- Trang Chủ
- Y học thường thức
- Ứng dụng Tự học có hướng dẫn trong giáo dục trung học chuyên nghiệp nhóm ngành sức khỏe - Bài học kinh nghiệm từ 12 trường cao đẳng/ trung cấp y tế ở Việt Nam
Xem mẫu
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 10
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
ÖÙng duïng Töï hoïc coù höôùng daãn trong giaùo duïc
trung hoïc chuyeân nghieäp nhoùm ngaønh söùc khoûe
- Baøi hoïc kinh nghieäm töø 12 tröôøng cao ñaúng/
trung caáp y teá ôû Vieät Nam
Leâ Thò Thanh Höông (*), Phaïm Phöông Lieân (*),
Buøi Thò Thu Haø (*), Pamela Wright (**)
Trong giai ñoaïn 2006-2008, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng (ÑHYTCC), ñöôïc söï cho pheùp cuûa Vuï
Khoa hoïc vaø Ñaøo taïo, ñaõ phoái hôïp vôùi 6 tröôøng trung caáp/ cao ñaúng y teá xaây döïng hai cuoán taøi lieäu
höôùng daãn giaùo vieân giaûng daïy hai moân hoïc "Quaûn lyù vaø Toå chöùc y teá" vaø "Kyõ naêng giao tieáp vaø Giaùo
duïc söùc khoûe" cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh trung hoïc chuyeân nghieäp nhoùm ngaønh söùc khoûe (aùp duïng
caùc höôùng daãn cuûa taøi lieäu töï hoïc coù höôùng daãn).
Nhaèm hoaøn thieän hai cuoán taøi lieäu, trong naêm hoïc 2008-2009, Tröôøng ÑHYTCC phoái hôïp vôùi 12
tröôøng cao ñaúng/ trung caáp y teá ôû Vieät Nam tieán haønh trieån khai thí ñieåm vieäc giaùo vieân taïi caùc tröôøng
naøy aùp duïng vieäc töï hoïc hai cuoán taøi lieäu noùi treân trong quaù trình giaûng daïy hai moân hoïc "Quaûn lyù
vaø Toå chöùc Y teá" vaø "Kyõ naêng giao tieáp vaø Giaùo duïc söùc khoûe" cho caùc ñoái töôïng hoïc sinh trung caáp
chuyeân nghieäp nhö: Ñieàu döôõng, Hoä sinh, Y só, Döôïc só, Kyõ thuaät vieân Y v.v… vôùi muïc ñích thu nhaän
caùc yù kieán ñoùng goùp töø phía ngöôøi daïy vaø ngöôøi hoïc ñeå chænh söûa hai cuoán taøi lieäu noùi treân. Keát quaû
nghieân cöùu thöû nghieäm cho thaáy caùc giaùo vieân ñaùnh giaù raát cao hai cuoán taøi lieäu naøy, cuï theå laø: caùc
höôùng daãn trong hai cuoán taøi lieäu töï hoïc roõ raøng, cuï theå, thôøi gian daønh cho soaïn baøi cuûa hoï ñöôïc
ruùt ngaén hôn, ít gaëp phaûi khoù khaên hôn trong quaù trình soaïn baøi. YÙ kieán thu nhaän töø phía hoïc sinh
cho thaáy hoïc sinh haøo höùng hôn vôùi vieäc aùp duïng quaù trình daïy-hoïc tích cöïc cuûa giaùo vieân. Quaù trình
thöû nghieäm cuõng chæ ra ñöôïc moät soá haïn cheá cuûa hai cuoán taøi lieäu nhö vieäc phaân boå thôøi gian giöõa
caùc hoaït ñoäng trong caùc baøi hoïc chöa hôïp lyù, moät soá höôùng daãn trong caùc baøi chöa roõ raøng. Nhöõng
yù kieán ñoùng goùp vaø phaùt hieän naøy ñaõ ñöôïc chænh söûa kòp thôøi tröôùc khi hai cuoán taøi lieäu naøy ñöôïc ñeä
trình leân Boä Y teá. Thaùng 10/2009, hai cuoán taøi lieäu naøy ñaõ ñöôïc Hoäi ñoàng chuyeân moân thaåm ñònh
saùch vaø taøi lieäu daïy hoïc trung caáp y teá cuûa Boä Y teá thoâng qua vaø ñöôïc Vuï Khoa hoïc vaø Ñaøo taïo - Boä
Y teá khuyeán khích söû duïng trong quaù trình giaûng daïy hai hoïc phaàn noùi treân.
Töø khoùa: töï hoïc coù höôùng daãn, trung hoïc chuyeân nghieäp, baøi hoïc kinh nghieäm
10 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26)
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 11
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
Application of Self-Directed Learning (SDL) in
Professional Secondary Education in Health -
A case study in 12 medical colleges/ secondary
medical schools in Vietnam
Le Thi Thanh Huong (*), Pham Phuong Lien (*), Bui Thi Thu Ha (*), Pamela Wright (**)
During the period from 2006 - 2008, the Hanoi School of Public Health (HSPH), with the approval
from the Department of Science and Training, Ministry of Health, collaborated with six medical
colleges/ secondary medical schools to develop the two SDL books for teachers teaching two subjects
"Health Management and Organization" and "Health Education and Communication" for students
studying in professional secondary education in health.
In order to finalize the two SDL books, during 2008 - 2009 school year, HSPH continued working
with 12 medical colleges/ secondary medical schools in Vietnam to pilot the application of the two
SDL books. Teachers read instructions from the two SDL books and applied them into their teaching
of the two subjects "Health Management and Organization" and "Health Communication and
Education" at secondary training level for different groups of students: Nurse, Midwife, Assistant
Doctor, Pharmacist, Lab technicians, etc. The purpose of the pilot was to gain comments and to seek
suggestions for the finalization of the two SDL books. The results of the pilot showed that teachers
highly appreciated the two books. According to their opinion, with the application of the two books,
their time devoted to the preparation of the teaching lesson was shorter, and fewer difficulties in
planning the lesson were reported. From students' perspective, it was shown that students felt more
enthusiastic in their learning due to teachers' application of active teaching-learning in class.
