Xem mẫu

  1. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p CHƯƠNG I. VI T NAM T NĂM 1919 ð N NĂM 1930 Caâu 1. Phân tích b i c nh qu c t sau Chi n tranh th gi i th nh t nh hư ng thu n l i ñ n cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i - Trong lúc xã h i Vi t Nam ñang phân hoá sâu s c do h u qu c a ñ t khai thác l n hai c a Pháp thì cách m ng tháng Mư i Nga thành công vang d i có tác d ng thúc ñ y cách m ng Vi t Nam chuy n sang m t th i kì m i… - H u qu c a Chi n tranh th gi i th nh t, kh ng ho ng kinh t các nư c tư b n ch nghĩa và nh hư ng c a Cách m ng tháng Mư i Nga ñã làm cho phong trào ñ u tranh gi i phóng dân t c các nư c phương ðông và phong trào ñ u tranh c a công nhân các nư c tư b n phương Tây phát tri n m nh m và g n bó m t thi t v i nhau trong cu c ñ u tranh ch ng k thù chung là ch nghĩa ñ qu c. - L c lư ng các m ng c a giai c p vô s n các nư c ñ u tìm con ñư ng t p h p nhau l i ñ thành l p t ch c riêng c a mình. Do ñó tháng 3/1919, Qu c t C ng s n ñư c hình thành Mátxcơva, ñánh d u giai ño n m i trong phong trào cách m ng th gi i. - Pháp, ð ng Xã h i b phân hoá xâu s c. T i ð i h i Tua tháng 12/1920, m t b ph n tích c c nh t b phi u tán thành gia nh p Qu c t C ng s n và tách ra ñ thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam. Các ð ng C ng s n n i ti p nhau ra ñ i (ð ng C ng s n Pháp 1920, ð ng C ng s n Trung Qu c 1921...), càng t o thêm ñi u ki n thu n l i cho vi c truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin vào Vi t Nam. - Cách m ng tháng Mư i Nga và s phát tr n c a phong trào Cách m ng vô s n th gi i ñã tác ñ ng m nh m ñ n s l a ch n con ñư ng gi i phóng dân t c c a Nguy n Ái Qu c. Ngư i ñã tin theo Qu c t C ng s n, gia nh p ð ng C ng s n Pháp và tích c c ñ truy n bá tư tư ng Mác - Lênin vào Vi t Nam m ñư ng gi i quy t cu c kh ng ho ng v ñư ng l i gi i phóng dân t c Vi t Nam. Caâu 2. Trình bày chính sách khai thác thu c ñ a l n th hai c a th c dân Pháp và tác ñ ng c a chúng ñ n tình hình kinh t và giai c p Vi t Nam. H ng d n tr l i 1. Nguyên nhân và m c ñích : Sau Chi n tranh th gi i th nh t, ñ qu c Pháp tuy là nư c th ng tr n nhưng b tàn phá n ng n , n n kinh t ki t qu . ð bù ñ p nh ng thi t h i to l n trong chi n tranh, trên cơ s ñó khôi ph c l i ñ a v kinh t c a mình trong h th ng tư b n ch nghĩa. ð qu c Pháp v a bóc l t nhân dân trong nư c, v a ti n hành “Chương trình khai thác l n hai” ðông Dương… 2. Chính sách khai thác thu c ñ a l n hai c a Pháp : ðông Dương, ch y u là Vi t Nam, Pháp th c hi n khai thác thu c ñ a l n hai, t 1929 - 1933. - Kinh t : Pháp ñ u tư m nh v i t c ñ nhanh, quy mô l n vào các ngành kinh t Vi t Nam, t 1924 - 1929, s v n ñ u tư kho ng 4 t phrăng. Nông nghi p: ñ u tư nhi u nh t, ch y u m r ng di n tích ñ n ñi n cao su, nhi u công ty cao su ñư c thành l p (ð t ñ , Misơlanh…) Công nghi p: m mang các ngành d t, mu i, xay xát..., ñ c bi t là khai thác m (than…) Thương nghi p: ngo i thương phát tri n, giao lưu buôn bán n i ñ a ñư c ñ y m nh. Giao thông v n t i: Phát tri n, ñô th m r ng. Ngân hàng ðông Dương: N m quy n ch huy kinh t ðông Dương, phát hành gi y b c và cho vay lãi. Tăng thu thu : ngân sách ðông Dương thu năm 1930 tăng g p 3 l n so v i 1912. 2. Chính sách chính tr ,văn hoá, giáo d c c a th c dân Pháp : a. Chính tr : Pháp tăng cư ng chính sách cai tr và khai thác thu c ñ a. B máy ñàn áp, c nh sát, m t thám, nhà tù ho t ñ ng ráo ri t. Ngoài ra còn c i cách chính tr - hành chính: ñưa thêm ngư i Vi t vào làm các công s . b. Văn hoá giáo d c : H th ng giáo d c Pháp - Vi t ñư c m r ng. Cơ s xu t b n, in n ngày càng nhi u, ưu tiên xu t b n các sách báo c vũ ch trương “Pháp - Vi t ñ hu ”. - Trang 1 -
  2. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Các trào lưu tư tư ng, khoa h c - kĩ thu t, văn hoá, ngh thu t phương Tây vào Vi t Nam, t o ra s chuy n m i v n i dung, phương pháp tư duy sáng tác. Các y u t văn hoá truy n th ng, văn hoá m i ti n b và ngo i lai nô d ch cùng t n t i, ñan xen, ñ u tranh v i nhau. 3. K t qu : - V kinh t : Th c dân Pháp ñã du nh p vào Vi t Nam thông qua quan h s n xu t tư b n ch nghĩa, xen k v i quan h s n xu t phong ki n. Kinh t Vi t Nam phát tri n thêm m t bư c nhưng v n b kìm h m và l thu c vào kinh t Pháp. - V xã h i : Có s phân hoá sâu s c bên c nh giai c p cũ (ñ a ch , phong ki n, nông dân) xu t hi n nh ng t ng l p, giai c p m i (tư s n, ti u tư s n, công nhân) v i nh ng l i ích khác nhau… Caâu 3. Cho bi t thái ñ và kh năng c a các t ng l p, giai c p trong xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t. V n ñ này ñã ñư c ñ ra trong Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam (tháng 2/1930) như th nào ? H ng d n tr l i 1. ð c ñi m, kh năng cách m ng c a các giai c p : - Giai c p ñ a ch : + Là ch d a ch y u c a th c dân Pháp, ñư c Pháp dung dư ng nên ngày càng câu k t ch t ch v i Pháp trong vi c cư p ño t ru ng ñ t, tăng cư ng bóc l t v kinh t và ñàn áp v chính tr ñ i v i nhân dân… + Tuy nhiên h là ngư i Vi t Nam, nên cũng có m t b ph n nh ho c cá nhân có tinh th n yêu nư c và s n sàng tham gia cách m ng khi có ñi u ki n… - Giai c p nông dân : + B ñ qu c, phong ki n chi m ño t ru ng ñ t, phá s n không l i thoát. Mâu thu n gi a nông dân Vi t Nam v i ñ qu c phong ki n tay sai gay g t. + Do h n ch v ñ c ñi m giai c p, nên giai c p nông dân không th tr thành l c lư ng lãnh ñ o cách m ng, so h là m t l c lư ng hăng hái, ñông ñ o nh t c a cách m ng. - Giai c p tư s n : Ra ñ i sau chi n tranh th gi i l n th nh t và là “con ñ ” c a ch ñ thu c ñ a. Do quy n l i kinh t và thái ñ chính tr nên giai c p tư s n Vi t Nam chia làm hai b ph n: + B ph n tư s n m i b n: Có quy n l i g n li n v i ñ qu c nên câu k t ch t ch v i ñ qu c. + B ph n tư s n dân t c: Có khuynh hư ng làm ăn riêng, kinh doanh ñ c l p,b Pháp chèn ép nên ít nhi u có tinh th n dân t c, dân ch nhưng y u kém d th a hi p. - Giai c p ti u tư s n thành th : + Phát tri n nhanh v s lư ng, có tinh th n dân t c ch ng Pháp và tay sai. + B ph n h c sinh, sinh viên, trí th c nh y c m v i th i cu c, tha thi t canh tân ñ t nư c, hăng hái ñ u tranh vì ñ c l p t do c a dân t c. - Giai c p công nhân : + Ra ñ i trong ñ t khai thác thu c ñ a l n th nh t, phát tri n nhanh chóng v s lư ng và ch t lư ng trong ñ t khai thác thu c ñ a l n th hai (trư c chi n tranh có 10 v n, ñ n năm 1929 có hơn 22 v n) + Ngoài nh ng ñ c ñi m chung c a giai c p công nhân qu c t , như ñ i di n cho l c lư ng s n xu t ti n b nh t c a xã h i, có h tư tư ng riêng, có ñi u ki n lao ñ ng và sinh s ng t p trung, có ý th c t ch c và k lu t cao, tinh th n cách m ng tri t ñ …, giai c p công nhân Vi t Nam còn có nh ng ñ c ñi m riêng : B ba t ng áp b c bóc l t c a ñ qu c, phong ki n và tư s n ngư i Vi t. Có quan h t nhiên g n bó v i giai c p nông dân. K th a truy n th ng yêu nư c anh hùng, b t khu t c a dân t c. Có ñi u ki n ti p thu ch nghĩa Mác - Lênin và trào lưu cách m ng th gi i, ñ c bi t là Cách m ng tháng Mư i Nga. Do hoàn c nh ra ñ i, cùng v i nh ng ph m ch t nói trên, giai c p công nhân Vi t Nam s m tr thành m t l c lư ng xã h i ñ c l p và tiên ti n nh t. Vì v y giai c p công nhân hoàn toàn có kh năng n m l y ng n c lãnh ñ o cách m ng. - Trang 2 -
  3. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Tóm l i : Sau chi n tranh th gi i th nh t, Vi t Nam di n ra nh ng bi n ñ i quan tr ng v kinh t , xã h i, văn hoá, giáo d c. Mâu thu n trong xã h i Vi t Nam ti p t c di n ra sâu s c, trong ñó ch y u là mâu thu n gi a nhân dân ta v i th c dân Pháp và ph n ñ ng tay sai. Cu c ñ u tranh ch ng ñ qu c và tay sai ti p t c di n ra gay g t, phong phú v n i dung và hình th c. 2. Thái ñ chính tr , kh năng cách m ng ñư c c th hóa trong Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam : Giai c p ñ a ch phong ki n ph n ñ ng và t ng l p tư s n ph n cách m ng thì ph i ñánh ñ . Ph i h t s c liên l c v i ti u tư s n, trung nông… ñ kéo h v phe vô s n. ð i v i phú nông, trung, ti u ñ a ch và tư b n An Nam mà chưa rõ m t ph n cách m ng thì l i d ng, ít ra cũng làm cho h trung l p. D ng lên chính ph công nông binh; t ch c quân ñ i công nông. ð ng c a giai c p vô s n là l c lư ng lãnh ñ o cách m ng. ð ng ph i có trách nhi m thu ph c ñư c ñ i ña s giai c p c a mình, ph i làm cho giai c p mình lãnh ñ o ñư c qu n chúng. T nh ng phân tích thái ñ chính tr , kh năng cách m ng c a các giai c p t ng l p trên, ð ng ñã ñoàn k t h l i, t ch c h ñ u tranh ch ng ñ qu c phong ki n, ph n ñ ng. Caâu 4. Nh ng mâu thu n cơ b n trong xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t ? Vì sao l i có nh ng