Xem mẫu
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 1
MUÅC LUÅC
CHÛÚNG 36................................................................................................................................... 2
CHÛÚNG 37................................................................................................................................... 8
CHÛÚNG 38................................................................................................................................. 14
CHÛÚNG 39................................................................................................................................. 31
CHÛÚNG 40................................................................................................................................. 42
CHÛÚNG 41................................................................................................................................. 50
CHÛÚNG 42................................................................................................................................. 59
CHÛÚNG 43................................................................................................................................. 65
CHÛÚNG 44................................................................................................................................. 70
CHÛÚNG 45................................................................................................................................. 78
CHÛÚNG 46................................................................................................................................. 90
ÀOAÅN KÏËT ................................................................................................................................... 99
LÚÂI NGÛÚÂI DÕCH ..................................................................................................................... 109
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 2
CHÛÚNG 36
Xtas coân daåy cho Cali bùæn suáng trûúâng rïmingtún, vaâ mön
hoåc naây àûúåc tiïëp thu dïî daâng hún laâ mön giaáo lñ. Sau mûúâi ngaây
têåp bùæn bia vaâ bùæn nhûäng con caá sêëu àang nguã trïn baäi caát ven
söng, cêåu beá da àen àaä haå àûúåc möåt con linh dûúng puphu, tiïëp àoá
laâ möåt con linh dûúng arien, vaâ cuöëi cuâng laâ con lúån loâi núriài. Tuy
nhiïn cuöåc chaåm traán naây suyát nûäa cuäng kïët t huác bùçng tai naån
nhû àaä xaãy ra vúái öng Linàe, vò con núriài maâ Cali tiïën àïën gêìn
möåt caách nheå sau khi bùæn böîng nhiïn bêåt dêåy vaâ lao thùèng vaâo noá,
caái àuöi dûång ngûúåc lïn1. Neám vöåi khêíu suáng, Cali leo ngay lïn
cêy, vaâ ngöìi àoá cho túái khi tiïëng kïu theát cuãa noá khiïën Xtas chaåy
laåi, nhûng em chó gùåp con lúån àaä chïët. Xtas chûa cho pheáp cêåu beá
ài sùn trêu rûâng, sû tûã vaâ tï giaác. Coân àöëi vúái luä voi chiïìu chiïìu
vêîn àïën uöëng nûúác thò chñnh em cuäng khöng bùæn, vò em àaä hûáa vúái
Nen laâ seä khöng bao giúâ giïët möåt con voi naâo nûäa.
Tuy nhiïn, cûá saáng saáng hoùåc chiïìu chiïìu, khi nhòn qua öëng
nhoâm tûâ àónh nuái tröng thêëy nhûäng àaân ngûåa vùçn, linh dûúng
sûâng moác, linh dûúng arien hoùåc sún dûúng, em àïìu dêîn Cali ài
theo. Trong nhûäng cuöåc ài àoá em thûúâng hoãi thùçng beá vïì dên töåc
Vahima vaâ Xamburu, nhûäng ngûúâi maâ boån treã chùæc chùæn seä phaãi
gùåp trïn àûúâng ài vïì phñaÀöng, vïì phña àaåi dûúng.
- Cali, cêåu coá biïët rùçng, - möåt lêìn noå em hoãi, - hai mûúi ngaây
àûúâng nûäa, nïëu ài ngûåa thò coân nhanh hún, chuáng ta seä coá thïí vïì
túái quï hûúng cuãa cêåu?
- Cali khöng biïët ngûúâi Vahima söëng úã phûúng naâo, - cêåu beá
da àen àaáp laåi vaâ buöìn baä lùæc àêìu.
1
Lúån loâi Phi chêu coá àêìu beåt, nanh troân chûá khöng phaãi hònh tam giaác vaâ caái àuöi
khaá daâi, khi chuáng huác thò àuöi dûång àûáng (Chuá thñch cuãa taác giaã).
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 3
- Nhûng túá biïët, hoå sinh söëng úã phña maâ saáng saáng mùåt trúâi
moåc, trïn búâ möåt con nûúác lúán naâo àoá.
- Àuáng röìi, àuáng röìi! - Cêåu beá da àen thöët lïn vûâa kinh ngaåc
vûâa mûâng rúä - Baxxa Naröëc! Theo tiïëng cuãa dên töåc Cali coá nghôa
laâ con nûúác lúán maâu àen.Öng lúán biïët hïët moåi thûá!
- Khöng àêu, vò túá vêîn chûa biïët dên Vahima seä tiïëp àoán
chuáng ta nhû thïë naâo, nïëu nhû chuáng ta gùåp hoå.
- Cali seä ra lïånh cho boån hoå phaãi cuái mùåt xuöëng trûúác öng lúán
vaâ trûúác mùåt Mdimu Töët.
- Thïë nïëu hoå khöng vêng lúâi thò sao?
- Cha Cali àûúåc khoaác da baáo, vaâ Cali cuäng thïëmaâ.
Xtas hiïíu nhû thïë coá nghôa laâ cha Cali laâ vua, coân thùçng beá
laâ con trûúãng cuãa öng vaâ seä laâ võ vua tûúng lai cuãa ngûúâi Vahima.
Em beân hoãi tiïëp:
- Cêåu baão rùçng coá nhûäng ngûúâi khaách thaám hiïím da trùæng
tûâng àïën quï hûúng cêåu, vaâ ngûúâi giaâ vêîn coân nhúá hoå phaãi khöng?
- Vêng, Cali coân nghe noái rùçng, hoå mang trïn àêìu nhûäng
voâng khùn to tûúáng.
“Öi! - Xtas nghô thêìm - Nhû vêåy, àoá khöng phaãi laâ ngûúâi Êu,
maâ chó laâ ngûúâi AÃ Rêåp thöi, vò nûúác da cuãa hoå saáng maâu hún cuâng
nhûäng böå quêìn aáo trùæng cuãa hoå, nïn ngûúâi da àen tûúãng hoå laâ
ngûúâi da trùæng”.
Song vò Cali khöng coân nhúá vaâ khöng thïí giaãi thñch gò àûúåc roä
raâng hún nûäa, nïn Xtas beân àùåt cho noá möåt cêu hoãi khaác:
- Ngûúâi Vahima coá giïët ai trong söë nhûäng ngûúâi vêån quêìn aáo
trùæng êëy khöng?
- Khöng. Ngûúâi Vahima cuäng nhû ngûúâi Xamburu khöng thïí
laâm viïåc àoá àêu.
- Taåi sao thïë?
- Vò boån hoå noái rùçng, nïëu nhû maáu cuãa hoå ngêëm vaâo àêët thò
mûa seä khöng rúi xuöëng nûäa.
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 4
“Mònh rêët mûâng laâ hoå tin vaâo àiïìu àoá!” - Xtas nghô thêìm.
Röìi em hoãi tiïëp:
- Liïåu ngûúâi Vahima coá ài cuâng chuáng ta àïën têån biïín lúán
hay khöng? Nïëu nhû túá hûáa seä tùång cho hoå nhiïìu luåa, chuöîi haåt
cûúâm vaâ nhiïìu suáng öëng?
- Cali seä ài, ngûúâi Vahima cuäng ài, nhûng trûúác tiïn öng lúán
phaãi àaánh àûúåc ngûúâi Xamburu àaä, vò hoå úã bïn kia con nûúác.
- Tiïëp sau ngûúâi Xamburu laâ ai úã?
- Tiïëp sau ngûúâi Xamburu khöng coá nuái, chó coá rûâng, trong
rûâng toaân sû tûã thöi.
