Xem mẫu
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
o ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i v i t ch c th ng nh t ñã v ch ra ñư ng l i cách m ng ñúng
ñ n : làm cách m ng dân t c dân ch nhân dân, ti n lên ch nghĩa xã h i.
o V ch ra phương hư ng cách m ng ñúng ñ n : s d ng b o l c c a qu n chúng theo quan ñi m
ch nghĩa Mác - Lênin.
o Cách m ng Vi t Nam tr thành m t b ph n khăng khít c a cách m ng th gi i, Vi t Nam có
nhi u ñ ng minh m i và cũng góp ph n mình vào s nghi p cách m ng th gi i.
B ng nh ng s ki n l ch s c th , hãy nêu rõ vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong
Caâu 19.
quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam.
H ng d n tr l i
Vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam ñư c th hi n
qua các s ki n sau :
Tìm ñư c con ñư ng c u nư c:
• Tháng 7 năm 1920, ñ c Sơ th o l n th nh t nh ng lu n cương v v n ñ dân t c và v n ñ
thu c ñ a c a Lênin...
• Tháng 12 năm 1920, tham gia ð i h i Tua, b phi u tán thành gia nh p Qu c t C ng s n và
thành l p ð ng C ng s n Pháp.
Truy n bá ch nghĩa Mác Lênin vào Vi t Nam: Vi t sách báo...
ðào t o cán b :
• Năm 1925 thành l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên. Báo Thanh niên và sách ðư ng
Kách m nh ñã trang b lí lu n gi i phóng dân t c cho cán b c a H i.
• Năm 1928, nhi u cán b c a H i tham gia phong trào ”vô s n hóa” tham gia tuyên truy n và
v n ñ ng cách m ng.
ð u năm 1930, ch trì H i ngh h p nh t ð ng t i C u Long...
So n th o Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng: Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t,...
So sánh m t s ñi m ch y u trong n i dung Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a
Caâu 20.
ð ng v i Lu n cương chính tr năm 1930 ñ th y rõ s ñúng ñ n c a văn ki n trư c và
s h n ch c a văn ki n sau.
H ng d n tr l i
* B ng so sánh :
Cương lĩnh Lu n cương
N i dung
(Nguy n Ái Qu c, 3/2/1930) (Tr n Phú, 10/1930)
Hai giai ño n c a cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách
m ng Vi t Nam m ng xã h i ch nghĩa. m ng xã h i ch nghĩa.
Nhi m v cách m ng Ch ng ñ qu c, ch ng phong ki n ðánh ñ phong ki n, ñánh ñ ñ
qu c.
L c lư ng cách m ng Công - nông, liên l c v i trí th c, Công - nông.
ti u tư s n, trung nông.
Vai trò lãnh ñ o c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a
ñ ng. cách m ng Vi t Nam. cách m ng Vi t Nam.
V trí cách m ng Là m t b ph n c a cách m ng th Quan h m t thi t v i cách m ng th
gi i. gi i.
Phương th c cách Tphpt ch c qu n chúng ñ u
m ng tranh.
Nh n xét : Qua b ng so sánh chúng ta th y, Lu n cương chính tr ti p thu nh ng v n ñ cơ b n c a
văn ki n thành l p ð ng và b sung thêm phương pháp cách m ng, song hai v n ñ nhi m v và l c
lư ng c a cách m ng tư s n dân quy n còn h n ch : ñ t nhi m v ch ng phong ki n lên trên ch ng ñ
- Trang 11 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
qu c và không th y kh năng cách m ng c a các t ng l p khác trong xã h i Vi t Nam. Nh ng h n ch
này ph i tr i qua m t quá trình ñ u tranh trong th c ti n m i kh c ph c ñư c.
CHƯƠNG II. VI T NAM T NĂM 1930 ð N NĂM 1945
Trình bày nh ng nét chính v phong trào cách m ng 1930 - 1931 v i ñ nh cao là Xô
Caâu 21.
vi t - Ngh Tĩnh : nguyên nhân bùng n , tóm lư c di n bi n, ý nghĩa và bài h c kinh
nghi m.
H ng d n tr l i
1/ Nguyên nhân bùng n phong trào cách m ng 1930 – 1931 :
- Cu c kh ng ho ng kinh t th gi i (1929 - 1933) ñã tác ñ ng m nh m ñ n Vi t Nam, làm cho
n n kinh t Vi t Nam tiêu ñi u, sơ xác, ñ i s ng c a nhân dân lao ñ ng h t s c cơ c c. T sau cu c
kh i nghĩa Yên Bái th c dân Pháp thi hành chính sách ”kh ng b tr ng” hòng d p t t phong trào cách
m ng. Tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng kinh t cùng v i chính sách kh ng b tr ng c a th c dân Pháp
càng nung n u lòng căm thù, nâng cao tinh th n cách m ng c a nhân dân ta.
- Mâu thu n xã h i gay g t (dân t c Vi t Nam > < th c dân Pháp, nông dân > < ñ a ch phong
ki n). ðó là nguyên nhân sâu sa và tr c ti p ñưa ñ n cao trào cách m ng (1930 - 1931)
- nh hư ng c a phong trào Cách m ng qu c t ñ i v i Vi t Nam.
- ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o giai c p công nhân và nhân dân lao ñ ng
nư c ta ñ ng lên ñ u tranh ch ng ñ qu c Pháp và phong ki n tay sai, giành ñ c l p t do.
M r ng : Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân ð ng ra ñ i và lãnh ñ o là nguyên nhân cơ
b n và quy t ñ nh nh t là ch y u và quy t ñ nh nh t. B i vì, n u không có s lãnh ñ o c a ð ng thì mâu
thu n lúc ñó nhi u nh t cùng ch d n ñ n nh ng cu c ñ u tranh nh , l t , t phát, không th tr thành m t
cao trào t giác (1930 - 1931).
