Vai trò của người cha, mối liên quan giữa sự tham gia sớm và sự tham gia của người cha vào chăm sóc trẻ - Trần Hữu Bích

Xã hội học, số 2(110), 2010 43 VAI TRß CñA NG¦êI CHA - MèI LI£N QUAN GI÷A Sù THAM GIA SíM Vµ Sù THAM GIA CñA NG¦êI CHA VµO CH¡M SãC TRÎ TrÇn H÷u BÝch* Tãm t¾t §Æt vÊn ®Ò: Ch¨m sãc trÎ vµ vai trß cña ng­êi mÑ trong ch¨m sãc ®­îc chøng minh lµ cã tÇm quan träng lín ®èi víi søc kháe vµ sù ph¸t triÓn cña trÎ. Tuy nhiªn sù hiÓu biÕt vÒ vai trß ng­êi cha trong ch¨m sãc cßn h¹n chÕ vµ ch­a nhËn ®­îc sù quan t©m ®óng møc. Môc tiªu: X¸c ®Þnh mèi liªn quan gi÷a c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña hé gia ®×nh, ng­êi cha, ng­êi mÑ vµ trÎ víi sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ. Ph­¬ng ph¸p: Nghiªn cøu c¾t ngang trªn mét mÉu ngÉu nhiªn ph©n tÇng cña 547 cÆp cha mÑ ®Î cã con d­íi 3 tuæi . KÕt qu¶: Ng­êi cha tham gia sím vµo giai ®o¹n mang thai vµ sinh ®Î cña vî th× tham gia nhiÒu h¬n vµo ch¨m sãc trÎ sau nµy. KÕt luËn: Sù tham gia cña ng­êi cha cÇn ®­îc khuyÕn khÝch ngay tõ giai ®o¹n bµ mÑ mang thai nh»m duy tr×, t¨ng c­êng sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ th­êng nhËt. Tõ khãa: Vai trß cña ng­êi cha, ch¨m sãc trÎ nhá, b×nh ®¼ng giíi Ch¨m sãc trÎ nhá ®ãng vai tr ß quan träng vµ cã t¸c ®éng lín ®Õn sù sèng cßn, t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña trÎ. Trong thêi gian gÇn ®©y, nghiªn cøu vÒ vai trß ng­êi cha ®· ®­îc quan t©m nhiÒu h¬n cña giíi nghiªn cøu vµ cña chÝnh phñ. NhiÒu nghiªn cøu thuÇn tËp, can thiÖp lín vÒ sù ph¸t triÓn cña trÎ ®· ®­îc tiÕn hµnh, trong ®ã cÊu phÇn vai trß cña ng­êi cha ®èi víi sù ph¸t triÓn tõ giai ®o¹n ®Çu ®êi khi trÎ cßn trong bông mÑ, tíi khi chËp ch÷ng biÕt ®i vµ ®Õn giai ®o¹n ph¸t triÓn tíi vÞ thµnh niªn ®· ®­îc nghiªn cøu (Cabrera, 2002). Micheal Lamb ®· nhãm c¸c yÕu tè liªn quan ®Õn sù tham gia cña ng­êi cha thµnh c¸c nhãm yÕu tè bao gåm (1) nhãm yÕu tè “®éng viªn” lµ c¸c yÕu tè dù b¸o cho s­ tham gia cña ng­êi cha, nhãm thø hai thuéc vÒ “kü n¨ng vµ sù tù tin cña b¶n th©n”, nhãm thø ba lµ “hç trî x· héi” bao gåm c¸c yÕu tè thuéc vÒ th¸i ®é cña ng­êi mÑ vÒ sù tham gia cña ng­êi cha còng nh­ mèi quan hÖ t×nh c¶m vî chång, nhãm thø t­ bao gåm “thùc hµnh cña thÓ chÕ” liªn quan ®Õn g¸nh nÆng c«ng viÖc, lÞch lµm viÖc, c¸c chÝnh s¸ch thai s¶n dµnh cho ng­êi cha vµ nhãm cuèi cïng thuéc vÒ khÝa c¹nh “v¨n hãa” liªn quan tíi cÊu tróc cña gia ®×nh, chuÈn mùc x· héi truyÒn thèng vÒ sù tham gia cña ng­êi cha ®èi víi sù ph¸t triÓn cña trÎ ( Lamb vµ Tamis - LeMonda, 2004). ë ViÖt Nam, phô n÷ th­êng sö dông mét l­îng thêi gian t­¬ng tù nh­ nam giíi vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ hä thËm trÝ gÆp nhiÒu c¸c vÊn ®Ò vÒ søc kháe vµ t ×nh tr¹ng dinh d­ìng thÊp h¬n so víi nam giíi (FAO vµ UNDP, 2002). Thªm vµo ®ã, viÖc * TS, §¹i häc Y tÕ c«ng céng. