Xem mẫu
- K thu t ch p nh trăng sao
• V i nh ng d ng c ghi hình ơn gi n c ng thêm lòng kiên
nh n, b n v n có th thu ư c nh ng t m nh p n không ng .
• nh thiên văn (Astrophotography) là m t hình th c c bi t
c a nhi p nh, trong ó, i tư ng ch p là nh ng thiên th trên b u tr i,
như m t trăng, m t tr i, các hành tinh, ngôi sao hay các thiên hà, tinh vân...
Thông thư ng, khi nh c t i nhi p nh thiên văn, ngư i ta hay nghĩ t i
nh ng dàn máy c ng k nh v i các thi t b "ti n t n". Tuy nhiên, trên th c t ,
v i nh ng d ng c ghi hình ơn gi n c ng thêm v i lòng kiên nh n, b n
v n có th thu ư c nh ng t m nh p n không ng !
• Vi t Nam, hình th c nhi p nh thú v này m i ch h n ch
các câu l c b thiên văn h c và nh ng nhóm "phơi êm" nh l . Tuy
nhiên, không th nói r ng trình "b t trăng sao" c a chúng ta thua kém
b n bè th gi i.
• Sau ây là m t s kinh nghi m làm quen v i môn ngh
thu t "b t hình" c áo này.
• Chu n b
- Tripod và b n sao - các thi t b quan tr ng trong nhi p nh thiên
văn. nh: Magento.
Thông thư ng, nhi p nh thiên văn ư c th c hi n vào ban êm, do
ó ph thu c nhi u vào i u ki n th i ti t ( c bi t là mây và s c gió) cũng
như i u ki n ánh sáng. Các vùng ng quê ho c các nh núi v i trư ng
nhìn r ng rãi, không khí thoáng ãng là nơi lý tư ng nh t. i v i các khu
ô th l n, b n nên th c hi n vi c ch p nh sau n a êm tránh nh
- hư ng b i khói b i t các phương ti n giao thông và ánh sáng "t p nhi u"
không c n thi t nt èn ư ng hay t các ô c a s ...
Thi t b i kèm, không b t bu c ph i có t t c , là máy nh compact
ho c DSLR, tripod, b n b u tr i, ng nhòm, kính thiên văn và laptop.
N u ã có máy DSLR, b n nên em theo m t ng tele, thông thư ng có
tiêu c trên 200 mm. C g ng ki m m t ch t máy nh kín gió và ki m
tra tripod th t v ng tránh rung l c khi ghi hình. M t i m cũng quan
tr ng không kém là ph i nh s c y pin trư c khi i ch p. N u có th , nên
em theo pin d phòng vì th i gian ch p thư ng lâu, quá trình phơi sáng
c a chip c m bi n thư ng dài nên hao pin hơn bình thư ng khá nhi u.
Các bư c cài t trên máy
nh ch p m t tr i b ng Canon EOS 10D qua kính l c quang ph H-
anlpha. nh: Astrosurf.
- nh thiên văn thư ng nh m n i tư ng r t xa nên trong t t c
các trư ng h p, b n ph i t tiêu c c a ng kính vô c c và không b t
flash.
i v i vi c ghi hình m t tr i, b n không ư c tùy ti n hư ng máy
nh lên mà chưa qua các thao tác cài t trên máy. i u này có th làm
cháy chip c m bi n và gi m tu i th các b ph n quang h c khác. Trư c
khi ch p, b t bu c ph i cài t các thông s sau: ISO và kh u t th p
nh t có th (thông thư ng là ISO 80 và F/8); th i gian phơi sáng dư i
1/1000s.
Tuy nhiên, cho dù b n có set các thông s ó xu ng m c th p nh t
i chăng n a thì nh thu ư c c a m t tr i cũng v n r t sáng, gây cháy nh
nghiêm tr ng (over exposure). M t khác, ánh n ng m t tr i có th chi u
th ng vào máy gây hi u ng nhi t tr c ti p làm co giãn các th u kính ( c
bi t là các th u kính flourite t ti n), gi m tu i th l p ph b m t th u
kính hay t h i hơn là làm h ng chip c m quang n u ch p lâu. Bi n pháp
gi i quy t thông thư ng nh t ây là l p vào ng kính m t h kính l c. H
kính l c ơn gi n thư ng có 2 kính ghép l i: kính l c tia t ngo i và kính
gi m sáng. B n cũng có th t ch kính l c b ng các t m phim X-quang,
th y tinh màu hay th m chí c kính râm... Ch p m t tr i không yêu c u th i
gian phơi sáng lâu nên không nh t thi t c n n tripod.
