Xem mẫu
- Việt Nam môi trường và cuộc sống
Vai trò của cộng đồng trong công
tác bảo vệ môi trường
- Việt Nam môi trường và cuộc sống
Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Việt Nam đặt vị trí quan trọng
của công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động phát triển kinh tế xã
hội. Quan điểm này được thể hiện rõ trong Chỉ thị số 36/CT-TW ngày
25-6-1998: "Bảo vệ môi trường là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn quân,
toàn dân".
Quyết định số 256/2003/QĐ-TTg, ngày 2-12-2003 của Thủ tướng
Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia
đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 cũng nhấn mạnh: "Bảo vệ
môi trường là nhiệm vụ của toàn xã hội, của các cấp, các ngành, các tổ
chức, cộng đồng và của mọi người dân".
Các tổ chức bao gồm nhiều loại hình, như các tổ chức kinh tế, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ
chức xã hội. Cộng đồng có thể được hiểu theo nghĩa rộng trên phạm vi
toàn xã hội, nhưng thông thường được hiểu là cộng đồng ở cơ sở, tức là
nhóm người sống tại cùng một địa phương hoặc dưới sự quản lý của
cùng một chính quyền địa phương. Các tổ chức, cộng đồng, tuy có tính
chất và đặc điểm khác nhau, nhưng đều phát huy vai trò trong hoạt
động bảo vệ môi trường.
Theo Nghị định số 35/HĐBT ngày 28-11-1992 về công tác quản lý
khoa học và công nghệ, các tổ chức xã hội - nghề nghiệp ngày càng
phát triển. Hiện nay, có hàng trăm đơn vị hội viên thuộc Liên hiệp Các
hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và nhiều các trung tâm hoạt động
trong lĩnh vực khoa học và công nghệ tại các tỉnh và thành phố. Các hội
- Việt Nam môi trường và cuộc sống
này nói chung không có hệ thống tới cơ sở, mà thường là tập hợp các
nhà chuyên môn trong một lĩnh vực nhất định để tiến hành các hoạt
động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, tư vấn đào tạo và
chuyển giao công nghệ. Cho đến nay, các hội đã đóng góp ý kiến xây
dựng các chính sách, luật pháp về bảo vệ môi trường, như Luật Bảo vệ
môi trường, Kế hoạch hành động đa dạng sinh học, Chiến lược Bảo vệ
môi trường quốc gia,... Đối với một số dự án quan trọng, như Dự án
xây dựng Nhà máy Thủy điện Sơn La, các hội đã được yêu cầu nghiên
cứu đóng góp ý kiến cho báo cáo nghiên cứu khả thi của công trình
này, trong đó có phần về đánh giá tác động môi trường. Nhiều điều
kiến nghị đã được các cơ quan có thẩm quyền xem xét và chấp nhận.
Tuy không có hệ thống tổ chức đến tận cơ sở, nhưng các hội vẫn có thể
tổ chức thực hiện nhiều hoạt động tại các địa phương trong cả nước,
thông qua các đề tài nghiên cứu, các dự án phát triển trong các lĩnh vực
sản xuất, xã hội và bảo vệ môi trường, thí dụ như Hội Khoa học Kỹ
thuật lâm nghiệp Việt Nam trong việc bảo vệ rừng và các khu bảo tồn
thiên nhiên.
Các tổ chức chính trị - xã hội, như Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên
hiệp Phụ nữ Việt Nam,... có hệ thống tổ chức từ Trung ương tới cơ sở,
vì vậy có điều kiện và vai trò quan trọng trong việc huy động hội viên
cùng nhân dân địa phương thực hiện nhiều hoạt động bảo vệ môi
trường tại địa phương. Các chương trình lớn của quốc gia có liên quan
đến môi trường, như Chương trình 327 trước đây về phủ xanh đất
trống, đồi núi trọc, Chương trình 5 triệu ha rừng hiện nay, Chương trình
- Việt Nam môi trường và cuộc sống
Nước sạch và vệ sinh nông thôn,... có thành công hay không, phần
quyết định là ở các hoạt động của cộng đồng ở địa phương.
Các dự án do Chính phủ hoặc các tổ chức quốc tế tài trợ để xây dựng
những mô hình về cải thiện điều kiện sinh hoạt và bảo vệ môi trường
chỉ có thể đạt kết quả tốt, nếu mô hình phù hợp với nhu cầu và đặc
điểm của địa phương, được nhân dân chấp nhận và nhất là sau khi dự
án kết thúc, có thể được tiếp tục nhân ra, nhằm giải quyết vấn đề trong
phạm vi rộng hơn.
Ngay với các dự án do Chính phủ đầu tư toàn bộ, như dự án về xây
dựng hệ thống dẫn và cấp nước phục vụ dân sinh, thì cộng đồng địa
phương phải đảm bảo việc khai thác sử dụng có hiệu quả và có trách
nhiệm bảo quản, duy trì công trình. Nếu không, sẽ xảy ra trường hợp
"cha chung không ai khóc", công trình sẽ không phát huy được công
dụng mong muốn và sẽ mau chóng hư hỏng.
Cộng đồng địa phương còn có thể đóng góp ý kiến cho các chủ trương,
chính sách của Nhà nước và các dự án đầu tư, nhất là những gì có tác
động trực tiếp tới môi trường, tới sản xuất và đời sống của nhân dân tại
đó.
Vì vậy, thực hiện nguyên tắc "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm
tra" là một trong các biện pháp quan trọng để xã hội hóa công tác bảo
vệ môi trường.
nguon tai.lieu . vn