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 44 Vai trò của ngườicha – mối liên quan giữa sự tham gia sớm…. thay ®æi vai tr ß cña phô n÷ ®ang diÔn ra hiÖn nay cã sù liªn hÖ chÆt chÏ víi viÖc gia t¨ng g¸nh nÆng c«ng viÖc dÉn ®Õn, nhiÒu n¬i ë khu vùc n«ng th«n, phô n÷ kh«ng cã ®ñ thêi gian nghØ ng¬i, thËm chÝ tr­íc khi sinh. Nam giíi, trong khi ®ã vÉn c ßn coi hä lµ trô cét kinh tÕ, b¶o vÖ gia ® ×nh, chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc con c¸i vµ c¸c hµnh vi ®¹o ®øc trong gia ®×nh vµ hä kh«ng c¶m thÊy ®­îc vai trß cña hä trong viÖc tham gia ch¨m sãc trÎ nhá (UNICEF, 2000). ChÝnh nh÷ng nhËn thøc mang tÝnh truyÒn thèng nh­ vËy, ®­îc cho lµ, ®· lµm gi¶m sù tham gia cña nam giíi trong c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc vµ nu«i d­ìng (Vò TuÊn Huy, 2000). MÆc dï ®· cã mét sè nghiªn cøu còng nh­ ho¹t ®éng x· héi ®Ò cËp ®Õn vai trß cña ng­êi cha, tuy nhiªn vai trß cña ng­êi cha trong viÖc ch¨m sãc trÎ nhá vÉn ch­a ®­îc l­u t©m mét c¸ch xøng ®¸ng cho dï nhiÒu khuyÕn nghÞ ®· ®­îc ®­a ra vÒ vÊn ®Ò nµy. ChÝnh v × vËy ®· tån t¹i mét nhu cÇu cÊp thiÕt cho viÖc hiÓu biÕt râ h¬n vÒ c¸c khÝa c¹nh tham gia cña ng­êi cha còng nh­ c¸c yÕu tè liªn quan, lµm tiÒn ®Ò cho viÖc x©y dùng c¸c chiÕn l­îc can thiÖp ®éng viªn sù tham gia cña ng­êi cha trong c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc nh»m c¶i thiÖn vai tr ß cña phô n÷ vµ hç trî mét c¸ch tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn cña trÎ. MôC TI£U Vµ PH¦¥NG PH¸P NGHI£N CøU 1. X¸c ®Þnh mèi liªn quan gi÷a c¸c yÕu tè kinh tÕ, x· héi cña hé gia ®×nh (kinh tÕ hé, ®Þa d­, sù hiÖn diÖn cña trÎ lín tuæi 6 - 12) víi sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ. 2. X¸c ®Þnh mèi liªn quan gi÷a c¸c yÕu tè c¸ nh©n thuéc vÒ cha mÑ (th¸i ®é, sù tham gia sím, ¸p lùc lµm cha) vµ trÎ (tuæi, giíi, trËt tù sinh) víi sù tham gia cña ng­êi cha. ThiÕt kÕ nghiªn cøu c¾t ngang ®· ®­îc sö dông. Ph©n tÝch nµy ®­îc tiÕn hµnh dùa trªn sè liÖu mÉu nghiªn cøu lµ 547 hé gia ®×nh (HG§) thuéc ®Þa bµn 7 x·/thÞ trÊn cña huyÖn ChÝ Linh, tØnh H¶i D­¬ng. §Þa bµn nghiªn cøu lµ c¬ së thùc ®Þa cho ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ®µo t¹o cña §¹i häc Y tÕ C«ng céng, n¬i cã hÖ thèng gi¸m s¸t dÞch tÔ, d©n sè häc ®­îc gäi lµ CHILILAB, lµ thµnh viªn cña m¹ng l­íi toµn cÇu c¸c hÖ thèng gi¸m s¸t dÞch tÔ häc thùc ®Þa cã tªn quèc tÕ lµ INDEPTH. §èi t­îng nghiªn cøu lµ cÆp cha vµ mÑ ®Î cña trÎ d ­íi ba tuæi (®­îc x¸c ®Þnh vµo thêi ®iÓm nghiªn cøu lµ th¸ng 10 n ¨m 