2/ Di n bi n phong trào :
a. Phong trào trên toàn qu c:
o Trong b i c nh kh ng ho ng kinh t – xã h i, Pháp ñàn áp ñ m máu kh i nghĩa Yên Bái, ð ng
C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o phong trào ñ u tranh c a công nông trong c nư c
o Tháng 2/1930 bãi công c a công nhân ñ n ñi n cao su Phú Ri ng. Hà N i, ngày 22/02 có
treo c ñ , búa li m.
o Tháng 3 và tháng 4 có cu c ñ u tranh c a công nhân nhà máy s i Nam ð nh, nhà máy diêm và
cưa B n Th y .
o Nhân ngày Qu c t lao ñ ng 1/5, c nư c bùng n nhi u cu c ñ u tranh .
o L n ñ u tiên công nhân Vi t Nam bi u tình k ni m ngày Qu c t lao ñ ng, ñ u tranh ñòi
quy n l i cho nhân dân lao ñ ng trong nư c, th hi n tình ñoàn k t cách m ng v i nhân dân
lao ñ ng th gi i.
o Tháng 6 ñ n tháng 8/1930 c nư c có 121 cu c ñ u tranh.
b. Phong trào Ngh Tĩnh:
o Tháng 9/1930 phong trào ñ u tranh dâng cao, nh t là hai t nh Ngh An và Hà Tĩnh. Nông
dân bi u tình có vũ trang t v v i hàng nghìn ngư i kéo ñ n huy n l , t nh l ñòi gi m thu
các huy n Nam ðàn, Thanh Chương, Di n Châu, Anh Sơn (Ngh An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) …
ñư c công nhân Vinh - B n Th y hư ng ng .
o Tiêu bi u là cu c bi u tình c a 8000 nông dân Hưng Nguyên (Ngh An) ngày 12/09/1930 v i
kh u hi u: “ð ñ o ch nghĩa ñ qu c !”. ð n g n Vinh, con s lên t i 3 v n ngư i, x p hàng
dài 4 km. Pháp ñàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm ch t 217 ngư i, b thương 126
ngư i. Chính quy n th c dân, phong ki n b tê li t, tan rã nhi u huy n, xã .
o Nhi u c p y ð ng thôn xã lãnh ñ o nhân dân làm ch v n m nh, t qu n lý ñ i s ng chính
tr , kinh t , văn hóa xã h i ñ a phương, làm ch c năng c a chính quy n: Xô vi t Ngh - Tĩnh.
3/ Ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m :
a. Ý nghĩa l ch s
Kh ng ñ nh ñư ng l i ñúng ñ n c a ð ng, quy n lãnh ñ o c a giai c p công nhân ñ i v i cách
m ng các nư c ðông Dương.
- Trang 12 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
Kh i liên minh công nông hình thành.
Là cu c t p dư t ñ u tiên cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này .
ðư c ñánh giá cao trong phong trào c ng s n và công nhân qu c t .
Qu c t C ng s n công nh n: ð ng C ng s n ðông Dương là phân b ñ c l p tr c thu c
Qu c t C ng s n.
b. Bài h c kinh nghi m: ð l i bài h c quý v công tác tư tư ng, xây d ng kh i liên minh công nông,
m t tr n dân t c th ng nh t, t ch c lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh …
Ch ng minh r ng Xô Vi t Ngh - Tĩnh là hình thái sơ khai c a chính quy n công
Caâu 22.
nông nư c ta, là chính quy n c a dân, do dân và vì dân.
H ng d n tr l i
a. Sau khi thành l p chính quy n Xô vi t Ngh - Tĩnh ñã ñem l i nhi u l i ích căn b n cho nhân dân :
Kinh t : Chia ru ng ñ t cho nông dân, b t ñ a ch b tô chính, gi m tô ph , bãi b các th thu
c a ñ qu c, phong ki n.
Chính tr : Th c hi n các quy n t do, dân ch , l p các t ch c qu n chúng, các ñ i t v ñ
và tòa án nhân dân ñư c thành l p... Thông qua các cu c mít tinh, h i ngh ñ tuyên truy n,
giáo d c ý th c chính tr cho qu n chúng nhân dân.
Quân s : M i làng ñ u có nh ng ñ i t v vũ trang.
Xã h i : Phát ñ ng phong trào ñ i s ng m i, bài tr mê tín d ñoan, h t c t n kém phi n ph c.
Tr t t xã h i ñư c ñ m b o, n n tr m cư p không còn.
* H n ch :
- Chưa l p ñư c chính quy n hoàn ch nh, chưa tri t ñ gi i quy t ru ng ñ t cho nông dân.
- Chưa tri t ñ gi quy t ru ng ñ t cho nông dân.
* Ý nghĩa :
- Tuy m i thành l p m t s xã, t n t i 4 ñ n 5 tháng song Xô Vi t Ngh - Tĩnh ñã t rõ b n ch t
Cách m ng và tính ưu vi t. ðó là m t chính quy n c a dân, do dân và vì dân.
- Dư i s lãnh ñ o c a ð ng, giai c p công - nông ñoàn k t v i các t ng l p nhân dân khác có
kh năng l t ñ n n th ng tr c a ñ qu c và phong ki n ñ xây d ng cu c s ng m i.
Phong trào dân ch 1936 - 1939 ñã di n ra trong hoàn c nh l ch s như th nào ?
Caâu 23.
Hãy trình bày ch trương c a ð ng C ng s n ðông Dương và các hình th c ñ u tranh
trong th i kì này.
