Xem mẫu
- Giới thiệu các kỹ thuật ghi nhớ (Phần 1) Các công cụ được viết trong tag này sẽ giúp bạn cải thiện trí nhớ. Không những có thể nhớ các thông tin một cách chính xác, bạn sẽ nhớ được cả cấu trúc của thông tin. Việc học cách ghi nhớ được chia thành 2 giai đoạn. Đầu tiên bạn sẽ học các kỹ thuật ghi nhớ, sau đó là thực hành bằng cách sử dụng chúng để ghi nhớ những con người, những cái tên, những ngôn ngữ, các thông tin cho một kì thi, v.v... Cũng giống như mọi công cụ khác, càng thực hành nhiều bạn sẽ càng sử dụng chúng hiệu quả. Tôi sẽ giới thiệu nhiều phương pháp ghi nhớ vẫn được những người biểu diễn trí nhớ sử dụng. Nếu nỗ lực luyện tập đầy đủ bạn sẽ có thể có trí nhớ tốt như họ. Kể cả nếu không có đủ thời gian để đạt được trình độ như vậy thì các kĩ thuật này vẫn hữu ích cho bạn trong đời sống hàng ngày. Các quy tắc dễ nhớ Quy tắc dễ nhớ là một cách khác dùng để chỉ công cụ ghi nhớ. Các quy tắc dễ nhớ là các kĩ thuật giúp ghi nhớ các thông tin mà bình thường khá là khó nhớ, ví dụ như số ngày của các tháng trong năm. Mục đích của việc sử dụng các quy tắc dễ nhớ là để mã hóa những thông tin khó nhớ theo một cách dễ ghi nhớ hơn. Trước đây bộ não của chúng ta đã phát triển để mã hóa và giải thích những sự kích thích phức tạp, ví dụ như các hình ảnh, màu sắc, cấu trúc, âm thanh, mùi vị, xúc giác, vị trí, cảm xúc và ngôn ngữ. Chúng ta sử dụng những sự kích thích này để lập nên những mô hình phức tạp về thế giới chúng ta đang sống. Trí nhớ của chúng ta lưu trữ chúng rất hiệu quả. Không may là ngày nay rất nhiều thông tin mà chúng ta phải ghi nhớ lại được thể hiện theo một cách khác, cụ thể là qua những chữ được in hoặc viết trên giấy. Mặc dù viết là một phương pháp tinh vi và hiệu quả trong việc việc chuyển tải những lí luận phức tạp, bộ não của chúng ta lại không thể dễ dàng mã hóa những thông tin được viết ra, khiến việc ghi nhớ những thông tin này trở nên khó khăn. Vậy phải làm thế nào để ghi nhớ thông tin một cách hiệu quả? Sử dụng toàn bộ tâm trí để ghi nhớ Ý tưởng quan trọng ở đây là: bằng việc sử dụng những hình ảnh sinh động trong tâm trí để mã hóa thông tin, bạn sẽ có thể mã hóa chúng một cách đáng tin cậy cả về nội dung và cấu trúc. Và bởi những hình ảnh là sinh động, bạn sẽ dễ dàng nhớ ra chúng khi cần. Những kĩ thuật được giới thiệu sau đây trong tag này sẽ giúp bạn mã hóa thông tin một cách sinh động bằng cách sử dụng những câu chuyện, những hình ảnh bền vững trong tâm trí, những hành trình quen thuộc, v.v… Bạn có thể làm những điều sau đây để khiến các quy tắc dễ nhớ của bạn dễ ghi nhớ hơn:
