Xem mẫu
- Histocompatipility Complex - MHC) n»m trªn nhiÔm s¾c thÓ thø 6
la gen
quan träng dÉn ®Õn bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp va c¸c polipeptid
liªn quan ®Õn
bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp ®iÒu khiÓn ®¸p øng miÔn dÞch hoÆc la cã
sù thiÕu
hôt ®¸p øng miÔn dÞch thÝch hîp ®èi víi mét yÕu tè g©y bÖnh cña
m«i trưêng.
c. YÕu tè t¸c nh©n g©y bÖnh
ư Cã thÓ la mét nhiÔm khuÈn, nhiÔm virus.
ư Mét lo¹i dÞ øng nguyªn tõ ngoai vao hoÆc néi sinh.
ư Mét enzym do thay ®æi cÊu tróc.
d. C¸c yÕu tè thuËn lîi cã tÝnh c¸ch ph¸t ®éng g©y bÖnh
ư C¬ thÓ suy yÕu do bÊt thưêng vÒ dinh dưìng va chÕ ®é ¨n uèng,
hoÆc sau
khi m¾c bÖnh nhiÔm khuÈn nÆng.
ư C¸c yÕu tè t©m lý, c¸c stress, c¸c tr¹ng th¸i c¬ thÓ (thai nghÐn,
m·n
- kinh, dïng thuèc ngõa thai…), c¸c rèi lo¹i néi tiÕt.
ư M«i trưêng khÝ hËu l¹nh va Èm kÐo dai.
ư Sau phÉu thuËt.
2.2. C¬ chÕ sinh bÖnh
Nh÷ng kiÕn thøc míi vÒ miÔn dÞch häc va sinh häc ph©n tö ®· lam
s¸ng
tá h¬n c¬ chÕ sinh bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp.
Khëi ®Çu, t¸c nh©n g©y t¸c ®éng vao c¬ thÓ ®· cã s½n c¬ ®Þa thuËn
lîi va
nh÷ng yÕu tè di truyÒn dÔ tiÕp nhËn, t¸c nh©n nay lam thay ®æi tÝnh
kh¸ng
nguyªn cña mang ho¹t dÞch khíp, sinh ra kh¸ng thÓ chèng l¹i t¸c
nh©n g©y
bÖnh, råi còng chÝnh kh¸ng thÓ nay trë thanh t¸c nh©n (kh¸ng
nguyªn IgG)
kÝch thÝch c¬ thÓ sinh ra mét sè kh¸ng thÓ chèng l¹i nã gäi la tù
kh¸ng thÓ
- IgM anti IgG; kh¸ng thÓ lóc ®Çu - kh¸ng nguyªn IgG - va tù kh¸ng
thÓ IgM
499
Copyright@Ministry Of Health
anti IgG víi sù cã mÆt cña bæ thÓ kÕt hîp víi nhau trong dÞch khíp
thanh
nh÷ng phøc hîp kh¸ng nguyªn kh¸ng thÓ.
Nh÷ng phøc hîp kh¸ng nguyªn kh¸ng thÓ nay ®ưîc thùc bao bëi
b¹ch
cÇu ®a nh©n trung tÝnh va ®¹i thùc bao. Sau ®ã c¸c b¹ch cÇu nay sÏ
bÞ ph¸ hñy
bëi chÝnh c¸c men tiªu thÓ ma chóng gi¶i phãng ra ®Ó tiªu c¸c phøc
hîp kh¸ng
nguyªn kh¸ng thÓ nªu trªn.
Sù hiÖn diÖn cña phøc hîp kh¸ng nguyªn kh¸ng thÓ va hiÖn tưîng
thùc
bao, t¸c ®éng ®Õn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng sinh häc: hÖ bæ thÓ nhÊt la
tõ C1 ®Õn C6
- ho¹t hãa hÖ kinin, hÖ tiªu fibrin, hÖ ®«ng m¸u phèi hîp víi c¸c
cytokin cña tÕ
bao lympho T sinh ra collagen va transin - stromalysin g©y biÕn ®æi
va t¹o qu¸
tr×nh viªm, còng như sinh c¸c proteoglycan ë khíp vÒ t¸c ®éng hñy
xư¬ng dưíi
sôn va hñy sôn. C¸c m« ë khíp t¨ng sinh tæng hîp kinin,
prostaglandin, yÕu
tè hagemen la c¸c yÕu tè tÝch cùc g©y nªn hiÖn tưîng viªm.