H ng d n tr l i
1. Hoàn c nh l ch s phong trào 1936 – 1939 :
a. Tình hình chính tr
- Th gi i :
Nh ng năm 30 c a th k XX, th l c phát xít c m quy n ð c, Italia, Nh t B n ch y ñua
vũ trang, chu n b chi n tranh th gi i.
07/1935, ð i h i l n VII - Qu c t C ng s n xác ñ nh nhi m v ch ng ch nghĩa phát xít, ñ u
tranh giành dân ch , b o v hòa bình, thành l p M t tr n nhân dân r ng rãi.
04/1936, M t tr n nhân dân lên c m quy n Pháp, thi hành c i cách ti n b thu c ñ a: ð i
v i ðông Dương, Pháp c phái ñoàn sang ñi u tra tình hình, c Toàn quy n m i, n i r ng
quy n t do báo chí …
- Vi t Nam: Có nhi u ñ ng phái chính tr ho t ñ ng: ñ ng cách m ng, ñ ng theo xu hư ng c i lương,
ñ ng ph n ñ ng …, nhưng ð ng C ng s n ðông Dương là ð ng m nh nh t, có t ch c ch t ch , ch
trương rõ ràng.
b. Tình hình kinh t - xã h i
- Kinh t :
+ Nông nghi p: Tư b n Pháp chi m ño t ru ng ñ t, ch y u tr ng cao su, ñay, gai, bông …
+ Công nghi p: ð y m nh khai m . S n lư ng ngành d t, xi măng, ch c t rư u tăng. Các ngành
ít phát tri n là ñi n, nư c, cơ khí, ñư ng, gi y, diêm...
+ Thương nghi p: Th c dân ñ c quy n bán thu c phi n, rư u, mu i và xu t nh p kh u.
- Trang 13 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
Nh ng năm 1936 - 1939 là th i kỳ ph c h i và phát tri n kinh t Vi t Nam. Tuy nhiên kinh t
Vi t Nam v n l c h u và l thu c kinh t Pháp.
- Xã h i :
+ Công nhân: th t nghi p, lương gi m.
+ Nông dân: không ñ ru ng cày, ch u m c ñ a tô cao và bóc l t c a ñ a ch , cư ng hào…
+ Tư s n dân t c: ít v n, ch u thu cao, b tư b n Pháp chèn ép .
+ Ti u tư s n trí th c: th t nghi p, lương th p .
+ Các t ng l p lao ñ ng khác: ch u thu khóa n ng n , sinh ho t ñ t ñ .
ð i s ng ña s nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia ñ u tranh ñòi t do, cơm áo dư i s
lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương .
2. Phong trào dân ch 1936 - 1939 :
a/ Ch trương c a ð ng trong nh ng năm 1936 - 1939 th hi n Ngh quy t tháng 7/1936 c a H i
ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương do Lê H ng Phong ch trì Thư ng H i
(Trung Qu c ) và H i ngh Trung ương các năm 1937, 1938.
Nhi m v chi n lư c và m c tiêu: Ch ng ñ qu c và phong ki n .
Nhi m v tr c ti p, trư c m t: ð u tranh ch ng ch ñ ph n ñ ng thu c ñ a, ch ng phát xít,
ch ng nguy cơ chi n tranh, ñòi t do, dân sinh, dân ch , cơm áo, hòa bình.
Hình th c ñ u tranh: K t h p các hình th c công khai và bí m t, h p pháp và b t h p pháp.
Ch trương: Thành l p M t tr n th ng nh t nhân dân ph n ñ ðông Dương. Tháng 3/1938, ñ i
thành M t tr n th ng nh t dân ch ðông Dương, g i t t là M t tr n dân ch ðông Dương.
b/ Nh ng phong trào ñ u tranh tiêu bi u :
- Phong trào ðông Dương ð i h i :
+ Năm 1936, ð ng phát ñ ng các t ng l p nhân dân h i h p th o ra b n nguy n v ng g i t i
phái ñoàn Chính ph Pháp ti n t i tri u t p ðông Dương ð i h i (8/1936).
+ Các y ban hành ñ ng thành l p Nam kỳ, B c kỳ, Trung kì ( Nam kì có hơn 600 y ban
hành ñ ng thành l p, phát truy n ñơn, ra báo, mít tinh, th o lu n dân ch , dân sinh… )
+ Tháng 9/1936 Pháp gi i tán y ban hành ñ ng, c m h i h p, t ch thu các báo.
- Phong trào ñ u tranh ñòi t do, dân sinh, dân ch : Trong nh ng năm 1937 - 1939, các cu c mít
tinh bi u tình ñòi các quy n s ng c a các t ng l p nhân dân. Tiêu bi u là cu c ñ u tranh vào ngày Qu c
t lao ñ ng 01/05/1938, l n ñ u tiên nhi u cu c mít tinh t ch c công khai Hà N i và nhi u nơi khác,
thu hút ñông ñ o qu n chúng tham gia.
- ð u tranh ngh trư ng: Là m t hình th c ñ u tranh m i m c a ð ng:
+ ð ng v n ñ ng ngư i ti n b trong hàng ngũ trí th c phong ki n, tư s n dân t c ra ng c vào
Vi n dân bi u B c kỳ, Trung kỳ, H i ñ ng kinh t - lý tài ðông Dương, H i ñ ng qu n h t
Nam kỳ.
+ M c tiêu: M r ng l c lư ng M t tr n dân ch và v ch tr n chính sách ph n ñ ng c a th c
dân, tay sai, bênh v c quy n l i c a nhân dân.
