Xem mẫu
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
TI U LU N
TÀI: “ch n oán h th ng phanh”
1
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
Chương 6:
CHU N OÁN H TH NG PHANH
6.1. C I M K T C U VÀ HƯ H NG:
6.1.1. C I M K T C U:
H th ng phanh có ch c năng gi m t c chuy n ng c a xe t i v n t c
chuy n ng nào ó, d ng h n ho c gi xe m t v trí nh t nh.
Trên ôtô s phanh xe ư c ti n hành b ng cách t o ma sát gi a ph n quay và
ph n ng yên c a c m liên k t v i bánh xe: gi a tang tr ng v i má phanh ho c ĩa
phanh v i má phanh. Quá trình ma sát trong các cơ c u phanh d n t i mài mòn và
nung nóng các chi ti t ma sát, n u không xác nh k p th i và ti n hành hi u ch nh
thì có th d n t i làm gi m hi u qu
phanh.
Hư h ng trong h th ng phanh
thư ng kèm theo h u qu nghiêm
tr ng, làm m t tính an toàn chuy n
ng c a ôtô. Các hư h ng r t a
d ng và ph thu c vào k t c u h
th ng phanh.
a) Phân lo i h th ng phanh:
V i m c ích ch n oán vi c
phân lo i ư c ti n hành ch y u theo
k t c u. Ôtô s d ng hai d ng cơ b n
là h th ng phanh th y l c và h
th ng phanh khí nén.
H th ng phanh th y l c thư ng
g p trên ôtô con, ôtô t i nh (t ng
tr ng lư ng không quá 12 t n) và có
th chia ra:
2
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
- Phanh th y l c ơn gi n g m: bàn p, xylanh chính, xylanh bánh xe, cơ
c u phanh.
- Phanh th y l c có tr l c bàn p phanh, các d ng tr l c là: tr l c chân
không, i n t (dùng cho ôtô nh ), tr l c khí nén, th y l c (dùng cho xe t i nh và
v a).
- Phanh th y l c có i u ch nh l c phanh cho bánh xe, các b i u ch nh
thư ng dùng là: b i u hòa l c phanh ơn gi n (trên cơ s van h n ch áp su t cho
các bánh xe c u sau), b i u ch nh t ng ch ng trư t l t ( i u ch nh s phanh
theo kh năng ch ng bó c ng bánh xe ABS…).
a s các ôtô ngày nay s d ng phanh chân là h th ng phanh cơ b n, còn
phanh tay là phanh d phòng, cơ c u phanh t t i bánh xe sau v a là cơ c u phanh
cho phanh chân ng th i là cơ c u phanh cho phanh tay. Cơ c u i u khi n là c n
phanh tay t trong bu ng lái và n i v i cơ c u phanh b ng h th ng òn, cáp.
Phanh tay có c u trúc t khóa ngư i lái không ph i liên t c tác ng l c kéo. Hai
h th ng phanh tay và phanh chân i u khi n c l p, nhưng cùng cơ c u phanh, do
v y các hư h ng x y ra c n ư c phân tích các nguyên nhân h t s c th n tr ng.
Cơ c u phanh ư c s d ng trong trong h th ng phanh tay thư ng là ki u
tang tr ng hay ki u ĩa.
Hình.K t c u và nguyên lý ho t ng c a phanh tay d n ng phanh cơ khí.
3
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
Hai gu c phanh ư c l p trên ĩa tỳ c nh và l p trên v h p s phía u ra
c a tr c th c p h p s .
Khi ngư i i u khi n kéo tay phanh, tay phanh liên k t v i thanh kéo làm cho
c n i u khi n cùng v i cơ c u cam i u ch nh (Cam xoay - Ch t trư t d c) làm cho
các má phanh cùng gu c phanh ép sát vào tr ng phanh, làm gi m ho c ng ng h n
t c quay c a tr ng phanh. Khi ngư i i u khi n buông tay kh i tay phanh thì cơ
c u con cóc hãm s ăn kh p v i bánh răng r qu t. Như v y, má phanh luôn ép sát
vào tr ng phanh làm cho ôtô không di chuy n ư c - ôtô có th di chuy n ư c,
ngư i i u khi n ph i tách con cóc hãm và ưa tay phanh v tr l i v trí ban u.
Lúc ó phanh tay
h t tác d ng
H th ng
phanh khí nén
thư ng g p trên ôtô
t i, ôtô buýt lo i
v a, n ng và có th
chia ra:
- Phanh khí
nén ơn gi n có:
bàn p, van phanh,
máy nén khí, b
i u áp, bình ch a
khí nén, b u phanh
bánh xe, cơ c u phanh.
