Xem mẫu
- VIỆT NAM BƯỚC ĐẦU ĐI LÊN CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI (1976 - 1986)
Ngành Giáo dục từ mẫu giáo đến đại học và trung học chuyên nghiệp
đều phát triển mạnh. Riêng trong năm học 1979 - 1980, cả nước có gần
1,5 triệu học sinh mẫu giáo, khoảng 11,7 triệu học sinh phổ thông các
cấp, trên 13 vạn học sinh trung học chuyên nghiệp và 15 vạn sinh viên
đại học. Tính chung, số người đi học trong cả nước là 15 triệu người
(bằng 1/3 số dân).
Trong các vùng mới giải phóng ở miền Nam, phong trào bình dân học
vụ phát triển mạnh mẽ, thu hút nhiều người tham gia; nạn mù chữ trong
vùng mới giải phóng về cơ bản đã được thanh toán.
Công tác chăm sóc sức khoẻ của nhân dân được chú trọng. Mạng lưới y
tế bao gồm các bệnh viện, phòng khám bệnh, trạm y tế, nhà hộ sinh cơ
sở điều dưỡng được mở rộng.
Trong hoàn cảnh hết sức khó khăn của đất nước giai đoạn 1976 - 1 980,
những thành tựu đạt được về các mặt nêu trên là rất to lớn. Những thành
tựu ấy đã giúp cho nhân dân ta vượt qua nhiều khó khăn, "phát triển lên
một thế chiến lược mới, vững chắc hơn so với trước đây, tạo ra khả năng
to lớn hơn để bảo vệ Tổ quốc và xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội"
- .
Bên cạnh những thành tựu và tiến bộ, trong quá trình thực hiện kế hoạch
Nhà nước 5 năm (1976 - 1980), chúng ta vẫn còn nhiều hạn chế, yếu
kém.
Về kinh tế, nước ta đứng trước những vấn đề rất gay gắt:
Thành phần kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể luôn bị thua lỗ, không
phát huy được vai trò, tác dụng; trong khi đó, các thành phần kinh tế cá
thể và tư hữu bị ngăn cấm. Nền kinh tế quốc dân mất cân đối ngày càng
nghiêm trọng. Thu nhập quốc dân và năng suất lao động thấp, không
đảm bảo được nhu cầu tiêu dùng của xã hội trong khi dân số tăng nhanh.
Lương thực, vải mặc và các hàng tiêu dùng thiết yếu đều thiếu. Tinh
hình cung ứng năng lượng, vật tư; tình hình giao thông vận tải rất căng
thẳng. Thị trường, vật giá, tài chính, tiền tệ không ổn định...
Về xã hội, đời sống của nhân dân lao động còn nhiều khó khăn, nhất là
đời sống của công nhân, viên chức và nông dân những vùng bị thiên tai,
địch hoạ. Số người lao động chưa có công ăn việc làm còn đông. Trong
đời sống kinh tế, văn hoá, trong nếp sống và an toàn xã hội có những
biểu hiện tiêu cực kéo dài...
- Nguyên nhân của những mặt yếu kém nói trên trước hết là do nền kinh
tế nước ta chủ yếu là kinh tế nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, lại bị chiến
tranh tàn phá nặng nề; sự chống phá của các thế lực thù địch, nhất là
chính sách cấm vận của đế quốc Mĩ. Bên cạnh những nguyên nhân
khách quan, "khó khăn còn do khuyết điểm sai lầm của các cơ quan
Đảng và Nhà nước ta từ Trung ương đến cơ sở về lãnh đạo và quản lí
kinh tế, quản lí xã hội. Trên những mặt nhất định, khuyết điểm, sai lầm
về lãnh đạo và quản lí là nguyên nhân chủ yếu gây ra hoặc làm trầm
trọng thêm tình hình khó khăn về kinh tế và xã hội..."
"Chúng ta chưa thấy hết những khó khăn, phức tạp của con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội từ một nền kinh tế mà sản xuất nhỏ còn phổ biến; thấy
chưa hết quy mô của những đảo lộn kinh tế và xã hội sau một cuộc chiến
tranh lâu dài... Do đó, chúng ta đã chủ quan, nóng vội đề ra một số chỉ
tiêu quá lớn về quy mô và quá cao về tốc độ xây dựng cơ bản và phát
triển sản xuất, nhất là lúc ban đầu... Chúng ta đã duy trì quá lâu cơ chế
quản lí hành chính quan liêu, bao cấp, chậm thay đổi các chính sách, chế
độ kìm hãm sản xuất...".