2004). C¸c ®èi t­îng trªn héi ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia nghiªn cøu nÕu nh­ hä lµ c­ d©n cña CHILILAB, cã mÆt t¹i ®Þa bµn vµo thêi ®iÓm nghiªn cøu vµ tù nguyÖn tr¶ lêi pháng vÊn. Hé gia ®×nh v¾ng cha hoÆc mÑ t¹i thêi ®iÓm nghiªn cøu hay kh«ng cã kh¶ n¨ng giao tiÕp v× lý do s øc khoÎ còng ®ång thêi bÞ lo¹i khái danh s¸ch ®èi t­îng nghiªn cøu. §èi t­îng ®­îc chän qua ph­¬ng ph¸p chän mÉu hÖ thèng ph©n tÇng theo khu vùc thÞ trÊn vµ n«ng th«n. Cì mÉu trªn ®­îc x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp ®ùa trªn c«ng thøc x¸c ®Þnh cì mÉu cho viÖc kiÓm ®Þnh gi¶ thuyÕt vÒ sù kh¸c biÖt vÒ tû lÖ trÎ suy dinh d ­ìng ë hai nhãm cã vµ kh«ng cã sù tham gia cña ng­êi cha. Quy tr×nh chän mÉu ®­îc m« t¶ chi tiÕt trong tµi liÖu ®· ®­îc ®ang t¶i tr­íc ®©y (Tran Huu Bich 2009). §Þnh nghÜa biÕn: Ph©n tÝch nµy sö dông c¸c th«ng tin thu thËp tõ cha mÑ trÎ vÒ Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Trần Hữu Bích 45 c¸c khÝa c¹nh liªn quan ®Õn sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ. BiÕn ®éc lËp: C¸c biÕn sè c¬ b¶n vÒ t×nh tr¹ng kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi ë cÊp ® é c¸ nh©n vµ hé gia ®×nh (HG§) sö dông trong nghiªn cøu nµy ®ãng vai trß lµ c¸c biÕn ®éc lËp trong mèi liªn quan víi sù tham gia cña ng­êi cha vµo ch¨m sãc trÎ (biÕn phô thuéc). PhÇn lín sè liÖu c¬ b¶n trªn ®­îc thu thËp tõ chñ hé gia ®×nh th«ng qua ®iÒu tra c¬ b¶n trªn toµn bé quÇn thÓ CHILILAB. C¸c biÕn nµy bao gåm yÕu tè ®Þa d­ ®­îc x¸c ®Þnh lµ thÞ trÊn hay n«ng th«n. Trong nghiªn cøu nµy, HG§ ®­îc ®Þnh nghÜa lµ HG§ ®a thÕ hÖ nÕu nh­ cã «ng bµ sèng cïng víi trÎ vµ lµ gia ®×nh h¹t nh©n nÕu nh­ chØ cã hai thÕ hÖ sèng trong cïng mét HG§. Sù hiÖn diÖn cña trÎ ®­îc ®o l­êng th«ng qua hai biÕn sè lµ sè trÎ tõ n¨m tuæi trë xuèng vµ sè trÎ tõ 6 -12 tuæi. KÝch th­íc HG§ ®­îc x¸c ®Þnh th«ng qua sè thµnh viªn hé vµ ®­îc chia thµnh 3 nhãm bao gåm nhãm hé cã 3 thµnh viªn, 4 thµnh viªn vµ tõ 5 thµnh viªn trë lªn. T×nh tr¹ng kinh tÕ hé ®­îc ®o l­êng gi¸n tiÕp qua vËt dông mang tÝnh bÒn v÷ng, cã gi¸ trÞ cña HG§. §iÓm cña vËt dông (asset score) ®­îc ph©n thµnh n¨m ph©n lo¹i theo ph©n vÞ 20%, trong ®ã nhãm ph©n vÞ thÊp nhÊt ®­îc cho lµ nhãm “nghÌo nhÊt”, nhãm ph©n vÞ thø hai lµ nhãm cã t×nh tr¹ng kinh tÕ “d­íi møc trung b×nh”, nhãm ph©n vÞ thø ba lµ “trung b×nh”, nhãm ph©n vÞ thø t­ lµ “trªn trung b×nh” vµ cuèi cïng, nhãm ph©n vÞ thø n¨m lµ nhãm ®­îc coi lµ nhãm cã t×nh tr¹ng kinh tÕ hé “cao nhÊt”. Trong ph©n tÝch ®a biÕn, t×nh tr¹ng kinh tÕ hé ®­îc nhãm l¹i thµnh hai ph©n lo¹i lµ nhãm cã t×nh tr¹ng kinh tÕ hé thÊp (bao gåm nhãm nghÌo nhÊt vµ nhãm d­íi trung b×nh) vµ nhãm cã t×nh tr¹ng kinh