- Trang Chủ
- Quản trị kinh doanh
- luận văn: Một số biện pháp nhằm hoàn thiện công tác quản trị nhân sự tại công ty xe đạp- xe máy Đống Đa- Hà Nội
Xem mẫu
- CHUYÊN TH C T P
“M t s bi n pháp nh m hoàn thi n công
tác qu n tr nhân s t i công ty xe p- xe
máy ng a- Hà N i .”
GVHD: Vũ thùy Dương
- Môc lôc
Lêi nãi ®Çu 3
Ch¬ng 1: kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 5
5
I.C«ng t¸c Qu¶n trÞ vµ Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm vµ c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp 5
2.C«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 7
3.Mét vµi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù 9
II.Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù 10
1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 10
2.TuyÓn dông nh©n sù 14
3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù 18
4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù 21
III.C¸c nh©n tè ¶nh hëng vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng 26
t¸c qu¶n trÞ nh©n sù
1.C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n sù 26
2.Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù 30
Ch¬ng 2: Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng 32
t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y
§èng §a- Hµ Néi
I.Kh¸i qu¸t chung vÒ doanh nghiÖp 32
1.LÞch sö h×nh thµnh c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi 32
2.Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty 33
3.C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty 34
4.Nghµnh nghÒ kinh doanh cña c«ng ty 35
5.M«i trêng kinh doanh cña c«ng ty 36
II.Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty(98-99-00) 38
1.Ph©n tÝch kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty 38
2.Ph©n tÝch kÕt qu¶ tiªu thô cña c«ng ty theo kÕt cÊu mÆt hµng 40
kinh
doanh
3.KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty 41
- III.Ph©n tÝch t×nh h×nh qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty(98-99-00) 44
1.T×nh h×nh qu¶n lý nh©n sù cña c«ng ty 44
1.1.C¬ cÊu nh©n sù cña c«ng ty 44
1.2.Ph©n bæ nh©n sù trong c«ng ty 47
2.T×nh h×nh tuyÓn dông nh©n sù trong c«ng ty 49
3.T×nh h×nh ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù trong c«ng ty 53
3.1.T×nh h×nh ®µo t¹o nh©n sù 53
3.2.T×nh h×nh ph¸t triÓn nh©n sù 56
4.T×nh h×nh ®·i ngé nh©n sù trong c«ng ty 56
5.HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng trong c«ng ty 59
Ch¬ng 3: mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn 63
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p-
xe m¸y §èng §a- Hµ Néi
I.Tæng hîp ®¸nh gi¸ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty 63
1.Ph©n tÝch c«ng viÖc 65
2.TuyÓn dông nh©n sù 66
3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù 67
4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù 68
II.§Þnh híng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi 70
1.Ph¬ng híng vµ môc tiªu phÊn ®Êu cña c«ng ty trong thêi gian 70
tíi
2.§Þnh híng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty trong thêi 71
gian
tíi
III.Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i 73
C«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ Néi
KÕt luËn 81
Tµi liÖu tham kh¶o 82
Lêi nãi ®Çu
Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét lÜnh vùc ®Æc biÖt quan träng, v× “ mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng
2
- lµ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt vËy qu¶n trÞ nh©n sù cã mÆt trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét doanh
nghiÖp nµo, nã cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban, c¸c ®¬n vÞ.
TÇm quan träng cña yÕu tè con ngêi trong bÊt cø mét doanh nghiÖp hay mét tæ chøc nµo
dï chóng cã tÇm vãc lín ®Õn ®©u, ho¹t ®éng trong bÊt cø mét lÜnh vùc nµo còng lµ mét thùc tÕ
hiÓn nhiªn kh«ng ai phñ nhËn ®îc. Trong doanh nghiÖp mçi con ngêi lµ mét thÕ giíi riªng biÖt
nÕu kh«ng cã ho¹t ®éng qu¶n trÞ th× ai thÝch lµm g× th× lµm, mäi viÖc sÏ trë nªn v« tæ chøc, v« kû
luËt, c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù sÏ gióp gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, nã lµ mét trong nh÷ng yÕu tè
quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mét doanh nghiÖp.
ChÝnh v× c¶m nhËn thÊy ®îc tÇm quan träng vµ sù cÇn thiÕt ph¶i cã c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n
sù trong bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo cho nªn t«i ®· lùa chon ®Ò tµi: “Mét sè gi¶i ph¸p nh»m
hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi”.
Trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi, qua nghiªn cøu
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù cña c«ng ty t«i thÊy c«ng t¸c nµy ®îc c«ng ty thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt.
Tuy nhiªn do cßn cã mét vµi khã kh¨n cho nªn c«ng ty vÉn cßn mét sè ®iÓm h¹n chÕ nhÊt ®Þnh
trong c«ng t¸c nµy. V× thÕ cho nªn t«i ®· m¹nh d¹n ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i c«ng ty.
§Ò tµi cña t«i gåm 3 ch¬ng:
-Ch¬ng 1: Kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ nh©n sù.
-Ch¬ng 2: Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù t¹i
c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a - Hµ Néi.
-Ch¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù
t¹i c«ng ty xe ®¹p-xe m¸y §èng §a-Hµ Néi.
Trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n nµy t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh
cña c« gi¸o Vò Thuú D¬ng-Th¹c sü- Trëng Khoa Qu¶n trÞ Doanh NghiÖp vµ sù gióp ®ì nhiÖt
t×nh cña c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn phßng tæng hîp cña c«ng ty xe ®¹p- xe m¸y §èng §a- Hµ
Néi.
3
- Ch¬ng 1
kh¸i luËn chung vÒ qu¶n trÞ
nh©n sù
I.C«ng t¸c qu¶n trÞ vµ qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm vµ c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp
1.1.Kh¸i niÖm qu¶n trÞ doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®îc hiÓu lµ tæng hîp c¸c ho¹t ®éng ®îc thùc hiÖn nh»m ®¹t ®îc
môc tiªu x¸c ®Þnh th«ng qua sù nç lùc cña ngêi kh¸c trong cïng mét tæ chøc.
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét khoa häc, mét nghÖ thuËt vµ lµ mét nghÒ.
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét khoa häc: mäi ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp ®Òu cã mét
néi dung lµ nh»m thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. §ã lµ mét m«n khoa
häc bao gåm nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n gióp nh÷ng ngêi trong c¬ng vÞ qu¶n lý phèi hîp nh÷ng
nç lùc c¸ nh©n nh»m ®¹t ®îc c¸c nhiÖm vô ®· ®Ò ra.
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÖ thuËt: lµ khoa häc vÒ qu¶n lý con ngêi víi c¸c t×nh
huèng cô thÓ mµ kh«ng ph¶i ai còng biÕt vËn dông thÝch hîp trong ®iÒu kiÖn doanh nghiÖp cña
m×nh. Sù thµnh c«ng cña nã kh«ng chØ phô thuéc vµo tri thøc, kinh nghiÖm, tµi n¨ng kinh doanh
cña nhµ qu¶n lý mµ ®éi khi cã c¶ vËn may.
Qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét nghÒ: nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®îc ®µo t¹o cã bµi b¶n, viÖc ®µo t¹o
th«ng qua trêng líp, kiÕn thøc bæ xung cËp nhËt…
1.2.C¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp
*Ho¹ch ®Þnh
Lµ qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp vµ ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thùc hiÖn
môc tiªu ®ã. Nh vËy chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh lµ nh»m x©y dùng môc tiªu ph¸t triÓn t¬ng lai cña
doanh nghiÖp. T¹o c¬ së tiÒn ®Ò cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, ®Ò ra c¸c nguyªn t¾c øng phã víi
t×nh h×nh vµ sù biÕn ®æi trªn thÞ trêng t¹o ®iÒu kiÖn râ rµng cho viÖc kiÓm tra thùc hiÖn. Ho¹ch
®Þnh lµ ho¹t ®éng quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh cña mét
doanh nghiÖp.
Ho¹ch ®Þnh lµ mét qu¸ tr×nh, mét t©m tr¹ng, mét hµnh ®éng híng vÒ t¬ng lai.
*Tæ chøc
Lµ viÖc x¸c lËp m« h×nh, ph©n c«ng vµ giao nhiÖm vô cho mçi cÊp vµ cho mçi nh©n viªn
trong doanh nghiÖp. Tæ chøc cßn bao gåm viÖc uû nhiÖm cho c¸c cÊp qu¶n trÞ vµ cho c¸c nh©n
viªn ®iÒu hµnh ®Ó hä cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. §ã lµ viÖc x¸c
lËp nh÷ng khu©n mÉu vµ mèi quan hÖ t¬ng t¸c gi÷a c¸c phÇn mµ mçi bé phËn, mçi nh©n viªn
trong doanh nghiÖp ®¶m nhËn. Bëi vËy bé m¸y tæ chøc kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®
îc x©y dùng trªn nh÷ng nguyªn t¾c vµ yªu cÇu nhÊt ®Þnh.
*L·nh ®¹o ®iÒu hµnh
4
- Bao gåm nhiÒu ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp vµ t¹o lËp sinh
khÝ cho tæ chøc qua viÖc tèi ®a ho¸ hiÖu suÊt c«ng viÖc. Nã bao gåm viÖc ra chØ thÞ, huÊn luyÖn
vµ duy tr× kû luËt trong toµn bé m¸y, g©y ¶nh hëng vµ t¹o høng thó víi c¸c nh©n viªn cÊp díi,
khuyÕn khÝch ®éng viªn ®Ó t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ lµm viÖc tho¶i m¸i.
*KiÓm so¸t
Bao gåm viÖc thiÕt lËp c¸c tiªu chuÈn vµ lîng ho¸ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc, tiÕn hµnh c¸c ho¹t
®éng ®iÒu chØnh nÕu kÕt qu¶ kh«ng ®óng víi môc tiªu Ên ®Þnh. ViÖc lîng ho¸ c¸c thµnh qu¶ ®¹t
®îc bao gåm trong nã viÖc ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ, kiÓm ®iÓm chÝnh s¸ch vµ giao tiÕp nh©n
sù, xÐt duyÖt c¸c b¸o c¸o vÒ chi phÝ vµ vÒ c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh.