4
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
- Phanh khí nén có i u ch nh l c phanh, các b i u ch nh thư ng dùng là:
b i u ch nh ơn gi n, b i u ch nh t ng ch ng trư t l t ( i u ch nh s phanh
theo kh năng ch ng bó c ng bánh xe ABS…)
1.Máy nén không khí 5. ng d n không khí nén
2.Bình ch a không khí nén 6.Van phanh
3.B u phanh 7.Bàn p phanh
4.Cơ c u phanh 8.Cơ c u phanh trư c
H th ng phanh th y l c – khí nén thư ng g p trên ôtô t i nh và trung bình
(t ng tr ng lư ng 6 t n n không quá 22 t n). H th ng phanh lo i này dùng ch t
l ng i u khi n cơ c u phanh thông qua xylanh bánh xe như h th ng phanh th y
l c, vi c t o áp l c cho ch t l ng nh h th ng cung c p khí nén qua van phân ph i
và xylanh khí nén. H th ng này cho phép có các ưu i m chung c a c h th ng khí
nén và h th ng th y l c.
Vi c chia hai dòng phanh có th ư c th c hi n t i van phân ph i khí nén hay
t i xylanh chính th y l c.
Các d ng phân lo i khác c n chú ý trong h th ng phanh :
+ Phân lo i theo k t c u truy n l c i u khi n :d n ng i u khi n m t
dòng,hai dòng.
5
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
Theo qui chu n c a qu c t ch cho phép dùng lo i d n ng i u khi n hai
dòng, các dòng i u khi n làm vi c c l p v i nhau, nh m tránh x y ra m t phanh
cùng m t lúc trên t t c h th ng phanh, nâng cao tin c y, an toàn cho xe khi
chuy n ng. C u trúc hai dòng có th là: c l p, song song (b trí h n h p).
+ Phân chia h th ng phanh theo v trí b trí cơ c u phanh : b trí trong lòng
bánh xe,
b trí c nh c u xe.
+ Phân chia theo tiêu chu n ki m tra ch t lư ng phanh:
- Lo i M: M1 cho ô tô con, M2 cho ô tô buýt có t ng tr ng lư ng n 5 t n,
M3 l n hơn 5 t n.
- Lo i N dùng cho ô tô t i: N1 cho ô tô t i có t ng tr ng lư ng n 3,5 t n, N2
t 3,5 n 12 t n, N3 l n hơn 12 t n.
- Lo i O dùng cho các lo i rơmoóc và bán rơmoóc.
Khi ch n oán c n v n d ng linh ho t các phương pháp ch n oán c a hai h
th ng th y l c và h th ng khí nén. Ngoài các c i m ch n oán riêng ư c trình
bày các m c sau
b) Phân lo i cơ c u phanh:
Cơ c u phanh thư ng có các lo i chính sau: cơ c u phanh d ng tang tr ng, cơ
c u phanh d ng ĩa,…
H th ng phanh tang tr ng
6
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
- S kích ho t gu c phanh.
Khi phanh ngư i i u khi n tác ng m t l c vào h th ng d n th y l c ho c hơi,
truy n l c này t i xi lanh n m bên trong Moayơ, y pist tông ra, tác ng vào gu c
phanh, ép má phanh ch t vào tr ng phanh.
Khi tr ng phanh quay, gu c phía trư c (g i là gu c d n ng, sơ c p) ư c kích
ho t và kéo ch t vào tr ng phanh, gu c phía sau (gu c b d n, th c p) b y dang
ra hay b kh kích ho t. Lo i phanh s d ng gu c d n ng và b d n thư ng ư c
g i là phanh không tr ng.