tÕ hé cao (bao gåm nhãm trªn trung b×nh vµ nhãm cao nhÊt). §èi víi mét sè th«ng tin d©n sè häc cña cha mÑ, thø h¹ng møc thu nhËp cña cha vµ mÑ ®­îc thu thËp qua pháng vÊn. Vai trß chñ hé ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn th«ng tin thu thËp tõ sæ hé khÈu. C¸c th«ng tin d©n sè häc cña trÎ bao gåm tuæi (tuæi sinh häc tÝnh tõ ngµy sinh cho tíi thêi ®iÓm pháng vÊn), giíi vµ trËt tù sinh. T×nh tr¹ng ®i nhµ trÎ ®­îc thÓ hiÖn qua biÕn l­ìng ph©n “cã” hay “kh«ng”. C¸c biÕn ®éc lËp kh¸c: T×nh tr¹ng søc kháe t©m thÇn cña ng­êi cha ®­îc ®o l­êng th«ng qua 24 tiÓu môc ®o l­êng ¸p lùc hay stress lµm cha (Parenting Stress Index) cña ng­êi cha. Test ®¸nh gi¸ nµy ®­îc mua tõ C«ng ty PRA ( Psychological Assessment Resources) vµ thÝch øng víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam (Tran Huu Bich , 2009). Test ®¸nh gi¸ ®­îc thùc hiÖn vµ phiªn gi¶i theo qui tr×nh chuÈn, trong ®ã mçi tiÓu môc ®­îc ®¸nh gi¸ trªn thang bËc ®iÓm cao nhÊt lµ 5. Tæng sè ®iÓm cho 24 tiÓu môc dao ®éng tõ 24 - 120. §iÓm cña test ®¸nh gi¸ cµng cao th× møc ®é ¸p lùc lµm cha cña ng­êi cha cµng cao vµ cã thÓ cã mèi liªn quan ©m tÝnh ®èi víi viÖc tham gia cña ng­ êi cha. HÖ sè tin cËy Cronbach Alpha cña thang bËc nµy lµ 0,82. Th¸i ®é ®èi víi viÖc tham gia cña ng­êi cha vµo ch¨m sãc trÎ ®­îc ®o l­êng th«ng qua sù kÕt hîp cña 5 tiÓu môc trªn thang ®o Likert víi gi¸ trÞ Cronbach Alpha lµ 0,73. Sù tham gia sím cña ng­êi cha lµ biÕn tæ hîp thÓ hiÖn sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc cho c¶ phô n÷ vµ trÎ trong giai ®o¹n mang thai vµ sinh ®Î. BiÕn nµy ®­îc ®o l­êng tõ 6 tiÓu môc (Cronbach Alpha = 7,0) vµ ®­îc céng l¹i víi gia träng Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 46 Vai trò của ngườicha – mối liên quan giữa sự tham gia sớm…. (weight) ngang nhau ®o l­êng sù tham gia sím cña ng­êi cha. BiÕn phô thuéc: Sù tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ ®­îc ®Þnh nghÜa lµ viÖc ®¶m b¶o sù nu«i d­ìng, hç trî t©m lý vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc th­êng nhËt nh»m gãp phÇn vµo viÖc ®¶m b¶o søc kháe vµ ph¸t triÓn cña trÎ. Cã ba kh¸i niÖm nhá thÓ hiÖn mét c¸ch tæng qu¸t sù tham gia cña ng­êi cha nªu trªn bao gåm sù tham gia cña ng­êi cha vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc th­êng nhËt, sù tham gia vµo ch¨m sãc søc kháe vµ sù tham gia vµo c¸c c«ng viÖc nhµ (Tran Huu Bich , 2009). Trong khu«n khæ cña ph©n tÝch nµy sù tham gia cña ng­êi cha vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc th­êng nhËt ®­îc sö dông nh­ lµ biÕn phô thuéc duy nhÊt. Sù tham gia cña ng­êi cha vµo ch¨m sãc trÎ th­êng nhËt ®­îc ®o l­êng qua viÖc tÝnh tæng thêi gian