Những mặt hạn chế, yếu kém trong công tác lãnh đạo và quản lí kinh tế,
quản lí xã hội chậm được khắc phục đã làm tăng thêm khó khăn vốn có
từ trước. Trong khi đó, các thế lực thù địch đẩy mạnh các hoạt động
khiêu khích, xâm lược biên giới, buộc nhân dân ta phải cầm vũ khí chiến
- đấu để bảo vệ toàn ven lãnh thổ Tổ quốc.
II- Chiến đấu bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc (1975 - 1979)
Sẵn có âm mưu từ trước, ngay từ khi lên cầm quyền sau thắng lợi của
cuộc kháng chiến chống Mĩ, tập đoàn Pôn Pốt - lêng Xari - Khiêu
Xamphon, đại diện cho phái "Khơme đỏ" ở Campuchia, đã có những
hành động xâm lược lãnh thổ nước ta. Ngày 3-5-1975, chúng cho quân
đổ bộ đánh chiếm đảo Phú Quốc. Ngày 10-5-1975, chúng đánh chiếm
đảo Thổ Chu. Trong những ngày tiếp theo, chúng liên tiếp xâm phạm
nhiều vùng lãnh thổ dọc biên giới nước ta từ Hà Tiên đến Tây Ninh.
Từ tháng 4-1977, từ những cuộc xung đột vũ trang lẻ tẻ, tập đoàn Pôn
Pốt mở rộng dần thành cuộc chiến tranh lớn trên toàn tuyến biên giới
Tây Nam Tổ quốc ta.
Trong các tháng 9, 10, 11-1977, chúng huy động từ 3 đến 5 sư đoàn chủ
lực tiến công dọc biên giới nước ta theo nhiều hướng. Mưu đồ của tập
đoàn Pôn Pốt là tiến hành cuộc chiến tranh lâu dài, xâm chiếm từng bộ
phận kết hợp với gây bạo loạn trong nội địa, tiến tới xâm chiếm toàn bộ
lãnh thổ Việt Nam.
Trước tình hình trên, với thiện chí hoà bình, mong muốn sớm chấm dứt
- xung đột vũ trang bằng thương lượng hoà bình, năm 1978, Đảng và Nhà
nước ta đã chủ động đưa ra đề nghị 3 điểm: Một là, chấm dứt ngay các
hoạt động quân sự thù địch dọc biên giới, lực lượng vũ trang mỗi bên
đóng sâu trong lãnh thổ của mình, cách đường biên 5 km.
Hai là, hai bên Chính phủ gặp nhau để bàn bạc và kí một hiệp ước hữu
nghị không xâm lược nhau và một hiệp ước về biên giới. Ba là, hai bên
thoả thuận một hình thức thích hợp về thể thức nhằm bảo đảm và giám
sát quốc tế vùng biên giới giữa hai nước. Để tỏ rõ thiện chí, từ đêm 5-
11-1978, Việt Nam đơn phương lui quân về cách biên giới 5 km. Ngược
lại, tập đoàn Pôn Pốt lại tăng cường hơn nữa lực lượng quân chủ lực ở
dọc biên giới, chuẩn bị cho hành động tiến công quân sự lớn hơn. Ngày
22-12-1978, tập đoàn Pôn Pốt huy động lực lượng lớn, gồm 19 sư đoàn
trong tổng số 23 sư đoàn bộ binh, cùng nhiều đơn vị pháo binh, xe
tăng... đến sát biên giới phía đông, tiến công vào khu vực Bến Sỏi thuộc
tỉnh Tây Ninh với ý đồ đánh chiếm thị xã Tây Ninh, mở đường tiến sâu
vào lãnh thổ nước ta.
Để bảo vệ lãnh thổ của Tổ quốc, quân và dân ta tổ chức phản công và
tiến công mạnh, tiêu diệt toàn bộ cánh quân xâm lược khi chúng vừa đặt
chân tới. Thừa thắng, quân ta triển khai cuộc tiến công tiêu diệt và làm
tan rã đại bộ phận quân chủ lực của địch ngay tại nơi xuất phát. Toàn bộ
quân xâm lược bị quét sạch khỏi bờ cõi nước ta. Hoà bình được lập lại
- trên biên giới Tây Nam của Tổ quốc chiến thắng biên giới Tây Nam của
quân và dân ta đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho cách mạng
Campuchia đi tới thắng lợi. Chỉ một thời gian ngắn sau thất bại trong
cuộc chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam Việt Nam, tập đoàn Pôn
Pốt - lêng Xari - Khiêu Xamphon đã bị quân và dân Campuchia nổi dậy
đập tan. Ngày 7-1-1979, thủ đô Phnôm Pênh được hoàn toàn giải phóng,
nước Cộng hoà Nhân dân Campuchia và Hội đồng nhân dân cách mạng
Campuchia tuyên bố thành lập.