Nonetheless, the pilot also showed some limitations of the two SDL books such as poor time allocation
between different activities in each lesson or some vague instructions in some lessons. The valuable
comments and suggestions were considered and followed before the time when two SDL books were
submitted to Ministry of Health. The two books were approved by the Technical Committee of the
Ministry of Health in October 2009. The Department of Science and Training, Ministry of Health,
has encouraged teachers in all secondary medical schools and medical colleges throughout the
country to use those books in their teaching.
Key words: self-directed learning, professional secondary education, case study.
Taùc giaû:
(*) Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng:
- Ths. Leâ Thò Thanh Höông, Phoù tröôûng Boä moân Söùc khoûe moâi tröôøng
- Ths. Phaïm Phöông Lieân, Giaûng vieân Boä moân Quaûn lyù Döôïc
- PGS.TS. Buøi Thò Thu Haø, Phoù Hieäu tröôûng Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng
(**) UÛy ban Y teá Haø Lan - Vieät Nam
- TS. Pamela Wright: Tröôûng Ñaïi dieän UÛy ban Y teá Haø Lan - Vieät Nam taïi Vieät Nam
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26) 11
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 12
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
1. Ñaët vaán ñeà cuoán taøi lieäu tröôùc khi phaùt haønh roäng raõi, ñöôïc söï
Trong lónh vöïc giaùo duïc y hoïc, töï hoïc coù höôùng ñoàng yù cuûa Vuï Khoa hoïc vaø Ñaøo taïo - Boä Y teá,
daãn (THCHD) ñöôïc aùp duïng caùch ñaây khoaûng 4 theá Tröôøng ÑHYTCC phoái hôïp vôùi 12 tröôøng cao ñaúng/
kyû vaø ñöôïc aùp duïng cho caû baäc hoïc ñaïi hoïc vaø sau trung caáp y teá trong toaøn quoác trieån khai thí ñieåm
ñaïi hoïc cuõng nhö nhöõng ngöôøi ñaõ ñi laøm [2]. vieäc caùc giaùo vieân aùp duïng hai cuoán taøi lieäu naøy
THCHD ñöôïc hieåu laø "moät quaù trình maø caùc caù nhaân trong giaûng daïy hai moân hoïc "Quaûn lyù vaø Toå chöùc y
söû duïng nhöõng bieän phaùp coù hoaëc khoâng coù söï giuùp teá" vaø "Kyõ naêng giao tieáp vaø Giaùo duïc söùc khoûe".
ñôõ cuûa ngöôøi khaùc ñeå xaùc ñònh nhu caàu hoïc taäp cuûa Baøi baùo naøy tìm hieåu söï chaáp nhaän cuûa giaùo
mình, xaây döïng muïc tieâu hoïc taäp, xaùc ñònh caùc vieân vaø hoïc sinh trong quaù trình aùp duïng trieån khai
nguoàn löïc vaø vaät lieäu ñeå hoïc taäp, choïn löïa vaø söû thöû nghieäm hai cuoán THCHD taïi 12 tröôøng cuõng
duïng nhöõng chieán löôïc hoïc taäp cuõng nhö ñaùnh giaù nhö xem xeùt tính khaû thi cuûa vieäc aùp duïng trieån khai
ñaàu ra cuûa quaù trình hoïc taäp" [4]. THCHD cuõng ñaõ hai cuoán taøi lieäu naøy treân phaïm vi toaøn quoác.
ñöôïc chöùng minh laø hieäu quaû khi aùp duïng trong thôøi
gian daøi, nhöõng hoïc vieân ôû nhöõng naêm hoïc sau coù 2. Phöông phaùp nghieân cöùu
keát quaû hoïc taäp toát hôn nhöõng hoïc vieân naêm ñaàu [5]. Nghieân cöùu moâ taû caét ngang keát hôïp phöông
Quaù trình "töï ñònh höôùng" trong THCHD ñöôïc goïi phaùp ñònh löôïng vaø ñònh tính, ñöôïc trieån khai treân
laø quaù trình tröôûng thaønh trong hoïc taäp [5]. phaïm vi caùc tröôøng cao ñaúng vaø trung caáp y teá thuoäc
Taïi Vieät Nam, THCHD ñaõ ñöôïc ñeà caäp trong 12 tænh thaønh: Quaûng Ninh, Haûi Phoøng, Baéc Giang,
Luaät Giaùo duïc 2005 (Ñieåm c, Khoaûn 2, Ñieàu 45). Vónh Phuùc, Hoøa Bình, Sôn La, Khaùnh Hoøa, Bình
Khoaûn 4 cuûa Ñieàu 45 trong Luaät Giaùo duïc 2005 Ñònh, Laâm Ñoàng, Gia Lai, Ñoàng Thaùp vaø Vónh
cuõng neâu roõ vieäc aùp duïng THCHD caàn "phaùt huy vai Long trong naêm hoïc 2008 - 2009. Caùc ñoái töôïng
troø chuû ñoäng, khai thaùc kinh nghieäm cuûa ngöôøi hoïc, tham gia nghieân cöùu goàm: giaùo vieân giaûng daïy hai
coi troïng vieäc boài döôõng naêng löïc töï hoïc" [1]. Noäi moân hoïc "Quaûn lyù vaø Toå chöùc y teá" (sau ñaây goïi taét
dung naøy trong Luaät hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi caùc yeâu laø Moân 1) vaø "Kyõ naêng giao tieáp vaø Giaùo duïc söùc
caàu veà tính chaát, ñaëc ñieåm cuûa THCHD goàm: (1) khoûe" (sau ñaây goïi taét laø Moân 2) vaø hoïc sinh thuoäc
Xaùc ñònh caùc muïc tieâu hoïc taäp cuûa ngöôøi hoïc [6]; (2) heä ñaøo taïo trung caáp chuyeân nghieäp caùc ngaønh ñieàu
Nhöõng ngöôøi hoïc coù theå töï giuùp nhau baèng caùch ñaët döôõng, ñieàu döôõng nha khoa, döôïc só, y só ña khoa
nhöõng caâu hoûi, thoâng qua ñoù khuyeán khích ñöôïc vaø y só y hoïc coå truyeàn.
