Xem mẫu
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Ii . sự vận dụng hình thái kinh tế - xa hội vào vấn đề quá độ lên cnxh ở việt nam . Dựa trên cơ sở những lý luận chung trên , phần tiếp theo của đ ề tài xin phép được đi sâu vào vấn đ ề "hình thái kinh tế xa hội và vấn đề quá độ đi lên CNXH ở Việt Nam" . Loài người đ a trải qua 5 hình thái kinh tế . Mỗi hình thái sau tiến bộ hơn , văn minh h ơn hình thái trước . Đầu tiên là hình thái kinh tế tự nhiên (cộng sản nguyên thu ỷ ) con người chỉ biết săn b ắn hái lượm , ăn thức ăn sống cuộc sống của họ phụ thuộc hoàn toàn vào thiên nhiên .Có th ể nói đâi là thời kỳ sơ khai một thời kỳ mông muội của lo ài người . Sau đó đến hình thái kinh tế xa hội : Chiếm hữu nô lệ , con người đa văn minh hơn họ không còn ăn tươi sống và đ a biết lao động tạo ra của cải : xahội xuất hiện chế độ tư hữu , bắt đầu phân chia thành kẻ giầu người nghèo .Hai giai cấp cơ bản là chủ nô và nô lệ , quan hệ giữa hai giai cấp đó là quan hệ bóc lột ho àn toàn của cải vật chất và con ngư ời . Nô lệ biến thành công cụ lao động . Vấn đ ề giai cấp khi lên đ ến xa hội phong kiến bản ch ất vẫn là quan h ệ bóc lột , nhưng sự bóc lột thể hiện qua sự cống nạp . Người nông dân , tá điền phải làm thuê và nộp thuế cho quan lại , địa chủ , song họ có một chút quyền lợi là được tự do . Hình thái kinh tế xa hội : Tư b ản chủ nghĩa ra đời đưa loài người lên n ấc thang cao hơn của nền văn minh . Xa hội đa phong phú hơn về giai cấp . Giai cấp thống trị là giai cấp cơ bản . Thủ đoạn bóc lột của chúng tinh vi h ơn rất nhiều lần so với sự bóc lột trước đó trong các xa hội chiếm hữu nô lệ và phong kiến . Người công nhân làm thuê bị bóc lột sức lao động qua giá trị thặng dư , sự làm việc quá sức ….Mặc dù tư bản xa hội chủ nghĩa tạo ra một lượng của cải vật chất rất lớn cho xa hội , nh ưng bản chất bóc lột cùng những mâu thuẫn khác nhau là không th ể điều hoà . Phần đông con người 9
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com trong xa hội tư bản chủ nghĩa đều bị mất quyền lợi bình đẳng . Cả ba chế độ nô lệ , phong kiến , tư bản chủ nghĩa có những đặc đ iểm riêng nhưng nó đều là chế độ có khác như ng mâu thu ẫn đối kháng không thể điều hoà giữa giai cấp bóc lột và giai cấp bị bóc lột , dựa trên sự tư hữu về sản xuất . Giai cấp bóc lột là giai cấp thống trị , mọi hoạt động về mặt kinh tế chính trị xa hội đều phục vụ cho quyền lợi của chính họ. Một hình thái kinh tế xa hội tồn tại được th ì nó phải có những mặt tốt nhất định của nó chúng ta cũng không th ể phủ nhận những th ành quả mà các hình thái kinh tế xa hội nói trên đa đạt được . Xa hội cộng sản nguyên thu ỷ là chế độ xa hội đầu tiên đ ặt nền móng cho sự phát triển của lo ài người . Trong xa hội chiếm hữu nô lệ giai cấp thống trị bắt đầu tích luỹ của cải cho xa hội , quan trọng nhất là nó đưa con ngư ời ra khỏi thời kỳ mông muội hoang da . Hình thái kinh tế xa hội là ch ế độ xa hội bước đầu vừa phát huy thừa kế những th ành quả của chủ nghĩa tư bản , đồng thời khắc phục những mâu thuẫn những hạn chế của tư bản chủ nghĩa . Một xa hội m à quyền lực nằm trong tay giai cấp công nhân và nhân dân lao động - m ột tầng lớp đông đảo của xa hội . Mọi hoạt động kinh tế - văn hoá - chính trị phục vụ lợi ích chung của toàn xa hội . Không còn tình trạng bóc lột ,mọi người đ ều b ình đẳng , sinh hoạt lao động dưới sự quản lý của Nhà nước thông qua pháp luật thực hiện chế độ công hữu về tư liệu sản xuất , chế độ tập chung dân củ công bằng xa hội . Quan hệ sản xuất được xâi dựng trên cơ sở của lực lượng sản xuất và trình độ phát triển cao cơ sở hạ tầng phù hợp với kiến trúc thư ợng tầng . Đây là hình thái kinh tế xa hội ưu việt một đỉnh cao của văn minh loài người . Từ hai vấn đề quá độ lên chủ nghĩa xa hội , một là con đường tư bản chủ nghĩa và con đ ường đ i từ tiến tư b ản chủ nghĩa . 10