- Gu c phanh: H u h t gu c phanh c a xe du l ch ư c c u t o b i hai mi ng
ghép l i. cong c a vành gu c phù h p v i m t trong c a tr ng phanh, b m t c a
vành gu c ư c g n v i má phanh. Gu c phanh ư c ch t o t nhôm úc, có tr ng
lư ng nh và t n nhi t t t. Gu c phanh có nhi u hình dáng khác nhau, các ki u a
d ng c a gu c phanh ư c nhân d ng b ng s hi u gu c ư c ch nh b i vi n
Tiêu chu n v t li u ma sát (FMSI: Frichon Materials Standards Institute)
Thông thư ng gu c phanh ư c t hàng theo s ch t o, ki u xe, năm s n xu t i
v i t ng lo i xe riêng t ư c s chu n xác
- Má phanh: xe du l ch và xe t i nh má phanh ư c g n vào gu c phanh
b ng m t trong hai cách, dán keo ho c tán rivê. Còn i v i các xe t i h ng n ng má
phanh ư c khoan l g n bulong, cho phép vi c thay th d dàng. Tuy nhiên lo i
má phanh dán thông d ng và ư c ưa chu ng hơn vì nó t n d ng ư c t i a b dày
c a má, khi mòn không b inh tán c làm h ng m t trong tr ng phanh. Má phanh
th c p luôn dài hơn má phanh sơ c p, ôi khi má phanh ư c g n v trí cao hay
th p trên gu c thay i c tính t kích ho t hay tr ng c a gu c phanh.
Tr ng phanh: Có hình dáng như cái thùng ư c g n vào tr c bánh xe ho c
m t bích c a moayơ, ngay bên trong bánh xe và cùng quay v i bánh xe. Tr ng
phanh có b m t c ng ch u ư ng mài mon, có b n v t l eer không b bi n d ng
và ho t ng như m t b ph n tiêu nhi t. H u h t tr ng phanh ư c ch t t o b ng
gang xám, ch ng mài mòn khá t t, m t ph n do hàmlư ng carbon cao c tng gang
xám. Tuy nhiên như c i m c âgng là nó khá n ng và d n t v , vì v y mà nhi u
tr ng phanh ư c c i ti n b ng cách ch t o tróng có nhi u thành ph n: ph n gi a
làm b ng thép d p, ph n vành và b m t ma sat làm b ng gang.
7
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
- Cơ c u phanh ĩaCalip: Calip g m các má phanh và piston th y l c, ư c
t trên rotor. Calip ph i kh e ch u ư c l c k p l n, và ch u momen c a ĩa
phanh. Áp su t c a các má phanh lên hai m t i di n c a ĩa phanh ph i b ng nhau
tránh s bi n d ng c a ĩa và calip, ng th i cũng tránh s m c k t bi bánh xe.
Caliper v i hai xilanh
-Calip tĩnh: Caplip ư c nh v ch c ch n trên tr c bánh xe và gi a chúng
không có s chuy n ng tương i v i nhau. Thư ng thì m i calip có hai piston,
m i bên c a ĩa phanh có m t piston. Piston phía trong tác ng lên má phanh phía
trong, piston phía ngoài tác ng lên má phanh phía ngoài.
Trên các xe l n, calip tĩnh có nhi u piston nh m t o ra s c ép lên ĩa phanh l n
d ng xe. Calip tĩnh không còn ư c dùng ph bi n trong các xe i m i vì so v i
calip ng, c u t o c a calip tính có nhi u chi ti t hơn nên ph c t p hơn và t ti n
hơn.
Các má phanh c a calip tính có th ư c y trư t vào trong ho c ra ngoài sau khi
tháo m t chi ti t ơn gi n, vì th khi thay th má không c n ph i tháo calip.
- Calip ng : Calip ng có c u t o ơn gi n hơn calip tĩnh, thư ng ch dùng m t
piston. Calip ư c l p trên m t giá, giá ư c g n v i tr c d n hư ng b ng bu lông.
Do calip ư c g n vào giá nên nó có th chuy n ng tương i theo chi u ngang so
v i ĩa phanh. Khi phanh, piston tác ng vào m t trong c a má phanh trong, y
má phanh ép sát vào m t ĩa, calip tác ng vào má phanh ngoài, y má phanh
ngoài ép vào m t ĩa. Calip có l c y má phanh ngoài nh l c ph n l c. i u này
ư c gi i thích trong nh lu t: Trong môi tác ng, l c tác ng và ph n l c b ng
nhau. Vì th , khi áp su t th y l c y vào piston bao nhiêu thì cũng có phân l c y
vào cu i c a piston b y nhiêu nhưng theo chi u ngư c l i. Do v y l c ép má
8
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
phanh bên pistton và bên calip luôn b ng nhau. Tùy vào kích thư c c a piston, calip
có th t o ra l c ép kho ng 10000 pounds (4.4545 kg).
Má phanh:
Trên h u h t các calip tĩnh má phanh phía trong và ngoài gi ng nhau nên có th
hoán i cho nhau. Còn calip ng hai má phanh trong và ngoài khác nhau. B
phanh (má phíp) c a phanh ĩa
cơ b n gi ng v i phanh tang
tr ng. Thông thư ng b phanh
có tr n b t kim lo i, b phanh
ư c g n v i gu c phanh
(xương phanh) b ng inh tán
ho c dán keo, b m t b phanh
ph i ph ng khi ép vào m t
ĩa se ư c t i a di n tích ma
sát.
