Xem mẫu
- Ph i h p màu s c trong nhi p nh
- Ph n 3
PH N 3: S L A CH N VÀ S D NG
- Màu như m t ch th :
M t b c nh mà màu s c có m t trong ó m t cách ng u nhiên r t khác bi t
v i m t b c nh mà màu s c c ch n như m t ch th và óng vai trò quan
tr ng. ây là m t lĩnh v c hơi nguy hi m và y r y nh ng c m b y sáng t o. S
d dàng lôi cu n s ch trích n u ta th phân bi t gi a màu s c và m t ch th
"b ng xương b ng th t". Do tính tr u tư ng và không chính xác c a các phương
ti n ánh giá nên có r t nhi u ý ki n khác nhau, ví d trong gi i h n nào mà màu
s c có th tr thành ch th trong m t b c nh, ó th c s là m t v n quan
i m.
John Szarkowski nghĩ r ng m t trong 2 "th t b i" chính là ưu tiên "m i liên
h hòa h p gi a các màu p" (th t b i th 2 ơn gi n là không quan tâm n,
gi ng vi c ch p hình màu như ch p tr ng en). Ta không ch c là m t b c nh
" p" và "hài hòa d ch u" là m t i u không t t, nhưng ít ra các ph m ch t này
không b các l i ch trích "nhòm ngó" t i. k t lu n thì m t m ng màu p
không làm nên m t b c nh vì k t qu s cho ra, gi ng như Bob Morley m t
giám c ngh thu t nói, "m t b c nh tìm ki m ch ". M nh có l hơi r ng
nhưng v n là hi n h u.
Chúng ta có th xác nh ư c m c quan tr ng c a màu s c trong nh ng
b c nh i t tr ng en cho n nh ng b c nh t n t i b i vì màu và n u không có
- màu thì chúng không có lí do t n t i. Ta d dàng th nghi m b ng các ph m
m m s a nh như photoshop b ng cách bi n chúng thành ơn s c hay désaturation.
V y ai có th phán xét? t t nhiên là các nhà nhi p nh. Nhưng các quan
i m v màu r t a d ng và không gi i h n. M t l i bình lu n tr ch thư ng c a
Szarkowski "Ph n l n trong các b c nh màu ho c không có hình th , ho c p"
cũng ph n ánh ư c quan i m c a ông. Nhà nhi p nh Magnum Ian Berry thì cho
r ng ông ch ch p hình tr ng en ngay c khi dùng các cu n phim màu (c n cho
các t p chí). Là m t nhi p nh gia phóng s , ông ta không quan tâm n màu s c.
Không qua tâm n màu s c không ph i là m t s th t b i, mà ch là m t thái .
Nhưng n u b n nh y c m v i màu, thì nên tìm trư c tiên nh ng hình nh thích
áng. Gi ng như nh ng kho nh kh c tương tác gi a con ngư i trong phóng s ,
các t h p màu thú v ch th nh tho ng m i có m t, và s c lôi cu n c a chúng tùy
thu c vào gu c a b n.
Ch c a b c nh này, các tàu ánh cá philippin, b n thân nó cũng h p
d n nhưng chính là màu s c có vai trò truy n t sâu và s phong phú c a vùng
bi n nhi t i.
- B c nh này không không ch là m t tư li u v máy bay c mà còn là m t
t h p màu s c kinh i n
m t l h i ón mùa mưa ông B c Thái lan, ngư i ta t pháo bông t
làm và v các màu s c r c r , ây mày s c chính là ch th
- M t phong cách màu (style):
- Trong lĩnh v c màu s c, phong cách là s d ng m t s b ng màu nào ó
(palette) và dùng m t s cách x lý. N u trung thành v i m t phong cách, chúng ta
có nguy cơ t óng khung trong s bó bu c. Trong màu s c cũng như trong a s
lĩnh v c sáng tác, phong cách ư c coi như quân ch bài vì ó là d u hi u c a vi c
ta ã t nm t chín ch n nào ó. Nhưng s nh nghĩa c a nó r t r ng và
cách bi t cũng r t mong manh v i ki u cách.