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Việt Nam từ một nền kinh tế tiểu nông muốn thoát ra khỏi nghèo nàn lạc hậu và nhanh chóng đạt đến trình độ một nước phát triển bằng con đường đ i lên chủ nghĩa xa hội tất yếu phải tiến hành công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá đất nước . 1.Mục đích : Mục tiêu của công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nước ta hiện nay như Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII của Đảng đa kh ẳng định là : Xây dựng n ước ta thành một nước công nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đ ại . Cơ cấu kinh tế lập hiến , quan hệ sản xuất tiến bộ , phù h ợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất , đời sống vật chất và tinh th ần cao , quốc phòng an ninh vững chắc dân giàu nước mạnh xa hội công b ằng văn minh , và nước ta đa chuyển sang một thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá đây là những nhận định rất quan trọng đối với những bước đi tiếp theo trong sự nghiệp đổi mới . Công nghiệp hoá là một quá trình nhằm đưa nư ớc ta từ một neenf công nghiệp lạc hậu thành một nước công nghiệp hiện đ ại . Hiện đ ại hoá là một mục tiêu cơ bản của văn minh hiện đại , thể hiện xu hướng lịch sử tiến bộ . Đó là nhiệm vụ quan trọng có tầm cỡ to lớn , đòi hỏi phải đi từ cái cụ thể đến cái tổng thể . Trước hết cần hiểu rõ thực trạng và những định hư ớng trung của Việt Nam trình độ lực lượng sản xuất ở mức thấp , quá độ lên chủ nghĩa xa hội lại không phải từ chủ nghĩa tư b ản mà từ bước quá độ lên chủ nghĩa xa hội bỏ qua chủ nghĩa tư b ản với tư cách là một chế độ xa hội . Vì vậy cần phải nhận thức đầy đủ và sáng tạo các quy luật khách quan , trong đó quy luật sản xuất phù h ợp với tính chất trình độ lực lượng sản xuất là quy luật cơ bản nhất nhằm cải tảo cac th ành phần kinh tế khai thác mọi tiềm năng sản xuất . Phát huy tính chủ động sáng tạo của các chủ thể các thành phần 11
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com kinh tế trong nền kinh tế nhiều thành ph ần kinh tế quốc doanh phải phát triển mạnh mẽ và có hiệu quả để thực sự có tác dụng chủ đạo với các thành ph ần kinh tế khác . Chúng ta ph ải khắc phục quan niệm bỏ qua chủ nghĩa tư bản một cách giản đơn. Phải khai thác sử dụng tối đa chủ nghĩa tư bản làm khâu"trung gian"đ ể chuyển nền sản xuất nhỏ lên chủ nghĩa xa hội như Lênin đ a chỉ ra . Chủ trương phát triển cơ cấu kinh tế nhiều thành phần và việc sử dụng các thành hình thức kinh tế trung gian quá độ trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xa hội ở nư ớc ta mà Đại hội VI vạch ra là đúng đ ắn . Đại hội VII của Đảng cũng chỉ rõ "… phù h ợp với sự phát triển lực lượng sản xuất thiết lập từng bước quan hệ sản xuất từ xa hội chủ nghĩa từ thấp đ ến cao với sự đa dạng về h ình thức sở hữu phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng sản xuất chủ nghĩa tiến hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý Nhà nước ". Kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể ngài càng trở thành nền tảng của kinh tế quốc doanh.Thực hiện nhiều hình thức phân phối theo kết quả lao động và hiệu quả kinh tế là chủ yếu . Đó là một trong những phương hướng cơ bản của quá trình xâi dựng chủ nghĩa xa hội và bảo vệ đất nước ta . Hơn nữa sự vận dụng đúng đắn của các quy luật quan hệ sản xuất , phải phù hợp với tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là cần thiết . Bên cạnh đó từng bư ớc cơ sở xây dựng hạ tầng và cơ sở thượng tầng Đặc biệt là xây d ựng Nh à nước của dân , do dân ,vì dân . Thực hiện đa d ạng hoá về tình hình sản xuất quản lý và phân phối theo lao động . 2.Thực trạng sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá ở Việt Nam. Trước đây trong những năm tiến h ành công cuộc đổi mới đ ất n ước chúng ta đ a xác đ ịnh cong n ghiệp hoá "là nhiệm vụ trung tâm của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xa hội "song vẫn mắc phải sai lầm bằng cách nhận thức về công nghiệp hoá . 12