Cuöåc troâ chuyïån kïët thuác úã àoá. Giúâ àêy caâng ngaây Xtas caâng
hay nghô túái chuyïën ài lúán sangphña Àöng, em nhúá nhûäng gò öng
Linàe noái, rùçng coáthïí gùåp àûúåc ngûúâi AÃ Rêåp vuâng duyïn haãi
chuyïn buön baán ngaâ voi, cuäng nhû nhûäng àoaân truyïìn giaáo. Em
hiïíu rùçng, àöëi vúái Nen, chuyïën ài naây seä laâ möåt chuöîi ngaây mïåt
nhoåc vaâ nhûäng nöîi nguy hiïím múái, nhûng em cuäng hiïíu rùçng,
chuáng khöng thïí úã laåi nuái Linàe caã àúâi àûúåc, vaâ cêìn phaãi lïn àûúâng
trong thúâi gian túái. Giai àoaån sau muâa mûa, khi nûúác haäy coân bao
phuã nhûäng vuâng lêìy àêìy bïånh têåt, khi khùæp núi haäy coân àang coá
nûúác, laâ thúâi gian thñch húåp nhêët àïí lïn àûúâng. Trïn nhûäng àónh
cao, caái noáng chûa taác àöång mêëy àïën boån treã, ban àïm thûúâng laânh
laånh, khiïën chuáng phaãi àùæp kñn ngûúâi. Nhûng trong rûâng phña
dûúái vuâng thêëp kia noáng hún nhiïìu vaâ chùæc chùæn sùæp túái seä coân
noáng nûåc hún nûäa. Hiïån giúâ mûa ñt khi thêëm àêët, caâng ngaây mûåc
nûúác söng caâng xuöëng thêëp. Xtas àoaán rùçng vïì muâa heâ con söng
rêët coá thïí seä trúã thaânh möåt trong nhûäng khe caån nhû nhûäng chiïëc
khe maâ em àaä gùåp trïn sa maåc Libi, nhûäng khe maâ chó chñnh giûäa
loâng múái coá möåt vïåt nûúác nhoã beá maâ thöi.
Tuy vêåy, em vêîn cûá hoaän chuyïën ài tûâ ngaây naây sang ngaây
khaác. Trïn nuái Linàe moåi thûá múái dïî chõulaâm sao, caã cho ngûúâi lêîn
cho suác vêåt! ÚÃ àêy, khöng nhûäng Nen chó thanh toaán hoaân toaân vúái
bïånh söët reát maâ caã vúái chûáng thiïëu maáu nûäa, Xtas thò khöng coân
thêëy nhûác àêìu, coân da cuãa Cali vaâ Mïa thò bùæt àêìu boáng nhû
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 5
xatanh àen. Nasibu tröng cûá nhû möåt quaã dûa búã di àöång trïn cùåp
chên khùèng khiu, coân King thò xúi coã khöng keám gò luä ngûåa vaâ lûâa.
Xtas biïët roä rùçng giûäa biïín rûâng möng mïnh kia cho àïën cuöëi cuöåc
haânh trònh, cuäng khöng thïí tòm àêu ra möåt “hoân àaão” thûá hai nhû
thïë naây nûäa.
Vaâ em lo ngaåi nhòn vïì tûúng lai, mùåc duâ giúâ àêy boån treã àaä coá
con King trúå sûác àùæc lûåc, thêåm chñ khi cêìn noá coân laâ ngûúâi baão vïå
tin cêín.
Cûá thïë, trûúác khi chuáng kõp chuêín bõ lïn àûúâng, àaä möåt tuêìn
lïî nûäa tröi qua. Trong nhûäng giêy phuát raãnh röîi khöng phaãi àoáng
goái àöì àaåc, boån treã vêîn khöng ngûâng thaã nhûäng chiïëc diïìu múái vúái
ghi chuárùçng chuáng seä ài vïì phña Àöng, vïì phña möåt caái höì naâo àoá,
vïì phña àaåi dûúng. Chuáng tiïëp tuåc thaã thïm diïìu vò coá möåt luöìng
gioá maånh, nhiïìu khi maånh nhû baäo, thöíi tûâ phña Têy, gioá cuöën
nhûäng chiïëc diïìumang tñt ài xa, vïì phña nuái vaâ sang bïn kia nuái.
Àïí traánh cho Nen khoãi bõ chaáy nùæng Xtas lêëy nhûäng maãnh lïìu coân
laåi laâm möåt caái baânh àùåt trïn lûng voi daânh cho cö beá ngöìi. Sau vaâi
lêìn thûã, con King àaä quen vúái caái troång lûúång nhoã nhoi êëy vaâ cuäng
quen vúái viïåc buöåc baânh lïn lûng noá bùçng nhûäng súåi dêy dûâa rêët
chùæc. Vaã chùng, caái naây cuäng chó laâ möåt chiïëc löng bïn caånh nhûäng
thûá àöì khaác maâ noá seä phaãi chúã, nhûäng thûá àöì maâ Cali vaâ Mïa phaãi
phên böí vaâ goái buöåc.
Cêåu beá Nasibu àûúåc lïånh phaãi xay chuöëi khö vaâ chaâ laâ thaânh
böåt bùçng caách duâng hai phiïën àaá phùèng. King giuáp noá thïm trong
viïåc dûát àûát nhûäng cuöëng buöìng nùång; thïm vaâo àoá caã hai cheán
chuöëi nhiïìu àïën nöîi chùèng mêëy chöëc khu vûåc gêìn àoá àaä saåch nhùén
chuöëi, chuáng phaãi ài túái nhûäng caánh àöìng khaác, nùçm phña bïn kia
àónh nuái. Xaba, vöën khöng coá viïåc gò laâm, thûúâng cuâng ài vúái chuáng
trong nhûäng chuyïën ài êëy.
Nhûng chuát nûäa thò cêåu beá Nasibu phaãi traã giaá cho sûå nùng
nöí êëy bùçng chñnh tñnh maång cuãa mònh, hay ñt ra cuäng bùçng möåt
caãnh nö lïå àùåc biïåt. Coá lêìn, luác àang lêëy chuöëi trïn möåt sûúân àaá
döëc, noá böîng tröng thêëy trong khe àaá möåt böå mùåt gúám ghiïëc, àêìy
löng àen, mùæt chúáp chúáp nhòn vaâo noá, rùng nanh trùæng nhúãn nhe
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 6
ra dûúâng nhû àang cûúâi. Cêåu beá kinh hoaâng àûáng sûäng nhû hoáa
àaá, sau àoá bùæt àêìu chaåy thuåc maång. Nhûng noá chó kõp chaåy mûúi
bûúác chên thò möåt caánh tay löng laá xöìm xoaâm àaä öm quanh ngûúâi
noá, nhêëc böíng lïn cao vaâ con quaái vêåt àen nhû than bùæt àêìu bïë noá
lao xuöëng vûåc.
May thay, con àûúâi ûúi khöíng löì chó coá thïí chaåy bùçng hai
chên vò coân bïë thùçng beá, vò thïë Xaba àang úã gêìn àoá kõp àuöíi theo
vaâ cùæm nanh vaâo lûng noá. Möåt cuöåc chiïën àêëu kinh khuãng diïîn ra,
trong àoá, mùåc dêìu coá voác daång to lúán vaâ sûác lûåc coá thûâa, con choá
chùæc chùæn seä phaãi chïët, vò giöëng àûúâi ûúi naây thêåm chñ coân coá thïí
thùæng caã sû tûã1. Noái chung loaâi khó khöng coá thoái quen buöng
nhûäng vêåt cûúáp àûúåc ra khoãi tay, cho duâ tûå do hay tñnh maång
chuáng coá thïí bõ àe doåa chùng nûäa. Bõ cùæn tûâ sau lûng, con àûúâi ûúi
khöng dïî daâng tuám àûúåc Xaba, tuy thïë noá cuäng àaä duâng tay traái
tuám lêëy cöí con choá, nhêëc böíng noá lïn cao, thò vûâa luác àoá àêët rung
rinh dûúái nhûäng bûúác chên nùång trõch - vaâ King chaåy túái.
Chó cêìn möåt cuá àaánh nheå bùçng voâi laâ “con ma rûâng” khuãng
khiïëp - nhû ngûúâi da àen thûúâng mïånh danh cho boån àûúâi ûúi - àaä
guåc ngay xuöëng vúái caái soå vaâ gaáy vúä naát. Song àïí chùæc chùæn hún,
hoùåc do tñnh noáng naãy bêím sinh, King coân duâng ngaâ àoáng àinh con
vêåt xuöëng àêët, röìi sau àoá vêîn tiïëp tuåc traã thuâ noá, cho àïën khi Xtas
cêìm suáng tûâ phña lïìu chaåy túái - sau khi nghe thêëy nhûäng tiïëng kïu
vaâ tiïëng röëng khiïën em khöng yïn - vaâ ra lïånh cho noá, noá múái chõu
thöi.