- ð u tranh trên lĩnh v c báo chí
+ T năm 1937 báo chí công khai c a ð ng b ng ti ng Vi t: Tin t c, ð i nay…, b ng ti ng
Pháp: Lao ñ ng), Tranh ñ u báo chí ñã tr thành mũi xung kích trong nh ng phong trào l n
c a cu c v n ñ ng dân ch , dân sinh th i kỳ 1936 - 1939.
+ Nhi u sách chính tr – lý lu n xu t b n công khai ho c ñưa t Pháp v . Nhi u tác ph m văn
h c hi n th c phê phán ra ñ i như: Bư c ñư ng cùng, T t ñèn, S ñ . Thơ cách m ng, k ch
ð i cô L u…
c/ K t qu : Thu k t qu to l n v văn hóa - tư tư ng: ñông ñ o các t ng l p nhân dân ñư c giác ng
v con ñư ng cách m ng…
Caâu 24. Trình bày ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939.
H ng d n tr l i
1. Ý nghĩa c a phong trào dân ch 1936 - 1939 :
+ Là phong trào qu n chúng r ng l n, có t ch c, dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông
Dương.
- Trang 14 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
+ Bu c chính quy n th c dân ph i như ng b m t s yêu sách v dân sinh, dân ch ; qu n chúng
ñư c giác ng v chính tr , tr thành l c lư ng chính tr hùng h u c a cách m ng; cán b ñ c
t p h p và trư ng thành.
+ Là m t cu c t ng di n t p, chu n b cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này.
2. Bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939 :
+ V vi c xây d ng M t tr n dân t c th ng nh t.
+ T ch c, lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh công khai, h p pháp.
+ ð u tranh tư tư ng trong n i b ð ng và v i các ñ ng phái chính tr ph n ñ ng.
+ ð ng th y ñư c h n ch trong công tác m t tr n, dân t c…
M r ng : Theo anh (ch ), ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i
cách m ng Vi t Nam là gì ?
Ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i cách m ng Vi t Nam : ñây
là cu c di n t p th hai chu n b cho Cách m ng tháng Tám 1945.
So sánh ch trương, sách lư c cách m ng c a ð ng C ng s n ðông Dương và hình
Caâu 25.
th c ñ u tranh gi a th i kì 1930 - 1931 v i th i kì 1936 - 1939.
H ng d n tr l i
Phong trào cách m ng Cao trào dân ch
N i dung
1930 – 1931 1936 – 1939
ð qu c và phong ki n Th c dân Pháp ph n ñ ng và tay sai.
Nh n ñ nh k thù
ðòi “ð c l p dân t c” và “Ngư i ðòi “T do, dân ch , cơm áo, hoà
M c tiêu ñ u tranh
cày có ru ng” bình”.
M t tr n Dân ch ðông Dương,
Liên minh công - nông.
T p h p l c lư ng
t p h p m i l c lư ng dân ch , yêu
nư c và ti n b .
Các giai c p, các t ng l p (công nhân,
Ch y u công nhân - nông dân.
L c lư ng tham gia
nông dân, trí th c, dân nghèo thành
th ), các gi i, các l a tu i, các ñoàn th ,
các h i...
- Chính tr : Bão công, bi u tình. - Chính tr , công khai :
Phương pháp và
- B o ñ ng vũ trang : ðánh phá + Thu th p nguy n v ng c a nhân
hình th c ñ u tranh
huy n l , ñ n ñi n, nhà ga, tr i dân...
giam,... + Xu t b n sách báo...
- N a h p pháp.
Nông thôn và các trung tâm công Ch y u thành th .
ð a bàn
nghi p.
Trình bày nh ng nét chính v tình hình Vi t Nam trong nh ng năm ñ u sau Chi n
Caâu 26.
tranh th gi i th hai.
H ng d n tr l i
1. Tình hình chính tr :
+ Th gi i :
Ngày 1/9/1939 : Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ngày 3/9/1939: Pháp tuyên chi n v i ð c.
Tháng 6/1940, Pháp ñ u hàng ð c.
+ Vi t Nam :
ðông Dương, ðô ñ c ðơcu làm Toàn quy n th c hi n m t lo t chính sách vơ vét s c ngư i,
•
s c c a c a Vi t Nam ñ d c vào cu c chi n tranh .
- Trang 15 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
• Cu i tháng 9/1940, Nh t vư t biên gi i Vi t – Trung vào mi n B c Vi t Nam, Pháp ñ u hàng.
Nh t gi nguyên b máy th ng tr c a Pháp ñ vơ vét kinh t ph c v cho chi n tranh, ñàn áp
cách m ng. Vi t Nam ñ t dư i ách th ng tr c a Nh t – Pháp.
• Tháng 12/1941 : Pháp cam k t h p tác v i Nh t v m i phương di n.
• T tháng 9/1940, Pháp – Nh t câu k t v i nhau ñ áp b c bóc l t nhân dân ðông Dương
nhưng bì mâu thu n quy n l i, cho nên chúng ñ u nh m ng m chu n b ñ i phó nhau.
Vi t Nam, bên c nh ñ ng phái thân Pháp còn có ñ ng phái thân Nh t như : ð i Vi t, Ph c
•
Qu c …ra s c tuyên truy n l a b p v văn minh, s c m nh Nh t B n, thuy t ð i ðông Á, d n
ñư ng cho Nh t h t c ng Pháp.
• Tháng 6/1941, ð c t n công Liên Xô. Năm 1945, châu Âu : phát xít ð c b th t b i n ng n ;
châu Á – Thái Bình Dương, Nh t b thua to nhi u nơi.
