Xem mẫu
- CHƯƠNG 5.
THU C TR KÍ SINH TRÙNG VÀ N M
1. TÓM T T CÁC LO I THU C TR KÍ SINH TRÙNG VÀ N M
1.1. Nhóm tr c n i và ngo i kí sinh 1.2.2. Nhóm thu c tr sán dây
1.1.1. Nhóm Avermectines: 1.2.2.1 Nhóm Halogenophenol
Abamectin Bithinoloxyle
Doramectin 1.2.2.2. Nhóm Salicylanilide
Ivermectin Niclosamide
Eprinomectin 1.2.2.3. Benzimidazoles
1.1.2. Nhóm Milbemycines 1.2.2.4. Nhóm khác
Moxidectin Nitroscanate
Milbenmycin oxim Praziquantel
1.2. Nhóm thu c tr giun sán 1.2.3. Thu c tr sán lá
1.2.1. Thu c tr giun tròn 1.2.3.1. Thu c tr sán lá gan chưa trư ng
1.2.1.1 Nhóm Avermectines thành
1.2.1.2 Nhóm Milbenmycines - Nhóm Halogenophenol
1.2.1.3 Nhóm Benzimidazoles Bithinoloxyle
Albendazole - Nhóm Salicylanilide
Fenbendazole Oxyclozanide
Flubendazole -Nhóm Disulfonamides
Mebendazole Clorsulon
Ofendazole 1.2.3.2. Thu c tr sán lá gan trư ng thành
Oxibendazole & u trùng
Thiabendazole - Nhóm Benzimidazol
1.2.1.4. Nhóm Albendazole
Pro-benzimidazoles - Halogenophenol
Thiophanate Nitroxinil
Febantel - Salicylanilide
Netobimin Closantel
1.2.1.5. Nhóm 1.2.3.3. Thu c tr sán lá gan nh
Imidazothiazoles Albendazole
Tetramisole Thiophanate
Levamisole Notobimin
1.2.1.6 Nhóm Tetrahydropyrimidines
Pyrantel 1.3. Thu c tr c u trùng
Morantel 1.3.1. Nhóm Sulfonamides
1.2.1.7 Nhóm Organophosphates Sulfaquinoxalin
Diclovos Sulfaguanidine
Metrifonate Sulfadimethoxine
1.2.1.8. Nhóm Salicylanilide Sulfadimidine
Closantel 1.3.2. Nhóm Diaminopyrimidine
1.2.1.9. Piperazine Diaveridine
Piperazin Pyrimethamine
1.2.1.10. Nhóm khác 1.3.3. Nitrofuran
Nitroscanate Furazolidon
1.3.4. D n xu t Benzenic
42
- Ethopabate Rotenone
Dinitolmide 1.4.8. Organo arsenic
Robenidine Roxarsone
1.3.5. Các h p ch t d vòng 1.4.9. Polyether ionophore
Clazuril
Toltrazuril 1.5. Thu c tr KST ư ng máu
Diclazuril 1.5.1. Nhóm Diamidine
Phoxim Pentamidine
Phosmet Phenamidine
Narasin 1.5.2. Carbanilides
Salinomycin Imidocarbe
Amprolium 1.5.3. Nhóm khác
Halofuginone Berenil
1.3.6. Nhóm polyether ionphore Trypamidium
Monensin
Narasin 1.6. Thu c tr nguyên sinh ÐV
Salinomycin 1.6.1. Nhóm Nitroimidazole
Dimetridazole
1.4. Thu c tr ngo i kí sinh Carnidazole
1.4.1. Nhóm organochlor Ronidazole
Lindane 1.6.2. Organo arsenic
1.4.2. Organophosphore Roxarsone
Coumaphos 1.6.3. D n xu t Antimoine
Diclovos Antimoniate
Malathion
Fenthion 1.7. Thu c tr n m
1.4.3. Nhóm Carbamate 1.7.1. Nhóm kháng sinh
Carbaryl Griseofulvine
Methomyl Natamycin
Bendiocarb Nystatin
1.4.4. Nhóm Pyrethines 1.7.2. D n xu t Imidazole
Pyrethrin Ketoconazole
Deltamethrin Enilconazole
Cyfluthrin Myconazole
Phenotrine 1.7.3. Ch t ho t di n cation
1.4.5. Nhóm Avermectin Benzalkonium
1.4.6. Nhóm Phenylpyrazoles 1.7.4. Acid h u cơ
Fipronil A. Boric
1.4.7. Nhóm khác A. Salicylic
Amitraz
Closantel * Ngu n: Dictionaire des Médicaments Veterinaires
Piperonyl 1997
43
- 2. M T S NGUYÊN T C KHI S D NG THU C TR KÍ SINH TRÙNG
- M i lo i giun sán nh y c m v i 1 vài lo i thu c c hi u do ó c n ph i xác nh b ng xét
nghi m (phân, máu...)