mâu thu n ñó ? H ng d n tr l i - Sau Chi n tranh th gi i th nh t, xã h i Vi t Nam có hai mâu thu n cơ b n : • Mâu thu n gi a dân t c Vi t Nam v i th c dân Pháp ðây là mâu thu n ch y u nh t. • Mâu thu n gi a nông dân v i ñ a ch phong ki n. - ð gi i quy t các mâu thu n ñó, cách m ng Vi t Nam ph i th c hi n hai nhi m v cơ b n : + ðánh ñ ñ qu c, giành ñ c l p dân t c là nhi m v hàng ñ u. + ðánh ñ ñ a ch phong ki n, giành ru ng ñ t cho nông dân. + Hai mâu thu n y v a là ngu n g c, v a là ñ ng l c n y sinh và thúc ñ y các phong trào yêu nư c ch ng th c dân, phong ki n nư c ta. * Nguyên nhân có nh ng mâu thu n ñó : Do th c dân Pháp ñ y m nh khai thác thu c ñ a, xã h i ta phân hoá ngày càng sâu s c. Nh ng giai c p cũ (như giai c p ñ a ch phong ki n và nông dân v n còn, gi xu t hi n thêm nh ng giai c p m i, nh ng t ng l p m i (ti u tư s n, tư s n và công nhân (vì h có h tư tư ng riêng, ti n hành cu c ñ u tranh c u nư c theo con ñư ng riêng c a mình. ðó chính là nh ng ñi u ki n m i bên trong, r t thu n l i cho cu c v n ñ ng gi i phóng dân t c nư c ta t sau chi n tranh th gi i th nh t, mà xu hư ng t t y u ñưa t i thu n l i là con ñư ng cách m ng vô s n. Caâu 5. Nêu nh ng ho t ñ ng yêu nư c c a Phan B i Châu, Phan Châu Trinh và m t s ngư i Vi t Nam s ng nư c ngoài trong nh ng năm 1920 - 1925. H ng d n tr l i Sau nh ng năm b n ba ho t ñ ng Nh t, Trung Qu c không thành công, Phan B i Châu b gi i quân phi t Trung Qu c giam năm 1913 ñ n năm 1917 ñư c t do. nh hư ng c a Cách m ng tháng Mư i Nga và s ra ñ i c a nư c Nga ñ i v i Phan B i Châu. Tháng 6/1925, Phan B i Châu b Pháp b t t i Hàng Châu (Trung Qu c), ñưa v an trí Hu . Phan B i Châu không th ti p t c cu c ñ u tranh m i c a dân t c. Năm 1923 : Lê H ng Sơn , H Tùng M u l p t ch c Tâm tâm xã. Ngày 19/6/1924, Ph m H ng Thái mưu sát Toàn quy n ñông Dương (Mécclanh) Sa Di n (Qu ng Châu Trung Qu c). Vi c không thành, Ph m H ng Thái anh dũng hy sinh, ti ng bom nhóm l i ng n l a chi n ñ u c a nhân dân ta”như chim én nh báo hi u múa xuân” Năm 1922 : Phan Châu Trinh vi t “Th t ñi u thư” v ch 7 t i c a Kh i ð nh, ông lên án ch ñ quân ch , hô hào “Khai dân trí, ch n dân khí, h u dân sinh”, di n thuy t ch ñ “ð o ñ c và lu n lý ðông - Tây” ñư c nhân dân, thanh niên hư ng ng. Nhi u Vi t ki u t i Pháp ñã chuy n tài li u ti n b v nư c. Năm 1925, ông l p”H i nh ng ngư i lao ñ ng trí th c ðông Dương”. - Trang 3 -
  4. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Caâu 6. Nêu khái quát nh ng ho t ñ ng c a giai c p tư s n và t ng l p ti u tư s n trí th c trong nh ng năm 1920 - 1925. H ng d n tr l i 1. Giai c p tư s n : T y chay tư s n Hoa ki u, v n ñ ng ngư i Vi t Nam mua hàng c a ngư i Vi t Nam, ñ u tranh ch ng ñ c quy n c ng Sài Gòn, ñ c quy n xu t c ng lúa g o t i Nam Kỳ c a tư b n Pháp.. T p h p thành ð ng L p hi n (1923), ñưa ra m t s kh u hi u ñòi t do, dân ch nhưng khi ñư c Pháp như ng b m t s quy n l i h s n sàng tho hi p v i chúng, ngoài ra còn nhóm Nam Phong c a Ph m Quỳnh c vũ “quân ch l p hi n”, nhóm Trung B c tân văn c a Nguy n Văn Vĩnh ñ cao “tr c tr ”… 2. T ng l p ti u tư s n trí th c : ð u tranh ñòi quy n t do, dân ch , l p Vi t Nam nghĩa ñoàn, H i Ph c Vi t, ð ng Thanh niên (ñ i bi u: Tôn Quang Phi t, ð ng Thai Mai, Tr n Huy Li u, Nguy n An Ninh…) ra ñ i báo Chuông rè, An Nam tr , Ngư i nhà quê, H u Thanh, Ti ng Dân, nhà xu t b n ti n b như Nam ñ ng thư xã (Hà N i), Cư ng h c thư xã (Sài Gòn), Quan h i tùng thư (Hu )… Trong phong trào yêu nư c dân ch công khai th i kì này có m t s s ki n như v Ph m H ng Thái mưu sát toàn quy n Méc-lanh (1924), cu c ñ u tranh ñ i nhà c m quy n Pháp th Phan B i Châu (1925), các cu c truy ñi u, ñ tang Phan Châu Trinh (1926). Caâu 7. Nêu khái quát phong trào ñ u tranh c a giai c p công nhân Vi t Nam giai ño n 1920 - 1925. H ng d n tr l i Các cu c ñ u tranh c a công nhân ngày càng nhi u hơn nhưng v n còn l t , t phát, Sài Gòn - Ch L n thành l p Công h i (bí m t) do Tôn ð c Th ng ñ ng ñ u… B c Kì, các cu c bãi công n ra Nam ð nh, Hà N i, H i Dương,...trong năm 1922. Cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son t i c ng Sài Gòn không ch u s a ch a chi n h m Misơlê c a Pháp ñ ph n ñ i vi c chi n h m này ch binh lính sang ñàn áp phong trào ñ u tranh c a nhân dân Trung Qu c (8/1925) v i yêu sách ñòi tăng lương 20% và ph i cho nh ng công nhân b th i h i ñư c tr l i làm vi c ñánh d u bư c ti n m i c a phong trào công nhân. Caâu 8. L p b ng th ng kê m c tiêu, tính ch t c a giai c p tư s n, t ng l p ti u tư s n và giai c p công nhân Vi t Nam trong nh ng năm 1920 - 1925 và nêu nh n xét. H ng d n tr l i Phong trào Tư s n dân t c Ti u tư s n Công nhân Ch y u là ñòi quy n l i Ch ng cư ng quy n, áp b c N ng v m c ñích kinh t . M c tiêu v kinh t . và ñòi các quy n t do, dân ch . ð u tranh theo khuynh Theo khuynh hư ng dân ch - T phát Tính ch t hư ng dân ch tư s n, các tư s n, mang tính ch t yêu - Ti n d n ñ n t giác ho t ñ ng c a h mang nư c, dân ch rõ r t. tính ch t c i lương, th a hi p. + Tích c c: ð u tranh + Tích c c: Có tác d ng Phong trào mang tính ch t Nh n xét ch ng s c nh tranh, chèn th c t nh lòng yêu nư c, t phát, do ñó chưa có s ép c a tư s n nư c truy n bá tư tư ng t do dân ph i h p ñ u tranh các ngoài… ch trong nhân dân, truy n nơi, chưa th y rõ v trí (vai + H n ch : Ho t ñ ng c a bá nh ng tư tư ng cách trò) c a giai c p công h ch mang tính ch t c i m ng m i. nhân. lương, gi i h n trong + H n ch : Phong trào khuôn kh c a ch ñ th c không có m t t ch c lãnh - Trang 4 -
  5. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p dân, ph c v quy n l i c a ñ o th ng nh t, có b r ng, các t ng l p trên.. thi u chi u sâu, ch b t phát nh t th i, thi u cơ s v ng ch c trong qu n chúng. Caâu 9. T i sao Nguy n Ái Qu c l i ra ñi tìm con ñư ng c u nư c m i ? Trình bày v quá trình ho t ñ ng t năm 1911 – 1930 và nh ng c ng hi n c a Nguy n Ái Qu c ñ i v i cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i 1) T i sao Nguy n Ái Qu c l i ra ñi tìm con ñư ng c u nư c m i ? Nguy n Ái Qu c tên th t là Nguy n Sinh Cung, sau ñ i là Nguy n T t Thành,sinh ngày 19/5/1890 t i Kim Liên, Nam ðàn, Ngh An. Cha là Nguy n Sinh S c, m là Hoàng Th Loan, m t ngư i ph n ñ m ñang, chăm lo ch ng con h t m c… Nguy n T t Thành t r t s m có trí ñu i th c dân Pháp, gi i phóng ñ ng bào… Ngư i khâm ph c tinh th n yêu nư c c a các chí sĩ Phan ðình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan B i Châu, Phan Chu Trinh,... nhưng l i không tán thành con ñư ng c u nư c c a h . Các phong trào ðông Du, Duy Tân, các cu c kh i nghĩa ñ u b th c dân Pháp d p t t. cách m ng lâm vào tình tr ng kh ng ho ng, thi u h n m t phương pháp cách m ng khoa h c. M t ñòi h i t t y u là ph i tìm ra con ñư ng gi i phóng cho dân t c. Trong b i c nh l ch s ñó, th y giáo Nguy n T t Thành ñã ra ñi tìm ñư ng c u dân, c u nư c, gi i phóng cho dân t c Vi t Nam. 2) Nh ng ho t ñ ng c a Nguy n Ái Qu c t năm 1911 – 1930 : a. T năm 1911 ñ n 1918 : - Ngày 5/6/1911, Ngư i l y tên là Ba, xin làm vi c ph b p trên tàu ñô ñ c Latusơ Tơrêvin, r i b n c ng Nhà R ng b t ñ u cu c hành trình tìm ñư ng c u nư c. Tháng 7/1911, Ngư i c p c ng Mácxây c a Pháp. - Năm 1912, Ngư i ti p t c ñi m t s nư c châu Âu, châu Phi và châu Mĩ… - Năm 1917, Nguy n Ái Qu c tr l i Pháp. T i ñây, Ngư i tích c c ho t ñ ng t cáo th c dân Pháp và tuyên truy n cho cách m ng Vi t Nam, tham gia vào phong trào công nhân Pháp, ti p nh n nh hư ng Cách m ng Tháng Mư i Nga Tư tư ng c a Ngư i d n d n bi n ñ i. - Tháng 11/1917, Cách m ng tháng Mư i Nga thành công ñã nh hư ng quy t ñ nh ñ n xu hư ng ho t ñ ng c a Ngư i. b. T năm 1919 ñ n 1923 : - Ngày 18/6/1919 các nư c ñ qu c th ng tr n h p H i ngh Vécxai (Verseille) ñ chia nhau th trư ng th gi i. Nguy n Ái Qu c g i t i H i ngh này B n yêu sách g m 8 ñi m ñòi các quy n t do dân ch cho nhân dân Vi t Nam. - Tháng 7/1920, Ngư i ñ c Sơ th o lu n cương v v n ñ dân t c và thu c ñ a c a Lênin. T ñó Ngư i hoàn toàn tin theo Lênin, d t khoát ñ ng v Qu c t th ba. - Tháng 12/1920, t i ð i h i c a ð ng Xã h i Pháp h p Tua, Nguy n Ái Qu c ñã b phi u tán thành Qu c t th ba và l p ra ð ng C ng s n Pháp. Sau ñó Ngư i ñã tham gia ð ng C ng s n Pháp và là ngư i c ng s n Vi t Nam ñ u tiên ñánh d u bư c ngo t trong ho t ñ ng Nguy n Ái Qu c, t ch nghĩa yêu nư c ñ n ch nghĩa Mác - Lênin và ñi theo cách m ng vô s n S ki n ñó cũng ñánh d u bư c m ñư ng gi i quy t cu c kh ng ho ng v ñư ng l i gi i phóng dân t c. - Năm 1921, Nguy n Ái Qu c cùng v i m t s ngư i yêu nư c c a các thu c ñ a Pháp sáng l p H i liên hi p thu c ñ a Pari ñ tuyên truy n, t p h p l c lư ng ch ng ch nghĩa ñ qu c. - Năm 1922, ra báo Ngư i Cùng Kh (Le Paria).. c. T năm 1923 ñ n 1924 : - Tháng 6/1923, Ngư i ñi Liên Xô d H i ngh Qu c t nông dân, sau ñó làm vi c Qu c t c ng s n vi t nhi u cho báo S Th t (Paravda) và T p chí Thư tín qu c t . - Năm 1924, Ngư i d và ñ c tham lu n t i ð i h i Qu c t C ng s n l n th V. Sau ñó, Ngư i t Liên Xô v Qu ng Châu ñ tr c ti p chu n b v chính tr , tư tư ng và t ch c cho vi c thành l p chính ñ ng vô s n Vi t Nam. d. T năm 1924 ñ n 1930 : - Trang 5 -