ngöôøi hoïc ñoïc theâm taøi lieäu, khuyeán khích hoï töï Thoâng tin ñònh tính thu thaäp qua phoûng vaán saâu
hoïc, vaø khuyeán khích hoï ñoïc theâm nhöõng taøi lieäu vôùi giaùo vieân cuûa 12 tröôøng (moãi tröôøng 2 giaùo vieân
khoâng baét buoäc [2]; vaø (3) Thieát keá caùc haïng muïc tham gia giaûng daïy Moân 1 vaø Moân 2) vaø thaûo luaän
caâu hoûi veà THCHD ñeå nhöõng ngöôøi hoïc coù trình ñoä nhoùm vôùi caùc nhoùm hoïc sinh tham gia vaø hoïc taäp hai
sau ñaïi hoïc ñaùnh giaù quaù trình hoïc taäp cuûa hoï cuõng moân hoïc noùi treân.
nhö xaùc ñònh caùc nhu caàu hoïc taäp cuûa hoï [3]. Thoâng tinh ñònh löôïng thu thaäp qua boä caâu hoûi
Nhaèm ñaùp öùng vôùi nhu caàu thöïc teá cuûa caùc giaùo phaùt vaán vôùi toaøn boä hoïc sinh tham gia hoïc taäp hai
vieân giaûng daïy khoái ngaønh trung caáp chuyeân nghieäp moân hoïc naøy trong quaù trình trieån khai thí ñieåm hai
nhoùm ngaønh söùc khoûe cuûa caùc tröôøng cao ñaúng/ cuoán taøi lieäu THCHD vaøo buoåi keát thuùc moân hoïc.
trung caáp y teá veà söû duïng caùc phöông phaùp daïy-hoïc Soá lieäu ñònh löôïng sau khi ñöôïc thu thaäp ñöôïc
tích cöïc, trong giai ñoaïn 2006 - 2008, Tröôøng nhaäp baèng phaàn meàm Epi-Data 3.0 vaø ñöôïc phaân
ÑHYTCC phoái hôïp vôùi 6 tröôøng cao ñaúng/ trung caáp tích baèng phaàn meàm SPSS 14.0. Soá lieäu ñònh tính
y teá trieån khai xaây döïng hai cuoán taøi lieäu töï hoïc coù ñöôïc gôõ baêng, phaân tích theo chuû ñeà.
höôùng daãn daønh cho giaùo vieân giaûng daïy moân hoïc
"Quaûn lyù vaø Toå chöùc y teá" vaø "Kyõ naêng giao tieáp vaø 3. Keát quaû nghieân cöùu vaø baøn luaän
Giaùo duïc söùc khoûe". Noäi dung chính cuûa hai cuoán taøi
lieäu laø höôùng daãn caùc giaùo vieân caùch soaïn töøng baøi 3.1. Thoâng tin chung veà ñoái töôïng tham gia
hoïc trong hai moân hoïc noùi treân theo phöông phaùp nghieân cöùu
daïy-hoïc tích cöïc, moãi baøi chia thaønh töøng hoaït ñoäng Trong soá 24 giaùo vieân tham gia phoûng vaán saâu,
roõ raøng, coù phaân boå thôøi gian vaø höôùng daãn soaïn noäi haàu heát ñeàu coù trình ñoä ñaïi hoïc (y, y teá coâng coäng)
dung giaûng daïy cho töøng phaàn. Nhaèm hoaøn thieän hai trôû leân. Moät nöûa soá giaùo vieân ñaõ töøng tham gia giaûng
12 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26)
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 13
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
daïy 2 moân hoïc naøy tröôùc khi quaù trình thöû nghieäm töøng böôùc moät. Vaø toâi nghó laø taát caû caùc giaùo vieân neáu
dieãn ra. Moät soá giaùo vieân coøn raát treû vaø chöa coù kinh söû duïng noù (hai cuoán taøi lieäu) coù theå aùp duïng kinh
nghieäm giaûng daïy nhieàu, thaäm chí coù ngöôøi coøn nghieäm cuûa mình trong töøng böôùc (hoaït ñoäng) moät.
chöa töøng ñöùng lôùp tröôùc ñoù. Tuy nhieân, toâi nghó laø seõ deã hôn neáu nhö moät soá em
Trong toång soá 967 hoïc sinh tham gia traû lôøi phaùt treû chæ thöïc hieän theo caùc hoaït ñoäng ñöôïc vieát trong
vaán coù 503 em hoïc Moân 1 (chieám tæ leä 52,0%) vaø saùch" (CD2 - S1).
464 em hoïc Moân 2 (chieám tæ leä 48,0%). Tæ leä hoïc "Boä moân toâi coù hai giaùo vieân treû. Khi hai em ñoù söû
sinh ñieàu döôõng trung caáp chieám 57,2%, döôïc só duïng taøi lieäu naøy, toâi thaáy caùc em coù veû raát thích vì em
trung caáp chieám 13,5% vaø y só chieám 16,9%. noù aùp duïng ñöôïc taát caû caùc hoaït ñoäng lieät keâ trong ñoù
(hai cuoán taøi lieäu). Toâi cho raèng hai cuoán taøi lieäu naøy
3.2. Söï uûng hoä cuûa giaùo vieân ñoái vôùi hai laø coâng cuï höõu hieäu cho caùc em ñoù noù boå sung nhöõng
cuoán taøi lieäu höôùng daãn giaùo vieân gì noù coøn thieáu vaø cuõng ñeå giuùp caân baèng giöõa giaùo
3.2.1. Lôïi ích cuûa taøi lieäu THCHD trong vieäc hoã vieân coù kinh nghieäm vaø chöa coù nhieàu kinh nghieäm
trôï giaùo vieân soaïn baøi tröôùc khi leân lôùp trong giaûng daïy hai moân hoïc naøy) (TC6 - S1).