- Sau khi ch m d t th i gian i u tr , 2 tu n sau cũng c n xét nghi m l i
- C n bi t vòng i c a kí sinh trùng s d ng li u l p l i
- C n n m ư c kho ng an toàn (ch s an toàn -safe index) c a t ng thu c
Ch s an toàn là li u có th cung c p cho gia súc mà chưa có nh ng ph n ng ph hay c
tính x y ra, thư ng cao hơn li u khuy n cáo.
Kho ng an toàn:
R ng: SI > 6 (Benzimidazole)
V a: SI = 6 (Levamisole)
H p: SI ≤ 3 (thu c tr sán lá gan)
- Ð m b o ngưng thu c trư c th i gian gi t m
Thu c tr c u trùng : 3-5 ngày (riêng sulfaquinoxalin :10 ngày ) Thu c tr giun sán : 8-14 ngày
( riêng nitroxynil : 21-30 ngày)
Thu c tr ngo i kí sinh: 0-60 ngày
-H u h t các thu c tr kí sinh trùng u ch ng ch nh trong trư ng h p có thai, gia súc non
( ít hơn 2-3 tháng tu i)
- S d ng thu c tr ngo i kí sinh c n tránh v y nhi m lên niêm m c m t, mũi, tai và h n ch
s ngăn c n tiêp xúc v i thu c b ng cách c o lông nh ng vùng nhi m kí sinh trùng
III. Các nhóm tr c n i và ngo i kí sinh
3.1. Ivermectin
- Ðây là m t lo i thu c tr kí sinh trùng n m trong nhóm Avermectin có c u trúc hóa h c liên
quan n vòng macrolid. Avermectin ư c chi t t n m Streptomyces avermitilis, Ivermectin
là ch t bán t ng h p t avermectin
- Cơ ch tác ng : phong b s d n truy n xung ng th n kinh do tăng phóng thích GABA
(gama amino butyric acid) ch t trung gian hóa h c này làm tê li t ( paralyse)kí sinh v t và kí
sinh tan ra ( lyse)
- Ph tác ng : r ng, tác ng trên c giun trư ng thành và giun chưa trư ng thành, t t c
giun tròn ư ng tiêu hóa và ph i, m t s ngo i kí sinh trâu bò, c u, ng a, heo; giun tròn
ư ng ru t, gh tai, gh Sarcoptes chó; m t s giun tròn ư ng tiêu hóa và ngo i kí sinh
gà (m t, r n, chí...)
Không có ho c có r t ít hi u qu trên sán dây, sán lá và nguyên sinh ng v t
- Li u lư ng :
Trâu bò : 0,2mg/kgP (SC,P.O)
Heo : 0,3mg/kgP (S.C)
g/kgP - 0,5mg/kgP( S.C) (tùy theo m c ích s d ng )µChó : 5
Gia c m : 0.2-0,3mg/kgP (S.C, P.O)
-Kho ng an toàn r ng ( c tính x y ra li u l n g p 60-100 l n li u i u tr tùy t ng lo i gia
súc) và có th s d ng cho thú gi ng, thú mang thai
3.2. Milbemycin oxim
- Thu c nhóm Milbemycin, là s n ph m lên men t S.hygroscopicus aureolacrimosus. Ch
y u s d ng cho chó mèo.