Con àûúâi ûúi àang nùçm trong vuäng maáu, Xaba liïëm maáu noá,
maáu cuäng giêy àoã caã ngaâ cuãa King.Àoá quaã laâ möåt con vêåt to lúán,
mùæt trúån ngûúåc, rùng nhe ra, dêîu àaä chïët röìi maâ tröng haäy coân
khuãng khiïëp. Con voi röëng lïn nhûäng tiïëng kïu khaãi hoaân, coân cêåu
beá Nasibu taái ngûúâi ài vò súå haäi thuêåt laåi cho Xtas nghe chuyïån
vûâa xaãy ra. Xtas suy nghô giêy laát xem coá nïn àûa Nen àïën vaâ chó
1
Àûúâi ûúi sinh söëng úã vuâng rûâng Têy Phi, tuy nhiïn öngLivingstone àaä gùåp chuáng
ngay caã úã miïìn Àöng. Chuáng thûúâng bùætcoác treã con. Àûúâi ûúi miïìn Àöng ñt dûä túån hún
miïìn Têy, vò khi àaä bõ thûúng chuáng khöng giïët thúå sùn, maâ chó gùåm naát caác ngoán tay
cuãa ngûúâi ài sùn maâ thöi (chuá thñch cuãa taác giaã).
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 7
cho cö beá xem con vêåt khuãng khiïëp naây khöng, nhûng röìi cêåu beá boã
yá àõnh àoá ài, vò àöåt nhiïn baãn thên em cuäng bõ nöîi súå haäi chïë ngûå.
Chñnh Nen cuäng thûúâng ài lang thang möåt mònh trïn caã “hoân
àaão” nïn cö beá cuäng coá thïí gùåp chuyïån tûúng tûå.
Hoáa ra nuái Linàe khöng phaãi laâ núi êín naáu hoaân toaân yïn öín
nhû thoaåt àêìu boån treã tûúãng.
Xtas quay vïì cùn lïìu vaâ thuêåt laåi cho Nen chuyïån vûâa xaãy
ra, cö beá lùæng nghe, vûâa toâ moâ vûâa súå haäi, mùæt múã to, chöëc chöëc laåi
lùåp ài lùåp laåi:
- Anh thêëy chûa, thiïëu con King thò àaä xaãy rachuyïån röìi!
- Àuáng thêåt! Vúái möåt ngûúâi baão mêîu nhû thïë naâythò coá thïí
khöng cêìn phaãi lo lùæng cho àûáa treã, cho nïn cho túái khi naâo chuáng
ta lïn àûúâng, em khöng àûúåc ài möåt bûúác naâo nïëu khöng coá noá,
nghe chûa?
- Thïë bao giúâ chuáng mònh ài, anh?
- Lûúng thûåc àaä chuêín bõ xong, haâng hoáa àaä sùæp xïëp caã röìi,
nghôa laâ chó cêìn chêët lïn lûng suác vêåt nûäa laâ chuáng ta coá thïí lïn
àûúâng ngay ngaây mai cuäng kõp.
- Vïì vúái ba!
- Nïëu nhû Chuáa cho pheáp, - Xtas àaáp laåi veãtrang nghiïm.
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 8
CHÛÚNG 37
Tuy vêåy cuäng phaãi mêëy ngaây sau cuöåc troâ chuyïån êëy boån treã
múái lïn àûúâng àûúåc. Chuáng khúãi haânh vaâo saáu giúâ saáng, cuâng luác
vúái raång àöng, sau möåt luác cêìu nguyïån, trong àoá chuáng thaânh
khêíncêìu xin Àûác Chuáa. Xtas cûúäi ngûåa dêîn àêìu, chó coá Xaba laâ
chaåy phña trûúác noá. Sau Xtas laâ con King bûúác ài àônh àaåc, tai ve
vêíy, mang trïn caái lûng àöì söå cuãa mònh caái baânh bùçng vaãi, trong
baânh laâ Nen cuâng vúái Mïa. Tiïëp àoá laâ luä ngûåa cuãa öng Linàe bûúác
thaânh möåt haâng, àûúåc nöëi vúái nhau bùçng dêy thûâng laâm bùçng súåi
dûâa, chúã caác thûá àöì vêåt khaác nhau, coân chuá beá Nasibu ài cuöëi àoaân,
cûúäi lïn con lûâa cuäng àen nhû chuá.
Vò àang buöíi saáng súám nïn caái noáng bûác chûa cùng thùèng
mêëy, tuy ngaây höm êëy àeåp trúâi, vaâ phña sau rùång nuái Caramöiö
mùåt trúâi rûåc rúä nhö lïn, khöng bõ möåt àaám mêy naâo che caã. Húi gioá
àöng laâm dõu búát caái noáng cuãa nhûäng tia mùåt trúâi. Chöëc chöëc laåi
nöíi lïn möåt àúåt gioá khaá maånh khiïën cho coã bõ raåp xuöëng vaâ caã rûâng
dêåy soáng nhû biïín. Sau nhûäng trêån mûa to, moåi loaâi thaão möåc lïn
xanh töët, nïn úã nhûäng chöî thêëp, khöng nhûäng chó coá luä ngûåa hoaân
toaân ngêåp trong coã maâ thêåm chñ caã con King nûäa, khiïën cho ngûúâi
ta chó coá thïí tröng thêëy caái baânh maâu trùæng nhêëp nhö trïn àêìu coã
xanh non, di àöång lïn phña trûúác nhû möåt con taâu trïn mùåt höì.
Sau möåt giúâ ài àûúâng trïn möåt vuâng húi cao khö raáo, nhö lïn úã
phña àöng nuái Linàe, boån treã gùåp nhûäng cêy cuác gai khöíng löì1, coá
thên to nhû cêy göî, hoa lúán nhû àêìu ngûúâi. Trïn möåt söë sûúân àöìi
maâ tröng xa cûá ngúä àöìi troåc chuáng thêëy nhûäng cêy hoa thaåch thaão
cao túái taám meát2. Nhûäng loaâi cêy khaác-úã chêu Êu àûúåc xïëp vaâo loaâi
1
Echinops giganteus, thûúâng moåc úã vuâng naây, vaâ thûúâng rêët töët úã vuâng nam Abixynia
(theo Slisee Reclus: Àõa dû - Chuá thñch cuãa taác giaã).
2
Theo Sliseáe Reclus. (Chuá thñch cuãa taác giaã).
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 9
cêy nhoã beá nhêët - thòúã àêy cuäng coá têìm voác saánh ngang vúái cêy cuác
gai hoùåc thaåch thaão, coân nhûäng cêy thên göî àún àöåc moåc trïn caánh
rûâng, tröng cûá nhû nhûäng caái nhaâ thúâ vêåy. Àùåc biïåt laâ nhûäng cêy
hoå sung, àûúåc goåi laâ àarö, coá nhûäng caânh khi chaåm vaâo àêët liïìn
biïën thaânh nhûäng chiïëc thên cêy múái, lêën chiïëm möåt khoaãng àêët
röång lúán àïën nöîi möåt cêy nhû thïë laâm thaânh caã möåt luâm riïng biïåt
vêåy.