C¸c b¹ch cÇu ®a nh©n trung tÝnh tËp trung trong dÞch khíp; c¸c tÕ
bao
néi m¹c ®iÒu chØnh ho¹t ®éng ®«ng m¸u, tiªu fibrin va tiÕt dÞch
còng như gi¶i
phãng c¸c phÇn tö dÝnh m¹ch m¸u; c¸c tÕ bao ®¹i thùc bao sau khi
thùc bao
gi¶i phãng c¸c chÊt trung gian… g©y nªn mét hiªn tưîng viªm ®Æc
trưng cña
viªm khíp d¹ng thÊp.
- Nh×n mét c¸ch tæng thÓ th× lympho T la t¸c nh©n ®iÒu hanh chñ yÕu
cña
®¸p øng miÔn dÞch va c¸c cytokin cã vai trß b¶n lÒ trong ®iÒu hßa
c¸c ®¸p øng
miÔn dÞch trong mét khëi ph¸t viªm còng như duy tr× mang ho¹t
dÞch cña
viªm khíp d¹ng thÊp. Ngoai ra cßn cã vai trß cña interleukin,
interferon, nång
®é ARN th«ng tin cho sù tæng hîp interleukin t¸c ®éng ®Õn viÖc
t¨ng tiÕt
prostaglandin E2, thromboxan trong viªm khíp d¹ng thÊp.
2.3. Tæn thư¬ng bÖnh häc
Tæn thư¬ng bÖnh lý ®Çu tiªn trong bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp la sù
ho¹t
hãa va sù thư¬ng tæn c¸c tÕ bao néi m¹c cña c¸c vi m¹ch m¸u
mang ho¹t dÞch,
®iÒu ®ã gîi ý yÕu tè g©y bÖnh hoÆc khëi ph¸t hiÖn ®Õn mang ho¹t
dÞch b»ng
®ưêng m¹ch m¸u.
- Tæn thư¬ng c¨n b¶n cña bÖnh viªm khíp d¹ng thÊp la hiÖn tưîng
viªm
kh«ng ®Æc hiÖu cña mang ho¹t dÞch, bao gåm:
ư T¨ng sinh tÕ bao h×nh l«ng va líp liªn bao phñ g©y day mang
ho¹t dÞch.
ư Gi·n m¹ch va phï nÒ mang ho¹t dÞch.
ư L¾ng ®äng chÊt t¬ huyÕt ë mang trªn tÕ bao h×nh l«ng hoÆc dưíi
líp liªn
bao phñ.
ư Th©m nhËp nhiÒu lymphocyt va plasmocyt, cã khi t¹o thanh
nh÷ng ®¸m
day ®Æc gäi la nang d¹ng thÊp.
ư PhÇn mang ho¹t dÞch b¸m vao phÇn ®Çu xư¬ng chç tiÕp gi¸p víi
sôn gäi
la mang m¸u (pannus) cã thÓ x©m lÊn vao xư¬ng g©y nªn c¸c h×nh
¶nh
bao mßn xư¬ng trªn X quang.
500
- Copyright@Ministry Of Health
C¸c tæn thư¬ng nay tuÇn tù qua 3 giai ®o¹n chÝnh:
Giai ®o¹n 1: mang ho¹t dÞch phï nÒ, sung huyÕt x©m nhËp nhiÒu tÕ
bao
viªm ®Æc biÖt la neutrophile.
Giai ®o¹n 2: hiÖn tưîng phï nÒ ®ưîc thay thÕ b»ng qu¸ tr×nh t¨ng
sinh
va ph× ®¹i cña c¸c tÕ bao h×nh l«ng va líp liªn bao phñ. C¸c tÕ bao
viªm cã
thanh phÇn chÝnh la lymphocyte va plasmocyte. Qu¸ tr×nh t¨ng sinh
nay ¨n
s©u vao ®Çu xư¬ng dưíi sôn g©y nªn tæn thư¬ng xư¬ng.
Giai ®o¹n 3: sau mét thêi gian dai, tæ chøc x¬ ph¸t triÓn thay thÕ
cho
hiÖn tưîng viªm dÉn ®Õn dÝnh khíp va biÕn d¹ng khíp.
Tæn thư¬ng bÖnh häc còng cã thÓ x¶y ra ë m« dưíi da, dưíi h×nh
thøc
nguon tai.lieu . vn
