Xem mẫu
- http://www.ebook.edu.vn
ÔÛ saùt beà maët vaùch coù moät lôùp moûng löu chaát ñöùng yeân,
Chöông IV TRAO ÑOÅI NHIEÄT ÑOÁI LÖU
vaø do ñoù trong lôùp naøy chæ ñôn thuaàn xaûy ra hieän töôïng daãn
Wednesday, October 15,
DOØNG MOÄT PHA
2008
nhieät, nhieät löôïng naøy baèng nhieät löôïng trao ñoåi ñoái löu
A. CAÙC KHAÙI NIEÄM CHUNG wt
O fluid W m2
qD qO (4-4)
wy y
I. PHÖÔNG TRÌNH TRAO ÑOÅI NHIEÄT ÑOÁI LÖU 0
Nhieät löôïng trao ñoåi ñoái löu ñöôïc tính theo ñònh luaät Newton Keát hôïp bieåu thöùc 4-1 vaø 4-4
D tw tf O fluid wt wy
- y
W m2
qD (4-1)
D 0
W (m 2 .K) (4-5)
tw tf
F qD F D tw tf W
QD
vaø (4-2)
o neáu bieát gradient nhieät ñoä cuûa löu chaát taïi beà maët vaùch
Trong ñoù
coù theå xaùc ñònh ñöôïc heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu D.
D Heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu, W (m 2 .K)
Dieän tích beà maët trao ñoåi nhieät ñoái löu, m2
F
Nhieät ñoä beà maët, oC
tw
Nhieät ñoä cuûa löu chaát, oC
tf
Trao ñoåi nhieät ñoái löu laø moät quaù trình phöùc taïp phuï
thuoäc nhieàu yeáu toá
f t w , t f , Z, O, U, P, C p , I, G,...
-
D (4-3)
Trong ñoù
Z Toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa löu chaát, m s
O Heä soá daãn nhieät cuûa löu chaát, W (m.K)
Heä soá nhôùt ñoäng löïc hoïc, N s
- m 2 hoaëc kg (m s)
P
I Hình daùng hình hoïc
G Kích thöôùc tính toaùn, m
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 1 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 2 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
II. NGUYEÂN NHAÂN PHAÙT SINH CHUYEÅN ÑOÄNG III. CHEÁ ÑOÄ LÖU ÑOÄNG CUÛA LÖU CHAÁT
x Chuyeån ñoäng cöôõng böùc Löu chaát chuyeån ñoäng do
ngoaïi löïc taùc ñoäng.
Chaûy taàng Caùc phaàn töû löu chaát chuyeån ñoäng cuøng höôùng
doøng chaûy.
Chaûy roái Ngoaøi chuyeån ñoäng theo höôùng doøng chaûy, caùc
phaàn töû löu chaát coøn coù caùc dao ñoäng ngang.
Dao ñoäng ngang caøng lôùn, ñoä roái caøng lôùn
Quaù ñoä Chuyeån töø chaûy taàng sang chaûy roái dieãn ra töø töø.
x Chuyeån ñoäng töï nhieân Löu chaát chuyeån ñoäng do
Traïng thaùi naøy goïi laø chaûy quaù ñoä.
cheânh leäch maät ñoä khoái löôïng
Löu yù: Chaát loûng goàm nhieàu lôùp xeáp choàng leân nhau.
cuûa caùc phaàn töû löu chaát khaùc
Vaän toác cuûa lôùp chaát loûng naèm saùt beà maët vaùch
bieät veà nhieät ñoä.
coù vaän toác baèng zero do khoâng bò tröôït.
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 3 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 4 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
Heä soá Reynolds laø tyû soá giöõa löïc quaùn tính vaø löïc nhôùt
ma saùt trong chaát loûng.
Löïc quaùn tính
Re
Löïc nhôùt
U Z
- G U Z G Z G
2
Re (4-6)
P Z
- P Q
G 2
Trong ñoù
Zf Vaän toác cuûa doøng töï do, m s
o ñoái löu töï nhieân hay cöôõng böùc ñeàu coù theå löu ñoäng
G Chieàu daøi hình hoïc ñaëc tröng, m
chaûy taàng hoaëc chaûy roái.