  6. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Ngày 11/11/1924, Ngư i v Qu ng Châu (Trung Qu c) tr c ti p tuyên truy n, giáo d c lý lu n, xây d ng t ch c cách m ng gi i phóng dân t c Vi t Nam. - Tháng 6/1925 : Thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên nh m t ch c và lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh ch ng Pháp. - Ngày 9/7/1925, Ngư i và m t s nhà yêu nư c Tri u Tiên, Inñônêxia l p ra H i Liên hi p các dân t c b áp b c Á ðông. - Ngày 6/1 ñ n ngày 3/2/1930, Ngư i ch trì H i ngh h p nh t ba t ch c c ng s n c ng s n, so n th o Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t c a ð ng C ng s n Vi t Nam… Tác d ng c a nh ng ho t ñ ng trên ñ i v i cách m ng Vi t Nam : * V chính tr : Trong giai ño n này, nh ng ho t ñ ng c a Ngư i ch y u trên m t tr n chính tr tư tư ng nh m truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin vào nư c ta nư vi t bài cho báo “Nhân ñ o”, “ð i s ng công nhân” và “B n án ch ñ th c dân Pháp”. Nh ng tư tư ng mà ngư i truy n bá s là n n t ng tư tư ng c a ð ng ta sau này. Nh ng tư tư ng ñó là: Ch nghĩa tư b n, ch nghĩa ñ qu c là k thù chung c a giai c p vô s n và nhân dân các nư c thu c ñ a. Ch có làm cách m ng ñánh ñ ch nghĩa tư b n, ch nghĩa ñ qu c thì m i có th gi i phóng giai c p vô s n và nhân dân các nư c thu c ñ a. ðó chính là m i quan h gi a cách m ng chính qu c và cách m ng thu c ñ a. Xác ñ nh giai c p công nhân và nông dân là l c lư ng nòng c t c a cách m ng. Giai c p công nhân có ñ kh năng lãnh ñ o cách m ng thông qua ñ i tiên phong là ð ng c ng s n ñư c vũ trang b ng h c thuy t Mác - Lênin. * V t ch c : - Khi v t i Qu ng Châu (Trung Qu c), ngư i ñã t p h p m t s thanh niên Vi t Nam yêu nư c thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên là t ch c ti n thân c a ð ng C ng S n Vi t Nam. Trong ñó có h t nhân là C ng s n ðoàn. Tóm l i, nh ng ho t ñ ng c a Nguy n Ái Qu c ñã có tác d ng quy t ñ nh trong vi c chu n b v chính tr , tư tư ng và t ch c cho vi c thành l p chính ð ng c a giai c p vô s n Vi t Nam. 3) Nh ng c ng hi n to l n c a Nguy n Ái Qu c ñ i v i dân t c : Tìm ñư c con ñư ng c u nư c ñúng ñ n : K t h p ñ c l p dân t c v i ch nghĩa xã h i, k t h p tinh th n yêu nư c v i tinh th n qu c t vô s n. Chu n b v chính tr , tư tư ng, t ch c và cán b cho vi c thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam vào ñ u năm 1930. Cùng ð ng C ng s n ðông Dương lãnh ñ o Cách m ng tháng Tám 1945 thành công, l p ra nư c Vi t Nam Dân ch C ng hòa, m ra m t k nguyên m i trong l ch s dân t c. Cùng ð ng C ng s n ðông Dương lãnh ñ o ñ u tranh b o v thành qu cách m ng, xây d ng ch ñ m i trong nh ng năm ñ u tiên sau Cách m ng tháng Tám. Cùng ð ng Lao ñ ng Vi t Nam lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Pháp (1946 - 1954) th ng l i. Cùng ð ng Lao ñ ng Vi t Nam lãnh ñ o cu c kháng chi n ch ng Mĩ, c u nư c và xây d ng ch ñ ch nghĩa xã h i mi n B c… M r ng : Theo anh (ch ), công lao to l n nh t c a lãnh t Nguy n Ái Qu c ñ i v i dân t c Vi t Nam là gì ? T i sao ? + Ngư i ñã tìm ra con ñư ng c u nư c ñúng ñ n cho công cu c ñ u tranh gi i phóng dân t c Vi t Nam : ðó là con ñư ng K t h p ñ c l p dân t c v i ch nghĩa xã h i, k t h p tinh th n yêu nư c v i tinh th n qu c t vô s n. + Nh tìm ñư c con ñư ng c u nư c ñúng ñ n như ñã nêu trên, nên m i d n t i vi c thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam năm 1930, làm nên cu c Cách m ng tháng Tám 1945 thành công, ti n hành cu c kháng chi n ch ng Pháp và ch ng Mĩ th ng l i. Caâu 10. S ra ñ i và ho t ñ ng c a H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên. H ng d n tr l i a. S ra ñ i : Cu i năm 1924, Nguy n Ái Qu c v Qu ng Châu, ti p xúc v i Tâm tâm xã...; tháng 6/1925, sáng l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên, chu n b ñi u ki n cho s ra ñ i c a m t ñ ng C ng s n Vi t Nam. b. Ho t ñ ng : - Trang 6 -
  7. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Cơ quan lãnh ñ o cao nh t là T ng b (Nguy n Ái Qu c, H Tùng M u, Lê H ng Sơn). Tr s ñ t t i Qu ng Châu . - Nguy n Ái Qu c m các l p hu n luy n chính tr t i Qu ng Châu, t năm 1925 ñ n năm 1927 ñã ñào t o ñư c 75 ngư i... S lư ng h i viên tăng nhanh, nh t là t khi có phong trào “vô s n hóa” (1928)... H i ñã xây d ng cơ s kh p c nư c: các kỳ b Trung, B c, Nam… - Ra báo Thanh niên và xu t b n tác ph m ðư ng cách m nh ñ ph c v công tác hu n luy n, tuyên truy n. Tác ph m ðư ng cách m nh v ch ra nh ng v n ñ cơ b n v ñư ng l i cách m ng gi i phóng dân t c Vi t Nam... Vi c truy n bá ch nghĩa Mác - Lênin ñư c ñ y m nh qua phong trào “vô s n hoá”. - ð n năm 1929, ñáp ng yêu c u c a phong trào công nhân và phong trào yêu nư c, chi b c ng s n ñ u tiên ñư c thành l p t i Hà N i (3/1929). Sau ð i h i l n th nh t (5/1929), H i phân hóa thành hai t ch c: ðông Dương c ng s n ñ ng (6/1929) và An Nam c ng s n ñ ng (8/1929). H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên là ti n thân c a ð ng C ng s n Vi t Nam… M r ng : Vai trò c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên và s xu t hi n 3 t ch c C ng s n ñ i v i s phát tri n c a phong trào công nhân : - Ho t ñ ng c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên và Tân Vi t Cách m ng ð ng ñã có tác d ng thúc ñ y phong trào công nhân phát tri n t “t phát” lên “t giác” : m l p hu n luy n cán b nh m truy n bá Ch nghĩa Mác - Lênin, ra báo “Thanh niên”, phong trào “Vô s n hoá”...Phong trào t năm 1928 phát tri n c v s lư ng và ch t lư ng - S xu t hi n c a 3 t ch c C ng s n là m t bi u hi n trư ng thành c a giai c p công nhân. Giai c p công nhân ñang tr thành m t l c lư ng chính tr ñ c l p ngày càng l n m nh ñi ñ u trên tr n tuy n ñâú tranh ch ng ñ qu c và phong ki n tay sai nư c ta. ðây chính là bư c chu n b tr c ti p cho s thành l p ð ng C ng s n ðông Dương. Caâu 11. S ra ñ i và ho t ñ ng c a Tân Vi t Cách m ng ñ ng. H ng d n tr l i a. S ra ñ i: Ngày 14/7/1925 tù chính tr cũ Trung Kỳ: Lê Văn Huân, Nguy n ðình Kiên … cùng nhóm sinh viên Cao ð ng Hà N i l p ra H i Ph c Vi t, sau ñ i thành Hưng Nam (11/1925) Vi t Nam Cách m ng ñ ng Vi t Nam Cách m ng ð ng chí H i (7/1927). H i ñã nhi u l n bàn ñ h p nh t v i H i Vi t Nam cách m ng thanh niên song không thành. ð n 14/7/1928, H i ñ i thành Tân Vi t cách m ng ñ ng. b. Ho t ñ ng: - Ch trương: ñánh ñ d qu c ch nghĩa nh m thi t l p m t xã h i bình ñ ng và bác ái - L c lư ng: nh ng trí th c nh và thanh niên ti u tư s n yêu nư c. - ð a bàn h at ñ ng ch y u Trung Kỳ. - ð ng Tân Vi t ra ñ i, ho t ñ ng trong ñi u ki n H i Vi t Nam cách m ng thanh niên phát tri n m nh, tư tư ng cách m ng c a Nguy n Ai Qu c và ñư ng l i c a H i cu n hút nhi u ñ ng viên c a Tân Vi t, m t s ñ ng viên tiên ti n chuy n sang H i Vi t Nam cách m ng thanh niên, s còn l i tích c c chu n b ti n t i thành l p chính ñ ng CM theo h c thuy t Mác-Lênin. Tân Vi t Cách m ng ñ ng có tác d ng góp ph n thúc ñ y s phát tri n các phong trào công nhân, các t ng l p nhân dân trong phong trào dân t c, dân ch các ñ a phương có ñ ng h at ñ ng. Caâu 12. S ra ñ i và ho t ñ ng c a Vi t Nam Qu c dân ñ ng. H ng d n tr l i a. S thành l p: Ngày 25/12/1927, Vi t Nam qu c dân ñ ng ñư c thành l p trên cơ s Nam ñ ng thư xã; theo khuynh hư ng cách m ng dân ch tư s n. Lãnh t c a ð ng là Nguy n Thái H c... Lúc m i thành l p, ð ng chưa có m c ñích, tôn ch rõ r t, mà ch nêu chung chung là: “trư c làm dân t c cách m ng, sau làm th gi i cách m ng”. b. Ho t ñ ng: - Trang 7 -