- Cơ ch tác ng : tương t ivermectin
43
- - Ph tác ng : giun tim, giun ũa, giun móc , gh Demodex chó mèo; giun tròn và ngo i kí
sinh trên các loài gia súc khác
- S d ng : Do có kh năng tiêu di t L3 - L5 c a giun tim, ngư i ta thư ng dùng phòng
ng a giun tim cho chó 0.5-0.99mg/kgP, ho c tr khi ã nhi m giun : 0,5mg/kgP
IV. Thu c tr giun tròn
4.1. Nhóm avermectin và milbemycin
4.2. Nhóm benzimidazol
- Ch t t ng h p u tiên là thiabendazole (th p niên 1960), sau ó hàng trăm ch t ã ư c
phát tri n, nh ng ch t có hi u qu và an toàn g m : albendazole, cambendazole, fenbendazole,
flubendazole, mebendazole, oxfendazole, oxibendazole, parbendazole, thiophanate
Theo FDA (USA) thiabendazole ư c s d ng cho ng a, heo, bò, c u
fenbendazole ư c dùng cho ng a, chó, heo, trâu bò
mebendazole và oxibendazole cho ng a, chó
oxfendazole và albendazole cho trâu bo ø
- Cơ ch tác ng: nhi t cao trong cơ th ng v t h u nhũ, các benzimidazole có ái l c
v i giun sán hơn. Chúng g n vào c u trúc hình ng c a t bào ru t giun sán ngăn c n s t ng
h p t bào ru t, c ch ho t ng c a fumarate reductase, , ngăn c n s h p thu glucose, gi m
d tr glycogen làm ch t ói kí sinh c d ng trư ng thành và chưa trư ng thành
- Ph tác ng :
Trên trâu bò : tr ư c giun ph i, giun tóc, m t s sán dây, sán lá (albendazole, fenbendazole)
Trên heo : tr giun ũa, , giun tóc, giun bao t , giun ph i, , giun k t h t, giun th n
Trên chó : tr giun ũa, giun móc, giun tóc , sán dây Taenia
Trên gia c m: tr giun tròn và sán dây (Moniezia)
- Ð c tính :
Kho ng an toàn r ng: li u gây c t i thi u trâu bò là 750mg/kgP ( kho ng 100 l n li u tr
li u)
Th i gian ngưng thu c trư c gi t m hay s d ng s a thay i t 6 ngày (parbendazole) n
28 ngày (cambendazole)
Ch ng ch nh gia súc có thai nh t là trong thai kỳ u
- Li u lư ng : P.O trâu bò: 66-110mg/kgP
Heo : 75 mg/kgP
Gia c m : 20-50mg/kgP
4.3. Febantel
- Thu c nhóm Probenzimidazol, ch ch t chuy n hóa c a chúng trong cơ th m i có hi u l c
di t kí sinh
- Cơ ch tác ng : xáo tr n chuy n hóa năng lư ng b ng cách c n tr ho t ng c a enzym
fumarate reductase
- Ph tác ng : r ng, có hi u qu trên giun tròn chó mèo, ng a, trâu bò, heo
Khi dùng cho chó, febantel thư ng ư c ph i h p v i praziquantel ho c pyrantel tiêu di t
c giun tròn và sán dây
- Ð c tính : febantel có kho ng an toàn r ng, có th dùng cho thú gi ng và thú mang thai
trong su t thai kỳ
Li u gây c ng a >240mg/kgP (> 40 l n li u i u tr )
- Li u lư ng : Chó mèo > 6 tháng : 10mg/kgP X 3 ngày
Chó mèo con : 15mg/kgP X 3 ngày
Ng a : 6mg/kgP
4.4. Levamisole
- Thu c nhóm imidazothiazole, là d ng ng phân quay trái c a tetramisole nhưng an toàn
44
- hơn
- Cơ ch : làm giun b tê li t . Levamisole có tác ng kích thích h ch gi ng cholin nhưng sau
ó là phong b s d n truy n thàn kinh cơ.
