Xem mẫu
- Nguyên t c ch p nh
Nguyên t c ch p nh
Theo m t g i ý r t thú v c a b n Nguy n Vi t, NTL th ưa ra m t
nguyên t c chung bao g m nhi u bư c căn b n m b o vi c thành công trong
thao tác ch p nh thông thư ng.
1. Ki m tra hi n tr ng máy móc
Vi c làm này r t ơn gi n nhưng h u như t t c u b qua cho n khi có
s c v ch t lư ng hình nh hay tr c tr c k thu t. Vì th trư c m i l n i ch p
nh b n hãy ki m tra l i các chi ti t sau:
- ng kính máy nh: b m t ngoài cùng c a ng kính ph i s ch, không có
b i, v t tay, v t nư c...B n nên th zoom vài l n xem có v n gì không?
- Pin: b n ã s c pin chưa? ho c b n ã có thêm pin d tr ...
- Th nh : b n c n bi t ch c ch n chi c th nh mang theo ho t ng t t
v i thân máy nh c a mình. T ng dung lư ng c a các th nh tính toán cho m t
chuy n i cũng r t quan tr ng.
- B n nh t t máy sau khi ã ki m tra xong.
2. Ki m tra các thông s k thu t c a máy
ây chính là m t trong nh ng nguyên nhân làm x u nh c a b n khi ch p
nh m WB hay dùng ISO cao vào lúc không c n thi t...V y thì ta ch c n 30
giây ti n hành thao tác sau ây:
- - Ki m tra l i ch cân b ng tr ng WB
- Ki m tra l i giá tr ISO: b n nên dùng ISO bé nh t khi có th
- Ki m tra l i kích thư c nh/ch t lư ng nh: NTL khuyên b n nên dùng
kích thư c l n nh t cùng ch t lư ng cao nh t d thao tác thêm v sau n u c n.
- Ki m tra l i các ch h tr như tăng s c nét, tương ph n, làm r c
r m u s c...: NTL khuyên b n không nên dùng, n u có th , vì chúng ch làm cho
nh c a b n...kém hơn mà thôi.
3. Thi t nh các thông s k thu t ch p nh
V i các lo i máy dCam & BCam cho phép l a ch n "mode" ch p nh thì
b n nên s d ng. V i các lo i máy nh t ng 100% v i các modes m c nh thì
b n nên ch n úng "mode" c n thi t cho t m nh c a mình.
- Ch n ch ch p nh tuỳ theo nhu c u th c t : Av hay Tv...
- Ch n ch o sáng: n u máy c a b n có kh năng o sáng i m "spot"
thì b n c n chú ý không s d ng nó cho các th lo i nh nói chung vì spot òi h i
m t kinh nghi m s d ng nh t nh. Thông thư ng b n có th ch n o sáng trung
tâm hay o sáng ph c h p.
- Ch n ch canh nét: có 2 lo i canh nét là AF-S cho các ch th c nh
và AF-C cho các ch th chuy n ng. N u máy c a b n cho phép l a ch n ch
AF/MF thì b n nên ki m tra xem máy c a mình có AF không nhé.
- Ch n ch èn flash/ch ng m t : thông thư ng b n không c n s
d ng ch ch ng m t tr trư ng h p ch p nh trong êm t i. B n nên ch
ng t t hay b t èn flash ch không nên ch "Auto".
- - Ki m tra l i ch c năng hi u ch nh Ev xem nó có v trí "0"? B n ch nên
s d ng ch c năng này khi th t s n m v ng nó.
4. Ch p nh
Có v như ai cũng bi t nhưng th c t cho th y r ng không ph i ai cũng thao
tác úng vi c canh nét và o sáng. B n có th c l i bài vi t phía trên v thao tác
canh nét. M t i u ơn gi n c n nh là b n ch b m máy sau khi ã có èn hi u
m u xanh xu t hi n cùng ti ng "bip" nh .
Chúc thành công và có nhi u nh p!