  8. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Chương trình hành ñ ng nêu nguyên t c c a ð ng là: “T do – Bình ñ ng – Bác ái”. Chương trình ho t ñ ng c a ð ng chia thành 4 th i kì. Th i kì cu i là b t h p tác v i gi c, “ñánh ñu i gi c Pháp, xoá b ngôi vua, thi t l p dân quy n”; ti n hành “cách m ng b ng s t và máu”... - T ch c cơ s trong qu n chúng r t ít, ñ a bàn bó h p trong m t s ñ a phương B c Kỳ; Trung Kỳ và Nam Kỳ không ñáng k . - Tháng 2/1929 Vi t Nam Qu c dân ñ ng t ch c ám sát trùm m phu Bazanh Hà N i, b Pháp kh ng b dã man. Trư c tình th b ñ ng, lãnh ñ o Vi t Nam Qu c dân ñ ng quy t ñ nh d c h t l c lư ng th c hi n b o ñ ng cu i cùng “không thành công cũng thành nhân”. - Trong tình th b ñ ng, Vi t Nam qu c dân ñ ng quy t ñ nh d c toàn b l c lư ng ti n hành cu c kh i nghĩa Yên Bái (2/1930) v i ý tư ng “Không thành công cũng thành nhân!”. B th c dân Pháp ñàn áp, cu c kh i nghĩa th t b i, k t thúc vai trò l ch s c a Vi t Nam qu c dân ñ ng. Caâu 13. Ch ng t r ng phong trào công nhân nư c ta ñã phát tri n lên m t bư c cao hơn t sau Chi n tranh th gi i th nh t. Cu c bãi công c a công nhân Ba Son (8/1925) có nh ng ñi m gì m i so v i các phong trào trư c ñó ? H ng d n tr l i a. Giai ño n 1919 - 1925 : Các cu c ñ u tranh tuy l t và t phát nhưng ý th c giai c p ñang phát tri n. + 1920, công nhân Sài Gòn – Ch L n thành l p Công h i, do Tôn ð c Th ng ñ ng ñ u. + 1922, công nhân viên ch c các s công thương B c Kì ñòi ngh ch nh t có tr lương. + 1924, nhi u cu c bãi công c a công nhân Nam ð nh, Hà N i, H i Dương. + 1925, n i b t nh t là cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son. b. Giai ño n 1925 - 1929 : - T năm 1926 ñ n năm 1927 : Liên ti p n ra nhi u cu c bãi công c a công nhân viên ch c và h c sinh h c ngh . L n nh t là cu c bãi công c a công nhân s i Nam ð nh, ñ n ñi n Cam Tiêm, Phú Ri ng… - T năm 1928 ñ n 1929 : Phong trào ñã có tính th ng nh t trong toàn qu c, có 30 cu c bãi công n ra t B c chí Nam: Nhà máy xi măng, nhà máy s i H i Phòng, nhà máy s i Nam ð nh....Các phong trào th i kì này ñã liên k t ñư c nhi u ngành, nhi u ñ a phương, trình ñ giác ng c a công nhân ñã ñư c nâng cao. Giai c p công nhân tr thành m t l c lư ng chính tr ñ c l p. c. Cu c bãi công c a th máy xư ng Ba Son (tháng 8/1925) có m c ñích ngăn c n tàu Pháp ñưa lính sang ñàn áp cách m ng Trung Qu c. Cu c bãi công th ng l i ñã ñánh d u m t bư c ti n m i c a phong trào công nhân nư c ta. Giai c p công nhân t ñây ñã ñ u tranh có t ch c và có m c ñích chính tr rõ ràng. Caâu 14. Hãy gi i thích vì sao phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n Vi t Nam trong nh ng năm 1919 - 1930 l i b th t b i nhanh chóng ? S th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n trong giai ño n trên nói lên ñi u gì ? H ng d n tr l i a. Nguyên nhân th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n nư c ta... - Các phong trào theo khuynh hư ng dân ch tư s n tiêu bi u là ho t ñ ng c a Vi t Nam Qu c dân ñ ng, ñã phát tri n m nh t sau Chi n tranh th gi i th nh t ñ u l n lư t ñi ñ n th t b i do : • Giai c p tư s n dân t c Vi t Nam non kém v kinh t , què qu t v chính tr . • Khuynh hư ng chính chính tr theo con ñư ng dân ch tư s n dân t c Vi t Nam không ñáp ng ñư c yêu c u khách quan c a s nghi p gi i phóng dân t c c a nhân dân ta. • T ch c non kém, không ñ s c ñ ch ng ñ trư c m i th ño n kh ng b c a k thù ñ t n t i và phát tri n. - S th t b i c a phong trào dân t c theo khuynh hư ng dân ch tư san b t ngu n t nguyên nhân sâu xa và cơ s kinh t và giai c p xã h i Vi t Nam sau Chi n tranh th gi i th nh t. - Kh i nghĩa Yên Bái như m t ng n ñèn tàn trong phong trào ñ u tranh c a tư s n dân t c. Trư c khi t t, nó bùng cháy m t l n cu i ñ r i không bao gi cháy n a. ðây là m t s ki n ñánh d u s ch m - Trang 8 -
  9. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p d t các phong trào yêu nư c ñi theo khuynh hư ng dân ch tư s n ñ như ng ch cho phong trào yêu nư c theo con ñư ng Cách m ng vô s n Vi t Nam. b. S th t b i c a phong trào yêu nư c theo khuynh hư ng dân ch tư s n trong giai ño n trên trên nói lên : Con ñư ng gi i phóng dân t c theo khuynh hư ng dân ch tư s n là không thành công. “Mu n c u nư c và gi i phóng dân t c không có con ñư ng nào khác con ñư ng cách m ng vô s n”. Caâu 15. T i sao năm 1929, Vi t Nam l i di n ra cu c ñ u tranh xung quanh v n ñ thành l p ð ng C ng s n ? Cho bi t k t qu c a cu c ñ u tranh này. H ng d n tr l i 1) Nguyên nhân di n ra cu c ñ u tranh xung quanh v n ñ thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam : a- Năm 1929, phong trào ñ u tranh c a công nhân, nông dân, ti u tư s n và các t ng l p yêu nư c khác phát tri n m nh m , k t thành m t làn sóng dân t c dân ch ngày càng lan r ng. - H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên ñã không còn ñ kh năng ñ ti p t c lãnh ñ o cách m ng… Yêu c u l ch s ñ t ra ph i thành l p m t chính ñ ng nhưng nh n th c ñó di n ra không ñ ng ñ u trong các h i viên c a t ch c này… b- B c Kỳ là nơi phong trào cách m ng phát tri n m nh nh t nư c, có s lư ng h i viên c a t ch c Vi t Nam Cách m ng thanh niên ñông…Vì th h s m nh n th y s c n thi t ph i thành l p m t chính ñ ng vô s n.Tháng 3/1929, s h i viên tiên ti n B c kỳ ñã h p t i Hà N i và l p ra chi b C ng s n ñ u tiên…, ti n hành v n ñ ng ñ thành l p m t ñ ng c ng s n. - Phong trào cách m ng Trung Kỳ, Nam Kỳ phát tri n không m nh b ng B c Kỳ, do ñó nh ng ngư i ñ ng ñ u t ch c Thanh niên chưa nhìn th y yêu c u c p thi t ph i thành l p chính ñ ng vô s n… - T i ð i h i l n th nh t c a H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên (5/1929) Hương C ng (Trung Qu c) di n ra cu c ñ u tranh gay g t xung quanh v n ñ thành l p ð ng. ð i bi u B c Kỳ ñưa ra yêu c u thành l p ñ ng c ng s n nhưng không ñư c ch p nh n, h b ñ i h i ra v . 2) K t qu c a cu c ñ u tranh : - Tháng 6/1929, ñ i bi u các t ch c cơ s c ng s n B c Kỳ h p t i s nhà 312, ph Khâm Thiên (Hà N i) quy t ñ nh thành l p ðông Dương C ng s n ñ ng… - Kho ng tháng 8/1929, T ng b Thanh niên và Kỳ b Vi t Nam Cách m ng Thanh niên Nam Kì cũng ñã nh n th c ñư c yêu c u ph i thành l p ñ ng C ng s n nên quy t ñ nh thành l p An Nam C ng s n ð ng. - Tháng 9/1929, nh ng ngư i giác ng c ng s n trong t ch c Tân Vi t tuyên b thành l p ðông Dương C ng s n Liên ñoàn. - S ra ñ i c a ba t ch c c ng s n ch ng t ch nghĩa Mác- Lênin ñã th m sâu vào phong trào công nhân, phong trào yêu nư c Vi t Nam. ði u ki n cho s thành l p ð ng ñã chín mu i… - Các t ch c ho t ñ ng riêng r , tranh giành nh hư ng l n nhau gây b t l i cho phong trào. ð u 1930, Nguy n Ái Qu c tri u t p H i ngh h p nh t ba t ch c thành ð ng C ng s n Vi t Nam… Caâu 16. Trình bày hoàn c nh l ch, n i dung, ý nghĩa và nguyên nhân thành công c a H i ngh h p nh t các t ch c c ng s n Vi t Nam ngày 6/1/1930. H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh : - Ba t ch c c ng s n Vi t Nam ra ñ i năm 1929 ho t ñ ng riêng r , tranh giành nh hư ng c a nhau, làm phong trào cách m ng trong nư c có nguy cơ chia r l n. - Nguy n Ái Qu c ñư c tin H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên phân li t thành hai ð ng c ng s n, li n r i kh i Xiêm, sang Trung Qu c ñ th ng nh t các t ch c c ng s n. 2. N i dung h i ngh : V i cương v là phái viên c a Qu c t c ng s n, Nguy n Ai Qu c tri u t p H i ngh h p nh t ð ng C u Long (Hương C ng) t ngày 6/1/1930. - Nguy n Ái Qu c phê phán nh ng quan ñi m sai l m c a các t ch c c ng s n riêng l và nêu chương trình h i ngh .. - Trang 9 -
  10. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - H i ngh ñã nh t trí th ng nh t các t ch c c ng s n thành ð ng c ng s n Vi t Nam, thông qua Chính cương v n t t, sách lư c v n t t c a ð ng do Nguy n Ai Qu c so n th o (Cương lĩnh chính tr d u tiên c a ð ng c ng s n Vi t Nam). - Ngày 08/02/1930, các ñ i bi u v nư c. Ban ch p hành Trung ương lâm th i c a ð ng thành l p g m 7 y viên do Tr nh ðình C u ñ ng ñ u. - Ngày 24/02/1930, ðông Dương c ng s n Liên ñoàn ñư c k t n p vào ð ng c ng s n Vi t Nam. Sau này, ð i h i toàn qu c l n th III c a ð ng Lao ñ ng Vi t Nam quy t ñ nh l y ngày 3/2/1930 làm ngày k ni m thành l p ð ng. 3. Ý nghĩa c a H i ngh : H i ngh có ý nghĩa như m t ñ i h i thành l p ð ng, thông qua ñư ng l i Cách m ng (tuy còn sơ lư c). 