- Ph tác ng: di t t t c các lo i giun tròn kí sinh trên ư ng hô h p và tiêu hóa c a trâu bò
(giun ph i, giun k t h t), ng a, heo (giun ũa, giun ph i, giun k t h t, giun th n), chó (giun
ũa, giun móc, giun tóc, giun tim) và thú hoang dã.
Không có hi u qu i vơí sán lá, sán dây và nguyên sinh ng v t.
- Ð c tính: so vơi benzimidazole thì levamisole có kho ng an toàn h p hơn (li u gây c g p
2-6 l n li u tr li u)
Th i gian ngưng thu c trư c gi t m và dùng s a: 48h
- Li u lư ng:
Trâu bò, dê c u, heo: 8-15mg/kgP (P.O,SC) nhưng không quá 4,5g
4.5. Pyrantel
- Thu c nhóm tetrahydropyrimidine. H p thu d dàng qua ư ng tiêu hóa c a heo, chó
- Cơ ch tác ng: tương t levamisole, morantel. Chúng là ch t ch v n cholinergic. S co
cơ quá m c s d n n li t cơ và giun n i l ng v trí bám vào v t ch .
- Ph tác ng: r ng, di t các lo i giun tròn k c giun trư ng thành, giun chưa trư ng thành
và u trùng trên các loài gia súc như heo (giun ũa, giun k t h t), trâu bò, chó (giun móc, giun
ũa)
Không có hi u qu trên giun tóc, giun ph i, giun xoăn bao t heo; giun tim, giun xoăn, sán
dây chó.
- Ð c tính: không c cho t t c các loài li u 7 l n l n hơn li u tr li u, dùng ư c cho chó
m i l a tu i k c chó mang thai và ang cho s a.
- Li u lư ng:
Pyrantel tartrate: Heo: 22mg/kgP t i a 2g/con
Trâu bò: 25mg/kgP
Pyrantel palmoate: Chó:2,2kg: 5mg/kgP
4.6. Piperazine
- Thu c nhóm ph c ch t d vòng ơn gi n ư c phát hi n t r t lâu (1950s). Tan t t và ư c
h p thu hoàn toàn ph n trên ng tiêu hóa, ư c lo i th i nhanh qua th n sau 24h.
- Cơ ch : làm tê li t giun do c ch tác ng c a acetylcholin (anticholinergic action) trên t m
ng cơ vân t ó l i th i giun ra kh i ư ng tiêu hóa.
- Ph tác ng: R t có hi u qu i v i giun ũa và giun k t h t các loài gia súc, kém hi u
qu hơn trên giun xoăn. Không có hi u qu i v i các kí sinh trùng khác. Giun trư ng thành
thư ng nh y c m v i thu c hơn giun non và u trùng
- Ð c tính: kho ng an toàn v a (li u gây c 4-7 l n li u i u tr ), thú non (bê con 4 tu n tu i)
không b nh hư ng
- Li u lư ng:
Piperazine base: Chó mèo: 45-65mg/kgP
Trâu bò, heo: 110mg/kgP
Gia c m: 32mg/kgP (kho ng 0,3g/con)
4.6. Nitroscanate
- Ðây là lo i thu c di t ki sinh trùng ph r ng, có hi u qu lo i tr giun tròn, giun móc và c
sán dây (tr E. granulosus) trên chó. 100% giun b lo i th i sau 24h, chó nh sau li u th 2.
An toàn cho chó mang thai.
- Cơ ch : Làm tăng tính th m c a màng t bào giun i v i Ca, làm tăng s co cơ, li t cơ
ng th i t o các không bào làm phân rã v làm giun ch t.
45
- - Ph tác ng: giun ũa chó mèo, giun móc chó, sán dây chó
- Ð c tính: có kh năng t o nitrosamin
- Li u lư ng: 50mg/kgP (P.O)
5. THU C TR SÁN DÂY
5.1. Niclosamid
- Thu c nhóm ch t h u cơ t ng h p, b t vàng nh t, không v , không tan trong nư c nhưng tan
trong c n.