Keát quaû phoûng vaán saâu cho thaáy maëc duø chöa Khi ñöôïc yeâu caàu so saùnh möùc ñoä deã daøng trong
töøng aùp duïng taøi lieäu THCHD tröôùc ñoù, caùc ñoái quaù trình soaïn baøi giaûng tröôùc vaø sau khi aùp duïng
töôïng tham gia nghieân cöùu ñeàu cho raèng noäi dung hai cuoán taøi lieäu THCHD trong giaûng daïy Moân 1 vaø
cuûa hai cuoán taøi lieäu naøy raát chi tieát vaø cuï theå tôùi Moân 2, haàu heát caùc giaùo vieân cho raèng vieäc söû duïng
töøng hoaït ñoäng cuûa caùc baøi hoïc, thaäm chí coøn cung cuoán taøi lieäu giuùp hoï caûm thaáy deã daøng hôn khi soaïn
caáp caû caùc ví duï vaø noäi dung soaïn baøi treân caùc slide baøi, ñaëc bieät laø nhöõng phaàn höôùng daãn vieäc toå chöùc
ñeå giaûng daïy neân deã aùp duïng. Vì vaäy caùc giaùo vieân caùc hoaït ñoäng daïy-hoïc tích cöïc nhö thaûo luaän nhoùm,
seõ caûm thaáy deã daøng hôn khi söû duïng hai cuoán taøi caùc troø chôi, hay phaàn thöïc haønh tö vaán (ñoùng vai)
lieäu naøy trong quaù trình giaûng daïy Moân 1 vaø Moân treân lôùp.
2, keå caû nhöõng giaùo vieân treû, môùi ra tröôøng vaø ít kinh
"Nhìn chung laø toâi caûm thaáy vieäc soaïn baøi trôû
nghieäm giaûng daïy.
neân deã daøng hôn raát nhieàu, Tröôùc ñaây, khi chöa coù
"Khoâng, cuoán taøi lieäu naøy ñaâu coù khoù duøng. Caùc
taøi lieäu naøy, toâi gaëp nhieàu khoù khaên trong khaâu soaïn
höôùng daãn raát roõ raøng ñaáy chöù, noù coøn ñöôïc chia
baøi, vì toâi chaû bieát gì veà thaûo luaän nhoùm, ñoä daøi ngaén
thaønh caùc hoaït ñoäng vaø coù chia caû thôøi gian cho töøng
cuûa cuoäc thaûo luaän ra sao, chia nhoùm nhö naøo cho
hoaït ñoäng coøn gì. Nhôø ñoù, em coù theå söû duïng noù
phuø hôïp. Do vaäy toâi chæ thöïc hieän nhöõng hoaït ñoäng
trong vieäc leân lôùp cuûa em" (TC5-S2).
maø toâi coù theå laøm vaø lôø ñi nhöõng hoaït ñoäng khaùc. Ñoâi
Coù moät yù kieán ñöôïc ghi nhaän töø phía giaùo vieân khi moät baøi hoïc caàn phaûi toå chöùc tôùi hai troø chôi
veà haïn cheá cuûa hai cuoán taøi lieäu naøy. Do höôùng daãn nhöng toâi cuõng chæ laøm moät laø cuøng. Nhöng giôø thì
quaù cuï theå, chi tieát tôùi töøng hoaït ñoäng vaø moãi hoaït
khaùc, vôùi cuoán saùch naøy toâi thaáy moïi thöù deã hôn,
ñoäng laïi ñöôïc phaân boå moät thôøi gian nhaát ñònh, thaäm
höôùng daãn thì cuï theå neân toâi coù theå aùp duïng caùc
chí caùc slide giaûng daïy treân lôùp cuõng ñöôïc soaïn saün
phöông phaùp daïy-hoïc tích cöïc" (CD4 - S1).
ôû phaàn cuoái cuûa töøng cuoán taøi lieäu neân vieäc aùp duïng
hai cuoán THCHD cuûa hai moân hoïc naøy seõ laøm giaûm 3.2.2. Nhaän ñònh cuûa giaùo vieân veà möùc ñoä höùng thuù
tính saùng taïo cuûa giaùo vieân. Tuy nhieân, caùc ñoái cuûa hoïc sinh khi giaùo vieân söû duïng hai cuoán taøi lieäu
töôïng coøn laïi ñeàu cho raèng ñaây laø hai cuoán taøi lieäu THCHD vaøo quaù trình giaûng daïy Moân 1 vaø Moân 2
coù giaù trò, vì giaùo vieân treû, ít kinh nghieäm coù theå aùp Caùc giaùo vieân tham gia phoûng vaán ñeàu thöøa
duïng tröïc tieáp caùc noäi dung höôùng daãn trong ñoù vaøo nhaän caùc phöông phaùp daïy-hoïc tích cöïc maø hoï aùp
baøi giaûng cuûa mình, trong khi nhöõng giaùo vieân coù duïng trong quaù trình trieån khai thöû nghieäm taøi lieäu
kinh nghieäm coù theå söû duïng hai cuoán saùch naøy nhö laøm cho hoïc sinh trôû neân höùng thuù hôn trong hoïc taäp.
laø taøi lieäu tham khaûo, hoaëc döïa vaøo noäi dung cuûa hai Theo hoï, tröôùc ñaây hoïc sinh chæ quan taâm tôùi caùc
cuoán taøi lieäu naøy ñeå xaây döïng vaø phaùt trieån yù töôûng moân hoïc chuyeân ngaønh maø khoâng quan taâm tôùi hai
giaûng daïy cuûa mình. moân hoïc boå trôï naøy. Keå töø khi caùc giaùo vieân aùp duïng
"Toâi thì toâi cho raèng noù (hai cuoán taøi lieäu) chæ laø taøi lieäu THCHD trong quaù trình giaûng daïy Moân 1 vaø
moät daïng höôùng daãn thoâi. Toâi thaáy caùc thoâng tin Moân 2, khoâng khí daïy vaø hoïc trong lôùp ñaõ ñöôïc caûi
trong ñoù chæ ôû daïng höôùng daãn mình laøm töøng böôùc, thieän ñaùng keå. Hoïc sinh cuûa hoï ñaõ ñöôïc loâi cuoán vaøo
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26) 13
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 14
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
khoâng khí lôùp hoïc, vaø caùc em coù theå trao ñoåi yù kieán trình baøy ôû Bieåu ñoà 1.