ðông Dương, ngày 9/3/1945 Nh t ñ o chính Pháp. L i d ng cơ h i ñó, các ñ ng phái chính
•
tr Vi t Nam tăng cư ng ho t ñ ng. Qu n chúng nhân dân s c sôi khí th , s n sàng vùng lên
kh i nghĩa.
2. Tình hình kinh t - xã h i :
* Kinh t :
Chính sách c a Pháp Chính sách c a Nh t
• ð u tháng 9/1939, Toàn quy n Catơru • Pháp bu c ph i ñ cho Nh t s d ng phương ti n giao
ra l nh t ng ñ ng viên nh m “cung c p thông, ki m soát ñư ng s t, tàu bi n. Nh t b t Pháp
cho m u qu c ti m l c t i ña c a ðông trong 4 năm 6 tháng n p kho n ti n 723.786.000 ñ ng.
Dương v quân s , nhân l c, các s n • Cư p ru ng ñ t c a nông dân, b t nông dân nh lúa,
ph m và nguyên li u”. ngô ñ tr ng ñay, th u d u ph c v cho nhu c u chi n
• Pháp thi hành chính sách “Kinh t ch tranh .
huy” : tăng m c thu cũ, ñ t thêm thu • Bu c Pháp xu t c ng các nguyên li u chi n tranh sang
m i …, sa th i b t công nhân, viên Nh t v i giá r như : than, s t, cao su, xi măng…
ch c, gi m ti n lương, tăng gi làm…, • Công ty c a Nh t ñ u tư vào nh ng ngành ph c v
ki m soát g t gao s n xu t, phân ph i, cho quân s như măng-gan, s t, ph t phát, crôm.
n ñ nh giá c .
* Xã h i :
• Chính sách bóc l t c a Pháp – Nh t ñ y nhân dân ta t i ch cùng c c : Cu i 1944 ñ u năm
1945 có t i 2 tri u ñ ng bào ta ch t ñói .
• Các giai c p, t ng l p nư c ta, tr tay sai ñ qu c, ñ i ñ a ch và tư s n m i b n ñ u b nh
hư ng b i chính sách bóc l t c a Pháp - Nh t .
ð ng C ng s n ðông Dương ph i k p th i, ñ ra ñư ng l i ñ u tranh phù h p.
M r ng : ði m gi ng và khác nhau trong m c ñích c a chính sách bóc l t c a th c dân Pháp
và phát xít Nh t là gì ?
Gi ng : th ño n c a chúng nh m che ñ y hành vi áp b c bóc l t nhân dân Vi t Nam, l a b p
nhân dân ta l m tư ng chúng là “b n” ch không ph i là “k thù”.
Khác : Th ño n chính tr c a Pháp nh m c ng c ách th ng tr c a Pháp ðông Dương còn
trong khi ñó th ño n c a Nh t là làm ch d a cho vi c Nh t cai tr ðông Dương vì Nh t m i
xâm lư c và nh y vào ðông Dương.
Nêu hoàn c nh, n i dung cơ b n và ý nghĩa l ch s c a H i ngh Ban Ch p hành
Caâu 27.
Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 11/1939.
H ng d n tr l i
a. Hoàn c nh :
• Ngày 1/9/1939, Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ð c t n công Pháp. Tháng 6/1940, Pháp
ñ u hàng.
• Tháng 9/1940: phát xít Nh t nh y vào ðông Dương, c u k t v i Pháp ñ vơ vét tài l c và ñàn
áp cách m ng Vi t Nam Nhân dân Vi t Nam ph i gánh ch u ách th ng tr c a hai t ng áp
b c Pháp – Nh t.
- Trang 16 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
• ð ng trư c tình hình m i, Ban ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương h p H i
ngh l n th 6 (8/11/1939) h p t i Bà ði m (Hóc Môn – Gia ð nh) do T ng Bí thư Nguy n
Văn C ch trì.
b. N i dung cơ b n c a Ngh quy t H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông
Dương tháng 11/1939 :
Xác ñ nh k thù trư c m t là ñ qu c phát xít.
ð t nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u.
T m gác kh u hi u cách m ng ru ng ñ t, thay kh u hi u "Chính quy n công nông" b ng kh u
hi u "Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương".
Ch trương thành l p M t tr n dân t c Th ng nh t Ph n ñ ðông Dương, nh m ñoàn k t r ng
rãi các t ng l p, giai c p, các dân t c ðông Dương, chĩa mũi nh n vào k thù ch y u trư c
m t là ñ qu c phát xít.
Phân tích n i dung s chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c ?
o Lu n cương chính tr (1930) c a ð ng ñã ñ ra hai nhi m v chi n lư c “ñánh ñ ñ qu c và
phong ki n”. Hai nhi m v này có m i quan h ch t ch v i nhau.
o Trong m t giai ño n 1939 - 1941, ð ng C ng s n ñã k p th i chuy n hư ng ch ñ o chi n
lư c: t p chung mũi nh n vào k thù ch y u trư c m t là ch nghĩa ñ qu c - phát xít, ñ t
nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u, t m rút “Cách m ng ru ng ñ t”, thay kh u hi u
“Chính ph công - nông” b ng “Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương”
c. Ý nghĩa: H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th VI ñánh d u s chuy n hư ng ñúng ñ n
v ch ñ o chi n lư c cách m ng. ð ng C ng s n ðông Dương giương cao ng n c gi i phóng dân t c,
ñoàn k t r ng rãi các t ng l p, giai c p và dân t c ðông Dương trong cùng m t M t trân Dân t c Th ng
nh t, m ñư ng ñi t i th ng l i c a Cách m ng Tháng Tám năm 1945.
Nêu hoàn c nh và n i dung cơ b n c a H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành
Caâu 28.
Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 5/1941. Theo anh (ch ), H i ngh Trung
ương ð ng tháng 5/1941 có ý nghĩa quan tr ng như th nào ?
H ng d n tr l i
a. Hoàn c nh l ch s : Ngày 28/01/1941, lãnh t Nguy n Ái Qu c tr v nư c tr c ti p lãnh ñ o cách
m ng, tri u t p H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 P c Bó (Cao B ng) t ngày 10
ñ n 19/5/1941.
b. N i dung :
• Kh ng ñ nh ch trương ñúng ñ n c a H i ngh 6 và 7 nhưng ñ cao hơn n a nhi m v gi i
phóng dân t c và ñưa nhi m v này lên hàng ñ u.
• T m gác kh u hi u "ðánh ñ ñ a ch , chia ru ng ñ t cho dân cày" thay b ng kh u hi u "T ch
thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và Vi t gian chia cho dân cày nghèo”, gi m tô, gi m t c ...
• Ch trương thành l p m t tr n dân t c th ng nh t riêng cho t ng nư c Vi t Nam, Lào,
Campuchia.
• Nhi m v trung tâm c a ð ng trong giai ño n này: chu n b kh i nghĩa vũ trang
• B u Ban Ch p hành Trung ương do Trư ng Chinh làm T ng Bí thư.
• Ngày 19/05/1941, thành l p M t tr n Vi t Minh. Năm tháng sau, Tuyên ngôn, Chương trình,
ði u l Vi t Minh ñư c công b chính th c.
c. Ý nghĩa : H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 có ý nghĩa quan tr ng. Ngh quy t
c a H i ngh l n 8 ñã hoàn ch nh vi c chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c và sách lư c cách m ng ñã ñ
ra H i ngh Ban Ch p hàng Trung ương l n th 6 (11/1939). Nó có tác d ng quy t ñ nh trong vi c
v n ñ ng toàn ð ng, toàn dân chu n b ti n t i Cách m ng tháng Tám.
M r ng :
V n ñ 1 : T i sao ñ n tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c ?
+ Trong th i gian Qu ng Châu (1925 – 1926), Nguy n Ái Qu c thành l p H i Vi t Nam Cách
m ng thanh niên. ð n tháng 2/1930, Ngư i ñã tri u t p h i ngh h p nh t ba t ch c C ng s n
Vi t Nam t i Hương C ng. Nguy n Ái Qu c chưa v nư c b i vì Cách m ng Vi t Nam chưa
có th i cơ giành th ng l i.
- Trang 17 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
+ ð n tháng 9/1939, th chi n th hai (1945) bùng n , phe ñ ng minh và các dân t c tiên b trên
th gi i nh n r ng ch nghĩa Phát xít s th t b i và lúc ñó th i cơ c a các dân t c thu c ñ a
giành ñ c l p s ñ n.
+ Vì th tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c lãnh ñ o Cách m ng chu n b m i ñi u ki n
ñ ñón th i cơ giành ñ c l p hoàn toàn.
V n ñ 2 : Theo anh (ch ), trong các ch trương c a H i ngh l n 8 Ban Ch p hành Trung ương
ð ng C ng s n ðông Dương (5/1941), ch chương nào là quan tr ng nh t ? Vì sao ?
+ Ch trương quan tr ng nh t là : Trư c h t ph i làm sao gi i phóng cho ñư c các dân t c ðông
Dương kh i ách Pháp - Nh t. Vì v y h i ngh quy t ñ nh t m gác kh u hi u “ñánh ñ ñ a ch ,
chia ru ng ñ t cho dân cày”, thay b ng các kh u hi u t ch thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và
Vi t gian chia cho dân cày nghèo, gi m tô, gi m t c, chia l i ru ng công ti n t i th c hi n
“ngư i cày có ru ng”
+ B i vì : “N u không gi i quy t ñư c v n ñ dân t c gi i phóng, không ñòi ñư c ñ c l p t do
cho toàn th dân t c, thì ch ng nh ng toàn th qu c gia dân t c còn ch u mãi ki p ng a trâu,
mà quy n l i c a b ph n giai c p ñ n v n năm cũng không ñòi l i ñư c”.
B ng ki n th c v kh i nghĩa B c Sơn, kh i nghĩa Nam Kì và binh bi n ðô
Caâu 29.
Lương, hãy hoàn thi n b ng sau:
Kh i nghĩa Kh i nghĩa Binh bi n
B c Sơn Nam Kì ðô Lương
Nguyên nhân
Di n bi n chính
K t qu
Ba s ki n trên có ý nghĩa l ch s như th nào ?
H ng d n tr l i
* Hoàn thành b ng :
Kh i nghĩa B c Sơn Kh i nghĩa Nam Kì Binh bi n ðô Lương
- Ngày 22/9/1940, phát xít - Pháp ñã b t binh lính Vi t - T i Ngh An, binh lính
Nguyên Nh t ñánh vào L ng Sơn. Nam làm bia ñ ñ n cho ngư i Vi t b t bình trư c
nhân Quân Pháp ñây b ch y qua chúng biên gi i Lào và vi c b b t làm bia ñ ñ n
châu B c Sơn. ð ng b B c Campuchia, gây ra s b t cho Pháp.
Sơn ñã lãnh ñ o nhân dân bình trong nhân dân Nam Kì.
kh i nghĩa.