Nhi u má phanh còn ư c g n c m bi n mòn, thư ng dùng là m t m u thép
g n vào gu c phanh, khi mòn m u thép này s c vào c nh ngoài c a ĩa phanh, t o
ra ti ng rít r t d nh n bi t, vì v y còn g i là c m bi n âm thanh. ây là lo i c m
bi n ơn gi n nh t, ngoài ra còn có các lo i c m bi n i n, khi mòn phanh èn s
9
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
báo và còn lo i n a là c m bi n xúc giác, khi phanh mòn se có nh ng rung ng lên
pedan.
H th ng phanh tang
tr ng có c u t o b i m t tang
tr ng ư c quay cùng v i tr c
quay c a bánh, trong ó có
ch a các má phanh. Nguyên lư
ho t ng c a h th ng phanh
tang tr ng là dùng áp su t th y
l c tác ng lên piston và
truy n cho má phanh áp sát
vào tang tr ng. V t li u ma sát
trên má phanh s ti p xúc v i
tang tr ng, làm ch m t c
quay c a tang tr ng và tr c
bánh. Thi t k này giúp phanh
ho t ng hi u qu trong h u
h t các trư ng h p, tuy nhiên
khi ph i phanh liên t c t c cao, hay phanh khi xe xu ng d c v i t i tr ng l n,
phanh tang tr ng m t i hi u qu . V cơ b n, nguyên t c phanh là chuy n hóa cơ
năng sang nhi t năng. Vì v y, phanh tang tr ng ch ho t ng khi nó v n còn kh
năng h p thu nhi t . M t khi các b ph n trong h th ng, không th h p thu thêm
nhi t ư c n a, h th ng phanh s m t i kh năng d ng xe, gây nên nguy hi m.
Trong quá trình s d ng các cơ c u phanh b hao mòn nh hư ng t i ch t
lư ng phanh, vì v y trên cơ c u phanh còn có các cơ c u i u ch nh khe h má
phanh và tang tr ng ho c cơ c u t ng i u ch nh khe h như trên ôtô c a hang
Toyota.
10
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
H th ng phanh ĩa
Tuy làm gi m t c theo nguyên lư c a h th ng phanh tang tr ng nhưng thi t
k c a phanh ĩa vư t tr i so v i phanh tang tr ng. Phanh ĩa s d ng m t roto
m ng, v khung c nh k p l y roto như g ng ki m, hăm t c xe. Phanh ĩa
cũng ư c d n ng b ng h th ng d u áp l c. Do thi t k h , má phanh và ĩa
phanh ư c làm ngu i nhanh chóng nh gió trong khi ch y, vi c thêm nh ng l nh
trên ĩa phanh giúp vi c gi i nhi t hoàn h o hơn . Phanh ĩa so vói phanh tr ng có
tác d ng ng u hơn các bánh, do không b nh hư ng c a hi n tư ng t , và
tính không ng u khi m t c a m t h th ng má phanh có di n tích l n như phanh
11
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
tr ng . Dù v y, do không có kín, h th ng phanh ĩa d b nh hư ng b i các ch t
b n như cát b i, nư c bùn, bám vào, gây nh hư ng n ch t lư ng phanh.
Ngày này, các hăng s n xu t không thư ng s d ng h th ng phanh ĩa 4 bánh
các d ng xe c v a, thay vào ó s d ng k t h p phanh ĩa bánh trư c và tang
tr ng bánh sau. S k t h p này nâng cao kh năng phanh c a xe cũng như giúp
ti t ki m chi phí khi s n xu t, nh các thi t k tang tr ng cũng như phanh ĩa liên
t c ư c c i ti n trong su t hơn 20 năm qua.