cuûa mình cuõng nhö ñoùng goùp vaøo caùc hoaït ñoäng cuûa Keát quaû Bieåu ñoà 1 cho thaáy, haàu heát hoïc sinh
lôùp hoïc. Söï tham gia nhieät tình cuûa hoïc sinh vaøo caùc tham gia hai moân hoïc ñeàu coù caûm nhaän khaù tích cöïc
hoaït ñoäng daïy-hoïc chính laø ñoäng löïc cuûa giaùo vieân veà phöông phaùp giaûng daïy hai moân hoïc maø caùc thaày
trong nhöõng buoåi giaûng tieáp theo. coâ giaùo aùp duïng cuõng nhö söï khuyeán khích tham gia
"Toâi quan saùt vaø thaáy raèng hoïc sinh raát höùng thuù hoïc sinh hoïc taäp cuûa caùc thaày coâ giaùo. Trong toång
vôùi phöông phaùp naøy (daïy-hoïc tích cöïc), ñieàu ñoù coù soá 503 hoïc sinh tham gia hoïc Moân 1, coù tôùi 95,2%
nghóa laø nhöõng gì toâi vöøa aùp duïng trong maáy baøi hoïc hoïc sinh caûm thaáy coù söï khaùc bieät veà phöông phaùp
vöøa roài ñaõ khôi gôïi söï tham gia cuûa hoïc sinh moät giaûng daïy maø caùc giaùo vieân aùp duïng cho moân hoïc
caùch ñaùng keå. Nhìn chung toâi thaáy caùc em raát thích naøy so vôùi moân hoïc khaùc, trong khi coù 91,3% hoïc
phöông phaùp môùi naøy" (CD2-S2). sinh cho raèng mình ñöôïc khuyeán khích tham gia hoïc
3.2.3. Moät soá ñieåm haïn cheá cuûa taøi lieäu höôùng taäp khi hoïc moân hoïc naøy. Trong khi ñoù, vôùi toång soá
daãn theo quan ñieåm cuûa giaùo vieân 464 hoïc sinh tham gia hoïc Moân 2, coù 91,8% soá hoïc
sinh caûm thaáy coù söï khaùc bieät veà phöông phaùp giaûng
Theo keát quaû nghieân cöùu, hai cuoán taøi lieäu naøy
daïy vaø 92,7% caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích tham gia
coøn boäc loä moät ñieåm haïn cheá lôùn laø vieäc phaân boå
hoïc taäp.
thôøi gian giöõa caùc hoaït ñoäng chöa hôïp lyù, coù hoaït
ñoäng ñöôïc phaân boå dö thôøi gian nhöng cuõng coù Hoïc sinh cuõng ñöôïc yeâu caàu lieät keâ nhöõng lyù do
nhöõng hoaït ñoäng bò thieáu thôøi gian. Neáu theo ñuùng maø caùc em caûm thaáy coù söï khaùc bieät veà phöông phaùp
höôùng daãn, raát coù khaû naêng coù giaùo vieân seõ bò "chaùy daïy-hoïc so vôùi nhöõng moân khaùc cuõng nhö nhöõng lyù
giaùo aùn". Caùc hoaït ñoäng thöøa thôøi gian thöôøng lieân do maø hoïc sinh caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích tham
quan tôùi vieäc trình baøy ngaén, hoaëc yeâu caàu hoïc sinh gia hoïc taäp ôû hai moân hoïc naøy. Caùc keát quaû laàn löôït
ñoïc moät soá noäi dung, trong khi nhöõng hoaït ñoäng ñöôïc trình baøy ôû Bieåu ñoà 2 vaø Bieåu ñoà 3.
thieáu thôøi gian lieân quan tôùi vieäc toå chöùc caùc hoaït
ñoäng nhö thaûo luaän nhoùm, thöïc hieän troø chôi.
Beân caïnh ñoù, baøi "Laäp keá hoaïch y teá" cuûa Moân
1 vaø "Laäp keá hoaïch moät buoåi truyeàn thoâng giaùo duïc
söùc khoûe" ôû Moân 2 ñöôïc moät soá ñoái töôïng nghieân
cöùu cho raèng "phaàn höôùng daãn thöïc hieän moät soá
hoaït ñoäng giaûng daïy chöa cuï theå".
3.3. Phaûn hoài cuûa hoïc sinh ñoái vôùi vieäc aùp duïng
phöông phaùp daïy-hoïc tích cöïc cuûa caùc giaùo vieân
trong giaûng daïy hai moân hoïc noùi treân Bieåu ñoà 2. Lyù do hoïc sinh caûm nhaän coù söï khaùc bieät veà
Caùc yù kieán phaûn hoài cuûa hoïc sinh ñöôïc thu thaäp phöông phaùp daïy-hoïc cuûa hai moân hoïc (Moân
qua Boä caâu hoûi phaùt vaán. Keát quaû veà tæ leä hoïc sinh 1 vaø Moân 2) so vôùi nhöõng moân hoïc khaùc.