P heä soá nhôùt ñoäng löïc hoïc cuûa löu chaát, kg (m s)
Vieäc chuyeån töø chaûy taàng sang chaûy roái phuï thuoäc vaøo
Q P U heä soá nhôùt ñoäng hoïc cuûa löu chaát, m 2 s
nhieàu yeáu toá:
x Hình daùng hình hoïc beà maët Heä soá Reynolds ôû doøng löu chaát baét ñaàu chaûy roái goïi laø
heä soá Reynolds tôùi haïn.
x Ñoä xuø xì cuûa beà maët
Giaù trò cuûa heä soá Reynolds tôùi haïn seõ khaùc nhau ñoái vôùi
x Vaän toác cuûa doøng töï do
nhöõng hình daùng hình hoïc khaùc nhau. Ví duï:
x Nhieät ñoä beà maët
Re Critical, Phaúng | 5.10 5
x Ñaëc tính cuûa löu chaát, vaø nhieàu ñieàu khaùc
Re Critical,OÁng | 4.10 3
Sau khi laøm thí nghieäm kyõ löôõng vaøo nhöõng naêm 1880,
Osborn Reynolds phaùt hieän ra raèng, trong löu ñoäng cöôõng Giaù trò naøy coù theå thay ñoåi phuï thuoäc vaøo ñoä nhaùm beà
böùc, cheá ñoä chaûy phuï thuoäc nhieàu vaøo moät giaù trò khoâng thöù maët, möùc ñoä roái, vaø giaù trò aùp suaát doïc treân beà maët.
nguyeân goïi laø tieâu chuaån Reynolds
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 5 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 6 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
IV. LÔÙP BIEÂN VAÄN TOÁC (LÔÙP BIEÂN THUÛY LÖÏC) Vaän toác cuûa löu chaát ôû toïa ñoä x naøo ñoù thay ñoåi töø
0 (zero) ôû y 0 ñeán gaàn Zf ôû y G Q
Khaûo saùt doøng löu chaát chuyeån ñoäng qua vaùch phaúng
Vuøng löu chaát ôû treân taám phaúng coù vaän toác thay ñoåi do
chòu taùc ñoäng cuûa löïc bieán daïng nhôùt goïi laø lôùp bieân vaän toác
hay ñôn giaûn laø lôùp bieân.
Chieàu daøy cuûa lôùp bieân G X thöôøng ñöôïc xem laø khoaûng
caùch töø beà maët ñeán giaù trò vaän toác Z 0,99 Zf
Ñöôøng giaû thuyeát Z 0,99 Zf chia löu chaát laøm hai vuøng:
x Vuøng lôùp bieân Trong ñoù coù söï taùc ñoäng cuûa tính nhôùt
vaø söï thay ñoåi cuûa vaän toác coù yù nghóa,
x Vuøng löu ñoäng lyù töôûng Trong ñoù aûnh höôûng cuûa ma
saùt coù theå boû qua vaø vaän toác
thay ñoåi raát ít.
Löu yù Profile vaän toác trong doøng chaûy taàng gaàn gioáng
ñöôøng parabolic vaø trôû neân gioáng hôn trong vuøng
chaûy roái, vôùi hình daùng gaàn beà maët giaûm ñoä doùc.
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 7 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 8 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
V. LÔÙP BIEÂN NHIEÄT
Trong vuøng chaûy roái, löu chaát chia laøm ba vuøng
x Lôùp ñeäm taàng Moät lôùp raát moûng naèm saùt beà maët vaùch
do taùc ñoäng cuûa tính nhôùt lôùn
x Lôùp ñeäm Ngay saùt lôùp ñeäm taàng, trong ñoù aûnh höôûng
cuûa tính roái raát ñaùng keå nhöng tính lan
truyeàn khoâng lôùn,
x Lôùp chaûy roái Trong ñoù taùc ñoäng do roái raát lôùn.
Chieàu daøy cuûa lôùp bieân nhieät G t doïc theo beà maët laø
khoaûng caùch töø beà maët sao cho nhieät ñoä taïi ñoù thoûa phöông
trình T Ts
- 0,99 Tf Ts
- .