4. Nguyên nhân thành công c a h i ngh : Gi a các ñ i bi u các t ch c không có mâu thu n v ý th c h , ñ u có xu hư ng vô s n, ñ u tuân theo ñi u l c a qu c t C ng s n. ðáp ng ñúng nhu c u th c ti n c a Cách m ng lúc ñó. Do ñư c s quan tâm c a Qu c t C ng s n và uy tín cao c a lãnh t Nguy n Ái Qu c. Caâu 17. Phân tích ý nghĩa l ch s c a s ki n ð ng C ng s n Vi t Nam ñư c thành l p vào ñ u năm 1930. H ng d n tr l i - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t vĩ ñ i trong l ch s cách m ng Vi t Nam, là s n ph m c a s k t h p ch nghĩa Mác - Lênin v i phong trào công nhân và phong trào yêu nư c Vi t Nam trong ba th p niên ñ u c a th k XX. - Ch m d t tình tr ng kh ng ho ng v ñư ng l i và giai c p lãnh ñ o cách m ng... - Ch ng t r ng giai c p công nhân Vi t Nam ñã trư ng thành và ñ s c lãnh ñ o cách m ng... - ð ng ra ñ i làm cho công nhân Vi t Nam th c s tr thành m t b ph n khăng khít c a cách m ng th gi i. K t ñây giai c p công nhân và nhân dân lao ñ ng Vi t Nam tham gia vào s nghi p ñ u tranh gi i phóng loài ngư i m t cách t giác và có t ch c. - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i kh ng ñ nh quy n lãnh ñ o tuy t ñ i c a giai c p công nhân mà ñ i tiêu phong c a nó là ð ng C ng s n Vi t Nam, là s chu n b t t y u ñ u tiên cho nh ng bư c nh y v t vĩ ñ i và nh ng th ng l i vang d i c a công nhân Vi t Nam v sau. Caâu 18. Trình bày n i dung cơ b n c a Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t do Nguy n Ái Qu c kh i th o ñ u năm 1930 và cho bi t vì sao nói ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t l ch s vĩ ñ i c a cách m ng Vi t Nam. H ng d n tr l i 1. N i dung c a Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t : Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t do Nguy n Ái Qu c so n th o và ñư c H i ngh thành l p ð ng thông qua là Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng C ng s n Vi t Nam. Nh ng ñi m ch y u c a Cương lĩnh chính tr ñ u tiên: Chi n lư c cách m ng: ti n hành “ tư s n dân quy n cách m ng và th ñ a cách m ng ñ ñi t i xã h i c ng s n”. Nhi m v cách m ng: ñánh ñ ñ qu c Pháp, b n phong ki n, tư s n ph n cách m ng, làm cho nu c Vi t Nam ñ c l p t do, l p chính ph công, nông, binh và quân ñ i công nông; t ch thu s n nghi p c a ñ qu c và ph n cách m ng chia cho dân cày nghèo, ti n hành cách m ng ru ng ñ t. L c lư ng cách m ng: công nông, ti u tư s n, trí th c, l i d ng ho c turng l p phú nông, ñ a ch , tư s n. Cách m ng ph i liên l c v i các dân t c b áp b c và vô s n th gi i. Lãnh ñ o cách m ng: ð ng c ng s n Vi t Nam: ñ i ti n phong c a giai c p vô s n. Tuy còn v n t t, song ñây là cương lĩnh gi i phóng dân t c sáng t o, k t h p ñúng ñ n v n ñ dân t c và giai c p. ð c l p, t do là tư tư ng ch y u c a cương lĩnh. 2. T i sao nói : ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i là m t bư c ngo t l ch s vĩ ñ i c a cách m ng Vi t Nam ? - Trang 10 -
  11. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p o ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i v i t ch c th ng nh t ñã v ch ra ñư ng l i cách m ng ñúng ñ n : làm cách m ng dân t c dân ch nhân dân, ti n lên ch nghĩa xã h i. o V ch ra phương hư ng cách m ng ñúng ñ n : s d ng b o l c c a qu n chúng theo quan ñi m ch nghĩa Mác - Lênin. o Cách m ng Vi t Nam tr thành m t b ph n khăng khít c a cách m ng th gi i, Vi t Nam có nhi u ñ ng minh m i và cũng góp ph n mình vào s nghi p cách m ng th gi i. Caâu 19. B ng nh ng s ki n l ch s c th , hãy nêu rõ vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam. H ng d n tr l i Vai trò c a Nguy n Ái Qu c trong quá trình thành l p ð ng C ng s n Vi t Nam ñư c th hi n qua các s ki n sau : Tìm ñư c con ñư ng c u nư c: • Tháng 7 năm 1920, ñ c Sơ th o l n th nh t nh ng lu n cương v v n ñ dân t c và v n ñ thu c ñ a c a Lênin... • Tháng 12 năm 1920, tham gia ð i h i Tua, b phi u tán thành gia nh p Qu c t C ng s n và thành l p ð ng C ng s n Pháp. Truy n bá ch nghĩa Mác Lênin vào Vi t Nam: Vi t sách báo... ðào t o cán b : • Năm 1925 thành l p H i Vi t Nam Cách m ng Thanh niên. Báo Thanh niên và sách ðư ng Kách m nh ñã trang b lí lu n gi i phóng dân t c cho cán b c a H i. • Năm 1928, nhi u cán b c a H i tham gia phong trào ”vô s n hóa” tham gia tuyên truy n và v n ñ ng cách m ng. ð u năm 1930, ch trì H i ngh h p nh t ð ng t i C u Long... So n th o Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng: Chính cương v n t t, Sách lư c v n t t,... Caâu 20. So sánh m t s ñi m ch y u trong n i dung Cương lĩnh chính tr ñ u tiên c a ð ng v i Lu n cương chính tr năm 1930 ñ th y rõ s ñúng ñ n c a văn ki n trư c và s h n ch c a văn ki n sau. H ng d n tr l i * B ng so sánh : Cương lĩnh Lu n cương N i dung (Nguy n Ái Qu c, 3/2/1930) (Tr n Phú, 10/1930) Hai giai ño n c a cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách Cách m ng tư s n dân quy n và cách m ng Vi t Nam m ng xã h i ch nghĩa. m ng xã h i ch nghĩa. Nhi m v cách m ng Ch ng ñ qu c, ch ng phong ki n ðánh ñ phong ki n, ñánh ñ ñ qu c. L c lư ng cách m ng Công - nông, liên l c v i trí th c, Công - nông. ti u tư s n, trung nông. Vai trò lãnh ñ o c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a Nhân t quy t ñ nh m i th ng l i c a ñ ng. cách m ng Vi t Nam. cách m ng Vi t Nam. V trí cách m ng Là m t b ph n c a cách m ng th Quan h m t thi t v i cách m ng th gi i. gi i. Phương th c cách T p h p t ch c qu n chúng ñ u m ng tranh. Nh n xét : Qua b ng so sánh chúng ta th y, Lu n cương chính tr ti p thu nh ng v n ñ cơ b n c a văn ki n thành l p ð ng và b sung thêm phương pháp cách m ng, song hai v n ñ nhi m v và l c lư ng c a cách m ng tư s n dân quy n còn h n ch : ñ t nhi m v ch ng phong ki n lên trên ch ng ñ - Trang 11 -
  12. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p qu c và không th y kh năng cách m ng c a các t ng l p khác trong xã h i Vi t Nam. Nh ng h n ch này ph i tr i qua m t quá trình ñ u tranh trong th c ti n m i kh c ph c ñư c. CHƯƠNG II. VI T NAM T NĂM 1930 ð N NĂM 1945 Caâu 21. Trình bày nh ng nét chính v phong trào cách m ng 1930 - 1931 v i ñ nh cao là Xô vi t - Ngh Tĩnh : nguyên nhân bùng n , tóm lư c di n bi n, ý nghĩa và bài h c kinh nghi m. H ng d n tr l i 1/ Nguyên nhân bùng n phong trào cách m ng 1930 – 1931 : - Cu c kh ng ho ng kinh t th gi i (1929 - 1933) ñã tác ñ ng m nh m ñ n Vi t Nam, làm cho n n kinh t Vi t Nam tiêu ñi u, sơ xác, ñ i s ng c a nhân dân lao ñ ng h t s c cơ c c. T sau cu c kh i nghĩa Yên Bái th c dân Pháp thi hành chính sách ”kh ng b tr ng” hòng d p t t phong trào cách m ng. Tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng kinh t cùng v i chính sách kh ng b tr ng c a th c dân Pháp càng nung n u lòng căm thù, nâng cao tinh th n cách m ng c a nhân dân ta. - Mâu thu n xã h i gay g t (dân t c Vi t Nam > < th c dân Pháp, nông dân > < ñ a ch phong ki n). ðó là nguyên nhân sâu sa và tr c ti p ñưa ñ n cao trào cách m ng (1930 - 1931) - nh hư ng c a phong trào Cách m ng qu c t ñ i v i Vi t Nam. - ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o giai c p công nhân và nhân dân lao ñ ng nư c ta ñ ng lên ñ u tranh ch ng ñ qu c Pháp và phong ki n tay sai, giành ñ c l p t do. M r ng : Trong các nguyên nhân trên, nguyên nhân ð ng ra ñ i và lãnh ñ o là nguyên nhân cơ b n và quy t ñ nh nh t là ch y u và quy t ñ nh nh t. B i vì, n u không có s lãnh ñ o c a ð ng thì mâu thu n lúc ñó nhi u nh t cùng ch d n ñ n nh ng cu c ñ u tranh nh , l t , t phát, không th tr thành m t cao trào t giác (1930 - 1931). 2/ Di n bi n phong trào : a. Phong trào trên toàn qu c: o Trong b i c nh kh ng ho ng kinh t – xã h i, Pháp ñàn áp ñ m máu kh i nghĩa Yên Bái, ð ng C ng s n Vi t Nam ra ñ i k p th i lãnh ñ o phong trào ñ u tranh c a công nông trong c nư c o Tháng 2/1930 bãi công c a công nhân ñ n ñi n cao su Phú Ri ng. Hà N i, ngày 22/02 có treo c ñ , búa li m. o Tháng 3 và tháng 4 có cu c ñ u tranh c a công nhân nhà máy s i Nam ð nh, nhà máy diêm và cưa B n Th y . o Nhân ngày Qu c t lao ñ ng 1/5, c nư c bùng n nhi u cu c ñ u tranh . o L n ñ u tiên công nhân Vi t Nam bi u tình k ni m ngày Qu c t lao ñ ng, ñ u tranh ñòi quy n l i cho nhân dân lao ñ ng trong nư c, th hi n tình ñoàn k t cách m ng v i nhân dân lao ñ ng th gi i. o Tháng 6 ñ n tháng 8/1930 c nư c có 121 cu c ñ u tranh. b. Phong trào Ngh Tĩnh: o Tháng 9/1930 phong trào ñ u tranh dâng cao, nh t là hai t nh Ngh An và Hà Tĩnh. Nông dân bi u tình có vũ trang t v v i hàng nghìn ngư i kéo ñ n huy n l , t nh l ñòi gi m thu các huy n Nam ðàn, Thanh Chương, Di n Châu, Anh Sơn (Ngh An), Kỳ Anh (Hà Tĩnh) … ñư c công nhân Vinh - B n Th y hư ng ng . o Tiêu bi u là cu c bi u tình c a 8000 nông dân Hưng Nguyên (Ngh An) ngày 12/09/1930 v i kh u hi u: “ð ñ o ch nghĩa ñ qu c !”. ð n g n Vinh, con s lên t i 3 v n ngư i, x p hàng dài 4 km. Pháp ñàn áp dã man: cho máy bay ném bom làm ch t 217 ngư i, b thương 126 ngư i. Chính quy n th c dân, phong ki n b tê li t, tan rã nhi u huy n, xã . o Nhi u c p y ð ng thôn xã lãnh ñ o nhân dân làm ch v n m nh, t qu n lý ñ i s ng chính tr , kinh t , văn hóa xã h i ñ a phương, làm ch c năng c a chính quy n: Xô vi t Ngh - Tĩnh. 3/ Ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m : a. Ý nghĩa l ch s Kh ng ñ nh ñư ng l i ñúng ñ n c a ð ng, quy n lãnh ñ o c a giai c p công nhân ñ i v i cách m ng các nư c ðông Dương. - Trang 12 -