S ki u cách d ư c xác nh hơn khi n chúng ta d dàng ph m ph i khi
quá mong mu n t o d ng m t phong cách cho mình. Ph n ông các nhi p nh gia
tìm tòi th nghi m các kĩ thu t m i, ho c lúc b m máy ch p, ho c lúc x lí hình
sau ó, nhưng nên tránh b óng khung trong m t kĩ thu t riêng bi t, ví d như b u
tr i chuy n nh t d n. i u ó nói lên, phong cách là m t ngôn t có nh nghĩa r t
r ng, nh t là khi nó làm nên tính cách c a m t h a sĩ hay m t nhi p nh gia như
m t cá nhân. Nó d dàng hơn khi áp d ng vào các tác ph m mang tính t p th , các
tác ph m trong các trư ng ào t o, ho c c a các trào lưu.
i v i tôi (Michael Freeman), hãy gi i h n nh nghĩa c a phong cách
cách th c mà các nhi p nh gia x lý màu s c. i u quan tr ng là ph i bi t th
nghi m và phân bi t v i "phong cách c a kĩ thu t", nó d xác nh hơn và thư ng
xuyên b l n l n v i phong cách. Tôi nói là hãy th nghi m vì c hai u không
ư c nh nghĩa rõ ràng và kĩ thu t (ví d dùng flash gi m bóng , tăng cư ng
các vùng màu tươi) là g c c a vi c xây d ng m t phong cách.
Trong nhi p nh, kĩ thu t x lí màu s c r t d hi u và d s d ng. M t
s là k t qu c a trình t x lí trong Photoshop, l a ch n và bi n i các màu. S
khác là thành qu c a vi c quan sát-cách th c ch n l a các t h p màu trong b
c c. B t k các kĩ thu t ư c dùng, chúng hình thành nên phong cách qua các bài
t p v ch n l a và ánh giá sáng t o. Các h a sĩ như Van Gogh, Matisse hay
Francis Bacon là các ví d t t.
- Trong s các nhi p nh gia, có nhi u ngư i chuyên gia v màu n i ti ng mà
ta nhìn nh n ngay các tác ph m c a h . Theo tr t t chung, ho c h t t o cho
mình m t phong cách màu riêng, ho c h l a ch n m t phong cách phù h p.
Trong nh ng ngư i n i ti ng, d n ra vài ngư i như Joel Meyerowitz, Jan Groover,
Ernst Haas, Martin Parr, Alex Webb và Eliot Porter, t t c u có m t phong cách
khác bi t.
Cu i cùng, ta có th nói là các phong cách có gi i h n c a nó, m t nhi p
nh gia tài năng ph i bi t tr u tư ng hóa chúng và c m c i chăm ch trong nhi u
kĩ thu t khác nhau, tùy theo hoàn c nh và công vi c òi h i. Phong cách nhi u khi
ơn gi n trong cách nhìn c a ngư i xem nhi u hơn là trong c m nh n c a ngư i
ch p
Phong phú v màu: khi hoàn c nh cho phép, m t c nh y màu s c cho
c m giác thích thú không th sánh ư c và th hi n m t l a ch n v phong cách,
- gi ng như c nh ư ng ph trên ây m t ngư i àn ông ang c sách trư c m t
ngôi n Vi t nam.
Màu i c, m t c nh ư ng ph khác nhưng cách x lí màu bu n hơn,
bão hòa ư c gi m và các tông màu nh hơn tô hình nh ngư i dân c a m t khu
ph nghèo Calcutta
- Bu i hoàng hôn, m t tr i l n trên m t ng n i Mandalay, Mi n i n. S
thi u v ng ch th lôi cu n cái nhìn vô s tương tác gi a các màu tinh t ư c
ph n chi u b i b c tư ng vôi c a ng n Stupa
Màu t i thi u, b ng cách t p trung vô m t màu r c r do ch n óng khung
và o sáng, t o nên m t phong cách. Như trong nhi p nh, trên h t là v n
kho nh kh c
- Phong phú và r c r :
Trong nhi p nh màu s c, vi c tranh lu n v phong cách thư ng x y ra gi a
màu mang tính d d i, k ch tính ( ư c ng h b i a s qu n chúng và b gièm
- pha b i phê bình ngh thu t) v i màu s c nh nhàng nhã nh n. M c dù có r t
nhi u phong cách màu, nh t là t khi các ph n m m x lí nh cho phép làm ch
vi c i u ch nh d dàng, ranh gi i gi a màu s c r c r và màu nhã nh n luôn luôn
cách bi t.