K t c u c a phanh ĩa r t a d ng, các ch c năng hoàn thi n nhi u, ch ng h n:
trong các phanh ĩa n m trên bánh xe sau thư ng có cơ c u liên ng i u khi n v i
phanh tay, cơ c u t ng i u ch nh khe h má phanh và ĩa phanh, c m bi n o
t c quay c a bánh xe… Do ó các hư h ng x y ra có th là các bi u hi n không
rõ rang. Vi c phân tích hư h ng và ch n oán k
12
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
6.1.2. HƯ H NG TRONG H TH NG PHANH:
a) Mòn các cơ c u phanh
Quá trình phanh x y ra trong cơ
c u phanh ư c th c hi n nh ma sát
gi a ph n quay và ph n không quay, vì
v y s mài mòn c a các chi ti t má
phanh v i tang tr ng hay ĩa phanh là
không tránh kh i. S mài mòn này làm
tăng kích thư c b m t làm vi c c a
tang tr ng, gi m chi u dày má phanh,
t c là làm tăng khe h má phanh và
tang tr ng khi không phanh. Khi ó,
mu n phanh hành trình bàn p ph i
l n lên ho c v i h th ng phanh khí
nén th i gian ch m tác d ng s tăng.
H u qu c a nó là làm tăng quãng
ư ng phanh, tăng th i gian phanh,
gi m gia t c ch m d n trung bình c a
ô tô, chúng ta thư ng nói là s mòn cơ c u phanh làm gi m hi u qu phanh c a ô tô.
N u hi n tư ng mòn x y ra còn ít thì nh hư ng c a nó t i hi u qu phanh là
không áng k , nhưng khi s mài mòn tăng lên nhi u s d n t i gi m áng k hi u
qu phanh , ng th i làm cho ngư i lái ph i t p trung cao x lý các tình hu ng
khi phanh và s nhanh chóng m t m i.
S mài mòn quá m c c a má phanh có th d n t i bong tróc liên k t ( inh tán, hay
keo dán) gi a má phanh và gu c phanh, má phanh có th rơi vào không gian n m
gi a gu c phanh và tang trông, gây k t c ng cơ c u phanh.
S mài mòn tang tr ng có th x y ra theo các d ng: b cào xư c l n trên b m t ma
sát c a tang tr ng và làm bi n ng l n mô men phanh, gây méo tang tr ng khi
phanh và có th n t tang tr ng do ch u t i tr ng quá l n.
S mài mòn các cơ c u phanh thư ng x y ra:
- Mòn u gi a các cơ c u phanh, khi phanh hi u qu phanh s gi m, hành trình
bàn p phanh tăng lên (n u là h th ng phanh th y l c).
- Mòn không u gi a các cơ c u phanh, hi u qu phanh gi m m nh, ô tô b l ch
hư ng chuy n ng mong mu n, i u này thư ng d n t i các tai n n giao thông khi
13
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
phanh ng t. Các tr ng thái l ch hư ng chuy n ng thư ng nguy hi m k c khi ô tô
chuy n ng th ng, và c bi t khi ô tô quay vòng và phanh g p.
b) M t ma sát trong cơ c u phanh
Cơ c u phanh ngày nay thư ng dùng ma sát khô, vì v y n u b m t ma sát dính d u,
m , nư c thì h s ma sát gi a má phanh và tang tr ng s gi m, t c là gi m mô men
phanh sinh ra. Thông thư ng trong s d ng do m t moay ơ, d u t xi lanh bánh
xe, nư c t bên ngoài xâm nh p vào, b m t má phanh, tang tr ng chai c ng… làm
m t ma sát trong cơ c u phanh. S m t ma sát x y ra không ng th i trên các cơ
c u phanh nên s làm gi m hi u qu phanh và gây l ch hư ng chuy n ng c a ô tô
khi phanh. Trư ng h p này hành trình bàn p phanh không tăng, nhưng l c trên
bàn p ù có tăng cũng không làm tăng áng k mô men sinh ra.
N u b m t ma sát b nư c xâm nh p thì có th sau m t s l n phanh nh t nh, mô
men phanh sinh ra s ph c h i l i tr ng thái ban u.
c) Bó k t cơ c u phanh :Cơ c u phanh c n thi t ph i t o cho bánh xe lăn trơn
khi không phanh. Trong m t s trư ng h p cơ c u phanh b bó k t do: bong t m ma
sát g c phanh, hư h ng các cơ c u h i v , do i u ch nh không úng, v t l rơi vào
không gian làm vi c… S bó k t cơ c u phanh còn có th x y ra trên cơ c u phanh
có phanh tay và phanh chân làm vi c chung trong cùng m t cơ c u phanh
S bó k t cơ c u phanh s gây mài mòn không theo qui lu t, phá h ng các chi
ti t cơ c u, ng th i làm m t kh năng chuy n ng c a ô tô t c cao.
S bó phanh khi không phanh làm tăng ma sát không c n thi t, nung nóng các b
14
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
m t ma sát trong cơ c u phanh, do v y h s ma sát gi m và gi m hi u qu phanh
khi c n phanh.