KiÓm so¸t cã vai trß rÊt quan träng, bao trïm toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, ®îc
tiÕn hµnh tríc, trong vµ sau khi thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh.
C¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ chÆt chÏ, t¸c ®éng qua l¹i vµ ¶nh
hëng lÉn nhau. Trong c¸c chøc n¨ng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp th× hai chøc n¨ng ho¹ch ®Þnh vµ
tæ chøc lµ quan träng nhÊt kh«ng chØ v× chóng quyÕt ®Þnh ®Õn t¬ng lai vµ sù thµnh c«ng trong
kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cß v× hai chøc n¨ng nµy rÊt khã ph¸t hiÖn ra sai sãt, thêi gian
ph¸t hiÖn ra sai sãt cµng dµi th× chi phÝ tr¶ cho sù kh¾c phôc nh÷ng sai sãt Êy cµng lín.
2.C«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù
2.1.Kh¸i niÖm qu¶n trÞ nh©n sù
Nh©n sù lµ mét trong c¸c nguån lùc quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. V× vËy vÊn ®Ò nh©n sù lu«n ®îc quan t©m hµng ®Çu.
Cã rÊt nhiÒu c¸ch ph¸t biÓu kh¸c nhau vÒ qu¶n trÞ nh©n sù:
Theo gi¸o s ngêi Mü Dimock “Qu¶n trÞ nh©n sù bao gåm toµn bé c¸c biÖn ph¸p vµ thñ tôc
¸p dông cho nh©n viªn cña mét tæ chøc vµ gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c trêng hîp x¶y ra cã liªn quan tíi
mét lo¹i c«ng viÖc nµo ®ã”.
Cßn gi¸o s Felix Migro th× cho r»ng: “Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét nghÖ thuËt chän lùa nh©n
viªn míi vµ sö dông c¸c nh©n viªn cò sao cho n¨ng suÊt vµ chÊt lîng c«ng viÖc cña mçi ngêi ®Òu
®¹t møc tèi ®a cã thÓ”.
VËy qu¶n trÞ nh©n sù ®îc hiÓu lµ mét trong c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh qu¶n trÞ,
gi¶i quyÕt tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi con ngêi g¾n víi c«ng viÖc cña hä trong bÊt cø tæ chøc
nµo.
Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét ho¹t ®éng võa mang tÝnh khoa häc võa mang tÝnh nghÖ thuËt v×
qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét lÜnh vùc g¾n bã nhiÒu ®Õn v¨n ho¸ tæ chøc vµ chøa ®ùng nhiÒu gi¸ trÞ
nh©n v¨n h¬n bÊt cø mét lÜnh vùc qu¶n trÞ nµo kh¸c.
2.2.TÇm quan träng cña qu¶n trÞ nh©n sù
YÕu tè gióp ta nhËn biÕt ®îc mét xÝ nghiÖp ho¹t ®éng tèt hay kh«ng ho¹t ®éng tèt, thµnh
c«ng hay kh«ng thµnh c«ng chÝnh lµ lùc lîng nh©n sù cña nã- nh÷ng con ngêi cô thÓ víi lßng
nhiÖt t×nh vµ ãc s¸ng kiÕn. Mäi thø cßn l¹i nh: m¸y mãc thiÕt bÞ, cña c¶i vËt chÊt, c«ng nghÖ kü
thuËt ®Òu cã thÓ mua ®îc, häc hái ®îc, sao chÐp ®îc, nhng con ngêi th× kh«ng thÓ. V× vËy cã thÓ
kh¼ng ®Þnh r»ng qu¶n trÞ nh©n sù cã vai trß thiÕt yÕu ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp .
Trong doanh nghiÖp qu¶n trÞ nh©n sù thuéc chøc n¨ng chÝnh cña nhµ qu¶n trÞ, gióp nhµ
qu¶n trÞ ®¹t ®îc môc ®Ých th«ng qua nç lùc cña ngêi kh¸c. C¸c nhµ qu¶n trÞ cã vai trß ®Ò ra c¸c
chÝnh s¸ch, ®êng lèi, chñ tr¬ng cã tÝnh chÊt ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp do ®ã
nhµ qu¶n trÞ ph¶i lµ ngêi biÕt nh×n xa tr«ng réng, cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. Ngêi thùc hiÖn
c¸c ®êng lèi chÝnh s¸ch mµ nhµ qu¶n trÞ ®Ò ra lµ c¸c nh©n viªn thõa hµnh, kÕt qu¶ c«ng viÖc
5
- hoµn thµnh tèt hay kh«ng phô thuéc rÊt nhiÒu vµo n¨ng lùc cña nh©n viªn, v× vËy cho nªn cã thÓ
nãi r»ng: “mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lµ qu¶n trÞ con ngêi”.
Qu¶n trÞ nh©n sù gãp phÇn vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c mÆt kinh tÕ x· héi cña vÊn ®Ò lao ®éng.
§ã lµ mét vÊn ®Ò chung cña x· héi, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung ®Òu ®i ®Õn mét môc ®Ých
sím hay muén lµ lµm sao cho ngêi lao ®éng hëng thµnh qu¶ do hä lµm ra.
Qu¶n trÞ nh©n sù g¾n liÒn víi mäi tæ chøc, bÊt kú mét c¬ quan tæ chøc nµo còng cÇn ph¶i
cã bé phËn nh©n sù. Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét thµnh tè quan träng cña chøc n¨ng qu¶n trÞ, nã cã
gèc rÔ vµ c¸c nh¸nh tr¶i réng kh¾p n¬i trong mäi tæ chøc. Qu¶n trÞ nh©n sù hiÖn diÖn ë kh¾p c¸c
phßng ban, bÊt cø cÊp qu¶n trÞ nµo còng cã nh©n viªn díi quyÒn v× thÕ ®Òu ph¶i cã qu¶n trÞ nh©n
sù. Cung c¸ch qu¶n trÞ nh©n sù t¹o ra bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ cho mét doanh nghiÖp . §©y còng
lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña mét doanh nghiÖp .
Qu¶n trÞ nh©n sù cã vai trß to lín ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp, nã
lµ ho¹t ®éng bÒ s©u ch×m bªn trong doanh nghiÖp nhng l¹i quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña doanh nghiÖp .
2.3.C¸c néi dung chñ yÕu cña qu¶n trÞ nh©n sù
Qu¶n trÞ nh©n sù lµ mét ho¹t ®éng cña qu¶n trÞ doanh nghiÖp, lµ qu¸ tr×nh tæ chøc nguån
lao ®éng cho doanh nghiÖp, lµ ph©n bè sö dông nguån lao ®éng mét c¸ch khoa häc vµ cã hiÖu
qu¶ trªn c¬ së ph©n tÝch c«ng viÖc, bè trÝ lao ®éng hîp lý, trªn c¬ së x¸c ®Þnh nhu cÇu lao ®éng
®Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông nh©n sù, ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù, ®¸nh gi¸ nh©n sù th«ng qua viÖc
thùc hiÖn.
Néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau
3.Mét vµi häc thuyÕt vÒ qu¶n trÞ nh©n sù
3.1.ThuyÕt X: ThuyÕt con ngêi kinh tÕ(Taylor, Gant, Ghinbert, Fayol…).
ThuyÕt nµy cho r»ng: b¶n chÊt cña con ngêi lµ lêi biÕng, m¸y mãc, v« tæ chøc. Con ngêi
chØ lµm viÖc cÇm chõng ®Ó kiÕm sèng vµ lu«n tr¸nh nÐ c«ng viÖc, chØ thÝch vËt chÊt kh«ng cÇn
6
- giao lu b¹n bÌ héi nhãm. V× vËy c¸ch gi¶i quyÕt hîp lý nhÊt lµ ph©n chia c«ng viÖc thµnh c¸c
thao t¸c lÆp ®i lÆp l¹i ®Ó dÔ häc. Ngoµi ra c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i thêng xuyªn gi¸m s¸t, ®«n ®èc,
kiÓm tra viÖc thùc hiÖn cña c¸c nh©n viªn thõa hµnh. Sö dông hÖ thèng cã t«n ty trËt tù râ rµng
vµ mét chÕ ®é khen thëng, trõng ph¹t nghiªm kh¾c. Víi phong c¸ch qu¶n lý nµy sÏ lµm cho
nh©n viªn c¶m thÊy lo l¾ng vµ sî h·i. Hä chÊp nhËn c¶ c¸c c«ng viÖc nÆng nhäc v× l¬ng cao vµ
ngêi chñ hµ kh¾c. Trong ®iÒu kiÖn nh thÕ ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy mÖt mái, tæn h¹i ®Õn søc
khoÎ vµ tinh thÇn, thiÕu ®i ãc s¸ng t¹o trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc giao. §iÒu nµy
¶nh hëng kh«ng nhá tíi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp .
3.2.ThuyÕt Y: ThuyÕt con ngêi x· héi(Gregor, Maslow, Likest).
ThuyÕt nµy ®¸nh gi¸ tiÒm Èn trong con ngêi lµ nh÷ng kh¶ n¨ng rÊt lín cÇn ®îc kh¬i gîi
vµ khai th¸c. Con ngêi ë bÊt kú c¬ng vÞ nµo còng cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao vµ lµm viÖc hÕt
søc ®Ó hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ®îc giao. Ai còng thÊy m×nh cã Ých vµ ®îc t«n träng, ®îc chia
sÎ tr¸ch nhiÖm, ®îc tù kh¼ng ®Þnh m×nh. Tõ c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ nµy th× ph¬ng ph¸p
qu¶n lý ®îc ¸p dông lµ th«ng qua sù tù gi¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó nh©n viªn chñ ®éng lµm
viÖc vµ kiÓm tra c«ng viÖc cña m×nh. Nhµ qu¶n lý ph¶i tin tëng chñ ®éng l«i cuèn nh©n vµo c«ng
viÖc, cã quan hÖ hiÓu biÕt vµ th«ng c¶m lÉn nhau gi÷a cÊp trªn vµ cÊp díi. Víi phong c¸ch qu¶n
lý nµy ngêi nh©n viªn tù thÊy m×nh quan träng vµ cã vai trß trong tËp thÓ cµng cã tr¸ch nhiÖm
h¬n víi c«ng viÖc ®îc giao phã. Tù nguyÖn tù gi¸c lµm viÖc, tËn dông khai th¸c triÖt ®Ó tiÒm
n¨ng cña b¶n th©n ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc mét c¸ch tèt nhÊt.