N u nh thu ư c qua h th ng kính l c v n t i, b n có th nâng
phơi sáng và ISO lên t ng n c nh , tuy nhiên, tuy t i không ư c nâng
m (kh u ) c a ng kính. Các ơn gi n hơn là chuy n v ch Ưu
tiên kh u (Av ho c F), t m th p nh t và nâng Exp d n d n. V i
các trư ng h p ghi hình m t tr i vào bình minh hay hoàng hôn, b n có th
- t các thông s này cao hơn ho c s d ng tùy ch nh m c c nh có s n trong
m t s máy (ch "Sun set").
Có th s d ng ch m c c nh tr ng máy ch p m t tr i m c
hay l n. nh: Media-cdn.
c bi t lưu ý không ư c nhìn tr c ti p vào m t tr i n u không có
thi t b b o v m t phù h p.
Khác v i m t tr i, sáng c a m t trăng thay i tùy th i gian
(trăng tròn - trăng khuy t) nên vi c set các thông s cũng tương i linh
ho t. Ví d : Phơi sáng: dư i 1/40s; n u không có tripod thì set ISO tăng cao
m t chút gi m th i gian phơi sáng - các máy du l ch không nên tăng ISO
quá 400; kh u : ng kính m r ng nh t có th (F/2.8 ho c th p hơn).
- nh ch p trăng khuy t v i th i gian phơi sáng lâu khi n n a t i
phía bên kia c a trăng hi n ra rõ nét. nh: Antwrp.
c bi t, trong các pha trăng khuy t, n u mu n ghi l i n a t i bên
kia c a m t trăng (mà m t thư ng r t khó nh n ra), b n nên ch nh phơi sáng
lên kho ng vài giây và nh t thi t ph i dùng tripod.
Ghi hình các chòm sao ho c các thiên th t i (thiên hà, tinh vân, sao
ch i...) là th thách khó khăn nh t c a nhi p nh thiên văn, tuy nhiên em
l i nhi u h ng thú cho ngư i ch p. B n s không ch g p tr ng i trong
vi c xác nh các i tư ng thiên văn v n ã quá m t i mà còn ph i i
phó v i nhi u nh trên máy và cân nh c l a ch n th i gian phơi sáng sao
cho phù h p... Ngoài ra, các y u t như gió, mây trong quá trình ch p cũng
khi n nhi u ngư i n n chí.
- Tuy nhiên, v i m t máy nh s du l ch, n u bi t cách, b n v n có th
ch p ư c r t t t nh ng ám tinh vân nh hay d i Ngân Hà tr ng mu t
trong êm hè quang ãng hay th m chí c m t sao ch i tí xíu cách Trái
t hàng tri u kilomet.
Sao ch i Holmes, ch p b ng Canon S2 IS, phơi sáng 15 giây, ISO
400, F3/5, zoom 12x. nh: Vietastro.
Trong trư ng h p mu n ghi hình b u tr i r ng l n, b n nên s m m t
ng kính góc r ng tương t như ch p phong c nh. Kinh t hơn, có th ghi
hình dư i d ng Panaroma.
i v i vi c ch p các thiên th m t i, nh t thi t ph i set zoom c a
máy lên cao nh t, chú ý tiêu c v n vô c c. B n có th k t h p b n sao,
ng nhòm và view finder trên máy nh "l n" ra i tư ng c n ch p và t
- t ch nh zoom tăng d n, c nh i tư ng t i trung tâm nh. Do th i gian
phơi sáng khá lâu nên b t bu c ph i có tripod th t v ng t máy.
Các thông s cài t: ISO cao nh t có th (thư ng là ISO 100-400
i v i máy du l ch, có th nâng cao hơn n u dùng máy DSLR); Kh u :
tương t ghi hình m t trăng; phơi sáng 9-15 giây. Không nên t phơi sáng
quá 15 giây tránh nh t ng - hi n tư ng các thiên th di chuy n trên
b u tr i theo th i gian, nh thu ư c khi ó s có nh ng v t sao kéo dài.
N u mu n phơi sáng lâu hơn, b n ph i có m t chân xoay theo nh t ng
ho c ư c trang b motor ch ng nh t ng tương t như trên các kính thiên
văn t ti n. Ch l y nét: l y nét ma tr n (Evaluative) n u mu n ch p
trư ng r ng; l y nét trung tâm (Center Weighted), n u mu n cô l p i
tư ng t i chính gi a khung hình.
nh ch p thiên hà M31 t Canon EOS 20D, ng kính Canon 300
mm f/2.8L USM IS. nh: Astropix.