Khi có hi n tư ng này có th phát hi n thông qua s lăn trơn c a ô tô hay kích bánh
xe quay trơn, qua ti ng ch m phát ra trong cơ c u…
D N NG KI U PHANH
1. i v i d n ng i u khi n th y l c
Khu v c xi lanh chính:
- Thi u d u phanh.
- D u phanh l n nư c.
- Rò r d u phanh ra ngoài, rò r d u phanh qua các joăng, ph t bao kín bên trong.
- D u phanh b b n, nhi u c n làm gi m kh năng c p d u hay t t l c p d u t
bu ng ch a d u t i xi lanh chính.
- Sai l ch v trí các piston d u do i u ch nh không úng hay do các s c khác.
- Nát hay h ng các van d u.
- Cào xư c hay r b m t làm vi c c a xi lanh.
ư ng ng d n d u b ng kim lo i hay b ng cao su:
- T c bên trong, b p bên ngoài ư ng ng d n.
- Th ng hay n t, rò r d u t i các ch n i.
Khu v c các xi lanh bánh xe.
- Rò r d u phanh ra ngoài, rò r d u phanh qua các joăng, ph t bao kín bên
trong.
- Xư c hay r b m t làm vi c c a xi lanh.
Hư h ng trong c m tr l c: bao g m các hư h ng c a:
- Ngu n năng lư ng tr l c (tùy thu c vào d ng năng lư ng truy n: chân không,
th y l c, khí nén, ho c t h p th y l c-khí nén, i n…). Ví d : hư h ng c a bơm
chân không, máy nén khí, bơm th y l c, ngu n i n, ư ng ng d n, lư i l c, van
i u áp…
- Van i u khi n tr l c: mòn, nát các b m t van, sai l ch v trí, không kín khít hay
t t hoàn toàn các l van…
- Các xi lanh tr l c: sai l ch v trí, không kín khít, rò r … c bi t s hư h ng
do các màng cao su, các vòng bao kín s làm cho xi lanh tr l c m t tác d ng, th m
chí còn c n tr l i ho t ng c a h th ng.
- Các cơ c u b ph n liên k t gi a ph n tr l c và ph n d n ng i u khi n, gây
nên sai l ch hay phá h ng m i tương quan c a các b ph n v i nhau.
Khi xu t hi n các hư h ng trong ph n tr l c có th d n t i làm tăng áng k l c
bàn p, c m nh n v l c bàn p th t thư ng, không chính xác. Trên ô tô có tr l c
15
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
phanh, khi có các s c trong ph n tr l c s còn d n t i gi m hi u qu phanh, hay
gây bó k t b t thư ng cơ c u phanh.
Hư h ng trong c m i u hòa l c phanh: mòn, nát các b m t van, sai l ch v trí,
không kín khít hay t c hoàn toàn các l van…
2. i v i d n ng phanh khí nén
D n ng phanh khí nén yêu c u kín khít cao, do v y ph bi n nh t là s rò r khí
nén, thư ng g p t t c m i v trí trên h th ng.
Máy nén khí và van i u áp có các hư h ng thư ng g p sau:
- Mòn bu ng nén khí: séc măng, piston, xi lanh.
- Mòn h ng các b b c hay bi tr c khu u.
- Thi u d u bôi trơn.
- Mòn, h van m t chi u.
- Chùng dây ai.
- K t van i u áp c a h th ng.
ư ng ng và bình ch a khí nén:
- T c ư ng ng d n.
- D u và nư c ng l i.
Van phân ph i, van ba ng , các u n i:
- K t các van làm m t hi u qu d n khí.
- Nát h ng các màng cao su.
- Sai l ch v trí làm vi c.
C m b u phanh bánh xe:
- Th ng các bát cao su.
- Gãy lò xo h i v các bát cao su.
- Sai l ch v trí làm vi c.
Các c m quay cơ c u phanh:
- Bó k t các cơ c u do va ch m hay khô m bôi trơn.
- Sai l ch v trí liên k t
- Mòn m t biên d ng cam.
CÁC THÔNG S CHU N OÁN
Qua phân tích và li t kê các hư h ng trong h th ng phanh có th d n t i các thông
s bi u hi n k t c u chung như sau:
- Gi m hi u qu phanh: quãng ư ng phanh tăng, gia t c ch m d n trung bình nh ,
th i gian phanh dài.
- L c phanh hay mô men phanh bánh xe không m b o.
- Tăng hành trình t do bàn p phanh.