3.3.ThuyÕt Z: Cña c¸c xÝ nghiÖp NhËt B¶n.
ThuyÕt nµy cho r»ng ngêi lao ®éng sung síng lµ ch×a kho¸ dÉn tíi n¨ng suÊt lao ®éng cao.
Sù tin tëng tuyÖt ®èi vµo ngêi lao ®éng, sù tÕ nhÞ trong c xö vµ phèi hîp chÆt chÏ trong tËp thÓ lµ
c¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp. Theo thuyÕt
nµy c¸c nhµ qu¶n lý quan t©m ®Õn nh©n viªn cña m×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®îc häc hµnh, ph©n
chia quyÒn lîi thÝch ®¸ng c«ng b»ng. Ph¬ng ph¸p nµy lµm cho nh©n viªn c¶m thÊy tin tëng vµ
trung thµnh víi doanh nghiÖp, coi doanh nghiÖp nh nhµ cña m×nh. Nhng ®«i khi phong c¸ch
qu¶n lý nµy l¹i t¹o cho nh©n viªn trë nªn û l¹i, thô ®éng trong c«ng viÖc ®«i khi ¶nh hëng tíi
tiÕn ®é ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
ii.néi dung cña qu¶n trÞ nh©n sù
1.Ph©n tÝch c«ng viÖc
1.1.Kh¸i niÖm vµ môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch c«ng viÖc
*Kh¸i niÖm: Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ viÖc t×m hiÓu vµ x¸c ®Þnh néi dung, ®Æc ®iÓm cña tõng
c«ng viÖc, ®o lêng gi¸ trÞ vµ tÇm quan träng cña nã ®Ó ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn vÒ n¨ng lùc, phÈm
chÊt mµ ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc cÇn ph¶i cã. Ph©n tÝch c«ng viÖc lµ mét néi dung quan trong
cña qu¶n trÞ nh©n sù , nã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c néi dung kh¸c cña qu¶n trÞ nh©n sù .
*Môc ®Ých:
-§a ra c¸c tiªu chuÈn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh tuyÓn dông nh©n sù sao cho viÖc tuyÓn dông
nh©n sù ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt.
-ChuÈn bÞ néi dung ®µo t¹o vµ båi dìng tr×nh ®é ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng viÖc.
-Ph©n tÝch c«ng viÖc lµm c¨n cø ®Ó x©y dùng vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Ngoµi ra nã
7
- cßn gióp cho viÖc nghiªn cøu vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc.
-Cung cÊp c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng thùc hiÖn c«ng viÖc.
1.2.Néi dung cña ph©n tÝch c«ng viÖc
Ph©n tÝch c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn qua n¨m bíc sau:
*Bíc 1: M« t¶ c«ng viÖc
ThiÕt lËp mét b¶n liÖt kª vÒ c¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng, quyÒn h¹n, c¸c ho¹t ®éng thêng
xuyªn vµ ®ét xuÊt, c¸c ph¬ng tiÖn vµ ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c¸c quan hÖ trong c«ng viÖc…
§Ó m« t¶ c«ng viÖc trong thùc tÕ cã sö dông mét sè biÖn ph¸p sau:
-Quan s¸t: Quan s¸t trùc tiÕp xem c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn nh thÕ nµo t¹i n¬i lµm viÖc.
-TiÕp xóc trao ®æi: Ph¬ng ph¸p nµy ®îc thùc hiÖn víi chÝnh nh÷ng ngêi lµm c«ng viÖc ®ã,
víi cÊp trªn trùc tiÕp cña hä, ®«i khi víi ®ång nghiÖp cña hä. Cuéc tiÕp xóc trao ®æi sÏ cho phÐp
ta thu thËp ®îc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, t¹o c¬ héi ®Ó trao ®æi vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cha râ
rµng. Trong khi quan s¸t cã thÓ sö dông mét sè dông cô cÇn thiÕt nh: giÊy bót ®Ó ghi chÐp, ®ång
hå ®Ó bÊm giê.
-B¶n c©n hái: Theo ph¬ng ph¸p nµy c¸c b¶n c©u hái ®îc th¶o ra ph¸t réng r·i cho c¸c
c«ng nh©n viªn vµ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®Ó hä tr¶ lêi. C©u hái ®a ra ph¶i ®Çy
®ñ, râ rµng, nhng kh«ng nªn qu¸ chi tiÕt, tû mû.
*Bíc 2: X¸c ®Þnh c«ng viÖc
Lµ viÖc thiÕt lËp mét v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ nhiÖm vô, chøc n¨ng quyÒn h¹n, c¸c ho¹t ®éng
thêng xuyªn ®ét xuÊt, c¸c mèi quan hÖ trong c«ng t¸c, c¸c tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ chÊt lîng c«ng
viÖc. B»ng viÖc xem xÐt c¸c th«ng tin thu thËp ®îc tõ thùc tÕ trong b¶n m« t¶, cã thÓ ph¸t hiÖn ra
c¸c ®iÓm bÊt hîp lý cÇn thay ®æi, nh÷ng néi dung thõa cÇn lo¹i bá vµ nh÷ng néi dung thiÕu cÇn
bæ xung. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®îc b¶n m« t¶ c«ng viÖc míi theo tiªu chuÈn cña c«ng viÖc.
*Bíc 3: §Ò ra c¸c tiªu chuÈn vÒ nh©n sù
Lµ nh÷ng yªu cÇu chñ yÕu vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt, h×nh thøc mµ ngêi ®¶m nhËn c«ng
viÖc ph¶i ®¹t ®îc. §èi víi c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau, sè lîng vµ møc ®é yªu cÇu còng kh¸c nhau.
Nh÷ng yªu cÇu hay ®îc ®Ò cËp ®Õn:
-Søc khoÎ( thÓ lùc vµ trÝ lùc).
-Tr×nh ®é häc vÊn.
-Tuæi t¸c, kinh nghiÖm.
8
- -Ngo¹i h×nh, së thÝch c¸ nh©n, hoµn c¶nh gia ®×nh.
C¸c tiªu chuÈn ®a ra sÏ ®îc x¸c ®Þnh râ lµ ë møc nµo: cÇn thiÕt, rÊt cÇn thiÕt hay chØ lµ
mong muèn.
*Bíc 4: §¸nh gi¸ c«ng viÖc
Lµ viÖc ®o lêng vµ ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña mçi c«ng viÖc. ViÖc ®Ênh gi¸ c«ng viÖc
ph¶i chÝnh x¸c, kh¸ch quan, ®©y lµ mét nhiÖm vô hÕt søc quan träng, bëi v× gi¸ trÞ vµ tÇm quan
träng cña mçi c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ sÏ lµ c¨n cø ®Ó x¸c ®Þnh møc l¬ng t¬ng xøng cho c«ng
viÖc nµy. ChÊt lîng cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸.
Cã 2 nhãm ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸:
Nhãm 1: C¸c ph¬ng ph¸p tæng qu¸t.
-Ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cïng mét lóc: héi ®ång ®¸nh gi¸ sÏ häp l¹i ®Ó
cïng xem xÐt c¸c b¶n m« t¶ c«ng viÖc vµ bµn b¹c ®Ó ®i ®Õn kÕt luËn vÒ møc ®é phøc t¹p vµ tÇm
quan träng cña c«ng viÖc.
-Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: viÖc ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch so s¸nh lÇn lît mét
c«ng viÖc nµy víi c«ng viÖc kh¸c.
-Ngoµi ra cßn cã mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo c¸c c«ng viÖc chñ
chèt, ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ theo møc ®é ®éc lËp tù chñ khi thùc hiÖn c«ng viÖc…
*Nhãm 2: C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: xem xÐt c¸c c«ng viÖc theo tõng yÕu tè riªng
biÖt, sau ®ã tæng hîp l¹i thµnh mét ®¸nh gi¸ chung.
-Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: mçi yÕu tè ®îc ®¸nh gi¸ ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau t¬ng ®¬ng
víi mét sè ®iÓm nhÊt ®Þnh.
-Ph¬ng ph¸p Corbin: theo s¬ ®å vÒ sù chu chuyÓn th«ng tin trong néi bé doanh nghiÖp.
Thu thËp Xö lý th«ng Ph¸t ra quyÕt
th«ng tin tin ®Þnh
Th«ng tin ph¶n håi
-Ph¬ng ph¸p Hay Metra: HÖ thèng ®iÓm ®îc tr×nh bÇy díi d¹ng 3 ma trËn.
M¶ng 1: kh¶ n¨ng: lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc vµ phÈm chÊt cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh c«ng
viÖc.
M¶ng 2: ãc s¸ng t¹o: thÓ hiÖn møc ®é s¸ng t¹o, t duy cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh
gi¸, dÉn d¾t vÊn ®Ò.
M¶ng 3: tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ cuèi cïng.
Theo ph¬ng ph¸p nµy kÕt qu¶ c«ng viÖc cÇn ®¸nh gi¸ lµ tæng sè ®iÓm céng l¹i tõ 3 ma
trËn trªn.
*Bíc 5: XÕp lo¹i c«ng viÖc.
Nh÷ng c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ t¬ng ®¬ng nhau sÏ ®îc xÕp vµo thµnh mét nhãm. ViÖc
9
- xÕp lo¹i c«ng viÖc nh thÕ nµy rÊt tiÖn lîi cho c¸c nhµ qu¶n lý trong c«ng viÖc.