ng­êi cha trùc tiÕp tham gia vµo 5 ho¹t ® éng ch¨m sãc trÎ trong tuÇn qua nh­ cho trÎ ¨n, hç trî bµ mÑ trong lóc cho trÎ ¨n, ch¬i ®ïa víi trÎ, ru trÎ ngñ vµ t¾m cho trÎ. HÖ sè tin cËy Cronbach Alpha cña thang ® o gåm 5 ho¹t ®éng nµy lµ 0,50. V× biÕn liªn tôc n µy ph©n bè lÖch d­¬ng (positive skewness) cho nªn biÕn nµy ®· ®­îc chuyÓn sang biÕn theo thang ®o logarit nh»m ®¹t ®­îc ph©n bè chuÈn phï hîp víi qui tr×nh ph©n tÝch dù kiÕn. TÝnh gi¸ trÞ cña c¸c th«ng tin ng­êi cha cung cÊp vÒ sù tham gia cña hä vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc th­êng nhËt ®­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua xem xÐt sù ®ång thuËn (concordance) gi÷a viÖc th«ng b¸o cña ng­êi cha vµ ng­êi mÑ. KiÓm ®Þnh Mc Nemar ®· ®­îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ sù ®ång thuËn nµy. KÕt qu¶ kiÓm ®Þnh cho thÊy r»ng sai sè kú väng x· héi (social desirability bias) cã kh¶ n¨ng ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ nghiªn cøu ®· ®­îc kiÓm so¸t thµnh c«ng trong kh©u thiÕt kÕ vµ triÓn khai cña nghiªn cøu. Håi qui tuyÕn tÝnh ®¬n ®­îc sö dông trong ph©n tÝch ®¬n biÕn ®Ó xÐt c¸c mèi liªn quan gi÷a c¸c yÕu tè thuéc vÒ hé gia ®×nh, cha mÑ vµ trÎ víi c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña sù tham gia cña ng ­êi cha. Tr­íc khi thiÕt lËp m« h ×nh håi qui ®a biÕn, ph©n tÝch t­¬ng quan gi÷a c¸c biÕn ®éc lËp ® · ®­îc tiÕn hµnh nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a hiÖn t­îng ®a liªn kÕt (multicollinearity) cña c¸c biÕn trong m« h×nh håi qui ®a biÕn. KÕT QU¶ Mét sè ®Æc tÝnh mÉu nghiªn cøu Trong tæng sè 547 HG§ tham gia nghiªn cøu, tû lÖ gia ® ×nh h¹t nh©n (78,4%) cao gÊp kho¶ng 4 lÇn so víi gia ® ×nh ®a thÕ hÖ (21,6%). Tû lÖ HG§ cã t ×nh tr¹ng kinh tÕ tèt h¬n lµ 36,6%. Tuæi cña ng­êi cha vµo thêi ®iÓm ng­êi con ®Çu tiªn ra ®êi tr¶i tõ 19,7 ®Õn 49,2 tuæi. Hé gia ®×nh cã ng­êi cha lµ chñ hé chiÕm 71,2%. §èi víi ng­êi mÑ trong nghiªn cøu, 64,4% ®­îc ph©n lo¹i lµ cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp (bao gåm tõ kh«ng biÕt ®äc, viÕt ®Õn bËc phæ th«ng trung häc) vµ 55,2% lµm n«ng nghiÖp. §èi víi trÎ d­íi 3 tuæi tham gia nghiªn cøu, cã 280 trÎ nam vµ 267 trÎ n÷. Tuæi trung b ×nh cña trÎ lµ 18,69±9,4 th¸ng vµ tr¶i ra trong kho¶ng tõ 1.74 ®Õn 35,9 th¸ng. ChØ sè ®o l­êng ¸p lùc t©m lý lµm cha (Parenting Stress Index- PSI) ®­îc sö dông nh­ lµ mét biÕn liªn tôc víi ®iÓm trung b×nh lµ 58,47, ®é biÕn thiªn tõ 29 - 98 vµ Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Trần Hữu Bích 47 lÖch chuÈn lµ 10,53. BiÕn tæ hîp vÒ sù tham gia sím cña ng­êi cha ®­îc t¸ch lµm hai ph©n lo¹i víi ®iÓm c¾t lµ ph ©n vÞ 50% vµ ®­îc m · hãa lµ 1 vµ 0 cho møc ®é tham