  13. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Kh i liên minh công nông hình thành. Là cu c t p dư t ñ u tiên cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này . ðư c ñánh giá cao trong phong trào c ng s n và công nhân qu c t . Qu c t C ng s n công nh n: ð ng C ng s n ðông Dương là phân b ñ c l p tr c thu c Qu c t C ng s n. b. Bài h c kinh nghi m: ð l i bài h c quý v công tác tư tư ng, xây d ng kh i liên minh công nông, m t tr n dân t c th ng nh t, t ch c lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh … Caâu 22. Ch ng minh r ng Xô Vi t Ngh - Tĩnh là hình thái sơ khai c a chính quy n công nông nư c ta, là chính quy n c a dân, do dân và vì dân. H ng d n tr l i a. Sau khi thành l p chính quy n Xô vi t Ngh - Tĩnh ñã ñem l i nhi u l i ích căn b n cho nhân dân : Kinh t : Chia ru ng ñ t cho nông dân, b t ñ a ch b tô chính, gi m tô ph , bãi b các th thu c a ñ qu c, phong ki n. Chính tr : Th c hi n các quy n t do, dân ch , l p các t ch c qu n chúng, các ñ i t v ñ và tòa án nhân dân ñư c thành l p... Thông qua các cu c mít tinh, h i ngh ñ tuyên truy n, giáo d c ý th c chính tr cho qu n chúng nhân dân. Quân s : M i làng ñ u có nh ng ñ i t v vũ trang. Xã h i : Phát ñ ng phong trào ñ i s ng m i, bài tr mê tín d ñoan, h t c t n kém phi n ph c. Tr t t xã h i ñư c ñ m b o, n n tr m cư p không còn. * H n ch : - Chưa l p ñư c chính quy n hoàn ch nh, chưa tri t ñ gi i quy t ru ng ñ t cho nông dân. - Chưa tri t ñ gi quy t ru ng ñ t cho nông dân. * Ý nghĩa : - Tuy m i thành l p m t s xã, t n t i 4 ñ n 5 tháng song Xô Vi t Ngh - Tĩnh ñã t rõ b n ch t Cách m ng và tính ưu vi t. ðó là m t chính quy n c a dân, do dân và vì dân. - Dư i s lãnh ñ o c a ð ng, giai c p công - nông ñoàn k t v i các t ng l p nhân dân khác có kh năng l t ñ n n th ng tr c a ñ qu c và phong ki n ñ xây d ng cu c s ng m i. Caâu 23. Phong trào dân ch 1936 - 1939 ñã di n ra trong hoàn c nh l ch s như th nào ? Hãy trình bày ch trương c a ð ng C ng s n ðông Dương và các hình th c ñ u tranh trong th i kì này. H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh l ch s phong trào 1936 – 1939 : a. Tình hình chính tr - Th gi i : Nh ng năm 30 c a th k XX, th l c phát xít c m quy n ð c, Italia, Nh t B n ch y ñua vũ trang, chu n b chi n tranh th gi i. 07/1935, ð i h i l n VII - Qu c t C ng s n xác ñ nh nhi m v ch ng ch nghĩa phát xít, ñ u tranh giành dân ch , b o v hòa bình, thành l p M t tr n nhân dân r ng rãi. 04/1936, M t tr n nhân dân lên c m quy n Pháp, thi hành c i cách ti n b thu c ñ a: ð i v i ðông Dương, Pháp c phái ñoàn sang ñi u tra tình hình, c Toàn quy n m i, n i r ng quy n t do báo chí … - Vi t Nam: Có nhi u ñ ng phái chính tr ho t ñ ng: ñ ng cách m ng, ñ ng theo xu hư ng c i lương, ñ ng ph n ñ ng …, nhưng ð ng C ng s n ðông Dương là ð ng m nh nh t, có t ch c ch t ch , ch trương rõ ràng. b. Tình hình kinh t - xã h i - Kinh t : + Nông nghi p: Tư b n Pháp chi m ño t ru ng ñ t, ch y u tr ng cao su, ñay, gai, bông … + Công nghi p: ð y m nh khai m . S n lư ng ngành d t, xi măng, ch c t rư u tăng. Các ngành ít phát tri n là ñi n, nư c, cơ khí, ñư ng, gi y, diêm... + Thương nghi p: Th c dân ñ c quy n bán thu c phi n, rư u, mu i và xu t nh p kh u. - Trang 13 -
  14. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Nh ng năm 1936 - 1939 là th i kỳ ph c h i và phát tri n kinh t Vi t Nam. Tuy nhiên kinh t Vi t Nam v n l c h u và l thu c kinh t Pháp. - Xã h i : + Công nhân: th t nghi p, lương gi m. + Nông dân: không ñ ru ng cày, ch u m c ñ a tô cao và bóc l t c a ñ a ch , cư ng hào… + Tư s n dân t c: ít v n, ch u thu cao, b tư b n Pháp chèn ép . + Ti u tư s n trí th c: th t nghi p, lương th p . + Các t ng l p lao ñ ng khác: ch u thu khóa n ng n , sinh ho t ñ t ñ . ð i s ng ña s nhân dân khó khăn nên hăng hái tham gia ñ u tranh ñòi t do, cơm áo dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương . 2. Phong trào dân ch 1936 - 1939 : a/ Ch trương c a ð ng trong nh ng năm 1936 - 1939 th hi n Ngh quy t tháng 7/1936 c a H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương do Lê H ng Phong ch trì Thư ng H i (Trung Qu c ) và H i ngh Trung ương các năm 1937, 1938. Nhi m v chi n lư c và m c tiêu: Ch ng ñ qu c và phong ki n . Nhi m v tr c ti p, trư c m t: ð u tranh ch ng ch ñ ph n ñ ng thu c ñ a, ch ng phát xít, ch ng nguy cơ chi n tranh, ñòi t do, dân sinh, dân ch , cơm áo, hòa bình. Hình th c ñ u tranh: K t h p các hình th c công khai và bí m t, h p pháp và b t h p pháp. Ch trương: Thành l p M t tr n th ng nh t nhân dân ph n ñ ðông Dương. Tháng 3/1938, ñ i thành M t tr n th ng nh t dân ch ðông Dương, g i t t là M t tr n dân ch ðông Dương. b/ Nh ng phong trào ñ u tranh tiêu bi u : - Phong trào ðông Dương ð i h i : + Năm 1936, ð ng phát ñ ng các t ng l p nhân dân h i h p th o ra b n nguy n v ng g i t i phái ñoàn Chính ph Pháp ti n t i tri u t p ðông Dương ð i h i (8/1936). + Các y ban hành ñ ng thành l p Nam kỳ, B c kỳ, Trung kì ( Nam kì có hơn 600 y ban hành ñ ng thành l p, phát truy n ñơn, ra báo, mít tinh, th o lu n dân ch , dân sinh… ) + Tháng 9/1936 Pháp gi i tán y ban hành ñ ng, c m h i h p, t ch thu các báo. - Phong trào ñ u tranh ñòi t do, dân sinh, dân ch : Trong nh ng năm 1937 - 1939, các cu c mít tinh bi u tình ñòi các quy n s ng c a các t ng l p nhân dân. Tiêu bi u là cu c ñ u tranh vào ngày Qu c t lao ñ ng 01/05/1938, l n ñ u tiên nhi u cu c mít tinh t ch c công khai Hà N i và nhi u nơi khác, thu hút ñông ñ o qu n chúng tham gia. - ð u tranh ngh trư ng: Là m t hình th c ñ u tranh m i m c a ð ng: + ð ng v n ñ ng ngư i ti n b trong hàng ngũ trí th c phong ki n, tư s n dân t c ra ng c vào Vi n dân bi u B c kỳ, Trung kỳ, H i ñ ng kinh t - lý tài ðông Dương, H i ñ ng qu n h t Nam kỳ. + M c tiêu: M r ng l c lư ng M t tr n dân ch và v ch tr n chính sách ph n ñ ng c a th c dân, tay sai, bênh v c quy n l i c a nhân dân. - ð u tranh trên lĩnh v c báo chí + T năm 1937 báo chí công khai c a ð ng b ng ti ng Vi t: Tin t c, ð i nay…, b ng ti ng Pháp: Lao ñ ng), Tranh ñ u báo chí ñã tr thành mũi xung kích trong nh ng phong trào l n c a cu c v n ñ ng dân ch , dân sinh th i kỳ 1936 - 1939. + Nhi u sách chính tr – lý lu n xu t b n công khai ho c ñưa t Pháp v . Nhi u tác ph m văn h c hi n th c phê phán ra ñ i như: Bư c ñư ng cùng, T t ñèn, S ñ . Thơ cách m ng, k ch ð i cô L u… c/ K t qu : Thu k t qu to l n v văn hóa - tư tư ng: ñông ñ o các t ng l p nhân dân ñư c giác ng v con ñư ng cách m ng… Caâu 24. Trình bày ý nghĩa l ch s và bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939. H ng d n tr l i 1. Ý nghĩa c a phong trào dân ch 1936 - 1939 : + Là phong trào qu n chúng r ng l n, có t ch c, dư i s lãnh ñ o c a ð ng C ng s n ðông Dương. - Trang 14 -
  15. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + Bu c chính quy n th c dân ph i như ng b m t s yêu sách v dân sinh, dân ch ; qu n chúng ñư c giác ng v chính tr , tr thành l c lư ng chính tr hùng h u c a cách m ng; cán b ñ c t p h p và trư ng thành. + Là m t cu c t ng di n t p, chu n b cho T ng kh i nghĩa tháng Tám sau này. 2. Bài h c kinh nghi m c a phong trào dân ch 1936 - 1939 : + V vi c xây d ng M t tr n dân t c th ng nh t. + T ch c, lãnh ñ o qu n chúng ñ u tranh công khai, h p pháp. + ð u tranh tư tư ng trong n i b ð ng và v i các ñ ng phái chính tr ph n ñ ng. + ð ng th y ñư c h n ch trong công tác m t tr n, dân t c… M r ng : Theo anh (ch ), ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i cách m ng Vi t Nam là gì ? Ý nghĩa quan tr ng nh t c a cu c v n ñ ng dân ch 1936 - 1939 v i cách m ng Vi t Nam : ñây là cu c di n t p th hai chu n b cho Cách m ng tháng Tám 1945. Caâu 25. So sánh ch trương, sách lư c cách m ng c a ð ng C ng s n ðông Dương và hình th c ñ u tranh gi a th i kì 1930 - 1931 v i th i kì 1936 - 1939. H ng d n tr l i Phong trào cách m ng Cao trào dân ch N i dung 1930 – 1931 1936 – 1939 Nh n ñ nh k thù ð qu c và phong ki n Th c dân Pháp ph n ñ ng và tay sai. M c tiêu ñ u tranh ðòi “ð c l p dân t c” và “Ngư i ðòi “T do, dân ch , cơm áo, hoà cày có ru ng” bình”. T p h p l c lư ng Liên minh công - nông. M t tr n Dân ch ðông Dương, t p h p m i l c lư ng dân ch , yêu nư c và ti n b . Ch y u công nhân - nông dân. Các giai c p, các t ng l p (công nhân, L c lư ng tham gia nông dân, trí th c, dân nghèo thành th ), các gi i, các l a tu i, các ñoàn th , các h i... Phương pháp và - Chính tr : Bão công, bi u tình. - Chính tr , công khai : hình th c ñ u tranh - B o ñ ng vũ trang : ðánh phá + Thu th p nguy n v ng c a nhân huy n l , ñ n ñi n, nhà ga, tr i dân... giam,... + Xu t b n sách báo... - N a h p pháp. ð a bàn Nông thôn và các trung tâm công Ch y u thành th . nghi p. Caâu 26. Trình bày nh ng nét chính v tình hình Vi t Nam trong nh ng năm ñ u sau Chi n tranh th gi i th hai. H ng d n tr l i 1. Tình hình chính tr : + Th gi i : Ngày 1/9/1939 : Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ngày 3/9/1939: Pháp tuyên chi n v i ð c. Tháng 6/1940, Pháp ñ u hàng ð c. + Vi t Nam : • ðông Dương, ðô ñ c ðơcu làm Toàn quy n th c hi n m t lo t chính sách vơ vét s c ngư i, s c c a c a Vi t Nam ñ d c vào cu c chi n tranh . - Trang 15 -