2.TuyÓn dông nh©n sù
Trong mét doanh nghiÖp, c«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù thµnh c«ng tøc lµ t×m ®îc nh÷ng
ngêi thùc sù phï hîp víi c«ng viÖc cã ý nghÜa rÊt to lín. Doanh nghiÖp nhËn ®îc mét nguån
nh©n sù xøng ®¸ng, hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao gãp phÇn vµo viÖc duy tr× sù tån t¹i vµ
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. B¶n th©n nh÷ng ngêi ®îc tuyÓn vµo c«ng viÖc phï hîp víi n¨ng lùc
vµ së trêng cña m×nh sÏ rÊt høng thó vµ an t©m víi c«ng viÖc. Ngîc l¹i nÕu viÖc tuyÓn dông
nh©n sù kh«ng ®îc thùc hiÖn ®óng th× sÏ g©y ra nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc t¸c ®éng trùc tiÕp tíi
c«ng ty vµ ngêi lao ®éng.
2.1.Nguån tuyÓn dông
*Nguån tuyÓn dông tõ trong néi bé doanh nghiÖp .
TuyÓn dông nh©n sù trong néi bé doanh nghiÖp thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh thuyªn chuyÓn ®Ò
b¹t, cÊt nh¾c tõ bé phËn nµy sang bé phËn kh¸c, tõ c«ng viÖc nµy sang c«ng viÖc kh¸c, tõ cÊp
nµy sang cÊp kh¸c.
H×nh thøc tuyÓn dông trong néi bé doanh nghiÖp cã nh÷ng u ®iÓm sau:
-Nh©n viªn cña doanh nghiÖp ®· ®îc thö th¸ch vÒ lßng trung thµnh, th¸i ®é nghiªm tóc,
trung thùc, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ Ýt bá viÖc.
-Nh©n viªn cña doanh nghiÖp sÏ dÔ dµng, thuËn lîi h¬n trong viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc,
nhÊt lµ trong thêi gian ®Çu ë c¬ng vÞ tr¸ch nhiÖm míi. Hä ®· lµm quen, hiÓu ®îc môc tiªu cña
doanh nghiÖp do ®ã mau chãng thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc míi vµ biÕt c¸ch ®Ó ®¹t ®îc
môc tiªu ®ã.
-H×nh thøc tuyÓn trùc tiÕp tõ c¸c nh©n viªn ®ang lµm viÖc cho doanh nghiÖp còng sÏ t¹o ra
sù thi ®ua réng r·i gi÷a c¸c nh©n viªn ®ang lµm viÖc, kÝch thÝch hä lµm viÖc tÝch cùc, s¸ng t¹o vµ
t¹o ra hiÖu suÊt cao h¬n.
Tuy nhiªn ¸p dông h×nh thøc nµy còng cã mét sè nhîc ®iÓm sau:
-ViÖc tuyÓn dông nh©n viªn vµo chøc vô trèng trong doanh nghiÖp theo kiÓu th¨ng chøc
néi bé cã thÓ g©y nªn hiÖn tîng chai l×, s¬ cøng do c¸c nh©n viªn ®îc th¨ng chøc ®· quen víi
c¸ch lµm viÖc cña cÊp trªn tríc ®©y, hä sÏ dËp khu©n v× thÕ mÊt ®i sù s¸ng t¹o, kh«ng dÊy lªn ®-
îc kh«ng khÝ thi ®ua míi.
-Trong doanh nghiÖp dÔ h×nh thµnh nªn c¸c nhãm “øng viªn kh«ng thµnh c«ng”, hä lµ
nh÷ng ngêi ®îc øng cö vµo c¸c chøc vô nhng kh«ng ®îc tuyÓn chän tõ ®ã cã t©m lý kh«ng
phôc l·nh ®¹o, chia bÌ ph¸i g©y mÊt ®oµn kÕt.
*Nguån tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp .
Lµ viÖc tuyÓn dông nh©n viªn tõ thÞ trêng lao ®éng bªn ngoµi doanh nghiÖp .
¦u ®iÓm cña h×nh thøc tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp :
-Gióp doanh nghiÖp thu hót ®îc nhiÒu chuyªn gia, nh÷ng nh©n viªn giái, qua ®ã tuyÓn
chän vµo c¸c chøc danh phï hîp.
-C¸c nh©n viªn míi thêng tá ra n¨ng næ, chøng minh kh¶ n¨ng lµm viÖc cña m×nh b»ng
10
- c«ng viÖc cô thÓ cho nªn hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng rÊt cao.
Nhîc ®iÓm tån t¹i cña h×nh thøc tuyÓn dông nh©n sù tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp : ®ã lµ ng
êi ®îc tuyÓn dông ph¶i mÊt mét thêi gian ®Ó lµm quen víi c«ng viÖc vµ doanh nghiÖp. Do ®ã hä
cã thÓ cha hiÓu râ ®îc môc tiªu, lÒ lèi lµm viÖc cña doanh nghiÖp, ®iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn
nh÷ng sai lÖch vµ c¶n trë nhÊt ®Þnh.
C¸c h×nh thøc thu hót øng cö viªn tõ bªn ngoµi: th«ng qua qu¶ng c¸o, th«ng qua v¨n
phßng dÞch vô lao ®éng, tuyÓn sinh viªn tèt nghiÖp tõ c¸c trêng §¹i häc vµ mét sè h×nh thøc
kh¸c.
2.2.Néi dung cña tuyÓn dông nh©n sù
Néi dung cña tuyÓn dông nh©n sù gåm c¸c bíc sau:
*Bíc 1: ChuÈn bÞ tuyÓn dông.
-Thµnh lËp héi ®ång tuyÓn dông, quy ®Þnh râ vÒ sè lîng thµnh phÇn vµ quyÒn h¹n cña héi
®ång tuyÓn dông.
-Nghiªn cøu kü c¸c lo¹i v¨n b¶n, tµi liÖu quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ tæ chøc, doanh nghiÖp
liªn quan tíi tuyÓn dông nh©n sù .
-Ph¶i x¸c ®Þnh râ tiªu chuÈn tuyÓn dông nh©n sù ë c¶ ba khÝa c¹nh: tiªu chuÈn chung ®èi
víi tæ chøc, doanh nghiÖp, tiªu chuÈn cña phßng ban hoÆc bé phËn c¬ së vµ tiªu chuÈn ®èi víi
c¸ nh©n thùc hiÖn c«ng viÖc.
11
- *Bíc 2: Th«ng b¸o tuyÓn dông.
C¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét hoÆc kÕt hîp c¸c h×nh thøc th«ng b¸o tuyÓn dông
sau:
-Qu¶ng c¸o trªn b¸o, ®µi, tivi.
-Th«ng qua c¸c trung t©m dÞch vô lao ®éng.
-Th«ng b¸o t¹i doanh nghiÖp.
C¸c th«ng b¸o ®a ra ph¶i ng¾n gän, râ rµng, chi tiÕt vµ ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin c¬ b¶n cho
øng cö viªn. Ph¶i th«ng b¸o ®Çy ®ñ vÒ tªn doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ néi dung c«ng viÖc, tiªu
chuÈn tuyÓn dông, hå s¬ vµ giÊy tê cÇn thiÕt, c¸ch thøc tuyÓn dông vµ néi dung tuyÓn dông.
*Bíc 3: Thu nhËn vµ nghiªn cøu hå s¬.
-TÊt c¶ hå s¬ xin viÖc ph¶i ghi vµo sæ xin viÖc. Ngêi xin tuyÓn dông ph¶i nép cho doanh
nghiÖp nh÷ng hå s¬ giÊy tê cÇn thiÕt theo yªu cÇu.
-ViÖc nghiªn cøu hå s¬ nh»m ghi l¹i c¸c th«ng tin chñ yÕu vÒ c¸c øng cö viªn vµ cã thÓ
lo¹i bít ®îc mét sè øng cö viªn kh«ng ®¸p øng ®îc tiªu chuÈn ®Ò ra ®Ó kh«ng cÇn ph¶i lµm c¸c
thñ tôc tiÕp theo trong qu¸ tr×nh tuyÓn dông do ®ã cã thÓ gi¶m chi phi tuyÓn dông cho doanh
nghiÖp .
*Bíc 4: Tæ chøc pháng vÊn, tr¾c nghiÖm vµ s¸t h¹ch c¸c øng cö viªn.
Trªn c¬ së nghiªn cøu hå s¬ ph¶i lµm râ thªm mét sè th«ng tin ®Ó kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò.
-KiÓm tra, tr¾c nghiÖm, pháng vÊn nh»m chän ra ®îc c¸c øng cö viªn xuÊt s¾c nhÊt. C¸c
bµi kiÓm tra s¸t h¹ch thêng ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c øng cö viªn vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n, kh¶
n¨ng thùc hµnh.
-Ngoµi ra cã thÓ ¸p dông c¸c h×nh thøc tr¾c nghiÖm ®Ó ®¸nh gi¸ mét sè n¨ng lùc ®Æc biÖt
cña øng cö viªn nh: trÝ nhí, møc ®é khÐo lÐo cña bµn tay…
-Pháng vÊn ®îc sö dông ®Ó t×m hiÓu, ®¸nh gi¸ c¸c øng cö viªn vÒ nhiÒu ph¬ng diÖn nh:
kinh nghiÖm, tr×nh ®é, tÝnh c¸ch, khÝ chÊt, kh¶ n¨ng hoµ ®ång…
-Ph¶i ghi chÐp tõng ®Æc ®iÓm cÇn lu ý víi tõng øng cö viªn ®Ó gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ ®îc
thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt
*Bíc 5: KiÓm tra søc khoÎ.