Chieàu daøy cuûa lôùp bieân nhieät taêng theo chieàu doøng chaûy
do hieäu quaû cuûa truyeàn nhieät.
Löu yù * Heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu quan heä tröïc tieáp
vôùi gradient nhieät ñoä taïi vò trí khaûo saùt
Hình daùng cuûa profile nhieät trong lôùp bieân nhieät
quy ñònh heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu giöõa beà maët
raén vaø löu chaát löu ñoäng qua noù
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 9 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 10 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
Trong tröôøng hôïp löu ñoäng qua moät beà maët ñöôïc gia Heä soá Prandtl cuûa khí khoaûng baèng 1, ñieàu naøy bieåu thò
nhieät (hay laøm laïnh), thì caû lôùp bieân nhieät vaø lôùp bieân thuûy raèng ñoäng löôïng vaø nhieät löôïng tieâu taùn ñi xuyeân qua löu
chaát coù cuøng giaù trò.
löïc seõ cuøng phaùt sinh ñoàng thôøi.
Löu yù ** Vaän toác cuûa löu chaát aûnh höôûng maïnh ñeán Nhieät löôïng khueách taùn raát nhanh trong kim loaïi loûng
Pr 1
- vaø raát chaäm trong daàu Pr !! 1
- .
profile nhieät ñoä, söï phaùt trieån cuûa lôùp bieân thuûy
löïc coù quan heä vôùi lôùp bieân nhieät seõ aûnh höôûng
maïnh ñeán heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu.
Moái quan heä giöõa chieàu daøy cuûa lôùp bieân nhieät vaø lôùp
bieân thuûy löïc ñöôïc moâ taû thoâng qua heä soá khoâng thöù nguyeân
Prandtl
Xung löôïng khueách taùn phaân töû
Pr
Nhieät löôïng khueách taùn phaân töû
Noù ñöôïc ñaët theo teân cuûa Ludwig Prandtl, ngöôøi ñaõ ñöa
ra khaùi nieäm lôùp bieân vaøo naêm 1904 vaø goùp phaàn ñaùng keå
vaøo xaây döïng lyù thuyeát lôùp bieân.
Heä soá Prandtl thay ñoåi töø giaù trò nhoû hôn 0,01 ñoái vôùi kim
loaïi loûng cho ñeán hôn 100.000 ñoái vôùi daàu naëng.
Coù theå söû duïng bieåu thöùc gaàn ñuùng sau ñeå moâ taû quan heä
giöõa chieàu daøy lôùp bieân thuûy löïc vaø chieàu daøy lôùp bieân nhieät
Gt 1
(4-7)
GQ 3
Pr
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 11 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 12 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
Giaù trò Nusselt caøng lôùn, theå hieän söï ñoái löu caøng lôùn.
VI. XAÙC ÑÒNH HEÄ SOÁ TRAO ÑOÅI NHIEÄT ÑOÁI LÖU
Giaù trò heä soá Nusselt Nu 1 bieåu thò nhieät löôïng truyeàn
Heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu coù theå xaùc ñònh theo lyù
qua lôùp löu chaát chæ ñôn thuaàn do daãn nhieät.
thuyeát baèng vieäc giaûi phöông trình baûo toaøn khoái löôïng,
Giaù trò cuûa heä soá khoâng thöù nguyeân Nusselt ñöôïc tìm töø
ñoäng löôïng vaø naêng löôïng theo phöông phaùp xaáp xæ hoaëc
thöïc nghieäm, sau ñoù ñöôïc xaây döïng thaønh caùc phöông trình
phöông phaùp soá.
tieâu chuaån: coù raát nhieàu taùc giaû laøm coâng vieäc naøy o raát
Trong thöïc teá heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu thöôøng ñöôïc
nhieàu phöông trình tieâu chuaån coù theå söû duïng cho cuøng moät
xaùc ñònh thoâng qua heä soá khoâng thöù nguyeân Nusselt
tröôøng hôïp, vaø khoâng coù khaùi nieäm ñuùng sai giöõa caùc
Tieâu chuaån khoâng thöù nguyeân Nusselt phöông trình.