  16. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p • Cu i tháng 9/1940, Nh t vư t biên gi i Vi t – Trung vào mi n B c Vi t Nam, Pháp ñ u hàng. Nh t gi nguyên b máy th ng tr c a Pháp ñ vơ vét kinh t ph c v cho chi n tranh, ñàn áp cách m ng. Vi t Nam ñ t dư i ách th ng tr c a Nh t – Pháp. • Tháng 12/1941 : Pháp cam k t h p tác v i Nh t v m i phương di n. • T tháng 9/1940, Pháp – Nh t câu k t v i nhau ñ áp b c bóc l t nhân dân ðông Dương nhưng bì mâu thu n quy n l i, cho nên chúng ñ u nh m ng m chu n b ñ i phó nhau. • Vi t Nam, bên c nh ñ ng phái thân Pháp còn có ñ ng phái thân Nh t như : ð i Vi t, Ph c Qu c …ra s c tuyên truy n l a b p v văn minh, s c m nh Nh t B n, thuy t ð i ðông Á, d n ñư ng cho Nh t h t c ng Pháp. • Tháng 6/1941, ð c t n công Liên Xô. Năm 1945, châu Âu : phát xít ð c b th t b i n ng n ; châu Á – Thái Bình Dương, Nh t b thua to nhi u nơi. • ðông Dương, ngày 9/3/1945 Nh t ñ o chính Pháp. L i d ng cơ h i ñó, các ñ ng phái chính tr Vi t Nam tăng cư ng ho t ñ ng. Qu n chúng nhân dân s c sôi khí th , s n sàng vùng lên kh i nghĩa. 2. Tình hình kinh t - xã h i : * Kinh t : Chính sách c a Pháp Chính sách c a Nh t • ð u tháng 9/1939, Toàn quy n Catơru • Pháp bu c ph i ñ cho Nh t s d ng phương ti n giao ra l nh t ng ñ ng viên nh m “cung c p thông, ki m soát ñư ng s t, tàu bi n. Nh t b t Pháp cho m u qu c ti m l c t i ña c a ðông trong 4 năm 6 tháng n p kho n ti n 723.786.000 ñ ng. Dương v quân s , nhân l c, các s n • Cư p ru ng ñ t c a nông dân, b t nông dân nh lúa, ph m và nguyên li u”. ngô ñ tr ng ñay, th u d u ph c v cho nhu c u chi n • Pháp thi hành chính sách “Kinh t ch tranh . huy” : tăng m c thu cũ, ñ t thêm thu • Bu c Pháp xu t c ng các nguyên li u chi n tranh sang m i …, sa th i b t công nhân, viên Nh t v i giá r như : than, s t, cao su, xi măng… ch c, gi m ti n lương, tăng gi làm…, • Công ty c a Nh t ñ u tư vào nh ng ngành ph c v ki m soát g t gao s n xu t, phân ph i, cho quân s như măng-gan, s t, ph t phát, crôm. n ñ nh giá c . * Xã h i : • Chính sách bóc l t c a Pháp – Nh t ñ y nhân dân ta t i ch cùng c c : Cu i 1944 ñ u năm 1945 có t i 2 tri u ñ ng bào ta ch t ñói . • Các giai c p, t ng l p nư c ta, tr tay sai ñ qu c, ñ i ñ a ch và tư s n m i b n ñ u b nh hư ng b i chính sách bóc l t c a Pháp - Nh t . ð ng C ng s n ðông Dương ph i k p th i, ñ ra ñư ng l i ñ u tranh phù h p. M r ng : ði m gi ng và khác nhau trong m c ñích c a chính sách bóc l t c a th c dân Pháp và phát xít Nh t là gì ? Gi ng : th ño n c a chúng nh m che ñ y hành vi áp b c bóc l t nhân dân Vi t Nam, l a b p nhân dân ta l m tư ng chúng là “b n” ch không ph i là “k thù”. Khác : Th ño n chính tr c a Pháp nh m c ng c ách th ng tr c a Pháp ðông Dương còn trong khi ñó th ño n c a Nh t là làm ch d a cho vi c Nh t cai tr ðông Dương vì Nh t m i xâm lư c và nh y vào ðông Dương. Caâu 27. Nêu hoàn c nh, n i dung cơ b n và ý nghĩa l ch s c a H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 11/1939. H ng d n tr l i a. Hoàn c nh : • Ngày 1/9/1939, Chi n tranh th gi i th hai bùng n , ð c t n công Pháp. Tháng 6/1940, Pháp ñ u hàng. • Tháng 9/1940: phát xít Nh t nh y vào ðông Dương, c u k t v i Pháp ñ vơ vét tài l c và ñàn áp cách m ng Vi t Nam Nhân dân Vi t Nam ph i gánh ch u ách th ng tr c a hai t ng áp b c Pháp – Nh t. - Trang 16 -
  17. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p • ð ng trư c tình hình m i, Ban ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương h p H i ngh l n th 6 (8/11/1939) h p t i Bà ði m (Hóc Môn – Gia ð nh) do T ng Bí thư Nguy n Văn C ch trì. b. N i dung cơ b n c a Ngh quy t H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 11/1939 : Xác ñ nh k thù trư c m t là ñ qu c phát xít. ð t nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u. T m gác kh u hi u cách m ng ru ng ñ t, thay kh u hi u "Chính quy n công nông" b ng kh u hi u "Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương". Ch trương thành l p M t tr n dân t c Th ng nh t Ph n ñ ðông Dương, nh m ñoàn k t r ng rãi các t ng l p, giai c p, các dân t c ðông Dương, chĩa mũi nh n vào k thù ch y u trư c m t là ñ qu c phát xít. Phân tích n i dung s chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c ? o Lu n cương chính tr (1930) c a ð ng ñã ñ ra hai nhi m v chi n lư c “ñánh ñ ñ qu c và phong ki n”. Hai nhi m v này có m i quan h ch t ch v i nhau. o Trong m t giai ño n 1939 - 1941, ð ng C ng s n ñã k p th i chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c: t p chung mũi nh n vào k thù ch y u trư c m t là ch nghĩa ñ qu c - phát xít, ñ t nhi m v gi i phóng dân t c lên hàng ñ u, t m rút “Cách m ng ru ng ñ t”, thay kh u hi u “Chính ph công - nông” b ng “Chính ph C ng hoà Dân ch ðông Dương” c. Ý nghĩa: H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th VI ñánh d u s chuy n hư ng ñúng ñ n v ch ñ o chi n lư c cách m ng. ð ng C ng s n ðông Dương giương cao ng n c gi i phóng dân t c, ñoàn k t r ng rãi các t ng l p, giai c p và dân t c ðông Dương trong cùng m t M t trân Dân t c Th ng nh t, m ñư ng ñi t i th ng l i c a Cách m ng Tháng Tám năm 1945. Caâu 28. Nêu hoàn c nh và n i dung cơ b n c a H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương tháng 5/1941. Theo anh (ch ), H i ngh Trung ương ð ng tháng 5/1941 có ý nghĩa quan tr ng như th nào ? H ng d n tr l i a. Hoàn c nh l ch s : Ngày 28/01/1941, lãnh t Nguy n Ái Qu c tr v nư c tr c ti p lãnh ñ o cách m ng, tri u t p H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 P c Bó (Cao B ng) t ngày 10 ñ n 19/5/1941. b. N i dung : • Kh ng ñ nh ch trương ñúng ñ n c a H i ngh 6 và 7 nhưng ñ cao hơn n a nhi m v gi i phóng dân t c và ñưa nhi m v này lên hàng ñ u. • T m gác kh u hi u "ðánh ñ ñ a ch , chia ru ng ñ t cho dân cày" thay b ng kh u hi u "T ch thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và Vi t gian chia cho dân cày nghèo”, gi m tô, gi m t c ... • Ch trương thành l p m t tr n dân t c th ng nh t riêng cho t ng nư c Vi t Nam, Lào, Campuchia. • Nhi m v trung tâm c a ð ng trong giai ño n này: chu n b kh i nghĩa vũ trang • B u Ban Ch p hành Trung ương do Trư ng Chinh làm T ng Bí thư. • Ngày 19/05/1941, thành l p M t tr n Vi t Minh. Năm tháng sau, Tuyên ngôn, Chương trình, ði u l Vi t Minh ñư c công b chính th c. c. Ý nghĩa : H i ngh Ban Ch p hành Trung ương ð ng l n th 8 có ý nghĩa quan tr ng. Ngh quy t c a H i ngh l n 8 ñã hoàn ch nh vi c chuy n hư ng ch ñ o chi n lư c và sách lư c cách m ng ñã ñ ra H i ngh Ban Ch p hàng Trung ương l n th 6 (11/1939). Nó có tác d ng quy t ñ nh trong vi c v n ñ ng toàn ð ng, toàn dân chu n b ti n t i Cách m ng tháng Tám. M r ng : V n ñ 1 : T i sao ñ n tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c ? + Trong th i gian Qu ng Châu (1925 – 1926), Nguy n Ái Qu c thành l p H i Vi t Nam Cách m ng thanh niên. ð n tháng 2/1930, Ngư i ñã tri u t p h i ngh h p nh t ba t ch c C ng s n Vi t Nam t i Hương C ng. Nguy n Ái Qu c chưa v nư c b i vì Cách m ng Vi t Nam chưa có th i cơ giành th ng l i. - Trang 17 -