Dï cã ®¸p øng ®ñ c¸c yÕu tè vÒ tr×nh ®é häc vÊn, hiÓu biÕt, th«ng minh, t c¸ch ®¹o ®øc
tèt, nhng søc khoÎ kh«ng ®¶m b¶o còng kh«ng nªn tuyÓn dông. NhËn mét ngêi cã søc khoÎ
kh«ng ®¶m b¶o sÏ ¶nh hëng tíi chÊt lîng thùc hiÖn c«ng viÖc vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, bªn c¹nh ®ã
cßn g©y ra nhiÒu phiÒn phøc vÒ mÆt ph¸p lý cho doanh nghiÖp .
*Bíc 6: §¸nh gi¸ øng cö viªn vµ quyÕt ®Þnh.
Sau khi thùc hiÖn c¸c bíc trªn nÕu hai bªn cïng nhÊt trÝ sÏ ®i ®Õn bíc tiÕp theo lµ doanh
nghiÖp quyÕt ®Þnh tuyÓn dông vµ hai bªn sÏ ký kÕt hîp ®ång lao ®éng.
Trëng phßng nh©n sù ®Ò nghÞ, gi¸m ®èc ra quyÕt ®Þnh tuyÓn dông hoÆc ký hîp ®ång lao
®éng. Trong quyÕt ®Þnh tuyÓn dông hoÆc trong hîp ®ång lao ®éng cÇn ghi râ chøc vô, l¬ng
bæng, thêi gian thö viÖc…
Tr¸ch nhiÖm cña nhµ qu¶n trÞ lµ lµm mÒm c¸c øng cö viªn, gióp hä mau chãng lµm quen
víi c«ng viÖc míi.
3.§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù
§µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù lµ hai néi dung c¬ b¶n trong vÊn ®Ò n©ng cao tr×nh ®é tinh
12
- th«ng nghÒ nghiÖp cho nh©n sù. Ngoµi ra nã cßn bao gåm néi dung gi¸o dôc nh©n sù cho doanh
nghiÖp. Ph¶i ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù v× trong thêi ®¹i khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn nh vò
b·o, c«ng nghÖ kü thuËt lu«n ®«æi míi kh«ng ngõng, muèn b¾t kÞp víi thêi ®¹i th× con ngêi cÇn
ph¶i ®îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng nhÊt ®Þnh vÒ nghÒ nghiÖp, ®ã võa lµ mét nhu cÇu
võa lµ mét nhiÖm vô.
3.1.§µo t¹o nh©n sù
Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o mçi ngêi sÏ ®îc bï ®¾p nh÷ng thiÕu hôt trong häc vÊn, ®îc truyÒn
®¹t nh÷ng kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm thiÕt thùc trong lÜnh vùc chuyªn m«n ®îc cËp nhËt ho¸ kiÕn
thøc vµ më réng tÇm hiÓu biÕt ®Ó kh«ng nh÷ng cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao mµ cßn
cã thÓ ®¬ng ®Çu víi nh÷ng biÕn ®æi cña m«i trêng xung quanh ¶nh hëng tíi c«ng viÖc cña
m×nh. Qu¸ tr×nh ®µo t¹o ®îc ¸p dông cho nh÷ng ngêi thùc hiÖn mét c«ng viÖc míi hoÆc nh÷ng
ngêi ®ang thùc hiÖn mét c«ng viÖc nµo ®ã nhng cha ®¹t yªu cÇu. Ngoµi ra cßn cã qu¸ tr×nh n©ng
cao tr×nh ®é ®ã lµ viÖc båi dìng thªm chuyªn m«n nghiÖp vô cho ngêi lao ®éng ®Ó hä cã thÓ
lµm ®îc nh÷ng c«ng viÖc phøc t¹p h¬n, víi n¨ng suÊt cao h¬n.
Lao ®éng lµ mét yÕu tè quý cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, v× vËy nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é
chuyªn m«n cao lµ mét yÕu tè quý cña s¶n xuÊt x· héi nãi chung, nã quyÕt ®Þnh ®îc viÖc thùc
hiÖn môc tiªu cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy c«ng t¸c ®µo t¹o nh©n sù cã vai trß rÊt
quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mét doanh nghiÖp. §µo t¹o vÒ t duy, kiÕn thøc, tr×nh ®é,
nhËn thøc cña con ngêi.
§µo t¹o nh©n sù ®îc chia lµm 2 lo¹i:
*§µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt:
Lµ qu¸ tr×nh gi¶ng dËy vµ n©ng cao chuyªn m«n kü thuËt cho ngêi lao ®éng. §îc ¸p dông
cho c¸c nh©n viªn kü thuËt vµ ngêi lao ®éng trùc tiÕp.
C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt:
-Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i n¬i lµm viÖc: c«ng nh©n ®îc ph©n c«ng lµm viÖc chung víi mét
ngêi cã kinh nghiÖm h¬n ®Ó häc hái, lµm theo. Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông rÊt ®¬n gi¶n, ®µo t¹o ®
îc sè lîng ®«ng, chi phÝ thÊp, tÝnh thùc tiÔn cao, nhng nã l¹i thiÕu ®i sù bµi b¶n vµ kiÕn thøc lý
luËn v× vËy nh©n viªn kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh s¸ng t¹o trong c«ng viÖc.
-Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o theo chØ dÉn: nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o liÖt kª nh÷ng c«ng
viÖc, nhiÖm vô, nh÷ng bíc ph¶i tiÕn hµnh, nh÷ng ®iÓm then chèt, nh÷ng c¸ch thùc hiÖn c«ng
viÖc, sau ®ã kiÓm tra kÕt qu¶ c«ng viÖc cña häc viªn, uèn n¾n híng dÉn, ®µo t¹o häc viªn lµm
cho ®óng. Ph¬ng ph¸p nµy cã u thÕ h¬n ph¬ng ph¸p tríc, nã ®ßi hái sù chñ ®éng s¸ng t¹o cña
ngêi häc, nhÊn m¹nh sù s¸ng d¹, n¨ng lùc n¨ng khiÕu cña mçi ngêi.
-§µo t¹o theo ph¬ng ph¸p gi¶ng bµi: c¸c gi¶ng viªn cã thÓ tæ chøc c¸c líp häc, híng dÉn
®µo t¹o vÒ mÆt lý thuyÕt kÕt hîp víi thùc hµnh, hoÆc gi¶ng bµi mét c¸ch gi¸n tiÕp.
*§µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ
H×nh thøc ®µo t¹o nµy ®îc ph¸t triÓn ¸p dông cho c¸c cÊp qu¶n trÞ tõ qu¶n trÞ viªn cÊp cao
®Õn qu¶n trÞ viªn cÊp c¬ së. §µo t¹o n¨ng lùc qu¶n trÞ ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n trÞ b»ng c¸ch
truyÒn ®¹t c¸c kiÕn thøc lµm thay ®æi quan ®iÓm hay n©ng cao n¨ng lùc thùc hµnh cña nhµ qu¶n
trÞ. §µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi mét doanh nghiÖp, v× c¸c qu¶n trÞ
gia gi÷ mét vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp.
C¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n trÞ:
-Ph¬ng ph¸p lu©n phiªn: thêng xuyªn thay ®æi c«ng viÖc, môc tiªu cña ngêi ®µo t¹o lµ
cho ®èi tîng ®µo t¹o tiÕp cËn víi nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau, lµm cho ngêi lao ®éng hiÓu ®îc vÒ
13
- c«ng viÖc cña doanh nghiÖp mét c¸ch tæng thÓ nhÊt.
-Ph¬ng ph¸p kÌm cÆp: ngêi ®îc ®µo t¹o sÏ lµm viÖc trùc tiÕp víi ngêi mµ hä sÏ thay thÕ
trong t¬ng lai. Ngêi nµy cã tr¸ch nhiÖm híng dÉn, kÌm cÆp c¸ch thøc gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò
trong ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cho ngêi ®îc ®µo t¹o. Ph¬ng ph¸p ®îc ¸p dông ®Ó ®µo t¹o c¸c qu¶n
trÞ gia cÊp cao.
-Ph¬ng ph¸p ®µo t¹o gi¸m ®èc trÎ: ¸p dông cho c¸c qu¶n trÞ viªn cÊp trung gian b»ng
c¸ch bæ nhiÖm hä vµo c¸c vÞ trÝ t¬ng ®¬ng sau ®ã giao quyÒn cho hä ®Ó hä gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò
thùc tÕ, thùc hiÖn c«ng viÖc ®µo t¹o díi sù gi¸m s¸t cña tæ chøc vµ gi¸m ®èc.
-Mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c: ®ã lµ c¸c ph¬ng ph¸p ®µo t¹o bªn ngoµi doanh nghiÖp nh: ph-
¬ng ph¸p nghiªn cøu t×nh huèng, ph¬ng ph¸p trß ch¬i qu¶n trÞ, ph¬ng ph¸p héi th¶o, ph¬ng
ph¸p nhËp vai….
3.2.Ph¸t triÓn nh©n sù
Mçi mét doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã sù quy hoÆch vÒ nh©n sù vµ c¸c c¸n bé trong doanh
nghiÖp ®Ó mçi mét c¸ nh©n cã c¬ héi thö søc m×nh, béc lé c¸c n¨ng lùc cña m×nh ®Ó cã c¬ héi
th¨ng tiÕn. Ph¸t triÓn nh©n sù lµ viÖc lµm thêng xuyªn cña mçi doanh nghiÖp xuÊt ph¸t tõ yªu
cÇu môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp doanh nghiÖp cã ®ñ nguån nh©n lùc. Ngoµi ra
ph¸t triÓn nh©n sù cßn gióp cho ngêi lao ®éng t×m ra ®îc híng ®i cho m×nh, t¹o cho hä m«i tr-
êng thuËn lîi ®Ó hä lµm viÖc tèt h¬n.
Néi dung cña c«ng t¸c ph¸t triÓn nh©n sù :
-Th¨ng tiÕn vµ bæ nhiÖm nh©n sù vµo c¸c chøc vô qu¶n trÞ.
-Gi¶i quyÕt chÕ ®é cho nh©n viªn, qu¶n trÞ viªn khi hä rêi bá doanh nghiÖp.