M t cu c tranh lu n ra i trong nh ng năm 1970 v i s tràn ng p ch y u
t i M cái mà ngư i ta g i là "màu s c m i". Các nhà nhi p nh như William
Eggleston và Stephen Shore tuy làm vi c m t cách c l p nhưng l i có các i m
chung là ph nh n s r c r n i b t và k ch tính, tôn th tính t m thư ng. Công
vi c c a h hoàn toàn khác bi t v i nhi p nh màu ư c ưa thích hi n th i, v i
c i m màu s c bão hòa, phong phú và r c r . Lo i nhi p nh mang tính không
th tách r i v i các s c màu bão hòa chính là Ernst Haas, là m t tên tu i l n trong
làng nhi p nh, Haas ch u nh hư ng nhi u b i Peter Turner, Jay Maisel et Galen
Rowell, cũng như t các t p chí màu như National Geographic và GEO.
T ngu n g c, các màu bão hòa và tương ph n g n li n v i Kodachrome.
Khi phim Kodac ư c ch p hơi thi u sáng, màu s c nh tr nên r t r c r . Kĩ
thu t này tr nên r t thông d ng trong làng nhi p nh chuyên nghi p. V i ngư i
dùng thì phim Kodachome khi n nhi p nh màu tr nên r t cu ng nhi t am mê,
nhưng v i dân phê bình ngh thu t thì ây th c s là m t tai h a. Peter Turner
tuyên b : "chính nh vào bão hòa các màu s c phong phú ã làm tôi tr nên n i
ti ng, không có Kodak thì không bao gi tôi có th t ư c các k t qu tương t ".
Cùng lúc ó Haas ư c m nh danh là "Papanini (tên m t nh c sĩ n i ti ng Ý) c a
Kodachrome".
Szarkowski, không h d u di m quan i m ch ng l i lo i nhi p nh màu
mè t m thư ng này, ã phê bình Haas: "Màu s c trong nhi p nh thư ng ư c
dùng làm bình phong trang trí không có giá tr gi a ngư i xem và ch c ab c
nh". Haas sau ó tìm cách s a ch a v n b ng cách th hi n ư c c m xúc màu
s c c a các ch trong th gi i c a ông. William Eggleston, i l i v i Haas,
- cũng s d ng cùng ngôn t khi th hi n các ch th như "m t cái c t o d ng
m t b c nh màu".
Phim Fuji Velvia ra i ã gi i phóng Kodachrome kh i các màu s c bão
hòa. R t thú v khi th y nh hư ng c a các nhãn hi u phim ch p lên các phong
cách màu s c, sau ó là th i i kĩ thu t s . Các hi u qu ó dù là mong mu n hay
không , hi n t i có th o lư ng chính xác theo bão hòa và tương ph n, hoàn
toàn làm ch ư c. Các màu phong phú, ánh sáng r c r c a hoàng hôn, ánh c u
v ng, ánh sáng m o, các tia n ng xuyên qua bóng t i ã t o nên tính cách tích
c c, các hi u qu ó tr nên hoàn toàn thông d ng và d t ư c
Các chai d u c trong m t bu i ch Soudain có th ư c ch p b ng nhi u
cách th c. ây màu s c, ư c tăng cư ng b ng b c c khép ch t, filtre và ánh
sáng ngư c, là i m tr ng tâm c a b c nh
- M t ph n b t c akha ang nhu m lông gà b ng các ch t ph m t nhiên.
Màu là màu r c r nh t và ây nó làm chúng ta b t ng .
