rõ rệt theo
tuổi. Người ta ước lượng khoảng 65% bệnh nhân bị bệnh vào năm đầu tiên của
cuộc đời và nếu tính các trường hợp mắc bệnh trước 5 tuổi thì chiếm khoảng 90%.
Bệnh hiếm khi khởi phát sau 30 tuổi và nếu có thì thường là sau khi da tiếp
xúc với những điều kiện khắc nghiệt. Đối với những người dân sống ở đô thị và
những vùng khí hậu có độ ẩm thấp thì nguy cơ mắc phải viêm da dị ứng rải rác
dường như cao hơn.
Có khoảng 10% trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ biểu hiện các triệu chứng của bệnh.
Gần 60% những trẻ nhũ nhi này sẽ tiếp tục có một hoặc nhiều triệu chứng của
viêm da dị ứng rải rác thậm chí khi đã trưởng thành.
Nguyên nhân của viêm da dị ứng rải rác
- Nguyên nhân vẫn chưa được rõ, nhưng có lẽ là do sự kết hợp giữa yếu tố di
truyền và môi trường. Các bằng chứng đã gợi ý rằng bệnh hay đi cùng nhóm bệnh
có cơ địa dị ứng như bệnh sốt mùa hè và hen vốn rất hay xuất hiện ở những người
viêm da dị ứng rải rác.
Thêm vào đó, nhiều trẻ bị viêm da dị ứng rải rác cũng bị sốt mùa hè và hen
suyễn. Mặc dù không phải một bệnh này gây ra một bệnh khác nhưng chúng có
liên quan đến nhau do đó là cơ sở để các nhà nghiên cứu tìm hiểu thêm về viêm da
dị ứng rải rác.
Trước đây, người ta nghĩ rằng viêm da dị ứng rải rác là do rối loạn cảm
xúc. Ngày nay thì chúng ta biết rằng những yếu tố xúc cảm như stress chỉ thúc đẩy
chứ không phải là nguyên nhân gây bệnh.
Viêm da dị ứng rải rác có lây nhiễm?
Câu trả lời là KHÔNG. Viêm da dị ứng rải rác hoàn toàn không lây nhiễm
nghĩa là nó không thể truyền từ người này sang người khác. Do đó không có gì
phải e ngại khi sống gần ai đó đang trãi qua thời kỳ hoạt động của viêm da dị ứng
rải rác.
Các triệu ứng của viêm da dị ứng rải rác là gì?
Các triệu chứng thay đổi tùy người. Triệu chứng hay gặp nhất là da khô,
ngứa, nứt nẻ vùng da sau tai và nổi ban ở hai má, tay và chân. Ngứa là yếu tố quan
- trọng trong viêm da dị ứng rải rác khiến người bệnh gãi, chà xát do đó làm nặng
thêm tình trạng viêm da.
Người bệnh rất nhạy cảm với ngứa và thúc đẩy nhu cầu gãi lâu hơn từ đó
đi vào một tình trạng gọi là chu kỳ “ngứa-gãi”. Ngứa lại là một vấn đề đặc biệt
trong lúc ngủ khi khả năng kiểm soát gãi bị giảm đi và cảm giác ngứa tăng lên do
mất các kích thích bên ngoài khác.
Ảnh hưởng của viêm da dị ứng rải rác lên da thay đổi theo thói quen gãi và
nhiễm trùng da đi kèm. Một vài người do hệ miễn dịch bị hoạt hoá quá mạnh nên
da vùng đó bị đỏ, đóng vảy; một số khác do gãi và chà xát nhiều nên da trở nên
dày, dai. Hiện tượng này được gọi là “liken hoá” hay là “hằn cổ trâu”.
Một số nhỏ khác thì xuất hiện những nốt sần hay những vết sưng nhỏ trên
da. Khi gãi những nốt sần này, chúng có thể vỡ ra, đóng vảy và nhiễm trùng. Các
tính chất của da bệnh sẽ được đề cập bên dưới. Chúng cũng có thể xuất hiện ở
những người không bị bệnh hay bị các bệnh về da khác.
Viêm da có ảnh hưởng đến khuôn mặt không?
CÓ. Viêm da dị ứng rải rác có thể ảnh hưởng đến vùng da xung quanh mắt,
mi mắt, lông mày và lông mi. Gãi vùng quanh mắt có thể làm thay đổi da vùng đó.
Một vài người viêm da dị ứng rải rác có nhiều nếp gấp da xung quanh mắt gọi là
nếp gấp trên cơ địa dị ứng hay nếp Dennie-Morgan.
- Những người khác có thể có tăng sắc tố vùng mi mắt nghĩa là da vùng đó
sậm màu do phản ứng viêm hay sốt mùa hè (mắt thâm do dị ứng). Gãi hay chà xát
có thể cũng có thể khiến lông mày và lông mi xuất hiện những vết lốm đốm.
Loại da trong viêm da dị ứng rải rác có quan trọng không?
CÓ. Những khác biệt giữa da của những người bị viêm da dị ứng rải rác có
thể góp phần vào những triệu chứng của bệnh. Lớp ngoài cùng của da là thượng bì
được chia làm hai phần: phần bên dưới bao gồm các tế bào sống, ẩm ướt trong khi
lớp ngoài bao gồm các tế bào đã chết, khô, bằng phẳng.
Bình thường, lớp ngoài cùng đóng vai trò như một hàng rào giữ cho phần
còn lại của da khô ráo và bảo vệ các lớp khác không bị tổn thương do những chất
kích thích, nhiễm trùng. Khi hàng rào này bị tổn thương hoặc mỏng đi, các chất
kích thích sẽ tác động lên da mạnh hơn.
Da của bệnh nhân viêm da dị ứng rải rác mất nhiều độ ẩm trong lớp thượng
bì dẫn tới rất khô và do đó làm giảm tính bảo vệ. Thêm vào đó, da sẽ rất nhạy cảm
đối với các bệnh lý có tính chất chu kỳ như nhiễm trùng da do liên cầu và tụ cầu,
mụn cóc, nhiễm herpes simplex và u mềm biểu mô (một bệnh do siêu vi).
Các tính chất da trong viêm da dị ứng rải rác
“Liken hoá” hay “hằn cổ trâu”: da dày, dai do gãi hay cọ sát liên tục.
- Nốt sần: những vết sưng nhỏ có thể vỡ ra khi gãi, có thể đóng vảy và nhiễm
trùng.
Bệnh vảy cá: những mảng đóng vảy hình tứ giác, khô trên da.
Bệnh dày sừng nang lông: những vết sưng tròn,nhỏ thường ở mặt, cánh tay
và đùi.
Tăng đường chỉ tay: gia tăng số lượng nếp da trong lòng bàn tay.
Nổi mề đay: những vết sưng đỏ thường là sau khi tiếp xúc với kháng
nguyên, tại thời điểm bắt đầu vùng da tổn thương, hoặc sau khi tập thể dục, tắm
nước nóng.
Viêm môi: hiện tượng viêm ở trên và xung quanh môi.
Nếp Dennie-Morgan: nhiều nếp gấp da dưới mắt.
Tăng sắc tố mi mắt: mi mắt sậm màu sau phản ứng viêm hay sốt mùa hè.
nguon tai.lieu . vn