-TuyÓn dông ®éi ngò lao ®éng míi.
Nguån lùc con ngêi lµ mét yÕu tè quan träng nhÊt trong doanh nghiÖp. Muèn ph¸t triÓn
doanh nghiÖp th× c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i chó ý ®Õn c«ng t¸c ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi trong
doanh nghiÖp.
4.§¸nh gi¸ vµ ®·i ngé nh©n sù
4.1.§¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c
*Kh¸i niÖm vµ ý nghÜa cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thµnh tÝch:
§¸nh gi¸ nh©n viªn lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu cña qu¶n trÞ nh©n sù.
Nã lµ ch×a kho¸ cho doanh nghiÖp ho¹ch ®Þnh, tuyÓn mé còng nh ph¸t triÓn nh©n sù vµ ®·i ngé
nh©n sù. §¸nh gi¸ lµ mét thñ tôc ®· ®îc tiªu chuÈn ho¸, ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn nh»m thu
thËp th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng nghÒ nghiÖp, kÕt qu¶ c«ng t¸c, nguyÖn väng c¸ nh©n vµ ph¸t triÓn
cña mçi ngêi.
§¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c lµ mét viÖc lµm rÊt khã kh¨n, nã ®ßi hái sù chÝnh x¸c vµ
c«ng b»ng. Qua ®¸nh gi¸ biÕt râ ®îc n¨ng lùc vµ triÓn väng cña mçi ngêi, tõ ®ã cã thÓ ®a ra c¸c
quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n liªn quan ®Õn ngêi ®ã. ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch ®îc thùc hiÖn ®óng ®¾n sÏ
c¶i thiÖn ®îc bÇu kh«ng khÝ trong tËp thÓ, mçi ngêi ®Òu cè g¾ng lµm viÖc tèt h¬n, ®Ó trë thµnh
ngêi tÝch cùc h¬n, ®Ó ®ãn nhËn nh÷ng ®¸nh gi¸ tèt vÒ m×nh.
§¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña c¶ hai phÝa: ngêi bÞ ®¸nh gi¸ vµ
héi ®ång ®¸nh gi¸. Kh«ng nh÷ng ngêi bÞ ®¸nh gi¸ cã ý thøc h¬n vÒ hµnh vi, lêi nãi, viÖc lµm
cña m×nh mµ nh÷ng ngêi trong héi ®ång ®¸nh gi¸ còng ph¶i n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm
14
- trong viÖc thu thËp th«ng tin ®¸nh gi¸ vÒ ngêi kh¸c. Ngîc l¹i nh÷ng ®¸nh gi¸ hêi hît chñ quan
cã thÓ t¹o nªn t©m tr¹ng bÊt b×nh, lo l¾ng Êm øc n¬i ngêi bÞ ®¸nh gi¸. Sù kh«ng tho¶ m·n hay
hµi lßng nµy cã thÓ lµm cho hä kh«ng tËp trung t tëng vµo c«ng viÖc, lµm viÖc kÐm n¨ng suÊt vµ
hiÖu qu¶, cã khi t¹o nªn sù chèng ®èi ngÊm ngÇm, m©u thuÉn néi bé vµ lµm vÈn ®ôc kh«ng khÝ
tËp thÓ.
*Néi dung cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ thµnh tÝch:
ViÖc ®¸nh gi¸ thµnh tÝch tr¶i qua c¸c giai ®o¹n sau:
-X¸c ®Þnh môc ®Ých vµ môc tiªu cÇn ®¸nh gi¸.
-§a ra c¸ tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸.
-§¸nh gi¸ nh©n viªn th«ng qua viÖc so s¸nh c¸c th«ng tin thu thËp ®îc vÒ c¸c tiªu chuÈn
®· ®îc ®Ò ra.
-§¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc, phÈm chÊt cña c¸c nh©n viªn.
-§¸nh gi¸ møc ®é hoµn thiÖn c«ng viÖc.
*Mét sè ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thµnh tÝch c«ng t¸c:
-Ph¬ng ph¸p xÕp h¹ng lu©n phiªn: ®a ra mét sè khÝa c¹nh chÝnh, liÖt kª danh s¸ch nh÷ng
ngêi cÇn ®îc ®¸nh gi¸ sau ®ã lÇn lît nh÷ng ngêi giái nhÊt ®Õn nh÷ng ngêi kÐm nhÊt theo tõng
khÝa c¹nh ®ã. Ph¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, nhng cã vÎ ¸ng chõng, kh«ng ®îc chÝnh x¸c vµ mang
nÆng c¶m tÝnh.
-Ph¬ng ph¸p so s¸nh tõng cÆp: c¸c nh©n viªn ®îc so s¸nh víi nhau tõng ®«i mét vÒ: th¸i
®é nghiªm tóc trong c«ng viÖc, khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh, vÒ chÊt lîng c«ng viÖc…
-Ph¬ng ph¸p cho ®iÓm: ®¸nh gi¸ nh©n viªn theo nhiÒu tiªu chuÈn kh¸c nhau, mçi mét
tiªu chuÈn chia thµnh n¨m møc ®é: yÕu, trung b×nh, kh¸, tèt, xuÊt s¾c, t¬ng øng víi sè ®iÓm tõ
mét ®Õn n¨m. Ph¬ng ph¸p nµy rÊt phæ biÕn v× nã ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn.
C¸c yÕu tè ®Ó lùa chän ®¸nh gi¸ gåm hai lo¹i: ®Æc tÝnh liªn quan ®Õn c«ng viÖc vµ ®Æc tÝnh
liªn quan ®Õn c¸ nh©n ®¬ng sù.
C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn c«ng viÖc bao gåm: khèi lîng vµ chÊt lîng c«ng viÖc.
C¸c yÕu tè liªn quan ®Õn c¸ nh©n ®¬ng sù bao gåm: sù tin cËy, s¸ng kiÕn, sù thÝch nghi,
sù phèi hîp.
Mçi nh©n viªn sÏ ®îc cho mét sè ®iÓm phï hîp víi møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc, sau ®ã
sÏ ®îc tæng hîp ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc cña mçi ngêi.
4.2.§·i ngé nh©n sù
C«ng t¸c ®·i ngé nh©n sù nh»m kÝch thÝch ngêi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng,
n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ thùc hiÖn môc tiªu cña doanh nghiÖp.
Mçi mét nhãm mét c¸ nh©n ®Òu ®Õn víi doanh nghiÖp víi mét môc tiªu vµ mong muèn
riªng. Mçi ngêi ®Õu cã c¸i u tiªn vµ rµng buéc riªng cña m×nh. Lµ nhµ qu¶n trÞ nh©n sù, víi c¸c
c¸ nh©n vµ nhãm cô thÓ ®· ®îc x¸c ®Þnh, ta cÇn x¸c ®Þnh ®îc môc tiªu thóc ®Èy tõng nhãm,
tõng c¸ nh©n ®Ó cã t¸c ®éng phï hîp, ®ñ liÒu lîng, ®óng lóc, ®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn.
§·i ngé ®îc thÓ hiÖn qua hai h×nh thøc lµ ®·i ngé vËt chÊt vµ ®·i ngé tinh thÇn.
4.2.1.§·i ngé vËt chÊt
§·i ngé vËt chÊt lµ mét ®éng lùc quan träng thóc ®Èy nh©n viªn lµm viÖc nhiÖt t×nh víi
tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, phÊn ®Êu n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc ®îc giao.
*TiÒn l¬ng: TiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc vµ nh¹y c¶m trong nh÷ng chÝnh s¸ch cã
15
- liªn quan tíi con ngêi t¹i xÝ nghiÖp còng nh trong x· héi. VÒ phÝa nh÷ng ngêi ¨n l¬ng tiÒn l¬ng
thÓ hiÖn tµi n¨ng vµ ®Þa vÞ cña hä, võa thÓ hiÖn sù ®¸nh gi¸ cña s¬ quan vµ x· héi vÒ c«ng lao
®ãng gãp cho tËp thÓ cña hä.
TiÒn l¬ng lµ gi¸ c¶ søc lao ®éng ®îc h×nh thµnh qua tho¶ thuËn gi÷a ngêi cã søc lao ®éng
vµ ngêi sö dông søc lao ®éng phï hîp víi quan hÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
HÖ thèng tiÒn l¬ng lµ toµn bé tiÒn l¬ng doanh nghiÖp tr¶ cho nh©n viªn do c«ng viÖc mµ
hä ®· lµm. V× vËy khi x©y dùng hÖ thèng tiÒn l¬ng cÇn ph¶i cã c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau:
-C¸ch tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu, râ rµng ®Ó mäi ngêi cã thÓ hiÓu vµ kiÓm tra ®
îc tiÒn l¬ng cña m×nh.
-Ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt nh lµ møc l¬ng tèi thiÓu, phô cÊp,
nguy hiÓm, lµm thªm giê…
-Ph¶i thÓ hiÖn tÝnh c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ trêng.
-T¬ng xøng víi n¨ng lùc vµ ®ãng gãp cña mçi ngêi, ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong doanh
nghiÖp.
-Trong c¬ cÊu tiÒn l¬ng ph¶i cã phÇn cøng(phÇn æn ®Þnh) vµ phÇn mÒm(phÇn linh ®éng)
®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh lªn xuèng khi cÇn thiÕt.
Hai h×nh thøc tr¶ l¬ng chñ yÕu trong doanh nghiÖp :
-Tr¶ l¬ng theo thêi gian: TiÒn l¬ng sÏ tr¶ c¨n cø vµo thêi gian tham gia c«ng viÖc cña mçi
ngêi. Cã thÓ tr¶ l¬ng theo ngµy, giê, th¸ng, n¨m. H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy thêng ¸p dông cho c¸c
cÊp qu¶n lý vµ c¸c nh©n viªn lµm viÖc ë c¸c phßng ban hoÆc c¸c nh©n viªn lµm viÖc trùc tiÕp ë
nh÷ng kh©u ®ßi hái sù chÝnh x¸c cao.
H×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cã u ®iÓm lµ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng ®¶m b¶o ngµy c«ng lao
®éng. Nhng h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy cßn cã nhîc ®iÓm lµ mang tÝnh b×nh qu©n ho¸, do ®ã kh«ng
kÝch thÝch ®îc sù nhiÖt t×nh s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng, t tëng ®èi phã gi¶m hiÖu qu¶ c«ng viÖc.
-Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm: Lµ viÖc tr¶ l¬ng kh«ng dùa vµo thêi gian lµm viÖc mµ dùa vµo
kÕt qu¶ lµm ra trong thêi gian ®ã.
H×nh thøc nµy g¾n thu nhËp cña ngêi lao ®éng víi kÕt qu¶ lµm viÖc cña hä. V× vËy tr¶ l-
¬ng theo s¶n phÈm ®îc gäi lµ h×nh thøc ®ßn bÈy ®Ó kÝch thÝch mçi ngêi n©ng cao n¨ng suÊt lao
®éng cña m×nh.
Cã thÓ vËn dông nhiÒu h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kh¸c nhau thÝch hîp víi mçi
hoµn c¶nh cô thÓ nh: tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp, tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp, tr¶ l¬ng
kho¸n…
Ngoµi tiÒn l¬ng ngêi lao ®éng cßn nhËn ®îc c¸c kho¶n tiÒn bæ xung nh: phô cÊp, trî cÊp,
tiÒn thëng…
*Phô cÊp: lµ nh÷ng kho¶n thu nhËp thªm nh»m môc ®Ých ®Òn bï cho c¸c c«ng viÖc chÞu
thiÖt thßi hoÆc u ®·i cho mét sè c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt.
*Trî cÊp: còng lµ nh÷ng kho¶n tiÒn thu nhËp thªm nhng kh«ng mang tÝnh chÊt thêng
xuyªn nh phô cÊp mµ chØ cã khi x¶y ra mét sù kiÖn nµo ®ã.
*C¸c kho¶n thu nhËp kh¸c: nghØ phÐp cã l¬ng, cÊp nhµ hoÆc thuª nhµ víi gi¸ tîng trng,
¨n tra miÔn phÝ, båi dìng thªm…
*TiÒn thëng: lµ nh÷ng kho¶n tiÒn bæ xung nh»m qu¸n triÖt nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao
®éng.
§©y lµ mét c«ng cô mang tÝnh chÊt khuyÕn khÝch vËt chÊt m¹nh mÏ ®èi víi nh©n viªn,
16
- ®ång thêi còng lµ c«ng cô khuyÕn khÝch tinh thÇn cho nh©n viªn. tiÒn thëng kh¼ng ®Þnh tÝnh v
ît bËc vÒ thµnh tÝch cña nh©n viªn ®ång thêi cæ vò cho toµn nh©n viªn trong doanh nghiÖp phÊn
®Êu ®¹t thµnh tÝch cao.
C¸c h×nh thøc khen thëng chñ yÕu:
-Thëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®îc giao.
-Thëng cho c¸c c¸ nh©n cã ph¸t minh, s¸ng kiÕn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶
kinh doanh.
-Thëng cho nh÷ng ngêi trung thµnh vµ tËn tôy víi doanh nghiÖp .
-Thëng cho c¸n bé nh©n viªn nh©n dÞp lÔ tÕt, ngµy thµnh lËp doanh nghiÖp ….
4.2.2.§·i ngé tinh thÇn
§·i ngé tinh thÇn gi÷ vai trß quan träng nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu ®a d¹ng cña ngêi
lao ®éng. Møc sèng cµng cao th× nhu cÇu vÒ tinh thÇn ngµy cµng cao, khuyÕn khÝch tinh thÇn
chÝnh lµ biÖn ph¸p ®îc ¸p dông ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng cao cña ngêi lao ®éng.
C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch tinh thÇn:
-Sö dông ®óng kh¶ n¨ng, bè trÝ c«ng viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ nguyÖn väng cña mçi
ngêi, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä n©ng cao tr×nh ®é.
-Tá th¸i ®é quan t©m ch©n thµnh: n¾m v÷ng tªn tuæi, hoµn c¶nh gia ®×nh, thêng xuyªn
th¨m hái ®éng viªn cÊp díi.
-Gi¶m bít sù c¸ch biÖt gi÷a cÊp trªn víi cÊp díi. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cïng sinh ho¹t, vui ch¬i,
gi¶i trÝ. Tr¸nh sù ph©n biÖt th¸i qu¸ trong chÝnh s¸ch ®·i ngé. §Þnh kú hµng n¨m tæ chøc v¨n
hãa v¨n nghÖ nh©n c¸c dÞp lÔ tÕt.
-Trong nhiÒu trêng hîp kÝch thÝch tinh thÇn cã khi cßn quan träng h¬n kÝch thÝch vËt chÊt.
Do ®ã c¸c nhµ qu¶n lý cÇn dïng danh hiÖu ®Ó phong tÆng cho ngêi lao ®éng. Ngoµi ra cßn ¸p
dông mét sè h×nh thøc kh¸c nh: göi th khen ngîi, ®¨ng b¸o, d¸n h×nh tuyªn d¬ng…
-§¸nh gi¸ nh©n viªn thêng xuyªn, kÞp thêi, ph¸t hiÖn ra tiÒm n¨ng ®Ó båi dìng ®ång thêi
ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt vµ t¹o c¬ héi ®Ó nh©n viªn söa ch÷a.
-Kh«ng ngõng c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc ®Ó ®¶m b¶o søc khoÎ vµ t©m tr¹ng vui t¬i tho¶i
m¸i cho ngêi lao ®éng.
-¸p dông thêi gian lµm viÖc linh ®éng vµ chÕ ®é nghØ ng¬i hîp lý. ¸p dông chÕ ®é nµy
ngêi lao ®éng sÏ c¶m thÊy tho¶i m¸i vµ hiÖu suÊt c«ng viÖc sÏ cao. VÒ khÝa c¹nh t©m lý nh©n
viªn sÏ c¶m thÊy tù cã tr¸ch nhiÖm h¬n v× c¶m thÊy cÊp trªn tin tëng vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho m×nh
hoµn thµnh c«ng viÖc ë bÊt cø hoµn c¶nh nµo.
-Tæ chøc vµ ®Èy m¹nh c¸c phong trµo thi ®ua trong doanh nghiÖp. Thi ®ua lµ ph¬ng tiÖn
®Ó kÝch thÝch vµ ph¸t huy tÝch cùc tÝnh chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña ngêi lao ®éng.
iii.c¸c nh©n tè ¶nh hëng vµ sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng
t¸c qu¶n trÞ nh©n sù
1.C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù
1.1.Nh©n tè m«i trêng kinh doanh
*M«i trêng bªn ngoµi doanh nghiÖp : ¶nh hëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
sau khi nghiªn cøu kü m«i trêng bªn ngoµi doanh nghiÖp sÏ ®Ò ra sø m¹ng môc tiªu cña m×nh.
17
- -Khung c¶nh kinh tÕ: Chu kú kinh tÕ vµ chu ký kinh doanh ¶nh hëng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ
nh©n sù. Trong giai ®o¹n suy tho¸i kinh tÕ hoÆc kinh tÕ bÊt æn cã chiÒu híng ®i xuèng th× sÏ ¶nh
hëng trùc tiÕp ®Õn c¸c chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù cña doanh nghiÖp . Doanh nghiÖp mét mÆt ph¶i
duy tr× c¸c lao ®éng cã tay nghÒ, mÆt kh¸c ph¶i gi¶m chi phÝ lao ®éng doanh nghiÖp ph¶i quyÕt
®Þnh gi¶m giê lµm viÖc, cho nh©n viªn t¹m nghØ viÖc hoÆc gi¶m phóc lîi.
-D©n sè, lùc lîng lao ®éng: Tû lÖ d©n sè ph¸t triÓn nhanh vµ lín h¬n tû lÖ ph¸t triÓn kinh
tÕ, lùc lîng lao ®éng hµng n¨m cÇn viÖc lµm cao th× doanh nghiÖp cã nhiÒu c¬ héi lùa chän lao
®éng cã chÊt lîng.
-V¨n ho¸- x· héi: Mét nÒn v¨n ho¸ cã nhiÒu ®¼ng cÊp, nhiÒu nÊc thang gi¸ trÞ kh«ng theo
kÞp víi ®µ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i râ rµng nã k×m h·m, kh«ng cung cÊp nh©n tµi cho doanh
nghiÖp. §iÒu nµy ®i ®Õn hËu qu¶ lµ bÇu kh«ng khÝ v¨n ho¸ trong doanh nghiÖp bÞ ¶nh hëng.
-§èi thñ c¹nh tranh: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhµ qu¶n trÞ kh«ng ph¶i chØ c¹nh tranh
vÒ s¶n phÈm mµ cßn c¹nh tranh vÒ nh©n sù. Nh©n sù lµ cèt lâi cña ho¹t ®éng qu¶n trÞ. §Ó tån t¹i
vµ ph¸t triÓn kh«ng cã con ®êng nµo b»ng con ®êng qu¶n trÞ nh©n sù mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
Nh©n sù lµ tµi nguyªn quý gi¸ nhÊt v× vËy doanh nghiÖp ph¶i lo gi÷ g×n, duy tr× vµ ph¸t triÓn. §Ó
thùc hiÖn ®îc ®iÒu nµy c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã chÝnh s¸ch nh©n sù hîp lý, ph¶i biÕt l·nh ®¹o,
®éng viªn, khen thëng hîp lý t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ g¾n bã trong doanh nghiÖp. Ngoµi ra
doanh nghiÖp cßn ph¶i cã mét chÕ ®é l¬ng bæng ®ñ ®Ó gi÷ nh©n viªn lµm viÖc víi m×nh, c¶i
thiÖn m«i trêng lµm viÖc vµ c¶i thiÖn phóc lîi. NÕu doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch
nh©n sù th× ®èi thñ c¹nh tranh sÏ lîi dông ®Ó l«i kÐo nh÷ng ng¬× cã tr×nh ®é, doanh nghiÖp sÏ
mÊt dÇn nh©n tµi. Sù ra ®i cña nh©n viªn kh«ng thuÇn tuý chØ vÊn ®Ò l¬ng bæng mµ lµ sù tæng
hîp cña nhiÒu vÊn ®Ò.