- nh trên là k t h p t 57 hình ch p liên ti p. M i nh ISO 1600 -
phơi sáng 2 phút dùng motor ch ng nh t ng trên tripod.
Vi c trang b các ng tele c l n ph c v vi c nhi p nh n m ngoài
kh năng c a a s m i ngư i. Do ó gi i nghi n thiên văn ã nghĩ ra m t
sáng ki n thú v : K t h p kính thiên văn v i các thi t b ghi hình ã tháo r i
ng kính, ch ng h n webcam hay máy DSLR. ây, kính thiên văn óng
vai trò gi ng như m t ng tele t o nh trên m t chip c m quang. Sáng ki n
này ã ư c áp d ng trên th gi i t r t lâu tuy nhiên m i "du nh p" vào
Vi t Nam ư c kho ng 2, 3 năm nay. Câu l c b thiên văn h c TP. HCM
HAAC là nơi u tiên áp d ng sáng ki n này trong vi c ch p nh m t trăng
qua webcam Colorvis và kính thiên văn t t o giá ch vài trăm ngàn ng.
HAAC cũng ã thành công trong vi c k t h p Canon EOS 40D v i kính
thiên văn ORION SKYVIEW 150 ch p nh các thiên th có góc nhìn r t
nh như sao Th , tinh vân Orion hay th m chí c M t Trăng...
- nh ch p m t trăng t h th ng Canon 40D và kính Orion Skyview
150 c a câu l c b thiên văn nghi p dư TP HCM (HAAC). nh: Vietastro.
X lý nh
X lý nh sau khi ch p cũng là bư c r t quan tr ng, quy t nh
nhi u n ch t lư ng cũng như giá tr th m m c a "tác ph m" khi "ra lò".
i v i nh thiên văn, do th i gian phơi sáng lâu và thư ng t ISO
khá cao nên nh hay x y ra nhi u. Vi c kh nhi u trên máy tính không h
ơn gi n vì các ph n m m thư ng nh m l n các ch m nhi u (noise) v i các
ngôi sao nh li ti trong nh. Phương pháp h u hi u nh t thư ng ư c các
- nhi p nh gia chuyên nghi p s d ng là k t h p các t m nh có ISO và th i
gian phơi sáng khác nhau l i thành m t, s d ng các ch hòa tr n c a
ph n m m như ACDSee Canvas hay Adobe Photoshop. Ch ng h n, k t h p
4 b c nh ch p t i ISO 100, phơi sáng 15 giây, k t qu s ư c m t nh
tương ương ch p t i ISO 400, phơi sáng 60 giây. Phương pháp này s làm
tăng áng k sáng c a b c nh thành ph m mà không nh t thi t ph i
tăng ISO hay tăng phơi sáng khi ch p. B c nh cu i cùng cũng s có nhi u
th p hơn, màu quang ph c a các i tư ng thiên văn cũng th t hơn.
nh qua x lý Panorama và tái x lý màu s c b ng ph n m m.
Thông s : Canon Powershot A590 IS, 4 nh phơi sáng 15 giây, ISO 200,
F/2.6. nh: Tr n H .
Quá trình cân ch nh màu trên máy tính cũng ph i ư c lưu ý, vì
thông thư ng, trong i u ki n thi u sáng như ch p êm, ch cân b ng
tr ng t ng c a máy ho t ng không t t l m. Tuy nhiên, nên tránh x lý
quá tay k o làm h ng b c nh mà b n ã dày công c êm m i có ư c.
Ch p nh thiên văn là m t hình th c nhi p nh h p d n òi h i
ngư i c m máy ph i có ki n th c và c bi t ph i có lòng kiên nh n, ni m
am mê cao v i thiên nhiên, v i b u tr i. Tuy nhiên, gi ng như các hình
th c khác, nhi p nh thiên văn th c ch t ch là vi c ghi nh n ánh sáng lên
- phim hay chip c m bi n trong m t th i gian nh t nh. V i nh ng thi t b
ơn gi n trong tay, b n v n có th ch p ư c nh ng b c nh trăng sao tuy t
p mà không c n n nh ng dàn máy cao siêu hay áng giá c m t gia tài.
nguon tai.lieu . vn