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Từ cuối những năm 70 , đất nước đa lâm vào khủng hoảng kinh tế xa hội với những khó kh ăn găy gắt lạm ph át . Khi đó do tư duy lý luận bị lạc hậu , giữa lý luận và thực tiễn có khoảng cách quá xa tư duy cũ về chủ nghĩa xa hội theo mô h ình tập trung quan liêu , bao cấp đ a cản trở sự phát triển của thực tiễn sản xuất , chế độ bao cấp dẫn đến tình trạng trì ch ệ trong công việc : ỷ lại lười nhác , phụ thuộc vào Nhà n ước .Không n ăng động sáng tạo bằng công tác được giao , không cần quan tâm đến kết quả đạt được . Trong sản xuất sản phẩm làm ra không đủ chất lượng lạm phát càng tăng . Kìm ham sự phát triển kinh tế đất n ước đời sống xa hội thấp kém , ngh èo khó . Trước đây chúng ta do không thấy đư ợc quy luật lực lượng sản xuất phát triển sẽ kéo theo quan hệ sản xuất phát triển nên chúng ta đ a đ i ngược lại quy luật n ày và muốn áp đặt một quan hệ sản xuất để kéo theo sự phát triển của lực lượng sản xuất . Sau khi tiến hành đổi mới chúng ta đ a tuân theo đúng quy lu ật chuyển nền kinh tế sang nền kinh tế nhiều thành phần hoạt động trên cơ ch ế thị trường làm cho n ăng xu ất lao động tăng , lực lượng sản xuất phát triển do đó quan hệ sản xuất càng phát triển theo .Mặt khác phải tạo ra yếu tố tích cực biến các yếu tố chủ quan vì nó có tính độc lập tương đối vì rằng ý thức có tính vượt trư ớc nên quan hệ sản xuất có khả năng vượt so với sản lượng sản xuất vư ợt trước ở đây là sự vượt trước có tính phù hợp , vượt trước dựa trên cơ sở suy lu ận khoa học lôgic, dựa trên các quy luật và cao hơn là sự vượt trước kiến trúc thượng tầng so với cơ sở hạ tầng . Nó cũng phải dựa trên sự phù hợp với quy luật và cơ sở lý luận. Đán g tiếc là chúng ta vì muốn rút ngắn thời kì quá độ chúng ta đa tuyệt đ ối hoá nhân tố chủ quan và chính trị cho rằng chỉ cần nội dung và sự lanh đạo của Đảng cộng 13
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com sản thì chúng ta có th ể làm cho quan hệ sản xuất phù h ợp với tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất . Kết quả cuối cùng đem lại là kinh tế quốc doanh kém hiệu quả còn kinh tế ngo ài quốc doanh lại bị kìm ham không ngóc đ ầu lên được .Nền kinh tuy đạt được độ tăng trưởng nhất định nhưng sự tăng trưởng đó không có phát triển vì d ựa vào bao cấp , bởi chi ngân sách lạm phát vay nợ nước ngo ài .Con người không được giải phóng và bị lâm vào tình trạng khủng hoảng lạc hậu trì trệ làm tăng chi phí lớn của cải xa hội . Đến khi áp dụng chính sách khoán đất cho nhân dân tự trồng trọt , phá bỏ hợp tác thì nên nhà nước đa có những b ước chuyển mình rất rõ rệt . Trong công nghiệp Trong lựa chọn bước đi , đa có lúc chúng ta thiên về "ưu tiên phát triển công nghiệp nặng coi đó là giải pháp cơ sở vất chất - k ỹ thuật cho công nghiệp. Mà không coi trọng đúng mức của việc phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ , công nghiệp hoá cũng hiểu được một cách giản đơn là quá trình xây d ựng một nền sản xuất được cơ khí hoá trong tất cả các ngh ành kinh tế quốc dân . Chúng ta thực hiện chủ ngh ĩa xa hội ồ ạt với quy mô lớn . Quốc hữu hoá toàn bộ các xí nghiệp tư nhân . Kế hoạch kinh tế của n ước ta hầu như dậm chân tại chỗ với những viện nghiên cứu bao cấp chỉ đạo th ì làm sao không thể phát huy đ ược năngnlực sáng tạo với đồng vốn ít không đủ để cho nghiên cứu không cung cấp đầy đủ kinh phí cho các việc ứng dụng nó vào thực tiễn sản xuất .Trong khi đó nhìn ra bên ngoài khoa học kỹ thuật của các nước phát triển như vũ bao và trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp thấm vào tất cả các yếu tố con của người . Một hạn chế nữa là chúng ta m ắc phải đó là ta đ a phủ nhận quy luật giá trị sản xuất h àng hoá kinh tế thị trư ờng . Thực chất ở đây cũng là do những nhận thức sai lầm 14