gia nhiÒu vµ Ýt cña ng­êi cha trong giai ®o¹n ng­êi vî mang thai vµ sinh ®Î. T­¬ng tù nh­ trªn, thang bËc ®o l­êng th¸i ®é cña ng­êi cha ®èi víi viÖc tham gia vµo viÖc ch¨m sãc trÎ còng ®­îc chuyÓn thµnh biÕn l­ìng ph©n vµ ®­îc m· lµ 0 vµ 1 cho th¸i ®é “kh«ng tèt” vµ th¸i ®é “tèt” víi viÖc tham gia cña ng­êi cha. §èi víi viÖc tham gia cña ng­êi cha vµo ch¨m sãc trÎ hµng ngµy, 92% ng­êi cha ®­îc hái ®· tham gia vµo viÖc ch¨m sãc trÎ vµ 2,4% cho r»ng hä lµ ng­êi ch¨m sãc trÎ chÝnh trong gia ®×nh. Tæng sè thêi gian ng­êi cha tham gia vµo viÖc ch¨m sãc trÎ trong tuÇn tr­íc giao ®éng kh¸ lín tõ 15 phót cho ®Õn 5.970 phót. V × ph©n bè thêi gian ch¨m sãc kh«ng chuÈn cho nªn gi¸ trÞ nµy ®· ®­îc chuyÓn sang thang bËc logarit tù nhiªn ®Ó tiÖn cho viÖc sö dông biÕn thêi gian nh­ lµ mét biÕn liªn tôc. Gi¸ trÞ trung b×nh cña ®o l­êng nµy lµ 6,52±0,94 ®é lÖch chuÈn. X¸c ®Þnh yÕu tè liªn quan ®Õn sù tham gia cña ng­êi cha Ph©n tÝch ®¬n biÕn KÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy ®Þa d ­ vµ kinh tÕ hé cã liªn quan víi tham gia cña ng­êi cha vµo viÖc ch¨m sãc trÎ (p = 0,001). Ng­êi cha ë khu vùc thÞ trÊn vµ ë nh÷ng hé gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh¸ h¬n th× tham gia nhiÒu h¬n vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc trÎ th­êng nhËt. Vµ ng­êi cha lµm nghÒ n«ng th× tham gia Ýt h¬n vµ ng­êi cha cã tr×nh ®é häc vÊn cao th× tham gia nhiÒu h¬n vµo viÖc ch¨m sãc trÎ ( p = 0,001 vµ 0,016). Sù tham gia cña ng­êi cha vµo giai ®o¹n sím cµng Ýt th× hä còng tham gia Ýt h¬n vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc vµ ng­êi cha cµng chÞu nhiÒu ¸p lùc t©m lý khi lµm cha th× cµng tham gia ch¨m sãc Ýt h¬n víi gi¸ trÞ p t­¬ng øng lµ 0,0001 vµ 0,009. Kh«ng cã mèi liªn quan gi÷a th¸i ®é vÒ viÖc tham gia ch¨m sãc víi sù tham gia cña ng­êi cha. Trong mèi liªn quan víi ng­êi mÑ th× ng­êi cha sèng trong c¸c hé gia ® ×nh cã ng­êi mÑ kh«ng lµm n«ng nghiÖp th × tham gia nhiÒu h¬n so víi ng­êi cha sèng trong gia ®×nh cã ng­êi mÑ lµm n«ng nghiÖp (p = 0,0001). Ph©n tÝch ®a biÕn B¶ng 1 lµ m« h×nh ®­îc x©y dùng víi tiªu chÝ chÊp nhËn vµ lo¹i bá biÕn ra khái m« h×nh t­¬ng øng lµ 0,30 vµ 0,35. TÊt c¶ 21 quan hÖ t­¬ng t¸c hay thay ®æi t¸c ®éng (interaction term) mang ý nghÜa thùc tiÔn ®Òu lÇn l­ît ®­îc kiÓm ®Þnh gi¸ trÞ thèng kª trong m« h×nh t¸c ®éng chÝnh (main effect model). Vµ cuèi cïng sù t­¬ng t¸c gi÷ a tr×nh ®é häc vÊn cña bµ mÑ vµ kÝnh th­íc HG§ cã ý nghÜa thèng kª vµ ®­îc ®­a vµo m« h×nh håi qui tuyÕn tÝnh tæng qu¸t (general linear model) cuèi cïng nh»m dù b¸o sù tham gia cña ng­êi cha vµo c¸c ho¹t ®éng ch¨m sãc trÎ th­êng nhËt. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn