Tóm tắt luận văn Thạc sỹ Luật học: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền, những quan điểm cơ bản và giá trị kế thừa trong xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam hiện nay

PHÂN MƠ ĐÂU 1. Tin h câp thiêt cua đề tài Tác giả chọn đề tài: “Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền ­ Những quan điểm cơ bản và giá trị kế thừa trong xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam hiện nay” làm đề tài nghiên cứu vì 4 lí do cơ bản sau: Thứ nhất, Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX khẳng định nhiệm vụ của Nhà nước Việt Nam là “Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản” [21, tr.131]. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI tiếp tục khẳng định yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Nhiệm vụ này được thể chế hóa trong khoản 1, điều 2 Hiến pháp năm 2013 với quy định: “Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân…”. Thứ hai, trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội tại Đại hội Đảng XI (bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng Cộng sản Việt Nam tiêp tuc khẳng định: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác ­ Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động” [20, tr.88]. Thứ ba, với chặng đường gân 30 năm đổi mới, cung vơi quatrinh hôi nhâp quôc têvaxây dựng nhà nước pháp quyền, nhà nước Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu song sự phát triển của nền kinh tế thị trường cùng những thay đổi mạnh mẽ về quan hệ kinh tế, trình độ của lực lượng sản xuất... tự thân nó đang đặt ra những đòi hỏi khách quan buộc nhà nước phải có sự thay đổi phù hợp đê phat triên. Thứ tư, Hiến pháp năm 2013 được Quốc hội thông qua vào ngày 28/11/2013. Bản Hiến pháp này có hiệu lực thi hành vào ngày 01/1/2014. Do vây viêc nghiên cứu các quan điểm cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền sẽ có ý nghĩa thực tiễn cho quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật để triển khai và tổ chức thực hiện bản Hiến pháp này. Đây cung chinh lacác lido cơ bản tac gia chon đêtai “Tư tương Hô ChiMinh vênhanươc phap quyên, nhưng quan điêm cơ ban vagiatri kê thưa trong xây dưng Nha nươc phap quyên Viêt Nam hiên nay” lam đêtai nghiên cưu. 2. Muc đich và nhiêm vu nghiên cứu 2.1. Muc đich nghiên cưu Luân an hương tơi cac muc đich chủ yếu sau: 1 + Khái quát giá trị khoa học của các công trình nghiên cứu có liên quan đến luận án. Trên cơ sở đánh giá các kết quả nghiên cứu, luân an xac đinh cac vân đêtiếp tục kế thừa, phát triển khi nghiên cứu tư tương nhanươc phap quyên HôChiMinh đăt trong bối cảnh triển khai, thực hiện Hiến pháp năm 2013; + Nghiên cứu về mặt lí luận những giá trị cơ bản của nhà nước pháp quyền. Trên cơ sơ kêt qua nghiên cưu nay để so sánh, đối chiếu, hệ thống, phân tích các quan điểm cơ ban trong tư tương HôChiMinh vê nhanươc phap quyên; + Đề xuất các kiến nghị cụ thể trong viêc kêthưa tư tương HôChi Minh vênhanươc phap quyên trên môt sôlinh vưc cơ ban như: bảo vệ quyền con người; xây dựng Hiến pháp và pháp luật, tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước trong giai đoan triên khai, thưc hiên Hiên phap năm 2013. 2.2. Nhiêm vu nghiên cứu Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền copham vi nghiên cưu rông vơi nhiêu goc đô tiêp cân. Dươi goc đô tiêp cân cua luât hoc vatrên cơ sở tông kêt những giá trị cơ bản trong tư tưởng nhân loại về nhà nước pháp quyền, luân an conhiêm vu nghiên cứu đê lam rohơn một số vấn đề cơ bản trong tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền như: Cơ sơ hinh thanh tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên; Nhưng quan điểm cơ ban trong tư tương HôChiMinh vênha nươc phap quyên; Nguyên tăc vaphương phap nghiên cưu quan điểm Hô ChiMinh vênhanươc phap quyên; Xây dưng môt sôkhai niêm cơ ban co liên quan đên luân an như: Nhanươc phap quyên, tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên; Đêxuât, luân giai vanêu các kiến nghị cụ thể trong việc kêthưa quan điểm HôChiMinh vênhanươc phap quyên đê hoan thiên hê thông phap luât trong môt sôlinh vưc: Bao vê quyền con người; xây dựng hiến pháp và pháp luật; tô chưc vakiêm soat quyên lưc nhà nước; giải quyết mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức đê triển khai, thực hiện Hiên phap năm 2013. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu + Đối tượng nghiên cứu của luận án: Luân an không nghiên cưu tư tương HôChiMinh noichung matập trung nghiên cứu 2 vần đề cơ ban: 1/Nhưng quan điêm cơ ban trong tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên; 2/Các giatri kêthưa trong tư tương nhanươc phap quyên đươc thê hiên thông qua lơi noi, ban văn vahoat đông thưc tiên cua Chu tich HôChiMinh. Luân an tâp trung phân tich tư tương nhanươc phap quyên HôChi Minh ơ nhưng vân đêtrong tâm như: Bao vê quyền con người; xây dựng Hiến pháp và pháp luật; tô chưc vakiêm soat quyên lưc nhà nước; giải quyết mối quan hệ giữa pháp luật và đạo đức. 2 + Pham vi nghiên cưu cua luân an: Do thuôc chuyên nganh Lyluân valich sư nhanươc vaphap luât nên luân an tâp trung nghiên cưu nhưng vân đêliluân cơ ban liên quan đên quatrinh hinh thanh, phat triên vanhưng quan điêm cơ ban trong tư tương Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền. Trong viêc kêthưa cac quan điêm cua Chu tich HôChiMinh đê xây dưng nhanươc phap quyên Viêt Nam hiên nay, luân an chi đăt vân đênghiên cưu găn vơi bôi canh triên khai vathưc hiên Hiên phap năm 2013; Vêthơi gian: luân an tâp trung nghiên cưu nhưng biêu hiên cơ ban trong tư tương Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền ơ hai giai đoạn: giai đoan trước khi giành được chính quyền năm 1945 vagiai đoạn từ năm 1945 đến nay; Vênôi dung: Do tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên co nôi dung nghiên cưu rông, liên quan đên nhiêu vân đênên tac gia luân an giơi han pham vi nghiên cưu ơ nhưng vân đêcơ ban, gôm: quyên con ngươi; kiêm soat quyên lưc nhanươc; trach nhiêm nhanươc; vai trocua Hiên phap vaphap luât; chu quyên nhân dân. Đôi vơi viêc kêthưa nhưng giatri cơ ban trong tư tương HôChi Minh vênhanươc phap quyên, luân an nghiên cưu tâp trung giai quyêt 2 vân đê: 1/Quan điêm cơ ban cua Đang Công san Viêt Nam trong việc kế thừa quan điểm Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền; 2/Cac đêxuât cu thê để kêthưa quan điểm của Chủ tịch HôChiMinh vênhanươc phap quyên trong triên khai thưc hiên Hiên phap năm 2013. 4. Phương phap luân vaphương phap nghiên cưu 4.1. Phương phap luân Luân an được thực hiện trên cơ sở nhưng nguyên lycơ ban của Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vaquan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam vênhanươc phap quyên; Luân an tiêp cân nghiên cưu tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên dươi goc đô luât hoc cung như cac quan điêm khoa hoc phap lihiên đai vênhanươc phap quyên. Luận án được thực hiện trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc các lí thuyết về nhà nước pháp quyền trên thế giới; lí thuyết và các mô hình tổ chức và hoạt động của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; lithuyêt phap luât tư nhiên vaphap luât thưc chưng. 4.2. Phương phap nghiên cưu Dưa trên phương phap luân duy vât biên chưng vaduy vât lich sư cua triêt hoc Mac ­ Lênin, bên canh cac phương pháp truyên thông trong nghiên cưu khoa hoc như phương pháp phân tích sự kiện, phương pháp luật học so sánh, phương phap hê thông... luân an con sư dung môt sô phương phap nghiên cưu cu thể như phương phap phân tich, tông hơp; nghiên cưu tư liêu, sư kiên lich sư; phương phap biên chưng; phương phap hê thông, so sanh; phương phap kêt hơp liluân vơi thưc tiên... 3 5. Điêm mơi cua luân an Mặc dù có nhiều công trình nghiên cứu sâu săc, giatri về tư tưởng Hồ Chí Minh trong lĩnh vực nhà nước, pháp luật cũng như các công trình nghiên cứu trong các lĩnh vực về lý luận về nhà nước pháp quyền, tổ chức bộ máy nhà nước... song tinh đên thơi điêm hiên nay chưa cocông trinh ơ câp luân an tiên sitiêp cân dươi goc đô khoa hoc phap linao nghiên cưu trưc tiêp vêtư tương nhanươc phap quyên HôChiMinh va viêc kế thừa quan điểm cua Ngươitrong xây dưng nhanươc phap quyên Viêt Nam sau Hiên phap năm 2013. ­ Về mặt lí luận, luận án hướng tới việc nghiên cứu