Đ nét sâu c a trư ng nh
Có th b n ã t ng nghe nói t i thu t ng " nét sâu c a trư ng nh" hay
t vi t t t b ng ti ng Anh "DOF" (Depth Of Field)* và th c m c không hi u nó có
ý nghĩa và quan tr ng th nào v i t m nh c a b n? NTL s cùng b n tìm hi u v n
này b ng cách nhìn chính xác và ơn gi n nh t nhé.
nét sâu c a trư ng nh, DOF, là m t khái ni m c a nhi p nh v vùng
nh nét rõ phía trư c và phía sau i m canh nét. Hay nói m t cách khác thì khi b n
ch nh nét vào m t i m xác nh thì ph n nh phía trư c và phía sau c a i m này
cũng s nét. Vùng nét rõ này ư c g i là " nét sâu c a trư ng nh".
- (Camera focused here = i m canh nét c a máy nh; Camera = v trí c a
máy nh)
sâu c a trư ng nh ư c kh ng ch b i nhi u y u t trong ó quan
tr ng nh t là kh u m c a ng kính "Aperture"** Dư i ây là hình nh
minh ho cho m t s kh u m c a ng kính tiêu chu n. B n s ư c làm quen
v i các thu t ng như "Diaphragm"*** - h th ng cơ khí g m nhi u lam kim lo i
nh có tác d ng xác nh kh u m c a ng kính; "f stop" - ch s xác nh c a
t ng kh u m c a ng kính.
Như b n ã th y hình minh ho trên ây, kh u m c a ng kính có
hình m t l nh mà kích thư c c a nó có th ư c thay i b ng các lam kim lo i.
L m càng r ng thì lư ng ánh sáng i vào càng nhi u và khi l m nh thì lư ng
- ánh sáng i t i "sensor" hay phim ít i. Chính kích thư c c a l m này s
quy t nh sâu c a trư ng nh. L m càng l n thì DOF càng nh . L m
càng bé thì DOF càng l n.
Y u t quan tr ng th hai nh hư ng t i sâu c a trư ng nh là
kho ng cách gi a máy nh và ch th . V i cùng m t kh u m c a ng kính
thì khi máy nh càng g n ch th thì DOF càng nh và khi máy nh càng xa ch
th thì DOF càng l n.
Ví d dư i ây minh ho r t rõ ràng s khác bi t c a DOF khi ta t máy
nh g n ch th và thay i kh u m c a ng kính.
f/4 ta có th th y các hình máy nh phía trư c và phía sau c a i m canh
nét um .
- f/16 thì toàn b các máy nh u nét.
Y u t th ba nh hư ng t i sâu c a trư ng nh là tiêu c c a ng
kính "Focal length"***** Ta v n nghe nói t i các ng kính góc r ng và ng kính
télé. Tiêu c c a ng kính càng ng n (góc r ng) thì nét sâu c a trư ng nh t
ư c càng l n; tiêu c c a ng kính càng dài (télé) thì DOF càng nh .
Vi c kh ng ch nét sâu c a trư ng nh là r t quan tr ng trong nhi p
nh ngh thu t. V i DOF nh ta có th làm n i b t ch th trên m t n n phông
lu m . V i DOF l n ta có th t ư c hình nh nét t ti n c nh t i h u c nh
và như th th y rõ quan h gi a các ch th .
V i các máy nh SLR và dSLR thì vi c ki m tra nét sâu c a trư ng nh
ư c ơn gi n hoá b ng m t nút b m nh . Trên các máy dòng dCam và BCam
không có ch này và chúng cũng không có luôn h th ng cơ khí c a các lam
kim lo i kh ng ch m c a ng kính. V i các máy dCam thì b n có th ch n
trong "Image zone" (hay "Digital Vari-Program modes" v i Nikon) ch n
"Portrait" khi mu n có DOF nh và ch n "Landscape" khi mu n có DOF l n. Các
máy BCam có ch Av - ưu tiên kh u m c a ng kính giúp b n d hình
dung và ki m soát DOF như v i máy dSLR.
- Chú thích:
* Depth of field (DOF).
Very simply the distance range of acceptable focus in front of your lens.
When you focus your camera on a given point there is a range in front of
the point and behind that point which is also in acceptable focus. If this range is
very narrow then you have very shallow depth of field - only the plane at the focus
point will be in focus and everything else will be blurry. If you have deep depth of
field then much more of the image will be in acceptable focus.
Depth of field is determined by a number of factors. The three key factors
governing depth of field on a given camera are the aperture and focal length of
the lens and the subject distance.