- - Sử dụng những hình ảnh rõ ràng và thú vị. (Bộ não của bạn thường phớt lờ những điều đáng ghét). - Sử dụng những hình ảnh rõ ràng, nhiều màu sắc và tác động đến nhiều giác quan (bởi chúng dễ nhớ hơn là những hình ảnh đều đều buồn tẻ). - Sử dụng tất cả các giác quan để mã hóa thông tin hoặc làm một hình ảnh trở nên dễ nhớ hơn. Nên nhớ rằng quy tắc dễ nhớ của bạn có thể chứa đựng âm thanh, mùi, vị, xúc giác, chuyển động, cảm xúc và hình ảnh. - Tạo cho hình ảnh cần nhớ của bạn có 3 chiều, có chuyển động và có không gian để nó sinh động hơn. Bạn có thể sử dụng chuyển động để duy trì dòng liên tưởng hoặc để ghi nhớ các hành động. - Phóng đại kích cỡ của các phần quan trọng trong hình ảnh. - Sử dụng sự hài hước! Những điều buồn cười và kì dị thường dễ nhớ hơn những thứ bình thường. - Tương tự, những giai điệu mạnh mẽ thường rất khó quên! - Những biểu tượng (đèn đỏ giao thông, ngón tay đang chỉ, biển báo giao thông, v.v…) có thể dùng để mã hóa rất nhanh và hiệu quả những thông điệp khá phức tạp. Thiết kế các quy tắc dễ nhớ: Sự tưởng tượng, Sự kết hợp và Sự định vị 3 nguyên lí cơ bản của việc sử dụng các quy tắc dễ nhớ là: sự tưởng tượng, sự kết hợp và sự định vị. Dùng những nguyên lí này cùng với nhau bạn sẽ có thể lập ra những hệ thống hiệu quả về các quy tắc dễ nhớ. Sự tưởng tượng: là những gì bạn sử dụng để tạo ra và tăng cường những sự kết hợp cần thiết nhằm có được những quy tắc dễ nhớ hiệu quả. Sự tưởng tượng của bạn là những gì bạn dùng để tạo ra những quy tắc dễ nhớ phù hợp với bạn. Bạn càng tưởng tượng và hình dung nhiều hơn về một tình huống thì nó sẽ khắc sâu vào tâm trí bạn hơn để rồi sau đó bạn sẽ có thể nhớ lại. Hình ảnh được sử dụng trong các quy tắc dễ nhớ của bạn có thể dữ dội, sinh động hoặc tác động đến giác quan nhiều đến mức nào cũng được, miễn là nó giúp bạn ghi nhớ. Sự kết hợp: đây là phương pháp theo đó bạn liên kết một thứ cần phải nhớ với một cách để ghi nhớ nó. Bạn có thể tạo ra sự kết hợp bằng cách: - Đặt chúng lên nhau. - Để chúng va chạm với nhau. - Kết hợp các hình ảnh với nhau. - Để chúng bao bọc lẫn nhau. - Làm chúng xoay quanh nhau hoặc để chúng nhảy múa cùng nhau. - Kết nối chúng bằng cách sử dụng màu sắc, mùi vị, hình dạng hoặc cảm xúc. Ví dụ, bạn có thể kết nối số 1 với một con cá vàng bằng cách hình dung một mũi xiên có hình dạng giống số 1 đang được sử dụng để xiên con cá. Sự định vị: cho bạn 2 thứ: thứ nhất là một khung cảnh mạch lạc để bạn có thể đặt các thông tin lên sao cho chúng hiện ra cùng nhau, thứ hai là một cách để phân chia các phương pháp dễ nhớ. Bằng việc bố trí một phương pháp dễ nhớ trong một thị trấn riêng biệt, ta có thể phân biệt nó với một phương pháp dễ nhớ tương tự được đặt trong một thành phố. Ví dụ, bằng việc đặt một phương pháp ở Wimbledon và một phương pháp
- tương tự ở Manhattan chúng ta sẽ có thể phân biệt chúng mà không bị lẫn. Bạn có thể sử dụng những mùi vị và không khí của những địa điểm này trong các phương pháp dễ nhớ của bạn để tăng cường cảm xúc về sự định vị.