-Khoa häc- kü thuËt: C¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®µo t¹o nh©n viªn cña m×nh theo kÞp víi ®µ
ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt. Khi khoa häc-kü thuËt thay ®æi mét sè c«ng viÖc hoÆc mét sè
kü n¨ng kh«ng cßn cÇn thiÕt n÷a do ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®µo t¹o l¹i lùc lîng lao ®éng cña
m×nh. Sù thay ®æi vÒ khoa häc ®ång nghÜa víi viÖc lµ cÇn Ýt ngêi h¬n nhng vÉn ph¶i s¶n xuÊt ra
sè lîng s¶n phÈm t¬ng tù nh tríc nhng cã chÊt lîng h¬n. §iÒu nµy cã nghÜa lµ nhµ qu¶n trÞ ph¶i
s¾p xÕp lùc lîng lao ®éng d thõa.
-Kh¸ch hµng: Lµ môc tiªu cña mäi doanh nghiÖp. Kh¸ch hµng mua s¶n phÈm, dÞch vô cña
doanh nghiÖp lµ mét phÇn cña m«i trêng bªn ngoµi. Doanh sè lµ mét yÕu tè tèi quan träng ®èi
víi sù sèng cßn cña mét doanh nghiÖp. Do vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i ®¶m b¶o ®îc r»ng nh©n
viªn cña m×nh sÏ s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Nhµ qu¶n trÞ
ph¶i lµm cho nh©n viªn cña m×nh hiÓu lµ kh«ng cã kh¸ch hµng th× kh«ng cß doanh nghiÖp vµ hä
sÏ kh«ng cã c¬ héi lµm viÖc n÷a. Hä ph¶i hiÓu r»ng doanh thu cña doanh nghiÖp ¶nh hëng ®Õn
tiÒn l¬ng cña hä. NhiÖm vô cña qu¶n trÞ nh©n sù lµ lµm cho c¸c nh©n viªn hiÓu ®îc ®iÒu nµy.
*M«i trêng bªn trong cña doanh nghiÖp :
-Sø m¹ng, môc tiªu cña doanh nghiÖp : §©y lµ mét yÕu tè thuéc m«i trêng bªn trong cña
doanh nghiÖp, ¶nh hëng tíi c¸c bé phËn chuyªn m«n kh¸c nhau vµ cô thÓ lµ bé phËn qu¶n trÞ
nh©n sù.
-ChÝnh s¸ch chiÕn lîc cña doanh nghiÖp: Mét sè chÝnh s¸ch ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ nh©n
sù : cung cÊp cho nh©n viªn mét n¬i lµm viÖc an toµn, khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm viÖc hÕt kh¶
n¨ng cña m×nh, tr¶ l¬ng vµ ®·i ngé khuyÕn khÝch nh©n viªn lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao…
-BÇu kh«ng khÝ- v¨n ho¸ cña doanh nghiÖp: Lµ mét hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ, niÒm tin, c¸c
chuÈn mùc ®îc chia sÎ, nã thèng nhÊt c¸c thµnh viªn trong mét tæ chøc. C¸c tæ chøc thµnh c«ng
lµ c¸c tæ chøc nu«i dìng, khuyÕn khÝch sù thÝch øng n¨ng ®éng, s¸ng t¹o.
1.2.Nh©n tè con ngêi
18
- Nh©n tè con ngêi ë ®©y chÝnh lµ nh©n viªn lµm viÖc trong doanh nghiÖp. Trong doanh
nghiÖp mçi ngêi lao ®éng lµ mét thÕ giíi riªng biÖt, hä kh¸c nhau vÒ n¨ng lùc qu¶n trÞ, vÒ
nguyÖn väng, vÒ së thÝch…v× vËy hä cã nh÷ng nhu cÇu ham muèn kh¸c nhau. Qu¶n trÞ nh©n sù
ph¶i nghiªn cøu kü vÊn ®Ò nµy ®Ó ®Ó ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n trÞ phï hîp nhÊt.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc- kü thuËt th× tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng còng ®îc
n©ng cao, kh¶ n¨ng nhËn thøc còng tèt h¬n. §iÒu nµy ¶nh hëng tíi c¸ch nh×n nhËn cña hä víi
c«ng viÖc, nã còng lµm thay ®æi nh÷ng ®ßi hái, tho¶ m·n, hµi lßng víi c«ng viÖc vµ phÇn thëng
cña hä.
Tr¶i qua c¸c thêi kú kh¸c nhau th× nhu cÇu, thÞ hiÕu, së thÝch cña mçi c¸ nh©n còng kh¸c
®i, ®iÒu nµy t¸c ®éng rÊt lín ®Õn qu¶n trÞ nh©n sù. NhiÖm vô cña c«ng t¸c nh©n sù lµ ph¶i n¾m ®
îc nh÷ng thay ®æi nµy ®Ó sao cho ngêi lao ®éng c¶m thÊy tho¶ m·n, hµi lßng, g¾n bã víi doanh
nghiÖp bëi v× thµnh c«ng cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng phô thuéc rÊt lín vµo con ngêi xÐt
vÒ nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau.
TiÒn l¬ng lµ thu nhËp chÝnh cña ngêi lao ®éng, nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ngêi lao ®éng.
Môc ®Ých cña ngêi lao ®éng lµ b¸n søc lao ®éng cña m×nh ®Ó ®îc tr¶ c«ng. V× vËy vÊn ®Ò tiÒn l
¬ng thu hót ®îc sù chó ý cña tÊt c¶ mäi ngêi, nã lµ c«ng cô ®Ó thu hót lao ®éng. Muèn cho
c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× c¸c vÊn ®Ò vÒ tiÒn l¬ng ph¶i ®
îc quan t©m mét c¸ch thÝch ®¸ng.
1.3.Nh©n tè nhµ qu¶n trÞ
Nhµ qu¶n trÞ cã nhiÖm vô ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®êng lèi, ph¬ng híng cho sù ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp. ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ ngoµi tr×nh ®é chuyªn m«n ph¶i cã tÇm nh×n xa,
tr«ng réng ®Ó cã thÓ ®a ra c¸c ®Þnh híng phï hîp cho doanh nghiÖp.
Thùc tiÔn trong cuéc sèng lu«n thay ®æi, nhµ qu¶n trÞ ph¶i thêng xuyªn quan t©m ®Õn viÖc
t¹o bÇu kh«ng khÝ th©n mËt, cëi më trong doanh nghiÖp, ph¶i lµm cho nh©n viªn tù hµo vÒ doanh
nghiÖp, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña m×nh. Ngoµi ra nhµ qu¶n trÞ ph¶i biÕt khÐo lÐo
kÕt hîp hai mÆt cña doanh nghiÖp, mét mÆt nã lµ mét tæ chøc t¹o ra lîi nhuËn mÆt kh¸c nã lµ
mét céng ®ång ®¶m b¶o ®êi sèng cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, t¹o ra c¸c
c¬ héi cÇn thiÕt ®Ó mçi ngêi nÕu tÝch cùc lµm viÖc th× ®Òu cã c¬ héi tiÕn th©n vµ thµnh c«ng.
Nhµ qu¶n trÞ ph¶i thu thËp xö lý th«ng tin mét c¸ch kh¸ch quan tr¸nh t×nh tr¹ng bÊt c«ng
v« lý g©y nªn sù hoang mang vµ thï ghÐt trong néi bé doanh nghiÖp. Nhµ qu¶n trÞ ®ãng vai trß
lµ ph¬ng tiÖn tho¶ m·n nhu cÇu vµ mong muèn cña nh©n viªn. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy ph¶i nghiªn
cøu n¾m v÷ng qu¶n trÞ nh©n sù v× qu¶n trÞ nh©n sù gióp nhµ qu¶n trÞ häc ®îc c¸ch tiÕp cËn nh©n
viªn, biÕt l¾ng nghe ý kiÕn cña hä, t×m ra ®îc tiÕng nãi chung víi hä.
Qu¶n trÞ nh©n sù trong doanh nghiÖp cã ®em l¹i kÕt qu¶ nh mong muèn hay kh«ng phô
thuéc rÊt nhiÒu vµo th¸i ®é cña nhµ qu¶n trÞ víi lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ngêi lao ®éng.
2.Sù cÇn thiÕt cña viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù
“Mäi qu¶n trÞ suy cho cïng còng lµ qu¶n trÞ con ngêi”. ThËt vËy, qu¶n trÞ nh©n sù cã mÆt
trong bÊt kú mét tæ chøc hay mét doanh nghiÖp nµo nã cã mÆt ë tÊt c¶ c¸c phßng ban, ®¬n vÞ.
HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù lµ v« cïng lín ®èi víi mét doanh nghiÖp. Qu¶n trÞ nh©n
sù bao gåm toµn bé c¸c biÖn ph¸p ¸p dông cho nh©n viªn cña mét doanh nghiÖp ®Ó gi¶i quyÕt tÊt
c¶ c¸c trêng hîp x¶y liªn quan ®Õn c«ng viÖc ®ã. NÕu kh«ng cã qu¶n trÞ nh©n sù mäi viÖc sÏ trë
nªn v« tæ chøc, v« kû luËt. §©y lµ mét c«ng t¸c hÕt søc khã kh¨n v× nã ®éng tíi nh÷ng con ngêi
cô thÓ cã nh÷ng së thÝch n¨ng lùc riªng biÖt. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù trong
doanh nghiÖp nh»m t¹o ra ®îc mét ®éi ngò ngêi lao ®éng nhiÖt t×nh h¨ng h¸i, g¾n bã víi doanh
nghiÖp .
19
nguon tai.lieu . vn