- Cơ ch tác ng: c ch h p thu glucose c a sán dây, tách ôi các ph n ưng phosphoryl
oxyhóa ty th , k t qu là phong b chu trình Krebs’, tích lu acid lactic, gi t ch t kí sinh.
Sán dây ch t s ư c tiêu hóa trư c khi ra kh i cơ th vì th chúng ta không th th y các t
sán trong phân gia súc.
- Ph tác ng: sán dây loài nhai l i (Moniezia), sán dây chó mèo (Taenia, Dipylidium), sán
dây gia c m (Raillietia).
Ít có hi u qu i v i Echnococcus granulosus.
- Ð c tính: kho ng an toàn r ng (li u gây c > 40 l n li u i u tr trâu bò), không nh
hư ng x u n thú mang thai trong su t thai kỳ. Khá c i v i ng ng.
- Li u lư ng: Chó mèo: 100-157mg/kgP (P.O)
Trâu bò: 50mg/kg
Thư ng ư c ph i h p v i các thu c tr giun tròn: pyrantel, levamisole, oxibendazole m
r ng ph tác ng.
5.2. Praziquantel
- Tinh th không màu, không mùi, tan trong các dung môi h u cơ. Ðư c h p thu hoàn toàn và
nhanh chóng vào ư ng tiêu hóa, phân b n kh p các cơ quan (cơ, não, khoang b ng, ru t,
túi m t...). Chuy n hóa gan và bài th i qua nư c ti u.
- Cơ ch tác ng: Ðư c h p thu nhanh chóng vào cơ th sán dây, sán lá, praziquantel làm
tăng tinh th m c a màng t bào giun v i Ca, s co bóp quá m c s d n n tê li t.
- Ph tác ng: Có hi u qu trên c sán dây trư ng thành và u trùng c a các loài gia súc, k
c Echinococcus. Tiêu di t m t s sán lá (sán lá ru t heo Fasciolopsis buski, sán lá t y t ng
c u Eurytrema pancreaticum, sán lá cá)
- Ð c tính: Kho ng an toàn tương i rôïng (li u gây c >5 l n li u tr li u chó mèo). Có
th dùng cho thú gi ng và thú mang thai.
- Li u lư ng: Chó mèo: 2-5mg/.kgP
Trâu bò, heo: 10-15mg/kgP
6. THU C TR SÁN LÁ
6.1. Oxyclozanide
- D ng tinh th tr ng, không tan trong nư c. Phân b nhi u gan, th n ru t. Bài th i nhanh
qua m t.
- Cơ ch tác ng: chưa rõ ràng nhưng oxyclozanide tách ôi ph n ng phosphoryl oxyhóa
ty th .
- Ph tác ng: r t có hi u qu tiêu di t sán lá gan nhưng kém hi u qu trên sán lá d c và
ch có hi u qu trên sán lá trư ng thành
- Ð c tính: th p, li u gây c > 6 l n li u i u tr . Không nh hư ng khi dùng cho thú có thai.
T n tr ít nên th i gian ngưng thu c trư c gi t m ng n và không c n ngưng trư c khi dùng
s a.
- Li u lư ng: Loài nhai l i: 10-15mg/kgP / P.O
46
- 6.2. Closantel
- Ch t b t tr ng không tan trong nư c, bài th i qua m t
- Cơ ch : gia tăng tính th m c a ty th , c ch quá trình sinh năng lư ng b ng cách tách i
ph n ng phosphoryl oxyhóa.
- Có tác ng trên sán lá gan d ng trư ng thành và chưa trư ng thành, di t ư c giun tròn hút
máu (Heamonchus contortus), giun móc chó
- Ð ïc tính th p, t n dư trong súc s n ít, không nh hư ng các ch tiêu sinh s n c a thú
- Li u lư ng: 5-7,5mg/kgP (IM)
10-15mg/kgP (P.O)
6.3. Nitroxinil
- Ch t b t vàng tan trong nư c, có th dùng ư ng u ng nhưng tiêm dư i da là ư ng c p
hi u qu nh t.