- Bài 1: Phương pháp liên kết và phương pháp kể chuyện - Ghi nhớ một danh sách đơn giản Phương pháp liên kết là một trong những kĩ thuật nhớ dễ học nhất. Bạn có thể sử dụng nó bằng cách tạo nên những sự liên kết đơn giản giữa những vật trong một danh sách, nối chúng lại bằng một hình ảnh sinh động chứa đựng những vật này. Lấy hình ảnh đầu tiên, tạo ra một sự kết nối giữa nó với vật kế tiếp rồi cứ kết nối một vật với vật kế tiếp như thế cho đến hết danh sách. Phương pháp kể chuyện cũng rất giống thế, phương pháp này kết nối các vật lại với nhau bằng một câu chuyện dễ nhớ miêu tả chúng. Dòng chảy của câu chuyện và sự mạnh mẽ của những hình ảnh sẽ cho bạn những gợi ý để nhớ lại. Làm thế nào để sử dụng các phương pháp trên? Bạn có thể chỉ sử dụng mỗi phương pháp liên kết để nhớ một danh sách các từ. Tuy nhiên tốt hơn là nên gắn các sự liên kết đó với một câu chuyện, nếu không thì khi quên mất một sự liên kết bạn sẽ quên toàn bộ phần còn lại của danh sách. Với cấu trúc lỏng lẻo của phương pháp liên kết (so với các hệ thống chốt mà sẽ được giải thích sau), điều quan trọng là các hình ảnh được lưu giữ trong tâm trí bạn phải càng sinh động càng tốt. Hãy đọc bài giới thiệu để biết thêm về việc tạo ra các hình ảnh mạnh mẽ và dễ nhớ. Khi một từ bạn muốn ghi nhớ không gợi ra những hình ảnh mạnh mẽ, hãy sử dụng một hoặc nhiều từ tương tự mà sẽ gợi bạn nhớ đến từ đó. Ví dụ: Bạn phải nhớ một danh sách của các hạt ở miền Nam nước Anh: Avon, Dorset, Somerset, Cornwall, Wiltshire, Devon, Gloucestershire, Hampshire and Surrey. Bạn có thể thực hiện điều này theo 2 cách: dùng phương pháp liên kết và dùng phương pháp kể chuyện. Với phương pháp liên kết: Bạn sẽ dựa vào một chuỗi những hình ảnh được dùng để mã hóa thông tin: An AVON (Avon) lady knocking on a heavy oak DOoR (Dorset) The DOoR opening to show a beautiful SuMmER landscape with a SETting sun (Somerset) The setting sun shines down onto a field of CORN (Cornwall) The CORN is so dry it is beginning to WILT (Wiltshire) The WILTing stalks slowly droop onto the tail of the sleeping DEVil (Devon).
- On the DEVil's horn a woman has impaled a GLOSsy (Gloucestershire) HAM (Hampshire) when she hit him over the head with it Now the Devil feels SoRRY (Surrey) he bothered her. Chú ý rằng trong phương pháp này không nhất thiết phải có bất cứ lí lẽ hay cốt truyện nào cho thứ tự của các hình ảnh, chỉ có các hình ảnh và các liên kết giữa chúng mới là quan trọng. Với phương pháp kể chuyện: Theo cách này bạn có thể mã hóa thông tin bằng cách tưởng tượng một cách sống động ra câu chuyện sau: An AVON lady is walking up a path towards a strange house. She is hot and sweating slightly in the heat of high SUMMER (Somerset). Beside the path someone has planted giant CORN in a WALL (Cornwall), but it's beginning to WILT (Wiltshire) in the heat. She knocks on the DOoR (Dorset), which is opened by the DEVil (Devon). In the background she can see a kitchen in which a servant is smearing honey on a HAM (Hampshire), making it GLOSsy (Gloucestershire) and gleam in bright sunlight streaming in through a window. Panicked by seeing the Devil, the Avon lady screams 'SoRRY' (Surrey), and dashes back down the path. Những ý chính: Phương pháp liên kết rất có thể là phương pháp nhớ cơ bản nhất, nó rất dễ để hiểu và sử dụng. Phương pháp này mã hóa thông tin cần phải nhớ thành những hình ảnh và liên kết những hình ảnh lại với nhau. Phương pháp kể chuyện rất giống phương pháp liên kết, nó liên kết những hình ảnh thành một câu chuyện. Điều này giúp giữ những sự kiện theo một thứ tự hợp lí và có thể cải thiện khả năng nhớ lại thông tin của bạn khi bạn quên mất sự nối tiếp của các hình ảnh. Cả hai phương pháp đều rất đơn giản và dễ học. Tuy nhiên không may là chúng có phần nào không đáng tin cậy bởi việc quên các hình ảnh hoặc nhầm lẫn thứ tự giữa các hình ảnh là dễ xảy ra.