các nội dung sau: + Luận án tiếp tục làm rõ khái niệm nhanươc phap quyên, tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền. Xác định các yếu tố cấu thành trong tư tưởng nhà nước pháp quyền Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa các yếu tố cấu thành và vị trí của tư tưởng nhà nước pháp quyền Hồ Chí Minh đối với quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam; + Phân tich sư kêthưa tư tương nha nươc pháp quyền của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tô chưc bô may nhanươc, xây dựng pháp luật thể hiện trong các bản Hiến pháp Việt Nam. + Đề xuất và luận chứng các quan điểm, giải pháp, yêu cầu trong việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam sau Hiến pháp năm 2013; ­ Về mặt thực tiễn: Luân an hương tơi đêxuât quan điêm tiêp cân đê giải quyết một số vấn đề cụ thể trong hoan thiên phap luât liên quan trưc tiêp tơi nôi dung nghiên cưu cua luân an như viêc thưc hiên cac qui đinh cua Hiên phap năm 2013 vêquyên con ngươi; tổ chức và kiêm soat quyên lưc nhanươc; chu quyên Nhân dân; cơ chêbao vê Hiên phap; thưc hiên phap luât; môi quan hê giưa phap luât vađao đưc. 6. Ý nghĩa khoa hoc và thực tiễn của luận án ­ Ynghia khoa hoc cua luân an thê hiên ơ 5 nôi dung sau: Thưnhât, luân an lacông trinh nghiên cưu cotinh hê thông vatiêp cân dươi goc đô khoa hoc phap litrong nghiên cưu tư tương HôChi Minh vênhanươc phap quyên; Thưhai, luân an đahê thông hoa vatông kêt kêt qua nghiên cưu cua cac công trinh nghiên cưu trươc đovênhanươc phap quyên nói chung, tư tương HôChiMinh vênhanươc phap quyên nói riêng; Thưba, luân an xây dưng khai niêm tư tương HôChiMinh vênha nươc phap quyên; xac đinh cac phương phap nghiên cưu đăc thuvacac nguyên tăc cân tuân thu trong viêc kêthưa cac quan điêm cua Chu tich Hô ChiMinh vênhanươc phap quyên; 4 Thứ tư, luận án kiên nghi đê hoan thiên phap luât trong tô chưc va thưc hiên Hiên phap năm 2013 ơ cac linh vưc cu thê thuôc đôi tương nghiên cưu. Thưnăm, luân an lacông trinh nghiên cưu đôc lâp cothê tham khao, sư dung trong nghiên cưu, giang day đôi vơicac vân đêliên quan đên vân dung vakêthưa tư tương nha nươc phap quyên HôChiMinh. ­ Ynghia thưc tiên cua luân an. Luân an co3 ynghia cơ ban: Thưnhât, trên cơ sơ phân tich cac giatri cơ ban cua nhanươc phap quyên, luân an chưng minh sư hiên hưu cua tư tương nhanươc phap quyên HôChiMinh. Thưhai, luân an chưng minh viêc kêthưa tư tưởng cua Chu tich Hô ChiMinh vênhanươc phap quyên layêu câu tât yêu đê phat triên đât nươc; Thứ ba, kết quả nghiên cứu, phân tích, so sánh, tổng hợp và những đề xuất kiến nghị của luận án có thể được dùng để tham khảo, bổ sung, sửa đổi đối với các quy định pháp lý liên quan đến việc hoàn thiện hệ thống pháp luật để triển khai hiệu quả Hiến pháp năm 2013 ở một số lĩnh vực như: quyền con người; tổ chức và kiểm soát quyền lực nhà nước; chu quyên Nhân dân; cơ chêbao vê Hiên phap; thưc hiên phap luât; môi quan hê giưa phap luât vađao đưc. 7. Cơ sở lí thuyết của đề tài * Câu hỏi nghiên cứu Trên cơ sở các mục tiêu nghiên cứu, tác giả luận án xác định một số câu hỏi nghiên cứu cơ bản làm nền tảng cho quá trình nghiên cứu luận án như: ­ Học thuyết nhà nước pháp quyền conhưng giá trị và những thuộc tính cơ bản nao? Tư tương nhanươc phap quyên cua Chu tich Hô ChiMinh co quan hê như thênao vơi hoc thuyêt nhanươc phap quyên? ­ Hiêu thênao vêtư tương nhanươc phap quyên cua Chu tich Hô ChiMinh? Tư tương nhanươc phap quyên cua Chu tich HôChiMinh co nhưng bô phận cấu thành nao? ­ Cân ap dung nhưng nguyên tăc nao khi nghiên cưu, kêthưa vaphat triên tư tương nhanươc phap quyên cua Chu tich HôChiMinh và tại sao phải vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước phap quyền. Conhưng đêxuât nao trong việc vận dụng vakêthưa tư tưởng Hồ Chí Minh vênhanước pháp quyền trong tô chưc thưc hiên Hiên phap năm 2013? * Các giả thuyết nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu những vấn đề cơ bản về nhà nước pháp quyền và nghiên cứu hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền, tác giả luận án cố gắng phân tích và luận cứ cho một số giả thuyết nghiên cứu sau: 5 ... - tailieumienphi.vn