** Aperture
Most lenses contain a diaphragm, a thin light-blocking plate or
interleaving set of adjustable plates. The diaphragm contains a small hole, the
aperture, which is adjustable in size and allows the photographer to control the
amount of light entering the camera. Apertures are indicated by the f stop value,
which is a relative value and does not indicate the actual size of the aperture hole.
*** Diaphragm
The mechanical or electromechanical light-blocking device used to control
the aperture of a lens.
Lens diaphragms are usually iris-shaped and consist of a number of thin
metal leaves (typically 5, 7 or which can be adjusted to alter the size of the hole -
- lens aperture - through which light passes. The aperture expands or contracts
much like the pupil of a human eye.
Many lenses have mechanical diaphragms operated by levers. These levers
are operated either manually by the photographer rotating a ring on the lens
barrel or by the camera body physically moving the lever. Other lenses, most
notably EF lenses for Canon EOS cameras, have electromechanical diaphragms
operated by small electric motors or actuators.
**** f stop
Also “f number.“ The relative aperture of a lens, or the numbers used to
indicate lens apertures - the amount of light that a lens lets in. These numbers are
a relative number and are equivalent to the focal length of the lens divided by the
size of the lens aperture.
For example, if you were to take a 50mm lens with a 6.25mm diameter
aperture you’d have a lens set to f/8. Generally each increase or decrease in f stop
value either doubles or halves the aperture size. Since f stop values are relative to
the focal length each camera lens should let the same amount of light through at
the same f stop value regardless of focal length.
The usual f stop range on 35mm cameras is:
1.0 1.4 2 2.8 4 5.6 8 11 16 22
So going from f/2.8 to f/4, for example, involves a halving of the aperture
size. Each number is approximately 1.4x more than its previous stop since 1.4 is
the square root of 2 (to one decimal place), though since the specific numbers
derive from tradition they are not always spot on. Lenses for larger camera
- systems such as large format cameras usually have even smaller apertures - going
to f/64, for example.
This series of numbers may look difficult to work with, but in fact there’s a
fairly simple way to remember the series. Just remember that the first two values
are 1.0 and 1.4 respectively. Each following value then doubles by every other
value. So 1.0 becomes 2, then 4, then 8 and then 16. 1.4 becomes 2.8, then 5.6, 11
and 22. (the only minor glitch, of course, to this handy mnemonic scheme is
between 5.6 and 11)
The letter f is frequently italicized for good looks, and a slash is often
placed between the letter f and the numerical f stop value to indicate that the f-
stop value is a fraction of the focal length. eg: f/4 means that the aperture is a
quarter of the focal length. The letter f stands for “focal,” “factor” or “focal
length” depending on who you talk to, and the number is also often stated as a
ratio. eg: 1:2.8. (see numeric ratio printed on lens.)
***** Focal length
Loosely speaking, a numerical value in millimetres (and very rarely in
inches in extremely old lenses) that indicates the field of view of a camera lens.
More technically, the focal length is given as the distance between the focal plane
and the rear nodal point of the lens, given infinity focus.
The smaller the number the wider the field of view; the larger the number
the narrower the field of view. However, note that the field of view of the lens is
dependent upon both the focal length and the film format in use. A 50mm lens with
35mm film offers a field of view of about 46° diagonally. To get the same
approximate field of view on 645 medium format camera requires an 80mm lens.
- Similar issues crop up with APS and most digital cameras, which have
smaller image sensors than a 35mm film frame. If you’re used to the field of view
of given focal lengths when used with 35mm film you have to adjust when using an
APS or small-sensor digital camera. Commonly a multiplier value should be
supplied with the camera. For example, the Canon D60 has an image sensor
that’s 23x15mm in size. This gives a factor of 1.6x from the 35mm film format.
Therefore a 35mm lens on a Canon D60 camera is going to give roughly the same
kind of image as an 50mm lens on a 35mm film camera. Think of the smaller
format cameras as offering cropped photos compared to the larger format ones.
When used with 35mm film, for example, a 20mm lens is wide angle, a
50mm lens is “normal” (very roughly approximating human vision from one eye)
and 100mm is telephoto.
Finally, note the technical definition - the focal length is determined given
infinity focussing. Some lenses have shorter focal lengths than their stated focal
length when focussing to a distance less than infinity.