caûm nhaän söï khaùc bieät veà phöông phaùp giaûng daïy
tích cöïc ñöôïc caùc thaày coâ aùp duïng trong hai moân hoïc
Keát quaû Bieåu ñoà 2 cho thaáy soá hoïc sinh caûm
naøy so vôùi caùc phöông phaùp giaûng daïy truyeàn thoáng
nhaän coù söï khaùc bieät veà phöông phaùp daïy-hoïc tích
tröôùc ñaây cuõng nhö ñöôïc khuyeán khích hoïc taäp ñöôïc
cöïc laø khaù cao. 70,8% soá hoïc sinh tham gia hoïc Moân
1 caûm thaáy söï khaùc bieät veà phöông phaùp giaûng daïy
ôû moân naøy so vôùi caùc moân hoïc khaùc maø caùc em ñaõ
ñöôïc hoïc laø do giaùo vieân aùp duïng nhieàu phöông
phaùp daïy-hoïc tích cöïc nhö troø chôi, thaûo luaän nhoùm,
ñoäng naõo, baøi taäp tình huoáng, v.v… Tæ leä naøy ôû Moân
2 laø 63,1%. 55,1% soá hoïc sinh caûm thaáy ôû moân naøy
coù söï nhieät tình cuûa giaùo vieân cuõng nhö moâi tröôøng
Bieåu ñoà 1. Tæ leä hoïc sinh caûm nhaän söï khaùc bieät veà
hoïc taäp thaân thieän hôn. Tæ leä naøy ôû Moân 2 thaáp hôn
phöông phaùp giaûng daïy vaø ñöôïc khuyeán
(48,9%). Beân caïnh ñoù, vieäc trao ñoåi giöõa giaùo vieân
khích tham gia hoïc taäp ôû hai moân hoïc
vaø hoïc sinh ñöôïc ñaùnh giaù laø deã daøng hôn. Ngoaøi ra,
14 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26)
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 15
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
moät ñieåm khaùc bieät cuûa hai moân hoïc naøy so vôùi caùc caùc noäi dung chính cuûa baøi hoïc. Maø trong moân hoïc
moân hoïc khaùc laø vieäc giaùo vieân hoã trôï söï tham gia naøy, chuùng em thaáy moâi tröôøng hoïc taäp khaù thaân
chuû ñoäng cuûa hoïc sinh trong hoïc taäp cuõng ñöôïc hoïc thieän, vì chuùng em coù theå thaûo luaän tröïc tieáp vôùi caùc
sinh ghi nhaän (18,3% ôû Moân 1 vaø 14,0% ôû Moân 2). thaày coâ, tröôùc ñaây boïn em khoâng bao giôø hoûi caû, ngaïi
Khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ veà lyù do laém. Giôø chuùng em coù theå hoûi caùc thaày coâ nhöõng gì
caûm nhaän coù söï khaùc bieät giöõa hai moân hoïc. chuùng em chöa hieåu, vaø nhôø theá maø chuùng em coù theå
coù kyõ naêng giao tieáp toát hôn coâ aï" (TC3-TL1).
"Khi thaày coâ giaûng ñoøi hoûi boïn em phaûi nghe raát
chuù yù, vaø thaày coâ cuõng yeâu caàu chuùng em noùi tröôùc
lôùp nhöõng gì chuùng em nghó, cuõng nhö hoûi thaày coâ
nhöõng gì chuùng em chöa hieåu" (TC1 - TL2).
Moät soá ñieåm haïn cheá cuõng ñöôïc hoïc sinh ghi
nhaän hoaøn toaøn töông ñoàng vôùi yù kieán cuûa caùc giaùo
Bieåu ñoà 3. Lyù do hoïc sinh caûm thaáy ñöôïc khuyeán vieân. Hoïc sinh cho raèng söï phaân boå thôøi gian cuûa
khích khi tham gia hoïc taäp hai moân hoïc moät soá hoaït ñoäng laø moät haïn cheá khaù roõ cuûa hai cuoán
(Moân 1 vaø Moân 2) taøi lieäu. Theo hoïc sinh, nhöõng hoaït ñoäng ñôn giaûn
nhö töï ñoïc taøi lieäu treân lôùp, ñoïc to tröôùc lôùp v.v…
khoâng caàn phaân boå quaù nhieàu thôøi gian. Trong khi
Bieåu ñoà 3 trình baøy caùc lyù do chính maø hoïc sinh ñoù, moät soá hoaït ñoäng khaùc caàn söï tham gia cuûa
caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích khi tham gia hoïc taäp nhieàu hoïc sinh nhö thaûo luaän nhoùm, ñoäng naõo… laïi
hai moân hoïc naøy. Hôn ½ soá hoïc sinh ôû Moân 1 thaáy caàn phaân boå nhieàu thôøi gian hôn.
ñöôïc khuyeán khích khi tham gia hoïc moân naøy do
"Vì thôøi gian ngaén quaù neân khoâng phaûi ai trong
giaùo vieân aùp duïng caùc phöông phaùp daïy-hoïc tích
lôùp em cuõng coù cô hoäi ñöôïc phaùt bieåu, nhöõng baïn
cöïc, trong khi tæ leä naøy ôû Moân 2 laø 43,1%. Tæ leä hoïc
sinh caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích khi tham gia hoïc nhuùt nhaùt thì caøng khoâng aï. Em nghó vôùi phöông
taäp bôûi söï nhieät tình cuûa giaùo vieân vaø moâi tröôøng phaùp hoïc taäp naøy thì toát nhaát laø moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc
hoïc taäp thaân thieän laø töông ñöông nhau ôû 2 moân, laàn phaùt bieåu. Ñoâi khi caùc thaày coâ laïi yeâu caàu boïn em töï
löôït laø 45,5% ôû Moân 1 vaø 43,8% ôû Moân 2. Tæ leä hoïc hoïc moät soá noäi dung, nhöng em nghó laø taát caû neân
sinh ôû caû hai moân hoïc caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích ñöôïc hoïc treân lôùp" (TC6 - TL2).
vôùi vieäc trao ñoåi deã daøng vôùi giaùo vieân vaø vieäc giaùo "Vôùi caùi hoaït ñoäng ñoù, coâ giaùo yeâu caàu boïn em
vieân hoã trôï söï tham gia chuû ñoäng cuûa hoïc sinh khaù ñoïc moät ñoaïn ngaén trong voøng töø 5 ñeán 10 phuùt,
thaáp. Khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ nhöng boïn em chæ ñoïc coù 2 ñeán 3 phuùt ñaõ xong roài"
ñöôïc ghi nhaän giöõa tæ leä hoïc sinh caûm thaáy ñöôïc (TC1 - TL2).