Trong khi chiến. đấu chống lại cuộc chiến tranh xâm lược do tập đoàn
Pôn Pốt - lêng Xari - Khiêu Xamphon gây ra ở biên giới phía Tây Nam
Tổ quốc, quân và dân.. ta phải đối phó với những hành động chống phá,
khiêu khích của các thế lực thù địch ở biên giới phía Bắc.
Sáng ngày 17-2-1979, địch huy động 32 sư đoàn bộ binh (tương đương
60 vạn quân), 550 xe tăng, 450 khẩu pháo, 1.260 súng cối... mở cuộc tấn
công vào lãnh thổ nước ta, dọc theo biên giới phía Bắc, từ huyện (nay là
thị xã) Móng Cái (Quảng Ninh) đến Phong Thổ (Lai Châu).
Vấp phải tinh thần chiến đấu quyết liệt của quân và dân ta, lại bị dư luận
trong nước và thế giới phản đối mạnh mẽ, địch phải tuyên bố thực hiện
rút quân khỏi nước ta từ 5-3-1979 đến 18-3- 1979.
- Sau chiến tranh kết thúc, với sự cố gắng của các bên, quan hệ láng
giềng, tình đoàn kết, hữu nghị vốn có từ lâu đời giữa Việt Nam - Trung
Quốc, Việt Nam - Campuchia dần đần được hàn gắn trở lại. Thắng lợi
trong chiến đấu bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc đã tạo điều kiện thuận
lợi cho nhân dân ta tiếp tục thực hiện nhiệm vụ kế hoạch 5 năm 1976 -
1980. Tuy nhiên, bước vào năm 1979, nền kinh tế - xã hội nước ta đi dần
vào cuộc khủng hoảng. Thực trạng của đất nước đòi hỏi Đảng phải kiểm
điểm lại đường lối, chủ trương, đánh giá khách quan thành tựu và khuyết
điểm, vạch rõ những nhiệm vụ, mục tiêu, chủ trương và biện pháp lớn để
khai thác mọi tiềm năng, khắc phục những khó khăn và khuyết điểm,
giải quyết đúng những vấn đề quan trọng và cấp bách về xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, về sản xuất
và đời sống... nhằm tiếp tục đưa sự nghiệp cách mạng tiến lên.
III- Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng và kế hoạch Nhà
nước 5 năm (1981 - 1985)
1- Đại hội đại biểu toàn quốc tần thứ V của Đảng (3-1982)
Đại hội họp từ ngày 27 đến 3 1 -3- 1982 tại thủ đô Hà Nội. Tham dự Đại
hội có 1.033 đại biểu thay mặt hơn 1.727.000 đảng viên trong cả nước.
Đại hội đã thảo luận và nhất trí thông qua Báo cáo chính trị của Ban
Chấp hành Trung ương. Đại hội khẳng định: "Năm năm qua được ghi
- vào lịch sử dân tộc như một đoạn đường thắng lợi rất vẻ vang của cách
mạng Việt
Nam" :
- Đã hoàn thành thống nhất đất nước về mặt Nhà nước, nhanh chóng
thiết lập hệ thống chuyên chính vô sản trong cả nước và thực hiện nhiều
chính sách nhằm thúc đẩy quá trình thống nhất đất nước trên mọi
phương diện.
- Nhanh chóng ổn định tình hình chính trị, kinh tế - xã hội, từng bước
khắc phục hậu quả chiến tranh, đồng thời đạt được nhiều thành tựu về
kinh tế - văn hoá.
- Làm thất bại bước đầu âm mưu và hành động của các thế lực thù địch
đối với cách mạng nước ta, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa,
làm tròn nhiệm vụ quốc tế đối với cách mạng Lào và Campuchia.
- Cùng với việc gia nhập Hội đồng tương trợ kinh tế (1978), nước ta đã
kí với Liên Xô, Lào, Campuchia và các nước xã hội chủ nghĩa anh em
nhiều hiệp ước và hiệp định về hoà bình, hữu nghị, hợp tác, kinh tế, văn
hoá... góp phần mở rộng quan hệ với các nước.
nguon tai.lieu . vn