T c đ ch p nh
Ta ã nói v nét sâu c a trư ng nh (hay DOF) và i u này có liên quan
n ch ch p ưu tiên kh u m c a ng kính Av, bây gi ta s xem xét v t c
ch p c a máy nh. H n b n ã không ít l n t h i làm sao ta có th ch p nh
ư c dòng nư c ch y m m như d i l a hay bi n m t tia nư c thành m t kh i nư c
á p như m t tác ph m iêu kh c hay trong nh ng t m nh th thao có phông
hoàn toàn lu m v i v t chuy n ng theo hư ng di chuy n c a ch th ...Không
có gì bí m t c , chìa khoá n m trong vi c l a ch n t c ch p nh. NTL s cùng
b n tìm nh ng t c ch p nh c n thi t cho nh ng trư ng h p c th nhé.
N u như trư c ây các ch ch p nh chuyên d ng (M, AV, Tv) ch dành
riêng cho máy nh SLR, dSLR, BCam thì g n ây dòng máy dCam cũng ã có các
- ch c năng này. Ta hãy cùng tìm hi u m t chút ý nghĩa c a nh ng ký hi u vi t t t
này nhé.
- M có nghĩa là "Manuel", b n s không s d ng các ch c năng t ngc a
máy nh (canh nét, o sáng...) mà xác nh các ch s này theo ý c a mình.
- Av là vi t t t c a "Aperture Value" - ưu tiên kh u m c a ng kính. Nó
có liên quan ch t ch t i nét sâu c a trư ng nh và i u ki n ánh sáng c th .
(các b n xem l i bài viêt v " nét sâu c a trư ng nh DOF")
- Tv là vi t t t c a "Time Value" - ưu tiên t c ch p nh. B n s th y ký
hi u này v i các lo i máy nh Canon, Pentax và Contax; nhưng Nikon và Minolta
l i dùng ký hi u "S" - vi t t t c a Speed -t c trong ti ng Anh.
i u u tiên b n c n bi t là t c ch p c a máy nh ư c tính b ng
1/giây, ch ng h n: 1/30s, 1/125s, 1/250s...Nh ng t c ch p ch m hơn ư c tính
b ng giây như: 1s, 2s,...
Có m y nguyên t c căn b n mà b n c n bi t khi ưu tiên t c ch p nh.
u tiên là "lu t f/16": trong i u ki n th i ti t t t thì t c ch p c a máy nh
tương ng v i kh u m c a ng kính f/16 ư c tính b ng "1/ch s ISO c a
phim" mà b n s d ng. Ch ng h n khi b n s d ng phim có ISO 64 thì f/16 t c
ch p s là 1/60s; v i phim ISO 100 thì t c tương ng s là 1/125s; tính
tương t như th ta có ư c 1/250s cho phim ISO 200....
T c ch p nh có liên h r t m t thi t v i kh năng rung hình lúc b m
máy và như th ta có nguyên t c th 2: t c ch p nh t i thi u không b rung
máy ư c tính b ng "1/tiêu c c a ng kính lúc ch p", ch ng h n: b n dùng ng
kính 50 mm thì t c ch p t i thi u s là 1/50s, v i ng kính 100 mm s là 1/100s,
v i ng kính 300 mm t c s là 1/300s...Tuy nhiên v i nh ng ai ch p nh nhi u
kinh nghi m và ch th không chuy n ng thì t c 1/15s là gi i h n cu i cùng
- c a ch p nh c m máy trên tay (không dùng chân máy nh) NTL th nh tho ng v n
ch p nh ng t c th p hơn như 1/2s, 1/6s c m tay, dĩ nhiên là v i các ng kính
tiêu c ng n, và nh không h b rung. M t kinh nghi m n a ch p nh các ch
th chuy n ng, t c c a máy nh s ph thu c vào t c di chuy n c a ch
th , là dùng èn flash. B n có th ch p ư c nh ng kho nh kh c chính xác c a
chuy n ng v i th i gian phát sáng c a flash là 1/100 000s! (các èn flash g n
s n trên máy thư ng có th i gian phát sáng kho ng 1/30 000s)
V i nh ng b n m i s d ng máy nh ho c chưa có nhi u kinh nghi m thì
vi c ghi nh các thông s dư i ây là vô cùng c n thi t có th ch p nh p mà
không b rung máy (tr khi b n c ý mu n hi u qu này):
-T c nh hơn
nguon tai.lieu . vn