- Nhân dân ñã tư c vũ khí và - ð ng b Nam Kì quy t ñ nh - Ngày 13/1/1941, Binh sĩ
Di n bi n gi i tán chính quy n ñ ch, t kh i nghĩa. ðêm 22 r ng ngư i Vi t ñ n ch
chính vũ trang, thành l p chính ngày 23/11/1940, nhân dân R ng, do ð i Cung lãnh
quy n cách m ng các t nh Nam B ñ ng lo t ñ o ñã n i d y chi m ñ n
(27/9/1940). Quân kh i nghĩa n i d y, tri t h nhi u ñ n ðô Lương, r i ti n v
l p căn c quân s , U ban b t c a ñ ch. Nhi u nơi, thành ph Vinh song k
ch huy, t ch thu tài s n c a chính quy n nhân dân và tòa ho ch ñã không th c hi n
ñ qu c và tay sai chia cho án cách m ng ñư c thành ñư c....
dân nghèo… l p...
- Kh i nghĩa ñã th t b i song - Th c dân Pháp ñã ñàn áp - Cu c binh bi n th t b i
K t qu ñ i du kích B c Sơn ñã ra ñ i kh i nghĩa tàn kh c, cơ s do l c lư ng c a Pháp
và sau ñó phát tri n thành ð ng b t n th t n ng. Nhưng m nh. ð i Cung b b t, b
C u qu c quân, ho t ñ ng lá c ñ sao vàng ñã l n ñ u tra t n dã man và b x t
vùng B c Sơn và Võ Nhai. tiên xu t hi n trong kh i cùng 10 ñ ng chí.
nghĩa.
* Ý nghĩa : Các cu c kh i nghĩa và binh bi n trên ñã ñ l i cho ð ng ta nh ng bài h c kinh nghi m b
ích v kh i nghĩa vũ trang, v xây d ng l c lư ng vũ trang và chi n tranh du kích, tr c ti p chu n b cho
Cách m ng tháng Tám….
- Trang 18 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
Trình bày công cu c chu n b kh i nghĩa c a ð ng C ng s n ðông Dương và nhân
Caâu 30.
dân Vi t Nam k t sau H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành Trung ương (tháng
5/1941). Nêu ý nghĩa c a công cu c chu n b ñó.
H ng d n tr l i
1. Xây d ng l c lư ng cho cu c kh i nghĩa vũ trang :
a) Xây d ng l c lư ng chính tr :
• Nhi m v c p bách: v n ñ ng qu n chúng tham gia Vi t Minh. Cao B ng là nơi thí ñi m xây
d ng các H i C u qu c. Năm 1942 kh p 9 châu c a Cao B ng ñ u có H i C u qu c. y ban
Vi t Minh t nh Cao B ng và y ban Vi t Minh liên t nh Cao - B c - L ng ñư c thành l p.
mi n B c và mi n Trung, các "H i ph n ñ " chuy n sang các "H i c u qu c", nhi u "H i
•
c u qu c" m i ñư c thành l p.
• Năm 1943, ð ng ñưa ra b n "ð cương văn hóa Vi t Nam" và v n ñ ng thành l p H i văn hóa
c u qu c Vi t Nam (cu i 1944) và ð ng dân ch Vi t Nam ñ ng trong M t tr n Vi t Minh
(6/1944). ð ng cũng tăng cư ng v n ñ ng binh lính Vi t và ngo i ki u ðông Dương ch ng
phát xít.
b) Xây d ng l c lư ng vũ trang: Sau kh i nghĩa B c Sơn, ñ i du kích B c Sơn thành l p, ho t ñ ng
t i căn c B c Sơn - Võ Nhai. Năm 1941, các ñ i du kích B c Sơn th ng nh t thành Trung ñ i C u
qu c quân s I (01/05/1941), phát ñ ng chi n tranh du kích trong 8 tháng. Ngày 15/9/1941, Trung ñ i
C u qu c quân II ra ñ i.
c) Xây d ng căn c ñ a cách m ng: 2 căn c ñ a ñ u tiên c a cách m ng nư c ta là:
• H i ngh Trung ương l n th 7 (11/1940) ch trương xây d ng B c Sơn – Võ Nhai thành căn
c ñ a cách m ng .
• 1941, sau khi v nư c, Nguy n Ai Qu c ch n Cao B ng ñ xây d ng căn c ñ a.
• T 1943, cu c chi n tranh th gi i chuy n bi n có l i cho cách m ng, s th t b i c a phát xít
ñã rõ ràng, ð ng ñ y m nh chu n b cho kh i nghĩa giành chính quy n.
2. Công tác chu n b T ng kh i nghĩa :
- Tháng 02/1943, Ban Thư ng v Trung ương ð ng h p v ch ra k ho ch chu n b toàn di n
cho kh i nghĩa vũ trang. Kh p nông thôn, thành th mi n B c, các ñoàn th Vi t Minh, các H i C u
qu c ñư c xây d ng và c ng c .
- căn c B c Sơn - Võ Nhai, Trung ñ i c u qu c quân III ra ñ i (25/02/1944).
- căn c Cao B ng, các ñ i t v vũ trang, ñ i du kích thành l p. Năm 1943, 19 ban xung
phong “Nam ti n” ñư c l p ra ñ liên l c v i căn c ñ a B c Sơn – Võ Nhai và phát tri n l c lư ng
xu ng mi n xuôi .
- 07/05/1944: T ng b Vi t Minh ra ch th “s a so n kh i nghĩa”
- 22/12/1944, theo ch th c a H Chí Minh, ð i Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân thành
l p. Hai ngày sau, ñ i th ng hai tr n Phay Kh t và Nà Ng n.
3. Ý nghĩa :
o L c lư ng chính tr và vũ trang c nư c ñư c xây d ng và phát tri n m nh, s n sàng n i d y
khi th i cơ ñ n.
o Công vi c chu n b cho kh i nghĩa vũ trang giành chính quy n ñư c ti n hành g p rút, t o ñi u
ki n thu n l i cho kh i nghĩa giành th ng l i nhanh chóng.