- Có hi u qu t t trong i u tr sán lá gan d ng trư ng thành và chưa trư ng thành, có hi u
qu hơn ivermectin và benzimidazole trong i u tr Heamoncus. Tuy nhiên cũng không di t
ư c sán lá d c Paramphistomum.
- Bài th i r t ch m cho nên th i gian ngưng thu c trư c khi dùng th t là 2 tháng và không
dùng cho bò s a ang cung c p s a cho tiêu dùng.
- Li u lư ng: 10mg/kgP /S.C
7. THU C TR C U TRÙNG
7.1. Sulfamide và diaminopyrimidin
- Sulfamid và diaminopyrimidin hi p l c v i nhau trong i u tr c u trùng. M i ch t tác ng
lên hai bư c k ti p nhau c a quá trình bi n dươãng. Có hi u qu hơn trong giai o n sinh s n
vô tính c a c u trùng.
- Ch nh trong vi c phòng và tr t t c các lo i c u trùng, b nh do Toxoplasma gây ra
- Ch ng ch nh: gà tr ng thương ph m
- Ph i h p:
* Sulfaquinoxalin + Diaveridin + vitamin K
* Sulfadimidin + Sulfadimethoxine + Diaveridin + vitamin K
* Sulfaquinoxalin + Pyrimethamin
- Cách dùng: cho gia c m: thư ng tr n trong th c ăn ho c pha trong nư c u ng
Ði u tr : 3-5 ngày
Phòng: u ng 2 ngày-ngh 3 ngày- u ng 2 ngày
7.2. Monensin
- Thu c nhóm kháng sinh polyether ionophore, chi t t n m Streptomyces cinamonensis. Ít
tan trong nư c, h p thu qua ru t và bài th i nhanh qua m t
- Cơ ch : ch ng c u trùng trong giai o n u c a chu kỳ sinh s n b ng cách c ch s t ng
h p ATP do t o thành ph c ch t v i các ion (Na+, K+, Ca2+) và i qua màng sinh h c.
- Không dùng cho gà thương ph m và ngưng thu c trư c gi t m 3-5 ngày
- Li u lư ng: 90-100ppm (90-100g/ t n th c ăn)
7.3. Amprolium
- Ch t b t rt ng tan trong nư c. Tác ng vào th h u tiên schizolnt vì là ch t i kháng
c nh tranh v i thiamin, ngăn c n s sinh s n c a merozoite.
- Ðư c dùng phòng c u trùng cho gia c m. li u phòng, không c n th i gian ngưng thu c
trư c gi t m
47
- Tr n th c ăn: 35-110 ppm
Pha nư c u ng: 0.012%.
8. THU C TR NGO I KÍ SINH
8.1. Lindan
- Thu c h p ch t Clo h u cơ, nhóm hexachlorocyclohexan. Là ch t ít gây t n ng trong m i
trư ng nh t . dung d ch n ng 75% lindan xâm nh p d dàng vào lông da c a gia súc gia
c m
- Cơ ch : lindan làm gi m s g n k t v i GABA c a các ion Cl
- S d ng: di t ngo i kí sinh: gh , ve, b chét, m t, r n... b ng cách ngâm, phun x t, p nơi
có kí sinh. Nên th c hi n vào sáng s m ho c chi u mát và l p l i sau 10-14 ngày.
8.2. Coumaphos
- Tinh th không tan trong nư c nhưng tan trong các dung môi h u cơ. Có c tính cao nên
tránh ti p xúc niêm m c, da tay, th c ăn nư c u ng...
- Cơ ch : c ch cholinesterase làm tê li t kí sinh
- Tác ng: ki m soát t t c các giai o n c a ve i gia súc, heo, chó, ngoài ra còn có tác
ng n giun tròn.