16
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
- Phanh trên ư ng th ng nhưng xe b l ch hư ng chuy n ng.
- Không lăn trơn khi không phanh…
Các bi u hi n c a ô tô khi hư h ng h th ng phanh
a. Phanh không ăn
-Do tr l c không hi u qu .
-Khe h má phanh và tang tr ng l n
-Má phanh dính d u, má phanh b ư t, tang tr ng b các v t rãnh vòng,má phanh ép
không h t lên tang tr ng. Má phanh b chai c ng.
+ i v i phanh d u:
-L t khí trong ư ng ng thu l c, d u phanh b ch y, piston c a xi lanh phanh
chính b k t. Piston xi lanh con b k t, ư ng ng d u b n, t c. Thi u d u.
+ i v i phanh khí:
Áp su t trong b u phanh không , b i u ch nh áp su t không làm vi c, dây cua
roa b chùng làm áp su t gi m, van c a máy nén b h , séc măng c a máy nén b
mòn, lư i l c không khí vào máy nén b t c, van an toàn c a máy nén i u ch nh sai,
van c a t ng phanh b mòn, b u phanh không kín, ư ng ng d n khí b h . i u
ch nh c m phanh không úng, màng trong b u phanh b chùng.
b. Phanh b d t
Lò xo kéo các gu c phanh b gãy, má phanh b gãy, khe h má phanh và tr ng
phanh không úng qui nh nh quá, g i má phanh mòn, tr c trái ào b rơ, tang
tr ng b o, bi moay ơ b rơ.
Bàn p không có hành trình t do: Không có khe h gi a má phanh và tang tr ng,
piston xi lanh phanh bánh xe b k t. Khe h gi a cán piston và piston c a xi lanh
chính quá l n.
c. Phanh ăn không u các bánh xe
Piston c a xi lanh bánh xe b k t (phanh d u), i u ch nh sai cam nh (phanh khí),
má phanh và tang tr ng b mòn, i u ch nh sai khe h tang tr ng, má phanh.
d. Phanh b bó
Gu c phanh b dính vào tr ng, lò xo tr gu c phanh b gãy, má phanh b tróc ra kh i
gu c phanh. L b xung d u xi lanh chính b b n, t c. Vòng cao su c a xi lanh
chính b n ra, k t. Piston xi lanh chính b k t.
e. Có ti ng kêu trong tr ng phanh
Má phanh mòn quá, b chai c ng, lò xo trong gu c phanh b gãy.
f. M c d u gi m
Xi lanh chính b ch y d u, xi lanh bánh xe b ch y d u.
17
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
6.1.3. M T S TIÊU CHU N CƠ B N TRONG KI M TRA H
TH NG PHANH
A. CÁC YÊU CÀU CƠ B N TRONG KI M TRA H TH NG PHANH
H th ng phanh là m t h th ng m b o an toàn chuy n ng cho ô tô. Do
v y ph i ch p nh n nh ng yêu c u ki m tra kh c khe, nh t là i v i ô tô thư ng
xuyên ho t ng t c cao. Các yêu c u như sau:
Ph i m b o phanh nhanh chóng d ng xe kh n c p trong b t kì tình hu ng
nào. Khi phanh t ng t, xe ph i ư c d ng sau quãng ư ng phanh nhanh nh t, t c
là có gia t c phanh c c i.
Ph i m b o phanh gi m t c ô tô trong m i u ki n s d ng, l c phanh
trên bàn p ph i t l v i hành trình bàn p, có kh năng rà phanh khi c n thi t.
hi u qu phanh cao ph i kèm theo s phanh êm d u m b o phanh chuy n ng
v i gia t c ch m d n bi n i u n gi n nh chuy n ng c a xe.
T i thi u trên ô tô ph i có hai h th ng phanh la: phanh chính và phanh d
phòng (phanh chân và phanh tay). Hai h th ng u ph i s n sàng làm vi c khi c n
thi t. d n ng phanh chân và phanh tay làm vi c c l p không nh hư ng l n
nhau. Phanh tay có th thay th phanh chân khi phanh chân có s c . Phanh tay
dùng gi nguyên v trí xe trên ư ng b ng cũng như trên d c nghiêng theo thi t
k ban u.
L c i u khi n không quá l n và i u khi n nh nhàng, d dàng k c i u
khi n b ng chân ho c b ng tay.
Hành trình bàn p phanh ho c tay phanh ph i thích h p và n m trong ph m vi
i u khi n có th c a ngư i s d ng.