Tröng xa, vuâng naây cûá nhû möåt khu rûâng liïn tuåc nhûng àïën
gêìn thò hoáa ra nhûäng cêy lúán moåc caách nhau, chûâng mûúi hay vaâi
chuåc bûúác chên. Phña Bùæc chó thêëy rêët ñt cêy to, vuâng àoá mang àùåc
àiïím thaão nguyïn nuái àûúåc bao phuã búãi möåt khu rûâng bùçng phùèng,
trïn àoá chó coá nhûäng cêy xiïm gai, hònh caái ö nhö lïn maâ thöi. Coã úã
àoá xanh thùèm hún, thêëp hún vaâ roä raâng laâ thûác ùn töët hún cho suác
vêåt, vò Nen ngöìi trïn baânh voi cuäng nhû Xtas khi ài lïn nhûäng goâ
cao àïìu tröng thêëy nhûäng àaân linh dûúng àöng àaão maâ chuáng chûa
tûâng tröng thêëy baogiúâ. Àöi khi, chuáng gùåm coã riïng tûâng loaåi, àöi
khi laåi chen lêîn nhiïìu loaåi vúái nhau: linh dûúng gúnu, puphu,
arien, sún dûúng, boâ, linh dûúng sûâng moác vaâ nhûäng con cuàu to
lúán. Khöng thiïëu mùåt caã ngûåa vùçn vaâ hûúu cao cöí. Tröng thêëy
àoaân ngûúâi, caã àaân ngûâng ùn coã, ngêíng àêìu vaâ vïính tai lïn nhòn
caái baânh trùæng, veã vö cuâng kinh ngaåc, röìi uâ teá chaåy trong möåt chúáp
mùæt. Nhûng chó chaåy àûúåc vaâi trùm bûúác chên, chuáng laåi dûâng laåi,
ngoaãnh nhòn caái vêåt laå luâng, röìi sau khi àaä hïët toâ moâ, chuáng laåi
tiïëp tuåc bònh thaãn gùåm coã. Thónh thoaãng möåt con tï giaác bêåt lïn
ngay trûúác gêìn àoaân ngûúâi, trong tiïëng àöång êìm êìm vaâ dûä túån
nhûng traái vúái baãn chêët noáng naãy vaâ sùén saâng têën cöng têët caã
nhûäng gò loåt vaâo mùæt noá, noá chaåy thuåc maång khi tröng thêëy King,
vaâ chó coá mïånh lïånh cuãa Xtas múái khiïën con voi dûâng laåi khöng
àuöíi theo.
Voi Phi chêu cùm thuâ tï giaác, nïëu nhû chuáng tòm thêëy dêëu
vïët coân múái cuãa con vêåt naây, bao giúâ cuäng lêëy hïët sûác lao theo cho
túái khi tòm thêëy àöëi thuã vaâ àêëu sûác vúái noá; trong nhûäng cuöåc chiïën
àêëu àoá, keã thêët baåi bao giúâ cuäng laâ tï giaác. Con King, hùèn laâ àaä
thuêìn vaâ quen xem Xtas nhû ngûúâi chó huy cuãa mònh, nïn chó cêìn
nghe tiïëng cêåu beá vaâ nhêån thêëy cùåp mùæt nhòn nghiïm khùæc cuãa
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 10
cêåu, laâ con voi vöåi haå caái voâi àaä giú cao xuöëng, cuåp tai laåi vaâ bûúác ài
tiïëp. Baãn thên Xtas cuäng muöën àûúåc tröng thêëy cuöåc chiïën àêëu
giûäa hai con vêåt khöíng löì noå, nhûng noá lo cho Nen. Nïëu nhû con
voi chaåy nûúác àaåi, caái baânh coá thïí àûát tung mêët, hay tïå hún, con
vêåt khöíng löì coá thïí laâm noá vûúáng vaâo möåt caânh cêy naâo àoá, khi êëy
maång söëng cuãa Nen seä bõ àe doåa nghiïm troång. Qua nhûäng saách
mö taã viïåc ài sùn àoåc höìi coân úã Port Xaiàú, Xtas àûúåc biïët rùçng
nhûängngûúâi sùn höí úã ÊËn Àöå khöng súå höí bùçng súå voi vöåi vaä hay
maãi sùn àuöíi laâm baânh vûúáng vaâo cêy. Vaâ cuöëi cuâng nûäa, baãn thên
caái nûúác àaåi cuãa “chaâng” khöíng löì naây khoá chõu àïën nöîi khöng ai coá
thïí chõu àûång àûúåc lêu maâ khöng haåi túái sûác khoãe.
Tuy nhiïn, mùåt khaác, sûå coá mùåt cuãa con King cuäng xua ài
nhiïìu nöîi nguy hiïím. Nhûäng con trêu rûâng dûä túån vaâ hung hùng
maâ boån treã gùåp trong ngaây höm êëy, luác chuáng àang ài túái möåt caái
höì nhoã, núi caác loaâi thuá trong vuâng tuå têåp laåi buöíi chiïìu, cuäng boã
chaåy khi tröng thêëy con voi, vaâ voâng suöët búâ höì àïí sang phña bïn
kia uöëng nûúác. Ban àïm, bõ buöåc möåt chên sau vaâo cêy, King canh
giûä caái lïìu maâ Nen àang nguã, àoá laâ möåt ngûúâi lñnh canh tin cêåy
àïën nöîi tuy Xtas vêîn baão àöët lûãa nhûng em coi viïåc vêy haâng raâo
gai quanh traåi laâ khöng cêìn thiïët, mùåc duâ em biïët rùçng trong möåt
vuâng coá nhûäng àaân linh dûúng àöng àuác nhû vêåy sinh söëng, thò
khöng thiïëu mùåt sû tûã. Ngay trong àïm höm êëy, mêëy con sû tûã
gêìm theát trong khoám cêy caãm laãm to lúán moåc trïn sûúân nuái1. Mùåc
duâ coá aánh lûãa chiïëu saáng, nhûng luä sû tûã, bõ hêëp dêîn búãi muâi
ngûåa, vêîn tiïën gêìn laåi phña traåi; song túái khi con King bõ quêëy rêìy
búãi tiïëng röëng cuãa chuáng, khi trong àïm thanh vùæng àöåt nhiïn
vang lïn nhû tiïëng sêëm àöång gioång “baritus” kinh khuãng cuãa noá2 -
thò luä sû tûã liïìn cêm bùåt, hùèn laâ chuáng hiïíu rùçng khöng nïn cöë tiïëp
xuác gêìn guäi hún vúái loaåi “nhên vêåt” nhû thïë laâm chi! Boån treã nguã
ngon trong phêìn coân laåi cuãa àïm vaâ maäi àïën saáng chuáng múái lïn
àûúâng ài tiïëp.
1
Cêy caãm laãm úã Abixinia vaâ trong nuái Caramöiö coá thïí cao túái nùm mûúi meát. Theo
Sliseáe Reclus (chuá thñch cuãa taác giaã).
2
Ngûúâi La Maä goåi nhûäng tiïëng haát hay tiïëng theát xung trêån cuãa caác quên àoaân vaâ
cuãa ngûúâi Gieácman, cuäng nhû tiïëng voi röëng bùçng tïn goåi naây.
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 11
Song àöëi vúái Xtas laåi bùæt àêìu nhûäng lo lùæng vaâ suy nghô múái.
Trûúác nhêët em hiïíu rùçng caã àoaân ài rêët chêåm vaâ khöng thïí ài àûúåc
quaá mûúâi cêy söë möîi ngaây. Theo töëc àöå naây thò mêët möåt thaáng
cuäng túái àûúåc biïn giúái Abixinia, nhûng vò Xtas àaä quyïët àõnh laâ
trong moåi chuyïån seä haânh àöång theo lúâi khuyïn cuãa öng Linàe, maâ
öng Linàe laåi khùèng àõnh möåt caách quaã quyïët rùçng boån treã khöng
thïí naâo vûúåt sang Abixinia nöíi, nïn chó coân laåi con àûúâng ài àïën
àaåi dûúng maâ thöi. Song theo tñnh toaán cuãa ngûúâi Thuyå Sô êëy thò
chuáng coân caách àaåi dûúng khoaãng trïn nghòn kilömeát nûäa - àoá laâ
tñnh theo àûúâng chim bay, chûá thûåc ra thaânh phöë Mombaxa nùçm
lïåch vïì phña Nam coân xa hún nûäa thïë coá nghôa laâ caã cuöåc haânh
trònh phaãi keáo daâi mêët ba thaáng. Xtas lo súå nghô rùçng, àoá laâ ba
thaáng trúâi khöën khöí, mïåt nhoåc vaâ nguy hiïím vïì phûúng diïån
nhûäng böå laåc da àen maâ boån treã coá thïí seä phaãi chaåm traán. Chuáng
hiïån vêîn àang ài trong vuâng trùæng àaä bõ dõch àêåu muâa vaâ tin tûác
vïì nhûäng chuyïën taão thanh cuãa boån phiïën loaån khiïën cho dên
chuáng baåt ài, nhûng noái chung chêu Phi vöën àöng ngûúâi sinh söëng,
nïn trûúác hay sau gò chuáng cuäng seä ài vaâo rûâng coá nhûäng böå laåc xa
laå cû truá, nhûäng böå laåc naây thûúâng bõ thöëng trõ búãi nhûäng võ tiïíu
vûúng hoang daä vaâ àöåc aác. Thêåt khöng phaãi laâ möåt chuyïån àún
giaãn àïí coá thïí giûä àûúåc maång söëng vaâ tûå do khi traãi qua nhûäng caái
loâ lûãa nhû vêåy.