Con voi c a qu c vương Thái lan t nhiên không có s c này. Mày r c r
này có ư c do ánh n ng m t tr i l n chi u tr c ti p vào ch th và vi c o thi u
sáng giúp gi l i ư c s c c a hàng c t. L tai voi và ánh ph n chi u lên hàng
c t cho c m giác phong phú
- - Màu s c nhã nh n và bình d :
Các b ng màu không bão hòa ư c g n li n v i s tinh t và s c tình th
hi n nh ng cái gì bình thư ng i chúng, nhưng vi c s d ng chúng c n s khéo
léo không b rơi xu ng cái t m thư ng. Phía bên kia ranh gi i c a phê bình
ngh thu t ta có màu s c nhã nh n. Hi n tư ng này có t r t lâu trư c nhi p nh
và theo John Gage thì nó là "m t s coi khinh c a màu s c", ư c nhìn nh n trong
nhi u n n văn hóa như m t " d u hi u c a s thanh tao và cách bi t". Cu c tranh
lu n v màu s c nhã nh n t nh cao nh t vào nh ng năm 1970, b t u khi
phim màu tràn ng p thay th phim tr ng en.
Các nhà nhi p nh lúc ó ã quen thu c v i nh tr ng en b t k các y u
i m c a nó, ó cũng làm nên s khác bi t gi a h i h a và nhi p nh. S ăng
quang c a màu s c ã làm ph c t p hóa cái th m m c a vi c th hi n l i th gi i
hi n h u hay theo ngôn t c a Szarkowski:" V i các nhà nhi p nh òi h i s ch t
ch v hình th c, màu s c ch làm t h i thêm m t v n v n ã c c kỳ khó gi i
quy t".
Màu s c ã r t khó làm ch . Các chuyên gia v màu như Ernst Haas ph i
r t v t v khi tìm ra các c nh ch p, các i m nhìn và ánh sáng có th làm c nh
ngo n m c phong phú như ý mu n. Nhưng công vi c c a nh ng ngư i ng h
màu s c nhã nh n cũng khó khăn không kém. M t trong nh ng gi i pháp là l a
ch n làm vi c ngoài tr i hay trong studio (Jan Groover), nh ng nơi mà ánh sáng
có th thay i ư c. Bên ngoài, h có th ch n l a ch p khi mà ánh n ng gi m
nhi u như ch p lúc g n chi u t i hay khi tr i có mây che ph . Vi c t k c n các
màu và b c c cũng quan tr ng như trong nhi p nh màu s c m nh, nhưng ph i
ư c d ki n khác, cách th c tinh t hơn th m chí ch m hơn. Nhi p nh KTS ã
chuy n các công vi c ó v post-production nên ã gi i phóng ngư i ch p ư c t
do hơn.
- M t trong nh ng kĩ thu t c a màu s c nhã nh n là làm vi c v i các b ng
màu gi i h n hơn, do ó cũng áp t m t vài tính nh t quán cho b c nh b ng
cách l a ch n ch p nh ng màu ít nhi u tương t nhau (v s c màu, bão hòa
hay sáng). nh ng nhi p nh gia c a "Màu s c m i" (m t trào lưu màu s c
nhã nh n), Joel Meyerowitz ã th c thi n m t série nh phong c nh r t th nh công
xung quanh Cape Cod b ng cách t p trung vô tính nh t quán v ánh sáng. M t
ngày, ông ta b h p h n b i màu xanh dương c a c nh ch p và tuyên b : "... màu
xanh ó, b c x , sâu th m. Nó phát t a ra t t t c nh ng màu xanh t ng h p l i
trong su t cu c i c a tôi. Th c t , ngay khi Meyerowitz thư ng g n li n v i l i
phê bình Eggleston, Shore...ông ta rõ ràng là m t chuyên gia màu s c.