Khi phanh l c phanh sinh ra gi a các bánh xe trên m t c u ph i b ng nhau,
n u có sai l ch thì ph i nh trong ph m vi cho phép, khi th phanh trên ư ng ph i
gi úng ư c qu o chuy n ng mong mu n theo i u khi n.
Các h th ng i u khi n có tr l c phanh, khi b hư h ng h tr l c, h th ng
phanh v n ư c i u khi n và có tác d ng trên ô tô.
mb o tin c y s d ng c a ô tô trong c t h th ng và các thi t b chi ti t
trong h th ng, nh t là các chi ti t bao kín b ng v t li u cao su, nh a t ng h p.
18
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
Các cơ c u phanh ph i thoát nhi t t t, không truy n nhi t ra các khu v c làm
nh hư ng t i s làm vi c c a các cơ c u xung quanh(l p xe,moay-ơ…)ph i d
dàng i u ch nh, thay th các chi ti t hư h ng.
B. M T S TIÊU CHU N CƠ B N TRONG KI M TRA.
Các qu c gia khác nhau u có tiêu chu n riêng cho phù h p v i m c phát
tri n kinh t , chính gì v y các tiêu chu n u không gi ng nhau. Tiêu chu n cơ b n
trong ki m tra hi u qu phanh b ng 6.1 c a ECE R13 Châu Âu, và c a TCVN 6919-
2001 Vi t Nam trong trư ng h p l p ráp xu t xư ng ô tô.
Khi phanh xe trên ư ng qu o chuy n ng c a ô tô không l ch quá 80 so
v i phương chuy n ng th ng và không b l ch bên 3,50m.
Tiêu chu n ki m tra ch t lư ng phanh chân dùng trong ki m nh lưu hành
c a Vi t Nam do b GTVT ban hành cho trong b ng 6.2. tiêu chu n ngành 22-
TCVN 224-2000.
C ng trong tiêu chu n này yêu c u cho phanh tay: khi phanh tay(phanh d ng
xe) xe ư c d ng trên d c ( d c 20%), hay l c phanh trên bánh xe ki m tra trên
b th không nh hơn 16% tr ng lư ng ô tô.
19
- CĐÔTÔ 07A NHÓM 7
B ng 6.1 tiêu chu n Châu Âu: ECE-R13.
Ô tô ch ngư i Ô tô ch hàng
Ô tô
ECE-R13 Ô tô buýt Ô tô t i có t ng tr ng lư ng
con
Tr ng lư ng l n nh t
>12 t n
≤3,5 T n >3,5t n,≤12t n
M1 M2 M3 N3
N1 N2
T c ban u phanh
80 60 60 80 60 60
(v)km/h
v2
Phanh chính(chân)
Công th c tính toán g n 0,1.v + v2 v2 (*)
150 0,15.v + 0,15.v +
úng quãng ư ng phanh 130 130
Quãng ư ng phanh≤m 50,7 36,7 36,7 61,2 36,7 36,7
Gia t c ch m d n trung
5,8 5,0 5,0
bình≥m/s2
L c bàn p max≤N 500 700 700
Th i gian ch m tác d ng
0,36s 0,54s 0,54s
max≤s
T c ban u phanh(v)
80 60 60 70 50 40
km/h
2.v 2
Công th c tính toán g n 0,1.v + 2.v 2 2.v 2 (*)
Phanh tay
150 0,15.v + 0,15.v +
úng quãng ư ng phanh 130 115
Quãng ư ng phanh≤m 93,3 64,4 64,4 95,7 54,0 38,3
Gia t c ch m d n trung
2,9 2,5 2,2
bình≥m/s2
L c tay kéo max≤N 400 600 600
Chú thích(*)-công th c tính toán g n úng quãng ư ng phanh l y b ng m,v tinh b ng
km/h
B ng 6.2 tiêu chu n ngành 22-TCVN 224-2000
Ô tô ch ngư i Ô tô ch hàng
22-TCVN 224-2000
Ô tô Ô tô buýt Ô tô t i
Tr ng lư ng l n nh t
con ≤8,0 t n >8,0 t n ≤8,0 t n >8,0 t n
T c ban u phanh (v)km/h 30 30 30 30 30
Phanh chân
Quãng ư ng phanh≤m 7,2 9,5 11,0 9,5 11,0
Gia t c ch m d n l n nh t≥m/s2 5,8 5,0 5,0 4,2
6.2. PHƯƠNG PHÁP VÀ THI T B CH N OÁN
20
nguon tai.lieu . vn