Xtas chó tñnh àún giaãn rùçng, nïëu nhû boån treã gùåp truáng ngûúâi
Vahima thò chuáng seä huêën luyïån cho khoaãng vaâi mûúi chiïën sô cuãa
dên töåc naây biïët bùæn suáng, röìi duâng nhûäng phêìn thûúãng lúán hûáa
vúái hoå àïí hoå àöìng yá thaáp tuâng hai àûáa túái têån àaåi dûúng. Song Cali
khöng hïì biïët nhûäng böå laåc ngûúâi Vahima hiïån sinh söëng núi àêu,
coân öng Linàe coá nghe chuát ñt vïì hoå nhûng cuäng khöng thïí chó
àûúâng ài àïën vúái hoå, cuäng khöng chó àûúåc chñnh xaác vuâng hoå àang
cûtruá. Öng Linàe coá nhùæc àïën möåt caái höì lúán naâo àoá maâ öng àûúåc
nghe noái túái, Cali thò cam àoan rùçng ngûúâi Vahima sinh söëng trïn
möåt búâ cuãa caái höì àoá, àûúåc goåi tïn laâ Baxxa Naröëc, coân ngûúâi
Xamburu thò sinh söëng úã búâ höì phña bïn kia. Xtas lo ngaåi chñnh vò
rùçng, mön àõa lñ chêu Phi maâ em àûúåc daåy rêët kô trong trûúâng hoåc
úã Port Xaiàú khöng hïì noái túái caái höì coá tïn nhû thïë. Giaá nhû chó coá
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 12
möîi mònh thùçng beá Cali noái vúái em vïì chuyïån àoá, thò hùèn laâ em seä
cho rùçng àoá laâ höì Vichtoria Nianza, nhûng vïì chuyïån àoá thò öng
Linàe khöng thïí naâo nhêìm lêîn àûúåc, vò chñnh öng àaä tûâ höì
Vichtoria ài lïn phña Bùæc, doåc theo rùång nuái Caramöiö, vaâ qua
nhûäng tin tûác thu thêåp àûúåc cuãa thöí dên trong daäy nuái naây, öng àaä
ài àïën kïët luêån rùçng caái höì bñ êín noå nùçm xahún nûäa vïì phña Àöng
vaâ phña Bùæc. Xtas khöng biïët nghô vïì têët caã nhûäng chuyïån àoá thïë
naâo, nhûng em e rùçng seä khöng gùåp àûúåc caã caái höì àoá lêîn ngûúâi
Vahima, em coân lo súå caã nhûäng böå laåc daä man, súå nhûäng vuâng rûâng
hoang thiïëu nûúác, nhûäng daäy nuái khöng thïí bùng qua, súå ruöìi tse-
tse seä giïët chïët suác vêåt, súå bïånh nguã, súå bïånh söët reát cho Nen, súå
caái noáng bûác vaâ súå nhûäng vuâng àêët mïnh möng àang chia caách
chuáng vúái àaåi dûúng.
Nhûng sau khi rúâi khoãi nuái Linàe khöng coân con àûúâng naâo
khaác ngoaâi viïåc tiïën lïn phña trûúác, cûátiïën maäi, tiïën maäi vïì phña
Àöng. Öng Linàe coá noái rùçng àoá laâ möåt cuöåc haânh trònh vûúåt quaá
sûác ngûúâi thaám hiïím nhiïìu nghõ lûåc vaâ giaâu kinh nghiïåm, song
Xtas cuäng àaä thu àûúåc rêët nhiïìu kinh nghiïåm, coân nïëu vïì nghõ lûåc,
thò vò Nen em quyïët seä khai thaác triïåt àïí baãn thên mònh. Luác naây
cêìn phaãi tiïët kiïåm sûác lûåc cho cö beá, nïn em quyïët àõnh chó ài tûâ
saáu giúâ saáng túái mûúâi giúâ trûa, coân giai àoaån thûá hai tûâ ba giúâ túái
saáu giúâ chiïìu, nghôa laâ túái khi mùåt trúâi lùån, chó tiïën haânh khi naâo
chöî nghó chên thûá nhêët khöng coá nûúác maâ thöi.
Luác naây, vò trong muâa mûa dêìm, nïn moåi núi àïìu coá nûúác.
Nhûäng chiïëc höì do nûúác mûa àoång trong caác loâng thung haäy coân
rêët àêìy, tûâ trïn nuái thónh thoaãng laåi coá nhûäng doâng suöëi nûúác
trong nhû pha lï vaâ maát laånh chaãy xuöëng, tùæm trong nhûäng doâng
suöëi àoá vûâa tuyïåt diïåu vûâa an toaân vò luä caá sêëu chó sinh söëng úã
nhûäng vuâng nûúác lúán, núi khöng thiïëu caá laâ thûác ùn chñnh cho
chuáng.
Tuy nhiïn, Xtas khöng cho pheáp cö beá uöëng nûúác laä, mùåc duâ
em àûúåc thûâa hûúãng cuãa öng Linàe möåt bònh loåc rêët töët maâ hoaåt
àöång cuãa bònh bao giúâ cuäng khiïën cho Cali vaâ Mïa ngaåc nhiïn. Khi
nhòn thêëy caái bònh loåc nhuáng vaâo nûúác àuåc ngêìu nhûng laåi chó cho
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 13
chaãy vaâo bònh chûáa thûá nûúác trong vùæt thò caã hai lùn ra cûúâi, àêåp
àêåp tay vaâo àêìu göëi toã yá kinh ngaåc vaâ vui sûúáng.
Noái chung, ban àêìu, chuyïën ài khaá thuêån lúåi.Àûúåc thûâa
hûúãng cuãa öng Linàe rêët nhiïìu thûác ùn dûå trûä: caâ phï, cheâ, àûúâng,
viïn canh, nhiïìu loaåi àöì höåp khaác nhau vaâ àuã loaåi thuöëc, Xtas
khöng cêìn phaãi tiïët kiïåm àaån, vò àaån coá nhiïìu hún söë maâ boån treã
coá khaã nùng mang theo. Chuáng khöng thiïëu nhûäng vêåt duång àuã
moåi loaåi khaác, nhiïìu cúä suáng khaác nhau vaâ àaån phaáo hiïåu, thûá àaån
maâ trong nhûäng cuöåc chaåm traán vúái ngûúâi da àen coá thïí rêët coá taác
duång. Vuâng àêët naây mêìu múä, àêìy caác giöëng thuá rûâng, nghôa laâ
khöng thiïëu thõt tûúi. Hoa quaã cuäng thïë. Thaãng hoùåc, úã nhûäng
vuâng truäng, boån treã gùåp phaãi buân lêìy, nhûng buân lêìy haäy coân bõ
nûúác bao phuã nïn khöng laâm ö nhiïîm khöng khñ bùçng nhûäng muâi
höi thöëi khoá chõu. Trïn cao nguyïn khöng hïì coá giöëng muöîi truyïìn
bïånh söët reát cho maáu ngûúâi. Tûâ mûúâi giúâ saáng trúã ài, trúâi noáng nûåc
rêët khoá chõu, nhûng trong nhûäng giúâ àûúåc mïånh danh laâ “giúâ
trùæng” êëy, nhûäng ngûúâi böå haânh nhoã beá cuãa chuáng ta dûâng chên
dûúái boáng maát cuãa nhûäng cêy göî to, khöng möåt tia nùæng mùåt trúâi
naâo loåt nöíi qua taán laá cuãa chuáng. Sûác lûåc cuãa Nen, Xtas vaâ boån treã
da àen vêîn àang rêët döìi daâo.