Tieâu chuaån Nusselt Laø tyû soá nhieät löôïng trao ñoåi qua
moät lôùp löu chaát do ñoái löu so vôùi
tröôøng hôïp ñôn thuaàn laø daãn nhieät
't
D 't vaø q O O fluid
qD
G
Ta laäp tyû soá sau
D 't DG
qD
Nu (4-8)
O 't G O
qO
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 13 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 14 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
1. Trong Vuøng Chaûy Taàng
B. LÖU ÑOÄNG CÖÔÕNG BÖÙC
Heä soá Nussetl cuïc boä ôû vò trí x trong doøng chaûy taàng qua
I. DOØNG LÖU ÑOÄNG QUA TAÁM PHAÚNG
taám phaúng cho nhö sau
Heä soá Nusselt trung bình coù theå bieåu dieãn theo heä soá
Dx x
0,332 Re1 2 Pr1 3 Pr t 0,6
-
Nu x (4-12)
Reynolds vaø heä soá Prandtl theo daïng sau
O
x
DL
C Re m Pr n
Nu (4-9) Heä soá trung bình xaùc ñònh theo coâng thöùc 4-11 vieát ñôn
O
L
giaõn laïi nhö sau
Trong ñoù
DL
0,664 Re1 2 Pr1 3 Pr t 0,6
-
Nu (4-13)
C, m, n laø caùc haèng soá thöïc nghieäm
O
L
L Chieàu daøi cuûa taám phaúng theo chieàu doøng chaûy
Vôùi giaù trò Reynolds tôùi haïn, chieàu daøi tôùi haïn trong vuøng
Heä soá Nusselt cuïc boä ôû baát kyø vò trí naøo treân taám phaúng chaûy taàng xaùc ñònh nhö sau
coù theå tính theo khoaûng caùch töø ñoù ñeán vò trí vaøo. Zf x cr
5.10 5
Re cr
Q
Thoâng soá vaät lyù cuûa löu chaát thoâng thöôøng laáy theo nhieät
ñoä trung bình trong lôùp bieân Caùc coâng thöùc treân ñöôïc söû duïng trong vuøng x d x cr
Tw Tf
Q
T (4-10)
x d x cr 5.10 5 (4-14)
2
Zf
Heä soá trao ñoåi nhieät ñoái löu thay ñoåi phuï thuoäc vaøo vaän
toác vaø chieàu daøy cuûa lôùp bieân nhieät doïc theo doøng, do ñoù
thay ñoåi doïc theo beà maët truyeàn nhieät cuûa taám phaúng.
Giaù trò trung bình cuûa heä soá truyeàn nhieät treân taám phaúng
ñöôïc xaùc ñònh töø giaù trò cuïc boä qua tích phaân sau
L
1
L³
D D x dx (4-11)
0
Nguyeãn toaøn phong Nguyeãn toaøn phong
Page 15 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha Page 16 of 69 Chöông IV –Trao Ñoåi Nhieät Ñoái Löu Doøng Moät Pha
- http://www.ebook.edu.vn
2. Trong Vuøng Chaûy Roái 3. Keát Hôïp Doøng Chaûy Taàng vaø Chaûy Roái
Heä soá Nusselds cuïc boä taïi vò trí x xaùc ñònh nhö sau Trong vaøi tröôøng hôïp, thì taám phaúng ñuû daøi ñeå cho doøng
§ 0,6 d Pr d 60 ·
Dx x trôû neân chaûy roái, giaù trò trung bình ñöôïc tính qua hai phaàn:
0,0296 Re 4 5 Pr1 3 ¨ ¸
Nu x
x Vuøng chaûy taàng 0 d x d x cr
© 5.10 d Re d 10 ¹
O
x 5 7
x Vuøng chaûy roái: x cr x d L
(4-15)
Vôùi x laø khoaûng caùch töø ñieåm vaøo cuûa taám phaúng vaø 1 § x cr
¨ ³ D x ,chaûy taàng dx ³ D x ,chaûy roái dx ·
L
D ¸ (4-17)
Re x Zf x
nguon tai.lieu . vn