- S d ng: nhúng ho c phun x t: 0,6 kg/1200-1300L
8.3. Amitraz
- Thu c nhóm formamidine, tinh th vàng nh t, tan hoàn toàn trong dung môi h u cơ
- Cơ ch : ngăn c n enzym monoamin oxidase có vai trò trong s chuy n hóa amin hi n di n
trong h th n kinh c a ngo i kí sinh. Amitraz phân tán kh p cơ th c bi t là n lông da t
ó gây c và gây ch t kí sinh c bi t trong giai o n u trùng và nymph t ó ngăn c n s
bám vào lông da c a kí sinh.
- Ch nh: . di t ve, b chét trâu bò, dê c u, heo, chó mèo
Ð c bi t gh Demodex và Sarcoptes chó mèo
- S d ng: Phun x t, thoa lên vùng nhi m kí sinh: 500mg/1L nư c
Vòng eo c có ch a thu c
- Ð ïc tính: tương i c nên khi dùng ph i th n trong tránh ti p xúc v i da, niêm m c, th c
ăn, nư c u ng.
9. THU C TR KÍ SINH TRÙNG ÐƯ NG MÁU
9.1. Pentamidin
- Thu c nhóm ch t có ngu n g c t diamidin
- Ch nh: Lê d ng trùng (Babesia, Theileria) trâu bò, dê c u, ng a, chó
Tiêm mao trùng (Trypanosoma, Leishmania) bò ng a, chó
- S d ng: chó: li u cơ s =4mg/kgP (IM, không nên tiêm SC) l p l i sau 2 ngày. Ð i v i
Leishmania, c n l p l i 5 mũi, tăng d n t 2-3-4mg/kgP
Trâu bò: 3 mg/kgP / IM (dung d ch 4%)
9.2. Imidocarb
- D ng b t tan trong nư c, cũng thu c nhóm ch t có ngu n g c t Diamidin
- Ch nh: Lê d ng trùng, biên trùng trâu bò, ng a, chó mèo
- Li u lư ng: Gia súc l n: 1-3 mg/kgP (SC, IM). Chó mèo: 5 mg/kgP
10. THU C TR N M
48
- 10.1. Griseofulvin
- Có ngu n g c t n m Penicillinum griseofulvin. B t không màu, kém tan trong nư c, h p
thu t t trong th c ăn giàu ch t béo. Phân b t t n da, tóc, móng
- Cơ ch tác ng: g n vào c u trúc hình ng làm v thoi phân bào, c ch s phân bào c a
n m và hình thành nh ng t bào n m có nhi u nhân. Ngoài ra còn làm xáo tr n s t ng h p
thành t bào s i n m làm s i n m xo n v o, cong queo.
- Ph tác ng: trên nhi u dòng vi n m ngoài da: Microsporum, Trichophyton,
Epidermophyton. Không có hi u qu i u tr n m gây b nh n i t ng: Candida, Actinomyces.
- Ch nh: n m da, móng, lông do các n m nh y c m gây ra cho gia súc
- Li u lư ng: Bê nghé: 10mg/kg (P.O)
Chó mèo: 20-50mg/kgP
10.2. Ketoconazole
- Thu c nhóm imidazole. H p thu t t ngay trong môi trư ng acid nhưng s gi m n u th c ăn
có ch t antacid. Phân b t t n các mô
- Cơ ch : phong b s t ng h p esgosterol b ng cách lo i b nhóm methyl c a lanosterol, t
ó làm thay i tính th m c a màng t bào. Ð ng th i làm xáo tr n các ho t ng c a enzym
peroxidase, H2O2 s gây c cho t bào ho c làm ch t t bào.
- Ph tác ng: n m ngoài da và n m n i t ng: Candida, Blastomyces, Histoplasma. Không
có hi u qu i v i Aspergillus.
- Li u lư ng: Chó: 10-20mg/kgP (P.O ho c t m g i) trong 2-8 tu n
Ng a: 3-6 mg/kgP
- Chú ý: nguy cơ gây c cho gan s gia tăng khi dùng chung v i griseofulvin
49
nguon tai.lieu . vn