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 14
CHÛÚNG 38
Ngaây thûá nùm cuãa cuöåc haânh trònh, Xtas ài cuâng vúái Nen
trïn lûng con King, vò boån treã gùåp phaãi möåt rùång xiïm gai moåc dêìy
àïën nöîi ngûåa chó coá thïí ài theo con àûúâng voi àaä múã ra maâ thöi.
Bêëy giúâ laâ saáng súám, möåt buöíi saáng nùæng löång lêîy vaâ nhiïìu sûúng.
Boån treã troâ chuyïån vúái nhau vïì chuyïën ài, möîi ngaây chuáng caâng
àïën gêìn àaåi dûúng hún, àïën gêìn cha hún, nhûäng ngûúâi cha maâ
hiïån nay chuáng nhúá nhung vö haån. Tûâ luác chuáng bõ bùæt coác úã
Phaium túái nay, àoá laâ chuã àïì cuãa biïët bao nhiïu cuöåc troâ chuyïån,
nhûäng cuöåc chuyïån troâ bao giúâ cuäng khiïën boån treã caãm àöång rúi lïå.
Chuáng cûá nhùæc ài nhùæc laåi maäi: cha cuãa chuáng àang nghô rùçng caã
hai hoùåc laâ àaä khöng coân söëng trïn àúâi nûäa, hoùåc laâ àaä mêët ài vônh
viïîn, hai öng buöìn phiïìn, tuy thïë hoåvêîn thûúâng xuyïn phaái nhûäng
ngûúâi AÃ Rêåp túái Khaáctum, rêët xa caã Phasöàa nûäa, sau nùm ngaây
àûúâng nûäa coân xa hún, röìi sau àoá laåi cûá xa thïm maäi, maäi cho túái
khi túái àûúåc àaåi dûúng, hoùåc trûúác àoá, túái àûúåc möåt chöî coá thïí àaánh
àiïån. Ngûúâi duy nhêët trong caã àoaân biïët àûúåc nhûäng gò àang chúâ
àúåi laâ Xtas, coân Nen thò àang tin tûúãng rêët sêu sùæc rùçng, khöng coá
viïåc gò trïn àúâi naây Xtas khöng thïí laâm àûúåc, vaâ cö beá hoaân toaân
tin chùæc rùçng Xtas seä àûa àûúåc cö túái búâ àaåi dûúng. Cho nïn nhiïìu
lêìn cö beá vûúåt trûúác sûå kiïån àïí hònh dung trong caái àêìu oác nhoã beá
cuãa mònh nhûäng gò seä diïîn ra khi tin tûác àêìu tiïn vïì boån treã àïën
àûúåc tay caác öng böë - vaâ lñu lo nhû möåt con chim non, Nen kïí cho
Xtas nghe nhûäng àiïìu tûúãng tûúång àoá. “Caác ba àang ngöìi - cö beá
noái, - úã Port Xaiàú vaâ than khoác, böîng nhiïn coá möåt thùçng beá mang
túái bûác àiïån. Caái gò thïë naây? Ba em hoùåc ba anh seä múã àiïån ra,
nhòn chûä kñ vaâ àoåcthêëy: Xtas vaâ Nen! Ö, àïën luác êëy caã hai múái
sung sûúáng nheá, caã hai öng böë múái bêåt ngay dêåy àïí àiàoán chuáng
mònh. Àïën khi êëy caã nhaâ múái naáo nûác caã lïn, caã hai ba cuâng mûâng
- têët caã moåi ngûúâi àïìu ca ngúåi anh - röìi moåi ngûúâi túái àêy - röìi em
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 15
seä öm thêåt chùåt cöí ba, röìi sau àoá chuáng mònh seä maäi maäi bïn
nhau... röìi...”
Vaâ moåi sûå kïët thuác úã chöî laâ caái cùçm nhoã beá cuãa cö beá bùæt àêìu
run run, àöi mùæt tuyïåt àeåp biïën thaânh hai “àaâi” phun nûúác, röìi ngaã
àêìu vaâo vai Xtas, cö beá khoác oâa lïn vò buöìn, vò nhúá vaâ vò vui sûúáng
vúái yá nghô vïì cuöåc sum hoåp trong tûúng lai. Coân Xtas, vúái trñ tûúãng
tûúång bay böíng vaâo tûúng lai, em àoaán rùçng cha em seä tûå haâo vïì
em, öng seä noái: “Con khaá lùæm, xûáng àaáng laâ möåt ngûúâi Ba Lan
chên chñnh”! Em vö cuâng xuác àöång, trong traái tim traân ngêåp nhúá
nhung, nhiïåt tònh vaâ loâng quyïët têm khöng thïí naâo bõ nhuåt, rùæn
nhû theáp. “Ta phaãi cûáu bùçng àûúåc Nen - em nhuã thêìm - ta phaãi
söëng bùçng àûúåc túái caái giêy phuát êëy!” Vaâ khi êëy, chñnh em cuäng
caãm thêëy rùçng, khöng coá nöîi hiïím nguy naâo maâ em khöng thïí
chiïën thùæng, khöng coá trúã lûåc naâo em khöng thïí san bùçng.
Nhûng àïën chiïën thùæng cuöëi cuâng haäy coân xa lùæm. Luác naây
boån treã àang phaãi bùng qua rûâng cêy xiïm gai. Nhûäng caái gai daâi
cuãa loaâi cêy naây vaåch nïn nhûäng vïët xûúác maâu trùæng ngay caã trïn
laân da cuãa con King. Nhûng maäi röìi rûâng cêy cuäng thûa dêìn, vaâ
qua nhûäng caânh cêy ngöín ngang àaä coá thïí tröng thêëy rûâng xanh
xa xa. Mùåc duâ caái noáng àaä khiïën em thêëm mïåt, Xtas vêîn tuåt xuöëng
khoãi baânh, lïn ngöìi trïn àêìu voi àïí tröng xem coá thêëy nhûäng àaân
linh dûúng hay ngûåa vùçn phña trûúác hay khöng, vò em quyïët àõnh
phaãi cuãng cöë söë thõt dûå trûä.
Vïì phña bïn phaãi em tröng thêëy möåt àaân linh dûúng arien
chûâng vaâi chuåc con, lêîn giûäa chuáng laâ hai con àaâ àiïíu, nhûng khi
caã boån vûâa ài qua luâm cêy cuöëi cuâng vaâ con voi quaânh vïì phña traái,
thò möåt caãnh hoaân toaân khaác hùèn àêåp vaâo mùæt cêåu beá: úã caách àoá
chûâng nûãa cêy söë, em tröng thêëy nhûäng nûúng sùæn röång, vaâ úã ròa
nûúng laâ hún chuåc boáng ngûúâi maâu da àen, hònh nhû àang bêån
laâm àöìng.
- Ngûúâi da àen! - Em quay laåi phña Nen kïu lïn.
Tim em bùæt àêìu àêåp nhõp lo lùæng. Em do dûå möåt höìi khöng
hiïíu coá nïn quay laåi êín vaâo rûâng xiïm gai hay khöng, nhûng em
chúåt nghô rùçng, trong möåt vuâng dên cû àöng àuác, thò súám hay
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 16
muöån cuäng seä phaãi gùåp dên, phaãi quan hïå vúái hoå, vaâ tuyâ thuöåc vaâo
nhûäng möëi quan hïå àoá, söë phêån cuãa caã àoaân seä àûúåc àõnh àoaåt, nïn
sau khi suy nghô möåt chuát, em hûúáng con voi ài vïì phña caánh àöìng.
Chñnh vaâo luác êëy Cali cuäng tiïën laåi gêìn, vaâ troã tay vaâo phña
rùång cêy, noá baão:
- Öng lúán, kia laâ möåt laâng cuãa ngûúâi da àen, coânàêy laâ nhûäng
ngûúâi àaân baâ àang laâm nûúng sùæn. Cali coá phaãi vaâo laâng khöng?