  18. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + ð n tháng 9/1939, th chi n th hai (1945) bùng n , phe ñ ng minh và các dân t c tiên b trên th gi i nh n r ng ch nghĩa Phát xít s th t b i và lúc ñó th i cơ c a các dân t c thu c ñ a giành ñ c l p s ñ n. + Vì th tháng 2/1941, Nguy n Ái Qu c m i v nư c lãnh ñ o Cách m ng chu n b m i ñi u ki n ñ ñón th i cơ giành ñ c l p hoàn toàn. V n ñ 2 : Theo anh (ch ), trong các ch trương c a H i ngh l n 8 Ban Ch p hành Trung ương ð ng C ng s n ðông Dương (5/1941), ch chương nào là quan tr ng nh t ? Vì sao ? + Ch trương quan tr ng nh t là : Trư c h t ph i làm sao gi i phóng cho ñư c các dân t c ðông Dương kh i ách Pháp - Nh t. Vì v y h i ngh quy t ñ nh t m gác kh u hi u “ñánh ñ ñ a ch , chia ru ng ñ t cho dân cày”, thay b ng các kh u hi u t ch thu ru ng ñ t c a b n ñ qu c và Vi t gian chia cho dân cày nghèo, gi m tô, gi m t c, chia l i ru ng công ti n t i th c hi n “ngư i cày có ru ng” + B i vì : “N u không gi i quy t ñư c v n ñ dân t c gi i phóng, không ñòi ñư c ñ c l p t do cho toàn th dân t c, thì ch ng nh ng toàn th qu c gia dân t c còn ch u mãi ki p ng a trâu, mà quy n l i c a b ph n giai c p ñ n v n năm cũng không ñòi l i ñư c”. Caâu 29. B ng ki n th c v kh i nghĩa B c Sơn, kh i nghĩa Nam Kì và binh bi n ðô Lương, hãy hoàn thi n b ng sau: Kh i nghĩa Kh i nghĩa Binh bi n B c Sơn Nam Kì ðô Lương Nguyên nhân Di n bi n chính K t qu Ba s ki n trên có ý nghĩa l ch s như th nào ? H ng d n tr l i * Hoàn thành b ng : Kh i nghĩa B c Sơn Kh i nghĩa Nam Kì Binh bi n ðô Lương - Ngày 22/9/1940, phát xít - Pháp ñã b t binh lính Vi t - T i Ngh An, binh lính Nguyên Nh t ñánh vào L ng Sơn. Nam làm bia ñ ñ n cho ngư i Vi t b t bình trư c nhân Quân Pháp ñây b ch y qua chúng biên gi i Lào và vi c b b t làm bia ñ ñ n châu B c Sơn. ð ng b B c Campuchia, gây ra s b t cho Pháp. Sơn ñã lãnh ñ o nhân dân bình trong nhân dân Nam Kì. kh i nghĩa. - Nhân dân ñã tư c vũ khí và - ð ng b Nam Kì quy t ñ nh - Ngày 13/1/1941, Binh sĩ Di n bi n gi i tán chính quy n ñ ch, t kh i nghĩa. ðêm 22 r ng ngư i Vi t ñ n ch chính vũ trang, thành l p chính ngày 23/11/1940, nhân dân R ng, do ð i Cung lãnh quy n cách m ng các t nh Nam B ñ ng lo t ñ o ñã n i d y chi m ñ n (27/9/1940). Quân kh i nghĩa n i d y, tri t h nhi u ñ n ðô Lương, r i ti n v l p căn c quân s , U ban b t c a ñ ch. Nhi u nơi, thành ph Vinh song k ch huy, t ch thu tài s n c a chính quy n nhân dân và tòa ho ch ñã không th c hi n ñ qu c và tay sai chia cho án cách m ng ñư c thành ñư c.... dân nghèo… l p... - Kh i nghĩa ñã th t b i song - Th c dân Pháp ñã ñàn áp - Cu c binh bi n th t b i K t qu ñ i du kích B c Sơn ñã ra ñ i kh i nghĩa tàn kh c, cơ s do l c lư ng c a Pháp và sau ñó phát tri n thành ð ng b t n th t n ng. Nhưng m nh. ð i Cung b b t, b C u qu c quân, ho t ñ ng lá c ñ sao vàng ñã l n ñ u tra t n dã man và b x t vùng B c Sơn và Võ Nhai. tiên xu t hi n trong kh i cùng 10 ñ ng chí. nghĩa. * Ý nghĩa : Các cu c kh i nghĩa và binh bi n trên ñã ñ l i cho ð ng ta nh ng bài h c kinh nghi m b ích v kh i nghĩa vũ trang, v xây d ng l c lư ng vũ trang và chi n tranh du kích, tr c ti p chu n b cho Cách m ng tháng Tám…. - Trang 18 -
  19. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Caâu 30. Trình bày công cu c chu n b kh i nghĩa c a ð ng C ng s n ðông Dương và nhân dân Vi t Nam k t sau H i ngh l n th 8 c a Ban Ch p hành Trung ương (tháng 5/1941). Nêu ý nghĩa c a công cu c chu n b ñó. H ng d n tr l i 1. Xây d ng l c lư ng cho cu c kh i nghĩa vũ trang : a) Xây d ng l c lư ng chính tr : • Nhi m v c p bách: v n ñ ng qu n chúng tham gia Vi t Minh. Cao B ng là nơi thí ñi m xây d ng các H i C u qu c. Năm 1942 kh p 9 châu c a Cao B ng ñ u có H i C u qu c. y ban Vi t Minh t nh Cao B ng và y ban Vi t Minh liên t nh Cao - B c - L ng ñư c thành l p. • mi n B c và mi n Trung, các "H i ph n ñ " chuy n sang các "H i c u qu c", nhi u "H i c u qu c" m i ñư c thành l p. • Năm 1943, ð ng ñưa ra b n "ð cương văn hóa Vi t Nam" và v n ñ ng thành l p H i văn hóa c u qu c Vi t Nam (cu i 1944) và ð ng dân ch Vi t Nam ñ ng trong M t tr n Vi t Minh (6/1944). ð ng cũng tăng cư ng v n ñ ng binh lính Vi t và ngo i ki u ðông Dương ch ng phát xít. b) Xây d ng l c lư ng vũ trang: Sau kh i nghĩa B c Sơn, ñ i du kích B c Sơn thành l p, ho t ñ ng t i căn c B c Sơn - Võ Nhai. Năm 1941, các ñ i du kích B c Sơn th ng nh t thành Trung ñ i C u qu c quân s I (01/05/1941), phát ñ ng chi n tranh du kích trong 8 tháng. Ngày 15/9/1941, Trung ñ i C u qu c quân II ra ñ i. c) Xây d ng căn c ñ a cách m ng: 2 căn c ñ a ñ u tiên c a cách m ng nư c ta là: • H i ngh Trung ương l n th 7 (11/1940) ch trương xây d ng B c Sơn – Võ Nhai thành căn c ñ a cách m ng . • 1941, sau khi v nư c, Nguy n Ai Qu c ch n Cao B ng ñ xây d ng căn c ñ a. • T 1943, cu c chi n tranh th gi i chuy n bi n có l i cho cách m ng, s th t b i c a phát xít ñã rõ ràng, ð ng ñ y m nh chu n b cho kh i nghĩa giành chính quy n. 2. Công tác chu n b T ng kh i nghĩa : - Tháng 02/1943, Ban Thư ng v Trung ương ð ng h p v ch ra k ho ch chu n b toàn di n cho kh i nghĩa vũ trang. Kh p nông thôn, thành th mi n B c, các ñoàn th Vi t Minh, các H i C u qu c ñư c xây d ng và c ng c . - căn c B c Sơn - Võ Nhai, Trung ñ i c u qu c quân III ra ñ i (25/02/1944). - căn c Cao B ng, các ñ i t v vũ trang, ñ i du kích thành l p. Năm 1943, 19 ban xung phong “Nam ti n” ñư c l p ra ñ liên l c v i căn c ñ a B c Sơn – Võ Nhai và phát tri n l c lư ng xu ng mi n xuôi . - 07/05/1944: T ng b Vi t Minh ra ch th “s a so n kh i nghĩa” - 22/12/1944, theo ch th c a H Chí Minh, ð i Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân thành l p. Hai ngày sau, ñ i th ng hai tr n Phay Kh t và Nà Ng n. 3. Ý nghĩa : o L c lư ng chính tr và vũ trang c nư c ñư c xây d ng và phát tri n m nh, s n sàng n i d y khi th i cơ ñ n. o Công vi c chu n b cho kh i nghĩa vũ trang giành chính quy n ñư c ti n hành g p rút, t o ñi u ki n thu n l i cho kh i nghĩa giành th ng l i nhanh chóng. Caâu 31. Cho bi t hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng 8/1945. Tác d ng c a cao trào kháng Nh t c u nư c ñ i v i T ng kh i nghĩa tháng Tám năm 1945 như th nào ? H ng d n tr l i 1. Hoàn c nh l ch s và di n bi n kh i nghĩa t ng ph n t tháng 3 ñ n tháng 8/1945 : a. Hoàn c nh l ch s : * Th gi i : - ð u 1945, Liên Xô ñánh b i phát xít ð c, gi i phóng các nư c Trung và ðông Âu. - châu Á - Thái Bình Dương, Nh t th t b i n ng n . - Trang 19 -
  20. http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - ðông Dương, l c lư ng Pháp theo phái ð Gôn ch th i cơ ph n công Nh t, mâu thu n Nh t - Pháp tr nên gay g t. * Trong nư c : - T i 09/03/1945, Nh t ñ o chính Pháp, Pháp ñ u hàng. Nh t tuyên b : “giúp các dân t c ðông Dương xây d ng n n ñ c l p”, d ng Chính ph bù nhìn Tr n Tr ng Kim, ñưa B o ð i làm “Qu c trư ng”. Th c ch t là ñ c chi m ðông Dương, tăng cư ng vơ vét, bóc l t và ñàn áp dã man nh ng ngư i cách m ng. - Ngày 12/03/1945, Ban Thư ng v Trung ương ð ng ra ch th : “Nh t – Pháp b n nhau và hành ñông c a chúng ta”, nh n ñ nh : • K thù chính c a nhân dân ðông Dương: phát xít Nh t. • Kh u hi u: “ðánh ñu i phát xít Nh t”. • Hình th c ñ u tranh: t b t h p tác bãi công, bãi th ñ n bi u tình,th uy, vũ trang du kích và s n sàng chuy n qua t ng kh i nghĩa khi có ñi u ki n . • Ch trương “Phát ñ ng m t cao trào kháng Nh t c u nư c m nh m làm ti n ñ cho cu c t ng kh i nghĩa”. b. Di n bi n kh i nghĩa t ng ph n: + căn c ñ a Cao - B c - L ng, Vi t Nam tuyên truy n gi i phóng quân và C u qu c quân ph i h p v i l c lư ng chính tr c a qu n chúng gi i phóng hàng lo t xã, châu, huy n, chính quy n nhân dân ñư c thành l p. + B c Kỳ, trư c n n ñói tr m tr ng, ð ng ch trương “Phá kho thóc, gi i quy t n n ñói”, ñáp ng nguy n v ng c p bách c a nông dân, t o thành phong trào ñ u tranh m nh m chưa t ng có. + Vi t Minh lãnh ñ o qu n chúng n i d y Hi p Hòa (B c Giang), Tiên Du (B c Ninh), B n Yên Nhân (Hưng Yên) . + Qu ng Ngãi, tù chính tr nhà lao Ba Tơ n i d y, l p chính quy n cách m ng, t ch c ñ i du kích Ba Tơ. Hàng ngàn cán b cách m ng b giam trong nhà tù Hà N i, Buôn Mê Thu t, H i An ñ u tranh ñòi t do, n i d y phá nhà giam, ra ngoài ho t ñ ng. + Nam Kỳ, Vi t Minh ho t ñ ng m nh m M Tho, H u Giang. 2. Tác d ng : Qua cao trào, l c lư ng chính tr và l c lư ng vũ trang c nư c phát tri n m nh, t o th i cơ cho T ng kh i nghĩa mau chóng chín mu i. Là cu c t p dư t l n, có tác d ng chu n b tr c ti p cho T ng kh i nghĩa tháng Tám 1945 th ng l i. Caâu 32. Phân tích th i cơ ch quan và khách quan trong Cách m ng tháng Tám 1945. ð ng C ng s n ðông Dương và lãnh t H Chí Minh ñã ch p th i cơ “ngàn năm có m t” ñ phát ñ ng qu n n i d y giành chính quy n như th nào ? H ng d n tr l i 1. Th i cơ l ch s : * Khách quan: - Ngày 09/08/1945, H ng quân Liên Xô tiêu di t ñ i quân Quan ðông c a Nh t ðông B c Trung Qu c . - Ngày 14/08/1945, H i ñ ng t i cao chi n tranh và n i các Nh t quy t ñ nh ñ u hàng ð ng minh không ñi u ki n. Trưa 15/08/1945, Nh t hoàng tuyên b ñ u hàng. B n Nh t ðông Dương và tay sai Nh t hoang mang. ði u ki n khách quan có l i cho T ng kh i nghĩa ñã ñ n. ð ng ñã t n d ng cơ h i ngàn năm có m t này ñ ti n hành T ng kh i nghĩa tháng Tám giành th ng l i nhanh chóng và ít ñ máu. * Ch quan: L c lư ng cách m ng ñã chu n b s n sàng : - Ngày 13/08/1945, Trung ương ð ng và T ng b Vi t Minh thành l p y ban kh i nghĩa Toàn qu c, ban b : “ Quân l nh s 1”, phát l nh T ng kh i nghĩa trong c nư c. - T ngày 14 ñ n 15/08/1945, H i ngh toàn qu c c a ð ng h p Tân Trào (Tuyên Quang), quy t ñ nh phát ñ ng t ng kh i nghĩa trong c nư c, giành chính quy n trư c khi quân ð ng minh vào ðông Dương, nh ng v n ñ ñ i n i, ñ i ngo i sau khi giành ñư c chính quy n. - Trang 20 -
nguon tai.lieu . vn