Cho bi t hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng
Caâu 31.
8/1945. Tác d ng c a cao trào kháng Nh t c u nư c ñ i v i T ng kh i nghĩa tháng Tám
năm 1945 như th nào ?
H ng d n tr l i
1. Hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng 8/1945 :
a. Hoàn c nh l ch s :
* Th gi i :
- ð u 1945, Liên Xô ñánh b i phát xít ð c, gi i phóng các nư c Trung và ðông Âu.
- châu Á - Thái Bình Dương, Nh t th t b i n ng n .
- Trang 19 -
- http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p
- ðông Dương, l c lư ng Pháp theo phái ð Gôn ch th i cơ ph n công Nh t, mâu thu n
Nh t - Pháp tr nên gay g t.
* Trong nư c :
- T i 09/03/1945, Nh t ñ o chính Pháp, Pháp ñ u hàng. Nh t tuyên b : “giúp các dân t c
ðông Dương xây d ng n n ñ c l p”, d ng Chính ph bù nhìn Tr n Tr ng Kim, ñưa B o ð i làm “Qu c
trư ng”. Th c ch t là ñ c chi m ðông Dương, tăng cư ng vơ vét, bóc l t và ñàn áp dã man nh ng
ngư i cách m ng.
- Ngày 12/03/1945, Ban Thư ng v Trung ương ð ng ra ch th : “Nh t – Pháp b n nhau và
hành ñông c a chúng ta”, nh n ñ nh :
• K thù chính c a nhân dân ðông Dương: phát xít Nh t.
• Kh u hi u: “ðánh ñu i phát xít Nh t”.
• Hình th c ñ u tranh: t b t h p tác bãi công, bãi th ñ n bi u tình,th uy, vũ trang du kích
và s n sàng chuy n qua t ng kh i nghĩa khi có ñi u ki n .
• Ch trương “Phát ñ ng m t cao trào kháng Nh t c u nư c m nh m làm ti n ñ cho cu c
t ng kh i nghĩa”.
b. Di n bi n kh i nghĩa t ng ph n:
+ căn c ñ a Cao - B c - L ng, Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân và C u qu c quân
ph i h p v i l c lư ng chính tr c a qu n chúng gi i phóng hàng lo t xã, châu, huy n, chính
quy n nhân dân ñư c thành l p.
+ B c Kỳ, trư c n n ñói tr m tr ng, ð ng ch trương “Phá kho thóc, gi i quy t n n ñói”,
ñáp ng nguy n v ng c p bách c a nông dân, t o thành phong trào ñ u tranh m nh m chưa
t ng có.
+ Vi t Minh lãnh ñ o qu n chúng n i d y Hi p Hòa (B c Giang), Tiên Du (B c Ninh), B n
Yên Nhân (Hưng Yên) .
+ Qu ng Ngãi, tù chính tr nhà lao Ba Tơ n i d y, l p chính quy n cách m ng, t ch c ñ i
du kích Ba Tơ. Hàng ngàn cán b cách m ng b giam trong nhà tù Hà N i, Buôn Mê Thu t,
H i An ñ u tranh ñòi t do, n i d y phá nhà giam, ra ngoài ho t ñ ng.
+ Nam Kỳ, Vi t Minh ho t ñ ng m nh m M Tho, H u Giang.
2. Tác d ng :
Qua cao trào, l c lư ng chính tr và l c lư ng vũ trang c nư c phát tri n m nh, t o th i cơ
cho T ng kh i nghĩa mau chóng chín mu i.
Là cu c t p dư t l n, có tác d ng chu n b tr c ti p cho T ng kh i nghĩa tháng Tám 1945
th ng l i.
Phân tích th i cơ ch quan và khách quan trong Cách m ng tháng Tám 1945.
Caâu 32.
ð ng C ng s n ðông Dương và lãnh t H Chí Minh ñã ch p th i cơ “ngàn năm có m t”
ñ phát ñ ng qu n n i d y giành chính quy n như th nào ?
H ng d n tr l i
1. Th i cơ l ch s :
* Khách quan:
- Ngày 09/08/1945, H ng quân Liên Xô tiêu di t ñ i quân Quan ðông c a Nh t ðông B c
Trung Qu c .
- Ngày 14/08/1945, H i ñ ng t i cao chi n tranh và n i các Nh t quy t ñ nh ñ u hàng ð ng
minh không ñi u ki n. Trưa 15/08/1945, Nh t hoàng tuyên b ñ u hàng. B n Nh t ðông Dương và
tay sai Nh t hoang mang.
ði u ki n khách quan có l i cho T ng kh i nghĩa ñã ñ n. ð ng ñã t n d ng cơ h i ngàn năm
có m t này ñ ti n hành T ng kh i nghĩa tháng Tám giành th ng l i nhanh chóng và ít ñ máu.
* Ch quan: L c lư ng cách m ng ñã chu n b s n sàng :
- Ngày 13/08/1945, Trung ương ð ng và T ng b Vi t Minh thành l p y ban kh i nghĩa Toàn
qu c, ban b : “ Quân l nh s 1”, phát l nh T ng kh i nghĩa trong c nư c.
- T ngày 14 ñ n 15/08/1945, H i ngh toàn qu c c a ð ng h p Tân Trào (Tuyên Quang),
quy t ñ nh phát ñ ng t ng kh i nghĩa trong c nư c, giành chính quy n trư c khi quân ð ng minh vào
ðông Dương, nh ng v n ñ ñ i n i, ñ i ngo i sau khi giành ñư c chính quy n.
- Trang 20 -
nguon tai.lieu . vn