khuyeán khích tham gia hoïc taäp bôûi nhöõng lyù do
töông ñoàng giöõa hai moân hoïc. 3.4. Khaû naêng aùp duïng trieån khai vieäc söû
duïng hai cuoán taøi lieäu THCHD cho hai
Thoâng tin ñònh tính thu ñöôïc töø caùc cuoäc thaûo
luaän nhoùm phuø hôïp vôùi keát quaû phaân tích treân. Hoïc moân hoïc "Quaûn lyù vaø Toå chöùc y teá" vaø "Kyõ
sinh caûm thaáy höùng thuù vôùi phöông phaùp hoïc taäp naêng giao tieáp vaø Giaùo duïc söùc khoûe" treân
môùi, nhôø ñoù giuùp caùc em nhôù ñöôïc noäi dung chính toaøn quoác
cuûa baøi hoïc deã daøng hôn. Ñaëc bieät, vôùi moâi tröôøng Taát caû caùc giaùo vieân tham gia phoûng vaán ñeàu
hoïc taäp maø caùc giaùo vieân aùp duïng trong hai moân ñöôïc yeâu caàu traû lôøi caâu hoûi lieäu coù khaû naêng nhaân
hoïc naøy, caùc em coù theå trao ñoåi vôùi giaùo vieân nhöõng roäng hai cuoán taøi lieäu naøy ra phaïm vi toaøn quoác hay
noäi dung maø mình caûm thaáy khoù hieåu, ñieàu naøy laø khoâng. Raát nhieàu caâu traû lôøi mang tính tích cöïc töø
hoaøn toaøn khaùc so vôùi nhöõng gì caùc em ñaõ ñöôïc hoïc phía caùc giaùo vieân ñaõ ñöôïc ghi nhaän. Theo yù kieán
tröôùc ñoù. caùc giaùo vieân, neáu nhö Boä Y teá cho pheùp trieån khai
"Ñaây laø laàn ñaàu tieân chuùng em ñöôïc hoïc baèng aùp duïng hai cuoán taøi lieäu naøy treân phaïm vi toaøn
phöông phaùp môùi naøy, vaø em nghó raèng phöông phaùp quoác thì seõ raát höõu ích cho caùc giaùo vieân, bôûi ñaây laø
naøy coù theå giuùp chuùng em tham gia chuû ñoäng hôn hai cuoán taøi lieäu höõu ích, ñaëc bieät giuùp ích cho
trong lôùp. Chuùng em cuõng thaáy mình coù theå nhôù ñöôïc nhöõng giaùo vieân treû khi tham gia giaûng daïy hai moân
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26) 15
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 16
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
hoïc naøy. Vieäc aùp duïng phöông phaùp daïy-hoïc tích phaùp giaûng daïy cuûa hai moân hoïc naøy (Moân 1 vaø
cöïc ñoøi hoûi moät soá phöông tieän giaûng daïy hieän ñaïi Moân 2) vôùi caùc moân hoïc ñaõ hoïc
nhö maùy chieáu ña chöùc naêng, maùy chieáu qua ñaàu, - Hoïc sinh caûm thaáy ñöôïc khuyeán khích tham
v.v… vaø khoâng phaûi tröôøng naøo cuõng coù ñieàu kieän söû gia hoïc taäp hai moân hoïc naøy so vôùi caùc moân hoïc
duïng nhöõng trang bò hieän ñaïi naøy. Tuy nhieân hai khaùc do ñöôïc hoïc phöông phaùp daïy-hoïc tích cöïc cuûa
cuoán taøi lieäu THCHD cuõng ñeà caäp tôùi vieäc söû duïng giaùo vieân vaø söï nhieät tình cuûa giaùo vieân cuõng nhö
caùc vaät lieäu thay theá, chaúng haïn nhö giaáy khoå lôùn moâi tröôøng hoïc taäp thaân thieän
A0 coù theå söû duïng thay cho maùy chieáu ña chöùc naêng
hoaëc maùy chieáu qua ñaàu. Do vaäy, taát caû caùc giaùo 4.3. Nhöôïc ñieåm cuûa hai cuoán taøi lieäu treân
vieân tham gia phoûng vaán ñeàu cho raèng coù theå trieån quan ñieåm cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh
khai nhaân roäng vieäc söû duïng hai cuoán saùch naøy trong - Phaân boå thôøi gian giöõa caùc hoaït ñoäng chöa hôïp
toaøn quoác. Caùc giaùo vieân coøn ñeà nghò vieäc phaùt trieån lyù.
nhöõng cuoán taøi lieäu höôùng daãn giaùo vieân töông töï - Moät soá höôùng daãn trong moät soá hoaït ñoäng chöa
cho nhöõng moân hoïc khaùc. cuï theå (baøi Laäp keá hoaïch y teá ôû Moân 1 vaø baøi Laäp
"Toâi cho raèng hai cuoán saùch naøy (taøi lieäu keá hoaïch moät buoåi truyeàn thoâng giaùo duïc söùc khoûe
THCHD) seõ deã daøng ñöôïc caùc giaùo vieân chaáp nhaän ôû Moân 2).
