Xem mẫu
- Tượng bà đầm xòe
- Tượng bà đầm xòe trên đỉnh tháp rùa
Tượng bà đầm xòe tại vườn hoa Cửa Nam
Bức tượng bà đầm xòe là tên người dân Hà Nội thường gọi một bản sao của
tượng Nữ thần Tự do được đặt tại Hà Nội từ năm 1887 cho đến khi bị giật đổ ngày
1 tháng 8 năm 1945. Bản chính của tượng Nữ thần Tự do tại Thành phố New York
của Hoa Kỳ có chiều cao là 46 m; bản sao tại Hà Nội có kích cỡ khoảng 2,85 mét;
một bản sao khác có kích cỡ 11 mét được đặt tại đảo Thiên Nga trên sông Seine,
thành phố Paris.
Mục lục
1 Tên gọi dân gian
2 Hành trình của tượng Bà đầm xòe
- 3 K ế t c ục
4 Xem thêm
5 Tham khảo-Liên kết ngoài
Tên gọi dân gian
Khi làm pho tượng Nữ thần Tự do tặng cho nước Mỹ, Frédéric Auguste Bartholdi
đã khéo léo giải quyết vấn đề giãn nở của kim loại qua tấm váy lòe xòe của pho
tượng. Tượng được làm bằng đồng, màu xám, rỗng. Người Hà Nội thời bấy giờ vì
thấy vậy nên[cần dẫn nguồn] gọi nó là tượng "Bà đầm xòe" ("Bà đầm" là Tây, còn
"xòe" là vì bộ váy của bà ta lòe xòe, lạ mắt).
Hành trình của tượng Bà đầm xòe
Tượng được đem triển lãm ở hội chợ Đấu Xảo tại Hà Nội (nay là Cung văn hóa
hữu nghị Việt-Xô) vào năm 1887. Kết thúc triển lãm, tượng được tặng cho Hà Nội
và được dựng ở vườn hoa trước Ngân hàng Đông Dương, tức vườn hoa Chí Linh,
nơi đặt tượng đài Lý Thái Tổ bây giờ.
Vào ngày 14 tháng 7 năm 1890, ngày Quốc khánh Pháp, chính quyền Pháp tại
Đông Dương quyết định dựng tượng Paul Bert thế chỗ tượng bà đầm xòe; tượng
bà đầm xòe do đó được chuyển lên đặt trên đỉnh tháp rùa theo lời đề nghị của kỹ
sư Pháp Daurelle, mặt hướng về phía tượng Paul Bert[1].
Trong khi đợi lấy đá từ núi Vossges, quê hương của Paul Bert để làm bệ, tượng bà
đầm xòe đã bị vội vã vật đổ nằm ngửa ra nền cỏ, nằm chình ình bên cạnh tượng
Paul Bert cũng được đưa đến sớm. Chính vì thế, thời đó trẻ con Hà Nội có câu vè
châm biếm[2]:
- "Ông Pôn Be lấy bà đầm xòe
Trước nhà kèn ò e ý e...".
Khoảng năm 1896, tượng được mang về đặt tại vườn hoa Cửa Nam, lúc đó gọi là
Quảng Văn Đình hay vườn hoa Neyret. Quảng Văn đình vốn là nơi nhà Nguyễn
cho tụ họp mọi người đến nghe giảng về các chủ trương, thông báo của triều đình.
Khi người Pháp chuyển tượng bà đầm xòe về đây đã làm biến đổi kiến trúc nơi
này, khiến cho các nhà nho phản ứng:
"Nhớ Quảng Văn Đình tớ đến nghe
Câu Kê[3] chẳng thấy, thấy Đầm xòe
Thập điều bặt tiếng ê a giảng
Choáng óc kèn tây rúc tí toe..."
Ngày 31 tháng 7 năm 1945, thị trưởng Hà Nội trong chính phủ Trần Trọng Kim,
lúc đó là ông Trần Văn Lai, ký lệnh giật đổ tượng bà đầm xòe vì cho rằng đó là tàn
tích của chế độ thực dân Pháp. Lúc 9 giờ 40 sáng ngày hôm sau, mùng 1 tháng 8
năm 1945 tượng bà đầm xòe và tượng Paul Bert, tượng Thống chế Ferdinand Foch,
tượng Jean Duquis cùng bị giật đổ.
Kết cục
- Tượng Phật ở chùa làng Ngũ Xã
Dù bị lật đổ nhưng tượng nữ thần tự do chỉ “mất hẳn” khi làng đúc đồng nổi tiếng
Ngũ Xã có ý tưởng đúc một pho tượng phật Adiđa lớn nhất Việt Nam. Mua rồi
quyên góp đồng ở khắp nơi, cuối cùng làng cũng xin được một khối đồng khá lớn,
đó chính là tượng bà “đầm xòe”! Như vậy là hiện nay bức tượng nữ thần tự do
đang nằm trong pho tượng phật A-di-đà nặng 16 tấn, ngự trên tòa sen, gương mặt
rạng ngời như cảm thông, luôn muốn cứu vớt những nỗi đau trần thế tại chùa của
làng Ngũ Xã. Nó “hoá thân” âu cũng là sự hòa quyện của hai nền văn hoá Đông -
Tây