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com , chủ quan nóng vội m à chúng ta đa cho rằng kinh tế nư ớc ta phải tuân theo quy lu ật giá trị sản xuất h àng hoá và cơ ch ế thị trường m à không hiểu điều quy luật nhất đó là : nước ta mới ở giai đo ạn của thời kỳ quá độ . 3.Một số biện pháp Để thực hiện mục tiêu Đảng đ ề ra là làm cho dân giầu n ước mạnh xa hội công bằng văn minh , đất nư ớc chuyển m ình lên chủ nghĩa xa hội thì đ i đô i với việc củng cố , hoàn thiện quan hệ sản xuất chúng ta nhất thiết phải phát triển lực lượng sản xuất , vì không có lực lư ợng sản xuất hùng hậu với năng xuất cao th ì không thể nói đ ến công nghiệp hoá xa hội . Một lần nữa ta khẳng định tính tất yếu của công cuộc CNH - HĐH ở Việt Nam . CNH - HĐH đư a đất nước vượt qua một chặn đ ường dài đi lên công nghiệp xa hội tính được tình trạng chung đó là sự tụt hậu ngài càng xa của các nước đang phát triển so với các nước phát triển. CNH - HĐH là để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xa hội , CNH - HĐH đ ất n ước thì có tránh được nguy cơ tụt hậu về kinh tế và sự lạc hậu về tiến bộ xa hội . Khó khăn: Một vấn đ ề nổi cộm " chúng ta còn quá lạc hậu , cần phải trang bị mới hiện đ ại ". Về nông nghiệp : cho đ ến nay chúng ta còn vẫn trong tình trạng lạc hậu về năng suất vẫn thấp ( một lao động trong nông nghiệp trung b ình nuôi 2,5 -3 người so với ở Mỹ , một lao động nông nghiệp nuôi 30 - 40 người ) .Nông nghiệp ch ưa thể là chỗ dựa để nâng nhu cầu bình quân đầu người một cách đáng kể nông sản h àng hoá vẫn ch ưa trở thành nguồn chính m à ta có thể dựa vào đó để xây dựng công nghệ và cơ cấu hạ tầng .Thuế thu nhập từ nông nghiệp không đáng kể . + Do chúng ta tiến hành công nghiệp hoá - hiện đ ại hoá trong đ iều kiện cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại nên đ a gặp nhiều thử thách gay gắt . 15
- Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com Kết cấu kinh tế ngài càng tăng giữa các nước giàu nghèo . Ta mất dần lợi thế các tài ngu yên và lao động . Sự ch ênh lệch khá lớn về mức sống . Kết cấu khoa học - kỹ thu ật ngài càng lớn . Thu ận lợi: Nhờ chuyển giao công nghệ n ên ta chỉ việc ứng dụng những thành tựu khoa học - công ngh ệ . Có thể chọn công nghệ mới , phù hợp để phát triển . Ta có những b ài học kinh nghiệm từ các nư ớc đ i trước , không mắc phải sai lầm như nh ững nước đó …. Dễ hợp tác để tiến hành công nghiệp hoá . Chúng ta có lực lượng lao động dồi dào , con người Việt Nam thông minh sáng tạo lại có sự lanh đạo của Đảng và sự quản lý của nhà nước thông qua pháp luật . Chính sách cụ thể của Nh à nước Sự phát triển của các nước trên th ế giới và sự nghiệp đổi mới ở nước ta củng cố cho chúng ta những b ài học lớn về nhận thức . Đó là bài học về quán triệt quan điểm thực tiễn - quan điểm cơ b ản và hàng đầu của triết học Mác xít - cũng như n guyên tắc thống nhất giữa lí luận thực tiễn - nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin . Mục tiêu mà Đại hội Đảng lần thứ VII của Đảng đề ra chính là sự cụ thể hoà hợp thống nhất về hinhf thức kinh tế - xa hội vào hoàn cảnh cụ thể của xa hội chủ nghĩa . Ta phải luôn nhận thức vận dụng đúng đắn sáng tạo hai mối quan hệ cơ bản là quan hệ bản chất giữa lực lư ợng sản xuất và quan hệ sản xuất ; quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thư ợng tầng . Sự đổi mới với tính chất mới mẻ khô khan và phức tạp của nó - đò i hỏi phải có lí luận khoa học soi sáng . Song phải kết hợp h ài hoà giữa lí luận và thực tiễn . 16
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học