- Chuáng ta seä cuâng vaâo laâng, - Xtas àaáp - cêåu seänoái cho hoå
biïët rùçng chuáng ta àïën àêy nhû nhûäng ngûúâi baån.
- Thûa öng chuã, Cali biïët seä phaãi noái vúái hoå àiïìugò, - cêåu beá
da àen kïu lïn veã àêìy tûå tin.
Röìi quay ngûåa vïì phña nhûäng ngûúâi àang laâm nûúng, noá àûa
tay lïn miïång laâm loa vaâ goåi to lïn:
- Yamco, he! Yambo sana!
Nghe thêëy tiïëng goåi naây nhûäng ngûúâi àaân baâ àang àaâo sùæn
bêåt dêåy vaâ àûáng nhû trúâi tröìng, nhûng chuyïån àoá chó keáo daâi trong
nhaáy mùæt, vò ngay sau àoá, hoå vûát hïët thuöíng cuöëc, vûâa kïu reá lïn
vûâa uâ teá chaåy vïì phña nhûäng rùång cêy bao quanh laâng.
Nhûäng ngûúâi böå haânh treã tuöíi thong thaã vaâ bònh tônh tiïën laåi
gêìn laâng. Trong rùång cêy coá tiïëng huá heát cuãa haâng trùm con ngûúâi,
röìi àöåt nhiïn im lùång bao truâm. Tiïëp theo àoá laâ tiïëng tröëng trêìm
huâng vang àöång phaá vúä bêìu khöng khñ im lùång, tiïëng tröëng vïì sau
khöng ngûâng laåi möåt giêy phuát naâo caã.
Roä raâng àoá laâ hiïåu lïånh chiïën àêëu cho caác chiïën sô, vò hún ba
trùm ngûúâi böîng nhö ra khoãi rùång cêy. Têët caã daân thaânh möåt haâng
daâi trûúác laâng, Xtas cho voi dûâng laåi caách chûâng trùm bûúác chên vaâ
bùæt àêìu ngùæm nghña hoå. Mùåt trúâi chiïëu saáng nhûäng thên hònh lûåc
lûúäng cuãa hoå, nhûäng löìng ngûåc röång raäi, nhûäng caánh tay khoãe
maånh. Hoå àûúåc vuä trang bùçng cung tïn vaâ giaáo maác. Chung quanh
àuâi hoå che möåt chiïëc quêìn ngùæn laâm bùçng cêy thaåch thaão, möåt
söëngûúâi khaác - bùçng da khó. Àêìu hoå mang nhûäng chiïëc löng chim
àaâ àiïíu, löng veåt, hoùåc nhûäng tuám löng lúãm chúãm, àêìu vûúån. Tröng
hoå thêåt thiïån chiïën vaâ dûä dùçn, nhûng hoå laåi àûáng bêët àöång trong
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 17
im lùång, vò sûå kinh ngaåc cuãa hoå quaá lúán, khiïën cho yá muöën àaánh
nhau bõ àeâ beåp ài. Moåi cùåp mùæt àïìu daán vaâo con King, vaâo caái baânh
maâu trùæng vaâ vaâo ngûúâi da trùæng àang ngöìi trïn àêìu voi.
Voi àöëi vúái hoå khöng phaãi laâ möåt con vêåt xa laå gò. Hoå söëng
triïìn miïn trong baåo lûåc cuãa voi, nhûäng àaân voi àïm àïm taân phaá
nhûäng nûúng sùæn, nhûäng vûúân chuöëi cuâng nhûäng vûúân coå àum cuãa
hoå. Vò giaáo vaâ tïn khöng xuyïn thuãng àûúåc da voi nïn nhûäng ngûúâi
da àen töåi nghiïåp noå àaânh phaãi chiïën àêëu vúái chuáng bùçng lûãa,
bùçng tiïëng kïu la, bùçng caách giaã tiïëng gaâ, bùçng caách àaâo nhûäng höë
sêu vaâ àùåt bêîy bùçng nhûäng cêy göî. Thïë nhûng chûa möåt ai trong
àúâi àûúåc tröng thêëy, thêåm chñ chûa möåt ai nghô túái chuyïån voi coá
thïí trúã thaânh nö lïå cho ngûúâi vaâ àïí cho ngûúâi ngöìi lïn cöí. Chñnh vò
thïë, caái caãnh àang úã trûúác mùæt hoå àêy kia vûúåt quaá xa moåi khaái
niïåm vaâ trñ tûúãng tûúång cuãa hoå, khiïën hoå khöng biïët nïn laâm gò:
chiïën àêëu hay chaåy tröën àïí mùåc cho söë phêån àõnh àoaåt moåi sûå.
Cho nïn, trong nöîi phêëp phoãng, lo súå vaâ kinh ngaåc, hoå chó
biïët thò thaâo baão nhau:
- Meå úi! Khöng biïët caái giöëng gò àïën vúái chuáng tavaâ caái gò àêy
àang chúâ chuáng ta vúái baân tay cuãa hùæn?
Khi àoá, Cali beân tiïën àïën caách hoå möåt têìm phoáng lao, àûáng
nhöím dêåy trïn baân àaåp vaâ goåi to lïn:
- Húäi caác ngûúâi, caác ngûúâi! Haäy nghe àêy tiïëng noáicuãa Cali,
con trai Phumba, võ vua huâng cûúâng cuãangûúâi Vahima trïn búâ
Baxxa Naröëc! Ö! Haäy nghe, haäy nghe àêy! Nïëu nhû caác ngûúâi hiïíu
àûúåc tiïëng noái cuãa hùæn, thò haäy chuá yá àïën tûâng lúâi cuãa hùæn!
- Chuáng ta hiïíu! - Tiïëng àaáp laåi tûâ ba trùm caáimiïång nghe
vang àöång.
- Vêåy thò xin múâi vua cuãa caác ngûúâi haäy bûúác ra,haäy noái roä
tïn hoå cuãa mònh, haäy múã thêåt to tai vaâ miïång àïí nghe cho roä!
- M'Rua! M'Rua! - Nhiïìu gioång xön xao kïu lïn.
M'Rua bûúác lïn trûúác haâng ngûúâi, nhûng khöngquaá ba bûúác
chên. Àoá laâ möåt ngûúâi da àen àaä giaâ, cao to lûåc lûúäng, nhûng hònh
nhû khöng mêëy can àaãm, vò bùæp àuâi run run àïën nöîi öng ta phaãi
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 18
cùæm cêy giaáo xuöëng àêët vaâ tò vaâo caán göî múái coá thïí àûáng vûäng nöíi
trïn àöi chên.
Theo gûúng cuãa öng ta, caác chiïën sô khaác cuäng cùæm ngûúåc
muäi giaáo xuöëng àêët, toã yá rùçng hoå muöën àûúåc nghe möåt caách ön hoâa
lúâi noái cuãa võ khaách múái túái.
Coân Cali cêët gioång cao hún nûäa:
- Húäi M'Rua vaâ húäi caác ngûúâi, luä laâng cuãa M'Rua! Caác ngûúâi
àaä nghe thêëy rùçng chñnh con trai cuãa vua ngûúâi Vahima àang noái
chuyïån vúái caác ngûúâi, võ vua maâ àaân boâ cuãa Ngûúâi phuã kñn caác
ngoån nuái caånh höì Baxxa Naröëc dêìy àùåc nhû àaân kiïën phuã kñn xaác
con hûúu cao cöí bõ giïët chïët vêåy. Thïë nhûng, Cali, con trai cuãa vua
ngûúâi Vahima noái gò àêy? Ta xin baáo trûúác cho caác ngûúâi möåt tin
vui to lúán laâ coá caã Mdimu Töët àïën laâng cuãa caác ngûúâi àoá!
Röìi noái goåi to hún nûäa:
- Àuáng thïë! Mdimu Töët! Ö ö ö!