vaø uûng hoä, chaéc chaén hoï seõ thích hai cuoán naøy vì noù
4.4. Khaû naêng nhaân roäng hai cuoán taøi lieäu
deã söû duïng vaø deã thöïc hieän. Toâi nghó neáu nhö coù theå
ra phaïm vi toaøn quoác
xaây döïng nhöõng cuoán töông töï nhö theá naøy cho caùc
moân hoïc khaùc cho caùc giaùo vieân söû duïng thì seõ toát - Neáu ñöôïc nhaân roäng treân toaøn quoác, hai cuoán
bieát bao" (CD2 - S1). taøi lieäu seõ raát höõu ích cho giaùo vieân, ñaëc bieät laø giaùo
vieân ít kinh nghieäm trong quaù trình chuaån bò baøi
4. Keát luaän tröôùc khi leân lôùp.
4.1. Söï chaáp nhaän cuûa giaùo vieân ñoái vôùi hai Hai cuoán taøi lieäu THCHD cho giaùo vieân giaûng
cuoán taøi lieäu töï hoïc coù höôùng daãn daønh cho daïy Moân "Quaûn lyù vaø Toå chöùc Y teá" vaø Moân "Kyõ
giaùo vieân giaûng daïy Moân 1 vaø Moân 2 naêng giao tieáp vaø Giaùo duïc söùc khoûe" sau khi thöû
nghieäm ñaõ tieáp thu nhöõng yù kieán ñoùng goùp tích cöïc
- Taøi lieäu THCHD cuûa hai moân hoïc laø coâng cuï
cuûa caùc giaùo vieân vaø hoïc sinh ñeå chænh söûa. Hoäi
höõu ích ñeå hoã trôï caùc giaùo vieân soaïn baøi tröôùc khi
ñoàng chuyeân moân thaåm ñònh saùch vaø taøi lieäu daïy -
leân lôùp.
hoïc trung caáp chuyeân nghieäp cuûa Boä Y teá thaåm ñònh
- Taøi lieäu höôùng daãn cuï theå caùch toå chöùc thöïc vaø thoâng qua vaøo thaùng 10/2009 vaø khuyeán khích
hieän moät soá hoaït ñoäng thöôøng gaëp trong daïy-hoïc giaùo vieân taïi caùc tröôøng cao ñaúng, trung caáp y teá
tích cöïc nhö thaûo luaän nhoùm, ñoùng vai, ñoäng naõo, trong toaøn quoác söû duïng trong quaù trình giaûng daïy
thöïc hieän troø chôi, v.v… hai hoïc phaàn "Kyõ naêng giao tieáp vaø giaùo duïc söùc
- Maëc duø höôùng daãn khaù cuï theå, tæ mæ vaø phuø hôïp khoûe" vaø "Quaûn lyù vaø Toå chöùc y teá". Neáu coù ñieàu
cho nhöõng ñoái töôïng giaùo vieân ít kinh nghieäm, kieän, Boä Y teá neân chæ ñaïo vaø daønh moät khoaûn kinh
nhöng taøi lieäu khoâng boù buoäc tính chuû ñoäng, saùng phí nhaát ñònh ñeå hoã trôï caùc tröôøng xaây döïng nhöõng
taïo cuûa nhöõng giaùo vieân coù kinh nghieäm hôn vì caùc cuoán taøi lieäu höôùng daãn giaùo vieân töông töï cho caùc
noäi dung höôùng daãn chæ laø nhöõng gôïi yù, giaùo vieân coù hoïc phaàn khaùc trong chöông trình giaùo duïc trung
theå vaän duïng kinh nghieäm cuûa mình vaøo quaù trình caáp chuyeân nghieäp ngaønh y teá.
giaûng daïy.
- Giaùo vieân nhaän ñònh hoïc sinh haøo höùng hôn khi
Lôøi caûm ôn:
tham gia caùc giôø hoïc.
Chuùng toâi xin chaân thaønh caûm ôn Chính phuû
4.2. Phaûn hoài cuûa hoïc sinh ñoái vôùi vieäc aùp Hoaøng gia Haø Lan ñaõ taøi trôï kinh phí trong quaù trình
duïng phöông phaùp daïy-hoïc tích cöïc cuûa caùc xaây döïng vaø thöû nghieäm hai cuoán taøi lieäu naøy. Xin
giaùo vieân trong giaûng daïy hai moân hoïc noùi caûm ôn söï ñoùng goùp, hoã trôï veà maët chuyeân moân cuûa
treân Vuï Khoa hoïc vaø Ñaøo taïo (Boä Y teá), cuõng nhö söï
- Hoïc sinh caûm thaáy coù söï khaùc bieät giöõa phöông tham gia nhieät tình cuûa caùc thaày coâ giaùo vaø hoïc sinh
16 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26)
- Ytcc so 26.qxp 12/4/2012 9:55 PM Page 17
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |
taïi caùc Tröôøng Trung caáp/Cao ñaúng y teá: Quaûng Sôn La, Khaùnh Hoøa, Bình Ñònh, Laâm Ñoàng, Gia
Ninh, Haûi Phoøng, Baéc Giang, Vónh Phuùc, Hoøa Bình, Lai, Ñoàng Thaùp, Vónh Long.
Taøi lieäu tham khaûo 4. Knowles, M. S. (1975). Self-directed learning: A guide
for learners and teachers. Englewood Cliffs: Prentice
Tieáng Vieät
Hall/Cambridge, page 18.
1. Quoác hoäi Nöôùc CHXHCN Vieät Nam (2005). Luaät Giaùo
5. Kocaman G, Dicle A, Ugur A (2009). A longitudinal
duïc, 38/2005/QH11.
Analysis of the Self-Directed Learning Rediness Level of
Tieáng Anh Nursing Students Enrolled in a Problem-Based Curriculum.
2. Beckman TJ, Lee MC, Rohren CH, Pankratz, VS (2003). Journal of Nursing Education, 48(5), 286-290.
Evaluating an instrument for the peer review of inpatient 6. Sanson-Fisher RW, Rolfe IE, Jones P, Ringland C, Agrez
teaching. Med Teach, 25(2),131-135. M. (2002). Trialling a new way to learn clinical skills:
3. Deans SJ, Barratt AL, Hendry GD, Lyon PM (2003). systematic clinical appraisal and learning. Med Educ,
Preparedness for hospital practice among graduates of a 36(11), 1028-1034.
problem-based, graduate-entry medical program. Med J
Aust, 178(4),163-166.
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 12.2012, Soá 26 (26) 17
nguon tai.lieu . vn