- Bài 2: Phương pháp nhớ theo số/vần - Ghi nhớ những danh sách đơn giản có thứ tự - Một hệ thống chốt phổ biến - Phương pháp nhớ theo số/vần là một phương pháp đơn giản để nhớ những danh sách có thứ tự. Nó là một ví dụ của việc sử dụng hệ thống chốt - một hệ thống mà thông tin được "chốt" vào một chuỗi liên tục đã biết (ở đây là các số từ 1 đến 10) để tạo ra những từ chốt. Bằng việc thực hiện điều này bạn có thể đảm bảo rằng mình sẽ không quên bất cứ chi tiết nào, bởi các chỗ thiếu sót trong thông tin sẽ ngay lập tức hiện rõ. Nó cũng khiến việc nhớ các hình ảnh trở nên dễ dàng hơn bởi bạn luôn biết một phần của các hình ảnh đó nhờ chuỗi kia. Ở mức độ đơn giản, bạn có thể sử dụng phương pháp này để nhớ những thứ như danh sách các nhà vua của nước Anh hay danh sách các tổng thống Mỹ theo một thứ tự chính xác. Ở mức độ phức tạp, nó có thể được sử dụng, ví dụ, để mã hóa các danh sách gồm những thí nghiệm cần nhớ cho một kì thi về khoa học. Làm thế nào để sử dụng phương pháp? Phương pháp nhớ theo số/vần giúp bạn lập nên những hình ảnh trong tâm trí, trong đó bạn miêu tả các số bằng những hình ảnh vần với những số đó. Từ đó bạn sẽ có thể liên kết những hình ảnh này với những hình ảnh của những thứ cần phải ghi nhớ. Một sự sắp xếp theo vần thường thấy là: 1. Bun 2. Shoe 3. Tree 4. Paw 5. Hive 6. Bricks 7. Heaven 8. Gate 9. Line 10. Hen Nếu bạn thấy những hình ảnh trên không hay hoặc không khắc sâu vào suy nghĩ thì hãy đổi chúng thành những thứ khác có ý nghĩa với bạn hơn. Kết nối những hình ảnh này với những hình ảnh đại diện cho những thứ bạn phải nhớ. Thông thường hình ảnh phức hợp càng ngờ nghệch và buồn cười thì bạn sẽ càng nhớ nó hơn - xem bài giới thiệu để biết làm thế nào để cải thiện hình ảnh nhằm khiến nó hiện lên rõ ràng trong suy nghĩ của bạn. Ví dụ: Bạn có thể nhớ một danh sách 10 triết gia Hi Lạp theo thứ tự thời gian như sau: 1. Parmenides - a BUN topped with grated yellow PARMEsan cheese 2. Heraclitus - a SHOE worn by HERACLes (Greek Hercules) glowing with a
- bright LIghT 3. Empedocles - A TREE from which the M-shaped McDonalds arches hang hooking up a bicycle PEDal 4. Democritus - think of a PAW print on the voting form of a DEMOCRaTic election 5. Protagoras - A bee HIVE being positively punched through (GORed?) by an atomic PROTon 6. Socrates - BRICKS falling onto a SOCk (with a foot inside!) from a CRATe. 7. Plato - Heaven is a PLATe with angel's wings flapping around a white cloud 8. Aristotle - a friend called hARRY clutching a bOTtLE of wine vaulting over a gate 9. Zeno - A LINE of ZEN Buddhists meditating 10. Epicurus - a HEN's egg being mixed into an EPIleptics's CURe. Hãy thử hình dung ra những hình ảnh này như cách đã được gợi ý trên, hoặc nếu bạn không thích chúng, hãy nghĩ ra những hình ảnh của riêng bạn. Sau khi bạn đã làm điều này, thử viết những cái tên của các triết gia ra một tờ giấy. Bạn nên làm điều này bằng việc nghĩ đến con số, rồi một phần của hình ảnh gắn với con số đó, và sau đó là toàn bộ hình ảnh. Cuối cùng bạn sẽ có thể giải mã hình ảnh để có được tên của triết gia. Nếu phương pháp nhớ này có tác dụng, bạn sẽ không những nhớ được tên của tất cả các triết gia một cách chính xác mà còn có thể xác định những chỗ nào bạn nhớ không đúng trật tự. Hãy thử làm điều đó - nó dễ dàng hơn là bạn tưởng. Bạn có thể sử dụng một hệ thống chốt kiểu này như một nền tảng cho các kiến thức của cả một lĩnh vực. Ví dụ trên có thể tạo nên một nền tảng cho kiến thức về triết học cổ đại của bạn. Giờ đây bạn có thể gắn những hình ảnh đại diện cho các công trình nghiên cứu, các hệ thống và lí thuyết của mỗi triết gia với những hình ảnh mã hóa tên của triết gia đó. Những ý chính: Phương pháp nhớ theo số/vần là một phương pháp rất hiệu quả để nhớ các danh sách. Nó hoạt động bằng cách "chốt" những thứ cần phải nhớ với những hình ảnh mà vần với những con số. Bằng việc dùng các con số để điều khiển những sự liên kết bạn sẽ có một điểm khởi đầu tốt trong việc nhớ lại những hình ảnh, sẽ biết nếu có thông tin nào bị thiếu, và sẽ có thể nhặt ra và tiếp tục chuỗi từ bất cứ đoạn nào trong danh sách.