Qua sûå im lùång bao truâm coá thïí hònh dung ra àûúåc nhûäng lúâi
cuãa Cali àaä gêy nïn êën tûúång to lúán àïën thïë naâo. Haâng nguä caác
chiïën sô xao àöång nhû soáng dêåy, vò möåt söë ngûúâi toâ moâ thò nhñch
lïn thïm vaâi bûúác coân nhûäng keã khaác thò luâi laåi vò súå haäi. M'Rua tò
caã hai tay lïn caán giaáo - vaâ im lùång cêm àùåc bao truâm möåt höìi lêu.
Laát sau, tiïëng lao xao múái dêìn lan khùæp haâng quên vaâ tûâng gioång
leã teã lùåp ài lùåp laåi: “Mdimu!”, “Mdimu”, àêy àoá vang lïn tiïëng kïu
“Yancig, yancig!” vûâa biïíu thõ sûå kñnh troång, vûâa biïíu thõ sûå chaâo
àoán.
Nhûng tiïëng noái cuãa Cali laåi aát hùèn trong tiïëng xò xaâo cuâng
nhûäng tiïëng kïu àoá:
- Caác ngûúâi haäy nhòn ài vaâ haäy vui mûâng lïn! Àoá, Mdimu Töët
àang ngöìi trïn kia, trong caái nhaâ maâu trùæng trïn lûng voi khöíng löì
àoá, vaâ voi khöíng löì vêng lúâi Mdimu, nhû möåt tïn nö lïå vêng lúâi
öngchuã, nhû àûáa con vêng lúâi meå vêåy! Ö! Àïën cha caác ngûúâi cuäng
nhû caác ngûúâi chûa tûâng thêëy chuyïån thïë naây bao giúâ àêu...
- Chûa thêëy! Yancig! Yancig!... Mùæt cuãa têët caã caác chiïën sô
àïìu tröng vïì phña “caái nhaâ”, tûác laâ caái baânh.
http://ebooks.vdcmedia.com
- Trïn sa maåc vaâ Trong rûâng thùèm 19
Coân Cali, ngûúâi maâ trong nhûäng buöíi hoåc tön giaáo trïn nuái
Linàe àaä àûúåc daåy rùçng loâng tin coá thïí lay chuyïín caã nuái, àöìng
thúâi laåi tin chùæc rùçng, lúâi cêìu nguyïån cuãa cö beá da trùæng coá thïí xin
àûúåc Thûúång àïë ban cho têët caã moåi àiïìu, nïn giúâ àêy tiïëp tuåc kïí vïì
“Mdimu Töët” hoaân toaân chên thaânh:
- Haäy nghe àêy, nghe àêy! Mdimu Töët ài trïn mònh voi vïì
phña mùåt trúâi thûác dêåy tûâ sau nuái non vaâ nhûäng con nûúác, àïën àoá
Mdimu Töët seä thûa vúái Linh thêìn Vô àaåi, àïí Ngûúâi gûãi vïì cho
chuáng ta nhûäng àaám mêy, vaâ trong nhûäng haån haán, nhûäng àaám
mêy naây seä truát mûa xuöëng cho kï, cho sùæn, cho chuöëi, cho coã
trong rûâng cuãa caác ngûúâi àïí caác ngûúâi coá nhiïìu thûác ùn, àïí nhûäng
àaân boâ sûäa cuãa caác ngûúâi coá nhiïìu coã ùn, àïí röìi chuáng cho caác
ngûúâi thûá sûäa thêåt àùåc, thêåt beáo! Caác ngûúâi coá muöën nhiïìu caái ùn
vaâ nhiïìu sûäa khöng, ú luä laâng?
- Hï! Muöën chûá, muöën chûá!
- Röìi Mdimu Töët seä noái vúái Linh thêìn Vô àaåi àïí Ngûúâi gûãi gioá
àïën cho caác ngûúâi, gioá seä xua ài khoãi laâng cuãa caác ngûúâi caái thûá
bïånh khiïën cho thên thïí cho ngûúâi trúã thaânh löî chöî nhû laát mêåt
cùæt ngang. Caác ngûúâi coá muöën gioá thöíi saåch caái bïånh àoá ài khöng, ú
luä laâng?
- Hï! Cûá thöíi saåch ài!
- Vaâ theo lúâi khêín cêìu cuãa Mdimu Töët, Linh thêìn Vô àaåi seä
baão vïå caác ngûúâi traánh khoãi nhûäng cuöåc têën cöng vaâ caãnh àúâi nö lïå,
vaâ nhûäng trêån mêët muâa... vaâ khoãi sû tûã, khoãi baáo, khoãi rùæn rïët,
khoãi chêu chêëu nûäa...
- Xin haäy laâm nhû thïë!...
- Vêåy thò haäy nghe tiïëp àêy vaâ haäy nhòn xem aiàang ngöìi
trûúác caái nhaâ giûäa hai tai cuãa voi vô àaåi kia? Ngöìi àoá laâ bvana
kubva - ngaâi da trùæng - vô àaåi vaâ nhiïìu sûác maånh khiïën voi vêîn
phaãi súå...
- Hï!
- ... Ngûúâi cêìm sêëm seát trong tay vaâ duâng sêëmseát àoá giïët chïët
luä ngûúâi aác...
http://ebooks.vdcmedia.com
- HENRICH SIENKIEVICH 20
- Hï!
- ... Ngûúâi giïët chïët sû tûã...
- Hï!
- ... Ngûúâi thaã nhûäng con rùæn lûãa...
- Hï!
- ... Nhûng ngûúâi seä khöng laâm gò haåi caác ngûúâi, nïëu nhû caác
ngûúâi tön kñnh Mdimu Töët.
- Yancig! Yancig!
- Nïëu nhû caác ngûúâi mang àïën cho ngûúâi böåt chuöëi khö,
trûáng gaâ, sûäa tûúi vaâ mêåt ong.
- Yancig! Yancig!
- Vêåy thò caác ngûúi haäy laåi gêìn àêy vaâ haäy cuái àêìu xuöëng
trûúác Mdimu Töët ài!
M'Rua vaâ caác chiïën sô cuãa öng ta vûâa khöng ngûâng kïu
“yancig” vûâa tiïën hún chuåc bûúác lïn phña trûúác, nhûng thêåt thêån
troång vò caái súå àêìy mï tñn àöëi vúái Mdimu cuäng nhû caái súå haäi thuêìn
tuyá àöëi vúái con voi khiïën cho nhûäng bûúác chên cuãa hoå bõ haäm laåi.
Nhòn thêëy con Xaba, hoå laåi hoaãng lïn lêìn nûäa, vò hoå cûá tûúãng noá laâ
con vöbö, möåt loaâi vêåt to bùçng con baáo, löng hoe, sinh söëng úã vuâng
naây vaâ vuâng phña Nam Abixinia1 maâ cû dên trong vuâng súå hún caã
sû tûã vò noá thñch thõt ngûúâi hún moåi thûá khaác vaâ rêët taáo baåo, daám
têën cöng caã nhûäng ngûúâi àaân öng coá vuä trang. Nhûng hoå laåi yïn
loâng ngay khi tröng thêëy thùçng beá da àen nhoã con buång troân ung
uãng tuám cöí dïì giûä con vöbö kinh khuãng êëy laåi. Song chñnh caái àoá
coân khiïën cho nhûäng àiïìu hònh dung cuãa hoå vïì quyïìn lûåc to lúán
cuãa Mdimu Töët vaâ öng da trùæng caâng to lúán hún, vaâ nhòn con voi,
nhòn Xaba, hoå thò thaâo vúái nhau: “Nïëu nhû hoå àaánh buâa àûúåc caã
vöbö thò ai trïn àúâi naây coá thïí chöëng nöíi hoå?” Tuy nhiïn, giêy phuát
long troång nhêët diïîn ra, khi Xtas quay laåi phña Nen, trûúác hïët laâ
cuái àêìu thêåt thêëp, röìi veán bûác vaách cuãa caái kiïåu àûúåc duâng laâm
1
Theo E. Reclus-Lefcore: Thaám hiïím Abixinia (Chuá thñch cuãa taác giaã).
http://ebooks.vdcmedia.com
nguon tai.lieu . vn