- Màu trong bóng t i, ánh sáng d u b t và qu n áo cũ c a em bé th d t n
trong nh là nguyên nhân gi m b t màu s c. Thêm s c màu " i c" c a t m
th m, chúng truy n t m t c m giác ưu tư cho b c nh khép ch t b c c này
B i và th i gian liên k t l i làm gi m b t các màu s c c a quá kh c a
m t cái b p b hoang trong m t ngôi nhà ng quê cũ Anh. V trí máy so v i
ánh sáng cũng nh m m c ích gi m bão hòa
- M t b ng màu gi i h n, ánh sáng nh nhàng góp ph n pha tr n các màu
v n r t nhã nh n trong sân m t ngôi nhà Mae Hong Son, Thái lan. Kho ng ch p
g n ã làm bi n m t t t c , tr màu xám, xanh tái và các bi n th c a Beige
- Trong b c nh g n như sihouette m t ngư i Mi n i n trong quán cà phê
Rangoon, màu s c g n như v ng m t. B c nh có th tr ng en, nhưng m t chút
ng ng v màu s làm tăng thêm tính ơn s c cho c nh
- Màu s c và nơi ch n:
[/color] Màu s c c a phong c nh, c a th i ti t, c a a phương hay c a các
n n văn hóa ôi khi r t c trưng nên chúng giúp nh nghĩa nơi ch n. Trong
nhi p nh, nh t là th lo i du l ch và phóng s , b n ch t c a nơi ch n ư c d a
trên ý ki n là luôn t n t i các nét tính c trưng ta có th ghi nh n l i trong
m t série các b c nh. Ý ki n trên hơi tham v ng, m t khi thông thư ng ngay
trong các b c nh ý v nh t, tính ph bi n cũng bao trùm lên t t c . Tuy nhiên, các
phóng viên và nh ng ngư i khám phá m t lãnh th nh t nh, luôn tìm cách
truy n t l i không khí c trưng c a nơi ch n b ng nhi u phương ti n khác nhau,
ôi khi b ng màu s c.
Th c ch t, vi c g n k t m t nơi ch n hay m t n n văn hóa v i m t b ng
màu nh t nh ph thu c m t ph n vào ngư i ch p, là ngư i n i ch p l i ý ni m
c a s ch quan cá nhân v màu. T t c ph thu c vào c tính riêng c a a
phương, s cách bi t v c các vùng khác. Các nhân t óng góp nhi u nh t cho
vi c nh nghĩa màu s c c a nơi ch n là các nguyên t cơ b n: á, t, th c v t,
cách th c canh tác, mùa, khí h u và th i ti t. ôi khi chúng ư c g i nên b ng các
tính ch t c bi t c a ánh sáng do i u ki n khí quy n m t vài nơi ( trong su t
c a không khí vùng núi cao Himalaya, m t vài d ng ô nhi m r t ư c chào ón
như khói do t phân bò m t vài a phương n mùa ông, b i mù Athènes
lúc chi u m t tr i l n...)
- Màu tím và màu h t d , nh t là khi chúng ư c t k c n nhau ư c g n
li n v i các n ài và ki n trúc truy n th ng Tri u tiên. T t c các qu c gia và
n n văn hóa u có m t s màu ưa thích c trưng.
- Các ng n i Nilgiri phía nam n n i ti ng trong vi c tr ng chè, t i
ây vi c canh tác theo b c thang r t c trưng và màu xanh tươi mang tính nh
nghĩa nơi ch n.
V nh Fundy, M t tàu kéo lư i rê ang vào c ng sáng s m, ánh màu xanh
dương ph n ánh ư c m ư t c a vùng b bi n Tây B c.
- Ng n núi Kailash trên cao nguyên vùng Tây t ng, các vùng núi cao ư c
c trưng b i ánh sáng trong su t, r c r và b u tr i sâu th m.
- M t tr i l n trên các ng n i Anafiotika Parthénon, Athènes, b c nh th
hi n rõ s ô nhi m danh ti ng, t o nên không khí riêng bi t bu i chi u t i c a a
phương
- Nghiên c u m t trư ng h p: Le Nouveau-mexique
M t vài a phương có "cá tính" hơn các a phương khác, ó là trư ng h p
c a Nouveau-mexique, nh t là các vùng Santa Fé và Taos Bueblo. Chính các ki n
trúc b ng t n n ã t o nên tính c trưng cho vùng này và thu hút các ngh sĩ,
nhi p nh gia n ây "làm giàu" b ng màu c a h . i u ó th t lý tư ng cho
- m t vùng t không có nhi u r ng, nhưng t n n có th thay th trong xây d ng
(vùng này r t ít mưa). Phong cách màu s c ch y u pha tr n gi a văn hóa pueblos
và văn hóa th c dân Tây Ban Nha.
Phong cách Pueblo: M t ví d c a ki n trúc truy n th ng là t ng th Taos
pueblo t nhi u th k nay. Nó bao g m nhi u t ng b ng t n n. Cách trang trí là
i n hình, màu xanh lam trên n n nâu c a t là n n móng c a các phong cách
màu Nouveau-Mexique.
nguon tai.lieu . vn