- Bài 3: Phương pháp nhớ theo số/hình dạng – Ghi nhớ một danh sách đơn giản có thứ tự Phương pháp nhớ theo số/hình dạng rất giống với phương pháp nhớ theo số/vần. Nó là một phương pháp rất đơn giản và hiệu quả để nhớ một danh sách có thứ tự đặc biệt. Phương pháp này là một ví dụ khác của một hệ thống chốt dựa trên những hình ảnh chốt. Làm thế nào để sử dụng phương pháp? Phương pháp này hoạt động bằng cách giúp bạn lập nên những hình ảnh trong tâm trí, trong đó các con số được đại diện bởi những hình ảnh dễ nhớ có hình dạng giống như những con số đó. Sau đó bạn sẽ có thể kết hợp những hình ảnh này với những hình ảnh dễ nhớ đại diện cho những thứ bạn muốn ghi nhớ. Dưới đây là những ví dụ về các hình ảnh giống với các con số từ 1 đến 10: 1. Candle, spear, stick 2. Swan (beak, curved neck, body) 3. Bifocal glasses, breast, or part of a "love heart" 4. Sail of a yacht 5. A meat hook, a sea-horse facing right 6. A golf club 7. A cliff edge 8. An egg timer 9. A balloon with a string attached, flying freely 10. A hole. Nếu bạn thấy những hình ảnh này không cuốn hút hoặc không khắc sâu vào tâm trí bạn thì hãy thay đổi chúng thành những thứ khác có ý nghĩa với bạn hơn. Cũng như với phương pháp nhớ theo số/vần, bạn hãy kết nối những hình ảnh trên với những hình ảnh đại diện cho những thứ cần nhớ. Có những trường hợp mà dùng phương pháp nhớ theo số/hình dạng bạn sẽ thấy các hình ảnh trở nên sống động hơn là khi dùng phương pháp nhớ theo số/vần, nhưng trong các trường hợp khác bạn lại thấy phương pháp nhớ theo số/vần là tốt hơn. Do đó không có lí gì mà bạn lại không thể kết hợp những hình ảnh rõ rệt nhất của cả 2 phương pháp với nhau thành một sơ đồ ghi nhớ hỗn hợp của riêng bạn. Ví dụ: Bạn có thể sử dụng một danh sách những nhà tư tưởng hiện đại để minh họa cho phương pháp nhớ theo số/hình dạng: 1. Spinoza - a large CANDLE wrapped around with someone's SPINe 2. Locke - a SWAN trying to pick a LOCK with its wing 3. Hume - A HUMan child BREAST feeding 4. Berkeley - A SAIL on top of a large hooked and spiked BURR in the LEE of a cliff 5. Kant - a CAN of spam hanging from a meat HOOK 6. Rousseau - a kangaROO SEWing with a GOLF CLUB 7. Hegel - a crooked trader about to be pushed over a CLIFF, HaGgLing to try to avoid being hurt 8. Kierkegaard - a large EGG TIMER containing captain KIRK and a GuARD from the starship enterprise, as time runs out
- 9. Darwin - a BALLOON floating upwards, being blown fAR by the WINd 10. Marx - a HOLE with white chalk MARks around it's edge. Những ý chính: Phương pháp nhớ theo số/hình dạng là một phương pháp rất hiệu quả để ghi nhớ những danh sách có thứ tự. Nó hoạt động bằng cách kết nối những thứ cần nhớ với những hình ảnh đại diện cho các con số. Bằng việc sử dụng nó, kết hợp với phương pháp nhớ theo số/vần, bạn sẽ có thể tạo nên những hình ảnh phù hợp giúp bạn ghi nhớ rất tốt.